Psilosibin Sendromuna Neden Olan Türler
Gymnopilus spectabilis
Synonim : Pholiota spectabilis
Sınıf
: Basidiomycetes
Takım
: Agaricales
Familya : Strophoriaceae
Makroskobik Özellikleri
Şapka
10-15 cm çapında,
önce konveks iken daha sonra genişleyerek açılır.
merkezindeki umbosu daima dikkat çekicidir.
Altın sarısı şapka zemini üzerinde daha koyu renkte
küçük fibrilimsi pulcukları vardır.
Kenarları çoğunlukla çatlaktır.
Makroskobik Özellikleri
Mantarın genç evresinde lamelleri örten velum gelişme ile
birlikte şapka kenarlarında yünsü görünümlü artıklar halinde
kalır.
Sap
7-12 x 2-2,5 cm, silindirik, dip kısma doğru kalınlaşır ve bazen
birdenbire incelir.
Yer yer sarımsı kahverenginin çeşitli tonlarını gösterir.
 Zarımsı ve koyu kahverengi olan halkası olgunlaşan sporların
dökülmesi ile kırmızımsı kahverengiye döner.
 Sap fibrilli ve oldukça sağlam yapılıdır.
Eti
soluk kahverengi, tadı acı, kokusu belirsizdir.
Lameller
önce sarı iken sporların olgunlaşması ile kırmızımsı
kahverengiye döner.
Kadifemsi görünümlü, düzgün kenarlıdır.
Habitat
Sonbahar mevsiminde yaprak döken ağaç gövdelerinde
veya kütükler üzerinde kümeler halinde yetişir.
Yayılışı
İzmir yöresinde yetiştiği bilinmektedir.
Panaeolus foenisecii
Synonim : Panaeolina foenisecii
Sınıf
:Basidiomycetes
Takım
: Agaricales
Familya : Coprinaceae
Makroskobik Özellikleri
Şapka
1-2 cm çapında, gençlerde yarı küremsi veya konikkampanulat, sonraları kampanulat veya konvekstir.
Yüzeyi düz, mat, ıslak iken koyu kahverengiden
kırmızımsı kahverengiye kadar değişen renklerde ve
konsantrik görünümdedir.
Şapka kenarları düz, genç örneklerde içe doğru kıvrıktır.
Sap
4-7 x 0,1-0,25 cm, silindirik, içi oyuk ve elastiki yapıdadır.
 Yüzeyi düz, krem-beyaz, tabana doğru daha koyu, çok
ince beyaz fibrilli, üst kısımlarda ise beyazdır.
Eti
 kahverengiden soluk-krem rengine kadar değişir,
 ince, kokusu ve tadı hoş ve mantarımsıdır.
Lameller
gençlerde açık kahverengi, yaşlılarda benekli koyu
kahverengi,
kenarları çok ince beyazdır.
Habitat
Çayırlarda, park çimlerinde ve bahçelerde otlar
arasında genellikle gruplar halinde yetişir.
Yayılışı
İzmir, Akdeniz Bölgesi, Kars ve Muş yörelerinde
belirlenmiştir
Çiğ Yendiğinde Zehirlenmeye Neden Olan Türler
Amanita rubescens
Synonim : A.pseudorubescens
Sınıf
:Basidiomycetes
Takım
: Agaricales
Familya : Amanitaceae
Bu mantar türü için değişik kaynaklarda yenilebilir
denmektedir. Ancak bazı kaynaklar çiğ yenirse zehirli
olacağını belirttikleri için burada ele alınmıştır.
Makroskobik Özellikleri
Şapka
 5-13 cm çapında, genç iken yarı küre, daha sonra konveks,
hatta düz hale gelir.
biraz inişli ve çıkışlı bir şekilde görülebilir.
Şapka yüzeyi genelde kuru iken ipeğimsi-satenimsi ve hafif
parlak, nemli iken donuk bir renk gösterir.
Düz ve tüysüz yüzey genç iken genellikle konsantrik dizilimli
ve ovulduğunda çıkan siğil benzeri kalıntılar ile tamamen veya
kısmen kaplı,
bunlar beyaz veya hafifçe griden kırmızımsı griye kadar
değişen renktedirler.
Şapkanın rengi yani bu kalıntıların arasındaki renk genç iken
soluk toprak sarısı kahverengi, sonradan demir cevheri
kahverengisinden
kırmızımsı
kahverengiye,
pas
kahverengisinden el rengine kadar değişir.
Kenarı düzgün ve akut olup çizgili değildir
Sap
6-12 x 1-2,5 cm, silindirik, uç kısmına doğru hafifçe sivri
iken dip kısmına doğru kalınlıkta bir artış gözlenir
İç kısmı dolgun ve sert, mantar yaşlanınca tünel şeklinde
oyuk bir biçim alır.
Sap yüzeyi, basık yünümsü veya çok ince pulsu görünüşte,
çizgiliden düzgüne kadar değişen durumda,
annulusun üst kısımlarında sapın rengi beyaz iken dip
kısımlara doğru annulusun alt kısımları kırmızılaşır.
Annulus zarımsı, beyaz, aşağıya doğru sarkık, üst yüzeyi
çizgili, kenarları ise dalgalı olabilir.
Eti
beyaz, kütikülün altında kahverengiden kırmızıya kadar
değişir,
ezildiğinde veya havaya maruz kaldığında pembeleşir
(özellikle sapın eti böyledir).
Hemen hemen kokusuz tadı başta hoş sonra acımsı,
yavan ve zayıfça fındıksıdır.
Lameller
beyaz, yaşlandıkça şarap kırmızısı veya ezilirse kırmızı
benekli bir hal alır.
Serbest tarzda sapa bağlı, enli ve kenarı düzgündür.
Habitat
Çam ve sert odunlu ağaç ormanlarında tek tek veya
gruplar halinde yetişir.
 Dağlık alanlarda ilkbahar sonlarından itibaren yaz
aylarında görülür.
Ladin, köknar ve kayınlar ile mikoriza oluşturabilir.
Yayılışı
Kuzeydoğu Anadolu, İstanbul, Batı Karadeniz, Adana,
Maçka, Kastamonu ve Bursa'da yetiştiği bilinmektedir.
Amanita vaginata
Sınıf
:Basidiomycetes
Takım
: Agaricales
Familya : Amanitaceae
Elazığ ve çevresinde çok iyi tanınan ve "Göbelek" diye
bilinen bu mantar türü sevilerek yenmektedir. Ancak
kaynaklarda çiğ yenirse zehirlenmelere neden olacağı
belirtildiği için burada ele alınmıştır.
Makroskobik Özellikleri
Şapka
 5-12 cm çapında, genç iken ovalden silindire kadar
değişen şekillerde, daha sonra konveksleşip düzgün bir
hal alır.
Belirgin bir umboya sahiptir.
Şapka yüzeyi nemli iken yapışkanımsı ve parlak, kuru
havalarda ise saten gibi donuk renkli, düzgün ve tüysüz,
1/3 kadarı yivli-çizgili (kenarlardan itibaren), velar örtü
kalıntıları yoktur.
Rengi fare grisinden kurşuni griye kadar değişen
tonlarda, çok nadiren donuk kahverengimsi tonlarda da
olabilir.
Şapka kenarı yivli-çizgili, şapka ortasına ve diğer
kısımlara göre renk burada biraz daha açıktır,
çizgi araları beyazımsıdır.
Sap
10-20 x 1-2 cm, silindirik, dip kısma doğru hafifçe geniş, iç
kısmı genç iken katı ve dolgun iken yaşlanınca tünel
şeklinde oyuklaşır.
Sap yüzeyi beyaz zemin üzerinde beyazımsı yünsü
topakçıklar ile tamamen kaplanmış bir halde, nadiren açık
kahverengi bantlara sahip olabilir.
Sapın dip kısmı zarımsı, beyaz, büyük sakkat (torba
benzeri) vaziyettedir.
 Annulus yoktur.
Eti
beyaz, şapka merkezinde kalın, kenarlara doğru ince
kokusuz, tadı zayıf fındıksıdır.
Lameller
beyaz, serbest, enli, sık, kenarları ince havlıdır.
Habitat
Tek tek ya da grup halde yaprak döken ormanlar altında
özellikle meşeliklerde yetişir.
Nadir olarak çam ormanlarında görülebilir.
Özellikle ilkbahar sonu ve yaz başında ortaya çıkarlar.
Yayılışı
Özellikle Doğu Anadolu'da, Malatya, Elazığ, Bolu, Artvin,
Akdeniz Bölgesi, Trabzon, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir'de
yetişmektedir.

Download Report