Eğitimde WEB Teknolojilerinin Kullanımı

Eğitimde WEB
Teknolojilerinin Kullanımı
Editör: Yrd. Doç. Dr. Ahmet Baytak
Editör:
Yrd. Doç. Dr. Ahmet BAYTAK
EĞİTİMDE WEB TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMI
ISBN 978-605-364-815-4
Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
© 2014, Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
1. Baskı: Ekim 2014, Ankara
Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu
Dizgi-Grafik Tasarım: Gamze Dumlupınar
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Sti
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A
Yenimahalle/ANKARA
(0312-394 55 90)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 13987
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet:www.pegem.net
E-ileti: [email protected]
Bu kitap sizin için hazırlandı;
✓ Bir öğretmen için hazırlandı verdiği dersi daha verimli ve etkili olması için.
✓ Bir öğrenci için hazırlandı dersleri öğrenmenin artık sınıf ortamı ile sınırlı
olamayacağını bilmesi için.
✓ Bir veli için hazırlandı evde derslerde yardım edemezlerse de web ortamında yönlendirici olabilineceği için.
✓ Bir idareci için hazırlandı teknolojik aletleri artık verimli ve disiplinli olarak eğitimde
kullanılmasını görmesi için.
✓ Bir araştırmacı için hazırlandı farklı web teknolojileri ile farklı eğitim araştırmaları
olanağı oluşturduğu için.
✓ Bir bilgisayarcı için hazırlandı daha yeni teknolojilerinde hazırlanmasına önayak olmak
ve eğitimde teknolojiler nasıl kullanılıyordu özetlemek için.
✓ Ve eğitim ve teknolojiyi bilen herkes için hazırlandı günlük hayatta her ikisi de yaşamın
parçası olduğu için.
Neden Bu Kitap?
Farklı üniversitelerden gelen ve farklı alanlarda uzman öğretim üyelerinin
bir araya gelip hazırladığı bu kitabın temel amacı öğretmenlerin yeni web teknolojilerinden etkin şekilde yararlanıp verdikleri eğitimin kalitesini artırmaktır. Bu
amaç doğrultusunda Blog ve Wiki gibi gelişmiş ülkelerde okullarda yoğun olarak
kullanılan Web 2.0 internet teknolojilerinin ülkemiz eğitim sistemine de kazandırılmasıdır. Anlatılacak olan bu web uygulamaları kullanıcıların herhangi bir programlama dili ya da üstün bilgisayar yeteneğine ihtiyaç duymadan bu uygulamaları
kendi eğitim plan ve programları doğrultusunda kullanmalarına olanak sağlarlar.
Bu şekilde eğitim sistemi içerisinde bulunanların haklı olarak sıklıkla dile getirdikleri teknik beceri eksikliğinden dolayı internet teknolojilerini yeterince kullanamama sorunu ortadan kalkacaktır.
Bu kitabı oluşturan bölümler başta temel uygulamaları anlattıktan sonra
farklı eğitim alanlarında bu uygulamaların nasıl kullanılacağı örnekler ile anlatıldı. Bu kitap başta öğretmenler olmak üzere eğitim dünyasında bulunan idareciler ve veliler için el kitabı niteliğinde hazırlanmıştır. Kitap bölümlerinde verilen
örnekler takip edildiği zaman öğrencilerin yeni teknolojileri daha etkili kullanıp
daha çağdaş ve verimli bir eğitime sahip olmaları sağlanacaktır.
Bu kitap fikri aslında uzun dönem eğitim tecrübesinin bir küçük meyvesi olan
bir projenin hayata geçirilmesi ile ortaya çıktı. TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme
Programı kapsamında koordinatörlüğünü yaptığım Eğitimde Web Teknolojilerinin Kullanımı adlı kısa süreli bir eğitim projesi sonucunda öğretmenlerin konuya
ilgisi ve alandaki bilgi eksikliğinden yola çıkılarak hazırladığımız bu kitap proje
konularına ek olarak ihtiyaç duyulan farklı alanlardanda ekleme yapılarak oluşturulmuştur. Kitapta işlenen konular farklı ortamlarda öğretmenler tarafından uygulamaya konularak gerçekçi ve uygulanabilir bir yapıt oluşturmaya çalışılmıştır.
BÖLÜMLER VE YAZARLAR
1. BÖLÜM
Yrd. Doç. Dr. Ahmet BAYTAK
Dünden Bugüne Web Teknolojisi ve Eğitim
2. BÖLÜM
Doç. Dr. Servet DEMİR
İnternet Kaynaklarının Ders Sürecine Entegrasyonu
3. BÖLÜM
Doç. Dr. Necati HIRÇA
Fen Eğitiminde Web 2.0 Araçlarının Kullanılması
4. BÖLÜM
Doç. Dr. Adnan KARADÜZ
Türkçe Dersinin İşlenişinde Genel Ağda (İnternet) Çoklu ve İş Birlikli Öğrenme
Ortamları: Wiki Blog ve Podcasting Programları
5. BÖLÜM
Yrd. Doç. Dr. Nazmiye GÜREL CENNETKUŞU
Yabancı Dil (İngilizce) Eğitimi ve Web Uygulamaları
6. BÖLÜM
Doç. Dr. Alper KESTEN
Sosyal Bilgilerde Web Teknolojisi Kullanımı
7. BÖLÜM
Yrd. Doç. Dr. Cemalettin AYAS
Öğr. Gör. Bekir TAŞTAN
Açık Kaynak Kodlu Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Yazılımları
ve Coğrafya Eğitimi
8. BÖLÜM
Doç. Dr. Bülent TARMAN
Züleyha YÜKSEL
Sosyal Bilgiler Eğitiminde Sanal Laboratuvarların ve Bu Alandakı
Sitelerin Özellikleri ve Yararları
9. BÖLÜM
Yrd. Doç. Dr. Rasim BAŞAK
Dijital Çağda Sanat Eğitimi
10. BÖLÜM
Yrd. Doç. Dr. Levent DEĞİRMENCİOĞLU
Doç. Dr. Mehmet KINIK
Finale Müzik Programının Öğrenci ve Eğitimcilere Sağladığı Bazı İmkânlar
11. BÖLÜM
Yrd. Doç. Dr. Erhan DELEN
Yrd. Doç. Dr. Fatih KAYA
İnternet Ortamında Ölçme ve Değerlendirme
12. BÖLÜM
Dr. Zeynep YURTSEVEN AVCI
Eğitim Amaçlı Web Sitelerinde Tasarım
13. BÖLÜM
Murat UÇAN
Eğitim İçin Blog Sitesi Geliştirme
14. BÖLÜM
Yrd. Doç. Dr. Erhan DELEN
Yrd. Doç. Dr. Ahmet BAYTAK
Geleceğin Ön Sözü
içindekiler
1. Bölüm
Dünden Bugüne Web Teknolojisi VE EĞİTİMİ
Web Teknolojisi ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������3
Öğrenme ve Teknoloji �����������������������������������������������������������������������������������������������������������4
Hangi Teknolojiyi Kullanmalıyım?��������������������������������������������������������������������������������������6
Web Tabanlı Eğitim; Kaçınılmaz Gelecek ��������������������������������������������������������������������������9
Kaynaklar�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������11
2. bölüm
İNTERNET KAYNAKLARININ DERS
SÜRECİNE ENTEGRASYONU
Entegrasyon Prensipleri�������������������������������������������������������������������������������������������������������14
İnternet Kaynaklarının Seçilmesi���������������������������������������������������������������������������������������17
Değerlendirme����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������23
Sonu�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������26
Kaynaklar�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������27
3. BÖLÜM
FEN EĞİTİMİNDE WEB 2.0 ARAÇLARININ KULLANILMASI
Web 2.0 Araçlarının Fen ve Teknoloji Öğretim Programına Uygunluğu���������������������29
Öğretim Yöntemlerinin Web 2.0 Araçları ile Uygulanabilirliği ������������������������������������31
Portfolyolar ve WEB 2.0 Araçları ile Öğrencilerin Değerlendirilmesi��������������������������37
Sonu�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������40
Kaynaklar�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������41
viii
Eğitimde Web Teknolojilerinin Kullanımı
4. BÖLÜM
TÜRKÇE DERSİNİN İŞLENİŞİNDE GENEL AĞDA (İNTERNET)
ÇOKLU VE İŞ BİRLİKLİ ÖĞRENME ORTAMLARI: WIKI BLOG VE
PODCASTING PROGRAMLARI
Genel Ağ ve Dil Kullanımları���������������������������������������������������������������������������������������������43
Genel Ağ, Bilgisayar ve Eğitim�������������������������������������������������������������������������������������������47
Dil Becerileri ve Bilişim Teknolojileri�������������������������������������������������������������������������������49
Türkçe Dersinin İşleniş Süreci��������������������������������������������������������������������������������������������51
Kaynaklar�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������54
5. BÖLÜM
YABANCI DİL (İNGİLİZCE) EĞİTİMİ VE WEB UYGULAMALARI
Giriş����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������55
Web Uygulamaları����������������������������������������������������������������������������������������������������������������56
Weblog (Web günlüğü)������������������������������������������������������������������������������������������������ 57
Wiki����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������59
Flickr��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������60
Podcasting�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������61
Screencasting������������������������������������������������������������������������������������������������������������������63
Twitter������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������64
Facebook�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������65
Sonu�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������68
Kaynaklar�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������70
6. Bölüm
SOSYAL BİLGİLERDE WEB TEKNOLOJİSİ KULLANIMI
Giriş����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������71
İnternet Uygulamalarının Sağladığı Avantajlar����������������������������������������������������������������73
İnternet Tabanlı Uygulamaların Derste Uygulama Şekline Yönelik Örnekler�������������76
İnternet Tabanlı Uygulamaların Dezavantajları���������������������������������������������������������������78
Blog, Wiki ve Podcast Örnekleri����������������������������������������������������������������������������������������79
Kaynaklar�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������82
İçindekiler
ix
7. BÖLÜM
AÇIK KAYNAK KODLU COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ (CBS)
YAZILIMLARI VE COĞRAFYA EĞİTİMİ
Açık Kaynak Kodlu Coğrafi Bilgi Sistemleri Yazılımları�������������������������������������������������84
Açık Kaynak Kodlu Coğrafi Bilgi Sistemleri Yazılımlarının Coğrafya Dersinde
Kullanımı�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������88
Uygulama������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������88
Haritaya Veri Çağırma ��������������������������������������������������������������������������������������������������89
Konum Belirleme�����������������������������������������������������������������������������������������������������������92
Hesaplamalar Yapma�����������������������������������������������������������������������������������������������������94
Haritayı Yorumlama������������������������������������������������������������������������������������������������������95
Kartografik Çıktı Alabilme�������������������������������������������������������������������������������������������96
Sonu���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 100
Kaynaklar���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 101
8. BÖLÜM
SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİNDE SANAL LABORATUVARLARIN
VE BU ALANDAKİ SİTELERİN ÖZELLİKLERİ VE YARARLARI
Giriş������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 104
Siteler����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 107
Sonuç ve Öneriler�������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 120
Kaynaklar���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 122
9. BÖLÜM
DİJİTAL ÇAĞDA SANAT EĞİTİMİ
Online Proje Biçimleri ve Seçenekleri���������������������������������������������������������������������������� 126
Örnek projeler�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 128
Online sergiler ve görsel paylaşım���������������������������������������������������������������������������� 128
Sanal Galeriler ve Yaratıcı Destek Grupları������������������������������������������������������������� 129
Uygulama, teknik ve yöntemlerin öğrenilmesi������������������������������������������������������� 129
Sanatçılar arası Online Networking�������������������������������������������������������������������������� 130
WebQuest’ler��������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 132
Online Artistik Portfolyolar��������������������������������������������������������������������������������������� 132
Sanat Eğitiminde Değişim������������������������������������������������������������������������������������������ 133
Kaynaklar���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 137
x
Eğitimde Web Teknolojilerinin Kullanımı
10. BÖLÜM
FİNALE MÜZİK PROGRAMININ ÖĞRENCİ VE EĞİTİMCİLERE
SAĞLADIĞI BAZI İMKÂNLAR
Finale 2006 Programının Çalıştırılması ve Ana Sayfada Bulunan Uygulama
Sekmeleri���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 139
Düzenli Nota Yazımı ve Arşiv Oluşturmaya Yönelik İmkânlar����������������������������������� 142
Hızlı Nota Yazımı ile Zamandan Tasarruf Etme����������������������������������������������������������� 143
Görsel Algıyı Olumlu Etkileyecek Bir Düzende Eser ve
Etüt Notası Yazma������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 143
Notalar Üzerinde Düzeltmeler ve Arşiv Oluşturma����������������������������������������������������� 144
Programa Türk Müziği Fontlarını Ekleyerek Türk Müziği Nota Sistemini
Kullanma-Yazma��������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 145
Besteleme ve İcraya (Performansa) İlişkin İmkânlar���������������������������������������������������� 146
Dinleme, Analiz Etme ve Çalma������������������������������������������������������������������������������������� 147
Çok Seslendirme ve Aranje Yapma��������������������������������������������������������������������������������� 149
Ders İşlenişine İlişkin İmkânlar�������������������������������������������������������������������������������������� 151
Ders İçinde ve Dışında Deşifre Yapma, Birlikte Okuma ve Çalma����������������������������� 151
Kalabalık Grup ya da Sınıflar İçin Projeksiyon Cihazı Bağlantısı ile
Gösterim ve Sunum Yapma���������������������������������������������������������������������������������������������� 152
Programda Yazılan Çalışmaların Paylaşımına İlişkin İmkânlar��������������������������������� 152
11. BÖLÜM
İNTERNET ORTAMINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Ölçme ve Değerlendirmenin Eğitimdeki Yeri ve Önemi �������������������������������������������� 156
Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları��������������������������������������������������������������������������� 158
Teknolojinin Ölçme ve Değerlendirmeye Getirdikleri������������������������������������������ 159
İnternet Tabanlı Ölçme ve Değerlendirme Uygulamaları������������������������������������� 160
Sonu���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 165
Kaynaklar���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 166
İçindekiler
xi
12. BÖLÜM
EĞİTİM AMAÇLI WEB SİTELERİNDE TASARIM
Kullanıcı İhtiyaçlarının Belirlenmesi - Amaç ve Hedefler������������������������������������������� 168
Ana Sayfanın Hazırlanması��������������������������������������������������������������������������������������� 168
İçerik- Hedef Kitleye Uygunluk�������������������������������������������������������������������������������� 169
Güncellik ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 172
Tutarlılık����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 172
Düzen���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 173
Renklerin ve Araçların (gadget) Kullanımı������������������������������������������������������������� 175
Yazar ve iletişim bilgileri ������������������������������������������������������������������������������������������� 175
Telif Hakkı�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 176
Kullanım Kolaylığı������������������������������������������������������������������������������������������������������ 176
Pratik Bilgiler��������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 177
Eğitimcilerin Ücretsiz ve Kolay Web Sitesi Hazırlamada Kullanabilecekleri Bazı
İnternet Uygulamaları������������������������������������������������������������������������������������������������������ 177
Kaynaklar���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 179
13. BÖLÜM
EĞİTİM İÇİN BLOG SİTESİ GELİŞTİRME
Blog Yazarı ve Blog Sahibi Olmak ���������������������������������������������������������������������������������� 181
Ücretsiz Blog Kurulumu �������������������������������������������������������������������������������������������������� 182
Blogla Butonu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 192
Yönetim paneline giriş ����������������������������������������������������������������������������������������������� 193
Genel Olarak Blog Kullanımı������������������������������������������������������������������������������������ 193
Blog Kurulumuna Profesyonel Bir Bakış������������������������������������������������������������������������ 194
Sonu���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 199
14. BÖLÜM
GELECEĞİN ÖN SÖZÜ
Nelere Dikkat Edilmeli?���������������������������������������������������������������������������������������������������� 208
Kaynaklar ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 209
1. BÖLÜM
DÜNDEN BUGÜNE WEB
TEKNOLOJİSİ VE EĞİTİM
Yrd. Doç. Dr. Ahmet BAYTAK
İnternet kavramın ilk çıktığı yıllarda Amerika’nın popüler televizyonunun bilinen haber sunucusu bu internetin kısa süreli bir heves olduğunu ve kısa zaman
sonra artık kullanılmayacağını iddia etmiştir. Aradan yaklaşık olarak 18 yıl geçmiş
bulunmakta, şöyle kısa bir hesaplama yapalım. Bu televizyon haftada her gün 24
saat yayın yapmış olsa 18 yıl boyunca toplamda en fazla 18 yıl uzunluğunda yayın
yapmıştır. Öte taraftan internetin sadece bir parçası olan Youtube sitesi üzerinde bulunan tüm videoları izlemeye çalışırsanız 1000 yıldan fazla zaman alacaktır. Ayrıca bu yazıyı okumaya başladığınız 2 dakika içerisinde de 120 saate yakın
uzunlukta videoda yüklenmiş oldu ve yüklenmeye devam edileceği gözüküyor. Bu
kadar hızla gelişen bu teknoloji nedir. Genelde olsa bu yazıda biraz ondan bahsedelim.
İnternet nedir? Bu tanımı herkes kendi kullanımına göre ve konumuna göre
farklı yapacaktır ve bunların her biriside doğru kabul edilebilinir. Fakat interneti
genel olarak 3 kategoride tanımlayabiliriz; teknik tanımı, işlevsel tanımı ve sosyal
tanımı. Teknik olarak; milyonlarca bilgisayarın bir birine bağlandığı ağ yapısıdır.
İşlev olarak; yazıların görsellerin ve videoların dünyanın farklı yerlerinden aynı
anda ulaşılması ve paylaşılmasıdır. Sosyal olarak ise; iletişimin tek yönlüden çok
yönlüye geçmesini sağlayan altyapıdır. Örneğin bir radyodan ya da televizyondan
siz sadece alıcı olarak ne varsa onu dinleme ya da izleme imkânımız vardı. Fakat
internet ile herkes bir radyo ya da televizyon sahibi gibi istediği bilgiyi aktarabilmekte ve yayabilmektedir. Aynı şekilde bir kitap ya da dergi basılı olduğu zaman
tek taraflı iletişime olanak vermekte idi, fakat yeni internet teknolojileri ile kullanıcılar web üzerinden aynı gazete haberini okurken aynı zamanda yorumlarını
ekleyip kendi mesajlarını ekleme imkânına sahiplerdir.
2
Eğitimde Web Teknolojilerinin Kullanımı
Basit anlamda iki bilgisayar arasında kablo çekildiği zaman lokal bir ağ kurup
bu bilgisayarların kendi arasında dosya paylaşımı gibi temel işlevleri yaptırabilirsiniz. Fakat internet altyapısı ile milyonlarca bilgisayar çapraz şekillerde aynı anda
bir birleri ile iletişime geçebilmektedir. Internet teknolojisinin başlangıcı 1960’lı
yıllara dayanmaktadır ve bu askeri amaçlar için başlatılmıştır. 1980 yıllarından itibaren internet askeri ve devlet kullanımlardan öte herkese açık bir sistem olmaya
başlamış ve şu anda yaklaşık olarak 3 milyar insanın internete erişebildiği düşünülmektedir. Gelişen internet ve web teknoojileri kronik olarak aşağıdaki şekilde
özetlenebilir.
ABD’de bulununan MIT üniversitesinde iki bilgisayar bağlanarak ağ yapısı oluşturuldu
ARPANET adı ile ilk uluslararası bağlantı oluşturuldu
1965
1969
1973
1976
IBM ilk kişisel bilgisayarı yaparken Microsoft ise DOS işletim
sistemini yaptı.
1981
‘sanal ortam’ kavramı ilk kez
kullanılmaya başlandı
1984
site sayısı 10,000’i buldu
1983
1986
1987
1992
Popüler alan adları 100.000 dolara satılmaya başlandı
1997
Kayıtlı web sitesi alan adı sayısı
10 milyonu geçti
2000
Web üzerinden yayılın bilgisayar virüsleri tehlikeli olmaya
başladı.
2001
YouTube.com kuruldu
Twitter kuruldu
Twitter kullanıcı sayısı 500 milyonu geçti
1999
2000
Amerika’da bulunan farklı üniversite merkezlerindeki bilgisayarlara da
sistem denendi bazılarında başarısızlıkla sonuçlandı.
Steve Jobs’ın Apple’I kurduğu bu
yıl Queen Elizabeth II ilk e-postayı
gönderdi.
.edu, .gov, .com, .org, .net, gibi alan
adları oluşturuldu.
Sadece 5000 tane site ARPAnet/İnternet üzerinde bulunuyordu.
internette gezinme kavramları kullanıldı ve kullanım artı
Dosya ve müzik paylaşımı başladı
Kayıtlı web sitesi alan adı sayısı 20
milyonu geçti
2004
Facebook kuruldu
2005
İnternette 92 milyondan fazla web
sitesi oldu
2006
2006
2010
2013
Facebook kullanıcı sayısı 500 milyonu geçti
Diğer sosyal ağlar ile birlikte kullanım 1 milyar kullanıcıyı geçti
Dünden Bugüne Web Teknolojisi ve Eğitim
3
Web Teknolojisi
Web ile internet kelimeleri devamlı karıştırılan iki kavramdır ve genelde aynı
anlama gelindiği düşünülür. Öte taraftan web dilimize çevrildiğinde ağ anlamına
kullanılmakta ve karışıklığa sebep olanda bu olmaktadır. Basit anlamda internet
yol ise web bu yol üzerinde devam eden trafiktir diyebiliriz. Yani web internet
sayesinde kullanılan yapıdır. İnternet üzerinde web sitelerine girmek gibi temel
özelliklerin kullanılmasının yanında dosya ya da ses paylaşımı gibi web teknolojisine ihtiyaç duyulmayan ama internet üzerinden yapılan uygulamalarda bulunmaktadır.
Bu bağlamda ayrıca web sitesi kelimesi de yanlış anlamda kullanılabilmektedir. Web sitesi bilgiye ulaşmak için internet üzerinden gidilen ve bazen bir sayfa
bazen de birbiri ile bağlantılı yüzlerce hatta binlerce sayfadan oluşan bir uygulamadır. Buradaki bilgiler sitenin sahibi tarafından girilen her şey olabilmektedir.
Eğer ziyaret ettiğiniz site bir okul sitesi ise genelde okul ile ilgili duyuru, tanıtım ve
resimler bulunabilmektedir. Ziyaret edilen site bir haber sitesi ise devamlı güncellenen haberler ve bunlarla ilgili resimler ya da videolar bulunabilmektedir.
Web teknolojileri ortaya çıktığı ilk günden itibaren rağbet görmüş ve daha
çok geliştirilmeye çalışılmıştır. İlk olarak ortaya çıkan web sayfalarında sadece
yazılardan meydana gelirken zaman ile resim ekleme, video eklemeler ve renkler ile süslenmiştir. Web sayfası geliştirme üzerine çalışan yazılım mühendisleri
daha sonra flash gibi programları kullanarak web sayfaların daha hareketli olmasını sağlamışlardır. 2000 yıllarından itibaren veritabanları ile bağlantı sağlanarak
web sayfalarındaki bilgilerin herkese aynı şekilde verilmesinin yanında kişiye özel
veri verilmesi sağlanmıştır. En basitinden e-posta uygulamaları buna bir örnektir.
Klasik anlamda kullanılan web sayfası, sayfa sahibi tarafından hazırlanan yazının
internet ortamına aktarılması ve siteyi ziyaret eden kullanıcılarından tek taraflı
olarak bu veriye ulaşmasıdır. Fakat gelişen teknoloji ile site sahibinden hariç olarak siteyi ziyaret edenlerinde siteye eklenti yapmaları sağlanmıştır. Facebook gibi
sitelerde herkesin eklenti ve paylaşım yapması buna en güzel örnektir.
4
Eğitimde Web Teknolojilerinin Kullanımı
Web
✓ Örnek: www.tbmm.gov.tr
Web 2.0
✓ Örnek: www.facebook.com
✓ Kullanıcılar sadece okuma ve indirme yetkisine sahiptir.
✓ Kullanıcılar okuma ve indirme yetkisin yanında paylaşma ve yükleme
yetkilerine de sahip olabilirler.
✓ Site sahibi bilgiyi sınıflandırır.
✓ Sitenin dış tasarımında site sahipleri
tek yetkilidir.
✓ Ortak paylaşım ve çalışma söz konusu değildir. Bazı durumlardan birden fazla kişi siteyi tasarlayabilir ama
sınırlıdır.
✓ Farklı uygulama imkânı bulunmamaktadır.
✓ Güncellenmesi site sahibinin ya da
tasarlayıcısının zaman harcamasına
bağlıdır.
✓ Her kullanıcı tag yapılarını kullanarak kendi sınıflandırmasını yapabilir.
✓ Kullanıcılara da kendi tasarımlarını
kullanmalarına olanak sağlama yetkisi
verilmektedir.
✓ Kullanıcılar ortak bilgi paylaşımı ve
ortak çalışma imkânlarına sahiptirler.
✓ Her gün yeni web uygulaması geliştirilerek daha fazla ortak çalışma
imkânı doğmaktadır.
2000’li yılların ortasından bu çok yönlü etkileşim sağlayan web ortamları
artmaya başlamıştır. Bu bağlamda Tim O’Reilly tarafından 2005 yılında bir konferansta web 2.0 kavramı ortaya atılmıştır. Bu kavramda bulunan 2.0 ifadesi bilgisayar programlarında yeni versiyonlar çıktıkça bu şekilde numaralandırma yapılır.
O’Reilly’de bu yapıdan esinlenerek web sistemlerin artık klasik anlamda kullanılan
tek taraflı iletişim sağlayan ortamlar olmadığını yeni web ortamların çok yönlü
iletişim olanak sağladığını ve bu yüzden bunun farklı olarak adlandırılması gerektiğini ortaya atmıştır. Zaman içerisinde bu kavram popüler olmaya başlamış ve
farklı web uygulamaları içinde kullanılmaya başlanmıştır.
Öğrenme ve Teknoloji
Gözlerinizi 5 dakika için kapatın ve ilk insanlardan son yüzyıla kadar değişen teknolojilerin eğitimde kullanılmasını hayal etmeye çalışın. Yaşı 30’ları geçmiş
her biriniz rahatlıkla hızlandırmış bir gelişim filimi gözlerinin önüne gelecektir.
Geçen bu 30 yılda bilgisayar dünyasındaki hızlı değişimler ve internet teknolojilerinin kullanılmaya başlanması şüphesiz eğitimde kullanılan materyal ve teknolojilerde de değişim oluşturmuştur.
Dünden Bugüne Web Teknolojisi ve Eğitim
5
Eski çağlarda yunan feylesofları tarafından ‘Techne’ kelimesi bilginin sistematik olarak öğretme sanatına uygulanmasına verdikleri isim idi. Zihinsel kuralları formülize ederek öğretim sürecini sistematik olarak daha verimli yapmak için
eğitim teknolojileri geliştirilmiştir. Orta çağlarda ise Pierre Abelard yeni öğretim
teknolojisi olarak farklı materyalleri sunmuştur. Eski Avrupa da yaşayan filozof ve
eğitmenlerden Comenius yazdığı kitapta çocuklara Latin dilini öğretmede farklı eğitim teknolojileri yöntemlerini sunarak öğretim teknolojisi alanından ilk olmaya başlamıştır. Ama öte taraftan fiziksel olarak ilk eğitim teknolojisi materyali
olarak kabul edilen alet abacus yani abaküs veya sayı boncuğudur. Hemen hemen
hepimizin ilkokulda sayıları saymak, toplama ve çıkarma gibi basit işlemleri gerçekleştirmek için kullandığımız bu materyal milattan 3000 yıl önce Çinliler tarafından kullanılmaya başlandığı söylenmektedir.
İngiltere de bulunana ve bazı bilgisayarların ana sayfası olarak kullanılan Stonehenge olarak bilinen kaya parçalarının da aslında eğitim teknolojisinin ya da
bilimin bir aleti olarak kullanıldığı görülmüştür. Milattan 2000 yıl öncesine dayanan tarihi ile hala ayakta olan kayaların astronomi hesaplamalarından kullanıldığı
bilinmektedir.
1450 yıllarda çıkan Almanya’da Gutenberg tarafında geliştirilen matbaa ile ilk
kitap baskısı gerçekleştirilmiştir. Leibniz 1800 yıllarda ilk hesap makinesini icat
etmiştir. 1822 de geliştirilen ilk bilgisayar yapısı kart okumaları ve çıktı vermesi ile
ilk olma özelliği taşımaktadır.
1800 yıllarından itibaren uzaktan eğitim başlamıştır. Fakat bu uzaktan eğitim
bildiğimiz anlamdan biraz farklı olarak mektup üzerinden gerçekleşmiş ve bu radyo ve televizyonun gelişimine kadar yoğun şekilde gerçekleştirilmiştir. Charles
Urban tarafından 1902 yılında hazırlanan bir film belgeselinde kelebekler ve bitkiler anlatılmış olması ile ilk eğitimsel film yapıtı olma özelliği taşıyabilir.
Amerika’da 1917 yılından itibaren bir radyo ilk
olarak eğitimsel yayın yapmaya başlamıştır. 1927 yılından itibaren ise televizyonlar yayına girmiş ve basamak basamak eğitimde kullanılmıştır. 1900’lü yılların başından itibaren farklı bilgisayar mekanizmaları
geliştirilmiş olasada bunların eğitimde kullanılması
imkânsız olmuştur. 1960 yıllarından sonra okullarda
bilgisayarlar bulundurmaya başlanmış ve farklı programlar ile derslere entegre edilmeye başlanmıştır. Takip eden yıllarda bilgisayar faresi yazıcı gibi temel donanımlar geliştirilmekle beraber bilgisayarların boyutlar da küçülmeye başlanmıştır.