GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI – ÇİN HALK CUMHURİYETİ  Çin Haritası ve Temel Sosyal Göstergeleri 2  Çin, Etnik Gruplar ve Özellikleri 3  Türkiye'de Çin Yılı, 2013!! 4  Türkiye – Çin İthalat ve İhracatı 5  Çin’in Dünya’dan İthalatı 7  İşbirliği İmkanları – ÇHC Pazar Bilgileri 8  İşadamlarımızın Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar 9  Çinli İşadamları ile ikili münasebetler 10  Vakfımızın 12-19 Nisan Çin – Kanton Fuar Hazırlıkları 11 GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ Napolyon Çin medeniyeti, yaklaşık 5 bin yıllık yazılı tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerindendir. Resmi adı: Çin Halk Cumhuriyeti Yönetim Ģekli: Sosyalizm Başkent: Pekin (Beijing) Diğer Şehirler: Şanghay (15,6 milyon), Pekin (13,1 milyon), Guangzhou (11 milyon), Shenzen (8,5 milyon), Dongguan (6,5 milyon), Tianjin (5,2 milyon) İdari yapı: 22 eyalet, beş özerk bölge, dört belediye ve iki özel idari bölge Komşuları: Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Pakistan, Afganistan, Nepal, Bhutan, Hindistan, Laos, Birmanya, Vietnam, Rusya, Kuzey Kore ve Mogolistan Yüzölçümü: 9,671,018 km2 (Dünyanın en büyük yüzölçümüne sahip 3. ülkesi) Nüfus: 1 milyar 359 milyon Etnik dağılım: Han, Moğol, Uygur, Kore, Kazak, Kırgız, Rus vb. (56 etnisite) Dil: Sinitik diller (Mandarin, Kantonca, Min Hakka), Türki diller İnançlar : Ateist (Resmi), Taoist-Budist, Hristiyan %3-4, Müslüman %1-2 Para birimi: 1 USD = 6,33 Yuan (RMB) Saat dilimi: Türkiye saati + 5 İnsanlık tarihinin en önemli buluşlarından kâğıt, pusula, barut ve matbaa, Antik Çin medeniyetine aittir. GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ ToprakYüzölçümü: Çin … Asya kıtasının doğusunda ve Pasifik Okyanusu’nun batı kıyısında bulunuyor. Çin, yaklaşık 9.6 milyon kilometrekarelik yüzölçümüyle Asya’nın en büyük ülkesi; dünyanın ise Rusya ve Kanada’dan sonraki üçüncü büyük ülkesidir. Dış Ticaret : Son yıllarda dünya ticaretinden aldığı pay hızla artan Çin, dünyanın bir numaralı tedarikçisi, ihracatçısı konumuna yükselmiştir. 2010 yılı itibariyle Çin’in dış ticaret hacmi 3 trilyon dolara yaklaşmıştır. Son 20 yıldır ihracatta yaşanan iki haneli büyüme oranlarında yabancı sermayeli şirketler tarafından yapılan üretim ve ihracatın önemli katkısı olmuştur. Çin toplam ihracatının yaklaşık %60’ı bu şirketler tarafından gerçekleştirilmektedir. İhracatta olduğu gibi, ithalatın da %50’yi aşan bölümü yabancı yatırımlar tarafından kurulan şirketler vasıtasıyla yapılmaktadır Çin’deki etnik gruplar şunlardır: • Han, Moğol, Hui, Zang, Uygur, Miao, Yi, Zhuang, Buyi, Kore, Man, Tong, Yao, Bai, Tujia, Hani, Kazak, Dai, Li, Lisu, Wa, She, Gaoshan, Lahu, Shui, Dongxiang, Naxi, Jingpo, Kırgız, Tu, Dawo’er, Mulao, Qiang, Bulang, Sala, Maonan, Gelao, Xibo, Achang, Pumi, Tacik, Nu, Özbek, Rus, Ewenke, De’ang, Bao’an, Yugu, Jing, Tatar, Dulong, Elunchun, Heze, Menba, Luoba, Jinuo. • Han etnik grubu ülke nüfusunun yüzde 92’sini, azınlık etnik grupların nüfusu da yüzde 8’ini oluşturuyor. Han etnik grubu dışındaki 55 etnik grup, nüfuslarının Hanlara göre çok az olmasından dolayı “azınlık etnik gruplar” olarak nitelendiriliyor. Azınlık etnik gruplar esas olarak, Çin’in kuzeybatı, güneybatı ve kuzeydoğu kesimlerinde yaşıyorlar. GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ Türkiye'de Çin Yılı, 2013 yılı !! Çin ile Türkiye arasındaki dostça temaslar uzun geçmişe dayanıyor. İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana geçen 39 yıl içinde ikili ilişkiler hızla gelişti. Özellikle son yıllarda iki ülke arasında üst düzey karşılıklı ziyaretler gerçekleştirildi, karşılıklı siyasi güven giderek güçlendirildi. TÜRKiYE – ÇİN İKİLİ TİCARİ İLİŞKİLER Türkiye ile Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerde son dönemlerde gündeme gelen başlıca konular, Çin’in giderek büyüyen ihracat potansiyeli sayesinde başta tekstil olmak üzere belirli sektörlerde dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de iç pazarları tehdit etmesi ve Türkiye’nin dış ticaret açığının büyümesi olmuştur. Bununla birlikte iki ülke arasında karşılıklı doğrudan yatırımlar da kısıtlı seviyelerde kalmışsa da son dönemlerde bu alanda bir hareketlenme gözlenmektedir. Çin, sadece iç pazarları ve yerel sanayileri “tehdit” eden bir unsur olarak değil, başta ucuz işgücü maliyeti olmak üzere sunduğu avantajlarla yatırımcılar için önemli imkanlar sunan bir “fırsat”olarak görülmeye başlanmışsa da Türkiye’nin bu ülkeyle olan ticari ve ekonomik ilişkileri henüz mevcut potansiyeli yansıtmaktan uzaktır. GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ İthalat ve ihracat Şimdi dünyada 220’den fazla ülke ve bölge Çin ile ticaret bağlantısı kurdu. Japonya, ABD, AB, Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Kore Cumhuriyeti, Taiwan eyaleti, Avustralya, Rusya ve Kanada, Çin’in en büyük 10 ticaret ortağı oldular. 2012 – 2013 yılında Türkiye’nin En Çok İhracat ve İthalat Yapılan 20 Ülke arasında Çin’in Yeri İthalatta 3.sıradadır İhracatta 14.sırada Türkiye'nin Çin'den İthalatında Başlıca Ürünler (sıralama en çoktan, aza doğrudur) Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar Elektrikli ses/görüntülü işaret cihazları Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk m.kare 200gr) Diğer oyuncaklar, küçültülmüş modeller, bulmacalar Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar Elektrikli ses/görüntülü işaret cihazları Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk m.kare 200gr) Diğer oyuncaklar, küçültülmüş modeller, bulmacalar Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler Sentetik lif ipliği (dikiş ipliği hariç) (toptan) Matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler Kara taşıtları için aksam, parçaları Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler Diğer aydınlatma cihazları, lambalar, ışıklı tabela, plaka vb. Deri ve kösele vb. den seyahat eşyası Hava-vakum pompası, hava/gaz kompresörü, vantilatör, aspiratör Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar (şofbenler) Ayakkabı; dış tabanı, yüzü kauçuk ve plastik diğer Elektrik motorları, jeneratörler Demir/çelikten cıvata, somun, tavan halkası, vida, perçin, pim vb. Demir/çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları Yolcu gemileri, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı Muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil Plastikten diğer eşya Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme) Radyo/televizyon yayını için verici cihazlar; televizyon, dijital, görüntü kaydeden İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik k Kızma esaslı-deşarj esaslı elektrik ampulleri; ark lambaları Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı Erkek/erkek çocuk için dış giyim Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. Fazla Suni devamsız lifler (işlem görmemiş) GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ Türkiye'nin Çin'e İhracatında Başlıca Ürünler (sıralama en çoktan, aza doğrudur) Mermer ve traverten, ekosin su mermeri, kireçli taşlar Krom cevherleri ve konsantreleri Bakır cevherleri ve konsantreleri Boratlar; peroksiboratlar (perboratlar) Tabii boratlar vb. Konsantreleri Kurşun cevherleri ve konsantreleri Çinko cevherleri ve konsantreleri Bor oksitleri; borik asitler Sentetik lif demetleri Debagatte kullanılan sentetik organik, anorganik maddeler müstahzarlar Bakır hurda ve döküntüler İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam-parçaları Tarifenin başka yerinde yer almayan bitkisel ürünler Demir/Çelik Yassı Mamul, Soğuk Haddelenmiş Kaplanmış (600mm. Den Geniş) Demir cevherleri ve konsantreleri Sentetik devamsız lifler (işlem görmemiş) Sığır ve at cinsi hayvanların dabaklanmış derileri Nitril gruplu bileşikler Taştan ve diğer minerallerden eşya Yün ve yapağı (kardesiz/taranmamış) Ferro alyajlar Buhar kazanları dışında kalan merkezi ısıtma kazanları Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Diğer mefruşat eşyası (94.04 pozisyonundakiler hariç) Taranmış yünden, ince hayvan kılından dokumalar Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Pamuk döküntüleri Kauçuktan yeni dış lastikler Pamuk Men (Dokuma %85 < Pamuklu 200g/M2 Den Fazla) Vulkanize edilmiş kauçuktan boru ve hortumlar ve donanımları Palanga, vinç (basamaklı hariç)bucurgat, ırgat, krikolar Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri Dokunmuş halılar, yer kaplamaları (kilim, sumak, karaman vb) Türkiye-Çin Ticaretinin Gelişimi ve Ticaret Hedefi 2015: 50 Milyar $ -- 2050: 100 Milyar $ Amacımız: İhracatımızı artırmak+Dengeli Dış Ticaret İHRACAT İTHALAT 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT TÜRKİYE COĞRAFİ AVANTAJI İLGİ ÇEKİYOR GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ Çin'in Dünya’dan İthalatı Canlı hayvanlar Etler ve yenilen sakatat Balıklar,kabukluhayvanlar,yumuşakçalar,diğer omurgasızlar Süt ve süt mamulleri,kuş ve kümes hay.yumurtaları,bal vb. Tarifenin başka yerinde yer almayan hayvansal müstahsallar Canlı bıtkıler ve cıcekcılıkmustahsalları Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular Yenilen meyvalar,kabukluyemişler,turunçgil ve kavun kabuğu Kahve,çay,paraguay çayı ve baharat Hububat Değirmencilik ürünleri,malt,nişasta,inülin,buğdaygluteni Yağlı tohum ve meyvalar,sanayibitkileri,saman,hayvan yemi Laklar,sakızlar,bitkisel özsu ve hülasalar Örülmeye elverişli bitkisel maddeler,bitkiselmüstahsallar Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahsalları Et,balık,kabukluhayvan,yumuşakçavb hayvansal müstahzarlar Şeker ve şeker mamulleri Kakao ve kakao müstahzarları Esasını hububat,un,nişasta,süt teşkil eden müstahzarlar Sebze,meyva,bitkiparçaları,sert kabuklu yemiş konserveleri Yenilen çeşitli gıda müstahzarları Meşrubat,alkollü içkiler ve sirke Gıda sanayıı kalıntı ve dokuntulerı,hazır hayvan gıdaları Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento Metal cevherleri,cüruf ve kül Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler Organik kimyasal müstahsallar Eczacılık ürünleri Gübreler Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar Uçucu yağlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetiklervb Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler, Albüminoidmaddeler,tutkallar,enzimlervb Barut,patlayıcımaddeler,pıroteknımamullerı,kıbrıtvb Fotoğrafçılıkta,sinemacılıkta kullanılan eşya Muhtelif kimyasal maddeler Plastik ve plastikten mamul eşya Kauçuk ve kauçuktan eşya Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler Deri eşya,saraciyeeşyası,seyahateşyası,bağırsaktan eşya Postlar,kürkler,taklit kürkler ve mamulleri Ağaç ve ağaçtan mamul eşya;odun kömürü Mantar ve mantardan esya Hasır;saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller Odun hamuru;lifli selülozik maddelerin hamurları,hurdalar Kağıt ve karton;kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya Basılı kitap,gazete,resimvb baskı sanayi mamulu,el yazmaları İpek , Pamuk Yün,kıl,atkılı;bunların iplik ve dokumaları Dokumaya elverişli bitkisel lifler,kağıt ipeği ve dokumaları Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler Sentetik ve suni devamsız lifler Vatka,keçe,dokunmamışmensucat,özeliplik,sicim ve mamulleri Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları Özel dokunmuş mensucat,dantela,duvarhalıları,işlemeler Emdirilmiş,sıvanmış,kaplanmışmensucat,bunlardan teknik eşya Örme eşya Örme giyim eşyası ve aksesuarları Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları Ayakkabılar,getrler,tozluklarvb eşya ve aksamı Başlıklar ve aksamı Şemsiye,baston,kamçı,kırbaç ve bunların aksamı Hazır kuş tüyü ve insan saçı mamulleri,yapma çiçekler Taş,alçı,çimento,amyant,mikavb maddelerden eşya Seramik mamulleri Cam ve cam eşya İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri,madeni paralar Demir ve çelik Demir veya çelikten eşya Bakır ve bakırdan eşya Nıkel ve nıkeldenesya Aluminyum ve aluminyum eşya Kurşun ve kurşundan eşya Çinko ve çinkodan eşya Kalay ve kalay mamullerı Diğer adi metaller,sermetler,bunlardan eşya Adi metallerden aletler,bıçakçıeşyası,sofra takımları Adi metallerden çeşitli eşya Nükleer reaktörler,kazan;makina ve cihazlar,aletler,parçaları Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları Demiryolu ulaşım araçları vb,aksam ve parçaları Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer Hava taşıtları,uzayaraçları,aksam ve parçaları Gemiler,suda yüzen taşıt ve araçlar Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontrol,ayarcihazları,tıbbi alet. Saatler ve bunların aksam ve parçaları Müzik aletleri;bunlarınaksam,parça ve aksesuarı Silahlar ve mühimmat,bunlarınaksam,parça ve aksesuarları Mobilyalar,aydınlatma,reklamlambaları,prefabrik yapılar Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçaları Çeşitli eşya Sanat eserleri,koleksiyoneşyası,antikalar Pazarın Avantajları ve Yükselen Sektörler Çin’in geçirdiği reform aşamaları, daha ileri gelişme için sağlam bir teknik ve malzemeye dayalı altyapı oluşturma yolundadır. Pazar etkinliği artmaktadır ve kazancın tüm topluma yöneltilmesi konusunda ciddi çalışmalar vardır. Çok geniş iç pazar, olağanüstü bir potansiyel sunmaktadır. Çin’in özellikle komşu ülkelere yönelik izlediği dış politika dolayısıyla bölgede ticari bağlar gelişmekte ve bu da potansiyeli yükseltmektedir. Öncelik taşıyan sektörler arasında makine endüstrisi gelmektedir. Büyük makine ekipmanlarının imal edilmesi önemli bir ihtiyaçtır. Elektronik sanayinde dikkatler, entegre devreler geliştirilmesi, bilgisayar ve iletişim ekipmanları ve bilgi teknolojisi üzerine yöneltilmektedir. İnşaat sektöründe ise öncelik kent ve kırsal alanda konutyapımı ve yeni inşaat malzemelerinin geliştirilmesi üzerinde durulmaktadır. GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ İşbirliği İmkanları Çin Ülke Programı* Dış Ticaret Müsteşarlığının Asya-Pasifik Stratejisi kapsamında 2005 yılı Haziran ayında İGEME Uzmanlarından oluşan bir heyet 1 ay süre ile Çin’in Pekin, Hong Kong, Guangzhou, Shenzhen ve Shanghay bölgelerinde bir yerinde Pazar araştırması yapmış ve edinilen bulgular kitap haline getirip ihracatçıların hizmetine sunulmuştur. Anılan Stratejiye paralel olarak, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin sürdürülebilir ve sağlıklı bir yapıya kavuşturulabilmesi için, 2006 yılının başından itibaren çalışmalar başlatılmıştır. Bu çerçevede ihracatımızın arttırılması, ithalatımızın ise iki ülkenin ilgili makamları tarafından yapılan ortak çalışmalar çerçevesinde yönlendirilmesi ve yatırımlar, turizm, müteahhitlik hizmetleri, ulaştırma ve kredi ilişkileri başta olmak üzere, çeşitli ekonomik işbirliği çalışmaları ile ticaret açığının belirli bir ölçüde dengelenmesini öngören bir “Çin Ülke Programı” uygulanmaktadır. Bu amaçla iki ülke arasında yoğun üst düzey siyasi ve teknik görüşmeler ile ticareti geliştirici faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Pazar ile İlgili Bilgiler Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları 1993 yılında patent kanunu işlerlik kazanmıştır. Özel olarak telif hakları konusunda karşılaşılan sorunlar önce Ulusal Telif Hakları İdaresi nezdinde çözümlenmeye çalışılmaktadır. Sonuç alınamadığı takdirde Çin mahkemelerine başvurulabilir. Halen Pekin, Şanghay ve Guangzou kentlerinde özel fikri mülkiyet hakları mahkemeleri kurulmuş durumdadır. Dağıtım Kanalları Çin pazarında başarı elde etmek için Çinli partnerin önemi oldukça büyüktür. İyi bir partner, komünist yönetimin alışkanlıklarından kurtulamamış, bürokratik zihniyetli devlet yetkilileriyle kurulacak ilişkiler sayesinde engellerin daha kolay aşılmasını sağlayabilecektir. Ayrıca partnerin amacının iç pazarda yer elde etmek olmasına ve kolay yoldan Çin’den ihracat yoluyla döviz kazanmak olmamasına dikkat edilmelidir Tüketici Tercihleri Çin pazarının önemli bir özelliği olarak, malların pazarlanması konusunda kişisel ilişkilerin büyük öneme sahip olduğu bilinmektedir. Gerek tüketiciler, gerekse aracı durumunda olan kişiler açısından tanıdık kişilerle alış veriş yapmak ve onların ürünlerini tercih etmek önemli bir kültür faktörüdür. Tüketici ile firma arasında reklamlar aracılığıyla tanışıklık kurulması bu bakımdan da önem kazanmaktadır. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme Hali hazırda yürürlükte olan yasalara göre ürünler belli standartları karşılamak zorundadırlar. Standartlara göre kalite belgesi verilen bir ürün üzerine güvenlik etiketi yapıştırılmaktadır. Kullanılan standartların kodları, seri numaraları ve isimleri ürün üzerine basılmış veya teknik kullanım kılavuzu ile ambalaj üzerine yazılmış olmalıdır. Çin pazarında satılan tüm ürünler üzerinde Çince olarak; Ürün ismi, üretici ismi, adresi, temel katkı maddeleri ile bunların miktar ve özellikleri ile birlikte, satış ve kullanım için ayrı ayrı üretim ve son kullanma tarihleri, ürünün yanlış kullanımını önlemeye yönelik ve buna bağlı tehlikeleri kapsayan açıklayıcı uyarılar, uygun taşıma ve depolama ile ilgili talimatlar yer almalıdır. Ayrıca ithal edilen gıda ürünleri üzerinde ürünün güvenli olduğunu gösterecek lazer stiker bulunması istenmektedir. Anlaşmazlıkların Çözümü Çin’de iş yapan yabancıların, bir anlaşmazlığın çözümü için başvurabilecekleri üç temel yol bulunmaktadır: Arabuluculuk, ticaret hukukuna tabi davalar ve tahkim. Tahkim (arbitration) Yukarıda sayılan yollar arasında en çok başvurulan yöntemdir. Özellikle denizcilik konularını kapsayan anlaşmazlıklarla ilgilenen kurum ise Çin Denizcilik Tahkim Komisyonudur Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri Çin’in ithal talebi dünya deniz taşımacılığı sektörünün büyüme eğilimine girmesine yol açmıştır. Bu durum sektörde yeni yatırımların yapılması ile birlikte navlun fiyatlarının yükselmesine de yol açmıştır. Kamu İhaleleri Çin ekonomik sisteminde devletin belirleyici rolünün sürdürülmesi hedeflenmektedir. Önemli altyapı ve benzeri projeler yıllar öncesinden planlanmaktadır. Normalde oldukça pahalıya mal olan bu projeler ile birlikte DTÖ’nün Devlet Satın Alımları Anlaşmalarına (GPA) dahil olmasının Çin için bir avantaj olduğu söylenebilir. Çin’in GPA’ya dahil olması bu alandaki uygulamaların daha sağlam ve tarafsız bir hale gelmesi açısından da avantajlı görülmektedir. GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler Çin’deki iş gelenekleri arasında soyadının önce kullanılması önemlidir. İş toplantıları sırasında kart alınıp verilmesi doğal bir uygulamadır. Kartın bir yüzünün Çin harfleriyle yazılmasının uygun olacağı düşünülmektedir. İş toplantıları için, gerek kamu kurumlarında, gerekse büyük şirketlerde özel salonlar kullanılır. Büroların kullanılması adet değildir. Toplantılar resmi bir havada geçer ve oturulan yerler protokole göre belirlenir. En üst düzey Çinli katılımcının, en üst düzey misafiri kendi sağına oturtması yaygın bir uygulamadır. Dakik olmak önemlidir. Toplantı sırasında her iki taraf kısa bir tanışma ve açış konuşması yapar. Önemli olan ise, bundan sonraki kısımda Çinli taraf önce söze başlamışsa, sonuna kadar müdahale etmemek ve kendi görüşlerini en sonda söz alındığında dile getirmektir. İş toplantıları sırasında, Çinlilerin ev sahibi olduğu akşam yemeklerinin erken saatte başladığını bilmek gerekir. İş yemekleri çoğu kez akşam saat 18.00’de başlatılır.Yemek, meyvelerden hemen sonra, aniden saat 20.00 gibi sona erdirilir. Bu şaşırtıcı gelse de yaygın bir durumdur. Para Kullanımı Çin’de kullanılan para birimi olarak 1 yuan, 100 fen etmektedir. Piyasada en yüksek 50 ve 100 yuan banknotlar bulunmaktadır. Özel ekonomik alanlar dışındayabancı paranın ülke içinde dolaşımı yasaktır. Gümrüklerde ülkeye girerken yanınızda olan para ile ülkeyi terkederken sahip olduğunuz para miktarı birbirine yakın olmalıdır. Kullanılmayan Çin parasının ülkeyi terk ederken yeniden dövize çevrilmesi ancak 6 ay içinde ve pasaport, uçak bileti ve döviz bozdurma belgesini göstererek mümkün olmaktadır. Dolayısıyla başlangıçta Çin parası alırken elde edilen döviz bozdurma belgesinin iyi muhafaza edilmesi gerekmektedir. Son olarak, yeniden dövize çevirdiğiniz miktar, önceden Çin parasına çevirdiğiniz miktarın yarısını geçemez. Böylece tüm parayı yeniden dövize dönüştürmek mümkün olmaz. Seyahat çekleri ve kredi kartları kullanımı ancak belli merkezlerde mümkündür. Alışveriş için kullanılabilecek mağazalar üç tiptir. Devlet mülkiyetli veya Çin-yabancı ortaklığı olan mağazalar daha ucuz olabilir, ancak pazarlık olanağı yoktur. Üçüncü tip mağazalar özel şahıslara aittir. Buralarda alışveriş pazarlıkladır. Ancak değerli bir mal alınacaksa bu tip mağazalar tavsiye edilmez. Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri Mesai saatleri, pazartesiden cumaya, sabah 08.00-12.00 ve ara sonrası 13.00-17.00’a kadar uzanır. Bankalar da saat 17.00’a kadar hizmet vermektedir. Ancak bazı bankalar pazartesi günleri kapalıdır. Alışveriş yerleri akşam 20.30 civarlarında kapanmaktadır. Özel lokantalarda ise sabah 06.00’dan gece geç saatlere kadar yemek yenilebilir. Kullanılan Lisan Çin, etnik çeşitliliğe sahip bir ülke olarak 56 kadar etnik grubu barındırmaktadır. Resmi istatistiklere göre nüfusun %92 kadarı Han etnik grubuna mensuptur. Çok sayıda bölge güçlü yerel yönetimlere sahiptir. Ülkede yaygın ve resmi dil Han dili olduğundan, ticari ilişkilerde Çin’ce olarak bu dil esas alınmaktadır. Azınlıklar kendi dillerini konuşsalar dahi yazılı olarak bu diller yaygın değildir. Ulaşım Çin’e giriş sırasında bulundurulması gereken belgeler arasında geçerli bir pasaport ve vize yanında, sınırda doldurulan “Giriş ve Çıkış Kayıt Formu” önemlidir. Ayrıca ülkede 6 aydan daha fazla kalacak kişilerden HIV negatif belgesi istendiği bilinmelidir. Yerel Saat Çin, büyük bir ülke olduğundan Pekin saati tüm ülke için baz alınmıştır. İki ülke arasındaki saat dilimi farkı 6 (saat) dır. Çin’de yaz saati uygulaması olmadığında bu fark yaz aylarında 5 saate inmektedir. Sağlık Çin’in belli başlı hastanelerinde yabancılara ayaküstü tedavi hizmeti sunan bölümler oluşturulmuştur. Herhangi bir sağlık sorunu durumunda bu bölümlere başvurulabilir. Daha ciddi durumlar için ise buralardaki doktorların referansı ile Hong Kong hastanelerine taşınmak gerekebilmektedir. Beslenme Çin mutfağının ünü dünyaca bilinmektedir. Ancak beslenme konusunda dikkat edilmesi gereken noktalar arasında, uluslararası oteller dışında belediyenin sağladığı çeşme suyunun içilmemesi önemlidir. Şişelenmiş su tercih edilmelidir. Küçük lokantalarda ise pişmiş yemekler et dışında pek bir şey yenmemesi tavsiye edilmektedir. İklim Çin, kış aylarının oldukça soğuk ve kuru geçtiği bir ülkedir. Yağışlar yaz aylarında toplanmaktadır. Özellikle kış aylarında ülkenin kuzeyi ile güneyi arasındaki ısı farkına dikkat etmek gerekir. Kuzey, daha soğuk iken; güney, tropikal bir etkidedir. Nemlilik oranları da bölgeden bölgeye değişir ve özellikle güneydoğu bölgelerinde nem yüksektir. GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ Çinli İşadamları ile ikili münasebetler İster iş yapın ister dost olun Çinlilerin tercihleri çok farklı. Mesela ikram edilen yemeği sakın ola bitirmeyin, herhangi bir teklifinizi en az 4 kez yapın, renkli kravat takmayın. Tayyip Erdoğan'ın Çin'le ilişkileri geliştirmeyi düşünmesinden sonra harekete geçen iş adamları, Çinlilerle münasebetin kurallarını çıkarttı. Meraklısına çok ince detaylar var. Çin coğrafyasını fethetmek Türkler için hep önemli bir idealdi. Hatta Türklerden korkan Çinliler, dünyanın yedi harikasından biri sayılan devasa Çin Seddi'ni bile inşa ettiler. Belki Türkler o zamanlar başaramadı ama onlardan yüzlerce yıl sonra yaşayan Türklerin hedefi yine aynı: Çini fethetmek. Ancak bu kez fetih biraz farklı. 1.3 milyarlık nüfusu ile önemli bir pazar olarak görülen Çin'le ilişkilerini geliştirmek isteyen girişimci Türk işadamları, iş ya da gezi amacıyla bu ülkeye gidecek olanlar için bir rehber hazırladılar. Dünyadaki her 5 kişiden birisinin Çinli olduğunu göz önüne aldığınızda öğrenmekte fayda olduğu inkâr edemezsiniz. İster iş ziyareti olsun ister bir şekilde tanıştığınız bir Çinliyi ziyarete gidecekseniz mutlaka dikkat etmeniz gereken kurallar var. Çünkü Çinliler geleneklerine çok bağlılar ve misafirlerinden de kendi kurallarına uymalarını bekliyorlar. Özellikle Çinli işadamları kartvizit konusuna çok önem veriyorlar. Eğer muhatabınızı etkilemek, tabiri caizse görüşmeye önde başlamak istiyorsanız altın sarısı renkte basılmış bir kartvizitinizi iki elinizle tutarak saygılı bir şekilde takdim edin. Size verilen kartviziti de iki elinizle alıp bir süre inceleyin. Eğer okumadan hemen cebinize atmışsanız kuracağınız ilişki başlamadan bitmiştir. Çin kültüründe altın sarısı prestij simgesi olduğu için kartvizitinizde pozitif bir etki yapacaktır. Kartvizit takdimi aşamasını bitirdiniz ve muhataplarınızla konuşmaya başladınız. Dikkat etmeniz gereken bir yığın kural var. Öncelikle komünist bir sistemin hâlâ etkisini sürdürmesi nedeniyle hiyerarşik yapı çok önemli. Hiyerarşik olarak sizden üst birisi varsa konuşmanız kabalıktır. AyrıcaÇinliler asla hayır demezler. Muhatabınız 'belki'ya da 'bakarız' demişse bilin ki cevap hayırdır. Çinliler akşam yemeklerine çok önem verirler ve yemekler bir protokolü takip edecek şekilde yapılır. Yemeğe ilk başlayan da her zaman misafir olmak zorundadır. Ama burada çok önemli bir ayrıntı var ki ister iş yapın ister dostluk kurmaya çalışın çok dikkat etmeniz gerekir: "Asla yemeği bitirmeyin". Çünkü 'boş tabak' bırakmak size yeteri kadar yemek ikram edilmediği anlamına gelir ve kendi kültürlerinde 'müthiş bir kabalık' olarak değerlendirilir. Yemeklerde "Yum Cha" olarak adlandırılan çay içme töreni vardır ve çok önem verilir. Birinci çay, içmek; ikinci çay da parmaklarınızı daldırmak ve yıkamak amacıyla size ikram edilir. Yemekleri özel çubuklarlayemek, en azından denemek muhataplarınızı mutlu edecektir. Ancak çubukları diklemesine tabağa koymamaya dikkat etmek gerekli çünkü Tanrı'ya karşı saygısızlık olarak değerlendiriliyor. Bizim kültürümüze göre çok kaba sayılan başkasının tabağından yemek yemek ve hele de geğirmek Çin kültüründe tavsiye edilen ve takdir gören bir davranış. Eğer gürültülü bir şekilde yemek yer, yanınızdakinin tabağına da sarkar, üstüne de geğirirseniz ev sahibiniz çok mutlu olacaktır. Bu arada eğer resmi bir yemekteyseniz ya da bir restoranda yemek yiyorsanız asla bahşiş vermeyin. Çünkü bahşişde büyük bir kabalık olarak değerlendiriliyor. Yemeklerle ilgili diğer küçük ayrıntılar ise şöyle: Çinliler genellikle Çin yemeği yerler. Çok önem verdiğiniz beyaz peynirden Çinli birine ikram etmeyin çünkü Çin Ulusal Diyeti'ne göre beyaz peynir yenmez. "3 kez hayır demek adettendir" Çin, geleneklerine sıkı sıkıya bağlı bir ülke. Bu sebeble de geleneksel tatillerine çok önem veriyorlar. Gün içerisinde de 12 ile 14 saatleri arası resmi tatil. Bu süre içerisinde hiç bir şey çalışmaz, ki buna telefon ve asansör hizmetleri de dahil. Siz siz olun bu saatlere dikkat edin. Komünist kültürün etkili olduğu Çin'de hediyeleşmekise yok denecek kadar azdır; dahası 'rüşvet ' olarak kabul edilir. Ancak yeni jenerasyon Çinliler arasında hediyeleşme yayılıyor. Eğer birisine herhangi bir şey hediye etmek istiyorsanız en az 4 kez teklif etmeniz gerekir; çünkü Çin geleneklerine göre size takdim edilen bir şey için 3 kez hayır demek adettir. Siz ısrarcı olun ve alıncaya kadar teklif edin. Bu arada eğer hediyenizi kendi ülkenizden götürecekseniz paketletmeyin ve gittiğiniz havalimanında paket yaptırın. Çünkü Çin kültüründe renklerin büyük önemi vardır. Yanlış bir renk seçiminiz bütün ilişkilerinizi bozar. Mesela asla kırmızı kalemle imza atmayın; bu ' bağların kopması' anlamına gelir. Hediye aldığınızda dikkat etmeniz gereken bir başka ayrıntı da kaç adet alacağınızdır. Çin'de her rakamın bir karşılığı vardır ve 8 uğurlu rakam olarak kabul edilir. Herhangi bir şeyden 8 adet almanız Çinli muhatabınızın gönlünü kazanmanıza yetecektir. Siz 8 adet hediye alıp 'nasıl olsa Komünist bir ülkedeyiz' diye muhatabınıza ' comrade' ya da ' yoldaş' diye hitap etmeye kalkmayın. Yoldaş demek artık out olmuş. Sadece birebir görüşmelerde ya da ilişkilerde değil toplum içerisinde de dikkat edilmesi gereken ve bizim kültürümüze yabancı olan gelenekler, Çin'de yaygın olarak kullanılıyor. Eğer bir yeri ziyarete gitmişseniz 'hoş geldiniz' anlamında alkışlanabilirsiniz, hiç şaşırmayın siz de aynı şekilde alkışlayarak cevap verin. Ellerinizi cebinize koyup dolaşmayın, bu ciddi bir kabalık olarak kabul edilmekte. Bunun yanında bize tuhaf gelse de sokakta tükürmek kabul edilebilir bir davranış olarak görülüyor. Sözkonusu ülke 1.3 milyar nüfusa sahip olunca dikkat edilmesi gereken kurallar da çoğalıyor. Çin kültüründe "yemek yediniz mi?" sorusunun "Nasılsınız" ile eş anlamı vardır. Yemek yemiş bile olsanız "evet" deyin. Eğer yemek esnasındaysanız da asla iş konusunda konuşmayın. Bütün bu kurallara harfiyen uyduysanız gönlünüz rahat olsun, başarılı bir iş gezisi ya da güzel bir ziyaret gerçekleştirdiniz demektir. Şu ana kadar yaptığınız güzel işleri bozmamak için son ve önemli bir kural daha: "Çin'de asla Tayvan'dan bahsetmeyin". Tayvan meselesi Çin için yumuşak karındır ve konuya hiç girmemeniz sizin için faydalıdır. Eğer işadamıysanız ve 1.3 milyarlık Çin'i pazar olarak görüyorsanız saydığımız örneklerin dışında dikkat etmeniz gereken bir dizi ayrıntı daha var. Sadece turistseniz ve dostluk kurmak istiyorsanız işiniz daha basit; gülümseyin yeter. Tecrübeyle sabittir. GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT GİV DIŞ İLİŞKİLER E-BÜLTEN ÜLKE MASALARI - ÇİN HALK CUMHURİYETİ UZAK DOĞU’NUN İNCİSİ ÇİN’E GİRİŞİMCİ İŞ ADAMLARI VAKFIMIZDAN BÜYÜK ZİYARET 12-19 NİSAN KANTON FUARI Çin 36 yıldır büyüyor, Türkiye ile ticaret zirve yapıyor 113. Kanton Fuarı FAALİYETLERİMİZDEN KARELER GİV-DIŞ İLİŞKİLER ADRES : BahariyeMevlevihanesi, Merkez Mah. Silahtarağa Cad. No:12 Eyüp/İSTANBUL, E-POSTA : [email protected], TELEFON : 0 (212) 418 60 18 KONSEY BAŞKANI: Ali İhsan SEÇER, DERLEYEN: Merve BARSAN – Murat KARABULUT