Yazının devamı için

İş Güvenliği Politikaları Prensipleri
SAĞLIK VE GÜVENLİK POLİTİKASI HAZIRLAMA ESASLARI (*)
Sağlıklı ve güvenli bir çalışma çevresi sağlama ve sürdürme faaliyetlerinin ilk basamağını, sağlık ve
güvenlik politikasının oluşturulması çalışmaları, oluşturmaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği yönünden, doğru ve tutarlı bir politika oluşturmanın yolu üst yönetim ile
çalışanlar arasında tam bir işbirliği ve yardımlaşmanın sağlanmasından geçmektedir.
Politika hazırlanmasına katılacaklar
İşyerinde uygun ve gerçekçi bir politika hazırlayabilmek için;
-İşveren veya temsilcisi
-İşverence atanmış sağlık ve güvenlik üst yöneticisi
-Çalışanlar tarafından seçimle belirlenen sağlık ve güvenlik temsilcisi
-Gerekli hallerde çalışanların bizzat kendisinin
Katılımları gereklidir.
Etkin bir sağlık güvenlik politikasının, kuruluşun ihtiyaçları, faaliyet türleri gibi özgün şartlar dikkate
alınarak hazırlanmalıdır. Politikanın işyerine has olacağı ve bir kuruluştan diğerine farklılık
göstereceği göz önüne alındığında işyeri şartlarına uyan özgün politika oluşturmanın önemi ortaya
çıkmaktadır.
Politikada Neler Yer Almalıdır?
Kuruluşun sağlık ve güvenlik politikası, amaçları, işlemleri ve sorumlulukları belirlemeli, bu amaçlara
ulaşabilmek için gerekli düzenlemelere işaret etmelidir. Belirlenen politikanın kaleme alınmasında
açık ve anlaşılır ifadeler ile basit bir dil kullanılmalı ve politika metni kuruluşun en üst yöneticisi
tarafından İmza ve tarih atılarak onaylanmalıdır.
Politika beyanında asgari şu konular yer almalıdır
Üst kademe yönetimin güvenli ve sağlıklı bir iş çevresi sağlanması ve sürdürülmesi
konusunda yükümlülüğünü kabulü
Kabul edilen bu yükümlülüğün kuruluşta yürütülen bütün faaliyetlere entegre edilmesi,
İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sürdürülmesi hususunda bütün çalışanlara görev ve
sorumluluklar düştüğü hususu, Yönetimce yürürlüğe konacak iş sağlığı ve güvenliği yöntem ve
teknikleri,
Amaca ulaşma ve faaliyetlerin etkili olarak yürütülmesi konularında, yönetimle çalışanlar
arasında istişare ve iş birliği sağlanmasının önemi,
Sağlık ve güvenliği sağlamada uygulanacak yöntem ve teknikler konusunda eğitim ve öğretimin
sağlanması,
Yönetimin, belirlenen politikanın etkin olarak uygulanmasını sağlamada denetim ve gözetim
yükümlülüğünün bulunduğu,
Politikanın Etkinliği
Bir politikanın etkin olabilmesi için,
Sağlık ve güvenlik yönünden bağlayıcı prensipler içermesi,
İş sağlığı ve güvenliği konularının tanımlanması ve kontrol edilmesi için gerekli olan kurumsal
düzenlemeleri ayrıntıları ile belirlemesi,
Çalışanların programa katılımını sağlaması,
Amaçların ve faaliyet programlarının hazırlanması ve
Politikanın izlenmesi ve incelemesi, Konularına yer verilmelidir.
Politika hazırlanmasında dikkat edilecek hususlar
Politikanın, kuruluşta uygulanabilmesi için bir plan, yapılmalı ve bu plana uygun hareket edilmelidir.
Hazırlanan politika beyanının içeriği, politikayı oluşturanların, işyerinin tehlike, risk ve ihtiyaçlarını
bildiklerini ve politikayı gerçekleştirmek için gerekli tüm ayrıntılı düzenlemeleri yaptıklarını
göstermelidir.
Yönetimin işyerinde sağlık ve güvenliği sağlama endişesi, kuruluşun bütün kademelerinde
hissedilmeli ve aynen üretim, maliyet, kalite politikası gibi tam bir hassasiyet ile uygulanmalıdır.
İş sağlığı ve güvenliği yönünden görev yetki ve sorumluluklar açıkça tanımlanmış ve ilgili kişilerce
yüklenilmiş olmalıdır.
Hazırlanan politikanın uygulanmasını sağlayıcı, destekleyici ve sürdürücü mahiyette uygun yöntemler
ve programlar oluşturulmalı ve belirli dönemlerde uygulamaların incelenmesi ve gözden geçirilmesi
sağlanmalıdır.
Hazırlanan politikanın uygulanması için gerekli ve yeterli mali ve diğer kaynaklar temin edilmelidir.
Belirlenen amaca ulaşmak için yönetim ile çalışanlar arasında istişare ve işbirliği sağlanmalıdır.
Kuruluşun büyüklüğüne bakmadan üst yönetim, yüksek düzey sağlık ve güvenlik standartlarının
uygulanmasında kararlı olduğunu göstermek amacı ile mesleki sağlık güvenlik politikasını yazılı hale
getirmelidir.
Sağlık güvenlik politikasının yazılı hale getirilmesi faaliyetlerinin, işyerinde karşılaşılan, "Üretim Güvenlik", "Kalite-Güvenlik," "Maliyet-Güvenlik" vb. ikilemler arasında, önceliğin belirlenmesine
karar vermek durumunda kalan yönetici, nezaretçi ve çalışanlar için hayati derecede büyük önemi
vardır.
İşyerinde sağlık ve güvenlik hiçbir zaman ikinci plana atılmamalıdır. Bu noktada kullanılacak en
uygun yöntem, yönetici ve çalışanların söz konusu ikilemler arasında bir tercih yapmak zorunda
bırakılmadan, sağlık ve güvenliğin sistematik bir bütünlük içinde ele alınmasıdır. Böylece iş sağlığı ve
güvenliği yönetim sistemi, işyerinde yürütülen diğer sistemlere (üretim, kalite, maliyet, vb.) entegre
edilebilecek
ve
bu
sistemlerle
aynı
önem
derecesinde
birlikte
yürütülebilecektir.
Sağlık güvenlik politikası hazırlanarak son durumu yansıtır şekilde güncelleştirilmesi çalışmaları ile
işyerinde sağlık ve güvenliğin sürekli iyileştirilmesi çabaları arasında doğru bir orantı vardır.
Sağlık güvenlik politikası, işyerinde konuya verilen önem ve ilgiyi göstermeli ve daha da önemlisi bu
önem ve ilgiyi etkili biçimde harekete dönüştürecek yöntem ve şartları ortaya koymalı, çalışanların
katılım ve işbirliğini hedeflediğini ifade etmelidir.
Politika Beyanının Yapısı
Yazılı politika beyanının şekli gerçekte çok önemli bir husus değildir. Ancak oluşturulan amaçlara
ulaşılabilmek açısından aşağıdaki şartlara uyulmalıdır.
1.Genel olarak politikanın beyanı
2.Sağlık
ve
güvenlik
organizasyonu
görev
ve
sorumlulukların
tanımlanması
3.Politikayı uygulamak için gerekli sistem ve süreç düzenlemeleri
Genel Politika Beyanı
Yönetim açısından genel politika beyanı esasen tam bir niyet beyanıdır. Beyan bütün çalışanların
sağlık ve güvenliğini güvence altına alan bir taahhüt olmalı ve kanuni gereklilikleri kapsamalıdır.
Beyanda kullanılan dil sade ve anlaşılır olmalı, özgün ifadeler tercih edilmeli ve kuruluş ile alakalı
hükümlere yer verilmelidir.
Hedeflere ulaşmak için gerekli düzenlemeler ve hedeflere ne derece ulaşılabildiğini ölçmek için
gerekli izleme sistemi açıklanmalıdır.
Genel politika beyanının uygulamasından sorumlu kişi veya makam belirlenmelidir.
Politikayı uygulamadan sorumlu kişi üst düzey yönetici veya dengi olmalıdır.
Personel Görev ve Sorumlulukları
Sağlık ve güvenlik politikasının sorumluluğu yönetimin en yüksek kademesine aittir. Ancak bütün
çalışanlar ve paydaşlar politikanın uygulanmasına katkı sağlamalıdır.
Yukarıda belirtildiği gibi sorumluluk üst yönetime verilmeli ve alt kademe yöneticiler, nezaretçiler
sağlık ve güvenlik temsilcileri ve iş sağlığı ve güvenliği kurulu ile müşterek yapılacak danışma ve
düzenlemeler politika beyanında belirtilmelidir.
Aynı zamanda, yönetimce, seçilmiş işyeri sağlık ve güvenlik temsilcileri ve iş sağlığı ve güvenliği
kurulunun desteklenmesi ve bunlara kaynak temini konusunda da taahhütte bulunmalıdır.
Söz konusu kişi ve kurulların sağlık ve güvenlikle ilgili faaliyetleri için yeterli zamanı ayırabilmeleri,
işyeri tesis ve imkânlarından yararlanmaları ve temin edilecek büro ve yardımcı donanımlar ile
desteklenmeleri, bu kişi ve kurulların konuya etkili bir şekilde sahip çıkmalarına ve kuruluşun sağlık
ve güvenlik amaç ve hedeflerinin gerçekleştirilmesine yardımcı olacaktır.
Sağlık ve güvenlik ile ilgili görevlerin etkili bir şekilde yerine getirilebilmesi için yetki ve sorumluluk
alanlarının belirlenmesi teknikleri uygulanmalıdır. Bu husus iş sağlığı ve güvenliği açısından çok
önemlidir. Bu uygulama yürütülen iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin izlenmesini sağlamanın
yanında, her kademe yönetimin sağlık ve güvenlik konuları açısından taahhütlerini ortaya
koymaktadır.
Sorumlulukların açıkça tanımlanması ve duyurulması, sağlık ve güvenlik politikasının etkili olmasının
önemli bir adımını oluşturmaktadır.
Uygulamalarda aşağıdakilere yer verilebilir: Politika beyanında sorumlulukların belirlenmesi,
Sağlık ve güvenlik performansının genel performans değerlendirmelerinin bir parçası olmasını
sağlayacak usullerin oluşturulması, Sağlık ve güvenlik sorumluluklarının ve performans hedeflerinin iş
tanımlarına dahil edilmesi,
Sağlık ve güvenlik programlarının düzenli olarak gözden geçirilmesi,
Düzenli rapor verme şartının program unsurları içine dahil edilmesi,
1.Sistem ve Süreçler
Politikanın etkili uygulanmasını sağlamak amacına yönelik olarak düzenlemeler yapılırken işe;
muhtemel risk ve tehlikelerin özelliğini ve etki alanını belirlemek ve bunları ortadan kaldıracak veya
kontrol edecek yöntemleri tanımlamakla başlanmalıdır.
İşletmelerde yürütülen çeşitli faaliyetler belirlenmiş bir takım süreçler halinde ele alınabilmektedir.
Özellikle yönetim sistemi uygulamalarında süreçlerle yönetim modeli tercih edilmektedir.
Sağlık ve güvenlik politikası ile sağlıklı ve güvenli çalışma yöntemleri arasında ayrımın farkına
varılması çok önemlidir. Politikanın genel amaçları belirlediği, süreçlerin ise; ait oldukları konuda
politikayı günlük işlemlerde uygulamaya koyan araçlar olduğu unutulmamalıdır.
Tehlike kaynaklarına yakın olarak çalışanlar, işin güvenli şekilde nasıl yapılabileceği konusunda
değerli bilgi, beceri ve önerilere sahip olabilirler. Sürekli olarak aynı işler ile uğraştıkları için işleri ve
muhtemel tehlikeleri bilmektedirler.
Sağlık ve güvenlik yönetim sisteminin en önemli adımı, güvenli çalışma sistemleri oluşturarak bu
yolla tehlikeli olabilecek her faaliyetin tanımlanması, kontrol edilmesi, ilgili usullerin ihdas edilmesi,
listelenmesi, bunların güncellenmesi ve izlenmesinin sağlanmasıdır.
Sağlık ve güvenlikle ilgili yapılan uygulamaların etkinliğini izleyecek ve sistemin bir bütün olarak
performansını inceleyecek bir izleme sistemi oluşturulmalı ve bütün sistem ve süreçlerin ayrılmaz bir
parçası olarak kabul edilmelidir. Süreçler her zaman yazılı olmalı ve bunlar hakkında bütün
çalışanlara bilgi verilmelidir.
Politikanın Uygulanması
1.Politika beyanının izlenmesi
Politika beyanının izlenmesinde kullanılan yöntemlerin uygulama sıklığı ve düzeyleri kuruluşun
büyüklüğüne ve karmaşıklığına uygun olarak belirlenmelidir. Politika uygulamalarının kontrolü, nokta
kontrolü yaklaşımından başlayarak, mesleki sağlık ve güvenliği sağlama usul ve yöntemlerinin bütün
yönlerinin ve performanslarının düzenli olarak denetlenmesine kadar uzayan geniş bir alanı
kapsamaktadır.
İş kazası, meslek hastalığı ve olaylar sonrası düzenlenen raporlar, oluş sıklığı ve yaralanmanın tipi
konusundaki eğilimlerin takibi bakımından dikkatlice takip ve kontrol edilmelidir.
Bunlarla birlikte politikanın son duruma uygun olması ve etkinliğinin kontrol edilebilmesi için gerekli
düzenlemeler yapılmalıdır.
2.Politikanın değiştirilmesi
İşyerinde yürütülen işin değişmesi, yeni tehlikelerin ortaya çıkması, büyük kazaların oluşması
durumlarında, politikanın gözden geçirilmesine ya da değiştirilmesine ihtiyaç duyulabilir. Ayrıca
kuruluş ile alakalı yeni kanunlar, talimatlar uygulama kuralları ya da standartların yürürlüğe girmesi
halinde de politika değişimine gerek duyulabilmektedir.
3.Politika amaç ve sorumluluklarının çalışanlara duyurulması
Politika içeriğinin çalışanlara duyurulmasından işveren sorumludur. Belirlenen politika işyerinde ilan
edilmesinin
takiben
hazırlanan
işçi
el
kitabına
alınmalıdır.
Politika
ve
sorumlulukların
belirlenmesinden sonra durumdan bütün çalışanlar haberdar edilmelidir. Politikanın anlaşılması için
konu ile ilgili olarak işyerinde yürütülecek her türlü uygulamalarda belirlenen politika amaç ve
sorumluluklara sık sık atıflarda bulunulmalıdır. Bu uygulamalar çalışanların, üst yönetimin politikayı
devamlı takip ettiği kanaatini vermesi bakımından önem arz etmektedir.
Yazan : K.Sami Ekemen
*Kaynaklar :
1-TS OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi,
2-Policies and Procedures for Healt and Safety in your Workplace
Western Australia

Download Report