Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΠΕΠΤΙΚΟΥ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ ΑΛΕΒΕΤΣΟΒΙΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΞΕΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΠΕΠΤΙΚΟΥ Σ Α ΣΥΧΝΗ-ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ Τ Α Μ Α ΕΠΙΠΤΩΣΗ:170/100.000 ενήλικες Λ ετησίως Α Κ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ 1-2%ΕΤΩΝ ΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ Μ Ο ΣΥΝ. ΠΟΣΟΣΤΟ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ : 5-12% Κ Ο Σ Ο 70-85% ΣΤΑΜΑΤΟΥΝ ΑΥΤΟΜΑΤΑ Ν Ο Κ ΝΙ 15-30%ΕΕΜΜΕΝΟΥΣΑ -ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΥΣΑ Γ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ 90% ΠΗΓΗ ΠΑΝΩ ΑΠO ΣΥΝΔΕΣΜΟ TREITZ (ΑΑΠΣ) ΟΞΕΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ Ο Ι Ε Μ Ο με εστία μετά το Κάθε αιμορραγία Κ Ο Σ ΝΟ Treitz, δηλαδή στο λεπτό σύνδεσμο Οτου Κ Ι Ν , στο κόλον ή στον πρωκτό Ε έντερο Γ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Σ Α /έτος 20-27 περιστατικά /100.000 πληθυσμού Τ Α Μ Α Λ ΚΑ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο 76% Σ ΝΟ Α.Α.Π. Ο Κ Ι Ν ΓΕ Συχνότερη σε άνδρες και ηλικιωμένους ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Σ Α Τ Οι νοσηλείες είναι 1/3 των αντίστοιχων για ανώτερο Α Μ πεπτικό Α Λ Α 10-15% με σημαντική απώλεια από το ορθό-αιτία Κ κεντρικότερη από το σύνδ. ΤREITZ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Άρρενες συνήθως ηλικιωμένοι (εκκολπωμάτωση, Ο αγγειοδυσπλασίεςΟ )Σ Ν Ο Κ Ι ήπιες αιμορραγίες (παρά το ότι και η ΣυνήθωςΝπιο αιμοδυναμική αστάθεια δεν είναι απίθανη) ΓΕ Barnert J, Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2009 ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Μικρή ποσότητα μαζί με κόπρανα Ο Ι Ε Μ Ο Κένωση ερυθρού Κ Ο χρώματος με ή Σ ΝΟ Σ Πρωκτική περιοχή ΤΑ ερυθρού αίματος Α Μ Α Λ ΚΑ Αριστερό κόλον χωρίς πήγματα ΚΟ Γ Ι Ν Ε Ερυθρό ή βυσσινόχροο αίμα Δεξιό κόλον Λεπτό έντερο Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ΑΙΜΑΤOΧΕΣΙΑ Ο Ι Ε Σημαντική ΑιματηρήΜερυθρή ή βυσινόχροη Ο Κ κένωση Ο Σ Ο Ν Ο • Εξαιρετικά ταχεία εντερική διάβαση Κ Ι Ν Ε Γ • Συνήθως αντανακλά μαζική αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού (ταχεία απώλεια πάνω από 1000ml αίματος ΑΙΜΑΤΟΧΕΣΙΑ Ν Ε Γ Ο Κ Ι Σ Ο Ν Σ Α Τ ¾ 11% Α Μ Α Λ Α Κ ανώτερο πεπτικό Ο Ι Ε Μ Ο ΟΚ ¾ 9% λεπτό έντερο ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ Α.Κ.Π. 1. Απουσία αιμοδυναμικών διαταραχών: 80% ΑΣ 2. Σοβαρή αιμορραγία: 20% Κ Τ Α Μ Α ΑΛ ΙΟ 50% • Ταχυσφυγμία / ΠτώσηΕ Hct: Μ Ο • Ορθοστατική υπόταση: 30% Κ Ο Σ • ΛιποθυμικόΟ επεισόδιο: 11% Ν • Εικόνα shock: 9% ΚΟ Γ Ι Ν Ε Αυτόματη παύση της αιμορραγίας: 80-85% Θνητότητα 2-4% ΑΙΤΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ Ν Ε Γ Ο Κ Ι Σ Α ΠΕΠΤΙΚΟΥ Τ Α Μ Α Λ Α Κ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ ΝΟ ΣΠΑΝΙΑ ΑΙΤΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ Σ ΠΕΠΤΙΚΟΥ Α Τ Μονήρες έλκος ορθού Ο Ι Ε Κιρσοί παχέος εντέρου Μ Ο Κ Ο Πυλαία κολοπάθεια Σ ΝΟ Ο Ενδομητρίωση Κ Ι Ν Ε Γ Έλκος Dieulafoy Αγγειίτιδες Α Μ Α Λ ΚΑ ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ ¾ 10%-45% στο γενικό πληθυσμό -επίκτητα Σ Α Τ Α Μ Α ¾ Πιθανότητα αιμορραγίας: 3% Λ ΚΑ Ο της αιμορραγίας: 75-80% ¾ Αυτόματη άρση Ι Ε Μ Ο της αιμορραγίας: 25% στην 4ετία Κ ¾ Υποτροπή Ο Σ ΝΟ ¾ Οξεία, ανώδυνη αιμορραγία Ν Ε Γ Ο Κ Ι Αν και συνήθως εντοπίζονται στο (αρ) κόλον-σιγμοειδές, η αιμορραγία στο 60% οφείλεται σε εκκολπώματα του (δε) κόλου ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΠΟ ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ αιματοχεσία μέχρι μέλαινα – υποτροπιάζουν με την πρόοδο της ηλικίας – επείγουσα κολονοσκόπηση για θεραπεία ή αγγειογραφία Σή Α χειρουργείο) Τ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ Α Μ Α Λ ΚΑ ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΑ πρόπτωση βλεννογόνου δια μέσου του μυϊκού χιτώνα στις θέσεις εισόδου των τροφ. αγγείων Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ΑΓΓΕΙΟΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ¾ Στρογγυλές, αστεροειδείς ή δίκην πτερού ¾ 1%-2% στο γενικό πληθυσμό κυρίως ΑΣ Τ Α ηλικιωμένοι-εκφυλιστικές αλλοιώσεις αγγείων Μ Α Λ Ακολονοσκοπήσεων ¾ Στο 3%-6% Κ των Ο Ι Ε – Πολλαπλές (>50%) ¾ (Δε) κόλον Μ ΚΟ Γ ΕΝ Ο Κ Ι Ν Ο ¾ Σπάνια σοβαρή αιμορραγία (15%) Σ Ο • Στένωση αορτής • Χ.Ν.Α. • Χ.Α.Π. • Κίρρωση • Νόσος Von Willebrand ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ Η αιμορραγία προέρχεται από διαβρώσεις ή εξέλκωση της επιφάνειας του νεοπλάσματος 5%-11% Κ Ο Σ Ο Ι Ε Μ Ο Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ 2%-26% ΑιμορραγίαΝΟ μετά από πολυποδεκτομή Ο (Άμεση – Όψιμη) Κ ΝΙ ΓΕ ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ ¾ περιοχές με πτωχή αιμάτωση-σπληνική Καμπή, δε κόλον,ορθοσιγμοειδική συμβολή Σ Α Τ Α Περ. αγγειοπάθεια, Σακχ. Διαβήτης, Μ ΛΑ κοιλ. αορτής Χειρ/θέν Α ανεύρυσμα Κ ¾ ΔενΟ προκαλείται διάτρηση Ι Ε ΟΜ ¾ Ισχ. καρδιοπάθεια, ΛΟΙΜΩΔΗΣ ΚΟΛΙΤΙΔΑ ΟΚ Ν Ε Γ Salmonella Ο Κ Ι Σ Ο Ν Campylobacter Cl. Difficile CMV ΜΕΤΑΚΤΙΝΙΚΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ 1%-5% Σ Α Τ νεοπλασμάτων πυέλου Α Μ Α Λ Α 6 μήνες έως 30 χρόνια Κμετά Ο Ι την έκθεση στην ακτινοβολία Ε Μ Ο Κ Ο ήπια αιμορραγία Συνήθως Σ Ο Ν από ορθό και σιγμοειδές Μετά από ακτινοθεραπεία Ν Ε Γ Ο Κ Ι Ισχαιμική στένωση του αυλού, συρίγγια ή έλκη ΙΔΙΟΠΑΘΕΙΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΕΝΤΕΡΟΠΑΘΕΙΕΣ Σ Νόσος Crohn Ο Κ Ι Ν Ε (<1%) Γ Ν Ο Σ Ο Α Τ Α Μ Ελκώδης Ακολίτιδα Λ ΚΑ Ο Ι Ε Μ ΚΟ (2%-8%) Σε οξεία φάση -μαζική αιμορραγία 6% - 10% των επειγουσών κολεκτομών ΟΡΘΟΠΡΩΚΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ Ήπια, διαλείπουσα αιμορραγία χωρίς σημαντική πτώση του αιματοκρίτη 1. ΑΙΜΟΡΡΟΪΔΕΣ Ο Ι Ε Μ Ο Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ Κ Ο Σ 2. ΡΑΓΑΔΑ ΝΟ Ο Κ Ι Ν ΓΕ 3. ΜΟΝΗΡΕΣ ΕΛΚΟΣ ΟΡΘΟΥ ΑΙΤΙΑ ΟΞΕΙΑΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Αγγειοδυσπλασίες Ν Ε Γ Ο Κ Ι Σ Α Καρκίνος λεπτού εντέρου Τ Α Μ Έλκη Α Λ Α Κ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ ΝΟ Ο Ι Ε Μ Ο Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΑΝΩΜΑΛΙΑ ΓΕΣ.(ΦΛΕΓΜΟΝΗ, ΕΛΚΟΣ, ΕΙΛΕΟΣ, ΟΓΚΟΙ, ΚΗΛΗ Littre) ΟΞΕΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Σ Α Τ Η ηλικία του ασθενούς βοηθά στη διαφορικήΑδιάγνωση Μ Α Λ Α Κ Ο < 30 χρόνων 30-50 χρόνων > 50 χρόνων Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ο Ν Ο Κ Μεκέλειος Ι Ν Νεοπλάσματα Αγγειοδυσπλασίες Ε απόφυση Γ ΟΞΕΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Σ ΘΕΤΙΚΑ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΑ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ΤΑ Α Μ Α Λ ΚΑ Ηλικία < 60 έτη Καμία ένδειξη αιμοδυναμικής Ο διαταραχής Ι Ε Μ Ο Καμία ένδειξη μακροσκοπικής αιμορραγίας από Κ Ο Σ το ορθό και ΝΟ Ο Κ ΕμφανήςΝορθοπρωκτική πηγή αιμορραγίας Ι ΓΕ ΟΞΕΙΑ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Σ Α ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΑ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τ Α Μ Α Ηλικία > 60 έτη ή Λ Α Κ Ένδειξη αιμοδυναμικήςΙΟ διαταραχής ή Ε Μ Ο Ένδειξη μακροσκοπικής αιμορραγίας από Κ Ο Σ το ορθό ή ΝΟ Ο Κ Λήψη Ν ασπιρίνης -ΜΣΑΦ ή Ι Ε Γ Σημαντική συνοσηρότητα 1Ο ΒΗΜΑ: ΠΡΩΤΗ (ΑΔΡΗ) ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ Ο Ι ΖΩΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ!ΜΕ Ο Κ Ο Σ [ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟ ΠΙΕΣΗ σε όρθια και καθιστή Ο ΣΦΥΞΕΙΣ] θέση ΚΑΙ Κ Ι Ν ΓΕ 2ο ΒΗΜΑ:ΑΝΑΝΗΨΗ 2 ΦΛΕΒΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΑΣΤΑΘΗΣΑΣ Τ Α ΚΟΛΛΟΕΙΔΗ (φυσιολογικός,Ringer’s) Μ Α Λ ΟΞΥΓΟΝΟ Α Κ ΖΩΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ-ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΥΡΩΝ ΙΟ Ε Μ Ο Κ Ο ΜΕΤΑΓΓΙΣΗ ΣΕ ΑΣΤΑΘΕΙΣ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΑ ή ΜΕ Σ ΝΟ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΟΡΕΣΜΟΥ ή ΜΕ ΕΠΙΜΕΝΟΝΤΑ ΚΟ ΧΑΜΗΛΟ ΙΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗ (>30% για ηλικιωμένους,20ΕΝνεότερους, μέχρι 27% σε πυλαία υπέρταση) 25% Γ για ΠΛΑΣΜΑ ή/και ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ 3Ο ΒΗΜΑ:ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ο ακριβής Αιματοκρίτης προσδιορίζεται σε ΑΣ Τ Α 24-72 Ώρες Μ Α Ο προσδιορισμός του Αιματοκρίτη Λ σε καμία Α περίπτωση δεν υποκαθιστά τηνΚεκτίμηση των Ο Ι Ζωτικών Σημείων Ε Μ Ο Κ Ο Ακατάλληλος για Διάγνωση Σοκ – Η Μαζική Απώλεια Σ Ο Αίματος, ΜικρήΝΟξεία Ελάττωση Του Hct /Hgb Ο Κ Ι Ν Ε ΠολύΓχαμηλός μετά από Αιμορραγία, υποδηλώνει Μαζική Απώλεια ή προϋπάρχουσα Αναιμία, ενώ ο Φυσιολογικός Δεν Αποκλείει σημαντική απώλεια αίματος ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΣΥΣΠΑΣΗ ΣΕ ΔΕΡΜΑ ΜΥΕΣ ΚΑΙ Σ ΣΠΛΑΧΝΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Α Τ Α ΤΑΧΥΚΑΡΔΙΑ (το πιο πρώιμο μετρήσιμο κυκλοφορικό Μ Α σημείο σοκ) Λ Α Κ . Αντιστάσεων Ενδογενείς Κατεχολαμίνες /αύξησηΟπεριφ Ι Ε αύξηση Διαστ. Πίεσης / μείωση Πίεσης Σφυγμού Μ Ο Η χρήση αποκλειστικά της Κ Συστολικής Πίεσης σαν δείκτη σοκ – Ο του επιπέδου του λόγω κάλυψης καθυστερημένη αναγνώριση Σ ΝΟ έως 30% απώλειας όγκου από τους αντιρροπιστικούς μηχανισμούς ΙΚΟ Ν Ε Συχνότητα σφυγμού -συχνότητα αναπνοών-πίεση σφυγμούΓ κυκλοφορία στο δέρμα Κάθε αιμορραγία με ψυχρά άκρα και ταχυκαρδία-ΣΟΚ μέχρι αποδείξεως εναντίου 4Ο ΒΗΜΑ:ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ Σ Α Τ Α Μ Α ΑΙΜΑΤΕΜΕΣΗ ΑΠΟ ΑΝΩΤΕΡΟ Λ Α ΜΕΛΑΙΝΑ ΑΠΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ή/και Κ ΤΕΛΙΚΟ ΕΙΛΕΟ,ΔΕΞΙΟ Ο Ι ΚΟΛΟ Ε Μ Ο ΑΙΜΑΤΟΧΕΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ Κ Ο Σ ΣΟΒΑΡΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ Ο Ν Ο Κ Ι Ν ΡΙΝΟΓΑΣΤΡΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ; (ΟΧΙ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Ε Γ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ, αλλά για διάγνωση αιμορ. ανώτερου πεπτικού) ΣΕ ‘ΜΑΖΙΚΗ’ ΑΙΜΑΤΟΧΕΣΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΕ ΤΗΝ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ (ΡΙΝΟΓΑΣΤΡΙΚΟΣ!) ΑΣ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ Κ Τ Α Μ Α ΑΛ ¾ Η ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΣ Τ Α ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗ Μ Α Λ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΚΑ Ο Ι Ε Μ Ο συνθήκες!!! από ειδικούς υπόΚασφαλείς Ο Σ Ο 20% και διάτρησης 1% ρίσκο αιμορραγίας Ν Ο Κ ακριβή Ι μέθοδος Ν ΓΕ ΑΡΧΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ Ν Ε Γ Ο Κ Ι ΝΟ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ Βραδεία απώλεια Μέσης βαρύτητας απώλεια Μεγάλη απώλεια ΚΟ ΓΕ ΝΙ Μαζική απώλεια Ν Σ Α Τ Α Μ Α Χωρίς αξιόλογες αιμοδυναμικές διαταραχές Λ Α Κ Ο Ι Ε Μ Ορθοστατική υπόταση, ήπια ταχυκαρδία, Ο ωχρότητα Κ Ο Σ Ο Πτώση αρτ. πίεσης, έντονη ταχυκαρδία Βαριά κυκλοφορική ανεπάρκεια ΥΠΟΟΓΚΑΙΜΙΚΗ ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΑ-ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΥΓΡΩΝ-ΚΑΝΟΝΑΣ 1/3 Απ. αίματος (ml) <750 750-1500 Σφύξεις <100 100-120 ΣΑΠ >100 >100 Πίεση σφ. Κανονική Μειωμένη ΕΙ Συχν. Αναπνοών 14-20 Ωριαία αποβολή ούρων ΕπίπεδοΓ συνείδησης Ι Ν Ε Χορήγηση υγρών Ο 1500-2000 Σ Α 120-140 Τ Α Μ Α <100 Λ ΚΑ >2000 >140 <100 Μειωμένη Μειωμένη 20-30 30-35 >35 20-30 <20 <20 Ήπια ανησυχία Μέτρια ανησυχία Ανησυχία σύγχυση Σύγχυση νωθρότητα Κρυσταλλο ειδή Κρυσταλλοειδή ΣΟ Ο Ν >30 Ο Κ Μ Ο Κ Κρυσταλλοειδή- Κρυσταλλοειδήκολλοειδή-αίμα κολλοειδή-αίμα ΙΣΤΟΡΙΚΟ – ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Σ Α Τ Α Μ Α C Κατανάλωση τροφών που χρωματίζουν τα κόπρανα Λ ΚΑ κόκκινα (π.χ. παντζάρια) Ο Ι Ε Μ Ο , ΜΣΑΦ, αντιπηκτικά) C Λήψη φαρμάκων (ασπιρίνη Κ Ο Σ C Ισχαιμική καρδιοπάθεια , περιφερική αγγειοπάθεια ΝΟ Ο Κ Ι ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής Ν C Χειρουργηθέν ΓΕ C Πρώτο επεισόδιο ή υποτροπή C Ακτινοβοληθέν νεόπλασμα πυέλου C Κίρρωση ήπατος ΙΣΤΟΡΙΚΟ – ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Σ Α Τ Α Μ) (εκκολπώματα, αγγειοδυσπλασίες Α Λ Α Κ C Κωλικοειδές κοιλιακό άλγος που Ο ακολουθείται από Ι Ε Μ Ο αιματηρή κένωση Κ Ο Σ (ισχαιμική κολίτιδα) ΝΟ Ο Κ Ι C ΙστορικόΝδιαρροιών , τεινεσμού, κοιλιακού άλγους και Ε Γ C Αιφνίδιας έναρξης, ανώδυνη αιμορραγία διαλείπουσα μικρή ποσότητα αίματος (ιδιοπαθής φλεγμονώδης εντεροπάθεια) ΙΣΤΟΡΙΚΟ – ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ C C C C Σ Α Τ Α Επισκόπηση δέρματος, στοματικού βλεννογόνου Μ Α Λ Α (πετέχειες, εκχυμώσεις, τηλε-αγγειεκτασίες ) Κ Ο Ι Περιπρωκτικά συρίγγια ΜΕ Ο Κ Ο Σ Χειρουργικές ουλές στο κοιλιακό τοίχωμα Ο Ν Ο » στο (δε) λαγόνιο βόθρο ΨηλαφητήΙΚ «μάζα Ν Ε Γ ΔΑΚΤΥΛΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Ν Ε Γ Ο Κ Ι Ν Ο Σ Ο Σ Α Τ Α Μ καρκίνων 40% των Α Λ Α Κ του Ο ορθού Ι Ε Μ ΚΟ ψηλαφώνται στη δακτυλική εξέταση ΟΡΘΟΣΚΟΠΗΣΗ Ε Μ Ο Κ Ο Σ Γ Ι Ν Ε ΚΟ ΝΟ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Εσωτερικές Α Κ ΙΟ αιμορροΐδες Κολίτιδες Όγκοι / Πολύποδες ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ (πολύ λιγότερα στοιχεία και εμπειρία σε σχέση με ανώτερο πεπτικό) Σ Α Τ Α Μ Α ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ (εμβολισμός Α ήΛέγχυση Κ Ο αγγειοσυσπαστικής ουσίας Ι Ε Μ Οόταν πρόκειται για –ρίσκο ισχαιμίας ιδίως Κ Ο Σ κατώτερο πεπτικό ΝΟ όπου η αιμάτωση είναι Ο φτωχότερηΙΚσχετικά με το ανώτερο Ν Ε Γ – σε κακούς υποψήφιους χειρουργείου ή συμπληρωματικά) ΓΑΣΤΡΟΣΚΟΠΗΣΗ Ν Ε Γ Ο Κ Ι Σ Ο Ν Σ Α Τ Α Μ Σοβαρή αιμορραγία, Α Λ Α Κ με ενδείξεις παθολογίας Ο Ι Ε το ανώτερο πεπτικό από Μ Ο Κ Ο Levin (+): Επιβεβλημένη ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ Σ Α Τ Α Σε επείγουσα βάσηΜ ? Α Λ Αναγκαία η αιμοδυναμική ΚΑ Ο σταθεροποίηση του ασθενούς Ι Ε Μ Προϋπόθεση ο καλός καθαρισμός του Ο Κ Εξέταση εκλογής Ν Ε Γ Ο Κ Ι Ν Ο Σ Ο εντέρου χωρίς σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες στην ενεργό αιμορραγία Ανευρίσκονται βλάβες που αιμορραγούν ενεργά ή έχουν πάψει να αιμορραγούν ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ Σημαίνεται λευκωματίνη ή ερυθρά αιμοσφαίρια με Σ Α Τ Α κολλοειδές 99mTc και ενίενται στην κυκλοφορία Μ Α Λ Α ρυθμό >0.5ml/min ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ: Ενεργός αιμορραγίαΚμε Ο Ι Ε ΣΤΟΧΟΣ: Εντόπιση της αιμορραγικής εστίας σε Μ Ο Κ Ονα υποβληθούν σε κολονοσκόπηση ή Ασθενείς που δεν μπορούν Σ Ο Ν δεν αναδεικνύεται εστία Ο Κ Ι Ν Ε ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ : Γ ¾ Αδρή εντόπιση της περιοχής εξαγγείωσης ΕΚΛΕΚΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ: Ενεργός αιμορραγία με ρυθμόΣ>1-2 Α Τ Α ml/min Μ Α Λ ΣΤΟΧΟΣ: Διάγνωση και θεραπεία ΚΑ Ο Ι Ε ή εξαγγείωση Ανιχνεύει δυσπλαστικά αγγεία Μ Ο Κ Ο ΕΝΔΕΙΞΗ: Σ Ο Ν ¾ Βαριά αιμορραγία / Shock Ο Κ Ι Ν Ε ¾ Θετικό scanning Γ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ: 9.3% (σοβαρές: 2.3%) ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ v Προωθητική “push” εντεροσκόπηση-σε απουσία ΑΣ Τ Α ευρημάτων από ενδοσκόπηση Μ Α Λ Α (Ελέγχει 60-120cm στη νήστιδαΚ ) Ο Ι Ε Μ v Double balloon enteroscopy Ο Κ Ο Σ του ειλεού. Στο 20% ελέγχεται (Μέχρι τη μεσότητα Ο Ν Ο έντερο) Κ όλο το λεπτό Ι Ν ΓΕ v Διεγχειρητική εντεροσκόπηση v Εντεροσκόπηση με βίντεο-κάψουλα ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ ΜΕ ΒΙΝΤΕΟ-ΚΑΨΟΥΛΑ Σ Α Επεισόδια οξείας αιμορραγίας ΑΤ Μ με αρνητική γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση Α Λ Α Κ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ ΝΟ Ο Κ Ι Ν ΓΕ 90% διαγνωστική σε ενεργό αιμορραγία 45% διαγνωστική σε υποτροπιάζουσα αιμορραγία ΕΚΒΑΣΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ Σύνολο αιμορραγιών Θνητότητα: < 5% Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ Ο Ι Εεντός του Έναρξη αιμορραγίας Μ Ο Κ νοσοκομείου ΣΟ ΝΟ Ο : 23% Θνητότητα Κ Ι Ν ΓΕ Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο Θνητότητα: 19% στα 3 χρόνια ΕΚΒΑΣΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ Σ ωρο Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ (όταν >4μονάδες αίμα /24 Τ Α ή >10συνολικά ΑΜ Λ Α Κ Ο Ι Ε Μ σε επαναιμορραγίαΟ–σημαντικό να εντοπίσεις Κ Ο Σ , αλλιώς σημειώνονται ακριβώς την βλάβη Ο Ν υποτροπέςΚκαι Ο η νοσηρότητα/θνητότητα είναι Ι Ν αυξημένες ΓΕ Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ‘ΣΚΟΤΕΙΝΗ’ (occult) Ο Ι ΕΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΑΠΟ Μ Ο Κ (η συχνότερη) δηλαδή χρόνια αιμορραγία Ο Σ Ο Ν Ο Κ Ι Ν ΓΕ Σ Α Τ Α Μ Α Ο ασθενής έχει ΑΝΑΙΜΙΑ ή ανευρίσκεται Λ Α Κδιάφορα τεστ αίμα στα κόπρανα με Ιτα Ο Ε κοπράνων Μ Ο Κ Ο Σ ΝΟ Ο Κ Ι Ν ΓΕ ΑΙΤΙΕΣ ‘ΣΚΟΤΕΙΝΗΣ’ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ Σ Α Τ Α Μ Ο Η ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΟΛΥΠΟΔΕΣΑΚΑΙ Λ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Α Κ Ο Ι Ε Μ (παρόλα αυτά όλες οι αιτίες Ο που μπορεί να προκαλέσουν Κ Ο αιτίες ‘σκοτεινής’ αιμορραγίας και οξεία αιμορραγίαΣείναι από το πεπτικό)ΝΟ Ο Κ Ι Ν ΓΕ ΤΑ ΤΕΣΤ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΚΟΠΡΑΝΑ Σ Α Τ Α Μ για έλεγχο Αυτά τα τεστ έχουν βασικά δημιουργηθεί Α Λ Α του γενικού πληθυσμού για τονΚκαρκίνο του παχέος εντέρου Ο Ι Ε Μ Ο Κ Χρειάζεται περίπου απώλεια 10ml αίματος ημερησίως για να Ο Σ τα τεστ θετικοποιηθούν αυτά Ο Νστην ερμηνεία τους και επανάληψη της Θέλει προσοχή Ο Κ θετικότητας σε τουλάχιστο 3 δείγματα Ι Ννα αποφεύγονται επί 3 ημέρες τα λαχανικά, το κόκκινο Ε Πρέπει Γ κρέας και φάρμακα που περιέχουν σίδηρο ή βισμούθιο Σ Α Τ Α Μ Α Λ ΚΟΠΡΑΝΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΘΕΤΙΚΟ ΤΕΣΤ Α Κ ΕΝΤΕΡΟΥ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣΙΠΑΧΕΟΣ Ο Ε Μ (ΑΝ ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΑΦΕΣ ΑΝ Ο Κ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ) Ο Σ ΝΟ Ο Κ Ι Ν ΓΕ ΣΙΔΗΡΟΠΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ (η συχνότερη αναιμία παγκοσμίως) Σ Α Τ ΣΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΝΟΥΜΕ ΠΕΡΙΠΟΥ 2ml ΑΙΜΑΤΟΣ Α Μ ΚΟΠΡΑΝΑ (ή 1mg ΣΙΔΗΡΟΥ). ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ Α Λ 10ml ΑΙΜΑΤΟΣ Α ΑΝΑΙΜΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΑΝΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΠΟΥ Κ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΑΡΚΕΤΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ Ο Ι Ε Μ Ο Κ Ο Σ γυναίκες ή άντρες η Σε μετεμμηνοπαυσιακές ΝΟ Οσιδηροπενικής αναιμίας επιβάλλει Κ ανεύρεση Ι Ν ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟ ΓΕ Κλίμακα βαθμολογίας βαρύτητας της ΑΑΠ Rockall 0 1 2 Ηλικία < 60 60-79 >80 Καταπληξία Σφύξεις<100 ΣΑΠ >100 Σφύξεις<100 ΣΑΠ <100 Συνοδός Νοσηρότητα όχι Ο Ι Ε Μ Ο Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ ΣΝ / Καρδ. Σφύξεις>100 ΣΑΠ <100 Ανεπάρκεια Κ Ο Σ Ενδοσκοπικά σημεία Αιμορρ. Διάγνωση Ν Ε Γ Ο όχι Κ Ι ΝΟ Σ. Μallory Weiss ή ενδοσκόπηση χωρίς βλεννογονικές αλλοιώσεις 3 Ερυθρός Θρόμβος, ορατό ή αιμορραγούν αγγείο Όλες οι λοιπές διαγνώσεις Κακοήθεια στο ανώτερο πεπτικό Νεφρ. Ανεπάρκεια , Ηπατική ανεπάρκεια, Γενικευμένη Καρκινωμάτωση Rockall score Σ Α <3 : πρόγνωση εξαιρετική Τ Α Μ Α επανάληψη αιμορραγίας <6% Λ Α Κ θνησιμότητα <2% Ο Ι Ε Μ Ο > 3 : καταγραφή αιμοδυναμικών παραμέτρων Κ Ο Σ άμεση ενδοσκόπηση ΝΟ Ο Κ Ι > 8 : ραγδαία αύξηση θνησιμότητας Ν ΓΕ εξειδικευμένη ιατρική παρακολούθηση ΥΠΟΟΓΚΑΙΜΙΚΗ ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΑ-ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΥΓΡΩΝ Απ. αίματος (ml) <750 750-1500 Σφύξεις <100 100-120 ΣΑΠ >100 >100 Πίεση σφ. Κανονική Μειωμένη ΕΙ Συχν. Αναπνοών 14-20 Ωριαία αποβολή ούρων ΕπίπεδοΓ συνείδησης Ι Ν Ε Χορήγηση υγρών Ο 1500-2000 Σ Α 120-140 Τ Α Μ Α <100 Λ ΚΑ >2000 >140 <100 Μειωμένη Μειωμένη 20-30 30-35 >35 20-30 <20 <20 Ήπια ανησυχία Μέτρια ανησυχία Ανησυχία σύγχυση Σύγχυση νωθρότητα Κρυσταλλο ειδή Κρυσταλλοειδή ΣΟ Ο Ν >30 Ο Κ Μ Ο Κ Κρυσταλλοειδή- Κρυσταλλοειδήκολλοειδή-αίμα κολλοειδή-αίμα ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ-PPIs Σ Α Τ Α Μ Α Λ Α Κ Πλήθος μελετών Συνδυασμός Ενδοσκοπικής θερ. με iv PPIs Ο ΕΙ μείωση επεισοδίων Μ επαναιμορραγίας Σ Ο Ν Ο Κ Ο PPIs = 80 mg bolus+ 8 mg/hr for 72 hrs Ο Κ Ι Ν Ευνοείται η συγκόλληση Plts Ε Γ Δημιουργία Θρόμβου