Çin Halk
Cumhuriyeti
Doğal Taş
Sektörü
ÜLKE RAPORU
Ahmet Barış Ünel
ÇİN HALK CUMHURİYETİ GENEL BİLGİLER
Çin Halk Cumhuriyeti 1,34 milyar nüfusa sahip, yüzölçümü bakımından dünya üçüncüsü,
idari olarak 22 eyalet, 5 otonom bölge ve 4 belediyeye ayrılmış olan ve 1949 yılından beri Çin
Komünist Partisi tarafından yönetilen bir devlettir. Çin’de 22 Eyalet vardır. Bunlar; Anhui,
Fujian, Gansu, Guangdong, Guizhou, Hainan, Hebei, Heilongjiang, Hubei, Hunan, Jiangsu,
Jiangxi, Jilin, Liaoning, Qinghai, Shaanxi, Shandong, Shaanxi, Shanxi, Tayvan, Zhejiang, ve
Yunnan'dır. Başlıca şehirleri; Şanghay, Pekin, Guangzhou, Shenzen, Dongguan ve
Tianjindir. Çin'in nüfusu azalarak artmaya devam etmektedir. Çin, maden ve mineraller
yönünden zengin bir ülkedir. 17 maden ve mineral türünde dünya lideri konumundadır. Sahip
olduğu kömür rezervleri ve hidroelektrik güç potansiyeli bakımından dünya birincisidir.
Toplam enerji ihtiyacının %70'i kömürden elde edilmektedir. Çin önemli bir ham petrol
ithalatçısıdır.
Tablo 1. Çin Genel Bilgiler
Resmi Adı
Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)
Başkenti
Pekin
Yönetim
Komünist tek parti yönetimi
Devlet Başkanı
Hu Jintao (15 Mart 2003'ten beri)
Hükümet Başkanı
Wen Jiabao (16 Mart 2003’ten beri)
Nüfus
1,34 milyar (2013)
Dil
Mandarin (Pekin Lehçesi)
İnançlar
Ateist (Resmi), Taoist-Budist, Hristiyan %3-4, Müslüman %1-2
Yüzölçümü
9 596 961 km²
Başlıca Şehirleri
Şanghay (16,5 milyon), Pekin (12,2 milyon), Guangzhou (8,8 milyon),
Shenzen (9 milyon), Dongguan (6,5 milyon), Tianjin (5,2 milyon)
Komşuları
Afganistan, Bhutan, Birmanya, Hindistan, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey
Kore, Laos, Moğolistan, Nepal, Pakistan, Rusya Federasyonu,
Tacikistan, Vietnam
Telefon Kodu
+86
Resmi Web Sitesi
www.gov.cn
EIU, China Country Report
ÇİN GENEL EKONOMİK DURUM
Çin, merkezi planlamadan ayrıldığı 1978 yılından bu yana ortalama %10 büyüyen, IMF
raporlarına göre 2016 itibariyle dünyanın bir numaralı ekonomisi olacağı öngörülen, özellikle
son yıllarda yabancı sermayeyi çekme konusundaki başarısı göze çarpan bir ülkedir. Ama
Çin’in son 10 yıldaki yükselişi tarihte ilk kez gerçekleşmemektedir. Ekonomik büyümenin hızı
istikrarlı değildir. Çin yabancı ve yerli yatırımlara eşit muameleyi sağlayan " Milli Muamele"
ilkesini uygular. 1980’li ve 1990’lı yıllarda Guandong eyaleti ve genel olarak İnci Nehri Deltası
en hızlı büyüyen bölge olmuştur. Gelişmekte olan ülkelere yapılan yatırımların başında Çin
yer alır.
Dış ticaret kanunu 1995’te yürürlüğe girmiştir. İthalatta yerli üretimi korumak ve döviz
rezervini kontrol etmek amacıyla “plan” önemini sürdürür. Dış ticarette denge politikası
izlemeyi amaçlayan Çin, son on yıldaki atılımıyla ABD’den sonra dünyanın ikinci büyük
ekonomisi olmuştur. IMF tahminlerine göre 2016 yılında Çin’in dünya üretimindeki payının %
18 olacağı tahmin edilmektedir. 2011 yılında küresel büyümenin %35'i Çin kaynaklı olmuştur.
Tablo 2. Çin Ekonomik Veriler
GSYİH- DÜNYA
SIRALAMASI
NÜFUS
KİŞİ BAŞINA GSYİH
TOPLAM
REZERVLER
TOPLAM FDI
STOĞU
ÜLKEYE GİREN DOĞRUDAN
YATIRIM TUTARI (YILLIK)
8,4 trilyon $ (2012) - 2. sırada
9,5 trilyon $ (2013 EIU tahmini)
1,34 milyar kişi
6,290 $ (2012)
7.080 $ (2013 EIU tahmini)
% 7,8 (2012)
% 7,5 (2013 EIU tahmini)
1,97 trilyon ABD $ (2012)
2,13 trilyon ABD $ (2013 EIU tahmini)
1,65 trilyon ABD $ (2012)
1,76 trilyon ABD $ (2013 EIU tahmini)
% 2,5 (2012)
% 3,0 (2013)
728,0 milyar ABD $ (2012)
779,1 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini)
3,3 trilyon ABD $ (2012)
3,5 trilyon ABD $ (2013 EIU tahmini)
1.019,7 milyar ABD $ (2012)
1.284,7 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini)
307,9 milyar ABD $ (2012)
265,0 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini
YURTDIŞI DOĞRUDAN
YATIRIM TUTARI (YILLIK)
116,8 milyar ABD $ (2012)
125,2 milyar ABD $ (2013 EIU tahmini)
TOPLAM İŞGÜCÜ
798,5 milyon kişi (2012)
GSYİH BÜYÜME
HIZI
İHRACAT
İTHALAT
ENFLASYON ORANI
DIŞ BORÇ
İŞSİZLİK ORANI
% 6,5 (2012)
% 6,4 (2013 EIU tahmini)
Yuan (Renminbi), 1 $ = 6,11 RMB (2013 sonu)
PARA BİRİMİ PARİTESİ
DÜNYA BANKASI İŞ YAPMA 91‘inci sırada yer almaktadır.
KOLAYLIĞI SIRALAMASI
(Hong Kong 2.sırada, Tayvan 16. Türkiye 71. sırada yer
almaktadır.)
GSMH’NİN
Tarım % 10,1, Sanayi % 46,8, Hizmetler % 43,1
SEKTÖREL DAĞILIMI
DOĞAL
KAYNAKLAR*
Kömür, demir cevheri, petrol, doğalgaz, civa, kalay, volfram,
magnez, vanadyum, manyetit, alüminyum, kurşun, çinko, nadir
toprak elementleri, uranyum, su gücü potansiyeli (dünyada
1.sırada)
BAŞLICA SANAYİ
DALLARI*
Madencilik, demir, çelik, alüminyum, kömür madenciliği, makine
üretimi, silah sanayi, tekstil, petrol, çimento, kimyasallar, gıda
işleme; oyuncak, ayakkabı, elektronik gibi tüketici ürünleri;
otomotiv,raylı taşıma, gemi ve havayolu taşımacılığı;
telekomünikasyon, uydu (endüstriyel çıktılarda gayrisafi kıymet
açısından 1.sırada)
Pirinç, buğday, patates, mısır, yer fıstığı, çay, darı, arpa, elma,
pamuk, yağlı tohum, domuz, balık (tarımsal çıktılarda gayrisafi
kıymet açısından 1.sırada)
BAŞLICA
TARIMSAL KAYNAKLAR*
Ana Kaynak: Economist Intelligence Unit
GSYİH
Büyüme
Kişi
Enflasyon
İhracat
İthalat
(Milyar $)
(%)
Oranı (%)
(Milyar $)
(Milyar $)
2001
2002
2003
1.317
1.456
1.651
8,3
9,1
10
Başına
Gelir ($)
1.050
1.160
1.310
-0,3
-0,4
3,2
266,1
325,7
438,3
232,1
281,5
393,6
2004
1.943
10,1
1.530
2,4
593,4
534,4
2005
2.287
11,3
1.790
1,6
762,5
628,3
2006
2.793
12,7
2.180
2,8
969,7
751,9
2007
2008
3.504
4.547
14,2
9,6
2.720
3.510
6,5
1,2
1.220
1.434,6
904,6
1.073,9
2009
5.105
9,2
6.869
1,9
1.203,8
954,3
2010
5.950
10,4
7.622
4,6
1.581,4
1.327,2
2011
7.212
9,3
8.446
4,1
1.903,8
1.660,3
2012
8.097
7,7
9.234
2,5
2.066
1.789,9
2013
2014
9.286
10.512
7,7
7,2
10.056
10.934
2,5
2,6
2.210
-
1.950
-
Yıllar
Kaynak: Economist Intelligence Unit (EIU)
ÇİN DIŞ TİCARET
Çin dünyanın bir numaralı tedarikçisi ve ihracatçısıdır. 2013 yılında da önceki yıllarda olduğu
gibi hem ithalatında hem de ihracatında artış yaşanmış; 2012 yılında 2,05 trilyon dolar olan
ihracatı, 2013 yılında 2,21 trilyon dolar olmuş; 1,81 trilyon dolar olan ithalatı ise yine artış
göstererek 1,95 trilyon dolar olmuştur. Çin'in dış ticaret hacmi ise 2013 yılı için 4,16 trilyon
dolardır. 2013 yılına ait toplam dış borç 848 milyar dolar olurken 2014 yılındaki tahmini dış
borcun 900 milyar doları bulması beklenmektedir.
Tablo 3. Çin Dış Ticaret Göstergeleri (milyon $)
YIL
2009
2010
2011
2012
2013
İHRACAT
1.202.047
1.578.444
1.899.280
2.050.052
2.210.522
İTHALAT
1.003.893
1.393.909
1.741.430
1.817.648
1.949.935
DENGE
198.154
184.535
157.850
232.404
260.587
HACİM
2.205.940
2.972.353
3.640.710
3.867.700
4.160.457
Kaynak: Global Trade Atlas
ÇİN’İN DIŞ TİCARETİNDE BAŞLICA ÜRÜNLER VE ÜLKELER
Başlıca İhraç Ürünleri: Makine ve ulaşım araçları (%47), Diğer tüketim ürünleri (%15),
Tekstil ve hazır giyim (%13), Diğer yarı mamuller (%7), Kimyasallar (%6)
Başlıca İthal Ürünleri: Makine ve ulaşım araçları (%38), Maden cevherleri ve mineral
yakıtlar (%25), Kimyasallar (%11)
İhracatında İlk 5 Ülke: AB (%20,5), ABD (%17,7), Hong Kong (%13,4), ASEAN (%8),
Japonya (%8) Türkiye’nin Payı %0,8
İthalatında İlk 5 Ülke: Japonya (%13,2), AB (%11,4), ASEAN (%10,4), G.Kore (%10),
Tayvan (%9,4) Türkiye’nin Payı %0,13
ÇİN - İHRACAT
Hong Kong, Çin'in ihracatında en önemli ülkedir. 2013 yılında Hong Kong’a olan ihracatı
2012 yılına göre %18,9 büyüyerek 384,85 milyar dolar olmuş ve ilk kez ABD’nin önüne
geçerek en önemli ticaret ortağı konumuna gelmiştir. Diğer önemli alıcılar; ABD, Japonya,
Kore, Almanya ve Hollanda'dır. Türkiye, 2013 yılında Çin’in ihracatında %0,8'lik payı ve
17,75 milyar dolar ile 26. sıradadır. Çin'in ihraç ettiği başlıca kalemler; otomatik bilgi işlem
makineleri, üniteleri; telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar; yolcu, gezinti, yük gemileri yer
almaktadır.
Tablo 4. Çin'in İhracat Değerleri - Ülkeler Bazında (1.000 $)
2010
2011
2012
2013
2012 - 2013
DEĞER
DEĞER
DEĞER
DEĞER
Değişim (%)
1 Hong Kong
218.301.360 267.983.737 323.638.485 384.854.022
18,91%
2 ABD
283.780.323 325.010.988 352.632.716 369.111.212
4,67%
3 Japonya
121.043.965 148.268.708 151.735.073 150.388.804
-0,89%
4 Kore
68.766.311
82.920.308
87.710.727
91.196.702
3,97%
5 Almanya
68.047.133
76.399.999
69.186.785
67.364.998
-2,63%
6 Hollanda
49.704.161
59.499.691
58.929.177
60.328.824
2,38%
7 Birleşik Krallık
38.767.054
44.122.055
46.308.165
50.957.385
10,04%
8 Rusya
29.612.074
38.903.018
44.072.785
49.601.249
12,54%
9 Vietnam
23.101.556
29.091.568
34.222.180
48.594.333
42,00%
10 Hindistan
40.913.958
50.536.416
47.745.207
48.449.347
1,47%
11 Malezya
23.802.061
27.886.048
36.527.632
45.931.114
25,74%
12 Singapur
32.347.238
35.570.137
40.875.276
45.879.931
12,24%
13 Tayvan
29.674.922
35.109.073
36.787.624
40.664.980
10,54%
14 Avustralya
27.220.264
33.910.013
37.768.617
37.563.451
-0,54%
15 Endonezya
21.953.565
29.220.944
34.295.054
36.948.166
7,74%
16 Brezilya
24.460.652
31.836.677
33.421.364
36.192.015
8,29%
17 B.A.E
21.235.461
26.812.848
29.576.469
33.403.421
12,94%
18 Tayland
19.741.222
25.694.604
31.219.532
32.739.436
4,87%
19 Kanada
22.216.134
25.266.590
28.126.997
29.224.021
3,90%
20 Meksika
17.872.653
23.975.906
27.521.323
28.971.171
5,27%
26 Türkiye
11.942.037
15.613.705
15.589.451
17.755.350
13,89%
Diğer
383.259.647 464.755.402 482.162.250 504.402.726
4,61%
TOPLAM
1.577.763.751 1.898.388.435 2.050.052.889 2.210.522.658
7,83%
Kaynak: www.trademap.org
ÇİN - İTHALAT
Çin'in ithalatında Kore, Japonya, Tayvan, A.B.D, Avustralya, Almanya gibi ülkeler ilk sıralarda
yer almaktadır. 2013 yılı için ithalat değeri %7,3 büyüyerek 1,95 trilyon dolar olmuştur. 2012
yılına göre, Çin'in Japonya, Suudi Arabistan, Rusya, Tayland, Angola, Endonezya ve
Fransa’dan ithalat değerlerinde bir düşüş gözlenirken İsviçre, Tayvan, Avustralya ve
A.B.D’den olan ithalatında bir artış yaşanmıştır. Türkiye, Çin'in ithalatında %0,23'lük payı ile
49. sırada yer almıştır. 2013 yılına göre; Çin'in Türkiye'den ithalatı %27,6'lık bir büyümeyle
4,5 milyar dolar olmuştur.
Tablo 5. Çin'in İthalat Değerleri - Ülkeler Bazında (1.000 $)
2010
2011
2012
2013
DEĞER
DEĞER
DEĞER
DEĞER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
49
Kore
138.339.223 162.716.843 168.559.006 183.023.983
Japonya
176.736.084 194.567.856 177.883.358 162.378.677
Çin (re-import)
106.867.897 122.614.384 143.013.771 157.492.530
Tayvan
115.733.646 124.910.647 132.201.370 156.586.943
ABD
102.734.185 123.124.010 133.782.813 153.606.906
Avustralya
61.105.168
82.667.477
84.607.007
98.593.122
Almanya
74.251.272
92.726.220
92.037.540
94.242.277
Malezya
50.430.150
62.136.640
58.268.251
60.071.067
İsviçre
17.108.296
27.287.232
22.879.648
56.127.579
Brezilya
38.099.447
52.386.750
52.067.196
53.747.503
S. Arabistan
32.829.048
49.467.520
54.861.126
53.488.557
Güney Afrika
14.896.422
32.095.190
44.616.483
48.352.465
Rusya
25.913.994
40.362.600
44.003.404
39.617.333
Tayland
33.193.365
39.039.796
38.486.663
38.521.895
Angola
22.815.049
24.922.180
33.492.628
31.955.188
Endonezya
20.795.189
31.337.084
32.017.152
31.486.227
Singapur
24.728.920
28.139.649
28.550.652
29.966.599
İran
18.300.891
30.332.973
24.918.093
25.404.912
Kanada
14.921.961
22.167.123
23.255.542
25.219.180
Fransa
17.116.565
22.078.793
24.240.638
23.116.437
Türkiye
3.164.059
3.123.228
3.522.088
4.495.130
Diğer
267.985.541 354.612.378 379.704.923 422.440.177
TOPLAM
1.396.001.565 1.743.394.866 1.817.648.763 1.949.934.687
Kaynak: www.trademap.org
2012 - 2013
Değişim
(%)
8,58%
-8,72%
10,12%
18,45%
14,82%
16,53%
2,40%
3,09%
145,32%
3,23%
-2,50%
8,37%
-9,97%
0,09%
-4,59%
-1,66%
4,96%
1,95%
8,44%
-4,64%
27,63%
11,25%
7,28%
ÇİN - TÜRKİYE DIŞ TİCARET
Türkiye’nin 2013 - 2014 dönemi için belirlediği hedef ülkelerden bir tanesi de Çin’dir. Çin;
Uzakdoğu’daki en büyük ortağımız ve en çok ithalat yaptığımız ikinci ülkedir.
Türkiye’nin Çin’e ihracatı yıllar itibariyle artış göstermekle birlikte, potansiyel bakımından
yeterli görünmemektedir. 2000 yılında sadece 96 milyon Amerikan doları olan Türkiye’nin
Çin’e ihracatı, 2012 yılında 2,83 milyar dolarken 2013 yılında 3,6 milyar dolar olmuştur.
Türkiye'nin Çin'e ihracatının istenen seviyeye ulaşmamasının sebepleri olarak; bölge içi
ticaretin çok güçlü olması, Türkiye ile Çin arasında özel ticaret anlaşmalarının olmaması,
ihracatçı firmalarımızın Çin pazarıyla ilgili yeterli bilgiye ve stratejiye sahip olmaması
görülebilir.
Türkiye’nin Çin’e ihracatının yapısı incelediğinde, Çin ekonomisinin ihtiyaç duyduğu
hammaddeler ve kimyasallar ağırlıklı bir yapının olduğu görülmektedir. Bu kapsamda,
mermer ve doğal taş, krom cevherleri, bakır cevherleri, kurşun cevherleri, manganez ve
kimyasallar Türkiye’nin Çin’e temel ihraç ürünlerini oluşturmaktadır.
Çin ile ticari ilişkiler ithalat ağırlıklı bir gelişim izlemektedir. Türkiye’nin Çin’den ithal ettiği ürün
çeşidi fazladır. Öne çıkan kalemler; otomatik bilgi işlem makineleri ve aksamı, telli telefontelgraf için elektrikli cihazlar, elektrikli ses/görüntülü işaret cihazlar, elektrik konvertisörleri,
pamuk, oyuncak, televizyon alıcıları, iplik ve oto yedek ürünleridir.
TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Anlaşmalar:
• Ticaret Anlaşması
• Ekonomik, Sınaî ve Teknik İşbirliği Anlaşması
• Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
• Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması
• Hayvan Sağlığı ve Karantina Anlaşması
• Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında İkili Ticari ve Ekonomik İşbirliğinin
Genişletilmesi ve Derinleştirilmesine İlişkin Çerçeve Anlaşması
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Çin Halk Cumhuriyeti Merkez Bankası Arasında
Swap Anlaşması
• T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Çin Kalkınma Bankası Arasında Mali İşbirliği
Çerçeve Anlaşması
Protokoller:
• DTM ile MOFTEC Arasında Ticari İstişare Mekanizması Kurulması Hakkında Mutabakat
Zaptı
• Türkiye - Çin 16. Dönem KEK Toplantısı Mutabakat Zaptı
• Altyapı, Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Protokolü
• Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü ile ÇHC İthalat-İhracat Ticaret Bürosu
Arasında İşbirliği Sağlanmasına Yönelik Protokol
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Üçüncü
Ülkelerde Altyapı İnşaatı ve Teknik Müşavirlik Alanlarında İşbirliğinin Artırılmasına İlişkin
Mutabakat Zaptı
• Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret
Bakanlığı Arasında İkili Ticari ve Ekonomik İşbirliği Orta ve Uzun Dönem Kalkınma Planı İçin
Ortak Araştırma Başlatılmasına Yönelik Mutabakat Zaptı
• Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Ticaret
Bakanlığı Arasında Yeni İpekyolu Bağlantısı Ortak Çalışma Grubu Kurulmasına İlişkin
Mutabakat Zaptı
• BDDK ile Çin Bankacılık Düzenleme Komisyonu Arasında Sınır Ötesi Krizlere Müdahalede
Bankacılık İşbirliği Protokolü
• Türkiye Cumhuriyeti Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite
Kontrolü, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Türkiye’den Çin’e Gönderilen
Tütünün Bitki Sağlığı Şartları Konusunda Protokol
DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ
Doğal taş sektörü madencilik sektörünün alt sektörlerinden olan, kullanım alanlarının özellikle
inşaat ve dekorasyon sektörlerinde yaygınlaşmasıyla üretimi ve tüketimi hızla artan ve
böylece ülke ekonomisine önemli bir katkısı olan sektör dalını ifade eder. Öne çıkan doğal
taşlar; mermer, traverten, granit, kireç taşı, oniks, kayağan taşı, kalker, konglomera diyabaz,
serpantin, tektonik breş ve bazalttır. Traverten genellikle dış alanlarda; kalker, işlenmesi zor
olmasına rağmen iç ve dış mekânlarda; Oniks (su mermeri), iç mekânlarda; granit; genellikle
dış kaplama ve yer döşemede; serpantin, dış cephelerde kullanılır.
DÜNYA DOĞAL TAŞ TİCARETİ
2013 yılında dünya doğal taş ithalatı 19,5 milyar dolar olup, başlıca ithalatçı ülkeler;
% 16,6’lık payıyla ABD, %15,1’lik payıyla Çin, % 5’lik payıyla Japonya, % 3,7’lik payıyla
Güney Kore, %3,7’lik payıyla Almanya ve % 3,6’lık payıyla S. Arabistan'dır. Bu ülkeleri
Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri izlemektedir. 2012 yılında dünya
doğal taş ithalatı 17,8 milyar dolar iken 2013 yılında bir önceki yıla göre % 9,4 yükselmiştir.
Dünya doğal taş ihracatı ise; 2013 yılında toplam 20,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Çin %32,1’lik payıyla birinci sırada yer alırken; İtalya %12,2'lik payıyla ikinci sırada, Türkiye
%10,8’lik payıyla üçüncü sırada yer almaktadır. Bu ülkeleri Hindistan, Brezilya, İspanya,
Portekiz, Mısır ve Yunanistan izlemektedir. ABD, dünya doğal taş ihracatında 2013 verilerine
göre, %0,8’lik payıyla 13. sırada yer almaktadır.
ÇİN DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ
Çin, ülkeler arasında doğal taş üretimi bakımından %21,5’lik payıyla ilk sıradadır ve
dünyadaki blok mermer ve traverten ithalatının yarısından çoğunu gerçekleştirmektedir. Çin
şu anda dünyanın en büyük mermer ithalatçısı ve ihracatçısı konumundadır. Dünya mermer
ve doğal taş pazarlarının yapısı sebebiyle işlenmiş ürün alıcıları ve blok alıcıları farklıdır.
Örneğin ABD, Japonya,
Almanya ve İngiltere blok alıcısı değillerdir. Mermer doğal taş
kültürü yani üretimi ve işletmeciliği gelişmediği için diğer ülkelerden işlenmiş mermer ve
traverten talep ederler.
Çin'deki durum ise farklıdır. İşlenmiş ürünlerin ülkeye girişinde yüksek vergilerle karşılaşılır
ve üretim maliyetleri de çok düşüktür.
Bu yüzden Çin'e işlenmiş ürün ihracatı yapmak
neredeyse imkânsızdır. Ayrıca Çin'de dünyanın en büyük granit ve traverten işleme
kapasitesi bulunmaktadır, bu yüzden de blok mermer traverten ihracatı açısından Çin,
Türkiye için çok uygun bir pazardır. Çin aldığı blokları işleyip, çoğunu kendi iç piyasasında
tüketir. Buna rağmen Çin sadece kendi iç tüketimi için değil, ihracat için de blok mermer ve
traverten alımı yapar. Bu sebeple Çin, Türkiye'nin hem en iyi müşterisi hem de rakibidir.
Çin'in doğal taş alımlarını ürün bazında incelediğimizde blok ürün ithalatının belirgin ağırlığını
görürüz.
Tablo 6. Çin'in Doğal Taş İthalatı - Ürün Gruplarına Göre (2013)
ÜRÜN GRUBU ADI
Blok Granit
Blok Mermer Traverten
Kayağan taşı Blok
TOPLAM (BLOK)
İşlenmiş Granit
İşlenmiş Mermer Traverten
İşlenmiş Diğer Taşlar
İşlenmiş Kayağan taşı
Tabii Taşlardan Karo; Granül, Parça ve Tozlar
Tabii Taşlardan Kaldırım ve Döşeme Taşları
TOPLAM (İŞLENMİŞ)
GENEL TOPLAM
DEĞER (1000 $)
976.594
1.922.218
408
2.899.220
5.720
23.112
5.018
991
940
61
35.842
2.935.062
MİKTAR (TON)
4.685.247
9.916.824
1.088
14.603.159
7.193
36.599
5.144
347
849
143
50.275
14.653.434
Kaynak: www.trademap.org
Çin, enerji maliyetleri ve istihdam vergileri açısından ülke olarak diğerlerine göre avantajlı
durumdadır. Çin pazarının çok büyük olması ve hızla gelişmeye devam etmesi, enerji
maliyetlerinin, vergilerin ve emeğin fiyatının çok düşük olması, devletin destek vermesi,
ihracat teşvikleri, Çin'in en büyük avantajlarındandır. Bunların yanında Çin üretim sürecinde,
ihtiyaçlarını bir bölgede toplayarak ucuza üretim yapmakta ve sektörel kümelenme
yaratmaktadır. Bu da Çin'in mermer sektöründeki başarısının nedenlerinden biri olarak
görülebilir. Ayrıca firmaların çoğu iç pazar için çalıştığı için krizlerden çok az etkilenir. Diğer
yandan Çin'de kaliteli mermer rezervinin olmaması dezavantajdır. Çin, mermere göre daha
az tercih edilen ve daha ucuz olan granit rezervlerine sahiptir.
Çin sahip olduğu mermer işleme teknolojileri ve blok işleme konusundaki becerisiyle göze
çarpar. Kalifiye iş gücü de Çin'in avantajlarından biridir. Sektörel kümelenme de Çin'in üretim
sürecini daha kârlı hale getirir. Türkiye ise şu dönemde Çin'e yaptığı blok satıştan
vazgeçmek istememektedir. Bunun altında yatan başlıca nedenler; Türkiye'nin teknoloji ve iş
gücüne yaptığı az yatırım olarak görülebilir. Ayrıca kriz döneminden sonra Çin gibi ham blok
alımı yapan ülkelere artarak yapılan satışlar kurtarıcı olarak görülmektedir.
Çin’deki mermer talebi doğu kesiminde yoğunlaşmıştır. Çin genelinde en büyük mermer
tüketimi Şanghay'a aittir. Şanghay dışında mermer talebi yüksek olan diğer bölgeler Pekin,
Quingdao, Hangzhou, Xiamen ve Guangzhou'dur. Çin’de önümüzdeki 10 yılda, nüfusu 1
milyondan fazla 40’tan fazla yeni şehir olacağı göz önünde bulundurulursa; iç ve batı
kesimlerinde de mermer talebinin artması öngörülmektedir.
Xiamen, Çin 'in en büyük ve Dünya'nın en büyük 36. limanını barındıran, mermer sektörünün
kümelendiği, hem Çin için hem de Dünya için doğal taş işleme ve ticaret merkezidir. 200'ün
üzerinde doğal taş ithal eden şirket ve 4000'nin üzerinde fabrika barındırmaktadır. Çin doğal
taş ticaretinin yaklaşık %60'ı Xiamen limanından karşılanmaktadır. Her yıl Mart ayında
düzenlenen XIAMEN International Stone Fair Doğal Taş Fuarı, dünyanın en önemli
fuarlarından birisidir. Aynı zamanda 'Stone Congress' adı altında bir kongreye de ev sahipliği
yapar ve doğal taş sektörünün önde gelenlerini biraraya getirerek bilgi alışverişi sağlar.
Xiamen'e yakın mesafede bulunan Shuitou, Çin'deki mermer fabrikalarının merkezi
konumundadır. Burada hem Çinli mermer fabrikaları ve showroomları hem de başka ülkelerin
mermer işleme fabrikaları bulunmaktadır. Xiamen, mermer ithalatının yarısından fazlasını
Türkiye'den yapmaktadır. Genelde Çinli firmaların Türkiye'ye gelerek, ocakları ziyaret edip,
blokları kendilerinin seçtikleri görülür.
Xiamen Doğaltaş Fuarı, Xiamen Jinhongxin Exhibition Co., Ltd.tarafından düzenlenir ve
Türkiye milli katılım organizasyonu Ege Maden İhracatçıları Birliği tarafından yapılmaktadır.
Xiamen fuarına katılım, Çin pazarına girmek isteyen Türk firmalarının tanınırlılığı açısından
çok önemlidir. Xiamen Uluslararası Doğal Taş Fuarı, Çin pazarında kendine yer edinmek
isteyen firmalar için çok önemlidir. Xiamen Uluslararası Doğal Taş Fuarı katılımcı firma sayısı
ve sergi alanı bakımından büyük ölçekli bir organizasyondur.
Xiamen'in Türkiye'den yaptığı ithalatın yaklaşık %90 ve fazlası blok mermer şeklinde
olmaktadır. Xiamen'in Türkiye'den ithalatında Mermer, Traverten, Ekosin Su Mermeri ve
Kireçli Taşlar ilk sırada yer almaktadır.
Fuarı destekleyen kuruluşlar arasında China Council for the Promotion of International
Trade, Xiamen Municipal Government, China Stone Material Association, China Chamber of
Commerce of Metals Minerals & Chemicals Importers & Exporters, Xiamen Municipal Trade
Development Bureau, China Council for the Promotion of International Trade, Xiamen Subcouncil sayılabilir.
Çin'in diğer bir şehri olan Guangzhou ise nem ve sıcaklık nedeniyle mermer kullanımını
gerektiren bir başka şehirdir. Türkiye'nin mermer ihracatı için, Guangzhou şehrindeki artan
nüfus ve yapı sektöründeki hareketlilik avantaj olarak görülebilir. Bu bölgede de bej ve
kahverengi renkler tercih edilmektedir. Guangzhou'nun da Türkiye'den ithalatında ilk sırada
2515 GTİP nolu Mermer Traverten Ekosin Su Mermeri ve Kireçli Taşlar gelmektedir.
Shenzen de Guandong eyaletinden, Çin'in en büyük dış ticaret hacmine sahip şehridir.
Shenzen limanı dünyanın en yoğun limanlarındandır. Xiamen şehrinden sonra, Türkiye'den
en çok mermer ithal eden ikinci şehirdir ve mermer ithalatının %46'sını Türkiye'den
yapmaktadır. Shenzhen'in Türkiye'den ithalatına baktığımızda; ilk sırada ve büyük oranda
2515 GTİP nolu ürünün yer aldığını görürüz.
Yunfu da mermer işleme fabrikalarını barındıran ve plaka halinde satış yapılan bölümlerin
bulunduğu bir diğer şehirdir. Bu şehirde Türk firmalarının da satış yaptıkları temsilcilikleri
bulunmaktadır.
Çin'de en çok tercih edilen renkler beyaz, krem ve sarı tonlarıdır. Özellikle sarı renk, Çin
tarihindeki önemi nedeniyle en fazla tercih edilen renkler arasındadır. Açık renk mermer,
özellikle bej rengi, Çin’deki en çok talep edilen mermer rengidir.1
Aşağıdaki tablolarda Çin'in ülkeler bazında doğal taş ihracat ve ithalat değerleri verilmektedir.
Tabloya göre; Çin'in doğal taş ithalatında önde gelen ülkeler; Türkiye, Hindistan, Brezilya,
Mısır ve İtalya'dır. 2012 yılında 2,64 milyar dolarlık doğal taş ithalatı yapan Çin; 2013 yılında
2,93 milyar dolarlık doğal taş ithalatı gerçekleştirmiştir.
1
Hasan Köse, Çin Halk Cumhuriyeti Bilgi Notu
Tablo 7. Çin'in Doğal Taş İthalatı - Ülkeler Bazında
2010
ÜLKELER
2011
2012
2013
Türkiye
MİKTAR
(ton)
3.398.922
DEĞER
(1000 $)
661.458
MİKTAR
(ton)
3.453.252
DEĞER
(1000 $)
660.753
MİKTAR
(ton)
3.572.431
DEĞER
(1000 $)
759.723
MİKTAR
(ton)
4.261.964
DEĞER
(1000 $)
895.901
Hindistan
2.111.485
358.562
2.256.880
396.374
2.684.785
462.985
2.898.146
483.316
Brezilya
761.565
181.137
773.331
196.790
824.643
212.484
1.002.112
257.290
Mısır
1.689.601
178.150
1.879.907
207.009
1.866.099
228.237
1.853.952
232.003
İtalya
521.537
136.358
520.112
155.390
495.028
145.996
577.685
168.289
İspanya
748.820
138.849
922.823
186.167
785.887
169.052
634.115
149.568
İran
732.502
119.405
564.647
103.094
578.590
111.468
537.447
98.806
Pakistan
176.739
28.761
331.005
59.379
363.822
65.497
503.814
96.419
Portekiz
412.905
76.753
434.481
81.759
557.630
99.151
540.491
93.271
Finlandiya
214.005
37.519
290.989
52.939
336.189
60.832
315.773
61.328
Norveç
219.321
53.939
172.222
46.614
187.338
50.560
166.829
49.616
Yunanistan
Suudi
Arabistan
Namibya
373.246
82.011
385.208
82.747
211.932
43.301
208.763
46.944
24.674
13.721
42.929
23.616
48.068
24.698
98.121
40.099
15.630
3.452
19.946
6.131
23.875
10.443
52.826
39.739
Almanya
154.439
25.461
247.209
45.932
145.559
25.670
201.224
36.176
Endonezya
131.188
21.001
177.083
28.527
103.814
18.390
128.755
21.688
Meksika
44.039
9.202
44.167
9.505
49.028
12.973
71.558
20.254
A.B.D
37.761
10.558
42.839
14.802
33.839
10.226
49.909
18.801
Japonya
47.446
15.818
47.667
14.644
45.649
14.047
50.033
16.524
Güney
Afrika
78.284
17.363
64.665
13.811
63.355
13.461
63.579
13.016
Diğer
437.337
94.860
488.480
111.571
423.210
101.946
436.338
96.014
TOPLAM
12.309.213 2.257.594 13.131.219 2.484.761 13.443.635 2.641.140 14.653.434 2.935.062
Kaynak: www.trademap.org
Çin'in doğal taş ihracatında önde gelen ülkeler ise; Kore, Japonya, A.B.D, Almanya, Hong
Kong ve Suudi Arabistan’dır. 2012 yılında 5,5 milyar dolarlık doğal taş ihracatı gerçekleştiren
Çin'in 2013 yılında doğal taş ihracat değeri 6,5 milyar dolar olmuştur.
Tablo 8. Çin'in Doğal Taş İhracatı - Ülkeler Bazında
Kore
2010
MİKTAR
DEĞER
(TON)
(1000 $)
2.692.419
768.393
MİKTAR
(TON)
2.598.324
DEĞER
(1000$)
862.810
MİKTAR
(TON)
2.598.666
DEĞER
(1000$)
838.344
MİKTAR
(TON)
2.427.348
DEĞER
(1000$)
910.170
Japonya
1.140.777
613.307
1.097.612
690.279
1.048.560
734.763
1.013.493
778.844
ABD
585.354
482.454
563.848
745.907
598.203
681.688
668.866
761.776
Almanya
768.149
180.096
916.510
238.673
852.483
241.532
733.166
240.171
Hong Kong
268.723
94.461
259.630
94.786
245.931
142.990
222.643
223.733
Suudi Arabistan
268.267
63.227
323.803
119.189
377.723
145.132
413.063
217.631
Vietnam
469.171
118.693
523.244
129.169
401.110
115.289
469.724
181.738
Tayvan
649.996
134.073
1.382.712
158.531
1.434.553
135.201
945.309
169.030
Singapur
109.491
51.069
103.744
59.198
91.894
72.462
119.491
164.841
Hollanda
655.643
138.121
485.169
141.081
430.433
143.471
437.203
162.254
Birleşik Arap Emirlikleri
211.401
103.223
225.546
115.908
207.114
112.431
212.324
151.223
Malezya
104.874
53.147
105.466
86.716
96.152
92.390
105.742
128.670
Belçika
458.349
97.756
534.691
120.272
424.741
113.330
362.789
124.692
Rusya
180.598
77.068
233.077
92.922
254.761
114.052
248.334
120.890
Birleşik Krallık
240.540
94.074
246.627
107.994
183.598
100.364
226.807
119.719
Kazakistan
7.885
72.373
57.833
45.206
79.326
75.290
100.140
111.201
Avustralya
135.358
63.913
145.259
83.128
152.188
99.093
166.915
104.440
Kanada
110.408
74.944
111.378
94.398
121.757
99.241
119.498
97.663
Fransa
186.612
57.280
208.356
81.632
172.401
75.772
144.570
69.246
ÜLKELER
Diğer
TOPLAM
3.066.526 1.015.384
2011
2012
3.245.606 1.235.714
2013
2.891.484 1.415.968
2.912.015 1.726.045
12.310.541 4.353.056 13.368.435 5.303.513 12.663.078 5.548.809 12.049.440 6.563.977
Kaynak: www.trademap.org
ÇİN'İN BLOK MERMER VE TRAVERTEN TİCARETİ
Blok Mermer ve Traverten ithalatında Çin 2013 yılında, 1,92 milyar dolar ve %57,8’lik payıyla
dünya sıralamasında ilk sıradadır. Çin'i takip eden ülkeler, 226 milyon dolar ve %6,8
oranındaki payıyla Hindistan, 130 milyon dolarlık ve % 3,9 oranındaki payıyla İtalya ve 122
milyon dolarlık ve %3,7 oranındaki payıyla Birleşik Krallık'tır.
Çin, Blok Mermer ve Traverten ithalatında en büyük alımını Türkiye'den gerçekleştirir. 2013
yılına göre Türkiye; % 46,6'lik payı ve 895 milyon dolar değerindeki ihracatıyla, Çin'in ithalat
yaptığı ülkelerin arasında ilk sırada yer alır. Diğer ülkeler ise; 232 milyon dolar ve % 12'lik
payıyla Mısır, 154 milyon dolarlık ve % 8'lik payıyla İtalya ve 141 milyon dolarlık ve %7,3'lük
payıyla İspanya’dır. Çin'in blok mermer ve traverten ihracatındaki başlıca ülkeler; Kore,
Tayvan, Singapur, Hindistan ve Tayland'dır.
Şekil 1. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İthalatı (2013) - Ülke Bazında Pay Oranları
Kaynak: www.trademap.org
Türkiye'yi diğer ülkelerle kıyaslarsak, Çin'e ihracatlarında değer ve miktar bakımından
Türkiye'nin belirgin bir farkla ilk sırada yer aldığını görürüz ancak Türkiye değer olarak lider
konumda olmasına rağmen, ülkelerin ortalama ihracat fiyatları kıyaslandığında Türkiye'nin
daha düşük fiyattan ihracat yaptığını görürüz. 2013 yılında, Türkiye, ton başına ortalama 210
dolardan ihracat gerçekleştirirken, İtalya'nın 277 dolardan ihracat yaptığını görürüz. Bunun
sebebi olarak da dünya standartlarında ürün ihraç etmemize rağmen markalaşma konusunda
yeterince uzmanlaşmamış olmamız, Türk ürünlerinin dünya piyasalarında yeterince
tanınamamış olması, fiyat kırma politikasının uygulanması gibi nedenler gösterilebilir.
Şekil 2. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İthalatı (2013) - Ülke Bazında Alış Fiyatları
Tablo 9. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İthalatı - Ülkeler Bazında
Türkiye
2010
MİKTAR
DEĞER
(TON)
( 1000 $)
3.397.388
660.921
2011
MİKTAR
DEĞER
(TON)
( 1000 $)
3.451.680
659.900
2012
MİKTAR
DEĞER
(TON)
( 1000 $)
3.571.012
760.302
2013
MİKTAR
DEĞER
(TON)
( 1000 $)
4.260.736
895.336
Mısır
1.687.928
177.882
1.878.619
206.750
1.863.871
227.689
1.849.899
231.542
İtalya
505.033
127.351
502.543
144.396
480.401
135.140
556.866
154.091
İspanya
718.694
129.552
903.118
178.319
770.959
162.960
615.604
141.240
İran
729.786
118.862
561.587
102.393
577.879
111.247
536.804
98.599
Pakistan
176.209
28.565
330.051
59.029
362.770
65.078
501.492
95.714
Portekiz
393.500
71.482
414.697
76.410
541.769
94.912
524.845
89.287
Yunanistan
371.535
81.408
383.492
81.419
210.332
41.933
205.052
44.430
Almanya
151.785
23.654
244.359
43.546
144.451
23.759
190.275
31.293
Endonezya
129.154
19.266
175.195
26.458
102.211
16.564
127.916
21.329
44.019
9.176
44.154
9.500
49.026
12.958
71.554
20.240
Hindistan
125.743
18.071
120.067
19.413
130.418
22.089
109.586
19.168
Avustralya
40.069
5.915
32.847
6.694
35.813
8.259
43.961
8.880
Hırvatistan
35.877
6.657
58.369
12.023
33.737
7.242
37.727
7.647
Filipinler
34.430
3.768
48.271
5.526
63.091
6.993
51.321
6.007
189.322
40.488
213.651
48.304
184.022
43.130
23.318
57.415
8.730.472
1.523.018
9.362.700
1.680.080
9.121.762
1.740.255
9.916.824
1.922.218
ÜLKE
Meksika
Diğer
Dünya
Kaynak: www.trademap.org
Tablo 10. Çin'in Blok Mermer ve Traverten İhracatı - Ülkeler Bazında
ÜLKELER
2010
MİKTAR DEĞER
(ton)
(1000 $)
2012
2011
MİKTAR DEĞER MİKTAR
(ton)
(1000 $)
(ton)
DEĞER
(1000 $)
2013
MİKTAR DEĞER
(ton)
(1000 $)
Güney Kore
32.504
2.414
36.015
3.363
37.376
3.911
28.857
4.841
Tayvan
62.234
3.327
61.116
4.495
62.813
3.801
62.571
4.499
Singapur
6.267
488
4.320
1.340
952
368
2.406
2.373
Hindistan
3.939
580
2.034
242
3.455
777
5.279
2.124
Tayland
5.762
658
6.336
728
6.221
903
6.534
1.899
Hong Kong
7.588
1.241
7.149
1.022
4.862
720
9.599
1.879
Katar
0
0
13
6
132
331
2.875
1.752
İtalya
2.844
496
2.656
467
4.191
942
4.909
1.473
Birleşik Krallık
4.754
628
4.551
441
2.764
282
3.088
1.415
Endonezya
3.225
682
1.733
198
1.136
213
1.741
1.023
ABD
1.185
348
3.028
865
1.293
408
1.804
522
Japonya
4.744
454
2.127
387
1.335
388
2.217
462
Avustralya
2.597
478
3.098
547
2.804
584
2.316
422
Angola
101
48
36
4
784
544
373
205
İspanya
495
106
1.110
246
1.999
325
886
180
Meksika
45
14
47
11
1.272
203
107
43
0
0
69
5
140
605
0
0
7.443
2.446
9.541
2.097
4.756
1.331
5198
4.665
16.636 140.760
29.777
Güney Afrika
Diğer
Dünya
145.727
14.408 144.979
16.464 138.285
www.trademap.org
ÇİN-TÜRKİYE DOĞAL TAŞ TİCARETİ
Çin, Türkiye'nin Uzakdoğu’daki en büyük ticaret ortağı ve en çok ithalat yapılan üçüncü
ülkedir. Türkiye’deki mermer daha çok ham halde ihraç edilmektedir. Çin de yaklaşık % 60’
lık payıyla en önemli pazardır. Doğal taş üretimi bakımından ilk sırada yer alan Çin ile
üçüncü sırada yer alan Türkiye mermer ürünleri ihracatında, pazardaki en önemli iki
oyuncudur. Çin, işlenmemiş mermer ithalatının yarısından çoğunu gerçekleştirir, Türkiye ise
işlenmemiş mermer ihracatında liderdir.
Türkiye, Çin'in blok mermer ve traverten ithalatında ilk sırada yer alır. Çin ve Hindistan gibi
blok alımlar yapan iki büyük ülke, 2007 yılında yaşanan kriz sonrası Türkiye için de
hammadde ihracat pazarı olarak görülmüş ve kriz döneminde Türkiye'yi ayakta tutan
etkenlerden biri olmuşlardır. İşlenmiş ürün tercih eden Arap ülkelerindeki inşaat sektörünün
2009 yılında krizden etkilenmesiyle Türkiye de yönünü değiştirmek zorunda kalmış ve yeni
bir pazarlama yatırımı olarak hammadde ihracatını benimsemiştir. Küresel kriz sebebiyle Çin
pazarı Türkiye için daha da önemli hale gelmiştir.
Çin'in doğal taş ithalatında blok mermer ve traverten ihracatındaki öncülüğü sebebiyle
Türkiye ilk sırada yer alır. 2013 yılında Çin, Türkiye'den 896 milyon dolarlık doğal taş ithalatı
gerçekleştirmiş olup, Türkiye'nin payı %30,5 olmuştur. Türkiye'yi sırasıyla Hindistan, Brezilya,
Mısır, İtalya, İspanya ve İran izlemektedir. Türkiye'nin payının diğerlerinden belirgin bir farkla
daha fazla olduğunu görürüz. Bunun sebebi de Çin’in blok mermer ve traverten ithalatının
yaklaşık yarısını Türkiye'den gerçekleştirmiş olmasıdır.
Tablo 11. Türkiye'nin Çin'e Doğal Taş İhracatı - Ürün Gruplarına Göre
BLOK MERMER
TRAVERTEN
DEĞER(1000$)
2009
MİKTAR(Ton)
338,027
984
1.824.375
443
185
PAY(%)
38,4
2,5
23,3
660,921
535
661,458
3.397.388
1,534
3.398.922
FİYAT ($)
195
349
195
PAY(%)
43,4
2,8
29,3
660.753
827
660,753
MİKTAR(Ton)
MİKTAR(Ton)
3.451.680
1,566
3.453.252
FİYAT ($)
191
528
191
PAY(%)
39,3
3,9
26,6
760,302
749
761,057
3.571.012
1,411
3.572.431
FİYAT ($)
213
531
213
PAY(%)
43,7
4
28,8
895.901
528
896.000
4.260.736
1.078
4.261.000
210
490
210
46,6
2,3
30,5
MİKTAR(Ton)
DEĞER(1000$)
2013
436
185
DEĞER(1000$)
2012
337,591
1.823.391
DEĞER(1000$)
2011
DOĞAL TAŞ
TOPLAM
FİYAT ($)
DEĞER(1000$)
2010
İŞLENMİŞ MERMER
TRAVERTEN
MİKTAR(Ton)
FİYAT ($)
PAY(%)
Kaynak: www.trademap.org
ÇİN İNŞAAT SEKTÖRÜ
İnşaat sektöründe, 1996 yılından itibaren hızlı bir büyüme gerçekleşmiş bunun bir etkisi
olarak da ülkedeki yapı malzemeleri sanayi de en büyük sanayilerden biri haline gelmiştir. Ev
boyutlarının büyümesi, yapı malzemeleri talebindeki artışı hızlandırmaktadır. Çin 2011 - 2015
yılları arasında 36 milyon adet yeni konut inşa etmeyi hedeflemiştir. Ülke büyüklüğü itibariyle
her yıl 2 milyar m2 yeni bina eklenmektedir. Çin'de şu anda %7 olan ev sahiplerinin oranının
2015 yılında % 20'ye ulaşması beklenmektedir. 2015 yılında, Çin Halk Cumhuriyeti inşaat
sektöründe kullanılacak mermer ürünlerinin değerinin 25 milyar dolar olacağı tahmin
edilmektedir. Çin’de mermer tüketimindeki yaklaşık % 95’lik pay inşaat sektörüne aittir.
Konutlar, inşaat sektöründe mermer tüketiminin en fazla gerçekleştiği kısımdır. Çin’deki
kentleşme de giderek artmaktadır. Ülkede nüfusu 1 milyonun üzerinde 100 şehir vardır ve bu
şehirlerde 530 milyon kişi yaşamaktadır. Yapılan tahminlere göre 2030 yılında 1 milyar
insanın şehirlerde oturması beklenmektedir.
Her ne kadar aileler için tek çocuk teşvik edilse de nüfus azalarak da olsa artmaya devam
etmektedir. Bunun yanında Çin’deki kentleşme de giderek artmaktadır. Ev boyutlarında da bir
büyüme gözlenmektedir. Bütün bunlar inşaat sektörünü, dolayısıyla da mermer tüketimini
etkileyecektir.
ÇİN DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Firmaların sektör içinde bireysel hareket etmesi ve birbirlerinden habersiz şekilde koydukları
fiyatlar ve fiyat kırma politikaları uygulamaları Türk firmaları için büyük bir dezavantajdır. Bu
noktaya dikkat edilmesi, sektör içerisinde birlik ve beraberlik sağlanması kârlılık açısından
olumlu sonuçlar doğuracaktır. Ayrıca birkaç firma biraraya gelerek Çin'de mermer işleme
imkânlarını araştırararak kâr oranlarını arttırabilirler.
Çin'de Türk firmalarının temsilciliklerinin bulunması, ihracat açısından büyük avantajlar
yaratabilir. Son yıllarda bu tarz kurumların sayısında da bir artış gözlenmektedir. Olumlu
etkileri olarak; müşterilerin istekleri daha iyi anlaşılır, ihracat sırasında yapılan hataların
telafisi daha kısa sürede yapılabilir ve daha sağlıklı iletişim kurmak açısından avantaj
yaratılabilir. Çin pazarında bulunan Türk firmaları da dahil yabancı firmaların çoğu Hong
Kong'da "posta kutusu" şirketi tabir edilen bir şirket kurup, temsilcilik ofisini de Guangzhou ya
da Shenzen'de açmaktadırlar.
Çin pazarında yer edinmek isteyen firmaların mutlaka Çin konusunda yeterli bilgiye sahip
olması, kişisel deneyim ve gözlemlerden ziyade Çin'in özgün olan siyasal, ekonomik ve
kültürel yapısını sağlam temelli kaynaklardan kavrayarak, bu doğrultuda strateji geliştirmeleri
gerekmektedir.
Çin hakkında güncel bilgiler edinmek firmalar için çok önemlidir. Bu doğrultuda Beijing
Review, China Today ve China Pictorial dergilerini takip etmek fayda sağlayabilir.
Çin'in Batı Bölgesinde Türk ve Müslüman nüfus bulunmaktadır. Firmalar bu durumu göz
önünde bulundurarak ihracat stratejileri için avantajlı faktörler yaratabilirler.
Çin'de iş yapmak isteyenlerin Çince iletişim kurması daha sağlam bir ilişki kurma açısından
çok faydalı olacaktır. Bu sebeple Çince öğrenmek veya Çince bilen bir personel istihdam
etmek firmalar açısından çok yararlı olacaktır.
Çin'in zaman anlayışıyla Türkiye'deki zaman anlayışı farklıdır. Çin'de iş yapmak isteyen
firmaların sabırlı olması, Çin pazarında adım adım ilerleyerek sonuç alabilecekleri gerçeğini
kabul etmeleri gerekmektedir.
Profesyonel danışmanlık hizmeti almak, Türk firmalarının Çin'de başarıyı yakalamanın
sırlarını öğrenmek açısından mutlaka faydalı olacaktır. Tüm dünya Çin ürünlerinin
ucuzluğunun sadece ucuz işçilikten kaynaklandığını söylemektedir ancak bunun sebebi
sadece ucuz işçilik değil ölçek ekonomisi ve üretim sürecini daha kârlı hale getirmeleridir.
Çin'de ülkemizin yeterince tanınmadığını düşünürsek, milli katılım fuarları gibi ülkemizin
tanıtımına yönelik çalışmalar artarak devam etmelidir.
Türk firmalarının Çin'e ucuz ürün satması mümkün değildir. Bu yüzden Türk firmalarının
kendi markalarını oluşturmaları ve yüksek gelir grubuna hitap eden ürün ihraç etmeleri
gerekmektedir.
Çin'de yüksek gelire sahip kıyı bölgelerde yaşamakta olan yaklaşık 200 milyon Çinli nüfus
kaliteli ve katma değeri yüksek ürünler için potansiyel alıcı olarak görülebilir. Çin büyük
nüfusu ve yüksek gelire sahip belli bir nüfus kitlesiyle, büyük bir tüketim toplumudur. Yüksek
gelire sahip kişiler genellikle, Şanghay, Pekin, Shenzen, Guanzhou ve Tianjin şehirlerinde
yaşamaktadırlar.
Çin pazarı nüfusunun büyüklüğü ve inşaat sektöründeki hızlı gelişmeler sebebiyle diğer
sektörlerde olduğu gibi mermer sektöründe de çok önemli fırsatlar sunmaktadır. Doğal taş
sektörü doğrudan inşaat sektöründen etkilendiği için; yükselen toplu konutlar, işyerleri, hızla
yapılan diğer yeni yapıların her biri doğal taş sektörü için birer fırsat olarak görülmektedir.
Türk firmaları kısa vadeli planlarla Çin pazarına girmekten kaçınmalıdır. Süreç uzun ve
masraflı olacağı için orta ve uzun vadeli planlarla stratejiler oluşturulmalıdır.2
Dağıtım Kanalları
Madenin çıkarılmasından son kullanıcıya ulaşmasına kadar etkin rol oynayan pek çok pazar
oyuncusu vardır. Son kullanıcılar genelde inşaat şirketleridir. Çinli inşaat şirketleri ocak
ziyaretleri yapıp, maden ocağında doğrudan alım da yapabilirler. Ham mermeri alıp işleyerek
son kullanıcıya satan işleyici rolünde pazar oyuncularının yanında; mermer ticareti yapan
tüccarlar veya komisyoncular da sektördeki diğer aktif pazar oyuncularıdır.
Çin'e ihracat yapmak isteyen firmalar ya Çinli ticaret firmalarıyla veya aracılarla doğrudan
temas kurmalı ya da temsilcilik ofisi açarak Çin'e satışlarını bizzat kendileri yönetmelidirler.
Çin'de iş yapmak isteyen ihracatçı firmaların Çin'de bir temsilcilik açması, firmalar açısından
çok avantajlı bir konum yaratacaktır. Çin mevzuatına göre temsilcilik ofisleri de satış
gerçekleştirebilmektedir. Çinliler ticari ilişki kuracakları insanlarla yüz yüze görüşmek ve satın
alacakları malı doğrudan görmeyi ve incelemeyi tercih ederler. Bundan dolayı; temsilcilik
ofislerinin satış gerçekleştirebilmesi avantajı da kullanılmalıdır.
Çin pazarında ithalat-ihracat konusunda deneyimli aracılar bulmak kolay olmayabilir. Yabancı
firmaların da doğrudan ticarete katılmaları yasaktır.
Çin pazarına girmek ve dağıtım kanalı oluşturmak isteyen yabancılar için franchising de
önemli br yol olarak görünmektedir. Şu anda pek çok yabancı firma franchising metodlarını
kullanarak çok yönlü dağıtım kanalları oluşturmaktadır.
Özellikle doğal taş sektörü için temsilcilik ofisi açarak, satışın denetimine hakim bir şekilde,
alıcı firmalara ürünü doğrudan görme, inceleme imkanı sunmak ve Çinli firmalarla doğrudan
iletişim kurma avantajını yakalayabilmek, Türk firmalarını rakipleri karşısında avantajlı bir
konuma getirecektir.3
2
3
Hasan Köse, Çin Halk Cumhuriyeti Bilgi Notu
Hasan Köse, Çin Halk Cumhuriyeti Bilgi Notu
Önemli Fuarlar

China Xiamen International Stone Fair (Xiamen- Mart/Her yıl) 6 - 9 Mart 2015

Expo Build China- Premium Solutions for Ceramics, Building & Design (30 Mart - 2
Nisan 2015) Shanghai, China, PR

Stonetech Beijing – China International Stone Processing Machinery, Equipment, and
Products Exhibition ( 27 - 29 Nisan 2015) Beijing, China, PR

China Chongging International Stone Fair (15-17 Mayıs 2015) Chongging, China, PR

Tianjin Stone Expo 2014- The 2nd China (Tianjin) International Stone Blocks, Product
& Equipment Exposition 21-23 Haziran 2014

Qingdao International Stone Fair – China Qingdao International Stone Products and
Machinery Exhibition (17 - 19 Temmuz 2015) Qingdao, China, PR
Tablo 12. Çin'deki En Büyük Doğal Taş Firmaları
Firmalar
Best Cheer Stone Group
Fujian Hongfa Group Co., Ltd.
Xishi Group Development Co., Ltd.
Kangli Stone Group
Dongguan Free True Marble Co., Ltd.
Fujian Huahui Stone (Holdings) Co., Ltd.
Shandong Guanlu Building Material Industry
Group
Wanli Stone Group
Dongxing Group
Universal Marble & Granite Group Ltd. (UMGG)
Web Sitesi
http://www.bestcheer.com
http://www.chinahongfagroup.com
www.xishigroup.com
http://www.kanglimarble.com
http://www.freetrue.com.hk/
http://www.huahuistone.com
http://www.guanlugroup.com
www.wanli.com
http://www.dongxingstone.com
http://www.umgg.biz
Construction Stone Market in China, Business Report 2012
Tablo 13. Önemli Mermer Üreticileri
Mermer Üreticileri- Fujian Eyaleti
Xiamen Songda Stone Co., Ltd.
Xiamen Lingfeng Wanli Stone Imp. & Exp. Co., Ltd.
Ningfeng Trading Company Limited
Jinjiang Yihua Stone Factory
Xiamen Grand Machinery Co., Ltd
Xiamen Heads Import and Export Co., Ltd.
Shouxian Wang (Stone)
Sanlong Minicrystal Stone Co., Ltd. Nan'an Fujian
Xiamen Bordershine Imp.& Exp. Co., Ltd.
Quanzhou Dongcheng Stone Co., Ltd.
Gaejia Slabstone Product Co., Jinjiang
Web Sitesi
www.songdastone.com
www.lingfeng.com
www.nfstone.com
www.yihua-stone.com
www.xmheads.cn
www.sl-minicrystal.com
www.stonebds.com
www.qzdc.com.cn
www.gaejia.com
Fujian Mingsheng Ceramics Development Co., Ltd.
Xiamen Boma International Trade Co., Ltd.
Xiamen Xuri Da Stone Import and Export Co., Ltd.
Fujian Minqing Feitian Ceramic Co., Ltd.
Xiamen Stone Consulting Co., Ltd.
Xiamen Shilifang Import and Export Co., Ltd.
Quanzhou Yuanlong Building Materials Development Co.,
Ltd.
Nan'an Xinlong Stone Co., Ltd.
Fujian Nan'an Qunyi Stone Co., Ltd.
Xiamen SRS Trading Co., Ltd.
Quanzhou Quangang Trading Co., Ltd.
Xiamen Yihongxing Stone Co., Ltd.
Fuzhou Jin Hui Da Import & Export Co., Ltd.
Amoy Polim Import & Export Co., Ltd.
Xiamen R.S.C Commercial Co., Ltd.
Wanfu Building Materials Products Co., Ltd. Nanan Fujian
Fuzhou Step Stone Co., Ltd. Xiamen Branch
Haobo Stone Factory
Xiamen Excellentstone Imp. & Exp. Co., Ltd.
Xiamen Google Stone Co., Ltd.
Fujian Nanan Wancheng Building Materials Co., Ltd.
Huilei Stone (Quanzhou) Co., Ltd.
Zhangpu Hongsheng Stone Co., Ltd.
Xiamen Kingway Imp./ Exp. Co., Ltd.
Huian Longshanxing Stone Material Co., Ltd.
Nanan City, Fujian Hui Qi Stone Co., Ltd.
Fuzhou Ellie Ceramic Co., Ltd.
Xiamen Grandlink Import & Export Co., Ltd.
Xiamen Eastman Imp & Exp Co., Ltd.
Fujian Nanan Zhongcheng Stone Co., Ltd.
Xiamen Poshin Imp & Exp Co., Ltd.
Xiamen Nonmetal Minerals Import & Export Co., Ltd.
Fuzhou Jin Yu Trading Co., Ltd.
Quanzhou Shengyuan Imp & Exp. Trading Co., Ltd.
Whale King Stone Products Co., Ltd.
Fujian Hanya Shoes Co., Ltd.
Xiamen Sun-Top Imp. & Exp. Co. Ltd.
Xiamen Lianyuxing Stone Imp. & Exp. Co., Ltd.
Xiamen Deyi Industry and Trade Co. Ltd.
Xiamen Kinghome Stone Industries Co., Ltd.
Construction Stone Market in China, Business Report 2012
www.mingshengtile.com.cn
www.topandsink.com
www.xrdstone.com
www.fjfttc.com
www.xmscc.com
www.slfstone.com
www.huangnuo.com
www.xiamensrs.com
www.tiletrading.com
www.globalstones.ne
www.jhd-ceramic.com
www.polimstone.com/
www.rscstone.com
www.wanfustone.cn
www.stepstonexiamen.com
www.haobostone.com
www.excellentstone.com
www.googlestone.com
www.wanchengstone.com
www.huileistone.cn
www.stonehs.com
www.kingwaystone.com
www.stonesfx.com
www.ellieceramic.com
www.EastmanINT.com
www.zhongchengstone.com
www.picturespattern.com
www.stonechina.com
www.systones.com
www.wkstone.com
www.yhd-stone.com
www.xmsun-top.com
www.lyx-stone.com
www.deyistone.com
www.kinghomestone.com
Mermer Üreticileri- Guandong Eyaleti
Foshan Teeco Ceramic Co., Ltd.
Foshan Sijiatu Building Material Co., Ltd.
Evian Stone Co., Ltd.
Yiyang Furniture Limited
Perfect Stone Limited
Colorbuilding B.M. Ltd.
King-Strong Tools & Moulds Co., Ltd.
Web Sitesi
ww.teeco.com.cn
www.sijiatu.com
www.evianstone.com
www.corianfurniture.com.cn
www.vquartz.com
www.colorbuilding.com
www.jincaima.com
Construction Stone Market in China, Business Report 2012
Mermer Üreticileri -Hebei Eyaleti
Lingshou Zhicheng Stone Co., Ltd.
Yi County Hengfa Stone Company Limited
Xingtai Ponstone Co., Ltd.
Feilong Stone Distribution Department of Yi County
Web Sitesi
www.zcscc3.stonebuy.com
www.bdhf.com
www.ponstone.com
www.feilongnaturalstone.com
Hebei Shenghua Arts & Crafts Co., Ltd.
Mermer Üreticileri- Shangai Eyaleti
www.stoneli.com
Web Sitesi
www.corian-sh.com.cn
www.corian.net.cn
www.carocin.cn
Web Sitesi
www.xnstone.com
Shanghai Corian Decorative Material Co., Ltd.
Mermer Üreticileri- Jiangsu Eyaleti
Xinnan Stone Co., Ltd.
Construction Stone Market in China,Business Report 2012
Mermer Üreticileri- Shandong Eyaleti
Laizhou Foreign Trade Stone Corp., Ltd.
Shandong Huajian Stone Products Co., Ltd.
Qingdao Hengshan Stone Industry Co., Ltd.
Shandong Pingyi Fenglei Materials Co., Ltd.
Rushan Leixin Stone Material Development
Company
Qingdao Leiyan International Co., Ltd.
Yantai Yongliang Import & Export Co., Ltd.
Pingdu Taide Stone Factory
Jiaxiang Tianma Stone Factory
Junan Fortune Stone Factory
Laizhou Jingdong Dimension Stone Co., Ltd.
Mermer Üreticileri- Sichuan Eyaleti
Web Sitesi
www.chinastonetrading.cn
www.huajianstone.com
www.stone-supplier.cn
Chengdu Yage Art Stone Co., Ltd.
www.yagemosaic.com
Construction Stone Market in China,Business Report 2012
www.leixin.cn
www.leiyanstone.cn
www.taidestone.com
www.tmsccstone.com
www.jdstone.com
Tablo 17. Çin'deki En Önemli İnşaat Şirketleri
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
China Railway Construction Corporation Limited (CRCC)
China Railway Group Limited
China State Construction Engineering Corporation (CSCEC)
China Communications Construction Company (CCCC) Limited
China Metallurgical Group Corporation
Shanghai Construction Group (SCG)
Sinohydro Group Limited
China Pacific Construction Group
Guangsha Holdings
China National Chemical Engineering Group Corporation
ÇİN’ İN DOĞALTAŞ ÜRÜNLERİNDE UYGULADIĞI GÜMRÜK VE TARİFELER
Aşağıdaki tablodan işlenmiş ürünlere yüksek vergi ham haldeki ürünlere ise düşük vergi
uygulandığını görebiliriz.
GTİP
VERGİ ORANI %
25140010
25151100
25151200
25152000
25161100
25161200
25162000
25169000
68010000
68021000
68022110
Kaynak: Market Access Database
3
0
0
0
0
0
0
3
12
20-24
10
GTİP
68022120
68022130
68022300
68022910
68022990
68029100
68029200
68029300
68029900
68030010
68030090
VERGİ ORANI %
24
24
10
24
15
24 ve 10
24 ve 10
10 ile 24 arası
24
20
20

yörükler su basar ormanı(kızılırmak deltası)

Çin Ülke Bülteni - Girişimci İşadamları Vakfı

Global Yatırım Holding A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları

Triger Dişliler