Tarih 8 - İhtiyaç Yayıncılık

KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI
ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ
TARİH ÖĞRETMENLİĞİ
7 – 8 Haziran 2014
TG – 8
ÖABT – TARİH
Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının “İhtiyaç Yayıncılık”ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa
uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA
DİKKAT!
ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ.
1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz.
2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız.
3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
TARİH ÖĞRETMENLİĞİ
2014 – ÖABT / TAR
1.
Limantepe, İzmir’in Urla ilçesinde yer almaktadır. Kalkolitik Dönem’in önemli izlerini taşıyan merkeze ait ilk kazıları Ekrem
Akurgal başlatmıştır.
4.
Nevali Çöri - Şanlıurfa
Göbeklitepe - Şanlıurfa
Avarlar Orta Avrupa’da Frank Krallığı ile
Bizans imparatorluğu arasında Bayan Han
tarafından kurulmuş devlettir. Kökenleri
Juan Juanlardır. Avrupadan önce Asya’da
varlık gösteren Avarlar, İstanbul’u ilk kuşatan Türk devletidir.
TG – 8
9.
Pozitif bilimlerle ilgilenen tanınmış İslam
bilginleri şunlardır:
Tıp
Zekeriya Razi
Zehravi
İbn-i Sina
A B C D E
Tülin tepe - Elazığ
Huneyn b. İshak
İbn-i Nefis
Can Hasan - Karaman
Matematik
A B C D E
Harezmî
Abdülhamid İbn-i Türk
Sabit bin Kurra
Tusi
Ali Kuşçu
5.
2.
● Bozdoğan
Kemeri
● Ceberlitaş
● Ayasofya
Ankara
● Ogüst
Mabedi
● Roma
Hamamı
Cemşid
Runik, Orhun kitabelerinde kullanılan yazı
türüne verilen isimdir.
Anadolu’daki başlıca Roma İmparatorluğu
eserleri
İstanbul
Battani
Stupa, Uygur tapınaklarına verilen addır.
Antalya
Felsefe
İbn-i Tufeyl
Küç, güç kuvvet anlamındadır.
Kindî
Bu durumda Türk mimarisi ile ilgili sadece
Stupa’dır.
İbn-i Rüşt
A B C D E
İbn-i Sina
● Aspendos
Farabi
Farabi
Tiyatrosu
Astronomi
● Hadrinaus
Ömer Hayyam
Battani
Kapısı
● Aya İrini
İbn-i Yusuf
Kilisesi
Ali Kuşçu
Usturlabi
●Hora Kilisesi
6.
● Sergios
Kilisesi
● Baküs Kilisesi
● Yerebatan
Sarnıcı
● Binbirdirek
Sarnıcı
Biruni
İslamiyet öncesi Türk topluluklarında askerî bürokrasi gelişmiş ve komutanlara
bir çok unvan verilmiştir. Bazı önemli askerî terimler arasında; tarkan, noyan, sübaşı, alpagu, sengün gelmektedir. Kotuz
ise “sorguç” anlamına gelen hükümdarlık
sembolüydü. Kotuz, hükümdarın giydiği
başlığa takılan bir tutam tüydür.
A B C D E
Tarih
Taberi
Mesudi
İbn-i Haldun
Coğrafya
Mesudi
İdrisi
Harezmî
İbn-i Havkal
A B C D E
İbn-i Batuta
A B C D E
3.
Mezopotamya, Dicle ve Fırat arasında kalan bölgedir. Günümüzde Irak, Kuzey Doğu
Anadolu ve Güney Batı İran topraklarından
oluşmaktadır. Birçok kaynakta medeniyetin beşiği olarak geçen Mezopotamya,
bereketli toprakları ve uygun iklim şartları
nedeniyle çok eski zamanlardan beri yerleşmeye sahne olmuş ve sık istilaya uğramıştır. İstilaya kapalı olduğu söylenemez.
Ayrıca bilinen ilk okuryazar topluluklarının
yaşadığı bölgedir.
7.
Uluğ Bey, matematik ve astronomi alanlarında ün yapmış olan, aynı zamanda
da Timur Devleti’nin dördüncü sultanlığını
yapan kişidir. Timur Devleti hükümdarlarından olan Şahruh’un oğlu Uluğ Bey “Emir-i
Kebir” unvanını almıştır.
A B C D E
10.
Emevilerin Yıkılmasında,
●● Hz. Ali taraftarlarının muhalefeti,
●● fetih hareketlerinin durması,
●● mevaliye kötü davranılması ve fazla vergi alınması (II),
●● Şiilerin faaliyetleri (III),
●● Abbasilerin Emevileri yıkma girişimi,
●● Abdullah bin Zübeyr isyanı,
A B C D E
8.
Orta Çağ astronomisinin önemli kaynaklarından olan El-Kanunu’l-Mesudi, Biruni tarafından kaleme alınmış ve Gazneli Sultan
Mesut’a sunulmuştur.
A B C D E
3
●● zevk ve eğlenceye dalınması,
●● sınırların genişlemesi ve yönetimin zorlaşması (I)
gibi nedenler etkili olmuştur.
A B C D E
Diğer sayfaya geçiniz.
2014 – ÖABT / TAR
11.
TG – 8
Savcı Bey İsyanı, I. Murat Dönemi’nde
yaşanmıştır. I. Murat’ın üç oğlundan en
küçüğü olan Savcı Bey, Bizans İmparatoru
V. İounnes’in oğlu Andronikos ile anlaşıp
eş zamanlı olarak isyan etmiştir. Oğlunun
isyanını haber alan Sultan Murat, asi ordusunu dağıtarak Savcı Bey’i yakalatmış,
önce gözlerine mil çekilen şehzade, 1373
yılında boğdurulmuştur.
15.
● Avusturya ile savaşları sona erdiren Ziş-
19.
tovi Antlaşması XVIII. yüzyılda imzalanmıştır.
●● Kili ve Akkerman Kaleleri II. Bayezit’in
Boğdan seferi ile alınmıştır. (II)
●● Venedik ile Sapienza Savaşı 1499’da, II.
Bayezit Dönemi’nde yapılmıştır. (III)
A B C D E
XIX. yüzyılda Avusturya ile Rusya, Bizans’ı
yeniden canlandırmak amacı ile Grek Projesini, Eflak ve Boğdan’da bağımsız bir
yapı oluşturmak için de Dakya projesini ortaya atmıştır (I ve III). Ancak Kanal Projesi,
Sokullu Mehmet Paşa tarafından gündeme
getirilen ve Akdeniz ile Kızıldeniz’i birleştirmeyi amaçlayan projedir.
A B C D E
A B C D E
16.
12.
İtibar-ı Millî Bankası, yerli sermayeye dayanan bir banka kurmak amacı ile 11 Mart
1917’de kurulmuştur. Banka 4 milyon Osmanlı lirası sermaye ile İstanbul’da faaliyetine başlamıştır. Banka aynı zamanda,
devletin mali işlerini yürütme, halkın para,
esham tahvili ve hisse senedi gibi unsurlarını saklama görevlerini de üstlenmiştir.
Banka, 1917 yılında yani V. Mehmet Dönemi’nde (1909 - 1918) faaliyetlerine başlamıştır.
Ayine-i Vatan 1866 yılında Eğribozlu Mehmet Arif Bey tarafından çıkarılmaya başlamıştır. Gazete Osmanlı Devleti’nde “ilk
resimli gazete” olarak bilinmektedir.
20.
1839 - 1876 yılları arası Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemi olarak adlandırılmıştır.
Ancak devlet memurlarına yönelik olarak
çıkarılan “Memurine Mahsûs Ceza Kanunu” 1838 yılında yani II. Mahmut Dönemi’nde gerçekleştirilen bir ıslahattır. Bu kanunla
beraber memurların yargılanmadan cezalandırılmasının önüne geçildiği gibi idam
cezasından uzaklaşma yolu seçilmiştir.
A B C D E
A B C D E
17.
A B C D E
Osmanlı Devleti’nde XVII. yüzyılda Anadolu’da çıkan Celalî İsyanlarında;
●● Karayazıcı,
●● Deli Hasan,
●● Tahvil Halil,
●● Kalenderoğlu Mehmet,
●● Canbuladoğlu Ali
13.
gibi isimler rol oynamıştır. Ancak Tepedelen Ali Paşa XIX. yüzyılda Yanya Valiliği
yapmıştır. Bu nedenle faaliyetleri Celalî
İsyanları kapsamında değerlendirilemez.
Akşemsettin
21.
Bu fikrin önemli savunucuları arasında;
●● Abdullah Cevdet,
A B C D E
●● Tasavvuf, felsefe, tıp, matematik alanında çalıştı.
Batıcılık (Garpçılık) fikri, Osmanlının kurtuluşunu Batılı sistemlerin uygulanmasında
görmüştür.
●● Tevfik Fikret,
●● Süleyman Nazif,
●● Fatih’in hocalığını yaptı.
●● Celal Nuri
●● Mikrobu keşfetti.
gibi isimler yer almaktadır.
●● Eserleri arasında; Maddetü’l-Hayat, Risaletü’n-Nuriye, Makamat-ı Evliya, Kitabü’t-Tıb yer almaktadır.
A B C D E
A B C D E
18.
14.
Tanzimat Fermanı’nın anayasal gelişmelere zemin hazırlaması, zayıf bir belge olduğunu ortaya koymaz.
Edirne Vakası veya Feyzullah Efendi
Olayı olarak bilinen gelişme 1703 yılında
II. Mustafa Dönemi’nde yaşanmıştır. II.
Mustafa’nın devleti Edirne’den yönetmeye
başlaması ve yerine bıraktığı Şeyhülislam
Feyzullah Efendi’nin baskıcı bir yönetim
sergilemesi, Yeniçerinin isyanına yol açmıştır. Olay II. Mustafa’nın tahttan indirilmesi ile sonuçlanmıştır.
A B C D E
22.
Albayrak Gazetesi, Mondros Ateşkesi’nin
ardından kurulan Vilayat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin yayın organları
arasında yer almıştır.
A B C D E
A B C D E
4
Diğer sayfaya geçiniz.
2014 – ÖABT / TAR
23.
TG – 8
23 Nisan 1920’de göreve başlayan I.
TBMM farklı görüş ve meslek gruplarından
insanları bir arada tutmuştur. I. TBMM’de
vekiller mesleklerine göre sıralandığında
en çok devlet memurlarının olduğu görülmektedir.
Diğer Meslek Grupları
162
Din Adamı
32
Devlet Memuru
133
Asker
54
Aşiret Reisi
30
Teknik Personel
7
Sağlık Görevlisi
16
Reji Görevlisi
27.
Devlet Planlama Teşkilatı; 30 Eylül 1960’da
kurulmuştur. Atatürk Dönemi Önemli Kurumlar
30.
●● Ziya Hurşit,
Sağlık Alanı
●● Laz İsmail,
●● Hıfzıshha Enstitüsü
●● Gürcü Yusuf,
●● Numune Hastaneleri
●● Giritli Şevki,
●● Verem Dispanserleri
●● Ahmet Şükrü,
●● Sağlık Bakanlığı
●● Sarı Efe Edip,
●● Yeşilay
●● Çopur Hilmi
Mali Alan
yer almıştır. Ancak Necip Ali bu suikastte
değil, planlayanların yargılandığı İstiklal
Mahkemelerinde yer almıştır.
●● Tarım Kredi Kooperatifi
●● Toprak Mahsulleri Ofisi
A B C D E
●● Gazi Orman Çiftliği
2
1926 yılında Mustafa Kemal’e karşı tertip
edilen suikast planı içinde;
●● Veteriner Okulu
A B C D E
●● Yüksek Ziraat Enstitüsü
●● Ziraai Donatım Kurumu
●● Sümerbank Kayseri Dokuma Fabrikası
●● Temel Genel Müdürlüğü
●● Kayseri Uçak ve Motor Fabrikası
31.
●● İzmit Kâğıt Fabrikası
24.
16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşmasında TBMM’yi
●● Sümerbank
●● Etibank
●● İktisat Bakanı Yusuf Kemal Bey, (III)
●● Maden Teknik Arama
●● Maarif Bakanı Rıza Nur Bey,
●● Çubuk Barajı
●● Büyükelçi Ali Fuat Paşa (I)
Erkânıharbiye Vekâleti orduyu siyasetten
ayırmak amacı ile 1924 yılında kapatılmıştır. Bu nedenle yönetimi demokratikleştirme isteğinden dolayı öncelikle Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgilidir.
A B C D E
●● Elektrik İşleri Etüt İdaresi
temsil etmiştir.
●● Ankara Çimento
A B C D E
●● Bursa Dokuma Fabrikası
●● Zonguldak Yatırım Bankası
●● Paşabahçe Şişe - Cam Fabrikası
●● Sanayi Kredi Bankası
●● Devlet Sanayi Ofisi
25.
Mustafa Kemal’in Paşalar Komplosu olarak değerlendirmede bulunmasında; partiyi
kuranların savaşı yöneten komuta kademesinde yer alması (I) ve bu kişilerin vekilliğe devam etmesi (II) söylenebilir. Ancak
Mustafa Kemal’in çok partili hayata sıcak
bakmadığı söylenemez.
A B C D E
26.
●● Alpullu ve Uşak Şeker fabrikaları
A B C D E
28.
Ahali Cumhuriyet Fırkası 1930 yılında Adana’da, Abdülkadir Kemali Öğütçü tarafından kurulmuştur. Parti rejim karşıtı olduğu
için kısa süre içinde kapatılmıştır. Kurucusu ise yargılanmamak için Suriye’ye kaçmıştır.
A B C D E
33.
●● Samih Rıfat (ilk başkan),
●● Reşat Galip,
29.
●● Refik Saydam,
●● Abidin Özmen,
●● Saffet Arıkan
gibi isimler başkanlık etmiştir.
1923 yılında Türk - Yunan nüfus değişiminin görüşüldüğü Mübadele Komisyonunda
Türkiye’yi Tevfik Rüştü Aras temsil etmiştir.
A B C D E
Türk Dil Kurumu 1932 yılında kurulmuş ve
kuruma;
●● Esat Sagay,
32.
1926 Medeni Kanunu hazırlanırken İsviçre Medeni Kanunu taslak kabul edilmiştir.
Ancak çok eski olduğu için Fransa’dan,
çok mutlakiyetçi olduğu için Avusturya’dan,
çok teknik metin olduğu için Almanya’dan
alınmamıştır.
Kurtuluş Savaşı’nın önemli isimlerinden
biri olan Kâzım Özalp, Millî Savunma Bakanlığı, Meclis Başkanlığı yapmıştır. İstiklal
madalyası alan Kâzım Özalp Balkan Savaşları, Kurtuluş Savaşı ve I. Dünya Savaşı’nda görevler almıştır. 1929’da kurulan
Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyetinin de ilk
başkanıdır.
A B C D E
A B C D E
A B C D E
5
Diğer sayfaya geçiniz.
2014 – ÖABT / TAR
34.
TG – 8
İnsanların eşit yaratıldığını, onları yaratan
Tanrı’nın kendilerine bazı vazgeçilmez
haklar verdiğini savunan ve ABD’nin bağımsızlığında önemli bir yeri olan kişi Thomas Jefferson’dır.
39.
1975 - 1978 yılları arasında Kıbrıs meselesinden dolayı Türkiye’ye silah ambargosu
uygulayan devlet ABD’dir.
41.
Sözlü tarih etkinliklerinin öğrencilere kazandırdığı beceriler şunlardır:
●● Empati kurabilme ve geçmişteki insanlara saygı duyma
A B C D E
●● Bilgiyi sistematik bir sıra ile kullanmayı
öğrenme
A B C D E
●● Düşünce ile olgu arasında ayrım yapabilme
●● Etkili ve aktif dinlemeye olanak sağlama
●● Bilgiler arasındaki nitelikli bilgiyi bulma,
●● Etkili soru sorabilme
35.
A B C D E
36.
●● Gözlem yapma
1789 Fransız İhtilali ile sosyal devlet (I),
İnsan hakları (II) olguları güçlenirken monarşi yani tek kişilik idare anlayışı zayıflamıştır. Zaten bu ihtilal monarşik yapının
altında ezilen insanlar tarafından gerçekleştirilmiştir.
Yurt dışında temsilciliği olan kuruluş Halkevleridir. Halkevlerinin ilk ve tek yurt dışı
şubesi Londra’da açılmıştır.
A B C D E
A B C D E
40.
Helsinki Nihai Senedi, 1975 yılının Ağustos
ayında Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de
düzenlenen Avrupa’da Güvenlik ve İşbirliği
Konferansı’nın (AGİK) sonunda Avrupa ülkeleri (Arnavutluk ve Andora hariç), SSCB,
ABD ve Kanada arasında imzalanan konferansın sonuç bildirgesidir.
42.
Helsinki Nihai Senedi’nin en dikkat çekici
yönü 35 imzacı devlet arasındaki ilişkilere
rehberlik edecek 10 temel ilkenin ortaya
konmasıdır. AGİK’in anayasası sayılan 10
ilke şunlardır:
●● Egemen eşitlik ve egemenliğe saygı
●● Kuvvet kullanmaktan veya kuvvet kullanma tehdidinden kaçınma
●● Sınırların ihlal edilmezliği (A)
37.
1934 yılında Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya Dış işleri bakanları Balkan Antantı’nı Atina’da imzalamıştır.
A B C D E
●● Devletlerin toprak bütünlüğünün korunması (E)
Bir kavram haritası türü olan balık kılçığı
diyagramı, bir probleme kaynaklık eden
sebeplerin olası sonuçlarının belirlenmesi
amacıyla bilgilerin sistemleştirilmesine yarar. Bu teknikle öğrenciler problem çözme,
ögelerine ayırma, sınıflandırma, gruplandırma becerilerini kazanırlar. Beyin fırtınası
ise bir soruna çözüm getirmek ve çeşitli
konularda fikir üretmek amacıyla kullanılır.
Dolayısıyla bu teknik öğrencilerde yaratıcı
düşünme becerisini geliştirecektir. Soruda
verilen etkinlikler empati becerisini geliştirmeye yönelik değildir.
A B C D E
●● Anlaşmazlıkların barışçı yollardan çözümü
●● İçişlerine karışmama
●● İnsan hakları ve temel özgürlüklere saygı (D)
●● Halkların eşit haklardan ve kendi kaderlerini tayin hakkından yararlanması
38.
Cominform’un üyeleri arasında
●● SSCB,
●● Polonya,
●● Devletler arasında iş birliği (B)
●● Uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerin iyi niyetle yerine getirilmesi
Ancak bu senede “ortak ordu oluşumu” konusuna dair madde yer almaz.
●● Bulgaristan,
●● Çekoslovakya,
A B C D E
●● Romanya,
●● Macaristan,
●● Yugoslavya,
43.
Gaznelilerin kurulması 969, yıkılması 1157
yılına tekabül eder. Bu yüzden XIV. yüzyıl
ile ilgili konu işleyen bir öğretmenin Gazneliler hakkında bilgi vermesi beklenemez.
Diğer devletlerin kuruluş ve yıkılış tarihleri
şu şekildedir:
●● Memlukler (1250 - 1517)
●● Fransa,
●● Altın Orda Hanlığı (1256 - 1502)
●● İtalya
●● Türkiye Selçuklu Devleti (1077 - 1308)
yer almıştır. Ancak Yunanistan Batı Bloku’nda yer almıştır.
●● İlhanlı Devleti (1256 - 1336)
A B C D E
A B C D E
6
Diğer sayfaya geçiniz.
2014 – ÖABT / TAR
44.
TG – 8
Soruda verilen kavram - anlam eşleştirmelerinden I ve III doğrudur. Bir olayın ya da
durumun bulunduğu dönem ile kronolojik
uyumsuzluğu “anakronizm” kavramıyla
ifade edilir. Historizm ise tarihî olayların
ve nesnelerin tarihî dönemlerin koşullarına
göre incelenmesidir.
47.
Tarih öğretmeninin sınıfında uyguladığı öğretim yöntemi rol oynamadır. Öğrencilere
yaratıcılık ve empati becerilerini kazandıran bu yöntem canlandırmaya dayanır. Bu
yöntemin dramadan tek farkı dramanın doğaçlama olup rol oynamanın yazılı bir metin veya senaryoya bağlı kalmasıdır.
A B C D E
A B C D E
48.
45.
Öğretmenin süreçte yararlandığı uygulama, proje tabanlı öğrenmedir. Bu öğretim
yolunda öğrenciler araştırma ve sorgulama
becerilerine dayalı olarak eleştirel düşünme becerilerini kullanırlar. Proje yönteminde öğrenciler problem çözme aşamalarını
da kullanırlar. Bu yöntemin problem çözmeden farkı ise süreç sonunda iş, ürün ya
da rapor olmasıdır.
1881 - 1937 yılları arasında yaşayan Ahmet Refik Altınay Cumhuriyet Dönemi’ndeki önemli tarihçilerden biridir. Dünya tarihi, çocuk kitapları ve şiir alanında 150’yi
geçkin eseri vardır. Atatürk Dönemi’ndeki
“yeni tarih anlayışı”na ilgi göstermediği için
o dönemdeki tarih çalışmalarında pek yer
almamıştır. “Türk Tarihinin Ana Hatları” adlı
çalışmanın yazı kurulunda görev almıştır.
“Sokullu”, “Cem Sultan”, “Lale Devri” ve soruda verilen diğer eserleri önemlidir.
A B C D E
A B C D E
49.
Sentez basamağındaki sorular, öğrencilerin yaratıcı düşünme gücünü açığa çıkartır.
Bu basamakta öğrencilerden belli kurallar
çerçevesinde parçalardan bütün oluşturmaları beklenir. “Eğer olsaydı, tahmin et
ve yapılandır” gibi sözcükler kullanılarak
sentez basamağında sorular sorulabilir.
Soru analiz edildiğinde E seçeneğinin bu
özellikleri yansıttığı söylenebilir.
A B C D E
46.
İlk kazanım duyuşsal alanın “alma” basamağındadır. Bu basamaktaki öğrenciler bir
olay, durum, nesne, olgu ya da uyarıcının
varlığını hisseder. İkinci kazanım ise bilişsel alanın “kavrama” basamağındadır. Bu
basamaktaki öğrenciler bilgi basamağında
edindikleri bilgileri yorumlar, kendi ifadesi
ile aktarır ve bir sonuca varır.
A B C D E
50.
Tarihte meydana gelen olayların zamanını
ve sırasını ortaya koyan ve öğrencilerin
bu olaylar arasındaki ilişkiyi anlamalarına
yardımcı olan kronoloji becerisi tarihsel
düşünmeyi düzenleyen zihinsel bir yapı
görevine sahiptir.
A B C D E
7