Sağlık Kuruluşlarında Yalın Değer Prof.Dr. Nevzat Kahveci

Sağlık Kuruluşlarında Yalın Değer
Prof. Dr. Nevzat Kahveci
Uludağ Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Değer
 Hizmet (satın) alanın bedelini ödemeye hazır
olduğu hizmet ile bu hizmete özellik ve nitelik
katan faaliyetlerdir.
İsraf
 Hizmet (satın) alan açısından bakıldığında,
verilen hizmet veya üretilen ürünlere değer
katmayan her türlü aktivitedir.
Değer/İsraf/Zorunlu İsraf
5
DEĞER
ZORUNLU
İSRAF
İSRAF
Genellikle toplam hizmet süresinin %95 i değer
yaratmayan aktivitelerden oluşmaktadır.
Güncel Durum Değer Akış Haritası
Gelecek Durum Değer Akış Haritası
Değer mi?/İsraf mı?/ Zorunlu İsraf mı?
DEĞER
Bu işi nasıl
daha iyi
yaparım?
EVET
Yaptığınız iş
değer yaratıyor
mu?
HAYIR
İSRAF
Tamamen
ortadan
kaldırabilirmiyim?
EVET
HAYIR
UYGULA
EVET
Kısmen
kaldırabilirmiyim?
ZORUNLU
İSRAF
İsraflar
İSRAF TÜRÜ
TANIMI
ÖRNEK
1
BEKLEMELER
Hastaların,
çalışanların ve
tıbbi cihazların
faaliyetsiz durması
Hastanın doktoru, odayı ve yatağı beklemesi
Hastanın imza, onay ve bilgi beklemesi
Çalışanların iş arkadaşını beklemesi
Ameliyathanede cerrahın veya anestezistin beklenmesi
Cerrahın ameliyat için oda, hasta veya malzeme beklemesi
2
GEREĞİNDEN
FAZLA İŞLEM
Gereksiz işlem
Hizmet formlarda gereğinden fazla bilgi isteme
Toplanan kullanılmayan veriler
Hasta kimlik bilgileri, tanı gibi aynı verinin birden fazla yere
kaydedilmesi
3
TAŞIMA
Hastaların ve tıbbi
cihazların gereksiz
taşınması,
malzemelerin
gereksiz
sıralanması veya
tasnifi
Hastanın yataktan sedyeye aktarılması
Hastanın ameliyata ve radyolojiye götürülme süreci
Numune tüplerinin laboratuvara taşınması
İlaçların servis dolabına anlamsız bir şekilde dizilmesi
İsraflar
İSRAF TÜRÜ
TANIMI
ÖRNEK
4
GEREKSİZ
ÇALIŞAN
HAREKETİ
Çalışanların
yerleşim yeri
nedeniyle
gereksiz yürüme
ve hareketleri
İlaç ve malzeme almaya gitmek
Hasta odaları arasında mekik dokumak
Çıkış işlemleri için doktor/hemşire/bilgi işlem arasında
dolaşmak
Doktoru aramak veya soru sormaya gitmek
5
HATALAR
İlk seferde doğru
olarak yapılmayan
her türlü iş,
düzeltme, kontrol
ve onaylar
Eksik malzeme içeren cerrahi set
Laboratuvar çıktılarında beklenmeyen sonuçlar
Aynı testin tekrar yapılması
Hatalı dosya ve faturalar
Yanlış ilaç ve malzeme kullanımı
Hatalı doz uygulanması
Hastaya yanlış diyet verilmesi
6
İNSAN
POTANSİYELİ
Çalışanların
yeteneklerinden
yararlanmamak
Uygun işe uygun eleman çalıştırmamak
Önerilerini dikkate almamak
İşin iyileştirilmesine katkılarını istememek
İsraflar
İSRAF TÜRÜ
TANIMI
ÖRNEK
7
İHTİYAÇTAN
FAZLA
ÜRETİM
İhtiyaçtan önce ve
gereğinden fazla
yapılan iş
Fazla malzeme, numune tüpleri ve ilaç talep edilmesi
Fazladan evrak doldurulması ve kopyalanması
Gerekmeyen radyolojik tetkikler ve testler
İşlemin çalışan veya ekipman yüküne göre planlanan
zamandan erken yapılması
8
FAZLA STOK
İşlem görmeyi
bekleyen veya
gerekenden fazla
miktarda olan
nesneler
Kullanım fazlası alınan malzemeler
Alındıktan sonra tercih edilmeyen ve tarihi geçmiş malzemeler
Test edilmeyi bekleyen numuneler
Hazırlanmayı bekleyen reçeteler
Çıkış işlemleri için bekleyen dosyalar
9
KAFA
KARIŞIKLIĞI
Bilgi eksikliği veya
anlama eksikliği
Bu talep ne anlama geliyor?
Burada ne yazıyor?
Peki ben şimdi ne yapmalıyım?
……ler neredeydi?
Zorunlu İsraflar
Değer yaratmayan ancak hizmetin
gerçekleşmesi için zorunlu olan işler
 Ameliyat odasının temizliği
 Ameliyathanenin hazırlanması
 Cihazların hazırlanması
 Cerrahi setin hazırlanması
 ……..
 ……..
Güncel Değer Akış Haritasından
Problemi Belirle
Problem Çözme (Analiz) Teknikleri
PUKÖ Döngüsü
Kuvvet/Güç Alanı Analizi
Beyin Fırtınası
Nominal Grup Tekniği
5N ve 1K Tekniği
Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
Sebep-sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı Delphi Tekniği
Etkinlik Analizi
Histogramlar
İlgi Diyagramı
Dağılım Diyagramı
İlişki Diyagramı
İşletim Şemaları
Pareto Analizi
Kontrol Çizelgesi
Ağaç Diyagramı
Kontrol Yaprakları
Akış Diyagramı
Radar Diyagramı
YALIN ARAÇLAR
Hücre Tipi
Değer Akış
Analizi
Kaizen nedir?
KAI = DEĞİŞİM
ZEN = İYİ
SÜREKLİ İYİLEŞME
Kaizen hedefleri nedir?
MUDA
Sürekli iyileştirme
MUDA’ları sıfırlamak veya en aza indirmek
Kaizen
STATUKO
(var olan durumu olduğu
gibi korumak)
Bu işi nasıl
daha mükemmel
yapabilirim?
“Bir lokma bir hırka”
“Küçük olsun benim olsun”
“Azıcık aşım kaygısız başım”
Hiç Bir Şey
Mükemmel Değildir
Kaizen
STATUKO
(var olan durumu olduğu
gibi korumak)
Bu işi nasıl
daha mükemmel
yapabilirim?
“İki günü denk olan zarardadır”
“Damlaya damlaya göl olur”
“Bin adıma da bir adımla
başlanır”
“Dağ ne kadar yüce de olsa, yol
üstünden aşar”
Hiç Bir Şey
Mükemmel Değildir
Kaizen Türleri
Kaizen
Yöntemi
Sorunların
Kapsamı
Süre
Örnekler
Önce/Sonra Küçük
Kaizen
Saatler
ya da
günler
Hemşire malzeme dolabının 5S ile
düzenlenmesi
Kaizen
Çalıştayı
Orta
Yaklaşık bir
hafta
MR devir süresinin kısaltılması,
tüm hemşire malzeme dolaplarının
standartlaştırılması
Sistem
Kaizen
Büyük
3-6 ay
Bir kliniğin yerleşiminin ve hizmet
sürecinin yeniden yapılandırılması
Kaizen
Sürekli İyileştirmenin Yararları
 Kurumun tüm faaliyetlerinde canlılık
 Bütün personelin aynı amaca yönelmesi
 Sorunlara kısa sürede çözüm bulunması
 Rekabet edebilme becerisinde hızla üst
basamaklara çıkış
YALIN ARAÇLAR
STANDART İŞ
Standart İş
Her iş ve her çalışan için
üzerinde anlaşılmış, en iyi ve güvenilir
yöntemlerdir.
Standart İş
Takt zamanı, çevrim süresi,
mevcut yerleşim, malzeme akışı,
işlem sırası, kalite, iş güvenliği,
israf ve ergonomi faktörleri
ayrı ayrı değerlendirilir ve tanımlanır.
Standart İş
 Hizmet, kalite, stok ve maliyet konularında
değişkenliği azaltma,
 Hizmet süresini kısaltma,
 Çalışanın harcadığı iş gücünü azaltma,
 Çalışan güvenliği ve çalışan sağlığı açısından
tehlikeli ve riskli durumları azaltma,
 Kaliteyi arttırma.
YALIN ARAÇLAR
5S (DÜZEN ve TEMİZLİK)
5S (Düzen ve Temizlik)
Bütün süreç iyileştirmelerinin başladığı noktadır.
Seiri - Sort = Elimine Etme
(Gereksiz olanı ortadan kaldırmak)
Seiton - Straighten = Organize Etme
(Düzenlemek)
Seiso - Shine = Temizleme / Denetleme
(Kirliliğin Kök-Neden Analizini Yapmak)
Seiketsu - Standardize = Standartlaştırma
(Bakım ve temizliği planlama)
Shitsuke – Sustain = Devamı sağlama, ilerleme
(5S i çalışma felsefesi yapmak)
5S (Düzen ve Temizlik)
Katerler
nerede?
Çarşaflar
nerede?
Neden tıbbi
malzeme/ilaç ararken
bu kadar zaman
kaybediyoruz?
İsrafı azaltır.
İş güvenliği, kalite ve verimliliği yükseltir.
YALIN ARAÇLAR
GÖRSEL YÖNETİM
Görsel Yönetim
 Anormali normalden ayırarak daha
çabuk algılama sağlar.
 Çalışanlar için problemleri görünür
kılarak, hızla müdahale etmeyi sağlar.
Görsel Kontrol
Andonlar (Işıklı Uyarı Sistemleri)
Durumu haber veren sesli, ışıklı uyaranlardır.
Görsel Performans Yönetimi
YALIN ARAÇLAR
KANBAN VE ÇEKME SİSTEMİ
Kanban ve Çekme Sistemi
Kanban: Çekme sisteminde kullanılan stok kontrol kartıdır.
Çekme Sistemi
 Bir sonraki aşamada yer alan iç veya dış müşteri istemeden
hiçbir koşulda ürün veya hizmetin üretilmemesidir.
 Çekme sistemlerinde sonraki süreç önceki süreçten sadece
kullandığı hız, miktar ve zamanda talepte bulunur ve değeri
çeker.
 Bu sistemde sınırlı miktarda stok tutulur.
Çekme Sistemi ve Kanban Tasarımı
Tedarikçi
“Tedavi için
ilaca gerek var"
“İlaçları yerine
koymam gerekiyor"
“ilaç
istiyorum"
Tedarikçi
kanbanı
Talep
kanbanı
Çekme
kanbanı
Satın alma
Hastane
Eczanesi
Hemşire
Çekme Sistemi ve Kanban Tasarımı
Tedarikçi
(Donör)
Kanban
Sinyali
Kanban
Sinyali
Malzeme
Hareketi
Tedarikçi
(Donör)
Kullanıcı
(Servis)
Hastane Kan
Bankası Deposu
Kan Bankası
Kanban
Sinyali
Kanban
Sinyali
Kanban
Sinyali
Kullanıcı
(Servis)
YALIN ARAÇLAR
HAZIRLIK SÜRESİNİ KISALTMA
(SMED, Single Minute Exchange of Dies)
Hazırlık Süresini Kısaltma
Birinci işin bitiminden ikinci işin başlamasına
kadar arada geçen sürenin kısaltılması
 İsrafının azaltılması
 Kaynağın daha verimli kullanımı
 Daha fazla hasta veya çalışana zaman
Kolonoskopi
Hazırlık
Kolonoskopi
Hazırlık
Kolonoskopi
Kolonoskopi
Hazırlık
Hazırlık
Kolonoskopi
Kolonoskopi
Hazırlık
Hazırlık
Kolonoskopi
Kolonoskopi
Hazırlık süresini 10 dakikanın altına indir…
Hazırlık Süresini Kısaltma
 Hazırlık sürecindeki her eylem listelenir.
 Her eylem israf ve zorunlu israf açısından
ele alınır.
 İsrafın ortadan kaldırılması, zorunlu israfın
azaltılması konusunda çalışma yapılır.
YALIN ARAÇLAR
HATA ÖNLEYİCİ DÜZENEKLER
(POKA-YOKE)
Hata Önleyici Düzenekler
(POKA-YOKE)
Hata yapmayı önleyen, hataya imkan vermeyen
tasarım ve yöntemler
Hatalar;
 Unutkanlık
 Yanlış anlama
 Tanımlama, algılama hataları
 Tecrübesizlik
 Kuralları boş vermek
 Dalgınlık
 Yavaş hareket
 Şaşkınlık
 Bilerek yapılan hatalar
 ……
Hata Önleyici Düzenekler
(POKA-YOKE)
 Etiket üzerine doğru yönü gösteren okun
çizilmesinden sonra etiketin ters yapıştırılması
sonucu ortaya çıkan hatalar %45’den %7’ye
düşüyor.
 Dosya sırasının karıştırılması sonucu ortaya çıkan
hatalar bir çizgi ile ortadan kaldırılabilir.
 Karışmaması ve aynı yerde bulunması gereken
şişelerin faklı renk şekilde olması
YALIN ARAÇLAR
A3 RAPORU
A3 Raporu
 A3 ismi Toyota’da kullanılan rapor sistematiğine
verilen addır.
 Kullanılan rapor kağıdı, 297mm x 420mm
genişliğinde ISO standartlarındaki A3 olarak
adlandırıldığından bu raporlama tekniğinin adı
A3 olarak anılmaktadır.
 A3, üst yönetime yapılan sunuşların yanında;
problem çözme, problem analizi, durum
raporları başta olmak üzere bütün detayların
sığdırıldığı ve bunun üzerinden tartışıldığı bir
raporlama tekniğidir.
A3 Raporu
Kime
Kimden
1. KONU
Konuyu açık olarak anlatın.
2. GİRİŞ
Konuyu tam olarak anlatmaya yarayacak bilgileri
verin.
Problemin kurum hedef ve değerlerini nasıl
etkilediğinin belirtin.
3. MEVCUT DURUM
Mevcut çalışma şeklini gösteren şema ekleyin.
Şemayı herkesin anlayabileceği şekilde açıklayın.
Önemli problemleri işaretleyin.
Konuyla ilgili verileri/grafikleri ekleyin.
4. ANA NEDEN ANALİZİ
Ana problemleri listeleyin.
Ana nedene ulaşıncaya kadar 5 kez neden
sorusunu sorun.
Her bir neden sorusuna verilen cevapları yazın.
Tarih
5. HEDEF DURUM
Önerilen sürecin nasıl çalışacağını açıklayıcı bir
şema ekleyin.
Ana problemleri çözecek önlemleri işaretleyin
veya listeleyin.
Gelişim sonrası tahmini fayda/tasarrufu rakamsal
olarak belirtin.
6. UYGULAMA PLANI
Hedefe ulaşmak için yapılması gerekenleri,
sorumlu ve bitiş süresini içerecek şekilde sıralayın.
Gerekli ise maliyeti belirtin.
7. TAKİP
Etkinlik göstergelerini, sorumlularını ve ölçüm
tarihini belirtin.
Ölçüm sonuçları sütununu ve takip faaliyetini
doldurun.
Teşekkürler.....

Download Report