İyi İmalat Uygulamaları Denetim Süreci İnceleme Raporu

İyi İmalat Uygulamaları Denetim Sureci
İnceleme Raporu
2014 Yarıyıl Sonu
Doçent Dr. Özden Gür Ali
tarafından AİFD için hazırlanmıştır
Kasım 2014
Yönetici Özeti
Bu rapor, Türkiye’ye yurtdışında ithal edilen ilaçlar için 2009’dan beri uygulanan İyi İmalat Uygulamaları
(GMP – Good Manufacturing Practices) sertifikasyonu sürecinin uzunluğunu somut ve objektif bir şekilde
incelemek amacı ile AIFD için hazırlanmıştır. Çalışmada AIFD üyesi şirketlerden toplanan 30 Haziran
2014’e kadar olan döneme dair GMP başvuru bilgileri kullanılmış, sonuçlar aynı anketin önceki beş
sürümünden (Ocak, Nisan ve Ağustos 2012, Nisan ve Aralık 2013) elde edilenler ile karşılaştırılmıştır.
Aralık 2009’dan 2014 yarıyıl sonuna kadar olan dönemde 1194 ürün ve 448 üretim yeri için toplam 1760
ürün-yer çifti için GMP başvurusu yapılmış. Başvuruların %10’u dosya üzerinden denetlenmekte.
Fiziki denetime tabi 15821 ürün-yer başvurusunun 806’sı ortalama 584 günde tamamlanmış, ancak bu
sürenin 38 gün kadar kısa olduğu veya 1441 güne kadar çıktığı örnekler mevcut. GMP süreci devam eden
776 ürün ise ortalama 637 günden beri beklemekte; 1585 gündür bekleyen başvuru da mevcut. Dosya
üzerinden denetime tabi 178 ürün-yer başvurusunun 67’si tamamlanmış; burada ortalama 343, en az 69,
en çok 1071 günlük süreler görülmekte. Diğer 111 başvuru ortalama 562 gündür sürmekte, üç buçuk
yıldan fazladır bekleyen başvurular da mevcut.
Süren ve tamamlanan süreçleri birlikte değerlendiren sağkalım analizi ile ortalama GMP sertifikasyonu
süresi 768 gün olarak hesaplanmıştır. Son altı anket verilerinde ortalama süreler düzenli artış gösterirken
ve bu sürelerin öngörülebilirliği azalmakta.
Sağkalım regresyon analizi sonuçlarına göre diğer başvuru özelliklerinin etkisinden arındırıldığında, var
olan denetime dahil olma ve dosya üzerinden denetim süreyi kısalttığı görülüyor. Kategorisi bilinmeyen
ürünlerle karşılaştırıldığında Kategori 1 daha kısa iken kategori 2 ve 4 süreyi uzatmakta.
Başvuru sayısı 2012’den 2013’e fazla değişmemiş: 2012’de 346, 2013’de 331 ürün-yer için GMP
başvurusu yapılmış. 2014 ilk yarısındaki başvuru hacmi 2013 ilk yarısına benzer mertebede (123 ve 129
başvuru).
Ancak sistemdeki dosya miktarında 2013 sonunda görülen azalma devam etmiyor: 2013 sonunda GMP
süreci devam eden ürün-yer sayısı 866 iken, 2014 yarıyıl sonu itibarıyla bu sayı 887. 2010’da yapılan
başvuruların %83’u, 2011’dekilerin %60’i, 2012’dekilerin %46’si ve 2013’dekilerin ancak %13’ü
sonuçlanmış. Ayrıca, denetime gidişten itibaren üç yıllık geçerlilik süresi göz önüne alındığında, 2014
yılında 289, 2015 yılında 378 ürün-yer çiftinin tekrar sertifikalanması gerektiği görülüyor.
Denetim Hizmetleri Dairesi’nde işlemden Denetime gidilmesi aşamasının sürecin en uzun kısmı olduğu
tespit edilmiştir. Sağkalım analizi bu aşamada ortalama sürenin bir yılı aşkın olduğunu göstermektedir.
1
Denetim türü belirtilmemiş 47 ürün-yerin fiziki denetime tabi tutulduğu varsayılmıştır.
1
1. Giriş ve Amaç
Türkiye’de satılan ithal ilaçların tüm üretim yerlerinin iyi imalat uygulamaları (İİU veya GMP) açısından
T.C. Sağlık bakanlığının kendi kurulları tarafından denetlenmesi uygulaması 2009 yılında başlatılmıştır. Bu
uygulamada bir ilacın sertifikasyonu için ilacın bitmiş ürünlerinin bulk, primer ambalaj üretim tesisleri ve
biyoteknolojik ürünlerin etken maddelerinin üretim tesislerinin denetlenmesi gerekmektedir.
Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği üyeleri başvuru sayısının zaman içinde artması ve denetimlerin her ilaç
için her üç yılda bir yenilenmesi gereğinden yola çıkarak sertifikasyon süresinin objektif olarak
incelenmesi için Koç Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Özden Gür Ali’den bir rapor talep etmişlerdir. Bu
raporun amaçlarından biri, ilaç şirketlerinin iç planlama süreçlerinde kullanılmak üzere tamamlanma
süresi öngörü modeli geliştirmek; diğeri de tamamlanma süresinin uzunluğunu ve bu uzunluğu etkileyen
faktörleri veriye dayanarak belgeleyerek süreç iyileştirme çalışmalarına zemin hazırlamaktır.
AIFD bu amaçla üyesi şirketlerden anket ile kendi ilaçlarının süreç bilgileri hakkında veri toplamaktadır.
Bu veri toplama çalışması ilk olarak Ocak 2012 kesim tarihi ile gerçekleştirilmiş, elde edilen bilgilerin
yararlılığı göz önüne alınarak düzenli aralıklarla aynı verilerin toplanarak analizin tekrar edilmesine karar
verilmiştir. Bu rapor 30 Haziran 2014 kesim tarihli altıncı dalga anket verilerini kullanarak sertifikasyon
sürecini ve aşamalarının uzunluğunu incelemektedir. Anket sürümleri arasında bildirilen ürün-yer
açısından farklılık oluşabilmektedir. Bu rapor son anketin en doğru bilgiyi içerdiği kabulüne göre
hazırlanmıştır.
2. Süreç Aşamaları
Sertifikasyon süreci dört aşama olarak incelenmiştir:
A. Başvurudan dosyanın Denetim Hizmetleri Dairesi'ne (DHD) aktarılması
B. Denetim Hizmetleri Dairesi'nce işleme alınıp Denetime gidilmesi
C. Denetime gidişten GMP rapor sonuç bildiriminin firmaya iletilmesine
D. GMP raporundan sertifika düzenlenmesine kadar geçen süre
3. Veri Kaynağı, Başvuru Sayıları ve Özellikleri
3.1.
Veri Kaynağı
Bu çalışmada AIFD üyesi şirketlerden yaptıkları GMP sertifikalanma başvurularında 30 Haziran 2014’e
kadar olan gelişmeleri hakkında AIFD tarafından bir anket ile toplanan veriler kullanılmıştır. Veride
toplamda 39 şirketten, 1193 ürün ve 447 üretim yerine dair 1760 ürün-yer çifti başvurusu mevcuttur.
Örneğin, X firmasının A ve B ürünleri olduğunu ve bu ürünlerin ikisinin de X firmasının X1 lokasyonunda
üretildiğini, ayrıca B ürününün X2 lokasyonunda da üretildiğini varsayalım; bu durumda X firması için
denetlenmesi gereken iki ürün (A ve B), iki yer (X1 ve X2) ve üç ürün-yer çifti (A-X1, B-X1, ve B-X2)
mevcuttur.
2
Ankette her bir ürün-denetim yeri çifti için başvuru tarihi, firma ve denetim yeri, başvurunun yeni ilaç
ruhsatı için olup olmadığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından atanan öncelik kategorisi
ve anket tarihine dek tamamlanan süreç aşamalarının tarihleri belirtilmiştir. Bu raporda incelenen süreç
GMP denetim dosya başvuru tarihi ile başlamakta ve sertifika yayınlanma tarihi ile sona ermektedir.
Ürün-yer başvurularının %66’sı yeni ruhsat, %34’ü üretim yeri değişikliği içindir. %41’inde var olan
denetime dahil olunduğu ifade edilmiştir. %27’si kategori 1, %27’si kategori 2, %13’ü kategori 3, %6’sı 4e
atanmış, %28’unun kategorisi ya bilinmemektedir ya da öncelik kategorisi uygulamasının başlangıcından
önce başvuru yapıldığı ifade edilmiştir.
Ürün ve denetim yeri ilişkisi
3.2.
Anket verilerine dayanarak, genelde ürünlerin bir, iki veya üç yerde üretildiğini, ancak sekiz değişik yerde
üretim denetimi yapılması gereken ürünlerin de mevcut olduğunu (Grafik 1) görüyoruz. En sık rastlanan
durum denetim yerinde denetlenecek tek ürün olmasıdır, ancak aynı yerde yedi ürüne kadar sıklıkla
görülebilmekte, hatta nadir de olsa otuzdan fazla ürünün aynı yerde denetlenmesi durumu
oluşabilmektedir (bkz Grafik 2).
Ürün için denetlenmesi gereken yer sayısı
bu özellikte ürün sayısı
1000
800
793
600
400
285
200
80
25
7
1
0
2
4
5
6
7
8
0
1
2
3
denetlenmesi gereken yer sayısı
Grafik 1. Ürün başına denetim yeri sayısının dağılımı
3
Denetleyecek yer sayısı
Denetim yerinde ürün sayısı
200
150
100
50
0
1
2
3
4
5
6-10 11-15 16-20 20+
Yerde denetleyecek ürün sayısı
Grafik 2 Denetim yerinde ürün sayısının dağılımı
3.3.
Öncelik kategorisine göre dağılım
Başvuruların Yeni Ruhsat ve Ürün Yer Değişikliği için olmasına göre atandıkları öncelik
kategorisi dağılımı Tablo 1’de gösterilmektedir.
Kategori
Yeni ruhsat
1
2
3
4
Bilinmiyor
Toplam
Toplam ürün-yer sayısı
26%
28%
14%
6%
25%
100%
1159
Üretim Yeri
Değişikliği
27%
24%
12%
4%
32%
100%
595
ReToplam
sertifikasyon
17%
27%
33%
27%
0%
13%
0%
6%
50%
28%
100%
100%
6
1760
Tablo 1 Başvuru türüne göre ürün-yerlerin öncelik kategorisi dağılımı
Ürün-yer başvurularının %27’si en öncelikli kategoriye atanırken, önemli bir kısmının kategorisi
bulunmamaktadır. Bunların bir kısmı kategorilere ayırma uygulaması öncesine aittir, bir kısmı yeni ve
henüz kategori atanmamış dosyalardır.
3.4.
Dosya üzerinden denetim
Bu dönemde 156 ürün ve 60 denetim yerine tekabül eden 178 yer çifti dosya üzerinden denetime tabi
tutulduğu beyan edilmiştir. Ancak aynı ürün için değişik denetim yerleri fiziki veya dosya üzerinden
denetime tabi olabildiği gibi, aynı yerde bazı ürünler için fiziki, bazıları için dosya üzerinden denetim
görülmektedir. Dosya üzerinden denetim sürecinden geçen ürünlerin öncelik kategorilerine dağılımı
Tablo 2’de sunulmuştur. Dosya üzerinden denetlenen başvuruların kategorilerinin genel dağılımdan çok
farklı olmadığını ancak kategorisi bilinmeyenlerin görece olarak daha fazla olduğunu tespit ediyoruz
(%35’e karşı %28). Yeni Ruhsat başvuruları, genelde olduğu gibi, Üretim Yeri Değişikliği başvurularından
daha fazla; ancak Re-sertifikasyon başvurularının dosya üzerinden yapılmadığını gözlemliyoruz.
4
Kategori
Yeni ruhsat
1
2
3
4
Bilinmiyor
Toplam %
Toplam ürün-yer sayısı
28%
27%
7%
2%
36%
100%
116
Üretim Yeri
Değişikliği
23%
18%
26%
2%
32%
100%
62
Grand Total
26%
24%
13%
2%
35%
100%
178
Tablo 2. Sadece dosya üzerinden denetlenen ürün-yerlerin öncelik kategorisi dağılımı
3.5.
Başvuru hacmi
Grafik 3’de görüldüğü gibi başvuru sayısı 2010 yılında 423, 2011 yılında 524, 2012 yılında 346 ve 2013
yılında ise 331 ürün-yer olmuştur. Diğer bir değişle, 2011 yılında görülen yüksek başvuru hacmi 2012’de
üçte bir kadar azalmış, ancak 2012’den itibaren stabilize olmuş görünümü vermektedir: 2013’de başvuru
sayısında hafif bir azalma gözlemlenirken 2014 ilk yarısındaki başvuru hacmi 2013 ilk yarısına göre biraz
daha yüksektir (123 ve 129 başvuru) (bkz Grafik 4).
Ürün-yer çifti sayısı
Başvuru yılına göre başvuru sayıları ve
30.06.2014 itibarıyla tamamlanan %
600
120%
500
100%
400
300
159
353
200
100
0
80%
312
7
0
70
2009
2010
42
60%
40%
212
187
2011
2012
289
0
129
2013
2014
20%
0%
Başvuru yılı
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Tamamlanan %
Grafik 3. Başvuru yılına göre başvuru hacmi ve 30.04.2013 itibarıyla tamamlanma yüzdesi
5
Grafik 4. Başvuru çeyreğine göre ürün-yer cinsinden başvuru hacmi
Öte yandan, sertifikalanmış ürünlerin tekrar sertifikalanmak için süreçte geçmesi gerekecektir. Denetime
gidişten itibaren üç yıllık geçerlilik süresi göz önüne alındığında, 2014 yılında 289, 2015 yılında 378 ürünyerin sertifikalarının yenilenmesi gerekmektedir (bkz Grafik 5).
ürün yer çifti sayısı
GMP Sertifikası almış ürün-yer çiftlerinin sertifika
sonlanma yılları
400
350
300
250
200
150
100
50
0
378
289
140
51
15
2013
2014
2015
2016
2017
Sertifika son geçerlilik yılı
Grafik 5. GMP sertifikası almış ürün-yerlerin bilinen sertifika sonlanma tarihleri
3.6.
Sistemdeki dosya hacmi
Grafik 3’de görüldüğü üzere, 2014 yarıyıl sonu itibarıyla, 2010 yılında yapılmış başvuruların %83’ü,
2011’dekilerin %60’ı, 2012’dekilerin %46’sı ve 2013’de yapılan başvuruların ise %13’ü GMP
sertifikasyonu sürecini tamamlamıştır. Dolayısıyla 30 Haziran 2014 itibarıyla 887 başvuru GMP
sertifikasyonu sürecindedir (bkz. Tablo 3)
6
4. GMP Sertifikasyon süreci uzunluğu
Bu bölümde GMP sertifikasyon başvurularının ne kadar sürede sonuçlandığını ve bu sürenin başvuru
özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini ve zaman içerisinde nasıl değiştiğini irdeliyoruz.
4.1.
Gözlemlenen süre dağılımı
Anketteki 1760 ürün-yer başvurusunun 873’ü için GMP sertifikası yayınlanmış ve süreç tamamlanmıştır,
kalan 887 adedi ürün-yer için ise devam etmektedir. Sürenin analizi için anket kesim tarihi olan 30
Haziran 2014 son gözlem tarihi olarak kullanılmıştır. Tamamlanan ve devam eden başvurular için
gözlemlenen sürenin dağılımı Grafik 6’da gösterilmiştir. Bu grafikte 1200 günden fazla bir zamandır
devam eden başvuruların çokluğu göze çarpmaktadır. Tablo 3 gözlemlenen süre dağılımlarının
istatistiksel özetlerini içermektedir. Burada N gözlemlenen ürün-yer sayısı, min. en küçük, maks. en
büyük değerdir. Gözlemlerin dörtte biri Q1 değerinden küçük, dörtte biri Q3 değerinden büyüktür.
Ortanca değer ise dağılımın yarısının kendisinden büyük yarısının küçük olduğu orta değerdir.
Grafik 6. Gözlemlenen sürenin devam eden ve tamamlanmış başvurulardaki dağılımı
Yeni anket sonuçları
(30 Haziran 2014)
Tamamlanmış
Sürmekte olan
N
Ortalama Standart sapma Min.
Q1
Ortanca
Q3
Maks.
873
565
278
38 358
495 706
1441
887
628
415
0 250
602 986
1585
Tablo 3. Tamamlanmış başvuruların gerçekleşen süresi ve sürmekte olan başvuruların 31 Aralık 2013’e kadar olan sürelerinin
gün cinsinden dağılımı.
7
4.2.
Sağkalım (survival) analizi projeksiyonu
Devam etmekte olan süreçle ilgili gözlemler, teknik terim ile ifade edersek, sağ taraftan
sansürlenmiş gözlemlerdir. Bu tür sansürlenmiş süreç uzunluğu verilerinin sağlıklı analizi için
sağkalım analizi (survival analysis) yöntemi kullanılmalıdır.
Tamamlanan ve devam eden tüm ürün-yer çiftlerinin son anket verisinde belirtilen süreleri
önceki anketler ile tutarlı olarak Weibull dağılımı ile modellendi. Bu dağılıma göre ortalama
GMP sertifikasyon süresi 768 gün, ortanca süre ise 740 gündür. Sadece fiziki denetime tabi
başvurular göz önüne alındığında standart sapma değeri düşse de ortalama değerler benzer
şekildedir. Sağkalım analizi istatistikleri Ek-1’de sunulmuştur.
4.1.
Başvuru özelliklerinin süreye etkisi ve sağkalım regresyonu
Başvuruların özelliğine göre sertifikasyon süresinin değişiklik gösterebileceği düşünülerek denetim şekli
(bkz Tablo 4), ruhsat durumu (bkz Tablo 5) ve atanan kategoriye (bkz Tablo 6) göre başvuru süresi
dağılımı tabloları oluşturulmuştur. Fiziki denetimlerin hem tamamlanan ve hem sürmekte olan
dosyaların ortalama, ortanca, en küçük ve en büyük gözlemlenen gün değerleri fiziki denetim için daha
uzun. Kategoriler arasında başvuruların sonuçlanma hızı ile ilgili net bir fark gözlenmemekte (bkz Tablo
6). Tamamlanan kategori 4 başvurularının hemen hepsinin, ve tamamlanan kategori 2 ve 3
başvurularının yarısından çoğunun o lokasyonda var olan bir denetim sürecine dahil olmuş olması
getirilebilecek bir açıklama. Bu tür tablolar birden fazla özelliğin önemli olduğu durumlarda etki
hakkında çıkarım yapmak için elverişli olmayabilirler.
Başvuru özelliklerinin GMP sertifikasyon süresine etkisini bütünsel olarak anlamak için çoklu
sağkalım regresyon analizi yapılmıştır. Bu analizde ürünün öncelik kategorisi, denetim şekli ve
ruhsat durumuna ilaveten var olan denetime dahil olup olmadığı bilgilerini aynı anda GMP
sertifikasyon süresini tahmin etmek için kullanır ve tamamlanan ve devam eden başvuru
sürelerini birlikte değerlendirir. Analizin detayları Ek1.3’de mevcuttur.
Çoklu sağkalım regresyon analizi sonucuna göre diğer başvuru özellikleri sabit tutulduğunda
istatistiksel olarak anlamlı etkisi olan özelikler, etki sırasına göre şöyledir:





Var olan denetime katılanların süresi denetimde ana ürün olanlara göre daha kısa
Dosya üzerinden denetim süresi fiziki denetime göre daha kısa
Kategori 2 öncelikli ürünlerin süresi kategorisi bilinmeyenlere göre daha uzun
Kategori 1 öncelikli ürünlerin süresi kategorisi bilinmeyenlere göre daha kısa
Kategori 4 öncelikli ürünlerin süresi kategorisi bilinmeyenlere göre daha uzun.
8
Denetim
Şekli
30.6.2014
itibarıyla
N
Fiziki
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
776
806
111
67
Dosya
üzerinden
Ortalama Minimum Ortanca Maksimum
637
584
562
343
0
38
31
69
604
535
595
364
1585
1441
1288
1071
Tablo 4. Denetim şekline göre tamamlanmış ve sürmekte olan başvuru süreleri
Ruhsat Durumu
30.6.2014 itibarıyla
Üretim yeri
değişikliği
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Yeni Ruhsat
Re-sertifikasyon
N
Ortalama
Minimum
592
549
652
573
184
0
69
11
38
182
317
278
564
595
6
0
Ortanca
Maksimum
620
495
604
516
182
1448
1205
1585
1441
195
Ortanca
Maksimum
447
548
684
580
958
667
944
577
250
398
1585
1406
1442
1441
1460
1212
1456
1183
1455
1359
Var olan
denetime
katılan
20%
28%
35%
57%
48%
60%
52%
97%
32%
52%
Tablo 5. Ruhsat durumuna göre tamamlanmış ve sürmekte olan başvuru süreleri
Kategori
1
2
3
4
Diğer
30.6.2014
itibarıyla
N
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
213
257
256
211
122
114
67
31
229
260
Ortalama Minimum
515
595
699
611
828
681
823
506
489
455
31
38
20
179
20
81
20
165
0
66
Tablo 6. Kategoriye göre tamamlanmış ve sürmekte olan başvuru süreleri ve var olan denetime katılma yüzdeleri
9
4.2.
Son altı anket sonucunun karşılaştırılması
Tablo 7’te önceki beş anket ve mevcut son ankette gözlemlenen tamamlanan ve devam eden başvurular
için görülen süre dağılımları mevcuttur. Tablo 8’de ise bu anketlerdeki ürün, ürün-yer çifti, tamamlanma
yüzdesi ve sağkalım analizi sonucu elde edilen ortalama süre projeksiyonu verilmektedir. Bu dağılımları
ve sağkalım analizi sonuçlarını karşılaştırdığımızda,



Tamamlanan ve sürmekte olan başvurularda ortalama gözlemlenen sürenin ve buna
bağlı olarak projeksiyon ortalama sürenin, her anket döneminde uzamış olduğunu
tespit ediyoruz
Hem süren hem de tamamlanmış başvuru sürelerinin standart sapmalarının her
ankette arttığını gözlemliyoruz, yani öngörülebilirliğin azaldığını görüyoruz.
Öte yandan, süren başvuru sayısındaki nispi azalmanın son yarıyılda tekrar artışa
döndüğünü tespit ediyoruz.
10
Anket kesim
tarihi
Tamamlanan
Süreci devam eden
Ürünyer çifti
Ortalama
Standart
sapma
Min
Q1
Ortanca
Q3
Maks
Ürünyer çifti
Ortalama
Standart
sapma
Q1
Ortanca
Q3
Maks
20.01. 2012
201
519
132
207
389
569
612
756
819
298
196
112
274
451
828
30.04.2012
245
388
142
69
322
379
457
918
937
332
205
165
308
489
840
31.08.2012
339
438
177
69
330
399
528
918
962
383
222
200
343
567
917
30.04.2013
564
465
190
69
330
424
600
1029
883
528
276
279
532
710
1159
31.12.2013
765
529
246
38
348
472
674
1329
866
571
381
210
559
879
1405
30.06.2014
873
565
278
38
358
495
706
1441
887
628
415
250
602
986
1585
Tablo 7. Önceki beş ve mevcut anketteki devam eden ve tamamlanan başvuru süre dağılımları.
Anket kesim tarihi Ürün Ürün-yer çifti Tamamlanan % Sağkalım analizi ortalama gün
20.01. 2012
712
1020
20%
30.04.2012
839
1182
21%
631
31.08.2012
903
1301
26%
659
30.04.2013
939
1447
39%
677
31.12.2013
1110
1630
47%
736
30.06.2014
1194
1760
50%
768
Tablo 8. Son altı anket GMP sertifikasyon süresi projeksiyonu sonuçlarının karşılaştırması
11
5. Süreç aşamalarının toplam süreye katkıları
Bu bölümde ürün-yer GMP sertifikasyonu sürecinin her aşamasının uzunluğu incelenmektedir.
Hatırlanacağı üzere aşamalar şöyledir:
A. Başvurudan dosyanın Denetim Hizmetleri Dairesi'ne (DHD) aktarılması
B. Denetim Hizmetleri Dairesi'nce işleme alınıp Denetime gidilmesi
C. Denetimden GMP rapor sonuç bildiriminin firmaya iletilmesine
D. GMP raporundan sertifika düzenlenmesine kadar geçen süreTablo 9’da her aşama için, o
aşamayı tamamlamış olan başvurular ve anket kesim tarihinde o aşamanın içinde olan (süren)
başvurulara göre gözlemlenen süre istatistikleri sunulmuştur. Beklenildiği gibi aşamalar
ilerledikçe gözlem sayıları azalmaktadır. Ayrıca, ankette bazı ürün-yer çiftlerinde kimi aşamalar
için tarihlerin bildiril(e)mediği için de gözlem sayıları düşmektedir.
Her aşama için o aşamayı tamamlamış ürün-yer çiftlerinden elde edilen ortalama değerlerinin, sürmekte
olanlardan elde edilen ve anket kesim tarihi itibarı ile o aşamada geçirilen süreyi esas alan değerlerden
daha kısa olduğunu görüyoruz. Sonuç olarak, sadece tamamlanmış aşamalara bakarak çıkarım yapmak
fazlaca iyimser sonuçlar verecektir. Tabloda ayrıca her bir aşama için hem tamamlanmış hem devam
eden gözlemleri birlikte değerlendiren sağkalım analizi sonucu elde edilen dağılımın ortalama ve ortanca
süreleri mevcuttur. Her aşama için daha detaylı tablo ve istatistikler Ek-2’de sunulmuştur.
Aşama
A. Başvurudan DHD’ye
aktarılmaya
B. DHD’de işlemden
Denetime gidilmesine
C. Denetimden
GMP raporuna
D. GMP raporundan
GMP sertifikasına
30.6.2014'te
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Ürünyer
sayısı
958
258
763
161
840
299
619
166
Sağkalım analizi
projeksiyon
Gözlemlenen
Ortalama gün
140
426
276
662
165
315
111
247
Ortalama
gün
Ortanca gün
199
151
376
264
178
174
115
97
Tablo 9. Tamamlanmış ve süren aşama uzunluğu istatistikleri ve sağkalım analizi ile kestirilen dağılımın ortalaması
12
Aşama Uzunlukları - Sağkalım Analizi Projeksiyonları
400
350
300
gün
250
200
150
100
50
0
Başvurudan DHD'yeDHD'den Denetime Denetime gidişten GMP Raporundan
GMP Rapora
Sertifikaya
Ortalama
Ortanca
Grafik 7. Sağkalım analizi sonucu elde edilen her aşama için ortalama ve ortanca süreler
Grafik 7’da aşamalar sağkalım analizi sonucu belirlenen ortalama ve ortanca süreler ile
karşılaştırılmaktadır. Bu grafikten başvurunun Denetim Hizmetleri Dairesine gelişinden Denetime
gidişine kadar olan aşamanın en uzun ve GMP raporundan GMP Sertifikasının düzenlenmesine kadar
olan aşamanın en kısa olduğunu görüyoruz.
Ürün-yer sayısı
Aşama
A. Başvurudan DHD’ye
aktarılmaya
B. DHD’de işlemden
Denetime gidilmesine
C. Denetimden GMP
Raporuna
D. GMP raporundan GMP
sertifikasına
30.06.2014'te
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Tamamlanmış
Sürmekte olan
Kategori 1 Kategori 2
259
287
60
57
236
231
16
39
256
231
101
72
173
150
35
88
Gözlemlenen
Ortalama gün
Kategori 1 Kategori 2
123
145
313
450
267
338
421
558
154
169
328
279
122
119
274
194
Tablo 10. Kategori 1 ve 2 başvuruların aşamalarda geçirdiği ortalama gün
Tablo 10’da kategori 1 ve başvurularının tamamlanmış ve sürmekte olanlarının anket kesim tarihi
itibarıyla süreç aşamalarında geçirdiği ortalama gün sayısı verilmektedir.
Grafik 8’de aynı çeyrekte yapılan başvuruların 30.6.2014 itibarıyla hangi aşamada oldukları
gösterilmektedir. Örneğin 2014 yılı ilk çeyreğinde (28+4+19+5)=56 başvuru yapıldığı beyan edilmiş, 30
Haziran 2014 itibarı ile bunlardan 5 tanesi için GMP raporu bildirilmiş, 19u için denetime gidilmiş, 4ü
Denetim Hizmetleri Dairesine intikal etmiş ve beklemektedir. Diğerleri henüz başvurudan öte
geçmemiştir.
13
Aynı tablodaki verileri Grafik 9’da son tamamlanan işleme göre dosya birikimi açısından görüyoruz. 30
Haziran 2014 itibarıyla devam eden 887 dosyanın 260’ı sadece başvuru aşamasını tamamlamış, bunların
arasında 2011 yılında başvurusunu yapmış olan bazı dosyaların da olduğunu görüyoruz. Dosyaların 161’i
DHD’ye aktarılmış ve beklemede, 299’u denetime gidiş aşamasını tamamlamış, 167’si ise GMP raporunu
almış ve sertifikayı beklemekte.
Grafik 8. Başvuruların 30.06.2014 itibarıyla tamamladıkları son aşama – başvuru tarihine göre
Grafik 9. Son tamamlanan işleme göre dosya birikimi
14
EK-1 İyi imalat uygulamaları denetim süreci – Sağkalım Analizleri
Ek1.1.
Tüm Haziran 2014 anket verileri ile
Distribution Analysis: son gozlemlenen sure – Tum gozlemler
Variable: son gozlemlenen sure
Censoring Information
Uncensored value
Right censored value
Count
873
887
Censoring value: tamamlanmis mi? = 0
Estimation Method: Least Squares (failure time(X) on rank(Y))
Distribution:
Weibull
Parameter Estimates
Parameter
Shape
Scale
Estimate
2.31756
867.172
Standard
Error
0.0467447
11.4790
95.0% Normal CI
Lower
Upper
2.22773 2.41101
844.963 889.965
Log-Likelihood = -6956.897
Goodness-of-Fit
Anderson-Darling (adjusted) = 628.963
Correlation Coefficient = 0.974
Characteristics of Distribution
Mean(MTTF)
Standard Deviation
Median
First Quartile(Q1)
Third Quartile(Q3)
Interquartile Range(IQR)
Estimate
768.311
351.850
740.326
506.561
998.422
491.861
Standard
Error
10.2256
6.72187
10.6834
9.74987
12.7449
9.08019
95.0% Normal CI
Lower
Upper
748.529 788.617
338.919 365.275
719.681 761.564
487.808 526.036
973.753 1023.72
474.382 509.984
15
Ek1.2.
Sadece Fiziki Denetim
Variable: son gozlemlenen sure
Fiziki = 1
Censoring Information
Uncensored value
Right censored value
Count
806
776
Censoring value: tamamlanmis mi? = 0
Estimation Method: Least Squares (failure time(X) on rank(Y))
Distribution:
Weibull
Parameter Estimates
Parameter
Shape
Scale
Estimate
2.48462
860.335
Standard
Error
0.0504034
11.1056
95.0% Normal CI
Lower
Upper
2.38777 2.58540
838.842 882.380
Log-Likelihood = -6423.943
Goodness-of-Fit
Anderson-Darling (adjusted) = 564.793
Correlation Coefficient = 0.963
Characteristics of Distribution
Mean(MTTF)
Standard Deviation
Median
First Quartile(Q1)
Third Quartile(Q3)
Interquartile Range(IQR)
Estimate
763.231
328.401
742.342
521.067
981.208
460.141
Standard
Error
9.98715
5.86121
10.5710
9.92163
11.9974
8.05308
95.0% Normal CI
Lower
Upper
743.905 783.058
317.112 340.092
721.909 763.352
501.979 540.880
957.973 1005.01
444.625 476.199
16
Ek1.3.
Sağkalım regresyonu
Regression with Life Data: son gozlemle versus yeni_ruhsat, kat1, ...
Response Variable: son gozlemlenen sure
Censoring Information
Uncensored value
Right censored value
Count
873
887
Censoring value: tamamlanmis mi? = 0
Estimation Method: Maximum Likelihood
Distribution:
Lognormal
Regression Table
Predictor
Intercept
yeni_ruhsat
kat1
varolan
paper
kat2
kat3
kat4
Scale
Coef
6.83769
-0.0421908
-0.163876
-0.409185
-0.227660
0.182744
0.0377474
0.192543
0.686825
Standard
Error
0.0483742
0.0414322
0.0568117
0.0403062
0.0655983
0.0479053
0.0538264
0.0863554
0.0169994
Z
141.35
-1.02
-2.88
-10.15
-3.47
3.81
0.70
2.23
P
0.000
0.309
0.004
0.000
0.001
0.000
0.483
0.026
95.0% Normal CI
Lower
Upper
6.74288
6.93250
-0.123396
0.0390148
-0.275225 -0.0525269
-0.488184
-0.330187
-0.356230 -0.0990897
0.0888511
0.276636
-0.0677504
0.143245
0.0232896
0.361797
0.654302
0.720965
Log-Likelihood = -6762.073
17
EK-2 Aşama Süreleri – Sağkalım Analizleri
A. Başvurudan Dosyanın Denetim Hizmetleri Dairesine gelişine
Distribution Analysis: A
* NOTE * 1216 cases were used
* NOTE * 544 cases contained missing values
Variable: A
Censoring Information
Uncensored value
Right censored value
Count
958
258
Censoring value: A tamam = 0
Estimation Method: Least Squares (failure time(X) on rank(Y))
Distribution:
Weibull
Parameter Estimates
Parameter
Shape
Scale
Estimate
1.13328
208.155
Standard
Error
0.0201103
5.88289
95.0% Normal CI
Lower
Upper
1.09454 1.17339
196.939 220.011
Log-Likelihood = -6347.463
Goodness-of-Fit
Anderson-Darling (adjusted) = 334.313
Correlation Coefficient = 0.995
Characteristics of Distribution
Mean(MTTF)
Standard Deviation
Median
First Quartile(Q1)
Third Quartile(Q3)
Interquartile Range(IQR)
Estimate
198.966
175.934
150.637
69.3323
277.690
208.358
Standard
Error
5.20647
4.68385
4.72543
2.85637
7.28959
5.19854
95.0% Normal CI
Lower
Upper
189.019 209.437
166.989 185.358
141.655 160.190
63.9540 75.1629
263.764 292.351
198.414 218.800
18
B. Denetim Hizmetleri Dairesine gelişten Denetime gidişe
Distribution Analysis: B
* NOTE * 924 cases were used
* NOTE * 836 cases contained missing values
Variable: B
Censoring Information
Uncensored value
Right censored value
Count
763
161
Censoring value: B tamam = 0
Estimation Method: Least Squares (failure time(X) on rank(Y))
Distribution:
Weibull
Parameter Estimates
Parameter
Shape
Scale
Estimate
1.01790
378.763
Standard
Error
0.0264768
13.4074
95.0% Normal CI
Lower
Upper
0.967307 1.07114
353.376 405.974
Log-Likelihood = -5369.506
Goodness-of-Fit
Anderson-Darling (adjusted) = 71.098
Correlation Coefficient = 0.985
Characteristics of Distribution
Mean(MTTF)
Standard Deviation
Median
First Quartile(Q1)
Third Quartile(Q3)
Interquartile Range(IQR)
Estimate
375.995
369.400
264.236
111.377
522.069
410.692
Standard
Error
12.7321
15.7880
10.3489
6.02197
17.7080
14.3823
95.0% Normal CI
Lower
Upper
351.850 401.796
339.716 401.677
244.711 285.318
100.178 123.828
488.491 557.956
383.449 439.871
19
C. Denetime gidişten GMP Rapor tarihine
Distribution Analysis: C
* NOTE * 1132 cases were used
* NOTE * 628 cases contained missing values
Variable: C
Censoring Information
Uncensored value
Right censored value
Count
840
292
Censoring value: C tamam = 0
Estimation Method: Least Squares (failure time(X) on rank(Y))
Distribution:
Weibull
Parameter Estimates
Parameter
Shape
Scale
Estimate
2.60527
199.885
Standard
Error
0.0228235
3.06870
95.0% Normal CI
Lower
Upper
2.56091 2.65038
193.960 205.991
Log-Likelihood = *
Goodness-of-Fit
Anderson-Darling (adjusted) = 423.900
Correlation Coefficient = 0.924
Characteristics of Distribution
Mean(MTTF)
Standard Deviation
Median
First Quartile(Q1)
Third Quartile(Q3)
Interquartile Range(IQR)
Estimate
177.551
73.2215
173.654
123.906
226.585
102.679
Standard
Error
2.76963
0.632638
2.86786
2.39626
3.24608
0.895312
95.0% Normal CI
Lower
Upper
172.205 183.063
71.9920 74.4720
168.123 179.366
119.297 128.692
220.311 233.037
100.939 104.449
20
D. GMP Raporundan Sertifika Yayımlanmasına kadar geçen süre
Distribution Analysis: D
* NOTE * 785 cases were used
* NOTE * 975 cases contained missing values
Variable: D
Censoring Information
Uncensored value
Right censored value
Count
619
166
Censoring value: D tamam = 0
Estimation Method: Least Squares (failure time(X) on rank(Y))
Distribution:
Weibull
Parameter Estimates
Parameter
Shape
Scale
Estimate
1.39590
126.108
Standard
Error
0.0234398
3.86315
95.0% Normal CI
Lower
Upper
1.35071 1.44261
118.759 133.912
Log-Likelihood = -4158.835
Goodness-of-Fit
Anderson-Darling (adjusted) = 156.253
Correlation Coefficient = 0.912
Characteristics of Distribution
Mean(MTTF)
Standard Deviation
Median
First Quartile(Q1)
Third Quartile(Q3)
Interquartile Range(IQR)
Estimate
114.991
83.4525
96.9869
51.6555
159.355
107.700
Standard
Error
3.30142
1.75161
3.30113
2.21886
4.43638
2.44587
95.0% Normal CI
Lower
Upper
108.699 121.647
80.0891 86.9572
90.7279 103.678
47.4847 56.1927
150.893 168.292
103.011 112.602
21