Nİ ĞDE ÜNİ VERSİ TESİ SOSYAL Bİ Lİ MLER ENSTİ TÜSÜ TARİ H ANA Bİ LİDALI YAKINÇAĞTARİ HİBİ Lİ M DALI H.1324-1328 TARİHLİKIRŞEHİR- ÇİÇEKDAĞI ŞER’İYYE SİCİLİNİN TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRİLMESİ Yüksek Lisans Tezi Hazı rlayan Galip AKTUĞ 2013 Nİ ĞDE Nİ ĞDE ÜNİ VERSİ TESİ SOSYAL Bİ Lİ MLER ENSTİ TÜSÜ TARİ H ANA Bİ LİDALI YAKINÇAĞTARİ HİBİ Lİ M DALI H.1324-1328 TARİHLİKIRŞEHİR- ÇİÇEKDAĞI ŞER’İYYE SİCİLİNİN TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRİLMESİ Yüksek Lisans Tezi Hazı rlayan Galip AKTUĞ DANIŞMAN Yrd Doç Dr. Mehmet KAYA 2013 Nİ ĞDE I ÖNSÖZ Tarihini bilen, geçmiş i ile geleceği arası ndaki köprüyü sağlam kurabilen milletler tı pkıOsmanlıDevletinde olduğu gibi kendi geleceğini yine kendisi belirleyecektir. Tarihini bilmek de ancak geçmiş e ait birinci el kaynaklara sahip olmak ve onlarıgereği gibi değerlendirmekle mümkündür. OsmanlıDevleti de, yaş ananlarıbelgelemek için resmi kayı tları özenle tutmuşve bunları n muhafazası na büyük önem vermiş tir. İ ş te OsmanlıDevleti’nin XV. yüzyı lı n ortaları ndan baş layı p XX. yüzyı lı n ilk çeyreğine kadar tuttuğu, arş iv malzemeleri arası nda önemli bir kaynak teş kil eden ş er’iye sicilleri üzerinde yapı lacak olan çalı ş malarla, Osmanlı Devleti ile ilgili ilk elden bilgilere ulaş ı lı p, dönemin siyasi, askeri, iktisadi, idari ve içtimai tarihine ı ş ı k tutabilecek güvenilir bilgiler elde edilecektir. Tezimizde 17 NumaralıKı rş ehir Şer’iye Sicili’nin günümüz harflerine çevrilmesi ve değerlendirilmesi yapı lacak, 1906-1910 yı llarıarası nda Kı rş ehir’de meydana gelmişolaylar, bölgede yaş ayan insanları n ekonomik, sosyal, idari ve hukuki durumlarıile ilgili önemli bilgilere ulaş ı lmı şolacaktı r. “17 Numaralı(H. 1324-1328/ M. 1906-1910) Kı rş ehir Şer’iye Sicili’nin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi” baslı ğıaltı nda hazı rlamı şolduğumuz yüksek lisans tezi; giriş , üç bölüm, sonuç, bibliyografya ve eklerden oluş maktadı r. Giriş te, Osmanlıhukuk sistemi, ş er’iye sicilleri ve Kı rş ehir ş er’iye sicilleri hakkı nda genel bilgiler; birinci bölümde, okumuşolduğumuz belgelerin özetleri; ikinci bölümde, belgelerin transkripsiyonu bulunmaktadı r. Üçüncü bölümde ise Kı rş ehir tarihi hakkı nda genel bilgiler verilmiş , sicildeki belgeler esas alı narak Kı rş ehir’in sosyal, idari ve iktisadi açı lardan değerlendirilmesi yapı lmı ş tı r. Araş tı rmamı z sonuç, bibliyografya, ekler ve özgeçmişile tamamlanmı ş tı r. Tezin her aş aması nda yardı mları nıesirgemeyen saygı değer hocam Yrd. Doç. Dr. Mehmet KAYA ve Türkiyenin geliş en yüzü Yahş ihan İ lçesi Belediye Baş kanı mı z Sayı n Ahmet SUNGUR'a teş ekkürü bir borç bilirim. Galip AKTUĞ Niğde 2013 II 17 NUMARALI (H.1324-1328/M.1906-1910) KIRSEHİ R ŞER’İ YYESİ Cİ Lİ ’Nİ N TRANSKRİ PSİ YONU VE DEĞERLENDİ Rİ LMESİ ÖZET Yargıyetkisine sahip olan kadı ları n vermişolduklarıkararları , tuttukları zabı tları , idarî, siyasî ve hukukî yazı ş malarıiçeren tarihî vesikalar olan ş er’iye sicilleri, Xvyüzyı lı n ikinci yarı sı yla XX. yüzyı lı n ilk çeyreği arsı ndaki döneme ait Osmanlıtarihi ve kültürünün ilk elden kaynakları dı r. Çalı ş mamı zı n temel kaynağıolan Kı rş ehir Şer’iye Sicilleri’nin mikrofilmleri, Ankara Milli Kütüphane’de bulunmaktadı r. 17 NumaralıŞer’iye sicili Çiçek Dağ ı Şer’iye sicili olarak geçmektedir ama Çiçek Dağı ndan ziyade tamamen Kı rş ehir’e özgü bir ş er’iye sicili olup çalı ş maları mı zıKı rş ehir üzerine yoğunlaş tı rmı ş bulunmaktayı z. Sicili, Milli Kütüphane’den fotokopi yoluyla temin edilmişolup her ne kadar H.1324-1326 tarihli Şer’iye sicili yazsa isede incelediğimizde anlaş ı lmı ş tı r ki (H.1324-1328 Miladi 1906-1910) yı lları nıkapsamaktadı r. Kı rş ehir Şer’iye Sicilinin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi adı yla günümüz harflerine çevrilmiş , değerlendirilmişve kaynakça taramasıyapı lmı ş tı r. Ayrı ca bütün belgeler konuları na göre tasnif edilmiş tir. Tezin sonunda yer alan ekler kı smı nda teze konu olan sicilin orijinali fotokopi ile çoğaltı larak bir nüsha halinde verilmiş tir. Bütün bu düş ünce ve çalı ş malar sonucunda Kı rş ehir’in ve aynızamanda Osmanlı Devleti’nin idari, içtimai, siyasi, askeri ve iktisadi tarihine ı ş ı k tutabilecek bilgiler elde edilmiş tir. Galip AKTUĞ Anahtar Kelimeler: OsmanlıDevleti, Kı rş ehir, Şer’iye Sicili, Kadı III THE TRANSCRİ PTİ ON AND EVALUATİ ON OF KIRŞEHİ R SHARİ AH RECORD NUMBERED 17(H. 1324-1328/ M. 1906-1910) ABSTRACT The shariah records, which are composed of decisions rendered, reports written andadministrative, political and legal correspondences made by Muslim judges named cadi with the judicial authority, are the first-hand sources of Otoman history and culture of the period between the second half of 15th century and the first quarter of 20th century. The microfilms of Kı rsehir Shariah Records, which are the main source of our study, are available in the National Library, Ankara. Kı rsehir Shariah Record numbered 17 has been obtained via photocopy, the first part being 128 pages has been extracted for this paper due to the dense content of the record and translated intralingually into modernday alphabet under the title “ The Transcription and Evaluation of Kı rsehir Shariah Record numbered 17 (H. 1324-1328/ M. 19061910)”, evaluated and its bibliographical search has been carried out. Furthermore, all the documents have been classified according to their subjects. In the annex part at the end of this paper, one copy of the original record comprising the paper has been attached. In the light of all these opinions and studies, information shedding light on the administrative, social, political, military and economic history of Kı rsehir as well as Ottoman State has been attained. Key Words: Ottoman State, Kı rsehir, Shariah Record, Cad IV İ Çİ NDEKİ LER ONAY........................................................................................................I ÖNSÖZ....................................................................................................II ÖZET.....................................................................................................III ABSTRACT ..........................................................................................IV İ Çİ NDEKİ LER.......................................................................................V KISALTMALAR.............................................................................. VIII Gİ Rİ Ş A. OSMANLI HUKUKUNA GENEL Bİ R BAKIŞ.............................1 1. ŞER’İHUKUK.........................................................................................................2 2. ÖRFİHUKUK..........................................................................................................2 3. ŞER’İVE ÖRFİHUKUKUN Bİ RBİ Rİ YLE İ Lİ ŞKİ Sİ ...........................................4 B. OSMANLI DEVLETİ ’Nİ N ADLİTESKİ LATI ............................7 1. ŞEYHÜLİ SLAMLAR..............................................................................................7 2. KAZASKERLER......................................................................................................9 3. KADILAR………...................................................................................................10 C. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ ..................................................................16 1. TANIMI VE ORTAYA ÇIKIŞI.............................................................................16 2. KADI TARAFINDAN KALEME ALINAN BELGELER...................................16 2.1. i’lamlar.................................................................................................................16 a- Hakimin imza ve Mührü ……………………………………………..…………..17 b- Da’vacı nı n Adıve Adresi ………………………………………..………………17 c- Da’valı nı n Adı……………………………………………………..…………….17 d- Da’vanı n Konusu …………………………………………………………………17 e- Da’vacı nı n Cevabı………………………………………………..………………17 f- Beyine Talebi ……………………………………………………….…………….17 g- isbat ve Yemin ……………………………………………………………………17 a Güvenlik Soruş turması………………………………………………..……….…..17 j- Hüküm …………………………………………………………………………….17 ı - Tarih ……………………………………………………………………………....17 V i- Şuhudü’l-hal ………………………………………………………………………17 2. Hüccetler ...............................................................................................................17 2.3. Ma’rûzlar ............................................................................................................18 2.4.Fermanlar ............................................................................................................18 3. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ Nİ N TÜRK TARİ HİAÇISINDAN ÖNEMİ ....................18 4.ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ Nİ Nİ ÇERİ Ğİ …….…........................................................20 5.TEZKERE VE TEMESSÜKLER............................................................................20 6. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ Nİ N YOK OLMA NEDENLERİ ….................................21 D. KIRŞEHİ Rİ Lİ NE Aİ T ŞER’İ YE Sİ Cİ LLERİ .............................21 1. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ Nİ N GENEL DURUMU…..............................................21 2. 17 NUMARALI KIRŞEHİ R ŞER’İ YYE Sİ Cİ Lİ ...................................................22 3. METİ N TRANSKRİ PSİ YONUNDA UYGULANAN METOT............................22 4. Mİ LLİKÜTÜPHANE’DEKİK KIRŞEHİ R ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ ………………………………………………………..............................23 Bİ Rİ NCİ BÖLÜM BELGE ÖZETLERİ ............................................................................24 İ Kİ NCİBÖLÜM METİ N TRANSKRİ PSİ YONU.........................................................133 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM A. DEGERLENDİ RME…………………….............………….……370 A.TARİ HTE KIRŞEHİ R..........................................................................................370 1. KIRŞEHİ R’İ N ADI..............................................................................................370 2. TARİ HİDURUM….……………………………………………………………371 2.1. Eski Çağ da Kı rş ehir ..........................................................................................371 2. 2. Anadolu Selçuklu Döneminde Kı rş ehir ..........................................................372 2.3. Beylikler Döneminde Kı rş ehir ..........................................................................374 2.4. Osmanlı lar Döneminde Kı rş ehir .......................................................................375 2.5. Yakı n Tarihte Kı rş ehir ......................................................................................377 2.6. Kı rş ehir Tarihi Kronolojisi................................................................................378 3- H. 1324-1328 TARİ HLİŞER’İ YYESİ Cİ Lİ NE GÖRE : KIRŞEHİ Rİ N SOSYAL, EKONOMİ K VE KÜLTÜREL HAYATI…………………..…………….............383 VI 3.1. Ticari ve Ekonomik Hayat……………………...……………………………..384 3.2. Sosyal Yapı ………………………………………….……….………………..385 3.2.1. Kı zİ steme ve Evlenme……………………….…….……….………………386 3.2.2. Mihir…………………………………………………...…….…………...…387 3.2.3. Boş anma………………………………………….…..…….…………...…..387 3.2.3.1. Talak……………………………………………………………………....388 3.2.3.2. Muhal-hul………………………………………………………………....388 3.2.3.3. Menkume…………………………………………….………………...….388 3.2.4. Veraset ( Miras )………………………………………………………….....388 3.2.5. Askeri Veraset………………………………………………………….…...389 3.2.6. Vakı f …………………………………………………………………………...390 B. 17 NUMARALI KIRŞEHİ R ŞER’İ YE Sİ Cİ Lİ NE GÖRE KIRŞEHİ R’İ N DEĞERLENDİ Rİ LMESİ ........................................392 1. 17 NUMARALI KIRŞEHİ R ŞER’İ YYE Sİ Cİ Lİ Nİ N KONULARA GÖRE DAĞILIMI……………………………………………………………....................392 1.1. Tablosal Dağı lı m................................................................................................392 1.2. 17 NumaralıŞer’iye Sicilinde İ smi Geçen Yerler.............................................394 SONUÇ............................................................................... ………….401 Bİ BLİ YOGRAFYA ............................................................................403 ÖZGEÇMİ Ş………………………………………………………….408 VII KISALTMALAR a.g.e : Adıgeçen eser a.g.m. : Adıgeçen makale AÜ : Ankara Üniversitesi C. : Cilt ed. : Editör H. : Hicri Km : Kilometre M. : Miladi M.Ö. : Milattan önce M.S. : Milattan sonra m.d. : Madde No : Numara OSAV : OsmanlıArastı rmalarıVakfı s. : Sayfa sy. : Sayı TDAV : Türk DünyasıArastı rmalarıVakfı TDV : Türk Diyanet Vakfı vs. : Vesaire vb. : Ve benzeri ss. : Sayfalar Arası VIII Gİ Rİ Ş A. OSMANLI HUKUKUNA GENEL Bİ R BAKIŞ Çok genişbir coğrafyaya yayı lmı şolan ve bünyesinde farklıı rk ve dinlerden birçok unsuru barı ndı ran OsmanlıDevleti’ni ası rlarca ayakta tutan faktörlerin bası nda, bu devletin sahip olduğu hukuki yapıve bunu uygulayı şbiçimi gelir. Ancak OsmanlıDevleti, kuruluş u ile beraber yeni ve orijinal bir hukuk sistemi ortaya çı karmı şdeğildir. Bu devleti kuranlar, daha önce kurulmuşTürk ve İ slam devletlerinden gelenek, kültür, örf, adet, sosyal hayat tarzı nı n yanısı ra, o zamana kadar yürürlükte olan ve büyük oranda birlik arz eden bir hukuki yapı yıda almı ş lardı r.1Osmanlı ları n yaptı ğıbir taraftan bu hukuki düzeni kı smen dönemin ihtiyaçlarıı ş ı ğı nda yeniden yorumlamak, diğer taraftan da bunu etkin bir tarzda hayata geçirmektir.2 Osmanlıhukukunun esas temelini İ slam hukuku oluş turur. Bu realite OsmanlıDevleti’nin çağdaş ıveya daha önce kurulmuşbulunan diğer İ slam devletleri için de geçerlidir. Ayrı ca buna, İ slam hukukunun ayrı ntı lıolarak düzenlemediği veya düzenlenmesini devlet baş kanları na havale ettiği alanlarda Osmanlıpadiş ahlarıtarafı ndan dönemin ihtiyaçlarıve anlayı ş ıı ş ı ğ ı nda hukuk kuralları nı n konduğu olgusu da eklendiğ inde, altıası rlı k Osmanlıuygulaması nı n nası l kendine özgü bir hukuki yapıortaya koyduğ u kolayca anlaş ı lı r.3Osmanlıhukuk mevzuatıincelendiğinde iki kı sı mdan oluş tuğ u anlaş ı lı r. Biri ş er’i hukuk, diğeri ise örfi hukuktur. 1 Murat Sen,“OsmanlıHukukunun Yapı sı ”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. VI, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000, s. 327 2 M. Akif Aydı n, “OsmanlıHukukunun Genel Yapı sıve İ sleyiş i”, Türkler Ansiklopedisi, C. X, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2002, s. 15 3 M. Akif Aydı n,a.g.m., s. 15 1 1. ŞER’İHUKUK Doğrudan doğruya Kur’an, sünnet, icma ve kı yasa dayanan ve fı kı h kitapları nda tedvin edilmiş bulunan normlar manzumesidir ki, bunlara ş er’i hükümler, ş er-i ş erif veya ş er’i hukuk adıverilir. Osmanlıkanunnamelerinde ş er’i hukuk ifadesinin yerine, ş er’ yahut ş er-i ş erif terimleri kullanı lmı ş tı r. Şer’i hukuk kavramı , geçerliliği için hiçbir kiş i veya kurulun tasdikine gerek olmayan hukuki hükümleri ifade eder.4 Osmanlıpadiş ahlarış er’i hukukun ayrı ntı lıolarak düzenlemiş olduğu alanlarda kanun koymamaya, diğ er alanlarda kanun koyarken de bu hukukun genel prensiplerine ters düş memeye özen göstermiş lerdir. Çünkü ş er’i hukuk, kendisine karş ıbir geleneğ in, aykı rıbaş ka bir hukuk düzeninin oluş umuna izin vermez.5 2. ÖRFİHUKUK Osmanlı hukuk mevzuatı nı n diğer kı smı nı ise örfî hukuk mevzuatı oluş turmaktadı r. Osmanlıhukukunda örfî hukuk denilince, sadece âdet hukuku değil, ş er’i hükümlerin kanun tarzı nda tedvini de dahil olmak üzere, padiş aha tanı nan sı nı rlı yasama yetkisi çerçevesinde, uzman hukukçuları n içtihada ve fetvaları na da baş vurularak ortaya konan hukuki hükümler akla gelir.6 Osmanlı nı n erken dönemlerinden itibaren ş er'i hukukun yanısı ra örfi hukukun geliş meye baş ladı ğ ı , esasen örfi hukukun sadece Osmanlı ya has olmayı p adlandı rma farklıda olsa bütün İ slam devletlerinde az çok görüldüğ ü bilinmektedir. 7Şer’i hukukun sı nı rlıbir alanı kapsadı ğ ıve bunun da daha ziyade ibadetlerle, helal ve haramla, uhrevi sorumlulukla yakı ndan ilgili, ahlaki değerlerin açı lı mıniteliğindeki hükümler olduğu, geride 4 Erol Özbilgen,OsmanlıHukukunun Yapı sı ,İ stanbul 1985, s. 43 Murat Sen,a.g.m., s. 332 6 Halil Cin- Ahmed Akgündüz,Türk Hukuk Tarihi. C. 1, OSAV Yayı nları ,İ stanbul 1995, s. 165 7 M. Akif Aydı n, “Osmanlı da Hukuk”, OsmanlıDevleti ve Medeniyeti Tarihi, ed.: E. İ HSANOĞLUİ stanbul 1994, s. 377 5 2 özellikle kamu hukuku alanı nda büyük bir bilinçli boş luğ un bı rakı ldı ğıgöz önünde bulundurulsa her toplumda örfi hukuk benzeri bir geliş me kaçı nı lmaz görülmektedir.8 Örfi hukukun bir anda oluş tuğunu söylemek mümkün değildir. Bilakis bu hukuk oluş turan kurallar, OsmanlıDevleti’nin kurulusundan itibaren ihtiyaç oldukça teker teker konulan kanun hükümlerinden oluş muş tur. Bu ş ekilde konan kurallar belli bir birikime ulaş ı nca, oluş um biçiminin klasik İ slam hukukundan farklıoluş u göz önüne alı narak ayrıbir isim verilmiş , örf veya örfi hukuk denmiş tir. Tarihi kaynaklarda örfi hukuk ifadesine ilk olarak Fatih dönemi tarihçisi Tursun Bey’in eserinde rastlanmaktadı r. Burada dikkati çeken nokta, Fatih dönemi gibi oldukça erken bir dönemde Osmanlıhukukunda böyle bir ikili oluştarzı nı n kabul edilmişve yerleş mişbulunması dı r.9 OsmanlıDevleti’nde örfi kanunları n hazı rlanması nda, devletin en üst kademelerinde yı llarca tecrübe kazanmı şdevlet adamları ndan oluş an Divân-ı Hümâyun ve özellikle örfi hukuktan sorumlu bulunan niş ancı ları n önemli rolleri vardı r. Divanda yapı lan görüş meler ve niş ancı ları n faaliyetleri sonucu ş ekillenen hukuki esaslar, padiş ahları n tasdikleri ile kanun haline gelmekte ve uygulamaya girmektedir. Padiş ahlar tarafı ndan konulan kanunları n yürürlük süreleri de esas itibariyle bunları n hayatları yla sı nı rlı dı r. Bununla beraber Osmanlıpadiş ahları nı n, kendinden önceki padiş ahlar zamanı nda mevcut kanunnameleri tensik ve tasdik yetkisi keyfi değildir.10 İ slam hukukunun özellikle Kur’an ve sünnet tarafı ndan ayrı ntı lıolarak düzenlenmemişalanları nda devlet baş kanı na belirli bir takdir hakkı nıtanı mı şolması , Osmanlıpadiş ahları nı n uzun ası rlar boyunca özellikle idare hukuku, ceza hukuku ve mali hukuk alanı nda yaptı klarıdüzenlemelere müsait bir zemin hazı rlamı ş tı r. Bilindiği gibi had ve kı sas suçları nı n aksine ta’zir suçlarıdenen çok genişbir suç kategorisinin düzenlenmesi, İ slam hukukunca devlet baş kanı na bı rakı lmı ş tı r. Hangi fiillerin suç sayı lacağıve ne gibi cezalara çarptı rı lacağıbelirli esaslar çerçevesinde devlet baş kanıtarafı ndan tespit edilir. Keza ş er’i vergiler dı ş ı nda yeni vergilerin 8 Ali Bardakoglu, “OsmanlıHukukunun Şer’iligi Üzerine”, OsmanlıAnsiklopedisi C. 6, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000, s. 415 9 M. Akif Aydı n, “OsmanlıHukukunun Genel Yapı sıve İ sleyiş i”, Türkler Ansiklopedisi, C. X, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2002, s. 16 10 Murat Sen, a.g.m., s. 334 3 konulması nda da devlet baş kanı nı n takdir yetkisi vardı r. İ ş te Osmanlıpadiş ahlarıher iki alanda kendilerine tanı nan yetkiyi düzenli bir biçimde kullanmı ş lardı r.11 Padiş ahlar fermanlar ve kanunnamelerle hangi fiillerin suç olduğu veya cezayı müeyyideye uğratı lacağı nıbelirlediği kanun veya yasalarıda uygulama görevi Kadı lara bı rakı lmı ş tı r. Örfi hukuk alanı ndaki istikrarlıuygulamada kanunnamelerin önemli rolü olmuş tur. Örfi hukuk kurallarıçoğu kere ferdi kanun hükümleri seklinde ortaya çı kmı ş sa da bunlar belli bir yekuna ulaş tı ğı nda gerek resmi gerekse özel derlemelere konu olmuş tur. Özel derlemeler de netice itibariyle ferman, hüküm, hatt-ıhümayun, irade-i seniyye gibi resmi hukuk belgelerine dayandı ğı ndan bunları n ş ahı slar tarafı ndan tedvin edilmişolmasıbir mahsur teş kil etmemektedir. Bazen uygulandı ğ ı eyalete, bazen içerdiği konulara veya hakkı nda kanun hükümleri konan gruplara göre bir araya getirilen kanunnameler, örfi hukukun düzenli uygulanması nda ve Osmanlı Devleti’nde hukukun istikrarı nı n ve birliğinin sağlanması nda önemli bir rol üstlenmiş lerdir. Ancak ş er’i hukukta mezheplere göre bir farklı lı k olduğu gibi örfi hukukta da uygulandı ğıeyalete göre farklıdüzenlemeler bulunabilmekteydi. Zaman içinde bu farklı lı kları n ortadan kaldı rı lması na ve genel kanunnamelerin hazı rlanması na yönelik bir seyirin izlendiği ve böylece hukukta birlik anlayı ş ı nı n daha kuvvetle hayata geçirildiği söylenebilir. Netice itibariyle OsmanlıDevleti sadece dönemin ş artlarıı ş ı ğ ı nda bir hukuk sistemi geliş tirmekle kalmamı ş , bunları n hayata geçirilmesi ve etkin bir biçimde uygulanmasıiçin elinden geleni yapmı ş tı r. Altıyüz sene boyunca genişve problemli bir coğrafyada ayakta kalması nı n sı rrı muhtemelen burada yatmaktadı r.12 3. Ş ER’İVE ÖRFİHUKUKUN Bİ RBİ Rİ YLEİ Lİ Ş Kİ Sİ Şer’i ve örfi hukuku tespitten sonra üzerinde durulmasıgereken nokta, farklı sekilerde oluş an bu hukuk sisteminin birbiriyle uyum gösterip göstermediğ i, gösteriyorsa bu uyumun nası l olduğudur. Osmanlı ları n esas itibariyle İ slam hukukunu uyguladı kları , bu hukukun boş lukları nı n veya devlet baş kanı na yetki 11 Murat Sen,a.g.m., s. 329 M. Akif Aydı n, a.g.m., s. 19 12 4 tanı dı ğıalanları n örfi hukuk kuralları yla doldurulduğu göz önüne alı ndı ğı nda, Osmanlıhukukunun İ slam hukuku etrafı nda ş ekillendiğ ini söylemek yanlı şolmaz.13 OsmanlıDevleti’nde ş er’i ve örfi hukuk, birbiriyle çatı ş an değil, belli bir uyum içerisinde birbirine paralellik gösteren özelliklere sahiptirler. Zira örfi hukuk, ş er’i hukukun hükümlerini ortadan kaldı rmak veya değiş tirmek amacı yla ortaya çı kmı şbir hukuk sistemi değildir. Aksine ş er’i hukukun tanı dı ğıyetki çerçevesinde veya bu hukuk tarafı ndan düzenlenmemişalanlarda hüküm koymasısöz konusudur.14 Örfi hukukun yazı lıkaynağ ıolan kanunnamelerde dikkati çeken önemli bir husus, bunları n geleneksel hukuka genişbir uygulama alanıtanı mı şolması na rağmen, bu uygulamanı n ancak ş er’i bir hukuk kuralıbulunmayan durumlarda mümkün olabilmesi halidir. Osmanlıpadiş ahları nı n, ş er’i hukukun ayrı ntı lıolarak düzenlemişbulunduğu alanlarda kanun koymamaya, diğer alanlarda kanun koyarken de bu hukukun genel prensiplerine ters düş memeye özen gösterdikleri görülmektedir. İ lk örfi vergi olan Pazar vergisinin (bâc) konmasısı rası nda Osman Gazi’nin Allah’ı n emri değil diye böyle bir vergiye karsıçı ktı ğı , ancak ş er’i esaslara aykı rıolmadı ğı nı anladı ktan sonra bunu kabul ettiğini tarihi kaynaklar belirtmektedir. Çoğ u ferman ve hükümlerde yer alan “ş er ve kanun” üzere görülmesi emri de, OsmanlıDevleti’nde ş er’i ve örfi hukukun birbiriyle çatı ş an değil birbirini tanı mlayan iki hukuk mevzuatı olarak kabul edildiğini göstermektedir. 15 Örfi hukuk normları nı n konması nda önemli rolleri bulunan ve bu sebeple kendilerine “müfti-i kanun” denilen nisancı ları n, medrese kökenli olan ve İ slam hukuku öğrenimi görmüş bulunan ulemadan seçilmesi, keza örfi hukukun oluş ması nda önemli bir yere sahip bulunduğu anlaş ı lan Divan-ıHümayun’da ş er’i hukukun iki önemli temsilcisi olan Rumeli ve Anadolu kazaskerlerinin yer alması , örfi hukukun daha hazı rlı k aş aması nda ş er’i hukukla uyumuna dikkat edildiğini düş ündürmektedir. Bunun yanısı ra ş eyhülislamları n, padiş ahları nş er’i hukuka aykı rı kanun ve uygulamaları na zaman zaman karş ıçı ktı klarıda görülmüş tür. Osmanlı Devleti’nde her iki hukukun aynıyargıorganıtarafı ndan uygulanması , bir diğer ifadeyle örfi hukuk için ayrımahkemeler kurulmayı pş er’iyye mahkemelerince tatbik 13 M. Akif Aydı n, a.g.m., s. 16 Murat Sen, a.g.m., s. 334 15 Murat Sen,a.g.m., s. 332 14 5 edilmesi, bu iki hukukun belli bir bütünlük içerisinde yürütülmesinde müspet bir rol oynamı ş tı r.16 Osmanlıhukuku gündeme geldiğinde öncelikle onun ş er’iliği meselesi tartı ş ı lmaktadı r. Osmanlı Devleti’nin hukuk düzeni ile yakı ndan ilgilenen araş tı rmacı ları n konuyla ilgili öncelikle dikkatlerini çeken mesele kanunnamelerde yerini alan cezai hükümlerdir. Esas tartı ş maya sebep olan konu ise zina, katl, organlara yönelik cinayetler, hı rsı zlı k ve iffetli kadı na zina isnadı nda bulunma gibi hadd ve kı sasıgerektiren suçları n cezai karş ı lı kları nı n kanunnamelerde farklı biçimde düzenlenmişolması dı r. Ancak kanunnamelerde yer alan ve örfi cezalar kapsamı nda değerlendirilen bu tür cezalar, haddelerin yerini almak amacı yla düzenlenmişdeğil, İ slam hukukunun devlet baş kanı na tanı mı şolduğu yetkiler çerçevesinde hadleri uygulamayıgerekli kı lacak biçimde oluş mamı şolan suçlara verilecek ta’zir cezalarıolduğu anlaş ı lmaktadı r. Fatih, II. Beyazı d ve Kanuni dönemi kanunnamelerinde, kı sas uygulanamadı ğıtakdirde verilecek para cezaları ndan bahsedilmektedir. Kanuni dönemi ceza kanunnamesinde, hı rsı zlı k suçu için öngörülen para cezası nı n, suçun haddi gerektirecek ş ekilde oluş maması na bağlı olduğu açı k bir ş ekilde ifade edilmektedir. Kı sas ve hadd cezalarınaslar tarafı ndan açı kça ve kesin bir biçimde belirlendiğinden bunlar fı kı h kitapları nda aynen yerini almı şve suçun unsurlarıoluş tuğunda uygulanmı ş tı r.17 Sonuç olarak, yapı lan araş tı rmalardan OsmanlıDevleti’nin ş er’i hukuku esas aldı ğıve örfi hukukun da İ slam hukukunun Osmanlıdönemi uygulaması ndan ibaret bulunduğu anlaş ı lmaktadı r. “Suç ve cezaları n kanuniliği” ilkesinin hedefi olan keyfiliği önleme amacı yla, Osmanlısultanları nı n çı kardı ğ ıkanunnamelerde yer alan cezai hükümlerin, İ slam hukukunun takdirini devlet baş kanı na bı rakmı şolduğu ta’zir cezalarıolduğu fikri ağı rlı k kazanmaktadı r. Kanunnamelerdeki cezaları n haddi gerektiren suçlarla ilgili olmasıbazıyanlı şanlamalara sebebiyet vermiş tir. Oysa İ slam hukuku, özellikle çok ağı r cezalar olan ve kiş iler üzerinde önemli tesirler meydana getiren, haksı z olarak uygulandı ğı nda telafisinin mümkün olmadı ğıbu tür cezaları n, suç tam sabit olmadı kça uygulanması na sı cak bakmamı ş tı r. Ceza ağı rlaş tı kça ispat yükü de ağı rlaş mı ş , ş üpheden, sanı ğ ı n yararlanmasıesaslıbir 16 Ahmed Akgündüz,Kânunnâmeler, C. I, s. 87 Saffet Köse, “Osmanlı ’da Şer’i Cezalar”, İ slâmiyât Dergisi, C. 2, sy. 4, Ankara 1999, s. 27-29 17 6 prensip olarak kabul edilmiş tir. İ ş te Osmanlıkanunnamelerinde yer alan cezai hükümler, haddi gerektirecek ölçüde sabit olmamı ş suçları n cezaları nı düzenlemektedir. Zaman zaman uygulamada bazısapmalar görülse de genel anlamı yla OsmanlıDevleti, İ slam ceza hukuku hükümlerini uygulamı ş tı r.18 B. OSMANLI DEVLETİ ’Nİ N ADLİTEŞKİ LATI 1. ŞEYHÜLİ SLAMLAR İ lk ve son dönemlerdeki dalgalanmalar bir kenara bı rakı lı rsa Osmanlı Devleti’nde ilmiye makamı nı n ve dolayı sı yla kaza teş kilatı nı n bir bakı ma baş ıve mercii ş eyhülislamdı r.19 OsmanlıDevleti’nin kuruluşyı lları nda sultanlar basta Şeyh Edebâli olmak üzere, Dursun Fakih ve Şemseddin Fenâri gibi din bilginlerine fetva almak, ş er meselelerde ve saltanat islerinde istiare etmek üzere müracaat ediyorlardı . Ancak bu aş amada, bu iliş kiler resmi bir hale getirilmemiş ti ve bu kiş ilere ş eyhülislam unvanı verilmemiş ti. Daha sonra müftüler içinde, baş kent müftüsüne ş eyhülislam unvanı verilerek bu iliş kiler resmi bir hüviyete büründürülmüşve ş eyhülislamlar devletin bir memuru haline gelmiş lerdir.20 OsmanlıDevleti’nde ş eyhülislamlı ğı n hangi tarihte kurulduğu kesinlik kazanmamakla beraber genellikle Sultan II. Murat devrinde Bursa’da müftülük görevini yürüten Molla Fenâri ile birlikte müessesenin baş ladı ğıkabul edilmektedir. Ancak aynıdönemde yapı lan 1444 tarihli Varna Savaş ıesnası nda isyan ederek devleti güç duruma sokan Karamanoğ lu İ brahim Bey’e verilecek ceza konusunda Molla Fenâri’ye baş vurulmayı p Mı sı r uleması ndan fetva istenmesi, Molla Fenâri’ye verilen ş eyhülislam sı fatı nı n sadece bir ş eref unvanıolgunu, en yüksek fetva makamı nı ifade etmediğini göstermektedir. İ lmiye teş kilatı nı n baş ı olarak 18 Saffet Köse, a.g.m., s. 32 Ahmet Akgündüz, “Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. X, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000, s. 57 20 Cemal Fedayi, “OsmanlıDevletinde Şeyhülislamlı k Kurumu”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. VI, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000, s. 447 19 7 ş eyhülislamlı ğı n önem kazanmasıise Kanuni Sultan Süleyman döneminde bu makama gelen Kemalpaş azade ile Ebusu’ûd Efendilerin zamanı nda gerçekleş miş tir.21 Şeyhülislamları n görevlerini genel olarak ikiye ayı rabiliriz: 1. Baş ı nda bulunduğu dini bürokrasinin yönetimiyle ilgili olanlar; kadı , müftü ve müderrislerin atanmaları , terfileri vb. 2. Dini-siyasi nitelikli olan fetva, Divan-ıHümayun’a bilgi verme gibi görevler. Bu görevler ş eyhülislamısiyasi bir aktör haline getirmişve sistemin iş lemesinde etkin iş levler görmesine imkan vermiş tir.22 Devlet teş kilatı nda padiş ah ve sadrazamdan sonra gelen ş eyhülislamlı ğa tayin edilecek zevatta tabi olarak belli ş artları n bulunması na özen gösterilmiş tir. Ebusu’ûd Efendi devrine kadar ş eyhülislamlı ğa getirilenler müderrislik, evleviyet kadı lı ğ ıve kazaskerlik yapanlar arası ndan seçildiği halde, bu dönemden itibaren Rumeli kazaskerliğ i yaparak ma’zul (görevinden çı karı lmı ş , azl olunmuş , memuriyetsiz kalmı ş ) sayı lan ulemadan birinin tayini, kanun seklinde telakki edilmiş tir. Bu ş ekilde ilmiyenin en alt mertebesi olan müderrislikten Rumeli kazaskerliğine varı ncaya kadar kazanı lan tecrübenin, ş eyhülislamlı k makamı nı n ağı r yükünü kaldı rma hususunda yardı mcıolacağıhesaba katı lmı ş tı r. Şeyhülislamlı ğa getirilecek kiş ilerin genişbir ilmi dirayete sahip olmalarıyanı nda özel hayatları nda dini en güzel ş ekilde yasamalarıgerekmekteydi. Tabidir ki her zaman İ bn-i Kemal ve Ebusu’ûd Efendi gibi zirve ş ahsiyetler bulunamadı ğ ı ndan, bazen hasbe’l-kader bu makama gelenlere de rastlanabilmiş tir. Ancak müderrislikten Rumeli kazaskerliğine kadar uzanan yolun oldukça zor ve meş akkatli olduğu düş ünüldüğünde, sı radan kiş ilerin bu makama geliş inin nadiren gerçekleş tiği açı ktı r.23 Kı saca ş eyhülislamlı k, Osmanlısiyasi-idari sisteminde, idari ve dini iş levleri olan, sistemin isleyiş inde daha ağı r basan siyasi otoritenin bazıdavranı ş ları nı meş rulaş tı ran, bazı larıda kontrol eden bir kurum olarak karsı mı za çı kmaktadı r.24 21 Murat Akgündüz, “Klasik Dönem Osmanlı Devlet Teş kilatı nda TürklerAnsiklopedisi, C. 9, Yeni Türkiye Yayı nları , s. 847 22 Cemal Fedayi,a.g.m., s. 445 23 Murat Akgündüz, a.g.m., s. 850-851 24 Ahmed Akgündüz, Belgeler Gerçekleri Konuş uyor, İ zmir 1990, s. 202-203 8 Şeyhülislamlı k”, 2. KAZASKERLER OsmanlıDevleti’nde yargıteş kilatı nı n ası l baş ıve ilmiye sı nı fı nı n da ikinci reisi kazaskerlerdir. OsmanlıDevleti’nde yargıgücü adı na Divan-ıHümâyun’a katı lan, özellikle askeri sı nı fı n ş er’i, hukuki islerine bakan ve önemli yekun teş kil eden kaza ve sancak kadı ları nı n tayin mercii olan makama kazaskerlik denmiş tir. Kadıaskerlik de denen bu makam, Selçuklulardaki Kadı -leş kerin fonksiyonları nıda ifa etmekle beraber bütün Müslüman-Türk devletlerindeki Kadı l-Kudatlı k makamı nı n karş ı lı ğıhaline gelmiş tir.25 Kazaskerliğ in resmi bir kurum halinde ortaya çı kı sıI. Murat dönemi baş ları nda olup kuruluştarihi bazıkaynaklarda 1361, bazı ları nda 1362 olarak verilir. Bu müessesenin bası na getirilen ilk kiş i ise ÇandarlıKara Halil’dir. Bursa kadı lı ğı ndan kazaskerliğe, oradan da vezirliğe geçmiş tir. Kazaskerliğin geliş mesi, bir kurum haline gelmesi ise Fatih Sultan Mehmet döneminde gerçekleş mişve özellikle onun saltanatı nı n son yı lı nda Karamâni Mehmet Paş a’nı n arzı yla Rumeli ve Anadolu kazaskerliğ i ortaya çı kmı ş tı r. Yavuz Sultan Selim devrinde bir ara merkezi DiyarBekir’de olmak üzere Arap ve Acem kazaskerliğ i teş kil edilerek kazasker sayı sıüçe çı karı lmı ş sa da devletin merkeziyetçi yapı sı yla bağdaş mayan bu sonuncusu bir süre sonra lağ vedilerek Anadolu kazaskerliğine bağlanmı ş tı r.26 1554 yı lı na kadar kazasker, bütün müderris ve kadıadayları nıseçip tayin edebilmek üzere sadrazama arz etmeye yetkilidir. Bu tarihten sonra yetkileri ş eyhülislam lehine daraltı lmı ş tı r. Buna göre kazasker kendi bölgelerindeki kaza kadı ları nı , askeri kapsamları , alt rütbeli bazımüderrisler ile, meslekleri ile ilgili bazı görevlileri tayin yetkisine sahiptirler. Kazaskerler Divan-ıHümayununun asli üyesidir. Divan günlerinde Divan’a mutlaka katı lı rlar. Divan’da bazıdavalar, dinlenmek üzere Rumeli Kazaskerine havale edilir. Anadolu kazaskeri, özel yetki verilmedikçe dava dinleme yetkisine sahip değildir. Divan’da müzakere edilen konuları nş er’i sorumluluğ u kazaskerlere aittir. Kazaskerler cuma günleri sadrazam konağı nda huzur murâfaasıdenilen yargı lamaları n yapı ldı ğıCuma Divanı ’na 25 Ahmet Akgündüz, a.g.m., s. 54 Mehmet İ pş irli,“Kazasker Maddesi”, İ slam Ansiklopedisi, C. XXV, TDV Yayı nları ,İ stanbul 2001, s. 141 26 9 katı lı rlar. Sadrazamla beraber Divan’a arz edilen davalarıgörürler. Ayrı ca Salıve Çarş amba günleri dı ş ı nda da kendi konakları nda dava dinleme yetkisine sahiptirler. Kazaskerlik müessesesinin bu yapı sıve ifa ettiği fonksiyonlar, Tanzimat’tan sonra azalmı şve OsmanlıDevleti’nin son zamanları na doğru kazaskerlerin yetkileri tamamen ellerinden alı nmı ş tı r.27 3.KADILAR Kadıkelimesi Arapçada kesmek, ayı rmak gibi sözlük manalarıbulunan kazâ (kadâ) kökünden isimi fail olup Osmanlıhukukçularıtarafı ndan “İ nsanlar arası nda meydana gelen dava ve anlaş mazlı klarış er’i hükümlere göre karara bağlamak için devletin en yüksek icra makamı(sultanlar veya yetkili kı ldı ğış ahı slar) tarafı ndan tayin edilen ş ahı s” diye tarif edilmektedir. Bilindiği gibi OsmanlıDevleti idari taksimat olarak önce eyaletlere, eyaletler livâlara, livâlar kazalara, kazalar nahiyelere ve nahiyeler de köylere ayrı lmaktadı r. Nahiye ve köy dı ş ı nda kalan idari merkezler, aynızamanda birer yargımerkezi durumundadı r ve her yargımerkezinde de birer kadıbulundurulmuş tur. 28 OsmanlıDevleti ilk zamanlarda Kadı larıAnadolu’dan değil de, -muhtemelen daha yetiş miş olmaları nedeniyle- İ slam dünyası nı n diğer merkezlerinden getirmiş tir.29Kaynakları n verdiği bilgiye göre kadı ları n eğ itimi için ilk medrese Sultan Orhan zamanı nda kurulmuş tur. Yı ldı rı m Beyazı t zamanı nda ise veziriazam ÇandarlıAli Paş a’nı n marifetiyle kaza yönetiminin, idaresinin ve kadıhiyerarş isinin bir nizama bağlandı ğınakledilmektedir. Fakat Osmanlıdevlet ve toplum sisteminde tedris, kaza ve iftâ mesleklerinin ayrı mı , derecelenmesi ve rütbelerin muadeletinin ası l ş ekilleniş i Fatih Sultan Mehmet zamanı nda olmuş tur. Bu devirde kadı nı n mesleki eğitiminde kurumlaş ma ve hiyerarş inin yerleş mesi açı sı ndan en önemli olay, Sahn-ıSeman diyebilinen Fatih medreselerinin teş ekkülüdür. Böylece XVI. yüzyı lda 27 Ahmet Akgündüz,a.g.m., s. 54-55 Ahmed Akgündüz,a.g.m., s. 55 29 Hasan Tahsin Fendoglu, “Osmanlı da Kadı lı k Kurumu ve Yargı nı n Bağı msı zlı ğı ”, Osmanlı Ansiklopedisi, C. V, Yeni Türkiye Yayı nları . Ankara 2000, s. 453 28 10 Süleymaniye medreseleri kuruluncaya kadar bu yüksek eğitim kurumu, kadı lı k mesleğine girecek gençlerin tahsil görüp icazet aldı klarıyer olmuş tur.30 Kadıolmak için medresenin yüksek derecelerinden mezun olmak ş arttı , bunun aksi mümkün değildi. Tahsilsiz sadrazam olunabilirdi ama en küçük kazaya kadı olunamazdı .31 Medreseleri bitirip icazet alanlar icazet alı şsı rası na göre matlab defteri denilen deftere yazı lı r ve bunlara mülazı m denilirdi. Mülazı mlar için üç yol vardı : Tedris, kaza ve idare. Mülazı mlar eğer kaza (yargı ) mesleğini seçerlerse en küçük idari birimden baş lamak ş artı yla kadıolarak tayin edilirlerdi. Sonra da belli ş artlarla kadı lı k dereceleri kademe kademe yükselerek kazaskerlik ve ş eyhülislamlı ğ a kadar çı kabilirlerdi.32 Fakihler, kadı lı k nitelik ve ş artları ndan baş lı caları nısı ralarken, hukuki iş lemde bulunmak için gerekli diğ er ş artlara ilave olarak, kadıtayin edilecek kimselerin derin hukuk bilgisine, vücut bütünlüğüne, sosyal ilikş ilerin gereklerini, halkı n ihtiyaçları nı , örf ve adetlerini kavramaya elveriş li, kültüre, dı şetkilere karsı koyacak derecede ahlak, karakter ve seciyeye sahip olmaları , dini emir ve yasaklara aykı rıdavranı ş larda bulunmamalarıgerektiğini ifade ederler. Mecelle’de kadînı n özellikleri sı ralanı rken, onun hakim, fehim, müstakim, emin, mekin, metin olması , fı kı h meselelerine ve yargı lama usulüne vakı f ve davalarıonlara uygulayarak sonuçlandı rmaya muktedir bulunmasış artıaranmı ş , böylece kadı lı ğı n bilgi, sanat ve yüksek bir karakter isi olduğu belirtilmiş tir (md. 1792-1794). Gayri Müslimlerin, Müslümanlara kadı tayininin caiz görülmeyiş i, hem kadı nı n Şer’i ahkamı uygulayacak olmasıhem de kadı lı ğı n üst düzey kamu görevi oluş uyla açı klanı r.33 Kadı ları n önemli görev ve yetkileri su ş ekilde özetlenebilir: - Kadı lar, her ş eyden önce bulunduklarıyerlerdeki halkı n, hukuk ve cezaya taalluk eden davaları na bakarlar, husumetleri ş eriat kaidelerine ve İ slâm hukuku prensiplerine göre karara bağlardı . - Bulunduklarıbölgede amme hukukunu korumak kadı ları n göreviydi. Bu sebeple vakfiyelerin tanzim, tescil ve vazifelerin tayini de bunlara düş erdi. Bölgelerindeki amme hizmeti ile ilgili yazı ş malar da, kadı lara düş erdi. 30 İ lber Ortaylı , “KadıMaddesi”, İ slam Ansiklopedisi, C XXIV, TDV Yayı nları ,İ stanbul 2001, s. 70 Hasan Tahsin Fendoglu,a.g.m., s. 454 32 Ahmet Akgündüz,Şer’iyye Sicilleri, İ slam Ansiklopedisi, C. 1, TDİ A, , İ stanbul 1988, s. 68 33 Fahrettin Atar, “Kadı ”, İ slam Ansiklopedisi , C XXIV, TDV Yayı nları ,İ stanbul 2001, s. 31 11 Kazalara kadar görev alanı bulunan kadı ları n daha küçük yerleş im bölgelerindeki iş leri takip etmek üzere naib tayin etme salahiyetleri de bulunduğundan, bölgelerinin en ücra köş elerine kadar cereyan eden hadiselerden naibleri vası tası yla haberdar olur, hususi ve amme hukukuyla alâkalımeseleleri sicillerine kaydederlerdi. İ slâm hukukunun muamelat kı smı na taalluk eden ve bugün noterlerce ifa edilen her türlü kefalet, vekâlet, mukavele ve borçlanma gibi akitler de kadı lar tarafı ndan yerine getirilir ve bunlar da sicillere iş lenirdi. Yine İ slâm hukukunun mirasa taalluk eden ferâiz meseleleri de kadı lar tarafı ndan neticelendirilirdi. Daha doğrusu miras hukukunda yegâne merci kadıveya naib idi. Vefat etmişbir kimsenin malları nıhiçbir haksı zlı ğa mahal vermeden, vereseler arası nda taksim etmek kadı ları n en mühim vazifelerindendi. Bu durum sadece Müslümanlarla da sı nı rlıkalmazdı ,ş ayet gayrimüslimler tarafı ndan müracaat varsa onları n miras iş leri de kadı lar tarafı ndan görülürdü. Bu nevi muameleler de sicillere iş lenirdi. Osmanlı da aile hukukunun tanzim ve takipçisi de kadı lardı . Nikâhlar çoğunlukla kadıveya naib huzurunda kı yı lı r veya bunları n verdikleri izinnamelerle imamlar tarafı ndan bu hizmet yerine getirilirdi. Kadı lar, bulunduklarıbölgelerdeki bütün vakı f, mukataa ve tı marları n da murakı bıidiler. Merkezden yazı lan idari, iktisadi, mali, askeri yazı ları n birer sureti beylerbeyiler ve sancakbeyiler ile birlikte kadı lara da gönderilirdi. Kadı lar bunları kendilerine vası l olduğu tarihle birlikte sicillere kaydederlerdi. Ordunun seferde bulunduğ u bölgenin kadı larıda orduyla birlikte sefer görevi alı rlardı . Menzillerin tanzimi, asker kaçakları nı n tedibi, ordunun iaş e ve mühimmatı nı n temin ve takviyesi de kadı lara aitti. Bölge asayiş inin temini hususu da beylerbeyi ve sancakbeyi ile birlikte kadı ya aitti. Emniyet kuvvetlerince yakalanan sakiler kadı ya getirilir ve kadıtarafı ndan hüküm verilerek gereği icra olunurdu. Kadısicilleri bu tip vukuatları nda sicillere iş leyerek bünyesinde barı ndı rmaktadı r. 12 Kadı lar bugünkü belediye hizmetlerini de ifa etmiş ler, bu görevleri gereğ i narhları n tespiti-tanzimi ve bunları n sı k sı k kontrolü, esnafı n teftiş i, ihtikârı n ve istifçiliğin önlenmesi hususunda önemli vazifeleri yerine getirmiş lerdir.34 OsmanlıDevleti’nin ilk zamanları nda kadı nı n görev süresi sı nı rlanmamı ş tı . XVII. yüzyı lı n sonundan itibaren, müddet-i örfiyye veya düzenli görev süresi bir yı l oldu. Bunun sebebi, kadı ları n mahalli halk ile yakı nlaş mamaları , yeterli kadro olmaması , zaman-ıinfiallerinde (görevlerinin sonunda) eğitime yönelmeleri gibi nedenlerdir. Bu, hiyerarş ide meydana gelmesi olası olan tı kanı klı kları da önlemekteydi.35 Bası nda kadı nı n bulunduğu, İ slam hukuku esas alı narak yargı lamanı n yapı ldı ğı mahkemelere ş er’i mahkemeler, meclis-i ser’ veya mahfil-i ser’ denilmektedir.36 Şer’i mahkemelerin en önemli görevlileri olan kadı ları n yanı nda onlara yardı mcıolan diğer bazıgörevlilerde bulunmaktadı r. Bunlarısöyle sı ralayabiliriz: Naibler: Naib, sözlükte bir kiş inin yerini tutan ve yokluğunda islerini yürüten kimse anlamı na gelir.37 Terim olarak ise kadı nı n belirlenmişsayı daki, belli süre veya belli iş için görevlendirdiği yardı mcı sı na naib denir. Uzak bir yere atanan kadı , görev yerine gitmeyip yerine naib gönderebilir. Mahkemede değil de, yerinde çözülmesi zaruri olan veya araş tı rma, keş if gibi isleri gerektiren durumlarda kadımahkemeden ayrı lamayacağı na göre adı na bu iş leri yapmak için kendisi tarafı ndan atanan naibleri vardı r. Bu naibler, kadı ları n bulunmadı ğıhallerde veya bilhassa köylerde, onlar namı na davalarıçözerken, tamamı yla kadıyetkisine sahip bulunuyorlardı . Kadı unvanı nıhenüz kazanamamı şnaib denilen hakimler, kazaskerlere değ il, bağlı olduklarıkazanı n kadı sı na tabi idiler. Kadınaibi önerir, kazasker de onaylarsa göreve baş lardı .38 34 Kenan Z. Taş -İ brahim Özcosar; Hüseyin H. Günes ve Digerleri,195 Nolu Mardin Ser’iyye Sicili Belge Özetleri ve Mardin, Mardin Tarihi İ htisas Kütüphanesi Yayı nları ,İ stanbul 2006, s. 3-4 35 Hasan Tahsin Fendoglu, a.g.m., s. 455 36 Hasan Tahsin Fendoglu, a.g.m., s. 454 37 Abdülaziz Bayı ndı r, “Osmanlı ’da Yargı nı nİ ş leyisi”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. VI, Yeni Türkiye Yayı nları . Ankara 2000, s. 435 38 Hasan Tahsin Fendoglu, a.g.m., s. 456-457 13 Kassam: Kassam, kelime olarak kı sı m kı sı m ayı ran, taksim eden39manaları na gelir. Kadı ları n yaptı klarıönemli görevlerden birisi de, ölen kimselerin geride bı raktı kları malları nı , İ slam miras hukuku esaslarıçerçevesinde mirasçı lara paylaş tı rmaktı r. Bu görevi kadıadı na bu isle görevli yardı mcı sıolan kassamlar yapar. Kamu görevlilerinin miras taksimleri ise kazasker kassamlarıtarafı ndan yapı lı r.40 Her kadı lı kta hususi kassam defteri bulunmakta olup muamele bası na resmi kı smet adı yla harç almı ş lardı r. Bu vazife Tanzimat’tan sonra kaldı rı lmı ş tı r.41 Müş avir: Hakim gerek görürse fı kı h bilginleri ile istiş are edebileceği gibi yargı lama esnası nda bunlarıyanı nda da bulundurabilirdi. Ayrı ca 1913’te çı karı lan Hükkam-ı Ser ve Mehakim-i Şer’iyle hakkı nda Kanun-ıMuvakkat’ı n sekizinci maddesine göre; kazaskerlikler, İ stanbul, Muhallefat, Evkaf, Galata ve Üsküdar kadı lı kları yla vilayet merkezlerinde iş i çok olan ş er’i mahkemelerde ihtiyaca göre bir ve iki müsavir bulunduracak, Harameyn (Mekke ve Medine) kadı ları nı n müş avirleri tek baş ları na hüküm verme yetkisine sahip olacaklardı .42 Kâtip: Güvenilir, sağlı klı , davalarıyazma ve i’lam düzenleme usulüne vakı f bir kiş i, mahkemeye kâtip olarak tayin edilir. Kâtip, tarafları n iddia ve savunmalarıile ş ahitlerin ifadelerini kaydeder.43 Şuhûdü’l-Hâl: Kadı ları n bir diğer yardı mcı sımahkemelerde yargı lamaya bir anlamda müş ahit sı fatı yla katı lan suhûdü’l-hâl dir. Diğer İ slam devletlerinde de varlı ğı na ş ahit olduğumuz ve içlerinde zaman zaman ileri gelen hukukçuları n da yer aldı ğıbu tür ş ahitler, mahkemeye intikal eden hukuki ihtilafı n ş ahitleri değil, mahkemelerde yapı lan yargı lamanı n müş ahitleridir. Şuhûdü’l-udûl da denilen ve o kaza bölgesinin ileri gelenleri arası ndan seçilen, sayı larıbeşaltıveya daha fazla olan bu ş ahitler, muhakemenin iş leyiş ine veya karara herhangi bir ş ekilde müdahale etmez, sadece kadı ları n adil karar vermesinde varlı kları yla dolaylıolarak etkili olurlar. Şer’iyye sicil defterlerindeki kararları n altı nda bu ş ahitlerin isim ve imzaları da bulunmaktadı r. Şuhûdü’l-hâl olarak zaman zaman eski kadı ları n, hatta 39 Ferit Devellioglu,Osmanlı ca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, 23. Baskı , Aydı n Kitapevi, Ankara 2006, s.494 40 M. Akif Aydı n, “Osmanlı da Hukuk”, OsmanlıDevleti Tarihi, c. 2, Feza Yayı ncı lı k, İ stanbul 1999, s. 395 41 Halil Cin-Ahmed Akgündüz,a.g.e., s. 276 42 Abdülaziz Bayı ndı r,a.g.m., s. 436 43 Abdülaziz Bayı ndı r,a.g.m., s. 436 14 kazaskerlerin görev yapması , bu görevin ne kadar önemsendiğini göstermesi bakı mı ndan dikkat çekicidir. 44 Mübaş ir: Mübaş ir, kelime olarak bir ise baş layan anlamı na gelmekte olup, hakimin emrini tebliğgörevini yürüten kiş idir.45 Muhzı r: Muhzı r, sözlük anlamıile huzura getiren demektir. Bu günkü mübaş irlerin hizmetini görmüş ler, davacıve davalı yıhakimin huzuruna getirme görevi ile yükümlü tutulmuş lardı r. İ hzariye denen ve taraflarca karş ı lanan bir ücret almı ş lardı r.46 Tezkiye Memurları : Şahitler hakkı nda güvenilirlik soruş turması(tezkiye) yapan memurlardı r.47 Çavuş : Mahkeme i’lamları nı n icrası , borçlunun malı nısatarak borcunun ödenmesi, borçlunun hapisle tazyiki yani bedeni ve nakdi cezaları n infazıgörevlerini üstlenmiş lerdir. Bu görevler 1871 yı lı nda icra dairelerinin kurulmasıile bu dairece yürütülmeye baş lanmı ş tı r.48 Subaş ı : Hükümet merkezindeki çavuşteş kilatı nı n görevlerini sancak, kaza, nahiye ve köylerde subaş ıdenen memurlar yürütmüş tür. Kaza ve daha küçük birimlerin idari amiri olan subaş ı lar, ş er’iyye mahkemelerinde de icra ve infaz memuru olarak görev yapmı ş lardı r.49 Hademe: Duruş ma güvenliğini sağlayan görevlidir. Bunlar, lüzumsuz söz ve uygunsuz davranı ş lara engel olurlar. 50 Kapı cı : Kapı nı n önünde durup mahkemeye baş vurmak isteyenleri sı raya koyan görevlidir.51 Kadı lar, kadı lı kları n kurulusundan itibaren kazaskerlere, onlar da tam yetkili olan sadrazamlara bağlıidiler. Tanzimat sonrası nda ise Mesihat (Şeyhülislamlı k) makamı na bağlanmı ş lardı r. Temmuz 1908’den sonra gerek nizamiye mahkemeleri hakimleri, gerekse ş er’iyye mahkemeleri kadı larıAdalet Bakanlı ğı ’na bağlanı nca, 44 M. Akif Aydı n,a.g.m., s. 399 Abdülaziz Bayı ndı r,a.g.m., s. 436 46 Halil Cin-Ahmed Akgündüz,a.g.e., s. 276 47 Abdülaziz Bayı ndı r,a.g.m., s. 436 48 Halil Cin-Ahmed Akgündüz,a.g.e., s. 276 49 Halil Cin-Ahmed Akgündüz,a.g.e., s. 277 50 Abdülaziz Bayı ndı r,a.g.m., s. 436 51 Abdülaziz Bayı ndı r,a.g.m., s. 436 45 15 kadı lı kları nş eyhülislamlı kla bağ larıkesilmiş tir. 12 Mart 1917 tarihinde çı karı lan bir kanunla ş er’iyye mahkemeleri yeni bir düzene konulmak istenilmiş ,52Cumhuriyetin ilanı nıtakiben halifeliğin kaldı rı lması ndan bir müddet sonra da 8 Nisan 1924’de ş er’iyye mahkemeleri kaldı rı lmı şve kadı lı k ile naiblik tarihe karı ş mı ş tı r.53 B. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ 1. TANIMI VE ORTAYA ÇIKIŞI Kadı ları n verdikleri ilam, hüccet ve cezalar görevleri gereği tuttuklarıçeş itli kayı tlarıihtiva eden defterler Şer’iyye Sicilleri, KadıDefterleri, Mahkeme Defterleri ve Zapt-ıVekayi sicilleri ismi verilmektedir. 54 Şer’i ve örfi kanunlara göre hüküm veren kadı lar hem adli hem de idari görevler üstlenmişoldukları ndan Şer’iyye Sicillerinde onları n her iki görevleriyle ilgili kayı tlar bulunmaktadı r. Adli kayı tları n baş ı nda i’lamlar, hüccetler, vakfiyeler ve ma’ruzlar gelir. İ dari kayı tlara gelince bunlar memur ve müderris tayini, resmi yapı ları n kesif ve tamiri, esnafı n teftiş i, narh koyma, yiğitbaş ıve kethüda tayini, mukata’a teftiş i gibi kayı tlardı r. Devletin mahalli adli ve mülki iş ler hakkı nda göndermişolduğu fermanları n infaz ve uygulamasıda kadı lar vası tası yla yapı lı rdı .55 Sicillerdeki kayı tları n özelliklerinden genel olarak bahsetmek gerekirse: 2. KADI TARAFINDAN KALEME ALINAN BELGELER 2.1. İ ’lamlar: Bir davanı n mahkemece nası l bir hüküm ve karara bağ lanacağı nı gösteren ve hakimin imza ve mührünü taş ı yan vesikadı r.56 İ ’lam’ı n belli baş lı unsurlarıvardı r. Bunlar: Ali Safak, “OsmanlıDevleti’nde Dinin YargıÜzerindeki Etkisi” Osmanı lıAnsiklopedisi, C. 6, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000, s. 421 53 Kenan Z. Taş -İ brahim Özcoş ar, Hüseyin H. Günes,a.g.e., s. 6 54 Abdulaziz Bayı ndı r,İ slam Muhakeme Hukuku, Acar Matbaacı lı k, İ stanbul:1986, s.1. 55 İ smail Hakkı Uzunçarş ı lı ,OsmanlıDevletinde İ lmiye Teskilatı , s.83. 56 Mehmet Zeki Pakalı n,Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlügü,İ stanbul: 1983, s.51. 52 16 a- Hakimin İ mza ve Mührü: i’lamda hakimin imza ve mührü bulunur. İ mza hakimin kendi eliyle yazmı şolduğu ismi ve künyesinden ibarettir. Mühür de imza gibi ismini bazen de bir dua cümlesini ihtiva eder.57 b- Davacı nıAdıve Adresi : İ lamda sı rasıile davacı nı n adresi kendisinin ve babası nı n adıyazı lı r. c- Davalı nı n Adı : Adı , varsa lakabıve babası nı n adıyazı lı r, Adresine yer verilmez. d- DavanıKonusu: İ ’lamı n bu kı smı nda eksik ve fazla olmaksı zı n davacı nı n iddiası na yer alı r. e- Davacı nıCevabı : Da’valıcevabı nda sahsıile ilgili iddiayıkabul veya red eder, yahut iddiayıhükümsüz bı rakacak ş ekilde karsıdava açar. f- Beyyine Talebi: Delil manası na gelip davalı nı n iddiayıkabul etmemesi halinde, hakim davacı dan iddiası nıispat etmesini ister. g- İ spat Ve Yemin: Davacıdavası nıispat edemediği takdirde karsıtaraf bir yemin teklif edebilir. h- Şahitler Hakkı nda Güvenirlilik Soruş turması : Kadı lar gizli ve açı k olmak üzere ş ahitleri tezkiye ederler. 1866 tarihinden itibaren sicillere tezkiye edenlerin isimleri de yazı lı r oldu. j- Hüküm: İ ’lamda daha önce verilen bilgiler hükmün gerekçesi kabul olunmakta ve ayrı ca gerekçe yazı lmamaktadı r. ı - Tarih: Arapça olarak veya bugünkü tarih atma şekline uygun olarak atı lı rdı . i- Şuhudü’l-hal: Şahitlerin isimleri yazı lı r. Şayet ş ahit sayı sıçok ise bunlardan bir kı smı nı n ismi yazı lı r, kalanlar içinde; ‘’ve gayrühüm ‘’ ifadesi kullanı lı r.58 2.2- Hüccet: Kelime anlamıitibarıile senet, vesika, delil manaları na gelmektedir. Şer’iyye Sicillerindeki anlamı yla hüccet hakimin hükmünü ihtiva etmeyen taraflardan birinin ikrarıile diğerinin tasdiki havi bulunan ve üzerinde bunu düzenleyen hakimin mühür ve imzası nıtaş ı yan senet demektir.59 Bunları n ilamdan 57 AbdulazizBayı ndı r, İ slam Muhakeme Usulü, s.3. AbdulazizBayı ndı r, İ slam Muhakeme Hukuku, s.3-18. 59 Mehmet ZekiPakalı n,Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlügü, s.865. 58 17 farkıhakimin hükmünün yazı lıolması dı r. Bir mahkemenin hüccet tanzim edip ilgiliye vermesi ve bir suretini de sicil defterine kaydetmesi o konuda hukuki çeliş menin vaki olacağı na, olursa hücceti elinde bulunduranı n lehinde karar verileceği manası nıtaş ı r.60 2.3- Ma’ruz: Ma’ruz kelime anlamıitibarı yla arz edilen ş ey manası na gelir. Halkı n mahkemelerde çeş itli konularda yaptı ğış ikayetler, hakimin emri ile görevliler tarafı ndan yapı lan keş if ve tahkikat raporları , na’iblerin daha çok ceza konuları nda yürüttükleri soruş turma ve hakimin tasvibine bağlıolarak verdikleri hükümler, bir üstlerine arz ettikleri konular ma’ruz baslı ğ ı altı nda sicil defterlerine kaydedilmiş lerdir. Bu konuda müstakil defter tutulduğu gibi bazıhüccet ve i’lam defterlerinin ortası na veya sonuna da yazı ldı klarıgörülmüş tür. 61 2.4- Ferman: Padişahı n, yasama ve icra yetkisine dayanarak verdiği emirle göndermişolduğu bölgenin Şer’iyye Siciline kaydedilerek halka duyurulurdu.62 Bunlar kamuya ait konular olduğ u gibi, vazife tevcihi, tı mar tevcihi, ticaret beratıve benzeri konularıda ihtiva etmektedir. Bu tür emirler için müstakil defterler tutulmadı ğızaman sicillere yazı lı r bazen ayı rt edilebilinmesi için ters olarak da yazı lı rlardı . 63 3. Ş ER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ Nİ NTÜRK TARİ Hİ AÇISINDAN ÖNEMİ Osmanlıtarihinin kaynaklarıarası nda Şer’iye Sicilleri birinci derecede öneme sahiptir. Kadı lar ile merkezi idarenin yazı ş malarıyanı nda, halkı nş ikayet ve dilekleri, mahalli idarelere ait hukuki düzenlemeler olarak kabul edilen ferman ve hükümler ve en önemlisi de ait olduğu mahallin sosyal ve iktisadi hayatı nıyansı tan mahkeme kararları nıihtiva eden bu defterler incelenmeden OsmanlıDevleti’nin siyasi, idari ve sosyal tarihi yapı sıtam olarak aydı nlatı lamayacaktı r. Günümüzde oldukça popüler 60 AhmetAkgündüz, Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri, s.21. AbdulazizBayı ndı r,İ slam Muhakeme Hukuku, s.18-19. 62 Mithat Sertoğlu, OsmanlıTarih Lugatı ,İ stanbul:1986, s.166-167. 63 Ahmet Akgündüz,Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri, s.39-42, 61 18 olan ş ehir tarihleri ve yurdun muhtelif bölgelerindeki mahalli hayata ait ilmi araş tı rmaları n birinci derecede kaynağıŞer’iye Sicilleridir. Sosyal yapıve idari teş kilat açı sı ndan; Şer’i siciller eski idari teş kilatı mı zı n bir çok bölümlerini aydı nlatmasıaçı sı ndan da önemli bir kaynaktı r. Kaza, sancak, eyalet taksimatı , beylerbeyi, sancak beyliği, kethüdalı k ve voyvodalı k gibi idari; kadı lı k, naiplik, muhzı rlı k, mübaş irlik, bostancıbaş ı lı k, çavuş luk, subaş ı lı k gibi adli müesseselerin hem idari yapı sıhem de ifa ettikleri fonksiyonlar da sicillerde bulunmaktadı r yine vakı f, gedik, narh ve benzeri sosyal ve iktisadi müesseselerde sicillerde kaydolunmuş tur. Kurum tarihi, sosyal tarih, aile yapı sıve geliş im seyri sicillerden açı ğa çı kartı labilir. Askeri açı dan Şer’iyye Sicillerinde 470 küsur yı llı k harp tarihimizi, bütün tafsilatı yla genellikle sonları nda yer alan ve kadı lara hitaben yazı lan yazı lıemirlerde bulmak mümkündür. Nitekim yapı lan bir araş tı rmada OsmanlıPadiş ahıIII. Mehmet’in Macaristan ve Avusturya seferine çı kabilmek için Anadolu’dan nası l asker topladı ğıve Eflak isyanıile zorlasan bunalı mlıdönemde savaş la ilgili olarak halka ne gibi yazı lıemirler gönderdiği Bursa Şer’iyye Sicilleri esas alı narak ortaya konmaktadı r.64 İ lk Şer’iyye sicil kayı tları1455 tarihli Bursa Şer’iyye Sicilleri’dir. Dolayı sı yla XV. Asrı n yarı sı nda baş layarak Cumhuriyetimizin kurulusuna kadar yaklaş ı k 472 yı llı k Türk kültür, medeniyet ve müesseseler tarihinin birinci elden kaynakları elimizde bulunmaktadı r. Zira mahkeme kayı tlarıher devirde, ait olduğu devletin kültürünü ve tarihini yansı tan önemli tarihi vesikalardı r.65 Şer’iyye sicillerinin mahkemece tutulup muhafaza edilmesi hukuki bir ihtiyaçtan doğmuş tur. Kadı , i’lam ve hüccetlerin bir nüshası nıhak sahiplerine vereceğinden, evrak üzerinde sahtekarlı k yapı lmasıihtimali ortaya çı kar. Halbuki İ ’lam ve hüccetleri ve bunlarla ilgili resmi yazı larıkendi korumasıaltı nda olan defterlere kaydettiğ i takdirde, ihtiyaç halinde onlara müracaat edebilecektir.66 64 Tufan Gündüz, “Şer’iyye sicilleri ve Tarihi Kı ymeti”,Türk Yurdu, C.XII, Ankara: 1992, s.50. Ahmet Akgündüz,Şer’iyye Sicilleri, C. 1, Türk DünyasıAraş tı rmalarıVakfıYayı nı ,İ stanbul 1988, s. 17 66 Ahmet Akgündüz, “Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. X, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000, s. 59 65 19 4. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ Nİ Nİ ÇERİ Ğİ Şer’iyye sicillerinin konu edindiğ i kayı tları genel olarak iki kı sı mda özetleyebiliriz: a) Her çeş it dava zabı tları yla mukavele, senet, satı ş , vakfiye, vekalet, kefalet, vesayet, ı tk (köle veya cariye âzâdetme), borçlanma, tereke ve taksim… vs. gibi fı kı h ilminin baş lı ca konuları nıoluş turan ş er’i iş lemlere ait resmi kayı tlar, narhlarla (fiyatlar), esnaf kontrolüne ait notlar. b) Basta hükümdarlar olmak üzere her derecedeki büyük ve küçük makamlardan beylerbeylerine, sancakbeylerine, kadı lara, müftülere, mütesellimlere, dizdarlara, defterdarlara, müderrislere, mütevellilere, voyvodalara, eminlere, altı bölük erlerine, âyân-ıvilâyet ve is erlerine hitaben yazı lan ferman, berat, divan tezkeresi, mektup, rüûs, tezkere… vs. gibi resmi mahiyetteki emir ve yazıkopyaları . Bunlardan baksa iftâ makamları ndan alı nan bazıfetva suretleri ile tayin emirlerine ve göreve balsama kayı tları na, yangı n, sel, fı rtı na, deprem, don, kar, dolu olayları na ait geliş i güzel yazı lmı şayrıayrınotlara da rastlanı r.67 5. TEZKERELER VE TEMESSÜKLER Tezkereler: Osmanlıdiplomasisinde, daha ziyade üsten alta veya aynıseviyedeki makamlar arasıyazı lan ve resmi bir konuyu ihtiva eden belgelere tezkere denmektedir. Tezkereler, basta sadrazam olmak üzere yüksek devlet memurları nı n özel kalem müdürü demek olan tezkereciler tarafı ndan kaleme alı nı rdı . Bu tezkerelerin bir sureti de, ş er’iyye sicillerine müstenidi olan berat ile beraber mutlaka kaydedilirdi. Zira bu emirleri icra edecek olan makam, ilgili mahallin kadı ları ydı . İ cra için de sicile kayı tş arttı . Temessükler: Sözlükte bir ise sı kıtutunmak demek olan temessük kelimesinin ş er’iyye sicillerindeki manasıise sudur: Miri arazide ve gayr-ısahih vakı flarda tasarruf hakkısahiplerine yetkili makam veya ş ahı slar tarafı ndan verilen belge Münir Atalar, “Şer’iyye Mahkemelerine Dair Kı sa Bir Tarihçe”, A.Ü.İ slâm İ limleri Enstitüsü Dergisi, Sayı4, Ankara 1980, s. 311-312 67 20 demektir. Yani temessük, tasarruf vesikasıdemek olur ki, sonralarıtapu tabiri bunun yerine geçmiş tir.68 6. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ Nİ N YOK OLMA NEDENLERİ Kadıdefterleri arası nda tarih yönünden birçok boş luklar bulunduğu gibi, son zamanlara ait olanlar eskilere oranla daha çoktur. Her ne kadar ileride yapı lacak araş tı rmalarla defterlerin sayı sı nı n artacağıdüş ünülebilirse de bu boş lukları n tamamen kapatı lacağıve çok eski tarihli sicillerin elde edileceği beklenemez. Şer’iyye sicillerinin yok olma nedenleri ş unlardı r: — Tarih süresince birbirini kovalayan savaş lar. — Düş man iş galleri, — Yangı nlar ve su basmaları , — Uzun yı llar ş uraya buraya atı lmaktan ve bakı msı z bı rakı lmaktan dolayı çürümeler, —İ nsan eliyle yapı lan tahripler ve aş ı rmalar. 69 D. KIRSEHİ Rİ Lİ NE Aİ T SERİ YE Sİ Cİ LLERİ 1. ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ N GENEL DURUMU Kı rş ehir Şeriye sicillerinin aslıMilli Kütüphane’den, Devlet Arş ivleri’ne devredilmişolup, mikrofilmleri hala Milli Kütüphane’de bulunmaktadı r. Kı rş ehir’e ait 24 adet ş er’iyye sicili bulunmaktadı r. Bu sicillerdeki belgeler genellikle veraset, tereke, vekâlet, alacak-verecek, alı m satı m, vakı f vs. konuları nıiçermektedir. Sicillerde genellikle “rika” yazıtarzıkullanı lmı ş tı r. Şer’iyye sicillerinin yer aldı ğıkataloglara bakı ldı ğ ı nda birçok sicil defterinin “ciltsiz, harap, yazıgenellikle silik ve bozuk, rutubet görmüş , sayfalarıyı rtı k” olduğu bilgisine rastlanmaktadı r.70 68 Ahmed Akgündüz,a.g.m., s. 65-67 Münir Atalar,a.g.m., s. 313-314 70 Zülfiye Karaca,23 NumaralıKı rş ehir Şer’iyye Sicili'nin ( M. 16 Nisan-24 Ağustos 1912) 69 21 Fakat sağlam olarak günümüze kadar gelebilmişolan sicillerin sayı sıda az değildir. Bu siciller üzerinde yapı lacak olan çalı ş malarla genelde OsmanlıDevleti’nin, özelde ise Kı rş ehir’in idari, iktisadi, askeri, sosyal ve kültürel yapı sıhakkı nda ilk elden ve doğru bilgilere ulaş ı lmasısağ lanacaktı r. 2. 17 NUMARALI KIRŞEHİ R ŞER’İ YYE Sİ Cİ Lİ Araş tı rma tez konusu olarak ele aldı ğı mı z 17 numaralıKı rş ehir ş er’iyye sicili, Ankara Milli Kütüphane’de bulunan mikrofilmlerden fotokopi yoluyla temin edilmiş tir. 128 Sayfa olan Kı rş ehir Şer’iyye sicilinin tamamıokunmuş tur. 3. METİ N TRANSKRİ PSİ YONUNDA UYGULANAN METOD 17 NumaralıKı rş ehir Şer’iyye Sicili’ndeki belgeler büyük çoğunlukla okunmuşolmakla birlikte okunamayan ve yanlı şokunması ndan çekinilen yerler (…) ş eklinde gösterilmiş tir. Belgeler günümüz harflerine çevrilirken kelimelerde geçen “ayn” ve “hemze”yi “’”iş areti ile, uzatmalar ve inceltmeler ise “^” iş areti ile gösterilmiş tir. Okunuş larış üpheli olan kelimelerin sonuna “?” konulmuş tur. Şahı s adlarıve yer adları nı n doğru olarak okunmasıiçin bugün kullanı lan ş ekilleri ile karş ı laş tı rma yapı larak en doğru olacak ş ekilde yazı lmı ş tı r. Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bası lmamı ş Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 2007, s. 53 22 4. Mİ LLİKÜTÜPHANE’DEKİKIRSEHİ R ŞER’İ YYE Sİ Cİ LLERİ NO TARİ H NO TARİ H 1 1292–1301 12 1310–1312 2 1295–1313 13 1315–1325 3 1296–1305 14 1314–1317 4 1297–1309 15 1317–1324 5 1299–1305 16 1317–1325 6 1301–1305 17 1324–1328 7 1302–1304 18 1325–1326 1204 19 1325–1329 8 1305–1312 20 1326–1330 9 1305–1309 21 1326–1327 1291, 1290 22 1327–1328 1325, 1295 23 1328–1330 10 1305–1310 11 1309–1317 1334–1263 24 23 1328–1332 Bİ Rİ NCİBÖLÜM BELGE ÖZETLERİ Sayfa 1 Belge 1 ( Boş anma Davası) Mecidiye kazası na bağlıTeflek Kebir köyünden Yakup oğlu Memiş , köy sakinlerinden Battal oğlu Mehmet’in kı zıhatun’u nikâhı ndan azlettiğini bildirmiş tir. Sayfa 1 Belge 2 (Miras) Mecidiye kazası ndan Yeger oğ lu Ferdel oğ lu ömer haydar Kâhyanı n 3. Süvari Alayı nı n 12 bölüğünün 3. çadı rı nda vefat eden Mehmet’ in annesiyle birlikte mirasçı sıolduğunu iddia ediyor. İ cra mübaş iri Hasan Bey ile Süleyman Bey bulunan yerdeki ahalinden olan Mustafa Beyin oğlu Gayyib mahkemede hazı r bulunup ş ahitlik etmiş lerdir. Mehmet’ in mirasçı sı nı n babasıYeger oğlu Ömer ile annesi Ali kı zıFatma olduğunu baş ka mirasçıolmadı ğı nıdile getirmiş lerdir. Mahkeme ifadeleri kabul etmiş tir. Sayfa 2 Belge 3 (boş anma davası ) (nikâh için verilen mihrin geri istenmesi ) Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye kazasıköylerinden HacıAhmet’li yukarı köyünden Ali oğlu Mehmet aynıköyden Osman oğlu Recep’in mahkemede yüzleş mesi üzerine 1319 senesi Recep ayıiçerisinde aleyhine dava açan adıgecen kiş inin kı zıRecep kı zıMeryem 100 kuruşmihr verilerek köy ahalisinden İ smail oğ lu Ahmet ve Kı rdök köyünden Çelik Mehmet ve adi geçen köyden Osman huzurunda nikâh kı yı lmı ş tı r. Adi geçen Meryem benim nikâhlıeş imdir fakat nikah bedeli recep ayinin 319 unda değil 320 senesinde verilmiş tir.Tanı kları n dinlenmesi için mahkeme 24 ertelenmiş tir. Daha sonra ki mahkemede adi geçen ş ehitler Kı rdök köyünden Kerizoğ lu Celik Mehmet mahkemede hazı r olup ş ahitlik etmiş tir. İ fadesinde 319 senesinde Meryem’i bizim huzurumuzda nikâhlanmı ş tı r demektedir. Diğer ş ahit Kı rdök köyünden Hasan oğlu Osman mahkemede hazı r olup ş ahitlik ettiğinde, 319 senesi güz ayları ndan birinde adi geçen Mehmet’in aleyhinde dava açtı ğıkiş i Meryem’i bizim huzurumuzda mihrini teslim edip nikahları nı n olduğunu dile getirmiş tir. Diğer ş ahit HacıAhmet’li köyünden Ahmetoğlu İ smail mahkemede hazı r olup 319 senesi teş rin evvel ayı nda adıgeçen Mehmet’in kı zıMeryem’i bizim huzurumuzda mihrini teslim ederek nikâhlamı ş tı r, ben ş ahidim diyerek ş ahitlik etmiş tir. Şahitlerin ifadeleri temize gönderilerek; Daha sonra adıgeçen ş ahitlerin ifadeleri kabul edilmiş tir. Sayfa 3 Belge4 (Tayin, Atama) 1 Ağustos 1322 tarihi ve 6 numara ile belirtildiğ i gibi Mecidiye KaymakamıTevfik’e Şeyhül İ slamlı k makamı nda tebliğedilmişPadiş ah Hazretlerinin buyurduğu düzen hükmünde muamele olunacağıve kanunlara uygun kalarak bir eytam müdürü tayin etmeleri buyrulmuş tur. Sayfa-3 Belge 5 (Boş anma) Mecidiye kazasımahkemesinde bulunmaksı zı n aleyhde çı kan Zilkade ayı1324 Tarihli ilam hükümlerine itiraz için aleyhinde dava açan İ kili köyü sakinlerinde Mürseloğlu Monla Musa Bey’le vekil tayin kı lı nmı ş . 21… 1324 Tarihinde adıgeçen kazada Mahkeme Meclisi’ne itiraz dilekçesi verilmesi üzerine tarafları n tayin kı lı nan günde mahkemeye çağ rı larak 14 Şubat günü itiraz eden kiş inin vekili adıgeçen Ferit ve aleyhinde itiraz eden adıgeçen Kara Beyoğlu Mehmed Bey’in her birinin hazı r olduğu görülmüş tür. Davadan dolayıKı rdök köyü sakinlerinden o mahalde Afş ar Mehmed Bey kı zıolarak bilinen Sultan’a mahkemece tescil edilen vekil Kı rş ehri 25 sancağ ımahallelerinde Kayabaş ıMahallesi halkı ndan Ali Efendi’nin Oğlu Mehmed Ferit Efendi bazımazeretleri olduğu için mahkemenin 22 Şubat Perş embe gününe ertelenmesini istemiş tir. Aleyhinde itiraz eden Mehmed Bey’e sorulduğunda mahkemenin Salıgününe ertelenmesine karar verilerek tarafları n o gün hazı r bulunmalarıbildirilmiş tir. Sayfa 4 Belge-6 ( Nikah ) Şubat’ı n 24.Cumartesi günü daha önceden kararlaş tı rı lan mahkemede, itiraz ederek mahkemede adıgeçen kiş i Ali Efendinin oğ lu Ferid Efendi ile itiraz edenin vekili Kı rş ehir sancağıahalisinden Haci Ahmet Efendinin oğlu Akif Efendi hazı r bulunmaktadı r. Her ikisinin iddia ve itirazlarısorulduğunda Kı rdök köyü ahalisinden Hasan oğlu Afş ar Mehmet Ağa , Kı rdök köyünden evinden bulunan kı zıSultan’ı nı n 1308 senesi Rümi’sinin ilk sonbahar ayı nda bir Perş embe gecesi saat 3 sı raları nda 1000 kursun peş in verilen Mihr ile ikili köyü ahalisinden Mürsel oğlu Menla Musa (hazı r bulunmaktadı r. ) nikâhlanmı ş tı r Monla Musa tarafı ndan babasıMusa Ağa dahi nikâhıkabul etmiş tir müekkilin Sultan, Halen Musa Beyin nezlinde Mihri ödenmişnikâhlıeş i iken ş imdi Veledli köyünden Kara Bey Oğlu Mehmed Bey iş itilenlere göre ve kaza merkezine sonradan katı lmı şhalkça duyulanlara göre pek çirkin ve yüksek ser’e sonra derece zı t bir ş ekilde müdahale ettiğinden nikâhı n men edilmesine talep ederim. Bununla beraber bu yüksek mahkemenin bu dava hakkı nda vereceği hükme itiraz edecek olan Mehmed Beyin önceki ifadesinin iptal edilmesine, müvekkilim Sultan’ı n Monla Musa’nı n nikâhlıeş i olduğu adi gecen ilanda resmi olarak terbi kı lı nan 21 kanun-ıevvel 1318 senesinde Sadrazam tarafı ndan terbi edilen kanunda bülüğa eren çocukları n nikâhları nı n caiz olmasıuygundur. Tabir ve sözlerle hal-i hazı rda nikâh men edilmiş tir. 1699- kanun maddesi gereğince nikâhı n men edildiği söylenmektedir. Mahkemenin 3 ay sonrası na ertelenmesi istenmiş tir. Bunun üzerine mahkemenin rümi ayinin 26 pazartesi gününe ertelenmesine karar verilmiş tir. 26 Sayfa 4-5 Belge 7 ( Nikah ) Kararlaş tı rı lan günde mahkemede tarafları n vekilleri hazı r olmuş tur. Akif Efendiye ne diyeceği sorulduğunda Kı rdök köyünden Afş ar Mehmed’in kı zıSultan’ı n Veledli köyünden Kara Bey oğlu müvekkilim Mehmed Beyin nikahlıesi olduğuna dair mahkemede çı kan açı k ilan aleyhine ikili köyünden Monla Musa tarafı ndan itiraz olması ndan dolayıgeçen cumartesi günü yapı lan mahkemede adi geçen Monla Musa ile adi geçen Sultan’ı n son vekili Ferid Efendinin kaydedilen ifadesi dört kı sı mdı r kı sı mlardan birisi tarafları n Mehmed Beyin ve Sutan’ı n vekili Haci Mustafa Efendinin beyan sı rası nda Molla Musa hakkı nda Sultan. . . Dediği öbürü de nikâh davaları nı n tarihinde olunup süreklilik arı nı lmak gerektiğidir dördüncüsü de ş ahitliklerin uygun olmadı ğ ı dı r. Ahmed Kâhya adıgeçen kiş i ile Molla Musa’nı n ilk güz ayı nda Beş ik kertine âdetiyle bir Cuma gecesi nikâhları nı n olduğunu söylesede nerede ve ilk güz ayı nı n hangi Cuma gecesi nikâhı n olduğunu söylemiş tir ama hangi Cuma veya Perş embe gecesi olduğ unu hatı rlanasıistenmelidir. Çünkü gün ve gecenin doğru olmasıgerekmektedir. Bununla beraber Mehmed Bey’in diğer vekili Mustafa Efendi’nin bülüğa ermeyen çücuklar hakkı ndaki emri mecelle kanunları nı n 1518. Maddesi hükmüne uygun olsa bile 145.Maddenin son fı krası ndaki emir açı ktı r. Nikâhı n ulviyet ve kudsiyet ş artı na gelince Ahraet Kâhya’nı n iddası na karş ıMehmed Bey’in nikâhlıeş ine mihr verilerek Sultan’ı n 1323 senesi Şaban ayı nı n 30.günü taraf ve vekillere sorularak nikâhı n kı lı ndı ğıyaklaş ı k bir yı l sonra adıgeçen köylerine ve babasıAfş ar Mehmed’in hanesine 1324 yı lıŞaban’ı n baş ı nda Molla Musa tarafı ndan Çakı roğ lu Osman ve Akş aroğlu Bekir Osman gelerek Sultan’a “bileri Molla Musa gönderdi, Mehmed Bey’in nikâhı nıinkâr edip bana nikâhlanmak için izin versinler nikâhı mı zıkı ydı rmayalı m ve ne kadar mihr ve giysi isterse vereyim” sözleriyle Molla Musa’nı n talip olduğu açı ktı r. İ spat aramaya gerek yoktur. Mecellenin 1699.Maddesinin fı krasıbu vaka için yeterlidir Sultan mahkemede birkaç kere ifade etmiş tir. Zabta geçen ifadelerde Mehmet Bey’in nikâhlıeş i olduğunu ifade etmesi HacıMustafa Efendi konuş ması nıdeğiş tirip Mehmed Bey tarafı ndan zorla 27 gönderildiğini söylemiş . Biz nikâhı n ispatı na hazı rı z Ferid Efendi müvekkillerinin ne istediğini öğrenmek üzere yarı na kadar mühlet verilmiş tir. Sayfa 6 Belge 8 (Vekâlet) Ali Efendi’nin oğlu Mehmed Ağa Mecidiye Kazası nı n Çanak Pı nar köyünde Hacı Mustafa oğlu Halil Ağa’nı n evine gidip isimleri yazı lıolanları n tarifleriyle bilinen Ayş e oğlu Hasan açı kça ş öyle demiş tir; Eş im olup önceden vefat eden köyümüz ahalisinden Hasan oğlu Bekir’den kalan hissemi ve mahkemede gerekli olanlarıtarafı mdan hazı r edilmesi köyümüz ahalisinden Bekir oğlu İ brahim isimli kiş iyi vekil olarak tayin ettim dedi.O iş e vekâleti kabul etti ve gereğini yerine getireceğini söylemesi üzerine Ali Efendi’nin huzurunda sicile geçirilmiş tir. Sayfa 6 Belge 9 (Alacak) Mecidiye kazası nda Çanak Pı nar köyü sakinlerinden deftere geçirilmişAyş e oğlu Hasan’ı n sicile geçirilmişvekili Bekir oğlu Bayram mahkemenin baş langı cı nda odacı sıSeyyid oğlu Yusuf Çavuşile yüzleş mesinde müvekkilim Ayş e oğlu Hasan’ı n eş i kardeş im olup bundan 4 sene önce İ zmir’e giderek adıgeçen il dâhilinde Sarı calu Kasabası nda vefat ettiği için adıgeçen Yusuf Çavuşzimmetine alacağıolan 40 kuruş un müvekkilimin adıgeçen eş ine ve kardeş i Hacı ’ya verilmesi talebindedir diye dava edildiğinde Yusuf Çavuş ’dan sorulduğunda Hüseyin Gazi’den 40 kuruşborç aldı ğı nısöyledi ancak vefatıbenim malumum değildir diye inkâr etti. Çanak Pı nar köyünden Mustafa oğlu Ali ve adıgeçen köyden Şeyh Ahmet oğlu Timur mahkemede hazı r bulunup ş ahitlik ettiklerinde köyümüz ahalisinden Bekir oğlu Hasan bundan 4 yı l önce ticaret için bulunduğu İ zmir dâhilinde Sarucalu kasabası nda bulunduğu zaman vefat etmiş tir. Vefatı nıgördüklerihususunda ş ahitlik yapmı ş lardı r. 28 Sayfa 7 Belge 10 (Vekâlet) Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye Kazasıköylerinden Veledli köyü sakinlerinden Kara Beyoğlu Mehmet Bey Kı rş ehirin Kayabaş ıahalisinden ve dava vekillerinden Akif Efendi oğlu Haci Ahmet Efendi huzurunda söyle demiş tir; Adıgeçen kazanı n Kı rdök köyü sakinlerinden Afsar Mehmed ‘in kı zıSultan ikili köyünden mürsel oğlu Musa tarafı ndan güya nikâhı mı zdı r diye tevkit edilmiş tir. Akif Efendiyi vekil olarak tayin ettim demesi üzerine Akif Efendide vekilliği kabul ettiğini söylemiş tir. Sayfa 7 Belge 11 (Vekalet) Kı rş ehir sancağı ndan bağ lıMecidiye kazasıköyünden ikili köyü sakinlerinden Mürsel oğlu Malla Musanı n vekili İ shak oğlu Ahmed Kayabaş ımahallesinden ve dava vekillerinden Ali Efendi oğlu Ferid Efendi huzurunda söyle söylemektedir: Müvekkilim Mürseloğlu Molla Musanı n nikâhlıeş i Sultanoğlu Afsar Mehmed gereksiz nikâh iddiası nda bulunan Veledli Köyünden Veledli Mehmet Beyin vekili ise mahkemece devam etmekde bulunan iddia ve itirazlar ile ilgili lazı m gelen evrakları , hazı rlanmasıiçin Ferid Efendiyi Vekil eyledim demektedir. Vekilde vekilliği kabul etmiş tir bu durum tescil olunmuş tur. Sayfa 8 Belge 12 ( Nikah ) Belirsiz günde taraf vekilleri yüce mahkemede hazı r bulunmaktadı r. Vekil Ferid Efendiden müdafaasıistendiğinde: 324 senesi Şaban ayı nı n baş langı cıve ikinci defa nikâhlanmak isteme Ramazan ayı nı n ne günüdür. Vekil Akif Efendinin izah etmesini talep ederim denildiğinde vekil Akif Efendiye sorulduğunda HacıMustafa Efendinin kayı tlara geçen ifadesin den de anlaş ı lacağıüzere birinci nikâhlanma 324 senesi Şaban ayı nı n baş langı cıPerş embe günüdür ikinci 324 senesi ramazan ayı nı n 9. Cuma günüdür. Saat ve vakti ancak ş ahitlerin bileceği ve kendisinin bilmediğini 29 söylemiş tir.Ferid Efendi mecelle hükümlerinin 1836 ve 1840 maddeleri gereğince hükm olunmaktadı r. İ kili köyünden Cakı r oğlu Osman Kı rdök köyünden Aksak oğ lu Osman la beraber müvekkilim Molla Musa için bizzat Müvekkilim Sultan’dan Kı rdök köyünden bulunan pederi ve velisi Mürsel Ağa yine Kı rdök köylü Cin Ali ve Car Mehmed Ağalarla Afş ar hanesinde ikinci defa nikâhlandı klarıkastediliyor fakat bu çı kar içindir. Müvekkilim Molla Musa nikâhtan bahsetse de pederi Mürsel Ağ a ile nikâhlanmı şolsalar da müvekkilim Molla Musa karş ıtaraf bir hüküm tembih etmez. Müvekkilim Molla Musa karş ıtaraf müdafaası nda bulunmayacağı ndan dair fetvayı takdim ederek. Bununla beraber nikâhlan dı k lari söyleyen ikili çakı r oğlu Osman 324 senesi Şaban’ı ndan birkaç ay evvel hastalı ğa tutulmuş . Hatta vücudundan yaralar olmuş , kendi ihtiyacı nıkarş ı layamamı ş , üç ay öncesinde kurtulamayı p vefat etmiş tir. Aksakoğlu Osman Ağa Şaban ayı nı n birinci Perş embe gününden bir gün önce veya bir gün sonra veli Mürsel Ağa ile Cin Ali ve mehmed Ağalar Ramazan ayı nı n 9. Cuma günü sabahtan akş ama kadar ikili köyünde bulunup soğuktan dolayıbir tarafa gitmediklerini zamanlarda Afş ar ‘in hanesi söyle dursun Kı rdök köyünden mecellenin 1899 maddesinin son fı krasımantı ğı nca isbat ederim. Kayı n peder , giyecek verelim oğluma var der mi? Gelin kı zlar baba hanesinde ,kayı n pederinden utanı r Dursun köyünden böyle bir adet yoktur mecellenin 38. Maddesi gereğince men olunmuş tur. Sultan vekili olan babasıtarafı ndan nikâhlandıdenilse de nikâhı n zamanıtam olarak bilinememektedir. Sayfa 9 Belge13 (Nikah) 20 sayfasıkatib tarafı ndan yanlı ş lı kla yazı lmı şolduğu için düzeltilmiş tir. Akif Efendi tebliğle bildirilenlere itiraz ettikten sonra taraflar karş ıkarş ı ya getirildi. Vekil Ferid Efendi nikâhları n gösterildiği günlerde Cakı roğlu Osman ı n malul olması diğerlerinde ikili köyünde bulunmadı ğıgerekçesiyle inkâr ediyor Molla Musa’ nı n açı kça söylemediğini belirtiyor. Nikâh meselesi önceki mahkemede iddia edilmiş . Hatta ş ahitler dinlenmiş ti. Musa’nı n Sultan hakkı ndaki ifadesi mahkeme kayı tları ndadı r. Molla Musa’nı n Ahmet Kâhyalıvekil tayin ettiği 1314 senesi Şevvalin 15.Pazar günü öpleden sonra Sultan’da Molla Musa’ya rağmen vekil tayin 30 etmek için merkez kasabada bulunan hükümete gelmiş . Duvarı n dibinde dururken HacıMustafa Efendiyi bekil tayin ettiği adıgeçen ayı n 18.Çarş amba günü öğleden sonra hükümet kapı sıiçerisinde Molla Musa, Sultan’ıgörerek: Aman Sultan gel etme Mehmed Bey’in nikâhı nıinkâr et demiş tir. Tarafları n istekleriyle mahkeme yarı nki Çarş amba gününe ertelenerek, taraflara bu durum bildirilmiş tir. Sayfa 9-10 Belge -14 (Vekâletname) Belirlenen günde taraf vekilleri gelmiş di. İ tiraz eden tarafı n vekili Ferid Efendiye sorulduğunda, müvekkilim Molla Musa 314 senesi Şevval ayı nı n 15.günü öğleden sonra adıgeçen sene ve ayı n 18.Çarş amba günü öğ leden sonra müvekkilim Sultan’ı bizzat nikâhladı ğıbeyan ediliyor. Müvekkilim 19 veya 17’sinde olduğuna göre 314 senesinin Kameriyesi öyle bir nikâhlanma yok olsa bile geçerli değildir denmiş tir. İ tiraz eden tarafı n vekili Akif Efendi ise cevabı nda 308 senesi Teş rin-i evelin 20.günü akdin yapı lmı şolduğu ve Ferid Efendi tarafı ndan güya akdin ilk güz ayı nda yapı ldı ğısöyleniyor. Bir yı lımevsim itibariyle 4 kı sma bölersek ilk güz ayıEylül olacağı ndan bu çeliş kiyi kimse inkâr etmesin. Bu günkü müdafaları1314 senesi Şevvalinin 15-18 günlerinde Musa’nı n nikâhı nda bulunduğu, dünkü mahkemede ifade ettiğ imi ortadan kaldı rmaya çalı ş ı yorlar. Sultan ve Molla Musa’nı n davaları 1324 senesi Kameriye’sinde oluyor. 1324 senesi Şevval ayı nı n 15.günü Molla Musa Ahmet Kâhyaya 18.günüde Sultan, HacıMustafa Efendiye vekâletname veriyor. Bizim iddiamı z ise neticede adıgeçen Musa ile Sultan’ı n vekâlet verdiği gün nikâhlandı ğ ıarz ediyoruz. Her ikiside bundan baş ka vekâletname vermişdeğildir ki günleri ayı rt edilsin. Bundan dolayınikâhlanma meselesinin hak ve doğ ruluğunu etraflı ca düş ünerek icrası nıarz ederim dedi. Ferid Efendi cevabı nda kana mal müdürü Rif’ahü Efendi hazretlerinin hazı r bulunduğu 1314 senesi Şevval ayı nı n 15 ve 18. Günlerinde bikah olmuş tu diye iddia edilmiş ti. Kayı tlara geçti. Sizde okuyup imzalayı n diye buyruldu. Baş tan sona okuyup imzalarla tastik etdik. Taraflara baş ka diyecekleri olup olmadı ğısorulduğunda baş ka diyeceklerinin olmadı ğı nısöylemiş ler. 31 Kayı tlara geçirilen bu dava Kazahanlu Müfti Efendi’ye gönderilmiş tir. Yazı lan cevapta Musa’nı n tarihi Mehmet Bey’in tarihden önce olduğu için önceki tarihteki ş ahit önceki ve tercih edileni olacağıcevabıalı ndı ktan sonra vekil Ferid Efendi’nin davasıtemize gönderilmiş tir. Sayfa- 10 Belge -15 (Şahitlik) Tarafları n vekilleri hazı r olup Ferid Efendi’den ş ahit istendiğinde devamıKı rdök köyünden Ali Kahya oğlu Mustafa oğlu Ali ve adıgeçen köyden HacıMehmed oğ lu İ brahim Kahya yine adıgeçen HacıAhmed oğ lu Molla Hüseyin ve yine adıgeçen köyden Düdel Mehmed Ağa ve yine adıgeçen köyden Kara Ali ve Görülü, Eyyüb oğlu Şükrü, Mükremin oğlu Hasan ve yine adıgeçen köyden Âş ı k Ali, Molla Ali, Gül Mehmed ve İ kili köyünden Çakı roğlu Mustafa ve Çakı roğlu Battal, Veli oğ lu Aş ir, Abdülcelil oğlu Halil, İ smail oğlu Mehmed ve yine adıgeçen köyden Kuyumcu oğlu Ali, Ali oğ lu Halil ve yine adıgeçen köyden Hasanoğlu Battal ve HacıAhmedli köyünden Ömer Kahya ve yine adıgeçen köyden Emrullah oğ lu Vahid Efendi, Kutlu oğlu Hacıve yine adıgeçen köyden HacıKahya, diğeri Kara Eyüb ile ş ahitleri getirilerek Rumi ayı nı n 17.Çarş amba günü isbat ederim demiş tir. Sayfa -10 Belge -16 ( Temyiz) Musa’nı n cevabıalı ndı ktan sonra Ferid Efendi tarafı ndan davanı n temyize gönderilmesinin talep edilmesidir. Sayfa 10-11 Belge-17 ( Nikah ) Belirlenen günde adıgeçen tarafları n vekilleri Ferid ve Akif Efendiler hazı r bulunmuş lardı r. Kı rdök köyü ahalisinden Hasan oğlu HacıAhmed mahkemede hazı r bulunup ş ahitlik etmiş tir. Köyümüz ahalisinden Afş ar Mehmed Ağa’nı n kı zıSultan’ı 32 İ kili köyünden Mürseloğlu Musa 308 senesi ilk güz ayı nı n baş ı ndan itibaren bir Cuma gecesi Sultan ve Molla Musa’nı n hazı r bulunduğunda 2000 kuruşmihrin verilmesiyle tarafları n vekilleri nikâh ardı nıyaptı . Bende bu cemiyette hazı r idim. Allah için ş ahitlik ederim demiş tir. Diğer Şahit Kı rdök köyünden İ brahim oğlu HacıMehmed olup mahkemede hazı r bulunup ş ahitliği istendiğ inde 308 senesi ilk güz ayı nı n baş ı nda bir Cuma gecesi Afş ar Mehmed’in kı zıSultan’ıİ kili köyünden Mürsel oğlu Molla Musa’ya 2000 kuruşmihir vererek Afş ar Mehmed’in köyünde ve kendi hanesinde kı zı nıMusa’ya verdi. Kayı n pederi Mürsel de kabul etti. Ben Allah için ş ahidim demiş tir. Şahit HacıAhmedli köyünden Mehmed oğlu Osman isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda 308 senesi ilk güz ayı nı n baş ı nda bir Cuma gecesi Kı rdök köyünden Afş ar Mehmed kendi evinde kı zıSultan’ıİ kili köyünden Mürsel oğlu Musa’ya tarafları n velileri huzurunda nikahladı ğı na ve 1000 kuruşmihir verdiğ ine ben ş ahidim demiş tir. Kı rdök köyünden ş ahidi Ali oğlu Mehmed isimli kiş i mahkemede hazı r bulunup ş ahitliği sorulduğunda;Afş ar Mehmed’in kı zıSultan’ı n kendi huzurunda ve kendi köyündeki evinde İ kili köyünden Mürsel oğlu Musa’ya 2000 kuruşmihir atarak kı zı nı nikahlamı ş tı r. Musa’nı n babası nı n kabul ettiğine Mehmed ş ahitlik ederimdiyerek ş ahitliğ ini bildirmiş tir. Adıgeçen ş ahitlerin ifadeleri ve tarafları n söyledikleri üzerine Sultan’ı n Molla Musa’nı n eş i olduğ una karar verilmiş tir. Sayfa-11 Belge- 18 ( Nikah ) Afş ar Mehmed Ağ a kerimesi Sultanıİ kili Karyesinden Mürsel oğlu Musa 308 senesi ilk güz ayı nı n ibtidâsı nda bir Cuma gecesi mezbûre Sultan ve ve merkum Monla Musanı n hâlihazı rları nda 2000 kuruşmihr tesmiyesiyle tarafeynin velileri akd ve nikâhları nıicrâ ettirmiş tir. 33 Sayfa 12 Belge 19 ( Nikah ) Mecidiye’nin Uzun Pı nar köyünden Osman oğlu Mehmed isimli kiş i Akpı nar köyünden Bozon Arab oğlu İ brahim söyledikleri üzerine der ki;ben Bozon’un kı zı Fatma’yı320 senesinde bir yaz mevsiminde 100 kuruşmihiri vererek nikahladı m. Babası14 zilkade 1324’te nikahlandıdiyerek inkarda bulunduğundan ş ahitliği sorulduğunda cevabı nda gerçekte adıgeçen kı zı nı n Mehmet oğlu Osman’la nikahlamı şise de 324 senesinde nikahlarıbozulmuş tur. Şahit istenirse ben Uzun Pı nar’dan HacıAli oğlu Şeyhli ve HacıHalil oğlu Bozan ve HacıHasan oğlu Hacı Osman ile iddiamıisbat edecegini söylemiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden HacıAli oğlu Şeyhli mahkemede hazı r bulunduğunda sorulmuş tur. Mehmed oğlu Osman isimli kiş i aleyhte iddiada bulunan Bozon’un kı zı olan Fatma ile 320 senesi bir yaz mevsiminde nikahları nı n olduğ una ben Allah için ş ahitim demiş tir. Diğer ş ahit Gülleli köyünden HacıHasan oğlu HacıOsman isimli kiş i mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda gerçekte Mehmed oğlu Osman Bozon’un kı zı Fatma’yıbir yaz mevsiminde mihri verilerek nikahları nı n olduğuna ben ş ahitliğini ildirmiş tir. Bu zabtı n huzurumuzda olduğu tasdik olunarak ş ahitlerin ifadeleri hükümler gereğ ince kabul edilmiş tir. Sayfa 12 Belge -20 ( Vekalet ) Büyük vilayet Ankara’ya bağlıKı rş ehir sancağı nı n Mecidiye KazasıMal Müdürü Mehmed Emin Efendi oğlu Raş id Efendi adıgeçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye ait odada Dedezâde tam olarak der ki,kasaba sakinlerinden ölmüşolan Hacı Hasan Efndi’nin büyük kı zıBehiçeyi mihri teslim edilerek yerinde Ahmed Çelebi oğlu İ smail Efendi ve HacıNaim Efendi oğlu HakkıEfendilerin huzunda nikah kaideleri yerine getirildiğinde adıgeçen kasaba ahalisinden Kâîmi 34 oğlu Raş id Efendi oğ lu Mehmed Emin Efendi’yi vekil ve tayin ettim dediğinde bu vekalet tasdiklenerek huzurları nda gerçekleş tirildiği bildirilmiş tir. Sayfa 13 Belge-21 ( Miras) MecidiyeKazası Süvâri Jandarma bölgesinde kalkan Sagir köyü ahalisinden Seyit Mustafa’nı n mirasınikahlıeş i Ayş e oğlu Yusuf ile küçük çocuğunun oğlu Mustafa oğlu Ali ve küçük çocuğunun kı zıZeynep’e mahsustur. Mecidiye jandarma onbaş ı sı Haydar oğlu Yusuf ve Tekfel köyünden Yaman oğlu Ali isimli kimseler huzurunda Hası m Çavuş ’un ş ahitliğ inde isbat edillerek, adıgeçen ş ahitlik temyiz olunmuş tur. Sayfa 13 Belge -22 ( Veraset) Kı rş ehir sancağ ı na bağlıMecidiye Kazası köylerinden Kilisa Fazlu köyü ahalisinden üçüncü Humâyun Ordusunun 17. Süvâri Alayı nı n 4. neferiyken bundan önce vefat eden Ömer Mansûr oğlu Mansuroğlu Mansur’un veraseti babasıadıgeçen Mansur ile annesi Ayş e oğlu Mehmed’e mahsus olduğu ve onlardan baş ka varisi ve mirasçı sıolmadı ğı na adıgeçen köyden Süleyman oğlu Mehmed ve yine adıgeçen köyden Medres Süleyman Efendi oğlu Yunus isimli kimsenin ş ahitlik etmesiyle adı geçen Mansur’un verasetlerine karar kı lı nmı ş tı r. Sayfa 13 Belge-23 ( Vekalet ) Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye Kazasıköylerinden Kara OvalıMustafa Kanya oğlu HacıMehmed adıgeçen kazanı n mahkemesinin huzurunda bulunduğ unda Mecidiye Kazasıahalisinden Mehmed Efendi oğlu Süleyman Bey huzurunda tam olarak ş öyle demiş tir, Mehmed Efendi’yi vekil tayin eyledim. O da adıgeçen vekilliği kabul ederek vekillik tescil olunmuş tur. 35 Sayfa 14 Belge 24 ( Çalı nma ) Mecidiye Kazasıköylerinden Teflek Kebir köyü imamıMehmed Efendi oğlu Ali mahkeme huzurunda Şamili Köyü sakinlerinden HacıHasan oğlu Ali oğlu Hacı Hasan yüzleş tiğinde netice olarak malı m ve mülküm olan 11 yaş ı nda 700 kuruş kı ymetinde duru renkte karı ş ı k inek, kulağıyaralı dı r. Kulağıküpeli katı r, kuyruklu bir başkı srağı mıYozgat’ı n Cebeli köyü mevkiinden çalı nı p aleyhte iddiada bulunanı n mülkünde bulunması yla hakkı mıtalep ederim. Aleyhte iddiada bulunan kiş inin ne diyeceği sorulduğunda adıgeçen kı srak henüz 5 yaş ı nıdoldurup 6 yaş ı na girdi. Kulaklarıküpeli değildir. Malı m iddia sahibinin değ ildir. Adıgeçen çalı nmı ş beygir konusunda tarafları n muhalefette bulunduklarıesnada bu durumdan haberi olan Kitorak Ağ a adıgeçen beygirin 6 yaş ı nıdoldurarak 7 yaş ı nda olduğunu haber verdi. Her iki tarafta bir at ve ya tay konusunda çekiş mektedir,her biri o tayı n kendi kı srağı ndan doğma olduğunu dava etmiş tir. Şahitlerin dinlenmesine karar kı lı nmı ş tı r. Sayfa-14 Belge- 25 ( Şahitlik ) 1259. Madde Bu dava Mecidiye Müftülüğü’ne havale edildiğinde Yusuf Efendi davası na bağlı ş ahit talep edildiğinde ben davamıMehmet Kahya oğlu Süleyman ve Tavabil Hüseyin oğlu Hasan ile isbat ederim demiş tir. Mehmet Kahya oğlu Süleyman mahkemede hazı r bulunup ş ahitliğ i sorulduğunda özetle: ‘‘Bu hükümet konağı nda muayene olunan duru renkte 6 yaş ı nda kı srak adıgeçen Ali’nin kendi kı srağı ndan doğma malıolduğuna Allah için ş ahitlik ederim’’demiş tir.Diğer ş ahit adıgeçen köyden Hüseyin oğlu Hasan’a ş ahitliğ i sorulduğ unda özetle: ‘‘Bu adıgeçen kı srağı n aleyhte dava açanı n kı srağı ndan doğ ma olduğ una ş ahitlik ederim’’ demiş tir. Şahitlerin ifadeleri kabul olunarakbuna bağlıolarak hüküm verilmiş tir. 36 Sayfa 15 Belge-26 ( Vekalet ) Mecidiye kazası ndan Himmet Uş ağıköyü sakinlerinden Musa oğ lu Hacıoğlu Musa ve Sekrin Yusuf sayesinde bilinen Nuriye Hatun kı zıAbdurrahman ve yine adıgeçen köyden Satı lmı ş kı zı Tanla Hatun olarak bilinen hatunlar Mecidiye köyü mahkemesinde Keskin kazası ndan Naskan Bey köyü ahalisinden Yusuf Bey Muslihiddin Bey huzurunda dediler ki, eş lerimiz Aziz oğlu Haydar ve Musa oğ lu HacıMehmed oğlu Musa’nı n ve Kara OvalıMustafa Kahya oğlu Mehmet ile zimmet vekaleti davası ndan dolayımalları mı z haciz altı na alı ndı ğı ndan dolayıadıgeçen Mustafa Kahya ile vekili mahkemede bulunup tebliğetmiş lerdir. Özetle her tür zarar ve ziyan iddiası na ve aleyhinde vuku bulmuşve bulacak davaları n hepsini mecliste hazı r bulunan Yusuf Bey’i vekil tayin eylemiş , o da adıgeçen vekilliği kabul etmiş tir. Sayfa 16 Belge–27 ( Boş anma ) Mecidiye’nin …. Köyünden Hüseyin oğlu Dervişoğlu Hüseyin yine adıgeçen köyden İ sa oğ lu İ smail oğlu İ sa Kör Yusuf yüzleş mesi üzerine dava edip der ki; ‘‘Bundan iki sene önce adıgeçen kiş inin kı zıRukiye oğlu İ smail’i 500 kuruşmihr teslim ederek ş ahitlerin huzurunda nikâhlayı p iki seneye yakı n evlilikten sonra adı geçenin babasıİ smail’in adıgeçen eş im itaat etmeyip boyun eğ mediğ inden adı geçenin bana itaat etme ve boyun eğmesine tembih olunmasıisteğimdir diye dava açmı ş tı r. Aleyhte iddiada bulunan İ smail’den ne diyeceği sorulduğunda özetle eş i Rukiye’nin mihrini vererek nikahladı ğıtarihten bir sene önce HacıHasanlıköyünden adıgeçen Derviş ,eş i Rukiye’yi HacıHasanlıköyünden Hasan Ağa oğ lu İ brahim ve Sası m’ı oğlu Mehmed ve HacıTuranlıköyünden Kara Tana oğlu İ bonun huzurunda adı geçen Rukiye’ye hitaben sen benden boş sun diyerek boş andı ğı ndan kı zıRukiye’ye adıgeçen Derviş ’ten boş andı ğıiçin itaat edemeyeceğini söylemiş tir. 37 Diğer ş ahit Timurlu köyünden Mahalli oğlu Mehmet oğlu Mehmed isim kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle Muhacir Dervişbundan bir sene önce eş i Rukiye’ye git boş sun, dediğ ine ben ş ahidim demiş tir. Sayfa 17 Belge–28 ( Emanet mal ) Mecidiye KazasıTambekirli köyü ahalisinden Yusuf Efendi oğlu Molla Mustafa oğlu Yusuf adıgeçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye ait odada mal müdürü Mehmed Efendi vekili Sadı k Emin Rı za Efendi Emin HacıHüseyin yüzleş mesinde malı m olan birisi buzağıdiğer kı sı r birer yaş ı nda iki hayvanı n birisinin baş ısarı diğerinin göger ve ikisi ikiş er yaş ı nda olan tosun ile birisi sarırenkte on yaş ı nda öküz 800 kuruşdeğerindeki sı ğı ra Teflek Kebir ahalisi buraya gönderdiklerinde bana teslim edilmiş tir. Rı za Efendi’ye sorulduğunda cevaben adıgeçen hayvanları n emanet edildiği ancak iddiacı nı n malı nı n olduğu meçhuldur diye inkar etmiş tir. Tambekirli köyünden Ali oğ lu İ htiyar oğlu Hüseyin ve adıgeçen köyden Ali oğlu Hasan oğlu Hüseyin isimli kimseleri mahkemede hazı r olup ş ahitlik etmiş lerdir. Şahitler dinlendikten sonra Rı za Efendi’nin hayvanlarıteslim etmesine karar verilmiş tir. Sayfa–17 Belge -29 (Mal – Hayvan davası) Mecidiye Kazasıkuraları ndan Tanbekirli Karyesi ahalisinden Yusuf bin Hasan meclisimizden Emin Rı za Efendi İ bni HacıHüseyin Efendi yüzleş mesinde malı m olan beş er yaş ı nda iki adet siyah atla beşyaş ı nda bir adet öküz ve 600 kuruş kı ymetinde bulunan sı ğ ı r hayvanlarıpara hükmünde tutularak teslimini istemiş tir. 38 Sayfa 17-18 Belge- 30 ( Mal – Hayvan davası) Mecidiye kazasıköylerinden Tanbekirli köyü ahalisinden Necib oğlu Kadir, Hacı Hüseyin Efendi’nin oğlu Rı za Efendi ile yüzleş mesinde benim malı m olan bir iki ve bir yaş ı nda dört başdana ve ikisi birer yaş ı nda siyah ve göğer inek ve ikisi iki yaş ı nda siyah renkli düve toplam 1000 kuruşkı ymetinde bulunan malı mıbana teslim etmemiş tir. Rı za Efendi’ye sorulduğunda iddiacı nı n malıolduğunu inkar etmiş tir. Taş bekirli köyü ahalisinden Ali Emin İ hsan oğlu Hasan ve Ali oğlu Hasan isimli kimselerin ş ahit olarak dinlenmesine karar kı lı nmı ş tı r. Sayfa 18 Belge -31 (Mal – Hayvan davası) Mecidiye Kazasıköylerinden Taş bekirli köy ahalisinden Hacıoğlu Yusuf Efendi sandı k emiri HacıHasan Efendi’nin oğlu Rı za Efendi yüzleş mesinde malı m olan birisi beşyaş ı nda siyah öküz ve altı sıbirer yaş ı nda dana, üçü buzağısiyah ve sarı renkli beş er yaş ı nda beşcins toplam 1400 kuruşkı ymetinde hayvanı mıteslim etmemiş tir. Teslim etmesini talep ediyorum. Ona sorulduğ unda ise inkar etmiş tir. Her biri Taş bekirli köyünden Ali oğlu İ htiyar oğlu Hasan ve adıgeçen köyden Ali oğlu Hasan oğlu Hüseyin isimli kimseler mahkemede hazı r olup dinlenmiş tir. Bu ifadeler gereğince Rı za Efendi’nin hayvanlarıteslim etmesi gerektiği kararı na varı lmı ş tı r. Sayfa 18–19 Belge – 32 ( Nikah ) Mecidiye’nin Mahsenli köyünden HacıAli oğlu Şedid isimli kimse adıgeçen köyden Halil oğlu Haydar dava açmı ş tı r. Adıgeçen Halil’in eş i Nazife’nin hazı r bulunduğu ve oğlum Ahmed’inde hazı r bulunduğu bir zamandı . Bundan on iki sene öncesi kendi hanemde oğlum oynamaktaydı . Adıgeçenin babasıadıgeçen oğluna Halil’e ‘’ gel elimi öpte kı zı m Nazife’yi sana vereyim’’ dedi. Bende oğlum elini öp dedim ve 39 oğluma vekil olarak adıgeçen kiş iyi aldı m diyerek kabul ettim. Şimdi oğlumun nikahlı sıbabasıvermiyor. Karş ıtarafa sorulduğunda nikah olmadı ğı nısöylüyor ben iddiamıMahsenli köyünden Emin Kahya oğlu Osman Kahya oğlu Abdullah ve yine aynıköyden Elvan oğlu Balan oğlu Abdullah ve Yusuf oğlu Mustafa ile isbat ederim demiş tir. Sayfa 19 Belge -33 ( Şahitlik ) 29 Cemâziyel-evvel 325 tarihinde adıgeçen sürede Nazife’nin kayı tlara geçmiş vekili Süleyman Kahya oğlu Yusuf isimli kimsenin hazı r olduğ u mahkemede görülmüş tür. Tarafları n iddialarıdaha önce kayda geçmiş tir. Bu kayı tta isimleri geçen ş ahitlerden Mahsenli köyü ahalisinden Mustafa oğlu Yusuf oğlu Süleyman isimli kimseler mahkemede hazı r olup ş ahitlikleri sorulduğunda bundan 12 sene önce iddiacı nı n evinde bir gün oturuyor iken adıgeçen iddiacı , adıgeçen müvekkili oğluma aldı m demişise de adıgeçenin babasısusmuş tur, ben bu kadarı nıbildiğimi söylemişbulunmaktayı m demiş tir. Tam belli olmayan günde tarafları n bulunduğu zamanda adıgeçen Mahsenli köyünde Elvan oğlu Bilal isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda üç,beş sene önce bir gün iddiacı nı n hanesinde duruyor iken adıgeçen Nazife’nin karş ı iddiada bulunanı n oğlu Ahmed küçük iken gel elimi öp de kı zı mısana vereyim dedi. Oğ lan elini öptü. Adıgeçen iddiacıoğlum evin aldı m, dedi. Benim bilgim bundan ibarettir diyerek ş ahitlik yapmı ş tı r. Adıgeçen iddiacıHacıAli tekrar söz alarak, köyümüz Mahseli’de Abdurrahman oğlu Osman ve Şedid oğlu İ brahim oğlu Şedid ile iddiamıisbat ettim ve bundan baş ka ş ahidim bulunmayı p yalnı zş u birkaç gündür aleyhte iddiada bulunan Halil ş u nikahtan vazgeçin dediğinde ş ahitlerim Mahsenli’den Molla Sait ve İ smail oğlu Hanlu oğlu İ smail ve babasıMehmet oğlu Musa ve Osman Kahya oğlu Yusuf ile iddiamıisbat ederim demiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden Osman oğlu Abdurrahman oğlu Abdullah isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğ unda 12 sene önce aleyhte iddiada bulunan Mahsenli köyünden Haydar oğlu Halil isimli kimseler bu sürede HacıAli’ye hitaben 40 gel ş u iki keçi ile tosunu bana ver de kı zı m Nazife’yi oğluna verdim dediğinde aldı m kabul ettim dediğine ben Allah için ş ahidimdiyerek ş ahitliğini bildirmiş tir. Sayfa -19 Belge -34 ( Nikah ) Mahsenli Karyesinde Elvan bin Bilal meclisde hazı r olup istiş hâd olundukda tarihinden üç beşsene akdem bir gün müdde‘inin hânesinde duruyor iken mezbure Nazifenin müddeinin oğ lu Ahmet’e gel elimi öp de kı zı mısana vereyim, dedi. Oğlan elini öperekş ahitler huzurunda nikahlanmı ş lardı r. Sayfa 20 Belge -35 ( Veraset) Yozgat Sancağımahallelerinden Çanak Mahallesi sakinlerinden Hafı z HacıHilmi Efendi oğlu El-Hac Mehmed Sadı k oğlu Mehmed, Mecidiye kazasıBidayet Mahkemesi odacı sıYusuf Efendi oğlu Seyyid huzurunda davacıolup dedi ki, bundan önce hicaz’da vefat eden HacıSadı k Efendi benim babam olup verasetine benimle adıgeçen nikahlıeş i Meryem Hanı m’ı n oğlu Mustafa ve diğ er oğlu Hayreddin ve büyük kı zıMakbule’yle sı nı rlıolup bizlerden baş ka varîsî olmadı ğ ıiçin Yusuf Efendi zimmetinde bulunan 100 kuruş un alıverilmesi talebimdir diye davacı olduğunda Sadı k Efendi’ye sorulduğ unda o miktarda kuruş u olduğunu söyledi ancak verâset iddiası nıinkar etmiş tir. Her biri Mecidiye Kazasıköyünden Hakkalıköyü ahalisinden ve müderrîsinden Cemil Efendi oğlu Mehmed oğlu Hasan ve adıgeçen köyden Merkez oğlu Mehmed Ali Efendi oğlu Ahmed oğlu Monla isimli kş mseler mahkemede hazı r olup ş ahitliklei sorulduğunda özetle El-Hacc Hilmi Efendi Mehmed Sadı k Efendi’nin oğlu olup Hacı Sadı k Efendi’nin verasetini bu oğlu Hilmi Efendi ile nikahlıeş i Meryem Hanı m’ı n oğlu Mustafa ve diğer oğlu Hayreddin ve büyük kı zıMakbûle Hanı m’la sı nı rlıolup onlardan baş ka verâsetçisi olmadı ğı na bizler Allah için ş ahitiz diyerek ş ahitliklerni bildirmiş lerdir. 41 Şahitlerin ifadeleri dinlenmişolup bu ifadeler gereğince adıgeçen 100 kuruş un verasetçilerin her birisine teslim edilmesi gerektiği Yusuf Efendi’ye bildirilmiş tir. Sayfa 20 Belge -36 ( Vekalet ) Mahkeme vekili Abdulbâki Efendi oğlu İ smail Efendi Mecidiye Kazası ’nı n Mahsenli köyüne gidip Haydar oğlu Halil’in evinde kendisi Ahmet oğlu Süleyman oğlu Mehmet ve Halil oğlu İ smail oğlu Halil tarifleriyle bilinen Halil kı zıNazife’nin hazı r bulunduğu mecliste adıgeçen köyden Süleyman Kahya oğlu Yusuf ifadesinde dedi ki, aleyhimde meydana gelen nikah davası ndan dolayıSüleyman Kahya oğlu Yusuf’u vekil tayin eyledim, o da bu vekaleti kabul etmiş tir. Sayfa 21 Belge–37 ( Şahitlik) İ çinde bulunduğumuz Rûminin 8-Pazar günü kayı tlara geçirilmişvekil Süleyman Kahya’nı n hazı r olduğu görülmüş tür. Mahsenli köyünden Şedid oğlu İ brahim oğlu Şedid oğlu HacıAli isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda, bu tarihten 12 sene önce aleyhte davacıolan kiş inin babasıköyümüz ahalisinden Haydar oğlu Halil, Şedid oğlu Ali yani benim birâderim küçük oğlu Ahmed’e gel elimi öp de kı zı m Nazife’yi sana vereyim dediğ inde Ahmed, Halil’in elini öptü ve davacı nı n bende oğ lum için aldı m, kabul ettim dediğ ine ben Allah için ş ahidim demiş tir. Sayfa 21 Belge -38 ( Nikah ) Mecidiye kasabasısakinlerinden arzuhâl sahibi Dede oğlu Mustafa oğlu Dede oğ lu Ketih Ağa Yozgat kasabasımahallelerinden Tekke mahallesi ahalisinden olup Mecidiye kasabası nda geçici olarak ikâmet eden terzi esnâfı ndan Hacıİ smail oğlu Mustafa dilekçesiyle dava edip der ki, geçen yaz mevsiminde ergenliğe girmemiş büyük kı zıİ kbâl’i benim hazı r bulunduğum ve onun tarafı ndan kardeş i Mustafa’nı n vekil olduğu kasabadan Seyyid …. HacıAğa ve Mustafa Beğzâde Hüseyin Beğve 42 Halid Ağa’nı n oğlu Mehmed Efendi huzurunda Üçkuyu köyü sakinlerinden Mehmed Savaca rı zası yla bana nikahladıo sebeple nikahlıeş imi babası nı n bana teslim etmesini istediğimde imtina ediyor. Bana teslim etmesi için dava ettiğini söylemiş tir. Hacıİ smail Ağa’dan ne diyeceği sorulduğunda özetle kı zı mış ahitler huzurunda Mustafa’ya nikah etmişisemde nikahtan önce ş ahitlerin huzurunda 15 lirayıverecek oldu vermedi. Lazı m gelen eksikliği giderdiğ inde teslim edeceğini bildirmiş tir. Sayfa 23 Belge -39 (Mal – hayvan davası) Mecidiye kazasıSakalıköyü sakinlerinden arzûhal sahibi Güdek Mumo oğlu Ali oğlu Mamo Yozgat kasabası nı n Tozkaya mahallesinde oturan Aleksan oğlu Kirkor dava edip dedi ki, 4 hafta önce Yamaklar köyünün ekinlerine girince oradan aldı ğ ı sekiz yaş ı nda kara göğ, beyaz boynuzlarıalnı na bakan Mecidiye kazası nda bulunan bir başkara sı ğı r ineğimi elinde bulundurmaktadı r. İ steğim ondan alı nması dı r diye dava açmı ş tı r. Bu iddia sorulduğunda o cevabı nda adıgeçen ineğimi 18 gün önce Yozgat’ı n Hasalı ya üzerinde Yozgat ahalisinden KadıKı ran oğ lu Kolo’dan on yedi buçuk beyaz gümüşmecidiye karş ı lı ğı nda satı n aldı ğı mıkanı tları m dediğinde iddiası nıkanı tlamak için ş ahitler talep olunduğunda ben davamıköyümüz ahalisinden Kahyi Yüz oğlu Hasan oğ lu Mehmed ve Buhurcu oğlu Ömer oğ lu Osman ile isbat edeceğini söylemiş tir. Hasan oğlu Mehmed oğlu Abdullah isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda bu hükümet konağısalonunda muâyene olunan sekiz yaş ı nda, siyah renkte, alnıbeyaz, boynuzlarıönüne eğilen inek iddiacı nı n değil Ali’nin oğlunun malıolduğuna ben Allah için ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit Safalıköyünden Buhurcu Osman oğ lu Ömer oğlu Osman mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda muâyene olunan siyah sekiz yaş ı nda inek iddiacı nı n değil Ali’nin oğ lunun malıolduğuna ş ahitliğini bildirmiş tir. Şahitler dinlendikten sonra ineğin davacı ya teslim edilmesine karar verilmiş tir. 43 Sayfa 23 Belge -40 (Tezkere ) 8 Şubat 1322 tarihli ve 1 numaralıtezkerede hükümler gereğince yeni eytam müdürünün tayin ile iş e baş lattı rı lmasıKaymakamı ğa bildirilmiş tir. Sayfa 24 Belge -41 ( Evlatlı k) Mecidiye kazasıVeledli köyü sakinlerinden Ömer oğlu Said oğlu Osman isimli kimse adıgeçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye ait odada idare meclisi azasıHacıMehmed Ağa oğlu Yusuf Ağa der ki, ergenliğe girmemişkı zı m Gülsüm için fakru zaruretimden dolayıbesleme ve barı ndı rma hakkıolarak 400 kuruş karş ı lı ğı nda HacıAğa’ya verdim, HacıAğa’da bunu kabul etmiş tir. Sayfa 24 Belge -42 ( Miras ) Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye kazasıAkbı yı klıköyü sakinlerinden Yusuf Derviş oğlu Seyyid ve Köseli köyünden Bekir oğlu Monla Mustafa tarafı ndan bilinen Hacı Ali kı zıMeryem isimli hatun adıgeçen köy ahalisinden İ smail oğlu Yusuf oğ lu İ smail isimli kimseyi dava edip der ki, bundan önce vefat eden babamdan hisseme düş en 1448 kuruş36 parayıtalep etmişisem de vermekten imtina eder. Bu paranı n alıverilmesini talep ediyorum. Karş ıtarafa sorulduğunda özetle HacıAli’den kalan 1448 kuruş u ergenliğe girmemişkardeş i Mustafa’ya ş ahitler huzurunda verdi. Mustafa’nı n anneside kimse yoktur dedi. Şahit talep olunduğunda köyümüz ahalisinden Vezus oğlu Mehmed oğlu Firdevs ve Zenbil oğlu Musa ve Musa oğ lu monla Ali ve Vahab Kahya oğlu Mehmed ile ispat ederim. Şahit Akbı yı klıköyünden Zenbil oğlu Mehmed oğlu Abdullah isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle Meryem’in babası nı n mirası nıkardeş i Mustafa’ya bağı ş ladı ğı nı Mustafa’nı n tarafı ndan kimsenin kabul ettim demediğine ş ahit olduğ unu söylemiş tir. 44 Diğer ş ahit adıgeçen köyden Mehmet oğlu Monla Ali isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda Meryem’in babası nı n mirasıkaldı ğı nda huzurumuzda ben hissemi kardeş im Mustafa’ya bağ ı ş ladı m dediğine ben Allah için ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit Abdülvahhab Kahya oğlu Ahmed oğlu HacıMahmud isimli kimseye ş ahitliği sorulduğ unda malumatı nıdile getirmiş tir. Diğer ş ahit Monla Ali oğlu Musa oğ lu HacıAli isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğ unda bu mesele hakkı nda bilgisi olmadı ğ ı nıdile getirmiş tir. Hissenin Meryem’e verilmesine hüküm kı lı nmı ş tı r. Sayfa 25 Belge -43 (Mal – Hayvan davası) Boğaz Ucu Köyünden Ahal oğlu Ahmed oğlu Mehmed Mecidiye kazasıSandı k emiri Rı za Efendi’yi dava edip der ki; malı m olan 8 yaş ı nda 150 kuruşve 10 yaş ı nda 2 mecidiye kı ymetinde kara bir diş i merkeple, 4 mecidiye kı ymetinde boz diş i bir merkebi elinde bulunduran Rı za Efendi’den alıverilmesi dileğimdir diye dava etmiş tir. Ona sorulduğunda özetle hayvanları n onun malıolduğu benim malumum değildir diyerek inkar etmiş tir. Şahit Boğaz Ucu köyünden Abdullah oğlu Ali oğlu Abdullah ve yine adıgeçen köyden Şaban oğlu Mehmed Ali isimli kimseler mahkemede hazı r olup ş ahitlikleri sorulduğunda bu hükümet konağı nda muayene olunan bir başöküz ve bir başinek ile iki başmerkepin malıolduğ una bizler ş ahidiz demiş lerdir. Şahitler dinlendikten sonra hayvanları n davacı nı n malıolduğuna karar verilmiş tir. Sayfa 25 Belge -44 ( Alacak verecek ) Kaymakamlı k makamıÇorum Mutasarrı flı ğı nı n 25 Ağustos 1323 tarihli ve 339 numaralımecidiye kazasımal müdürü Mehmed Emin Efendi’nin vereceği 129 liranı n kendi malıve nakdi olduğunu iddia eden Öksüz Kale köyünden HacıSofu oğlu Mustafa isimli kimse Mecidiye kazasımahkemesindedir. Raş it Efendi’nin oğlu 45 Mehmed Emin Efendi’de dava edip der ki, İ skilip kazası na bağ lıköy ahalisinden Kesili Ahmed ş ahitlik ederek adıgeçen 129 lirayıMecidiye Hükümetine gönderdiklerinden alinde bulunduran müdürden alıverilmesi isteğimdir diye dava açtı ğı nda karş ıtarafa sorulduğ unda özetle 129 lirayıbulundurduğunu ama davacı nı n kendi malı nı n ne kadar olduğ u malumum değ ildir diye inkar etmiş tir. Davası nıMecidiye Jandarma Süvarilerinden Mustafa Çavuşoğlu Yeğer ve İ skele köyünden Şedidi oğlu Halil oğlu Ali ve kasaba eş rafı ndan Süleyman Bey’in oğlu Mehmed Efendi ve Osman Bey ile ispat ettiğini söylemiş tir. Şahitlerden Zabit Mustafa Çavuşoğlu Yeğer’e ş ahitliği sorulduğunda özetle adı geçen 129 liranı n davacı nı n kendi nakdi ve malıolduğuna ve hatta Halil Tı marala sattı ğıdevelerin malıolduğ una ş ahitliğini bildirmiş tir. Diğer ş ahit İ kili köyünden Halil oğlu Ali mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle Mustafa 129 liraya Halil Tı mar’a da satı p alarak İ skilip kazası na gitmiş tir. Ve adıgeçen meblağı n kendi malıve nakdi olduğuna ben ş ahidim demiş tir. Şahitler dinlendikten sonra müdürün parayıteslim etmesine karar verilmiş tir. Sayfa 26 Belge- 45 ( Vekalet ) Kı rş ehir Sancağı ’ndan Mecidiye KazasıMahsenli Köyü ahalisinden Süleyman Kahya oğlu Yusuf adıgeçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye ait odada Keskin kazası nı n Kenan Bey köyü ahalisinden Yusuf oğlu Müslihiddin Bey huzurunda ş öyle demiş tir, arazi davası ndan dolayılazı m gelenlerin yapı lmasıiçin Yusuf Bey’i vekil tayin eyledim o da bu vekilliğ i kabul ettiğini söylemiş tir. Sayfa 26 Belge -46 (Mal – Hayvan davası) Mecidiye kazasıÖksüz Kale köyü sakinlerinden arzuhal sahibi Mustafa oğ lu Mehmed adıgeçen kazadan Sandı k emiri HacıHüseyin Efendi oğlu Rı za Efendi huzurunda dava edip der ki, bundan tahminen 4-5 gün önce oğlum Mustafa’nı n 46 malı ndan Zabtiye çavuş u mal sandı ğıdiyerek hükümete teslim ettiği birisi siyah 4 yaş ı nda düğe inek ve birisi üç yaş ı nda kagör atı dı r. İ ki başmalı n Rı za Efendi’den alı verilmesi isteğimdir. Rı za Efendi’ye sorulduğunda iki başmalı n birisi inek diğeri tosun ancak iddiacı nı n malıdeğ ildir diyerek inkâr etmiş tir. Şahit HacıDuraklıköyünden Hacıoğlu Ahmed oğ lu Hacıisimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağ ı nda muayene olunan diğer başkara sı ğı r hayvanı n Mehmed’in malıolduğuna ben ş ahitlik ederim demiş tir. Sayfa 27 Belge -47 (Mal – Hayvan davası) Diğer ş ahit HacıDuraklıköyünden Hüseyin oğlu Ali oğlu Hüseyin isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan birisi 4 yaş ı nda, kara diş i düğe ve birisi 3 yaş ı nda sakı r göğer tosunun iddiacı nı n malıolduğuna ben Allah için ş ahitlik edeceğini bildirmiş tir. Şahitler dinlendikten sonra hayvanları n iddiacı ya teslim edilmesi gerektiği Rı za Efendi’ye tembih olunmuş tur. Mecidiye kazası nı n Öksüz Kale köyünden arzuhal sahibi Behzad oğlu Haydar isimli kimse mecliste Terzbanlıköyünden HacıHüseyin oğ lu Ahmed oğlu HacıHüseyin’i dava edip der ki; Ahmed’in kı zıEsma ile 319 senesi Eylül ayıiçinde ş ahitlerin huzurunda nikahladı m. O sebeple adıgeçen Esma söylediğim tarihten ş imdiye kadar benim nikahlıeş imdir diye dava ettiğinde karş ıtaraf cevabı nda özetle kı zıEsma’yı Behzad’a nikahlamı şise de nikahı n 320 senesi Eylülünde olduğunu söyledi. Davaya bağlıolarak ş ahitler talep edildiğinde iddiamıTerzbanlı dan Ahmed oğlu Hüseyin ve Hacıİ brahim oğ lu Ali ve Molla Abidin Bey’le ispat ederim demiş tir. Ahmed oğ lu Hüseyin oğlu Ahmed oğlu İ brahim isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda davacıHaydar oğlu Behzad’ı n, HacıHüseyin oğlu Ahmed’in kı zı Esma ile 319 senesi Eylül ayıiçinde ş ahitlerin huzurunda nikahladı ğı na ben Allah için ş ahitim diyerek ş ahitliğ ini bildirmiş tir. Bu dava zabtı nı n huzurumuzda meydana geldiğini tasdik ederiz. Şahitlerden Hacı Hüseyin oğlu Ali isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle 47 davacıBehzad’ı n 319 senesi Eylül ayıiçinde HacıHüseyin Ağa’nı n oğlu Ahmed’in kı zıEsma’ya mihrini teslim ederek nikahlamı ş tı r. Ben Allah için ş ahidim demiş tir. Şahit hacıHüseyin oğlu Ali Şahitler dinlendikten sonra nikahı n 319 senesi Eylül ayı nda yapı ldı ğı na hüküm verilmiş tir. Sayfa -28 Belge -48 ( Boş anma ) Mecidiye Kazasıkuraları ndan Sakalıkaryesi sâkinlerinden Veli Ağa İ bni Ahmed der ki; nikahlı m diyerek mahkeme-i ş er‘iyeye ikâme eylediğim Yetecik Karyesinden BektaşKahya kerimesi Fatı ma binti Bektaşadlıkadı ndan boş andı ğı nısöylemiş tir. Sayfa 28 Belge -49 ( Çalı nma ) Yozgat sancağıMedrese mahallesi sakinlerinden Eimzade İ hsan Efendi oğlu Süleyman Mecidiye kazasımal müdürü vekili sandı k emiri Rı za Efendi’nin huzurunda dava edip der ki, bundan tahminen bir ay önce Mecidiye civarı ndan geçmekte olan davar sürümüzün içerisinden hı rsı zlı k yapı larak alı nan bir başerkek koçun bedeli olan 86 kuruş un alı nmasıiçin dava açmı ş tı r. DavacıMehmed Ağa Karş ıtaraf cevabı nda özetle zikr olunan bir başerkek koçun satı ldı ğı nıancak iddiacı nı n olduğunu inkar etmiş tir. Aleyhteki iddiacıRı za İ ddiaya bağlış ahit talep edildiğinde özetle bundan 24 gün önce kaybolan erkek, 3 yaş ı nda bir başkoyun iddiacıİ hsan Efendi’nin malıolduğuna ş ahitlik ettiğini söylemiş tir. Şahit Ali Rı za Diğer ş ahit GümüşÖren köyünden İ smail oğlu Osman mahkemede mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bundan 27 gün önce Mecidiye civarı nda 48 çalı nan bir başerkek, 3 yaş ı nda koçun davacıİ hsan Efendi’nin malıolduğuna ş ahidim demiş tir. Sayfa 29 Belge–50 (Çalı nma ) Yozgat sancağıKı zı l Koca nahiyesinin Ali Fakı lu köyü ahalisinden arzuhal sahibi İ smail Kahya oğlu Ömer oğlu İ smail Kahya Sandı k Emini Rı za Efendi’nin huzurunda dava edip der ki, elimde bulunan malı m olan 5 yaş ı nda kavgür, kuyruğunun ucu beyaz 200 kuruşdeğerinde bir başkara sı ğ ı r öküzün haziran ayı içinde köyümüz civarı nda çalı ş mı ş tı r. Rı za Efendi’den alıverilmesi isteğimdir dediğ inde karş ıtarafa sorulduğunda Rı za Efendi cevabı nda özetle öküzün elinde bulunduğunu söylemişancak iddiacı nı n malıolduğ unu inkar etmiş tir. Aleyhinde dava açı lan Rı za Davacıİ smail Kahya oğlu Ömer Ben davamıAli Fakı lu köyünden HacıHüseyin oğlu Monla Mehmed ve Hacı Mehmed oğlu İ smail ile ispat ederim demiş tir. Monla Mehmed oğlu HacıHüseyin isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 4 yaş ı nda tokur kuyruğunun ucu beyaz bir başöküzün Monla Ömer’in malıolduğ una ben Allah için ş ahidim demiş tir. Şahitlerin ifadeleri dinlendikten sonra adıgeçen öküzün Monla Ömer’in olduğuna karar verilmiş tir. Sayfa 30 Belge -51 ( Boş anma ) Mecidiye’nin Hacıoğlu köyünden kendisi Ferdiyan Ömer ÇavuşHasan ve odacı Yusuf Çavuşoğlu Said’in tarifleriyle Osman kı zıFatı ma Hatun nikahlıeş i adıgeçen köyden Mehmed oğlu Şeyho’yu dava edip der ki, Şeyho bundan önce benim nikahlı eş im olup, 2 ay önce beni boş amı ş tı r. 200 kuruşmihrim ve 100 kuruşdeğerinde bir sofra tabağıve 300 kuruşdeğ erinde 3 çift çuval ve 60 kuruşdeğerinde bir adet baş heybesi ve 10 kuruşdeğerinde bir adet çengel ve 10 kuruşdeğerinde bir adet çul ve 8 49 kuruşdeğerinde bir adet deve öğreği ile takdir edilen nafakanı n alıverilmesi isteğ imdir diye dava etmiş tir. Aleyhinde dava açı lan kiş iye ne söyleyeceği sorulduğunda adıgeçen eş yalardan tabak takı mı yla, bir çift çuval olmadı ğı nıdiğer eş yaları n var olduğunu karş ıtarafı n yarı m söylediğ ini ve 200 kuruşmihrinin ikiş er kuruşborcu olduğunu söylemiş tir. Bildirilenler doğ rultusunda ikiş er kuruşnafaka bağlanması na karar verilmiş tir. Sayfa 30 Belge -52 ( Alacak ) Mecidiye’nin Alaca Hasanlıköyünden Osman HacıHasan oğlu Düdek Mehmed oğlu Osman Çavuşadıgeçen kazada Sandı k Emini Rı za Efendi’nin huzurunda dava edip der ki, bundan 3 ay önce Kı rş ehir’in Dalakçıköyünden Hurş id oğlu HacıHalil’den 2000 kuruşbedel makbuz karş ı lı ğı nda satı n aldı ğ ı m 10 yaş ı nda bakı r renkte altı niş anlıbir başkı srağı m bundan önce hükümete teslim ettiğinden alı nmasıdiye dava etmiş tir. DavacıAlaca HasanlıKöyünden Hakkı nda dava açı lan Rı za Efendi’den ne diyeceği sorulduğunda özetle bir baş kı srağıelinde bulundurduğunu söyledi. Ancak davacı nı n malıolduğunu inkar ettiğini söylemiş tir. Davacı nı n iddiası na bağlıtanı k talep edildiğinde, ben davamıSafalıköyünden Mehmed oğlu İ braim ve adıgeçen köyden Ali oğlu Osman ş le ispat derim demiş tir. Şahitlerden Mehmed oğlu İ brahim isimli kiş i mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bakı r renginde 9-10 yaş ı nda bir başkı srağıdavacıMehmed 200 kuruşbedel ile Dalakçıköyünden Hurş id oğlu Halil’den satı n aldı ğı na ben Allah için ş ahitlik ederim demiş tir. Diğer ş ahit adıgeçen köyden Ali oğlu Osman’da aynış ekilde ş ahit olduğunu söylemiş tir. Şahitlerin ifadeleri dinlendikten sonra adıgeçen kı srağı n davacıMehmed’e iâde edilmesi gerektiği Rı za Efendi’ye bildirilmiş tir. 50 Sayfa 31 Belge -53 ( Alacak ) Mecidiye kazası nı n HacıAhmedli Bâlâ köyü sakinlerinden kendisi Ferdiyan Ömer Çavuşoğ lu Hasan’ı n tarifiyle bilinen İ smail kı zıRabia, adıgeçen kasabadan Seyran oğlu Monla Mustafa ile yüz yüze gelmesi üzerine dava edip der ki, bundan önce eş im iken Bingazi’de vefat eden Battal oğlu Ali’nin verâseti benimle annesi Veli kı zı Döndü ve kardeş i Musa ve kı z kardeş i Zinet ile sı nı rlıolduğundan 25 kuruşalacak hakkıolduğu ve bunun alıverilmesini istediği söylemiş tir. Karş ıtaraf ise cevabı nda özetle inkar etmiş tir. İ ddiaya bağlış ahit talep edildiğinde ben davamıVeledli köyünden Yusuf Çavuşoğlu Abdurrahman ve Yer köyünden Onbaş ıoğlu Seyyid ile ispat ederim, demiş tir. Adıgeçen iddia sahibi Monla Mustafa Veledli köyünden Yusuf Çavuşoğlu Abdurrahman isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliğ i sorulduğunda geçen sene nisan ayı nda adıgeçen davacı nı n eş i Hacı Duraklıköyünden Ali oğlu Battal Bingazi’de denize yı kanmaya girdiğinde suda boğulduğunu ve cenazesinde bulunduğunu Allah için ş ahitolduğ unu bildirmiş tir. Şahit Yozgat Sancağı ’nı n Yerköy köyü ahalisinden Seyyid oğlu Mustafa isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliğ i sorulduğunda, HacıDuraklıköyü ahalisinden ve asker efrâdı ndan Ali oğlu Battal bundan 8-10 ay önce Bizgazi’de denizde dalgayla boğulup vefat etti. Merhumun cenazesinde hazı r bulundum bunan dolayış ahitlik ederim demiş tir. Sayfa 32 Belge-54 ( Alacak ) Mecidiye kazası nı n Ömer Uş ağıköyünden arzuhal sahibi Durmuşoğlu Hacıoğlu Mehmed Sandı k Emini Rı za Efendi huzurunda dava edip der ki, Acıköyünden Ömer Zor oğlu Ali Göyden satı n almı şolduğum 4 yaş ı nda 200 kuruşdeğerinde bir baş siyah öküzüm Haydar Onbaş ıtarafı ndan bundan birkaç gün önce sahipsiz hayvan hükmüyle getirilip Rı za Efendi’ye verilmiş tir. Ondan alıverilmesi isteğimdir, diye dava etmiş tir. Rı za Efendi’ye sorulduğunda cevabı nda adıgeçen öküz hı rsı zlı ktı r. 51 Yani Ömer Zor oğlu meş hur hı rsı zdı r, bu cihetle davası nı n reddini talep eylerim, dedi. İ ddiasıiçin ş ahit talep edildiğinde Ömer Uş ağıköyünden Halil oğ lu Ali ve Mustafa oğlu Mahmud ile ispat edeceğini ve ispatları nı n hazı r olduğunu söylemiş tir. Şahit Ömer Uş ağ ıköyünden Halil oğlu Ali ve Mustafa oğlu Mahmud mahkemeye gelerek 4 yaş ı nda siyah tonda bir başöküzü bundan iki ay önce Hacı , 200 kuruş bedel ile Avıköylü ömer Zoroğlu Ali Göyden satı n aldı ğı nıbildiğine ve diğer ş ahit Mustafa oğlu Mahmud dahi ş ahitlik etmiş tir. Sayfa 32 Belge-55 ( Alacak ) Mecidiye kazası nı n Ömer Uş ağıköyünden arzuhal sahibi Halil oğlu Ali mal müdürü emin efendi huzurunda dava edip der ki, malı m olan 8 yaş ı nda al renkli kuyruğu kı sa öküzüm bundan birkaç gün önce Haydar Onbaş ıtarafı ndan sahipsiz hayvan namı yla hükümete getirilmiş tir. Rı za Efendi’nin elinde bulunmaktadı r. Ondan alıverilmesi isteğ imdir diye dava açtı ğı nda Rı za Efendi’ye sorulduğ unda cevabı nda özetle adı geçen öküzün elinde bulunduğunu fakat davacı nı n olmadı ğı nısöylemiş tir. Davacı , davası nıadıgeçen köyden Osman oğlu Turan ve Mehmed oğlu Hacıile ispat ederim demiş tir. Adıgeçen köyden Osman oğlu Turan adıgeçen öküzün deri ve rengini tarif ederek davacı nı n malıolduğunu ve diğeri Mehmed oğlu Hacıdahi ş ahitlik etmiş lerdir. Sayfa 33 Belge -56 ( Alacak ) Mecidiye kazasıMahsenli köyü ahalisinden Hüseyin oğlu Hasan Çavuşoğ lu Hüseyin adıgeçen kazadan sandı k emini Rı za Efendi oğlu HacıHüseyin Efendi huzurunda dava edip der ki, elimde satı n aldı ğı m malı m ve mülküm olan biri 4 diğeri 3 yaş ları nda olan, 3 yaş ı ndakinin sağkulağıkesik diğeride çatal boynuzlu 4 yaş ı nda 300 kuruş değerinde öküzlerim sahipsiz hayvan olarak bulunmaktadı r. Ondan alıverilmesi isteğimdir, diye dava etmiş tir. 52 Rı za Efendi’de Davacı nı n, davası na bağlış ahitler tale olunduğunda Mahsenli’den Mehmed oğ lu Kası m Çavuşve Süleyman oplu Yusuf’la ispat edeceğini söylemiş tir. Mahkemede hazı r bulunan Mehmed oğlu Kası m Çavuşş ahitliği sorulduğunda özetle birisi 4 yaş ı nda köğer diğeri 3 yaş ı nda kulağıkesik köyer öküzler bundan bir buçuk iki ay önce Dere Konlu’dan Şükrü oğ lu Ahmed’den birer başöküzle karş ı lı k verdiğ ine ben ş ahidim demiş tir. Sayfa 33 Belge -57 ( Veraset ) Mecidiye’nin GüngüşKöyü’nden arzuhal sahibi Monla Ömer oğlu Hasan isimli kimse, adıgeçen kasabadan Monla Ömer oğlu Mehmed’in eş i Mehmed kı zıZehra isimli kiş iyle yüzleş mesinde der ki, ortak olan miras hissesini rı zayla terk edip bir diğerimize verilmesi konusunda aramı zda anlaş tı k. Bu mesele ile ilgili bir takibe gerek olmadı ğı nıburada dile getirdiğ ini söylemiş tir. Meclis İ dare Azası ndanMustafa Beğ zade bu ifadelerin huzurları nda meydana geldiğini ve adıgeçen kiş ilerin olduğunu tasdik ederim demiş tir. Sayfa 34 Belge -58 ( Veraset ) Ankara vilayetinin Kı rş ehir sancağı na bağlı Mecidiye kazası Ömer Uş ağı sakinlerinden ve asker efradı ndan olup, vefat eden Miskin’in oğlu Hüseyin’in oğlu Mustafa’nı n varisleri kardeş leri Mahmud ve İ brahim ile annesi Hasan kı zıAyş e ile sı nı rlıolup onlardan baş ka mirası nı n varisi olduğuna adıgeçen köyden Hüseyin oğlu Mustafa ve Hacıİ smail oğ lu Ömer isimli kimselerin ş ahitlikleriyle hüküm kı lı nmı ş tı r. 53 Sayfa 34 Belge -59 ( Nikah ) Teflek Kebir köyü ahalisinden arzuhal sahibi Aş ı k Osman oğ lu Battal oğlu Osman isimli kimse Mecidiye kazasıhükümet konağı nda mahkemeye ait odada der ki, nikahlı m iddiası nda bulunduğum köyümüz sakinlerinden Osman’ı n ergenliğe girmemişbüyük kı zıNuriye’nin bundan sonra nikahlı m olmadı ğı nıburada tekrar ettiğini söylemiş tir. Sayfa-34 Belge-60 ( Veraset ) Çam Dere Köyünden ve asker efrâdı ndan iken bundan önce vefat eden Hüseyin oğlu Mustafa’nı n verâseti erkek kardeş iİ brahim ile vâlidesi Elif kı zıYusuf ile hemş iresi Ayş e’ye ait olduğu Çam Dere Karyesinden Hüseyin bin HacıAli ve Alaca Hasanlı Karyesinden Osman Ağa bin Hacıadlıkimselerin ş ahadetleriyle sâbit kı lı nmı ş tı r. Sayfa 35 Belge -61 ( Veraset) Bundan önce vefat eden Öksüz Kale köyünden Behzan oğlu Bekir’in veraseti kardeş i Behzan oğlu Ali, anneleri İ brahim kı zıEsma ile sı nı rlıolduğ u ve onlardan baş ka varisi ve mirasçı sıolmadı ğıadıgeçen köyden HacıMehmed Ağa oğlu İ sa Efendi HacıReş id oğlu Halil Ağa kimselerin ş ahitliğiyle sabit kı lı narak hüküm verilmiş tir. Sayfa 35 Belge – 62 ( Veraset ) Kı rş ehir sancağ ı na bağlıMecidiye kazasıŞemili köyü ahalisinden ve asker efradı ndan iken bundan önce vefat eden Nur Hasan oğ lu Hüseyin oğlu Hasan’ı n veraseti babasıHüseyin ile annesi Veli kı zıElif ile sı nı rlıolduğu ve bunlardan baş ka 54 varisi ve mirasçı sıolmadı ğıad geçen köyden Dedo oğ lu hasan ve zabtiye efradı ndan Osman oğlu Cemzo’nun ş ahitlikleriyle hüküm verilmiş tir. Sayfa 36–37 Belge -63-64-65-66-67 ( Nikah ve Boş anma) Mecidiye kazası nı n Beş ikli köyü sakinlerinden arzuhal sahibi Nuri oğlu İ bişoğ lu Hüseyin isimli kimseler mecliste adıgeçen köy sakinlerinden Ahmed oğlu İ brahim ve Mehmed oğlu İ smail’in tarifleriyle bilinen Süleyman kı zıGüllü hatun huzurunda dava edip der ki, bu Ramazan ayı nı n son günü yari Arefe günü adıgeçenin erkek kardeş i Haydar’a vekil göndererek kı z kardeş ini evlendirmeye talep ederek adetten olmak üzere 8 davar ve bir çift öküz ve 3 adet Osmanlılirası nı , birisini 5 gün sonra köyümüz imamıMolla Salih oğlu ali adıgeçen kiş i tarafı ndan akde vekil olan erkek kardeş i haydar ve benim tarafı mdan erkek kardeş im Hüseyin ş ahitlerin huzurunda nikah edip o suretle benim nikahlıeş im olmuşiken amcasıali bana teslim etmeye imtina ediyor. Bana teslim edilmesi isteğimdir diye dava açtı ğ ı nda karş ıtarafa sorulduğunda cevabı nda özetle erkek kardeş im Haydar’a nikah olmasıiçin vekalet verdiğ ini söylemiş tir. Adıgeçenin amcasıAhmed oğlu İ smail ile kardeş i Haydar söze baş ladı . Evet adı geçenin önceki eş i köyümüz ahalisinden Hacıhasan oğlu Mevlüd zabı t tarihinden 5 ay önce üç köyden dı ş arı ya son eş ine varmak üzere boş andı . Bundan dolayış imdi köyümüz ahalisinden nikah akdi icra edildi. Bu ikinci akd davası sahih olamayacağı ndan talep red olunmuş tur. Bu surette adıgeçen Güllü önceki eş i Mevlüd’de, sen bana üç talak boşol diyerek boş amı ş tı r. Mevlüd adıgeçene 3 talak boşol deyip peş inden bir ş ey dememiş ti diye ş ahitlik etmiş lerdir. Güllü Mevlüd’den boşolmuşmudur? CevabıEvet, olur. Adıgeçen Güllü’ye önceki eş i Mevlüd’ün kendisini ne ş ekilde ve kimin huzurunda oş adı ğısorulduğunda benim haberim yok, eş im beni boş adıdedi. Mecliste hazı r bulunan amcasıİ smail oğlu Mehmed’e sorulduğunda geçen Haziran’ı n 24. Pazar günü adıgeçen,n kı z kardeş i, erkek kardeş i, mecliste hazı r bulunan Güllü ile ben 55 Hacıhasan oğlu Mevlüd’ün bulunduğu köyümüz imamı nı n hazı r olduğu halde eş im Güllü’yü 3 köyden dı ş arı ya giderse boş arı m dediğine Allah için ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit adıgeçen köyün imamıhasan oğlu ali mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda adıgeçenin eş i Hacıhasan oğlu Mevlüd adıgeçenin amcasıMehmed ile kendi yanı na gelerek hasan ş u Mevlüd’e bir malak kağnı sıbari ver, dediğini ve kendisinin talaknameyi yazmaya baş ladı ğı nda, eş i dı ş arı ya çı karak yanları nda bulunan beni çağı rarark 3 günden dı ş arı ya çı karsa boş ayacağ ı m kendisinin söylemediğini ve talakname kenarı nda yazı lan 3 köyden dı ş arı ya gelmesi sözünü hazı r bulunan amcası nı n ihtarıüzerine yazdı ğı nıve baş ka malumatıolmadı ğı nı söylemiş tir. Diğer ş ahit adıgeçen köyden Davud oğlu Osman mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda eş i Hacıhasan oğlu Mevlüd, adıgeçenin amcasıile kendi yanı na gelerek 3 köyden dı ş arı ya çı karsa benden 3 talak boşolsun dediğine ve baş ka malumatıolmadı ğı na ş ahitlik etmiş tir. Yüksek fetva gereğince Güllü hatunun adıgeçen İ biş ’in nikahlıeş i olduğuna hüküm kı lı nmı ş tı r. Sayfa 38 Belge -68 ( Nikah ) Mecidiye’nin Güngüşköyü sakinlerinden arzuhal sahibi Mustafa oğlu Camu isimli kimse mecliste Acıköyünden Kı llı oğlu Mamo oğlu Hamo huzurunda der ki, adı geçenin kı zıAyş e diğer isim elif aleyhine açtı ğı m nikah davası ndan rı zam ile vazgeçtim. Benim bir alakam yoktur. Dilediğ iyle evlenebilir diye huzurları nda dile getirmiş tir. İ tiraz sahibi Güngüşköyünden Mustafa oğlu Hamo; bu konuş maları n huzurumuzda tarafları n rı zası yla olduğunu ve yukarı daki parmak izinin Mustafa ve Memo’nun olduğunu tasdik ederiz demiş tir. 56 Sayfa 38 Belge -69 ( Veraset ) Mecidiye kazasıHorkorlu köyünden HacıAziz Ağa oğlu İ brahim oğlu Çakı sı z adı geçen köyde mahkemeye mahsus odada Musa oğlu HacıAziz ile yüzleş mesinde der ki, oğlum ölmüşolan Ali’nin oğlu Mustafa benim oğlum olmasımünasebetiyle rı za ile kendi malı m ve mülkümden her biri 40 kuruşdeğerinde 13 baştiftik keçi ve elliş er kuruşdeğerinde yedi başdiş i koyun ve 1000 kuruşdeğerinde bir çift camı zı ve ikiş er kuruşdeğ erinde iki başinek ve 100 kuruşkı ymetinde bir düğe ve 70 kuruş kı ymetinde bir başerkek eş ek ve 150 kuruşkı ymetinde bir tabak ve 25 kuruş kı ymetinde bir adet büyük tencere ve 25 kuruşkı ymetinde bir adet küçük tencere ve onar kuruşkı ymetinde 2 adet tas sahan ve 5 kuruşkı ymetinde bir adet tava ve yirmi beş er kuruşkı ymetinde 2 adet çuval ve 12 kı sı m bı rakı lan mallar ve diğer nakledilenler ergenliğe girmemişMustafa’ya hibe ettim, dediğinde dahi hibe meclisinde zabta geçirip mühürlenmiş tir. Yukarı daki zabı ttaki hibenin Horkorlu köyünden HacıAziz Kahya’nı n huzurumuzda hibe ettiğini ve yukarı daki parmak mührünün Aziz Kahya’ya ait olduğunu tasdik ederek mühürleriz denmiş tir. Sayfa 39 Belge- 70 ( Nikah ) Keskin kazası na bağlıSatanlıNahiyesi Arslan Hacı lıköyü sakinlerinden arzuhal sahibi İ zzet oğlu HacıSaid isimli kimse Mecidiye kazasıhükümet konağı nda mahkemeye ait odada Mecidiye’nin Safalıköyü sakinlerinden Sivaslı zade Mehmet Ağaoğlu Cemil Efendi huzurunda dava edip der ki, Cemil Efendi’nin kı zıMakbule isimli kimse geçen 9 mart 322 tarihinde 6000 kuruş u teslim ederek ş ahitler huzurunda nikahladı ğı nıbildirmiş tir. Cemil Efendi ise nikahı n 9 temmuz 1323 tarihinde olduğunu söyleyip iddiayıinkar etmiş tir. Nikah akdinin, tarihini ispatlamak için ş ahit istendiğinde ben davamıSafalı köyünden KamanlıBozoğlu Hasan oğlu Mehmed ve Hanifi oğlu Hüseyin oğlu Hanif ile ispat edeceğini söylemiş tir. 57 Şahitlerden Safalıköyü sakinlerinden KamalıBozoğ lu Hasan oğlu Mehmed isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle HacıSaid Ağa Mehmed Hacıİ zzet Ağa ile Cemil Efendi’nin kı zıMakbule hanı mı n nikahlarıbizim huzurumuzda Cemil Efendi’nin köydeki odası nda geçen 9 mart 322 senesinde yapı ldı ğı na ben ş ahitlik ederim demiş tir. Şahit Safalıköyünden Hasan oğlu Mehmed Diğer ş ahit Safalıköyünden Hüseyin oğlu Hanefi oğlu Ömer isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğ unda özetle davacıİ zzet Ağa Cemil Efendi’nin kı zıMakbule Hanı m’ı n 322 senesi Martı nı n 9. günü Cemil Efendi’nin odası nda 6000 kuruşmihir teslim edilerek nikâhları nı n olduğuna ben Allah için ş ahitim diye ş ahitliğini dile getirmiş tir. Şahitlerin ifadeleri gereğince Cemil Efendi’nin kı zıMakbule Hanı m’ı322 senesi Martı nı n 9. günü nikâhladı ğ ı na karar verilmiş tir. Sayfa 40 Belge–71 ( Boş anma) Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye kazasıköylerinden Kayaklıköyü sakinlerinden arzuhal sahibi Ali Çavuşoğlu Halil İ brahim isimli kimse adıgeçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye ait odada Kabaklıköyü sakinlerinden kendisi Mecidiye kazasıhapishane gardiyanıHasan Ağa oğlu Halil ve piyade askerlerinden Abdurrahman oğlu Halid Ağa’nı n tarifleriyle bilinen Nazik oğlu Mehmed Ağa’nı n huzurunda der ki, 5 Kanun-ısâni 1322 tarhinde mahkemeye arzuhal ettiğim Nazik’in benim nikahlıeş im olduğunu iddia etmişisem de adıgeçen kiş i madem beni istemiyor bende onu rı zam ile boş uyorum. Özetle onunla alakasıolmadı ğnı söylemiş tir. Mehmed Alizade bu boş anmanı n Kayaklıköyünden Ali Çavuşoğ lu Halil İ brahim’in ifadesinin huzurumuzda ve kendi rı zası yla olduğ unu tasdik ederiz demiş tir. 58 Sayfa 40 Belge -72 (Hası lat defterinin arz ve takdim edilmesi ) Ulu Şeyhülislâmlı k Makamı na Numara:1 25 mart 1324 Arz olunur ki; 19 mart 1324 tarihinde tescil olup düzenlenen emir ve telgrafı n üzerine mahkemede vuku bulan 3 senelik hası latı n defterinin arz ve takdim edilmesi yüksek ferman ile emredilmiş tir. 31 mart 1324 tarihli hası lat cetveliyle ilmühaberlerin makbuzu muhasebeciliğe sunulmuş tur. Sayfa 41 Belge-73 ( Miras ) Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye kazasıSafalıköyünden Kı llıBozoğ lu Hasan adı geçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye ait odada Süleyman oğlu Mehmed Efendi huzurunda der ki, köyümüz ahalisinden Merkez oğ lu Mehmed Ali Efendi ile adıgeçen kazanı n hukuk mahkemesinde cereyan eden mirası ndan dolayıaçı lan davaya Mehmed Ali efendi kayı t edilmişvekildir. Mehmed Efendi vekilliği kabul edilerek tescil olunmuş tur. Sayfa 41 Belge -74 ( Nikah ) Keskin kazası na bağlıSelmanlıNahiyesine bağlıSeküli köyü sakinlerinden Hasan Kahya oğlu Osman oğ lu Mehmed oğlu Hasan Kahya isimli kimse Mecidiye Kazası Hükümet Konağı ’nda mahkemeye ait odada adıgeçen Kayaklıköyünden Tavil Mehmed kı zıNazik aleyhine dava açmı ş tı r. Nikah davası ndan dolayıayrıayrı günlerde adıgeçen kiş iye davet evrakıgönderilmiş se de Mehmed kı zıNazik mahkemeye gelmediği gibi vekilde göndermemiş tir. Son defa olarak davacı nı n talebi 59 üzerine mahkemeden muhtı ra gönderilmişise de yine gelen olmadı ğı ndan ve davacı nı n ı srar etmesinden dolayıadıgeçenin hakkı nınuhafaza etme için yarı mş ar Mecidiye ücretle vekil tayin kı lı nan Süleyman oğ lu Mehmed Efendi’nin yüzleş mesinde der ki, bu tarihten bir buçuk sene önce adıgeçenin köyünde 300 kuruş mihir teslim edilerek adıgeçen kiş i tarafı ndan Kayaklıköyünden Halil Kahya oğlu Arif Ağa ve benim tarafı mdan Sekilü Köyü’nden Mehmed Ağa oğlu Hasan Ağa isimli kimseler tarafları n rı zası yla Sekilü köyü imamıYusuf oğlu HacıMehmed Efendi, Kayaklıköyünden Hofaz oğlu Ali ve Monla Ali oğlu Yeğer ve Sekilü köyünden İ smail oğlu Mehmed Sadı k’ı n hazı r olduklarıhalde adıgeç.eni bana nikah eylediler o sebeple benim zavcem olup bana teslime olmamaktadı r. Bana teslim olmasıisteğimdir dediğinde vekil Mehmed Efendi’ye sorulduğ unda adıgeçen nikahı inkar etmiş tir. Şahitlerden Mecidiyenin Kayaklıköyü sakinlerinden Honaz oğlu Ali isimli kiş i mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu tarihten bir buçuk sene önce köyümüz sakinlerinden Tavil Mehmed kı zıNazik adıgeçen davacıHasan Kahya oğlu Osman’a 300 kuruşteslim ederek Sekilü köyü imamıHacıMehmed Efendi Hoca bizim huzurumuzda tarafları n rı zası yla adı geçen davacı Osman’a nikahladı ğ ı na ben ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit Sekilü köyü sakinlerinden İ smail oğlu Mehmed oğlu İ smail oğlu Abdullah isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliğ i sorulduğunda bildiklerini anlatmı ş tı r. Diğer ş ahit Kayaklıköyünden Monla Ali oğlu Bekir oğlu Monla Ali oğ lu İ smail isimli kimse mahkemede hazı r olup bildiklerini bildirmiş lerdir. Davacı dan baş ka ş ahit olup olmadı ğısorulduğunda ş ahit var ise de öğrenip haber vereceğini söylemiş tir. DavacıOsman tekrar mahkeme huzuruna geldiğinde vekil Mehmed Efendi’de hazı r bulunmaktadı r. NikahıKayaklıköyünden Nuri oğlan oğlu Mustafa ve Kayaklı ’dan Musa ile ispat ederim. Baş ka ş ahidim olup olmadı ğı nıbilemem. Şahitlerimi Rumi ayı nı n 20. Pazar gününe getireceğini söylemiş tir. Davacıile vekil Mehmed Efendi’nin hazı r olduğu halde adıgeçen ş ahitlerden Kayaklıköyü ahalisinden Kuru oğlan oğlu Mustafa oğlu Mehmed Mehmed oğlu Mustafa isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliğ i sorulduğunda özetle bu tarihten 60 bir buçuk sene önce Kayaklıköyünden Mozon’un kı zıNazik ile adıgeçen davacı Sekilü köyünden Osman’ıtarafları n rı zası yla Sekilü imamıHacıMehmed Efendinin nikahladı ğ ı na ş ahitliketmiş lerdir. Şahitlerin ifadeleri gereğince adıgeçen kiş inin davacı nı n nikahlıeş i olduğuna hüküm kı lı nmı ş tı r. Sayfa 42–43 Belge-75 ( Alacak Verecek ) Güllü Höyük köyünden arzuhal sahibi Mehmed Bey oğlu Nuri isimli kimse Mecidiye kazasıhükümet konağı nda mahkemeye ait odada Mecidiye’nin Yeni Bayat köyü sakinlerinden Yunus oğ lu Kör Ali aleyhine açtı ğıistihkak davası ndan dolayıtebliğ ettirilen davet evrakı nda ikametgahımeçhul olduğundan aleyhinde dava açı lan kiş inin hakkı nımuhafaza için Yunus Efendi vekil tayin edilmiş tir. Said oğlu Yunus Efendi ile yüzleş mesinde der ki, bundan 3 sene önce aleyhinde dava açtı ğı m Yunus oğlu Ali’de olan 700 kuruşalacağı ma karş ı lı k kı r renkli ve o tarihte 7 yaş ı nda olan eğri ile bir başkı srağıaldı ktan sonra adıgeçen kı srağıBala Kadı lı k Emirler köyünden Laz Halil Usta oğlu Hasab elimden almı ş tı r. Yunus oğlu Ali’den 700 kuruş un alı nması nıvekili aracı lı ğı yla talep ediyorum. Vekil iddiayıinkar etmiş tir. Davacı dan iddiası na bağlış ahit talep edildiğinde Mahsenli köyünden Mahsenli Kahya oğlu ve Güllü Höyük köyünden Haydar Çavuşoğlu Ali ve Zalim Uş ağ köyünden Ahmed oğ lu Ömer ile ispat eyleyeceğini söylemiş tir. Şahitlerden Mahsenli köyünden Mahsenli Kahya oğlu Hasan isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle Mehmed Bey oğ lu Nuri 3 sene önce Yeni Bayatlıköyünden Kör Yunus oğlu Kör Ali’de olan alacağ ı na bedel 700 kuruşkı ymet karş ı lı ğnda kı r renkli ve 5 yaş ı nda ve bir başkı srağ ıaldı ğı na Allah için ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit Zalim Uş ağıköyünden Ali oğlu Ahmed oğlu Ömer isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle davacıNuri, Yunus oğlu Kör Ali’den 700 kuruşalacağı na karş ı lı k bundan 3 sene önce bir başkı r renkli kı srak aldı ğı naben Allah için ş ahidimdiyerek ş ahitliğini dile getirmiş tir. 61 Sayfa 43 Belge -76 ( Hası lat defteri ) Ulu Şeyhülislamlı k MakamıMuhasebeciliğine 31 Mayı s 1324 tarihli bir parça hası lat defteri takdim edilmiş tir. Sayfa 44 Belge -77 ( Nikah ) Mecidiye’nin Kı rdök köyünden Mustafa oğlu Ömer adıgeçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye ait odada adıgeçen köy ahalisinden Celil Mehmed Ağa oğ lu Feyzullah isimli kimseyi dava edip der ki; 14 sene önce Mehmed Ağa’nı n kı zı Fatma’yıoğlum Ahmed’e her ikisi çocukken Mehme Ağa kı zı mıoğluna verdim dedi. Bende aldı m kabul ettim diyerek oğlumu nikahladı m. Bu nikahı n sorulması isteğ imdir demiş tir. Karş ıtarafa ne diyeceği sorulduğunda böyle bir nikahı n olmadı ğısöylenmiş tir. Davacı dan ş ahit talep edildiğ inde ş ahidinin olmadı ğ ı nıdile getirmiş tir. Sayfa 44–45 Belge–78 ( Alacak Verecek) Kı rş ehir Sancağı na bağlıSofular Köyü sakinlerinden arzuhal sahibi Ahmed Hacı Hasan oğlu Eyüp isimli kimse Mecidiye kazasıhükümet konağı nda mahkemeye ait odada Mehmed Emin Efendi’nin vekili tapu memuru Ahmed oğ lu Mehmed Ali Efendi’yi dava edip der ki; bir buçuk sene önce köyümüzde kaybettiğim 4 yaş ı nda erkek ve sol bacağı nda ip kesiği olan 400 kuruşkı ymetinde bir başcamı zı m sahipsiz diye tutularak müdür vekili Mehmed Ali Efendi’ye verilmiş tir. Ondan alıverilmesi isteğ imdir. Karş ıtaraf cevabı nda özetle bir başerkek camı z olduğunu ancak davacı nı n malıolmadı ğı nısöylemiş tir. Davacı dan iddiası na bağlış ahit talep edildiğinde Sofular Köyü’nden Ali oğlu Mahş ve yine adıgeçen köyden Ali Kahya oğ lu Hacıileiddiamıispat ederim demiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden Kı rş ehir’in Sofular köyü ahalisinden Abdullah oğlu Ali oğlu Mahşisimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet 62 konağı nda muayene olunan siyah renkte ve 4 yaş ı ndaki erkek camı zı n köyümüz ahalisinden Eyüp oğlu Ahmed Çavuş ’un kendi malıolduğunaben Allah için ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit Ömer Kahya oğlu Hacıoğlu Mehmed oğ lu Ömer Kahya isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 4 yaş ı ndaki siyah renkli erkek bir başcamı z köyümüz ahalisinden Eyyüb oğ lu Ahmed Çavuş ’un malıolduğuna ben ş ahidim demiş tir. Şahitlerin ifadeleri gereğince adıgeçen malı n Çavuş ’a ait olduğuna karar verilmiş tir. Sayfa 45 Belge-79( Şahitlik ) Mecidiye kazası nı n Çevirme köyünden ve asker iken bir sene önce vefat eden Seyho oğlu Mehmed’in verasetinin kardeş i Mustafa, kı z kardeş leri Zeynep ve Tebriye’yle sı nı rlıolduğu Çevirme köyünden HacıMustafa oğlu HacıMehmed ve yine aynı köyden Ömer oğlu Mehmed oğlu Ömer isimli kimselerin ş ahitlikleriyle sabit kı lı narak ve hüküm verilmiş tir. Sayfa 46 Belge–80( Vekalet) Mahkeme katibi Abdulbaki Efendi oğlu İ smail Efendi Mecidiye kazası nda terzi kalfasıMehmed Efendi oğlu Halid Ağa’nı n evindeki mahkeme akdindeki kiş i Mecidiye’nin Teflek Kebir’den Ali oğlu Mehmed Çelebi oğlu Emrullah ve Hasan oplu .Mehmed oğlu Hasan’ı n tarifleriyle bilinen Tüfenk köyünden Mehmed kı zı Fatma, Teflek Kebir köyü ahalisinden İ brahim oğlu HacıMehmed’e der ki; eş im Battal Efendi’nin borcundan dolayıicra dairesi mallarıhaciz altı na almı ş tı r. Bu sebeple ortaya çı kan davalar için İ brahim oğlu Mehmed’i vekil tayin ettim. O da bu vekilliği kabul etti ve bu durum tescil olunmuş tur. 63 Sayfa 46–47 Belge-81 ( Hı rsı zlı k mal ) --- kazası nı n Yelekli köyünden arzuhal sahibi HacıOsman oğlu Ahmed oğlu Hacı Osman oğlu Mürsel isimli kimse Mecidiye kazasıhükümet konağı nda mahkemeye ait odada Sandı k Emini Rı za Efendi’yi dava edip der ki; malı m olan 6 yaş ı nda 700 kuruşkı ymetinde bulunan birisi gök, sağkulağıdelik ve biriside boz renkte sağ tarafı nda çapraz damgalıolan iki başkara öküzümü 12 gün önce köyümüz merası ndan çalı nmı ş tı r ve sahipsiz hükmünde tutulmaktadı r. Öküzlerin bana teslim edilmesi isteğimdir, diye dava etmiş tir. Rı za Efendi’den ne diyeceği sorulduğunda özetle bir çift kara öküzünü bulunduğunu ancak davacı nı n malıolduğunu bilmediğini söyleyerek iddiayıinkar etmiş tir. Davacı nı n davası na bağlıolarak ş ahit talep edildiğ inde; ‘’ben davamıköyümüz ahalisinden İ bişoğ lu Ali ve Ahmed oğlu Eyyüb ile ispat edebilirim’’demiş tir. Şahitlerden İ bişHasan oğlu Ali oğlu Hüseyin oğlu İ bişisimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 6 yaş ı nda gök ve ya hafif siyah eğri boz renkte sağtaraflarıdamgalıolan kara öküzlerin Yelekli köyünden Mürsel oğlu Ahmed oğlu Osman isimli kimsenin malı olduğuna ben ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit Yelekli köyünden Eyüb oğlu Ahmed oğlu Osman isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle muayene olunan 6 yaş ı nda gök ve diğeri boz renkte sağtaraflarıdamgalıolan 2 başöküz davacıMürsel oğ lu Ahmed’in malıolduğuna Allah için ş ahit olduğunu söylemiş tir. Şahitlerin ifadeleri gereğince öküzlerin davacı nı n malıolduğuna karar verilmiş tir. Sayfa 47-48 Belge-82 (Hı rsı zlı k mal ) Çorum Sancağı ’nı n Sungurlu Kazası na bağlıYorgalıKöyünden arzuhal sahibi Bekir oğlu Osman isimli kimse Mecidiye kazasıhükümet konağ ı nda mahkemeye ait odada adıgeçen kazanı n mal müdürü Mehmed Emin Efendi oğlu Raş id Efendi’nin vekili Sandı k Emini Rı za Efendi’yi dava edip der ki; bundan 14 gün önce çaldı rdı ğı m 400 64 kuruşkı ymetinde malı mda 8 başerkek tiftik keçi ile 2 başdiş isi sahipsiz hükmü ile Rı za Efendi’de bulunmaktadı r. Bana teslim edilmeleri isteğimdir. Karş ıtarafa sorulduğunda adıgeçen davaları n elinde bulunduğunu fakat davacı nı n malıolduğunu bilmediğini söyleyerek inkâr etti. Davacı dan iddiası na bağlış ahit talep edildiğinde köyümüz ahalisinden Kı lı ç oğ lu Ömer oğlu Abdullah ve diğeri Kı lı ç oğlu Hasan oğ lu Abdullah ile ispat edeceğini söylemiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden Sungurlu KazasıYorgalıKöyünden Kı lı ç oğlu Ömer oğlu Abdullah isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 10 baştiftik davanı n davacı nı n malıolduğuna ben ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit YorgalıKöyünden Hasan oğlu Abdullah isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 10 baş8i erkek 2si diş i keçi toplam 10 tiftik davanı n davacı nı n malıolduğuna kendisinin ş ahitlik edeceğ ini söylemiş tir. Bu davanı n huzurumuzda olduğunu yukarı daki parmak izlerini ş ahit Yorgalı Köyünden Kı lı ç oğ lu Ömer oğlu Abdullah ile adıgeçen köyden Hasan oğlu Abdullah’ı n olduğu tasdik edilmiş tir. Sayfa 48 Belge-83 (Hı rsı zlı k Mal ) Ankara ili dahilinde Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye kazası na bağlıTeflek Kebir köyünden arzuhal sahibi Ahmed oğ lu İ brahim Çavuşoğlu Ahmed isimli kimse Mecidiye Kazasıhükümet konağı nda mahkemeye ait odada adıgeçen kazanı n mal müdürü Mehmed Emin Efendi oğlu Raş id Efendi’nin vekili vergi memuru Mahmud Efendi oğlu Ziver Efendi’yi dava edip der ki, bundan iki yı l önce 150 ve diğeri 160 kuruş a aldı ğı m 2 çift kara öküzümü bundan 20 gün önce çalmı ş lardı . Birisi siyah diğeri boz siyah idi. Kı zı l Nahiye’si tarafı ndan sahipsiz diyerek hükümete teslim edilmiş tir. Ziver Efendi’den alıverilmesi isteğimdir. Karş ıtarafa sorulduğunda hayvanları n ellerinde bulunduğ u ancak davacı nı n malıolduğunu bilmediğini söylemiş tir. 65 Davacı nı n iddiası na bağlış ahit talep edildiğinde köyümüz ahalisinden Şükür oğlu Osman oğlu Halil diğ eri Memo oğ lu Ali oğlu Memo ile ispat edeceğini söylemiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden Teflek Kebir köyünden Şükür oğlu Osman oğlu Halil isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 2 öküzden birisi alnısakar diğeri siyah renkte beş er yaş ı nda malları n davacı nı n olduğunu biliyorum ve ş ahitlik ederim demiş tir. Diğer Şahit Teflek Kebir’den Ali oğlu Mehmed mahkemede hazı r olup ş ahitliğ i sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan beş er yaş ı nda birisi alnı sakar diğeri siyah renkte öküzlerin davacıİ brahim’in malıolduğuna ş ahidimdiyerek ş ahitliğini bildirmiş tir. Şahitlerin ifadeleri gereğince malları n davacı ya ait olduğuna hüküm verilmiş tir. Sayfa 49 Belge-84 ( Hası lat Cetveli) Ulu Şeyhülislamlı k MakamıMuhasebeciğine; Numara:2 9 haziran 1324 tarihli ve 447 numaralıtebliğe mahsus mal müdürlüğ üne havale Mecidiye kazası nda henüz hası lat nahiyeler tarafı ndan toplanarak mal sandı ğı yla muamele devam etmiş tir. Hası latı n mal sandı ğı na teslim olacağıgerekçesiyle Cedveli mal memurluğuna vermenin gerekli olmadı ğ ıbeyan olunmuş tur. Beyan cedveli zar içine işyerlerine tebliğile takdim kı lı nmı şbundan dolayıhası lat mal sandı ğı nca getiri- masraf makbuzu ise bu yönden yazı yla bildirilmesi iznine o mevzuda cüret ettiğ ini söylemiş tir. Sayfa 49 Belge-85 ( Vekalet) Mahkeme katibi vekili Tevfik Efendi oğlu Sadı k Ağa Ankara vilayetine bağlı Kı rş ehir sancağı nı n Mecidiye kazasıKı zı lcalıköyünde Sekilü mahallesi müdürü Mehmed Taceddin Efendi’nin evinde mahkeme akdi yapı ldı ğı nda kendisi Kı zı lcalı Hüseyin Ağazade Mustafa ve Sekilü mahallesi sandı k emini Yusuf Efendi’nin 66 tarifleriyle bilinen Rum İ lyas Ahmed Efendi’nin kı zıZafer hanı mıKı zı lcalı köyünden Ali Ağazade Halil ve Raif Beğzar ve Zahir Bey huzurunda tam olarak der ki, biraderim olup daha önce vefat eden Trablusgarp vilayeti matbaası ndan Ahmed Racai Efendi’nin idare amiri olduğu vilayetle Mezran Mahallesinde ve Rabgarad mevkiinde bulunan evden hisseme düş en miktarı n alı nması yla ilgili dava için Tarblusgarp vilayeti başkomiserlerinden ve Sultaniye Kalesi 2. alay topçu alayı ndan HacıAli Beğzade Remzi Bey’i vekil tayin ettim demiş tir. Sayfa 50 Belge-86 ( Ferman) 9 Temmuz 1324tarihinde Muhasebecilik Şeyhülislamlı ğ ı na; Şer’i belgelere katı lmak üzere 100 kuruş luktan 20 ve 50 kuruş luktan 25 adet ilmühaberin gönderilmesine müsaade edilmesi hususunda fermanla emir verilmiş tir. Sayfa 50 Belge -87 ( Mal –hayvan davası ) Ankara vilayeti dahilinde Kı rş ehir sancağı na bağ lıMecidiye Kazası ’nı n Behernek köyünden arzuhal sahibi Kara Mehmed oğlu İ smail oğlu Mehmed isimli kimse adı geçen kazanı n hükümet konağ ı nda mahkemeye ait odada mal müdürü Mehmed Efendi’nin vekili sandı k emini Rı za Efendi’nin huzurunda davacıolup der ki, bundan 20 gün önce köyümüzün içinde ve çadı r arkası nda malı m olan 4 yaş ı nda kı r kı srağı nı n çalı narak götürülmüşve zabtiye memuru tarafı ndan bulunarak sahipsiz olmasıhükmüyle Rı za Efendi’ye teslim edilmiş . Ondan alıverilmesi isteğimdir. Rı za Efendi’ye sorulduğunda kı srağı n elinde bulunduğunu söyledi ancak davacı nı n malı olduğunu inkar etmiş tir. Davacı nı n iddiası na bağlış ahit talep edildiğinde davası nıBahçepı nar köyünden Molla Ahmed oğ lu Mehmed Ağa ve Üçkuyu köyünden Ahmed Turan oğ lu Hacı Halil isimli kimselerce ispat edileceğini söyledi. Şahitlerden Üçkuyu köyünden Ahmed Turan oğ lu HacıHalil mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle 67 bu hükümet konağı nda muayene olunan 4 yaş ı nda kı r kı srağ ı n davacıKara Mehmed oğlu İ smail’in malıolduğuna ben Allah için ş ahit olduğ unu dile getirmiş tir. Diğer ş ahit Bahçepı nar köyünden Molla Ahmed oğlu Mehmed Ağa mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 4 yalı nda ve kı r renkli kı srak davacıBehrenli köyünden Kara Mehmed oğlu İ smail’in malıolduğuna ben ş ahitlik ederim demiş tir. Sayfa 51 Belge-88 ( Mal –Hayvan davası ) Mecidiye kazasıahalisinden arzuhal sahibi Mehmed Efendi oğlu Süleyman Bey adı geçen kazanı n hükümet konağ ı nda mahkemeye ait odada Şeyhenler Kı zı lkoca köyü ahalisinden Ali oğlu Mustafa oğlu Ali’yi dava edip der ki, bundan bir buçuk ay önce kasabadan Kara Ali oğlu Bekir’den 500 kuruş a aldı ğıduru renkte 4 yaş ı nda bir baş erkek keçiyi elinde bulundurduğ u ondan geri alıverilmesi isteğini dilegetirmiş tir. Karş ıtarafa ne diyeceği sorulduğunda özetle sözü edilen keçi bu tarihten 6 ay önce Mecidiye’nin Şahidoğlu köyünden Mustafa oğlu Mehmed isimli kimseden 600 kuruş karş ı lı ğı nda alı nmı şolup benim malı m olmaktadı r. Benim davamıköyümüzden Kenan oğlu Osman ve yine köyümüz imamıMolla Yusuf ile ispat ederim demiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden ve Eğerçi köyü ahalisinden Recep oğlu Osman oğlu Recep oğlu Kenan isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağ ı nda muayenesi olan duru renkte 4 yaş ı nda bir başkeçiyi karş ıdavacı Ömer oğlu Mustafa, Şahidoğlu köyünden Mustafa oğ lu Monla Mehmed isimli kimseden 600 kuruş a aldı ğı na ben ş ahidim demiş tir. Diğer ş ahit Eğerçi köyü imamıTatar oğlu Yusuf oğlu Bekir oğlu Ali isimli kimse mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu duru keçiyi aleyhte davacı olan köyümüz ahalisinden Ali oğlu Mustafa bundan 6 ay önce Şahidoğlu köyünden Mustafa oğlu Monla Mehmed isimli kimseden 600 kuruş a makbuz karş ı lı ğı nda aldı ğı na ben ş ahidim diyerek ş ahitliğini dile getirmiş tir. Adıgeçen ş ahitler mahkemede hazı r bulunup ifadeleri dinlenmiş tir. Bu ifadeler gereğ ince aleyhteki davacıMustafa zikr olunan keçiye müdahele etmesi Mehmed Efendi’ye tembih olunmuş tur. 68 Sayfa 52 Belge -89-90-91 ( Nikah) Mecidiye’nin Beş ikli köyü sakinlerinden kendisi Naci oğlu Yusuf kı zıŞemsiye olarak bilinen kimse Bankor Âkı le hükümet konağı nda mahkemeye mahsus odada köyümüz Yor ahalisinden Naci oğlu Halil oğ lu Nuri isimli kimse huzurunda der ki, 20 gün önce adıgeçen nuri ile köyümüzden kaçarak kendimi ona teslim ettim dediğ inde aleyhteki davacı ya ne diyeceği sorulduğunda adıgeçen kiş iyi köylerinden alarak HacıAhmed köyünden Ömer Kahya’nı n evine götürdüm. 37 günden beri orada bulunuyor nefsini henüz kendime nikâhlamadı m demiş tir. Adıgeçen Şemsi ile Nuri’nin hazı r olduğu ve tarafları n velileri yani adıgeçen babası ve velisi Naci oğlu Yusuf oğlu Hasan’dan durum sorulduğunda bundan 1 sene önce kı zı ma Beş ikli köyünden İ brahim oğlu Hacıdünür oldu. Bende dedim ki sen evlisin, olmaz dediğimde ben hanemi 40 kocadan buraya getirdim, dedi. Bundan iki, üç gün önce yine dünürcü göndermişben bilemedim. İ sa Halil Ağa ve Bekir vardı r, onlar bilir dediğimde Halil Ağa madem ki bizim üzerimize alı rsı n, yüzüğünüzü takı n, dedi. Sonra bizim örf ve adetimiz üzerine kahve içildi. O suretle nikah olmadı , kı zı m buna karş ıcevap vermiş tir. Tarafları n nikah davalarıyapı lmı ş tı r, adıgeçen Şemsi Hanı m’ı n nikahıolmuşolur mu? Diye sorulduğunda olmaz demiş tir. Sayfa 53 Belge-92 ( Mal –hayvan davası ) Ankara ili Kı rş ehir Sancağı ’na bağlıMecidiye Kazası ’nı n Mahsenli köyünden arzuhal sahibi Yusuf oğlu Mehmed oğlu Bekir isimli kimse adıgeçen kazanı n mahkemesinde adıgeçen kazanı n mal müdürü ve mal memuru Mehmed Emin Efendi’nin vekili sandı k emini HacıHüseyin oğlu Rı za Efendi’yi dava edip der ki, 3 gün önce köyümüzün içinde zabtiyeler 400 kuruş a satı n alı nmı şkeçileri sahipsiz mal diye yakalamı ş tı r. Adıgeçen keçilerin Rı za Efendi’den alı nması nıistemiş tir. 69 Aleyhinde dava açı lan Rı za Efendi’den ne diyeceği sorulduğunda özetle söylenen 10 baştiftik keçisinin elinde bulunduğunu fakat davacı nı n malıolduğunu bilmediğini söylemiş tir. Davacı dan iddiası na bağ lış ahitler talep edildiğinde; ben davamıköyümüz ahalisinden Fazlıoğ lu Halil ve Süleyman oğlu Hamza ile ispat edeceğ ini söylemiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden Mahsenli köyünden Fazlıoğlu Halil mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 10 baştiftik keçisi davacıYusuf’un olduğunu biliyorum ve ş ahitlik ederim demiş tir. Diğer ş ahit Mahsenli köyünden Süleyman oğlu Hamza oğlu İ smail mahkemede hazı r olup ş ahitliğ i sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 10 baş tiftik keçisi davacıYusuf’un malıolduğ na ş ahitlik ederim demiş tir. Sayfa 54 Belge-93 ( Mal –hayvan davası ) Mecidiye Kazasısakinlerinden arzuhal sahibi Mehmed Efendi oğlu Süleyman Bey adıgeçen mahkemenin kazası nda Sungurlu kazası na bağlıYörüklü köyü ahalisinden HacıMehmed Ağa oğlu Mustafa oğlu Abdullah’ıdava edip der ki, bundan 5 sene önce satı n aldı ğı m malı mı4 sene önce kaybettim. 14 yaş ı nda kuyruğu ve göğsü bakı r, siyah renkteki devem HacıMehmed Ağa’nı n elinde bulunmaktadı r. Ondan alı verilmesi isteğimdir. Karş ıtarafa sorulduğunda o cevabı nda özetle adıgeçen deveyi bundan 9 sene önce 18 lira karş ı lı ğı nda Mecidiye kazası nı n Gümüşköyü ahalisinden Süleyman oğlu Ali Bekir’den satı n aldı m. O sebeple malıelimde bulunduruyorum. Bekir Ağ a’da bu durumu tasdik etmiş tir. HacıMehmed Ağa’dan davası na bağlış ahit talep edildiğinde ben davamıMecidiye kazasıahalisinden Hasan oğlu Yusuf Ağa ve kasabadan Beş eoğlu Seyid Mehmed ile ispat edeceğini söylemiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden Mecidiye kazasıahalisinden Abdullah oğlu Hasan oğlu Yusuf Ağa özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan kuyruğu ve göğsü bakı r, siyah renkte 18-19 yaş ı ndaki bir başdiş i deveyi HacıMehmed Ağa bundan 9 sene önce 18 lira karş ı lı ğı nda Gümüşköyünden Süleyman oğlu Bekir’den satı n almı ş tı r. Ben Allah için ş ahitim diyerek ş ahitliğ ini söylemiş tir. 70 Diğer ş ahit Mecidiye kazası ndan Yaş ar oğlu Beş eoğlu Mehmed Ağ a ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan siyah renkte 18-19 yaş ı ndaki bir başdiş i deveyi aleyhinde dava açı lan HacıMehmed Ağa bundan 9 sene önce 18 lira karş ı lı ğı nda Gümüşköyünden Süleyman oğlu Bekir Ağa’dan satı n almı ş tı r. Ben Allah içi ş ahidim demiş tir. Sayfa 55 Belge-94 ( Mal –hayvan davası ) Kı rş ehir sancağı nı n Ayvalı k Köyü ahalisinden arzuhal sahibi Çolak oğlu Mehmed Mecidiye kazası nda mahkemeye ait adada mal müdürü Mehmet Emin Efendi’nin sandı k enini HacıHüseyin Efendi oğlu Rı za Efendi’yi dava edip der ki; geçen gün evinin içinde kaybettiğim 4 yaş ı nda, sarırenkli 100 kuruşdeğerindeki kara sı ğ ı r sahipsiz diyerek Rı za Efendi tarafı ndan tutulmaktadı r ondan alı verilmesi isteğimdir. Karş ıtarafa sorulduğ unda adıgeçen hayvanıelinde bulundurduğunu ancak davacı nı n malıolduğunu bilmediğini söylemiş tir. Davacı dan davası na bağlış ahit talep edildiğinde, ben davamıköyümüzden Ahmed oğlu Mehmed ve Emin oğlu Ahmed ile isbat ederim ş ahitler hazı r diyerek ş ahitlerin ifadelerinin alı nması nıtalep etmiş tir. Adıgeçen ş ahitlerden Ayvalı k köyü ahalisinden Ahmed oğlu Mehmed mahkemede hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle adıgeçen 4 yaş ı ndaki, sarı100 kuruş değerindeki sı ğı rıÇatallıköyünden satı n aldı ğı na ve Çolak oğlu Mehmed’in malı olduğuna ş ahidim demiş tir. Sayfa 55 Belge -95 (Nikah) Mecidiye KazasıMahsenli köyü ahalisinden Hüseyş n Oğlu Osman Oğlu Ahmed adı geçen kazanı n Korkorlu köyünden Osman oğlu Abid oğ lu Osman ve yine aynı köyden Hüseyin Çavuşoğlu Ömer’in tarifleriyle bilinen Ayş e’yi adıgeçen Halil dava edip der ki; adıgeçen kiş iyi bundan 2 sene önce köyümüz ahalisinden Ahmed Çavuşvekil olarak bana babası nı n rı zası yla 250 kuruşmihr teslimiyle benim vekilim TosaklıHafı z vası tası yla nikâhlandı . İ steğim eş imin teslim edilmesidir. Karş ıtaraf 71 cevabı nda özetle ben nikâhlı yı m, dedi. Babasıadıgeçen kiş inin Ahmed’in nikâhlıeş i olduğunu söylemiş tir. Sayfa 56 Belge -96 ( Miras ) Yozgat sancağ ı nı n Köseoğlu Mahallesinden Atkı yasan Agop Efendi oğ lu cı rsan vekili adıgeçen mahalleden Aleksan Efendi oğlu Kitorak Kı rş ehir sancağı na bağlı Mecidiye kazasıHacıHasanlıköyü sakinlerinden iken vefat eden Monla Osman oğlu HacıÖmer’in verasetinin eş i Hasan Kı zıRukiye ve diğeri Hacıİ smail Kı zıAyş e ve büyük oğlu Battal, Cafer, Ömer, Hacıve küçük kı zıServer, Hanı m, Suna’yla kı sı tlı dı r. Rayger isimli Atkı yasan Agop Efendinin vekili Aleksan Efendi Ömer oğ lu Osman’ıdava edip der ki; müvekkilim Agop Efendinin Osman’ı n zimmetinde bulunan 2 adet senet gereğince birisi 22 adet Osmanlılirası19 Ağustos 1316 tarihli senet gereğince diğeri Mecidiye liradan 9 kuruş13 Şubat 1317 tarihiyle yazı lmı ş sened gereğince kendi 100 kuruş umu toplam 3200 kuruşkayı p akçeyi öküz ve buğday bedeli olarak 620 kuruş u saman bedeli olup samandan arta kalan 1500 kuruş alacak hakkı mı n mirasçı lardan alı verilmesi isteğimdir. Karş ıtarafa sorulduğunda cevabı nda adıgeçen senetlerin babası nı n olmadı ğı nıve borcunun kalmadı ğı nıve davacı nı n 1600 kuruşbuğday samanlarıolduğunu söylemişyani 2 senetlik babası nı n borcuna karş ıbir çift öküzü 12 liraya bir inek 4 liraya ve 200 kuruşsamanıvardı r. Bize pazartesi gününe kadar mühlet verilmesini talep ederiz, dedi. Mahkeme tarafı ndan pazartesi gününe kadar taraflara mühlet verilmiş tir. Davacısöze atı larak ben davayıyanı22 liralı k senedi köyümüzden Hasan oğ lu Hacı ve yine köyümüzden Mehmed oğlu Ahmet ve Gabin ve Afş ar oğlu Ali Bey ile ispat ederim,demiş tir. Mahkeme bayram sonrası na ertelenmiş tir. 72 Sayfa -57 Belge -97 ( Nikah ) Mecidiye kazasıHalaçlıköyü ahalisinden arzuhal sahibi Hasan oğlu Mahmud adı geçen kazanı n Korkorlu köyünden Abbasoğ lu Emin’i dava edip der ki; 3 yı l önce bir bahar mevsiminde köyüm olan Halaçlıköyünde kendi evimde oğlum Osman’ı n huzurunda ve adıgeçenin kı zıMelek isimli kiş iyi oğluna Allah’ı n emri üzerine verdim,dedi. Ben de o meclis gereği aldı m, kabul ettim dedim. Melek oğlum Osman’ı n nikahlıeş i olmuş ken babasıEmine’yi baş kası na nikahlamak istemektedir. Durumun sorulmasıisteğimdir demiş tir. Emin Ağa’dan ne diyeceği sorulduğunda katiyen nikah davasıolmamı ş tı r,diye inkar etmiş tir. Davacı dan iddiası na bağ lış ahit talep edildiğinde Aziz Murad Köçenli Osman köyümüzden Mustafa oğlu Ahmed ve HacıAli oğlu Hüseyin ve idare meclis azası ndan İ lyas Ağa ve oğ lu, Veli Ağa oğlu Galiyaz ve Zaknek oğ lu Osman ile ispat eylerim ve ş ahitleri arap ayı nı n 13.cumartesi günü getireceğini söylemiş tir. Sayfa 58 Belge -98 ( Hı rsı zlı k) Kı rş ehir’in Kı zı lca köyünden Yusuf oğlu HacıOsman Mecidiye kazası nı n mahkeme odası nda mal müdürü ve mal memuru Mehmed Emin Efendi’nin vekili sandı k emini Rı za Efendi’yi dava edip der ki; 200 kuruşdeğerinde sarı , göğrenginde, 6 yaş ı nda bir başkara sı ğı r öküzüm bundan 16-17 gün önce Çimpek Dağı ndan çalı nı p sahipsiz diyerek ah konulmaktadı r bana verilmesini talep ederim. Karş ıtarafa sorulduğunda bir başöküzün elinde bulunduğunu ancak davacı nı n malıolduğunu bilmediğini söylemiş tir. Davacı dan iddiası na bağlış ahit talep edildiğinde köyümüzden Mustafa Çavuşoğ lu Süleyman ve Beş ikli köyünden Murad ile ispat ederim demiş tir. Şahidlerden İ brahim oğlu Murad isimli kimse mahkemeda hazı r olup ş ahitliği sorulduğunda özetle bu hükümet konağı nda muayene olunan 6 yaş ı nda göğrengi, sağkulak arkasıoyuk olan öküz DavacıHacıOsman’ı n malıolduğuna ben ş ahitlik ederim demiş tir. 73 Şahitlerin ifadeleri gereğince adıgeçen öküzün davacı nı n malıolduğuna karar verilmiş tir. Sayfa -59 Belge -99 ( Asker veraseti ) Boğaz Evci köyünden ve askerde iken vefat eden Mehmed oğlu Mehmed’in verasetinin babasıMehmed’in sı nı rlıolduğu ifadeleriyle Kabaklıköyünden Şakir oğlu Hüseyin ve Mustafa oğlu Mehmed’in verasetin babasıMehmed ve kardeş iyle sı nı rlıolduğuna karar verilmiş tir. Sayfa 60 Belge-100 ( Asker veraseti ) Kı rş ehir sancağı na bağlıMecidiye KazasıKilise Fakı lu köyü sakinlerinden ve askerde iken vefat eden Mansur oğlu Ömer oğlu Mahsur’un veraseti annesi Ayş e ve erkek kardeş leri Mehmed, Ahmed ve Emin ile kı z kardeş leri Şehriban ve Elif ile sı nı rlı olduğ una, onlardan baş ka varisi olmadı ğı na Mehmed Efendi oğlu Abdurrahman Ağa ve Abdurrahman oğlu Mehmed Efendinin ş ahitlikleriyle karar verilmiş tir. Sayfa 60-61 Belge-101 ( Boş anma) Numro-1 Sahife-1 Mecidiye KazasıMahkemesinde Güngeşköyünden Halil oğlu Hüseyin kı zıFatma imzası yla verilen dilekçede 5 ay önce eş i Ali oğlu Bekir’in kendisini boş adı ğı nı söylemektedir. Hatta 151 kuruşve 100 kuruştoplam 251 kuruşmihrin ayrı ca nafakanı n ondan alı verilmesi isteğimdir diyerek dava açmı ş tı r. 74 Eş i Bekir’den buna karş ıne diyeceği sorulduğunda adıgeçen Fatma’yı251 kuruş mihir karş ı lı ğı nda nikahladı ğı nıancak üç talak ile baş ladı ğ ıve talak nameyi imzaladı ğıanda kendisinin aklı nı n baş ı nda olmadı ğ ı nısöylemiş tir. Fatma’ya, Bekir boş anma iddiası nıinkar ediyor bu durumu kiminle ispat edebileceğ i sorulduğunda ş ahitlerden Baktaş zade Mehmed Hilmi Efendi ve Güngeç köyünden Gobamesinde oğlu Hüseyin ve kasabadan Çör Halil oğlu Hasan ispat edeceğini, baş ka ş ahitlerinde olduğ unu bildirmiş tir. Şahitlerden Bektaş zade Mehmed Hilmi Efendi çağrı ldıve durum sorulduğunda cevap olarak Bekir 5 Ağustos 1324 tarihinde Alem Pı nar köyünde onu boş ayı p hatta bedel olarak bir kat tabak ve çuval verdiğine dair ş ahitlik etti ve adıgeçen kiş iyi tarif etmiş tir. Diğer ş ahid kasabadan Çör Halil oğlu Hasan oğlu Halil Mehmed Hilmi Efendi’nin söylediklerini onaylamı ş tı r. Şahitlerin ifadelerinden sonra Bekir’den bu ş ahitler hakkı da ne diyeceğ i sorulduğunda temyizlerini talep etmiş tir. Tarafları nı n ifadelerinin huzurumuzda kayda geçtiğini, parmak iş aretlerinin kendilerine ait olduğunu tastik edilmiş tir. Adıgeçen Fatma’ya mahkeme huzurunda toplam 150 kuruşnafaka ve mihrinin teslim edilmesiyle 400 kuruşverilmesine karar verilmiş tir. İ mam Mustafa oğlu ArabacıSüleyman ve önceki muhtar Ömer’in oğlu Bayram Ağa oğ lu Ali Bey ve azalardan Süleyman Beyzade Mehmed Bey oğlu Mehmet Bey ile mahkeme odacı sı Yusuf oğlu Seyyid ve Hasan oğlu Süleyman Bey isimli kimselerin ş ahitliğiyle Ali oğlu Bekir’in eş i olan Hüseyin kı zıFatma’yıboş adı ğı na hüküm vermiş tir. Sayfa 62 Belge -102 ( Mal –Hayvan davası ) Numro-2 Mecidiye Kazası nı n HacıHasan köyü ahalisinden dilekçe sahibi Ali usta oğlu Hacı Musa, adıgeçen kazada bulunan mahkemede arzuhalin içinde ismi geçen, adıgeçen köy ahalisinden Çelebi Efendi oğ lu İ hsan ve Mecliste hazı r bulunmayan Hacı İ brahim Efendi’yi dava edip der ki; yedi ay önce 500 kuruşdeğerinde bir başkara 75 sı ğı r öküzümü telef ettiklerinden adıgeçen değeri talep ederim. Karş ıtaraftan İ hsan’a ne diyeceği sorulduğunda iddiayıred ve inkar etmiş tir. DavacıHacıMusa’dan iddiası na bağlış ahit taleb edildiğinde ş ahidinin olmadı ğı nı söylemiş tir. Sayfa 62-63 Belge-103 ( Nikah ) Numro-3 Mecidiye KazasıkasabasıBüyük Cami mahallesinde bulunan Hüseyin Bey’in oğ lu Mustafa Bey’in hanesine gidilip mahkeme yapı lmı ş tı r. 15 yaş ı nda bulunan arzuhal sahibiyle tanı ş mı şolan Tekfur Dağ’ıahalisinden Yozgat Sancağı nı n AkdağMadeni Kazası ’ndan redif binbaş ı nı n kı zı dı r. Ahmed Kemal Efendi’nin oğlu Zeynelabidinin kı zıFatma’ıBakiyedir. Davacıder ki; mahkemede hazı r bulunan Ahislav Küçük Hacıİ brahim Efendi ve annem yedi sene önce 1317 senesi mart ayı nda nikâhlanmı ş tı r. Hacıİ brahim Efendi’nin manevi evladıve annem Hafize Rüveyda Hanı m’ı n velayetinde bulunan adıgeçen kiş iyle 1001 kuruşmihr karş ı lı ğı nda nikâhlanmayıkabul ettim. Buluğa erdikten sonra geçen Perş embe nikah fesh edilmek istedi. Annem Hafı za Hanı m’a bu nikah akdinin sorulması , Hacıİ brahim Efendi’den adıgeçen kiş ini alıverilmesi isteğimdir. Hafı za Rüveyda Hanı m cevabı nda Hacı İ brahim Efendi’yle nikâhlandı ğı nıkabul etti ama iddiayıinkar etmiş tir. Adıgeçen Fatma Bakı ya Hanı m’dan davaya bağ lış ahit talep edildiğinde adıgeçen mahallenin imamıMustafa Efendi ve Çelebi Abdurrahman Efendi ve muzaherat katibi Hazı m Efendi, muallim Ahmed Efendi, zabtiye Mehmed Ağa haremi Süleyman kı zıEmine ve Yusuf Usta’nı n eş i Abdi Ağa kı zıGülizar ile iddiası nıisbat edeceğini ve bundan baş ka ş ahidi olmadı ğı nısöyledi. Şahitler mahkemede hazı r olup ifadeleri dinlendikten sonra adıgeçen akdin feshine karar verilmiş tir. 76 Sayfa -64-65 Belge- 104 ( Nikah ) Teflek Kebir Köyünden Demürci oğ lu Bekir isimli kimse Mecidiye kazası Mahkemesinde Teflek Kebir Köyü sakinlerinden arzuhalde ismi geçen, mahkeme azasıCemil Efendi oğlu Mehmed Ağa ve Mahkeme odacı sıYusuf Ziya oğlu Seyyid’in tarifleriyle bilinen İ sa kı zıMedine’yi dava etmektedir. 12 gün önce Battal Efendi oğlu İ brahim Ağa’yıvekil etmiş tir. Monla Osman ve Kör Hasan oğ lu Mehmed ile Medine’nin vekaletini verdiğ i Veli Kahya oğlu Ahmed ve erkek kardeş leri Bekir, Said, Mehmed’in ve diğer ş ahitlerin huzurunda 100 kuruşmihr teslim edilerek adıgeçen kiş iyi bana nikahladı lar bende kabul ettim. Kasabaya adı geçen kiş iyi erkek kardeş i Said Ağa ve Ceren oğlu Ömer getirmişiselerde eş im olmayıimtina etmektedir. Bana itaat etmesi, eşhukukuna uymasıisteğ imdir demiş tir. Adıgeçen kiş iye ne diyeceği sorulduğunda nikah iddiası nıinkar etti Davacı Bekir’den iddiası na bağ lış ahitler istenmiş tir. DavacıBekir’in vekili Battal Efendi oğlu İ brahim Ağa’nı nş ahitleri Kör Hasan oğlu Mehmed ve Nizam oğlu Molla Osman; 14 gün önce saat 3-4 sı raları nda Battal Efendi’nin evinde 100 kuruşteslim edilerek, adıgeçen kiş inin erkek kardeş i Mehmed ve gidip Medine Hatun’a Muhatar Veli Ağayıvekil ederek bizim huzurumuzda köy imamıŞevki Efendiye nikahları nıkı ydı rmı ş lardı r. Teflek Kebir köyünden Ahmed oğ lu Veli ş öyle demektedir; 14 gün önce akş am saat 2 sı raları nda adıgeçenin erkek kardeş i Mehmed’in evine gidip Bekir’in vekili Battal Efendi’nin 100 kuruşmihri teslim etmesiyle Bekir ve seni nikah edeceğiz, beni vekil ettin mi? Dediğimde o, bana 4 çucuğumu beslerse vekil ol ve beni nikahla, dedi. Bizde ertesi gün saat 3-4 sı raları nda ş ahitlerin huzurunda nikahıyaptı k. Bekir’in vekili Battal Efendide kabul etmiş tir. Teflek Kebir Köyünden Süleyman Efendi oğ lu Kamil oğlu Süleyman, Allah için bildiğim ve gördüklerim için ş ahitliğe geldim. İ sa kı zıMedine 14 gün önce akş am saat 2 sı raları nda Ahmed oğlu Veli’ye erkek kardeş i Mehmed’in evinde vekaletini vererek ertesi gün gündüz 3-4 sı raları nda 100 kuruş mihr teslimiyle nikah yapı lmı ş tı r, vekil Battal Efendi’de kabul etmiş tir, ben ş ahidim. Diğer ş ahitlerin Salı günü getirilmesi taraflara tenbih edildiği. Kararlaş tı rı lan günde ş ahitlerden Teflek 77 Kebir köyünden Nizam Mehmed oğlu Osman oğlu Mehmed’e ş ahitliği sorulduğ unda 15 gün önce İ sa kı zıMedine’nin erkek kardeş i Mehmed’in hanesine gidip seni Allah’ı n emriyle Bekir’e nikahlayacağı z dediğimizde saat 2 sı raları nda Kara Veli’yi kendine vekil etti. Ertesi gün 3-4 sı raları nda 100 kuruşmihr teslim edildi, köyümüz imamıŞevki Efendi nikahıkı ydıve vekil Battal Efendi kabul etti ben ş ahitlik ederim. Şahitlerin ifadeleri kayı tlara geçirildi. Karş ı taraf Medine’ye ne diyeceği sorulduğunda ş ahitlerin ifadelerini kabul etmeyeceğini bildirilmiş tir. Tarafları n huzurunda Medine Hatun’la ilgili hüküm verildi. Adıgeçen Medine’ye nikahıkabul etmesi gerektiği ve Bekir’e itaat etmesi tenbih olunmuş tur. Sayfa 65 Belge -105 ( Vekalet ) Numro-5 Ankara ili dahilinde Mecidiye Kazası nı n Korkozlu Köyü sakinlerinden ve köyümüz ahalisinden Osman oğlu Hakkıoğ lu Abbas ve Vahhab oğlu Hasan Ali oğ lu Ali isimli kimselerin tarifiyle bilinen Arab Hüseyin oğlu Ömer kı zıYeter isimli kimse kazanı n hükümet konağı nda mahkemeye mahsus odada yine adıgeçen kazanı n Kabaklıköyü sakinlerinden Şenlik oğ lu HacıAhmed oğlu Osman ile nikahları nı n fuzuli olması sebebiyle yine Korkorlu Köyünden mahkemede bulunmayan HacıHüseyin oğlu Veli tarafı ndan adıgeçen nikahıinkar etmesiyle lazı m gelenlerin yapı lmasıiçin Ali Efendi oğlu Mehmed Ağa ve Mehmed Efendi oğlu Süleyman Bey isimli kimseler vekil tayin kı lı nmı ş tı r. Sayfa 66 Belge -106 ( Vekalet ) Numro-6 Kı rş ehir sancağı na bağ lıKorkorlu Köyü sakinlerinden Araboğlu Ömer kı zıYeter olarak bilinen kiş i tarafı ndan 2 safer 1327 tarihli ve 5 numarayla kaydedilerek mehkemeye ibraz edilen kayı tlıvekiller Ali Efendi oğlu Mehmed Ağa ve Mehmed Efendi oğlu Süleyman Bey’in adları na düzenlenen mahkeme vekilliği gereğince 78 Mehmed Efendi oğlu Süleyman Bey mahkemede hazı r olup Korkorlu Köyünden Veli oğlu HacıHasan’ıdava edip der ki; adıgeçen KabaklıKöyü sakinlerinden Osman oğlu HacıHasan isimli kimse ile nikâhları nı n fuzuli olması ndan kaynaklanan davanı n Safer ayı10.Salıgününe ertelenmesini talep ederim, dediğinde HacıHasan cevabı nda kabul etmiş tir. Sayfa 66 Belge -107 ( Vekalet ) Numro-7 Kı rş ehir sancağı na bağ lıMecidiye Kazası nı n Korkorlu köyünden olup idare meclis azası ndan Alinaz Ağa oğlu Abbas ve Osman Hakkıtarifleriyle bilinen HacıHasan oğlu Veli isimli kimse adıgeçen kazanı n hükümet konağı nda mahkemede hazı r olup Korkorlu köyü sakinlerinden Arab oğlu Ömer kı zıYeter isimli kimseyi dava edip der ki; bundan iki sene önce Mayı s ayı nda 201 kuruşmihr teslim ederek nikahladı m. Kabaklıköyünden burada bulunmayan Şenlikoğlu HacıAhmed oğlu Osman isimli kimse nikaha müdahale etmiş tir. Bu konuda mahkeme iş lerini halletmesi için Mehmed Bey oğlu HacıHalil Ağa’yıvekil tayin etmiş tir. Sayfa 67 Belge -108 ( Nikah ) Numro-8 Mecidiye KazasıKabaklıköyünden HacıAhmed oğ lu Osman isimli kimse mahkemede hazı r olup, Ömer kı zıYeter olarak bilinen kiş inin vekilleri Ali Efendi oğlu Mehmed Ağa ve Mehmed Efendi oğlu Süleyman Beyler ile Korkorlu köyünden HacıHalil Ağa Veli tarafı ndan vekil tayin edilen Mehmed Bey oğlu HacıHalil Ağa isimli kimse dava edip der ki; adıgeçen Yeter’e 322 senesi Mart’ı n birinci günü babası nı n evinde 500 kuruşmihr teslim edilerek, KabaklıKöyünden Kör Musa, Hamzaoğlu Ali, Honazoğlu Ali, Çoban Hüseyin oğlu İ smail, Beş ikli Mehmed Çavuş ve yukarıköyden Dangel oğlu Bekir ile kardeş i Cebrail isimli kimselerin hazı r olduğu halde Mehmed Efendi isminde bir imam nikahıkı ydı . Adıgeçen Yeter 79 İ zmir’e gidip nikahı n gereğ ini yerine getirmemiş tir. Nikahı n gereğinin yerine getirilmesi isteğimdir demiş tir. Diğer vekil Mehmed Bey’e sorulduğunda o cevabı nda müvekkilim HacıHasan’ı n nikahlıeş i Ömer kı zıYeter’e bundan iki yı l önce mayı s ayıiçince 201 kuruşmihr teslim edilerek Korkorlu köyünden Hasan Ali oğlu Vahhab, Hakkıoğlu Osman, Mustafa oğlu Halil, Feyyaz oğlu Mehmed ve Bocu oğlu Ömer’in huzurunda köyden Ömer Efendi oğlu Sı ddı k Efendi nikahıkı ydı . Yeter’in teyzesi Musa kı zıÇı nar, Yeter’i kaçı rmaktadı r. Hafı z Efendi takip etmişKabaklıNuri Efendi’nin oğlu Said’in evinde olduğunu öğrenmiş tir. Müvekklimin HacıHasan nikahlıeş inin ona itaat etmesini istemiş tir. Ömer kı zıYeter’in o tarihte nikahıolup olmadı ğıHacıAhmed’e sorulduğunda nikahı n olduğunu söylemiş tir. Sayfa-67 Belge-109 ( Nikah ) Beş ikli köyünden İ brahim oğlu Ayvaz oğlu İ brahim oğ lu Mehmed Çavuş ’a ş ahitliğ i sorulduğunda 322 senesi mart ayı nı n birinci günü gündüz Ömer kı zıYeter’in babası nı n hazı r olduğu mecliste, Hüseyin Çavuş ’un evinde Osman oğlu HacıAhmed 501 kuruşmihr teslim ederek nikah yapmı ş tı r ben ş ahidim, demiş tir. Sayfa 68 Belge-110 ( Nikah ) Diğer ş ahit Boladan köyünden Dingil Hüseyin oğlu Taran oğlu Hüseyin’e ş ahitliği sorulduğunda HacıAhmed ve Yeter’in hazı r olduğu 322 senesi martı n birinci günü gündüz adıgeçen kiş inin babası nı n evinde 501 kuruşteslim edilerek nikah yapı lmı ş tı r ben ş ahidim, diyerek ş ahitliğini bildirmiş tir. Diğer ş ahit HacıHasan vekili Mehmed Beğ den sorulduğunda söylenenleri kabul etti, vekil Ali Efendi’de tastik etmiş tir.Mehmed Ferid Efendi Ömer kı zıYeter’in 325 senesi mart ayıiçinde 201 kuruşmihri teslim alarak nikahlandı ğı m söylemiş tir. 80 Sayfa 69 Belge-111 ( Vekalet ) Ankara vilayeti dahilinde Kı rş ehri sancağı nı n Mecidiye Kazası nı n ikili kariyesi ahalilerinden Hüseyin oğlu Molla Halil ve Yusuf ve HacıVelioğlu Salih ve Süleyman ve Ali ve Şakir ve Halil Hükümet konağı nda ikili karyesi ahalisinden İ shak oğlu Kahyan aleyhinde açtıdava üzerinde hazı r bulunurlar. Yapı lan itiraz üzerine mahkeme masrafları da ikili karyesi ahalisinden İ shak oğlu Kahya’dan alı narak bu durumu Kı rş ehri dava vekillerinden Mehmed Ferid Efendi bin Ali vekil kı lı nmı ş tı r. Sayfa 69-70 Belge- 112 ( Nikah ) Numro-11 HacıHasan Bin Veli İ bni Abbas Mehmed Bey’e Halil Ağa vekalet ile korkorlu karyesinden Arap oğlu Yeter bin Ömer’den mayı s ayı nda 201 kuruşverilerek nikahlanmı ş tı r. HacıAhmed bin Osman bana müdahale eder ve açı lan dava sonucunda ücret ve mahkeme masraflarıhaksı z çı kan tarafa yüklenmeye karar verirler ve HacıAhmed bin Osman’ı n borçlarıödemesine karar verilmiş tir. Sayfa 70-71 Belge 113 ( Nikah ) (10. Sayfanı n devamı .[68’in devamı .]) Mayı s ayı nı n 15.günü akş amıile yatsıarası nda Yeter’in pederi Ömer’in hanesinde Yeter’in vekili Bocuoğlu Ömer vekiliyle HacıHasan tarafı nda dahi pederi Veli Çavuş201 kuruşpara verilmek üzere Yeter’in kı zı yla Veli Çavuşnikahlanmı ş tı r. 81 Sayfa-70-71 Belge – 114 ( Nikah ) 1327 senesi martı n ikinci günü Yeter’in kı zıHacıHasan’ı n itaatine ve hukuken zevcesi nikahlıkadı nıolmuş tur. Vekilleri Mehmed Yendi olmuş tur. Sayfa -71 Belge -115 ( Nikah ) Yeter’in kı zı nı n HacıHasan’a itaat etmesi ve boyun eğerek Hukuk’u zevcesini korumasıtenbih olunarak kaydageçirilmiş tir. Sayfa 71-72 Belge 116 ( Hı rsı zlı k Mal ) Numara-12 Sene 22 mart 1325 tarihli ve zamanlımahkeme HacıAhmed Efendi Vesil yendinin bin HacıAhmed malıve mülkü olan 11 adet tiftik davar çalı nmasıüzerine kı zı l koca hacı nı n kerimesi üzerine dava açar. Teflek sağı r kariyeli Kenerciroğlu ali mahdumu Bekir ve arkadaş larıİ smail ve Sühül ve Ali Şemil’in çaldı kları……. Zabı ta mumurun vekil Rı za Efendi’ye havlanlarıteslim etmeleri tembihlenmiş tir. Dava ve yapı lan sualde Rı za Efendi dahi cevabı nda inkar eylemiş tir. Veli efendi 11 adet fı stı k davanı n kendi malıolduğu için isbet edilmesi için ş ahitlerini belirtir o ş ahitlerde Yeş il Efendi bin hacıAhmet efendi ağı lı ndan on gün önce Teflek sağ ı r kayrası ndan Hüseyin çavuşbin Ahmed ibni Mehmed’in çaldı rmı ş olduğu 11 adet fı stı k davası nısöyler ve 11 adet davanı n her biri 80 kuruş tan toplam 880 kuruşolarak hayvanları n Vesil efendinin malıolduğ unaAhmed oğlu Çavuş Hüseyinş ahitlik etmiş tir. Daha sonra ş ahitlerin dikkate alı narak Vesil efendiye teslim edilmesi için Rı za efendiye tenbih olunmuş tur. 82 Sayfa 72-73 Belge 117 ( Arazi Davası) Numara-13 Kı rş ehirli sancağı na tabi Mecidiye Kazasıkuraları nda Köse Fakı lıkayrasıİ mamı Mehmed efendi bin Mehmed ve muhtar-ıevveli Mehmed bin Mustafa ve Muhtar-ı sini Süleyman bin Ahmet ve heyet-i ihtar azası ndan Süleyman bin Mehmed ve Tabib ben HacıSüleyman efendi ve Mehmed efendi. El-hı zı r bin Abdurrahman Ağa’ya; Korkorlu kayrası ndan İ brahimoğlu Hasan Ali’nin aleyhinde mera, otlak ve salak arazi hakkı nda açtı ğıdavadı r. Mahkeme kararı nda bütün masraflar mahkeme masraflarıdahil haklıçı kan tarafa yani Mehmet Efendi zade Abdurrahman Efendi Masrafları nıalmasıiçin vekil kı lı nmı ş tı r. Sayfa 73 Belge 118 ( Haciz ) Numara-14 Abdulvahhab Kethuda zevcesi Sinem’in 923 senesi Mecidiye kazasış anlımemuru Etsel Efendi’ye kafil olması ndan dolayış anlıidarece hayvanlara haciz gelince (anı m pelaler alyhinde bir dava açı lı r ve hayvanları n ödenmesi ve vuku bulan mahkeme masrafları nı n karş ıtaraftan alı nması nıkaydeddirmiş tir.) Sayfa 74 Belge 119 ( Veraset ) Numara-15 Kı rş ehri sancağı na tabi Mecidiye kazası nı n Yukarı Hacı Ahmet’li karyesi ş ekillerinde iken bundan altıbuçuk sene önce vefat eden HacıMahmud Ağa bin Mehmet’in verasetidir. 83 Sayfa 75 Belge 120 ( Miras ) Numara-16 Kı rş ehri sancağı na tabi Mecidiye Kazası ’nı n YukarıHacıAhmet’li Karyesi sakinlerinden vefat etmişolan HacıMahmud Ağa bin Mehmet’in miras taksimi için görevlendirdiğ i Ali Osman’ı n miras taksiminde bir kı ta bahçe davası nda açı lan mahkeme davası dı r. Sayfa 75–76 Belge 121 ( Miras ) Numara–17 HacıMehmet Ağa bin Ahmet’in nikahlıkarı sıiken fark ettiği Havva bindi Yusuf ile kı zlarıTelli ve Meryem ve küçük kı zlarıKinoza ve karı ndaş ıAli Osman ve kı z karı ndaş ıFatma’ya Miras taksimi bir kı ta bahçe ve Dut bahçesinin 200 kuruş a satı lması ndan dolayıaçı lan davadı r. Sayfa 75-76 Belge 122 ( Açı k arttı rma ) HacıAhmet Ağa bin Ahmet’in miras taksiminin gerçekleş memesinden dolayımal ve mülklerin açı k arttı rma yoluyla satı lmasıiçin civar köylere haber verilir vede Mehmet Ağa’nı n 200 kuruş la aldı ğıbahçede buna dahil olunup yalnı z Mehmed Ağa o günden beri çok para ve emek sarf ettiğ i için aynızamanda 200’de ağaç diktiğ i için bahçeye zam istemektedir. 84 Sayfa 77 Belge 123 ( Açı ka Artı rma) İ smail HakkıEfendi tarafı ndan yapı lan açı klamada, fetva ve ş ahitler dinlenince adı geçen bahçenin itiraza mahal kalmayı p Ali Osman ve varislerin masrafları karş ı laması na karar verilmiş tir. Sayfa 77-78 Belge 125 ( Vekalet ) Numara-18 Kı rş ehri sancağıdahilinde Mecidiye kazası nı n Gök Ahmet’li karyesinde sakin iken bundan önce vefat eden Toklu oğlu Halil kerimesi tarif edilen Halil efendi kı zı Döndü hatun mahkemede vede HacıAhmed’li Bola karyesi sakinlerinden Abdullah oğlu Osman Çavuşhuzurunda konusup vefat etmişolan pedenin eş i Halil efendiden miras kalan mirasçı lar arası nda tesbit edilen mülkler ve arazilerimi amcam ve vasim Mehmed ben Tokludan hissesine isabet eden malıvasimden alı verilmesi için emlak ve arazilerimin hası latlarıve mahkeme masrafları nı n haksı z çı kan taraftan tahsil edilerek merhum Osman Çavuş ’un vekaletini kabul ve gerekli hizmetlerini üzerine alacağ ı nısöylemiş tir. Sayfa 78 Belge 126 ( Mal Davası) Numro-19 Mecidiye Kazası nı n Boyalı k kasabı sımahallesinden Çerş ukiler mahallesinde oturan Kürd aş iretenden Mehmed oğlu ş eyho mahkemede odacıYusuf Ziya Efendi yüzleş mesinde haber alı nan dilekçe için eden malı n ve mülkün olup mayı s ayı zerrinde AhdağMadeni yönüne gittiğ i esnada eş yaları m kasabadan Değanan beyin hayme emanet bı rakı p gittiği eş yaları nı n Değanan beyin Şeyho Mehmed’in malı olduğunu inkar etmesi üzerine ş ahitlerin dinlenmesine karar kı lı nmı ş tı r. 85 Sayfa 78 Belge 127 ( Mal davsı) Taraflar hazı r olup ş ahitlerden Kena Tahta Kayramda Halil Kelle zevcesi Fatma Binti İ brahim İ bni Abdullah, Bekir Beyzade Ömerba Basr bin bakı r İ bni Mehmet bey, Fatma, Zeynep ve Mehmet yaptı klarış ahitliklerle 4 adet kilim, 950 kuruş kı ymetli olan kilimleri Şeyho Mehmet’in AkdağMedeni yaylaları na gittiğinde Doğan Bey’in hanesine emanet ettiğime ş ahitlik ederler ve malları n tanzim edilip Şeyho Mehmet’e teslimine karar verilmiş tir. Sayfa 79 Belge 128 ( Boş anma ) Numro-20 Medine kazasıhükümet konağı nda mahkeme odası nda ve mecbur kazanı n Şebiler kayrasısakinlerinden Aço oğlu Ali bin Hasan ve yine hazı r Tosunburnu kayrası ahalisinden olup menkı r karyede sakin Çavuşdereoğlu kerimesi Kanimiye binti Ahmed tarafı ndan vekili bulunan Molla Halil oğlu Hüseyin bin Halil yüzleş mesinde dava edip derki; bundan önce müvekkilesi mezbure Kanimiyi boş ama ve ayı rma olduğunu ancak bir sene için ayı rma için kendisine söylemişolduğundan müvekkil eş i mezburenin kanuniyesini talep eder. Olunan usulde Hüseyin Ağa cevabı nda adı geçen Ali bin Hasan tarihten 21 gün önce müvekkilim Kanimi binti Ahmed itiraf eylediği … tarihte kendisine üç res tosun ve bir res’de kur inek ve üç yazlıdöve ve 6 res hayvanlarıAli’ye verilip mezkur hayvanlar mevcud ve aynen bedelleri olan 1600 kuruşkı ymetini talep etmek mazker hayvanlarıo tarihde müdderi Aleyha silah ve iş kence dayanamayı p korkutulmuşolduğuna radesini talep etmekle merkumda sual olunduktan merkum Ali cevabı nda aldı ğı nısaklamayı p söyler, lakin kerkonak yenilmeyip kendisinden bir sene önce güya boş anmı ş ı m gibi bana rı zası yla 21 gün önce boş andı ğı nıtekrar itiraf ve inkar eylediği kayd olunmuş tur. 86 Sayfa 80 Belge 129 ( Mal- Hayvan Davası) Mahkum hayvanlarıAli bin Hasan’dan geri alma ve zorla verildiğini kimler ile isbet edeceği sanı lı nca Tosunburnu kayesinden Mehmed Ali Oğlu Şeyho ve Osman Oğlu Hasan ve HacıMustafa Efendi ve Kena Mastonu Ahmed ve Kaç oğlu Mehmed karye imamıMustafa Efendi ve Mustafa oğlu Ali olduğ u ve bunlarda baş ka ş ahitleri olmadı ğı nıve 29.cumartesi günü hazı r bulunup ispat edeceklerini söyleyerek kayda geçirilmiş tir. Sayfa 81 Belge 130 ( Vekalet ) Numro-21 Ankara vileyeti Kı rş ehir sancağıMecidiye KazasıSofalıköyü sakinlerinden Mecidiye KazasıTapa Katibi Ali Efendi bin Ahmed mahkemeye ait odada ve yine Kı rş ehir sancağıdava vekillerinden Ferid Efendi ibni Ali Ali Rı za yendi huzurunda memnuniyeti hakkı nda açı lan davada Ferit Efendi’yi vekil kı lmasıanlatı lmı ş tı r. Sayfa-81- 82 Belge 131 ( Mal- Hayvan Davası) Numro-22 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesinden HacıSüleyman oğlu Rı za hakkı nda 25 Haziran sene 1325 tarihli dilekçe ve 27 Haziran sene 1325 ve 122 Numaralı Kı rş ehir mutasarrı flı ğıtarafı ndan gelen emir kağı dıKaymakam makamı nda dahi 4 Temmuz sene 1325 tarih ile 8 Temmuz sene 1325 tarihli zabı tanı n kenara yazı lmı ş olan yazıduyulmuş tur. Dilekçe meali Keskin kazası nı n Yançer köyünde Hurş it oğlu Bekir bin Hurş it’in camus ineği çalı nmı şolup Rı za’nı n nendinde olduğ u Kı rş ehri’nde bulunması ndan dolayıdava edilir. Rı za’da inek ister ve sorulur. İ neği niçin getirmediği ve kimler çalmı şve kimlerle geldiği sorulur. Oda ineği Kı zı l Koca rehiyesinin Kazı r uş ağ ı 87 karyesinde İ smail Ağa oğ lu Azizden 6 adet ineği Osmanlıbedeliyle alı p satmak istemişisede sahibinin …. Etmesiyle hükümet tarafı ndan sattı rı lı p nendine olarak sata İ smail Ağa oğlu Azize karyesinde İ brahim ağ a oğlu Arif v.s. huzurları nda Aziz binderi Ekberli Molla Mustafa’ya teslim eylediği ve davacı nı n malıve mülkü olup olmadı ğı nıinkar eylediği kayd olunmuş tur. Bekir ineğin kendi malıolduğunun 8.pazartesi günü mahkemede ispat edeceğini açı klamı ş tı r.Bekir’e beş gün müdlet verilir. 14.cumartesi günü mahkemede bulunmasıkayda geçmiş tir. Sayfa 82 Belge 132 ( Mal- HayvanDavası) 14 Receb 1327 cumartesi günü adıgeçen Rı za davacıBekir tarafı ndan vekil tayin edilen Yusuf Ziya Efendi huzurunda kendisi hazı r olmadı ğıhalde baş ladı ğı nda iddia olunan ası l çekilen camus ineği kendi malıolduğuna delile havale olunup mezkur vekil tarafı ndan ş ahitliğine oturup …. bulunmasıtalep edilmiş tir. Sayfa 83-84 Belge 133 ( Mal- Hayvan Davası) Numara -23 Mecidiye kazası ndan Gök Ahmed’li karyesinden Şeyho bin Hasan mezbur kaza mahkemede bulunan zabı ta memuru Mülayim Mehmed Ağa bin Ömer Ağa huzurunda tarihden iki ay önce Akdağmadeninde kaybetmişolduğuna 5 yaş lıTimur karyesinde 200 kuruşikeynetinde elde olan zabı ta nezdinde muhafaza 15 Temmuz sene 1325 tarih ve 333 numaralıYozgat Muntasarrı ylı ğıtarafı ndan hayvanı n tarafı ma verilmek üzere alı verilmesi isteğimdir diye davayısual olundukta Mehmet Ağa cavabı nda madeni merkum’un malıolduğuna inkar eylemiş tir. Şeyho bin Hasan’ı n kimlerle müdafa edeceğ i sorulduğunda ş ahitleri derki; mesela Gök Ahmedli Kayrası nda Osmanoğlu İ brahim bin Hasan Şeyho bin Hasanı n malıve mülkü olduğunu biliyor vede ş ahitlik ederim cevabı nıvermiş tir. 88 Şahitler dinlendikten sonra 200 kuruşkı ymetindeki kı smak beyinin Şeyho’ya teslimine karar veriliğMülazı m Mehmet Ağa’ya tenbih olunmuş tur. Sayfa 84 Belge 134 ( Mal- Hayvan Davası) (Yirmi Dördüncü Sahifeden Geliş ) Vekil tasdiki Yusuf Ziya Efendi’den sual olundukta müvekkilim Bekir’e verilen mühledle istediği camus ineğini isbat etmek üzere gidip gelmemiş mazereti meş rudan doğru ve beyan etmemesi ve kendilerinin de kazada bulunmasıhalinde kendilerine malumat verilmesini beyan ederek ve hatı rlatmı ş tı r. Sayfa 84-85 Belge 135 ( Mal- Hayvan Davası) Numro-24 Kocahisar Kazası nı n Kara yol karyesi sakinlerinden istid’a sahibi Hasan bin Hüseyin Mecidiye Kazası nı n hükümet konağı nda mahkeme odası nda örfi mecliste adıgeçen koza mal müdürü ve maliye hazine memuru Mehmed Emin Efendinin Vekili Sandı k emini Rı za efendi oğlu HacıHüseyin yüzleş tirmesinde üzerine dava edip derki; tarihinden 16 gün önce malı m ve mülküm olan 5 yaş lıve 500 kuruşkı ymetli bir adet siyah renki ve erkek koyu camuzu geceleyin evimden çalı nı p aranı rken telgraf vası tası yla ihbar edilip ş imdi ise camus sahipsiz namı yla mal memuru vekili Rı za efendi yanı nda olup hayvanı n ondan alı narak tarafı na teslimini tenbih eder. Cevabı nda ise camus’un davacı nı n malıolduğ unu inkar etmiş tir. Adıgeçen sanı k Hasan’dan iddiası na uyan ş ahit talep olunup meclis’e davet olunan köyden kuzucu oğlu HacıVeli ve Sekmanlıköyünden Arif oğlu Veli ve köylerinden HacıHurş it ve Süleyman kimseler ile iddiayıisbat edeceğini ve bunlardan baş ka asla ş ahitleri olmadı ğı nıbeyan etmekle buraya oturttuğu ş ahitlerden Kocahisar kazası nı n Karayol köyün ahalisinden Kuzucu oğlu HacıVeli oğ lu Hüseyin oğlu Veli ş ahid getirdiği tarihten 16 gün önce iş bu adıgeçen Hasan oğlu Hasan’ı n beşyaş lıve siyah donlu ensiz ve erkek bir adet camus öküzü hanesinden geceleyin çalı nı p adıgeçen 89 hayvan sanı k Hasan’ı n malıve mülkü olduğunu bilir ve bu sebeple ş ahitlik ederim dediğ i diğer Sekmanlıköyünden Yusuf oğlu Veli oğlu Yusuf oğlu Veli ş ahitliğinde evvelki ş ahidlerin aynıifadelerine ş ahadetlik ederim dediği kayd olunmuş tur. Şahitler hakkı nda vekili adıgeçenlerin ne diyeceği sual olunduğunda temiz oldukları nıtalep etmekle temize gönderilmesi kayda geçmiş tir. Şahid adıgeçen kasabanı n sakinlerinden Süleyman Ağa oğlu Abdullah ve Mahmud oğlu HacıYusuf Ağa oğlu Veli gizlice Battal Memiş oğlu Hüseyin bey yüzleş mesinde ş ahadetlerinin makbul olmadı ğı nıadıgeçen camus’un mülkünden ihraç olunmadı ğı na ve hibe etmediğ ine ve adıgeçen kimselerin ş ahadetlerini makbul(kabul) olmakla vekil-i Rı za Efendi’ye adıgeçen camus’unu teslim edilmiş tir. Sayfa -85-86 Belge 136 ( Nikah ) Numara–25 Mecidiye Kazası nı n Gök Ahmedli Köyü sakinlerinden arzuhal sahibi Kara Yusuf Ömer oğlu Mustafa adıgeçen mahkemede ve yine adıgeçen Beyalı k Kebir köyü muhtar vekili Mehmed oğlu Hüseyin yüzleş tirmesinde 325 senesi Eylül ayı nda adı geçen mahalle sakinlerinden Osman beyin hanı mıOsman kı zıFatma 201 kuruşpeş in olmayan para ve 200 kuruşpeş in para ki toplam 401 kuruşpara teslimiyle bana nikah olunup bende bunu kabul edip bana olan parayıo tarihde adıgeçen muhtara vermiş haneme getirilmemesinden dolayı1325 senesinde üzerime resmi kayı tla ibraz edilmediğinden verilen paraları n icrasıiçin dava açar. Mehmet oğlu Hüseyin cevabı nda Osman kı zıFatma vekaleti hasebiyle o tarihte adıgeçen o miktar para ile izdivaç ettiğini saklamayı p ancak nikah harcı nıinkar etmiş tir. Dairesinde 40 kuruş nikah harcı nımuhtara verdiğini kimlerle ispat edeceğ i sorulduğunda Ömer oğlu Mehmed ve Güngöşköyünden Hüseyin oğlu Hasan ve Ömer oğlu Molla Mehmed ile ispat edeceğini hatı rlatmı ş tı r. Şahitlerden Ömer oğlu Mehmed’e sorulduğunda Osman bey kerimesi Fatime’yi 401 kuruşpara teslimiyle söz ve nikah edip 40 kuruş ta nikah harcıverdiğine ş ahadet ederim demiş tir. Diğer ş ahid Güngeşköyünden Hüseyin oğ lu Hasan’da aynıifadeyle ş ahadetlik eder. 90 Şahidler hakkı nda muhtar vekili Mehmed’e ne diyeceği sorulduğ unda temize çı karı lması nıtalep etmiş tir. Sonuçta 40 kuruş luk harcı nda eklenerek ödenmesine ve adıgeçen Ömer’in hanı mı yla zikrolunca paranı n gerçekleş mesine hüküm verilip tarafı na tenbih olunmuş tur. Sayfa- 86-87 Belge- 137 ( Nikah ) Numara–26 Ankara vilayetine dahil Yozgat sancağı na Kanı koca ilçesinin Yerköy köyü sakinlerinden arzuhal sahibi Saçan oğlu Nuri oğlu Mehmed adlıMecidiye Kazası Boyalı k kasabasımahkemesinde ve yine adıgeçen kazanı n Boyalı k kasabası sakinlerinden arzuhalde adı geçen suvari zabı talı ğı ndan Hako Mehmed yüzleş mesinde üzerine dava edip derki; adıgeçen Mehmed ağanı n vekaletiyle kerimesi Rabi adlıbulugu geçen 1320 senesi Şubat ayıevvelinde 201 kuruşpara geriye kalan 300 kuruşki toplam 501 kuruş ’un teslimiyle kendisine söz ve nikahı na ve ben dahi 323 senesi teş rini sani beş inde icra olunmuşiken adıgeçen akdin evvel tarihte vukuunu inkar etmektedir. Sual olunarak davada adıgeçen Mehmed ağa cevabı nda 321 senesi akdin vuku bulunmadı ğı nımudafası nda söylemiş tir. Nuri’den kimlerle isbat edeceği sorulduğunda karyemizden Koyunbaş ıoğlu Ahmed Kahya ve Sacan oğlu Ömer ve Küçük Mehmed oğlu Sadullah ve kasabadan Bilal oğlu Ömer ve Molla Bekir oğlu Gül Yusuf ile isbat edeceği ve bunlardan baş ka ş ahidin olmadı ğ ı nısöyleyerek ş ahidler 501 kuruşpara teslim edildiğine ş ahidllik etmiş lerdir. Diğer ş ahidi Yerköy Karyesinden Sübhan oğlu Ömer oğlu Mustafa oğlu Ömer’e sorulduğunda Nuri tarafı ndan adıgeçen Zabı ta Mehmed Ağ a’nı n kı zı na 501 kuruş para teslim edilip Nuri’nin hanı mıolduğuna ş ahidlik etmiş tir. Şahidler hakkı nda sanı k adıgeçen Mehmed Ağa’ya ne diyeceği sorulduğunda temizini gizlice talep etmiş tir. Adıgeçen ş ahidlerin gizlice soruş turulması nda akdin 1321 senesi ş ubatı n birinci günü vuku bulduğu hüküm getirilip tescillenerek adıgeçen Mehmed Ağa’ya ve tarafı na okunmuş tur. 91 Sayfa- 87 Belge -138(Veraset) Numara-27 Mecidiye kazası nı n Korkorlu köyü sakinlerinden ikisi bundan 11 gün önce vefat eden Veli Ahmed oğlu Musa oğlu Hasan’ı n veraseti; terk edilmişhanı mıMehmed Ali kı zıZeliha ile Mustafa kı zıVerene ve oğlu Haydar ve kı zlarıHalime ve Döndü ve Hansa, Emine ve Elif ve adıgeçen Zeliha arası nda paylaş ı lmasıhakkı nda adı geçenin defteridir. 27 Şubat sene 1327 Adıgeçen köyde ahali arası nda bir kapı lıev konak ve ahı r ve samanlı k Yatak- dört kat = 100 kuruş Çuval = 40 kuruş Çuval = 20 kuruş Markep – 2 adet = 150 kuruş Karası ğı r ineği – boz = 200 kuruş İ ki yaş ları nda karası ğı rı n tosun 2 adet = 150 kuruş Zaruret-i Menzil-i saire – 80 Toplam = 950 kuruş Adıgeçen zevceye vasiyet parası= 301 kuruş Kı rş ehrinde Abbas Ağa’ya = 80 kuruş Korkorlu Karyesinden Karamanoğlu Yusuf’a = 38 kuruş Halim oğulları ndan İ mran oğlu Salih’e = 30 kuruş Kebir AvcıKaryesinden Sultan Hatun’a = 38 kuruş Alı ş ı lmı şüzere Velaye = 15 kuruş Kağı t ve Pul’a = 10 kuruş Vekalet ücreti = 15 kuruş Katibe = 38 kuruş Vasiyet Memuru senedi = 20 kuruş Resmi Adliye = 19 kuruş Toplam = 624 kuruş 92 Taksim edilen veraset = 326 kuruş Hanı m’a = 41 kuruş30 para İ şbu veraset defteri tastik olundu. 27 Şaban sene 1327 Sayfa 88 Belge 139 (Veraset) Numara-28 Mecidiye kazasıköylerinden Öksüz Kulu köyünde otururken bundan üç gün önce vafat eden HacıMustafa Emin Ömer’in veraseti zevcesi Muhsin kı zıHalime ile oğullarıHasan, Mehmet, Ali, Osman, Halil ve küçük oğlu Boş nak ve kı zlarıFatı ma, Kadime, Hale hanı mlara vefat eden adıgeçmişkiş inin miras defteridir ki beyan olunmuş tur. 27 Şaban sene 1327 Adıgeçen karyede üç gözlü bir kapı lıev ve samanlı k = 2000 kuruş Yatak takı mıyorgan ve yastı k = 1200 kuruş Makkaş lıçuval 10 = 250 kuruş Boz çuval 5 = 150 kuruş Boz kilim 10 = 200 kuruş Kare çadı r takı mı1 = 300 kuruş Kare sı ğı r öküz 1 = 150 kuruş Beygir takı mı1 = 500 kuruş Hı nta ş inik 50 = 250 kuruş Zoruret-i Menzil = 200 kuruş ………. = 2000 kuruş Yekün = 7200 kuruş Emlak – Emlak vergisi = (7400-2000=5400) İ hracat çı kartma Adıgeçen zevceye para = 301 kuruş Velayet = 126 kuruş Kağı t kaydı= 28 kuruş40 para 93 Pul = 65 kuruş Vekalet ücreti = 40 kuruş Adliye vergisi = 135 kuruş İ hracat yekünü = 680 kuruş20 para Vasi hanı mıHalime = 865 kuruş Vasi Hasan = 807 kuruş13 para Vasi Mehmet = 807 kuruş13 para Vasi Ali = 807 kuruş13 para Vasi Osman = 807 kuruş13 para Vasi Halil = 807 kuruş13 para Vasi Boş nak = 807 kuruş13 para Vasi Fatı ma = 403 kuruş26 para Vasi Kadime = 403 kuruş26 para Vasi Hale = 403 kuruş26 para Mirasçı lar arası nda taksim edilen defterde adlar yazı lmı ş mirasçı lara taksim eylenildiği mahkeme ile tastik olunmuş tur. 27 Şaban 1327 Ali Efendizade Abdullah Huzurdan Aslizade Öksüz Köyü Kale Muhtar vekili Erkeklere düzeltme = 807 kuruş13 para – 2 akçe Kı zlara düzeltme = 403 kuruş26 para – 1 akçe Mirasçı lar defterinin düzeltmesi mahkeme kalemine arz edilmiş tir. Sayfa 89 Belge 140(Veraset) Numara-29 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıköyünden arzuhal sahibi Aş ir oğlu Kudret Ali adı geçen mahkemede ve yine arzuhalde isimleri Ahmed ve Süleyman – Ali yüzleş mesinde üzerlerine dava eder der ki; tarihten 15 sene önce pederim ölen Ali’nin miras defterinde geçen Ahmed ve Süleyman’da miras defterinden miras 94 taksiminde 250 kuruş tan baş ka bir ş ey görülmemiş tir. Halbuki pederimin gayr-ı mankuldan hisseme cüz-i akçe gösterilmişsavaşolduğundan veraset defterinin talebini ister. Diyerek hukukunun alı nmasıtalep ve dava eylediği Ahmed ve Süleyman’dan ne diyecekleri sual olunduğ unda 15 zı lkade sene 1313 tarihinde kendiside kurada olmadı ğı ndan verilmediği hatı rlatı lmı ş tı r. Sayfa 89 Belge 141 (Veraset) Bu mesele hakkı nda ş öyle denir; Bu surette miras defteri mirasçı lar arası nda taksim edilmişise de miras defterinde meydana gelen hadise adıgeçen Abdulkadir müş terek olmakta hissesini almaya kadir olunur mu? dendiğinde Allahüalem olur denmiş tir. Sayfa 89 Belge 142 (Veraset) İ ki taraf vasiyet memuru nezdinde açı klanan baki kaldı ğısabit olursa fazlalı klarıadı geçen dava etmişdavacıAbdülkadir alma talebinde bulunması na ve üst zabı tta gösterilen deftere göre bir beşkara sı ğ ı r ineği ve beşbeşkeçi değeri 300 kuruşolup 37,5 kuruşhanı mıZeynep hisesine toplam 9 kı sı m olup erkeklere 54’er ve kı zlara 22’ş er kuruşisabet edip adıgeçen inek karş ıdavacıSüleyman ve Ahmedden 248 kuruş20 parayıalacağ ı nıicab edeceğ ini söyler ve mahalle adliyesinin 1817.maddesi gereğ ince Süleyman ve Ahmed’den tahsil davacıAbdülkadir’e verilmesi için vesiyet memuruna müracat etmesi tescil olunmuş tur. Sayfa 90-91 Belge 143(Mal Çalı ntı sı -Hı rsı zlı k) Numara-30 Ankara Vilayetine bağlıBala Kazası nı n Yeni Beyan Köyü sakinlerinden arzuhal sahibi Cafer oğullarıSüleyman oğlu Hasan ve ali oğlu Halil oğ lu Abdurrahman adlı 95 kiş iler Mecidiye Kazasımahkemesinde kaza mal müdürü ve mal müdürü vekili Muavin Bahar Efendi oğlu Mehmet Efendi yüzleş mesinde üzerine dava edip Süleyman derki; tarihi ilamı ndan 23 gün önce avlumdan bir erkek bir diş i siyah renklerinde iki adet merkep hayvanı m kayı p ve çalı nmı şiken buranı n zabı tası tarafı ndan tutulmuşolup adıgeçen vekilin nezdinden alı nmasıdiğer Halil’de 23 gün önce çiftlikten malıolan iki adet diş i siyah renginde camus ineklerim ve biri siyah biri boz iki camuslar biri iki buçuk diğeri altıyaş ları ndaki hayvanları m o tarihte çiftlikten kaybolup çalı nmı ş tı r. Şimdi ise Bahri vekili Ziver Efendi nezdinde olup tarafı ma alı nı p verilmesini mahkemeden tenbih eder Ziver Efendi’ye sual olunduğunda adıgeçen hayvanları n kendi malıolup olmadı ğ ımeçhul olup inkar etmiş tir. Süleyman’a kimlerle isbat edeceği sorulduğunda köyünden Mahali oğlu Ahmed ve Ali oğlu Said ve Apar oğlu Dursun ve biraderi Haydar adlıkimseler isbat edeceğini ve bunlardan baş ka ş ahidi olmadı ğ ı nısöylemiş tir. Apar oğlu Halil’e sorulduğundaysa Mahali oğlu Ahmed ve Ali oğlu Seyyid ile isbat edeceğini ve köyünden Apar oğlu Vere ve Mehmet oğlu Latif ve Apar oğlu Hüseyin ile isbat deceğini söyler. Apar oğlu Ahmed, Hasan oğlu Mahali oğlu Mustafa’ya sorulduğunda Süleyman Kahyanı n kapı sı nda yetiş ip Süleyman’ı n malıolduğunu söylemiş lerdir. Diğer ş ahid Ali oğlu Said’de aynıdoğ rultuda ş ahitlik etmiş tir. Diğeri davacıHalil’in ş ahidi Mahli oğlu Ahmet Hasan oğlu Mahli ise Halil’in malı ve mülkü olduğuna ş ahitlik etmiş tir. Şahitlerin temyizlerini istemeleri sonucunda kasabada HacıSüleyman, Süleyman ağa oğlu Ahmet ve Jandarma Onbaş ıHaydar oğlu Yusuf adlıkimselerden sorulduğunda Süleyman oğlu Hasan ve Halil oğ lu Abdurrahman’a teslimine karar verilerek. Mahkeme hükümü iki tarafa bildirilmiş tir. 96 Sayfa 91–92 Belge 144(Mal Davası ) Numara 31 Kı rş ehir Kazası nı n Karagöz köyünden arzuhal sahibi Mustafa oğlu Seyyid oğ lu Mustafa Mecidiye kazası nı n ser’i mahkemesinden ser’i meclisimizde ve yine kaza’nı n mal müdürü Fı fat Mehmed Emin Efendi , vekili mal muvavini Zivar Efendi oğlu Mahmut Efendi yüzleş mesi üzerine dava edip konuş up Mecidiye kanyesine geldikte Mecidiye Süvari zabı taları ndan Hafiz Efendi tesadüf ederek rakip bulunduğum al renginde 8 yaş lı800 kuruşkı ymetinde bir adet kı srağı mıHafı z Efendi sahipsiz namı yla hükümete götürülüp hayvanı mı n alı verilmesini mahkeme tarafı nda da tenbih olunması nıisteyerek dava eder, Ziver Efendi’de cevabı nda Sarı k nezdinde bulunup el konulan bir hayvan satı lmı şve Ağa’nı n malısandı ğı na kayd olduğunu kanunen iddiası nıtalep etmiş tir.Tarafları n ifadeleri Gardiyan Hasan Hüseyin huzurunda alı nmı ş tı r. Davacı nı n kimler ile ispat edeceği sorulduğunda Alala köyünden Hasan Kebir, Boğaz ucu köyünden SarıMalıve Acıköyünden Kürt oğlu Hamo ve Nigeroğlu köyünden Doğan oğlu Mamo isbet edeceğini ve bunlardan baş ka sahidleri olmadı ğı nı söylemiş tir. Şahidlerden Alala köyünden Doğan oğlu Hasan oğlu Ali dedesinin ismini bilmediği için ş ahitliği kabul olmamı ş tı r. Diğer ş ahit Boğaz Ucu köyünden Küçük Osman oğ lu Veli oğlu Musa oğlu Osman’a sorulduğunda ineğin davacı nı n malıolduğ unu biliyor ve ş ahadetlik ederim demiş tir. Şahidlerden Acıköyünden Kürd Hamo ve Nigerden Doğan oğlu Maho adlıkimseleri Arabinin 10.cumartesi günü getireceğini söyledi. Mahkemeden bir hafta daha mühlet verilir ancak Arabinin 18.cumartesi günü getirmez ise mahkeme yerine getirecektir gereğ ini. Fakat kendisi tutuklu olduğ u için ş ahitleri getirememişolduğundan tekrar Ramazan’ı n 21.gününe kadar mühlet verilmiş tir. ŞahidlerMehmet oğ lu Yusuf ve Mustafa oğ lu Mehmet’e sorulduğ unda adıgeçen davacıSilo oğlu Mustafa’nı n malıve mülkü olduğunu bilir ve ş ahitlik ederim demiş lerdir. 97 Şahitler hakkı nda Ziver Efendi’ye ne diyeceğ i sorulduğunda temize götürülmesini talep edip temizini istemiş tir. Temize gidildiğinde HancıSelman Ağa ve Müslümanlara sorulduğunda adıgeçenin ş ahadeti adil ve makbul olduğuna beyan eder Kasap Selman oğlu Ahmet ve Kabaklı köyünden Said oğlu Nuri, Gardiyan Ömer çavuşoğlu Hasan ve odacıYusuf Çavuş oğlu Seyid ve her birinin ş ahadetlerinin adil ve makul olmasıhesabı yla Silo’ya ede ve teslim’ini müdüre izafetle Muavin Ziver Efendi’ye yerine getirilmesi tenbih edilerek kaydedilmiş tir. Sayfa 93 Belge 145 ( Veraset ) Numara 32 Mecidiye kazası nı n HacıHasanlıköyü sakinlerinden arzuhal sahibi Aş ir oğlu Ali oğlu Kadri adıgeçen kaza mahkemesinde meclisi ş erdeki arzuhalinde adıgeçen umumuna mahsus olup önceki mahkemede senete vasiyet memuru tayin olunan Ahmet kı zıŞemsiye yüzleş mesinde üzerine dava edip derki; Vefat eden pederim Ahmet oğlu Ali’den miras kalan 25 zilkade sene 1323 tarihli bir parça defteri Kasam Zeyli (ayı rma) adıgeçen kaza kadıvekili (kadı sı ) Es-Seyyid Abdullah Hilmi imza ve mührüyle mühürlenmişdefterin içinde bulunan emlak, eş ya ve hayvanat değerlerini vasim adıgeçene teslim edilmişişbunda hisseme isabet eden 248 kuruş20 parayı11 Ramazan sene 1327 tarih ve 29 numaralı31.sayfası nda tescillenmiş(deftere geçirilmiş ) biladerim Süleyman ve Ahmed alacakları ndan ötürü 125’er kuruşhüküm olunmuşişbu vasiyet memuru Şemsi Hatun’dan sual olunup karş ıdavacı biraderlerim Süleyman ve Ahmed’in inkarları na bir adet inek bedeli 150, dört adeti keçi bir oğlağa beşadet kaza toplam 300 kuruşadıgeçen hayvanları n kendisinde olduğunu itiraf etmekte olup; davacıKadir’e ne diyeceğ i sorulduğunda kendisine tamamen hepsinin teslim edilmesini talep ve dava ederim dediğinde vasiyet memuru cevabı nda Süleyman’a teslim etmişisem de yine inkarları nısürdürdüler. Lazı m gelen mahkeme masrafları nı n da talep edilmesinin istenmesidir. Adıgeçen Şemsiye’den iddiasıtalep olunduklarızikrolunan HacıHasanlıköyünden Nurbedi oğlu Mehmet ve Deli İ brahim oğlu Bekir oğlu İ brahim ve Deli Abidin oğlu 98 Ali oğlu Abidin, Ceren Abdullah ve HacıSüleyman ile ispat edeceğini söylemesi üzerine Nurbedi oğlu Mehmet’e sorulduğ unda Şemsiye’nin; Süleyman ve Ahmed’e adıgeçen hayvanlarıteslim ettiğine ş ahitlik ettiğini söylemiş tir. Deli İ brahim oğ lu Bekir’e sorulduğunda bilemediğini (hatı rlamadı ğ ı nı ) söylemiş tir. Diğer ş ahit Deli Abidin oğlu Ali katiyen bir ş eyden malumatıolmadı ğı nısöylemiş tir. Diğer ş ahit Ceren Abdullah’a sorulduğunda malumatı nısöyledi. Diğer ş ahid Murtaza oğlu HacıSüleyman oğlu Süleyman’a sorulduğunda Şemsiye’nin adıgeçenlere teslim eylediğ ine ş ahitlik etmiş tir. Sayfa 93-94 Belge 146(Veraset ) İ ki taraf önceki mahalle mahkemesinden istedikleri gönderilmişolupda varlı ğı mda Bölü’yızabı tta adlarıyazı lmı şdavacıve karş ıdavacıhazı r olduklarıhalde adıgeçen köylü HacıSüleyman Ağ a hanesiyle Müderris Hayrullah Efendi dairesinde nikah yemini ettikte meclisten ayrı lmaksı zı n davacıAbdülkadir vasiyet memuru ve adı geçen Şemsiye Hatun’dan zikredilen erkek kardeş leri Süleyman ve Ahmed evveldeki davayıinkar ettiği vuku bulmuşimiş . Abdulkadir miras memuru Şemsiye ile biraderleri Süleyman ve Ahmed’in kendi hissesine bedel olan 250 kuruş tan beş adet keçi, bir adet karası ğı r ineğ i, Süleyman’dan 2,5 yaş ları nda bir adet karası ğ ı r tosunu iki adet keçi ve iki adet oğlak toplam dört adet ki 200 kuruşile 250 kuruştoplam 450 kuruş tan eski kı sı m 125 kuruşterzil 325 kuruşüzerine değ eri Ahmed’den 3 yaş lıbir adet tosun 250 kuruş , iki tiftik keçi ve iki oğlak 200 kuruşki toplam 900 kuruşalı nı p. Her birimiz temize çı karı lması nıkabul eyledikleri iki tarafça ifadeleri zapta geçirilmiş tir. Abdülkadir’in alacak verecek nesnesi kalmayı p iki tarafta kabul eyledikleri tastik kı lı nmş tı r. 17 Ramazan 1325 yı lı nda barı ş malarıve temize çı karı lma vesikaları düzeltilmiş tir. 99 Sayfa 94-95 Belge 147 ( Mal Davası) Numara 33 Mecidiye kazasıGök Ahmedli Köyü sakinleriden arzuhal sahibi Toklu oğlu Mehmet oğlu Mustafa adli kimse ve yine vefat eden biraderi Halil Efendi kerimesi Döndü adlı hatun tarafı na her biri ayrıayrıtarihte gönderilen davet tedbiğolduğu halde icab etmeyip tebliğ ve tasdik olunduğu halde ve yinede tarafı ndan bir vekil dahi göstermediği Adliyenin 1834. Maddesi hükmüne uyarak hükmü açı k talep etmesinden dolayıadıgeçen tarafı ndan hukukuna muhafaza için davacı nı n talebi üzerine vekil tayin kı lı nan odacıYusuf Ziya Efendi yüzleş mesinde üzerine derki; Adı geçen tarihli ilam (Duyuru) dan beş buçuk ay önce bir parça senedi icabı nda yani 2Mayı s 1325 tarihli senet Yüzbaş ıZade Hafı z Ömer oğlu ve yine köyden Molla Mustafa oğlu Salih ve Yozgat’tan Abbas oğlu Mehmet Nuri Efendi mühür ve imzası yla tastı k olunarak mehkemeye sunulan senette vefat eden biraderimin Halil Efendi hanı mı nıDöndü’ye alacağı nıvermişidim sonradan 19 Recep sene 1327 tarihinde adıgeçen tarafı ndan senet vekil Reis Osman Çavuştarafı ndan dilekçe verilerek tekrarı ndan eskiden olmuşolduğ u hisselerine denk akçeyle bedel 400 kuruş kı ymetli bir adet Manda düvesi 100 kuruşkı ymetinde bir adet Kara sı ğı r Düvesi ve 150 kuruşkı ymetin de iki adet markep hayvanıve 50 kuruşkı ymetinde bir boyalı çuval ve at parcanhasıonar kuruş tan 40 kuruşve ikide 30 kuruşkı ymetli çuval ve bir kat 50 kuruşkı ymetinde değerli yatak takı mıtoplam 1020 kuruş luk eş yayıtekrar benden istemekte adıgeçen senedi araş tı rmı şbulduğum senet adıgeçen eş yaları tekrar fuzuli almı şolduğundan adıgecen eş yalarımevcut ise aynen bedeli olan 1020 kuruş u müvekkiline izafetiyle karş ıdavacıYusuf Çavuş ’a tenbih ve adıgecen meblag’ı n aynen veya bedelen tarafı ma teslimini talep ederim dediğinde karş ı davacı ya ne diyeceğ i sorulduğunda adıgeçen senedin içinde bulunan maddelerini katiyen inkara kalkı ş tı ğ ıkayd olunmuş tur. Senette mevzu bahis adıgecen ş ahitler tarihinde bir hafta sonra iddası nıispat etmek üzere mahkemeden mühlet vermekle zabı tta açı klandı ğ ı17 Şevval 1327 tarihinde kayda geçirilmiş tir. 100 Sonraya bı rakı lan günden geçirmede zarfı nda adlarıBölü’da gösterilen ş ahitlerden mecliste duran adıgecen senet’e ayrı lan memur Yüzbaş ıZade Hafı z Ömer oğlu Hacı oğlu HacıÖmer Ağa’ya sorulduğunda tarihi duyurmadan 5 buçuk ay önce 2 mayı s sene 1325 tarihli senette ası l parmak iş areti olan Toklu oğlu vefat eden Halil Efendi Kerimesi Halil Efendi kı zıDöndü adlımezbure işbu DavacıMehmed Oğlu Mustafa ile defter merhum babasıkarş ıdavadan miras olarak o tarihte varisi adi geçen Mehmet’ten alı nı p gayri barı şve temize çı karı ldı ğı nıbilir ve bunun üzerine ş ahadet ederim dediği 18 Şevval 1327 yı lı nda kayda geçmiş tir. Yerköy köyünden Koyunbaş i oğ lu Ahmet oğlu Ömer oğlu Osman’dan sorulduğunda Şahit hafı z Ömer’in ş ahitliğ inde ş ahitlik ettiği kayd olunmuş tur. Ele geçirilen Vekil Yusuf Hatun’dan sorulduğunda ş ahitlerin künyelerini talep ettiğini kayda geçmiş tir. Temyine gidildiğinde ise 820 kuruş luk bedelin vasi Mehmet Ağaya eda ve tesliminde müvekkili adıgeçen Döndü’ye izafetle Yusuf Efendiye tenbih olunduğunu zabta geçerek tarafı ndan ifadeleri19 Şevval sene 1327 bu tarihte kayda geçirilmişolup mahkeme duyurusu da düzeltilerek kayda geçirilmiş tir. Sayfa – 96 Belge – 148 ( Veraset ) Numara – 34 Mecidiye Kazası nı n Veledli Köyü sakinlerinden iken bundan önce Konya Ovası nı n sulama ameliyatı nda çalı ş makta iken vefat eden Asaf oğlu Ali oğlu Asaf’ı n varisleri olduğunu iddia eden merhumun zevcesi Mehmet kı zıNuriye ve erkek kardeş leri Mustafa ve Mahmut mahkemeye mahsus odada OdacıYusuf Ziya Efendi oğ lu Seyyid yüzleş tirmesinde üzerine dava edip Ali oğlu Asaf’ı n Yusuf Ziya Efendi yede 40 kuruşalacaklıolduğunu kendisine paranı n edası nıve teslimini ister. O dahi cevabı nda vefat eden adıgeçenin o miktar kuruşborcu olduğunu saklamayı p , lakin adıgeçenin verasati iddiaları nıinkar etmeye kalkı ş tı ğıkayı t olunmuş tur. Davacı ları n veraset iddiaları nıkimlerle ispat edecekleri sorulduğunda Veledli köyünden Hüseyin oğlu Abaz ve Abdullah ile Yusuf oğlu Ayar’a sorulduğunda edası na ş ahitlik etmiş lerdir. 101 Temize giden dava temizden gelince 40 kuruş un adıgeçen mezbura edası na ve tesliminin olmasıiçin Yusuf Ziya Efendiye tenbih olunarak mahkeme duyurusu düzeltilip kayda geçmiş tir. Sayfa – 96 – 97 Belge – 149 ( Veraset ) Numara – 35 Mecidiye Kazası nı n Köseli köyünden HacıYusuf Ağa’nı n hanesinde nikah edilen Çavuşoğlu Hasan oğlu Mehmed oğ lu Veli’nin genç kı zıSultan düzeltmesinde seneti mahkemeye vasiyet memuru olan Yusuf kı zıAyş e ile zevci dahil Veli oğlu Hasan adıgeçen yerde Yusuf Ziya Efendi oğlu Seyyid hazı r olduğu halde kalem edip Sultan’ı n pederinden vası flanmı şdefterin mealinden yedinde olan 2100 kuruş u talep eylediğimizde o hadi adıgeçen parayıbize eda ve teslimine tarihli senetten bir seneye değin Yusuf Ziya Efendi yedinden tuttuğumuz bir adet koyun satı mı kı ymetinden dahi 315 kuruş ki toplam 2415 kuruşadıgeçen için zimmetimizdedir demiş tir. Adıgeçen 2415 kuruşvadesi dolayı sı yla verilmesi yazı ldıve mahallinde zabta geçirilmiş tir.Tarafları n ifadeleri 1.Zilkade 1327 günü huzurumuzda kayı t olunarak mahkeme duyurusu tasdik edilerek kayda geçirilmiş tir. Sayfa – 97 Belge – 150 Numara – 36 Mecidiye Kazası nı n Köseli köyünden HacıYusuf Efendi misafirhanesinde nikah mahkemeye yemin ettikte köy sakini iken vefat eden Çavuşoğlu Hasan oğlu Mehmet’in kı zıSultan’ı n malı ndan olmak üzere adıgeçen köyün MuhtarıBekir Kahya oğ lu Seyyid ve öksüzler müdürü Yusuf Ziya Efendi hazı r olduğu halde takriri kelam ederek Sultan’ı n pederinden kalan defterdeki 800 kuruş lu talep eylediğ i o dahi meblayıteslim edeceği tarihi senetten iki seneye kadar Yusuf Ziya Efendi yedinde beşadet koyun zimmetinde 240 kuruşki toplam 1040 kuruşadıgeçen kı z için zimmetimde dedikten sonra Yusuf Ziya Efendi yanı nda kelam edip Sultan’ı n 102 malı ndan zimmetinde olan meblağı1040 kuruş un vadesi hakkı nda Bekir oğlu Seyyid edası na ş ahitlik etmiş tir. 1.Zilkade 1327 günü tarafları n ifadeleri huzurumuzda kayı t olunmuş tur. Sayfa – 98 Belge – 151 ( Mal Davası) Numara – 37 Mecidiye Kazası nı n Köseli köyünde HacıYusuf Efendi odası nda nikah (sözleş ilen) meclis huzuruda senet vesikası nda nikahıyüce mecliste Çavuşoğlu Hasan oğ lu Mehmet’in kı zıSultan’ı n malı ndan olmak üzere köy sakinlerinden Ömer oğ lu Halil oğlu Ömer ve Mesman Bekir oğlu Mehmed adlıkimseler ve Yusuf Ziya Efendi oğ lu Seyyid hazı r olduğ u halde takriri kelam edip Sultan’ı n pederinden miras kalan defterin mealinden Yusuf Ziya Efendi yedinde korunan 530 kuruş talep eylediğimizde adıgeçen meblağıbize teslim etmekle tarihli senetle iki seneye değin mevcut Sultan’ı n malı ndan olma Yusuf Ziya Efendi yedinden bir adet koyun değerinden 160 kuruş 20 para ki toplam 695 kuruş 20 para Sultan için zimmetimdedir. Dedikten sonra 695 kuruş20 para’nı n verilmesine mutabı k (karar) kı lı nmı ş tı r. 1.Zilkade 1327 günü tarafları n ifadeleri mahkeme huzurunda kabul edilerek mühürlenmiş tir. Sayfa – 98 – 99 Belge – 152 ( Veraset ) Numara – 38 Kı rş ehir sancağıdahilinde Mecidiye Kazası nı n Öksüz Kale köyü sakinlerinden 58. Alayı n 2. Taburunun 2. Bölüğü efradı ndan Behzad oğlu Bekir oğlu Behzad’ı n varisleri olduğunu iddia eden adi gecen köylü olup kaza mahkemesinde Mehmet Efendi Haci Yusuf yüzleş mesinde adıgecen HacıBehzad Ağa oğ lu Mustafa ve Molla Ahmed oğ lu Mehmed Ağa tarifiyle tanı nan İ brahim kı zıEsma ve kardeş ler ali ve Behzad adlıkimseler Mehmed Efendi yüzleş mesinde mirası mı z vefat eden Bekir’in 324 numara 31 Ağ ustos 1325 tarihli emirnamesine göre Mehmet Efendi 103 zimmetine 48 kuruşalacağıolup meblayıteslimini istemektedir diye dava ederek sanı ğa sorulduğunda veraset iddiaları nı n inkar ettiği kayda alı nmı ş tı r. 2 Teş rin-i Sani Sene 1325 ve 2 Zilkade sene 1327 Davacıalinin ş ahitleri haci Behzad Ağa ve Molla Ahmed ve Hasan Ağa Ve ali adlı kimselere sorulduğunda Ali’nin sötlediklerinden baş ka aslıyok diyerek ş ahitlik edip kayda geçmiş tir.Şahitler dinlendikten sonra 48 kuruş ’unteslim ve edası na karar kı lı nmı ş tı r. Sayfa 100 Belge – 153( Mihr Parası nı n Bozulması ) Numara – 39 Ankara vilayetine dahil Kı rş ehir sancağ ıAbdal Uş ağıSegir Köyü sakinlerinden Hacı Ali oğlu Şemseddin oğlu Haci Ali adlıkimse adıgecen kaza mahkemesinden hazı r, Köse Fakı lu köyü sakinlerinden ve dava vekillerinden Abdurrahman Efendi oğlu Mehmet Efendi yüzleş tirmesinde konusup meram edip ve yine Abdal Uş ağıKöyü sakinlerinden Hacıİ sa oğlu Haydar Kerimesi Haydar kı zıTebrike senet tarihinden 11 sene önce kerimesi Tebrike’yi501 kuruşMihr(para)peş in olmayan ve peş in olunan teslimiyle benim tarafı mdan ve babam HacıAli söz ve nikah edip babam tarafı ndan nikah kabul edilmişiken ben adıgecen dahi reş it olduktan sonra her birimiz nikahı mı zıadete göre baş lı k namı yla kabul edilmişiken; Tebrikeyi babasıbana mani olarak Tebrikeyi köyünden Hüseyin oğlu Mahli’ye nikah edeceğini beyan etti Bunun üzerine her ne masraf yapı lmı şve ne kadar para verilmiş se tarafı ma ödenmesi talep eder Abdurahman Efendiye vekalet vererek onu görevlendirir. Oda kabul ederek iki tarafı n ifadeleri kayda geçmiş tir. Sayfa – 100 – 101 Belge – 154 ( Veraset ) Numara – 40 Ankara Vilayetine dahil Kı rş ehir Sancağı na tabi Mecidiye kazası nıHacıTavaklı Köyü ahalisinde olup İ stanbul 1. Ordu ‘yu Hümayun-a mensup Nizamiye 5.Alayı nı n 104 2. Taburu 1.Bölüğü ocağ ı nda iken tarihli vesikadan bir önce eceliyle vefat eden Yusuf Ziya Efendi oğlu Mehmet Bey veraseti zevcesi Şerife ile oğ lu Ahmet Hilmi ve üç aylı k çocuğu İ brahim kı zıElif’e ve Zeliha ihtiyarları na Abdullah’a mahsus ettiği umurları na tayin ederek vefat edenin kardeş iİ brahim oğlu Mehmed’in veraset memuru ve onun huzurunda bir mutemat tayin edilmesi öksüz’ler hukukundan olduğu emanet ettiği vesikada yazı lmı şmi, müslümanı n ihbarı yla müstehak olan adı gecen köy muhtarıHalil Ağa oğlu Mahmut Ağa’yıtayin buyrulduğunda vasiyet memuru ve adıgeçenler adıgeçen zevcenin veraset talebi taksim edilsin diye ölen kiş inin defteridir diye zikr edilerek beyan olunmuş tur. 2.Zilhicce sene 1327 ve 2 Kanun-i Evvel sene 1325 Yatak takı mış ilte = 200 kuruş Örtü pantolonu zabı taya mahsus elbise =150 kuruş Seccade 1 adet = 30 kuruş Yatak çarş afı1 adet = 20 kuruş Havlu 2 adet = 15 kuruş Alafranga saati 1 adet = 40 kuruş Altıkat yorgan = 315 Ayakkabıçift 1 adet = 30 kuruş Üzerinde bulunan lira = 566 kuruş(OsmanlıLirası ) Saat gümüş1 adet = 10 kuruş20 para Hı rdavat = ? Toplam = 1696 Kuruş20 para Kuruş Kuruş 2261 Kuruş20 Para İ stanbul Orta Köy Dere boyunda Ayazma mahallesinde koruyan Hafı z oğ lu Sokağı nda 28 numaralıDört odalıbir kapı lıuzaklı ğı n hayatı nda iken mühürlü Mecidiye bir adet lirayıOsmani 12 adet lira : 10.000 kuruş Toplam nakil 2261 kuruş20 para 1225 kuruş 3486 kuruş20 para 105 Kira parası= 1225 kuruş Vasiyet vergisi = 320 kuruş Velayet vermek üzere = 38 kuruş Kayı t ve pul parası= 19 kuruş Duyuru ve pul parası= 40 kuruş Vekalet ücreti = 25 kuruş Resmi kı ymet Adliyeye = 37 kuruş20 para Toplam = 510 kuruş20 para Taksim edilecek veraset = 2979 kuruş Adıgeçen zevcenin hissesi = 372 kuruş Adıgeçen Ahmet Hilmi = 130 kuruş2 para Adıgeçen Abdullah = 130 kuruş2 para İ şbu miras Yusuf Ziya Efendi’nin mirasçı sıolduğumuz meş ru olduğumuz tastik kı lı nmı ş tı r. 2.Zilhicce sene 1327 Abdulkadir oğlu vasi İ brahim Ağa Mecidiye Naibi Şahit HacıAhmed’li köyünden Şahit Zabtiye Arslan Aza Kenan Sayfa – 101 – 102 Belge – 155 ( Veraset ) Numara – 41 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKöyünde sakin iken bundan 15 gün önce vefat eden Kaçur oğlu Monlla Mustafa oğlu HacıAli’nin veraseti hanı mıMehmet Ali kı zı Fatı ma ile oğlu Osman, Mehmet ve kı zlarıRabia ve Döndü, Sultan mesele-i mirasları bizzat kı rk hisse sahibi olup hisse adıgeçenden 5 hisse zevcesine, 14 hisse Osman’a 7’ş er hisseden toplam 22 hissesi Rabia, Döndü ve Sultan’a tahkikatinden sonra mahkemeden mutemet nazı r Mehmet Ali oğlu Bekir tayin edildikten sonra vasiyet merhumun miras defteri olduğu beyan olunmuş tur. 106 3.Zilhicce sene 1327 Adıgeçen köyde köhne bir kapı lıev ve samanlı k = 400 kuruş Yatak Kat 3 = 300 kuruş Nakı ş lıÇuval 2 = 50 kuruş Boz çuval 1 = 20 kuruş Kumaş ’a ayrı lan para 8 = 60 kuruş Bulgur ş iniğ i 10 = 60 kuruş Mevcut sair ş inik = 40= 120 kurul Hinta - ş inik = 100 kuruş Araba takı mı=1 = 10 kuruş Koyun 7 adet = 350 kuruş Tiflik keçi = 350 kuruş Toklu 3 adet = 100 kuruş Oğ lak 3 adet = 45 kuruş Yetkin nakil = 1625 kuruş Kara sı ğı r öküzü 3 adet = 700 kuruş Kara sı ğı r tosun 1 adet = 50 kuruş Kara sı ğı r tosun 1 adet = 810 kuruş Şaban demiri cift 1 adet = 10 kuruş Balta - 1 = 10 kuruş Kürek - 1 = 20 kuruş Recber hı rdavat takı mı=20 kuruş Toplam 2545 kuruş Bildirilen ihracat = Hanı mımezbureye vasiyet edilen =401 kuruş Vasiyet icin harc ve masraflar 175 kuruş Velaye alinmı şüzere =50 kuruş Kağı t ve pul kaydı=16 kuruş Senet kağı tıve pul = 40 kuruş Vekalet ücreti =25 kuruş Resmi harç = 64 kuruş Toplam ihracat = 771 kuruş 107 Taksim edilecek veraset = 1774 kuruş Hanı mımezburenin hissesi = 320 kuruş36 para Kı zıRabia'nı n hissesi = 260 kuruş18 para Kı zıDndü'nün hissesi = 260 kuruş18 para Sultan'ı n hissesi ise = 260 kuruş18 para Veraset defterinin yazı ldı ğımeydana çı karı lmı ş tı r. Günü tastik eyleriz. 2 Zilhicce sene 1327 Zevce adıgeçen Hatice Vasi vefat eden Mehmet Ağa Muhzuı r HacıSüleyman Ağa Seneti yazı ldı ğ ı20 Kanun-ıSani sene 1325 Sayfa 102 Belge 156 ( Veraset ) Numara 42 Mecidiye kazası nı n köse Fakı lu köyünde sakin iken bundan 15 gün önce vefat eden Musa oğlu Musatafa oğlu Mehmet Bey veraseti zevcesi nikahlıkadı n Osman Kı zı Sultan Abdurrahman Kı zıHasna ile oğlullarıMehmet ve Abdurrahman , Bekir ve kı zlarıFatı ma , Nürüye , Ümmügülsüm ve Vasisi büyük biradere Mehmed'i vesiyetine tayin eylediğinden amcazadeleri faziletli Celil Efendiyi Tayin ederek miras defterine yazı larak kayt altı na alı nmı ş tı r. 20 Zilhicce sene 1327 ve Kanı n - ıevvel sene 1325 Yatak takı mıiki kat = 200 kuruş Nakı slıçuval = 40 kuruş Yaz çuval - 2 adet = 20 kuruş Kilim - 1 = 25 kuruş Kumaşmayraları= 40 kuruş --- ---- --- ---- --= 50 kuruş Bulgur Sini - 5 = 20 kuruş (buğday) Hı nta ş inik - 3 = 100 kuruş 108 ş eire ş inik - 10 = 20 kuruş Araba = 30 kuruş Kara sı ğı r öküzü - 2 = 250 kuruş Merkep - 1 = 50 kuruş koyun - 5 = 200 kuruş Hı rdavat-ımenzil = 20 kuruş toplam = 1065 kuruş İ hracat = Kı rş ehir'li Mustafa ile gercek vasiyet borcu = 150 kuruş Köy ahalisinden Haci Süleyman Efendizade Mustafa'ya vasiyet borcu = 250 kuruş Velayet = 21 kuruş Kayı t, kağı t ve pul parası= 15 kuruş Vasiyet senetıve pul = 30 kuruş Vekalet ücreti = 14 kuruş Resmi Kı smeti ali'yeden 64 kuruş toplam = 505 kuruş Taksim edilecek veraset = 560 kuruş Zevcesi Sultan'ı n hissesi = 35 kuruş Diyer Zevce Hasna'nı n hissesi = 35 kuruş Oğ lu Mehmed'in hissesi = 108 kuruş36 para Oğ lu Abdurrahman'ı n hissesi = 108 kuruş36 para Kücük Bekir'in hissesi = 108 kuruş36 para Kı zıFatı ma'nı n hissessi = 54 kuruş18 para Kı zıNüreye'nin hissesi = 54 kuruş18 para Kı zıÜmmügülsüm'ün hissesi = 54 kuruş18 para Miras defterine uygun olarak miras takdimi yapı lmı ş tı r. 4 kanun-i evvel sene 1325 4 Zilhicce sene 1327 de seneti verilmiş tir. 109 Sayfa 103 Belge 157( Veraset ) Numara 43 Mecidiyenin Veletli köyünde sakin iken bundan 5 gün önce vefat eden Kenan oğlu Velit oğlu Kenan'ı n veraseti hanı mıBekir Cavuşkı zıSalur ile oğlu Osman, kı zları Hamide ve Meryrem ve Mübaş ir hizmetlerini gören kimse hazı r olduktan sonra adı geçenler hakları na rı za oluncaya kadar davacı nı n ( inatçı) iş lerin görülüp neticelendirilmesine tayi olunan Bekir Cavuşkı zıSalur ve Turan la diğer Hamide'nin vakti beli olana dein amcazadelerinden osman meş ur Haydar'ıvarisine tayyine atayı p bunları n defterlerı nı n üzerine tayin kı lı nan köy muhtarıAli Bey tayin olunurak ; miras defterine ilan edilmiş tir ; 5 Zilhicce sene 1327 köyde 1 adet 6 gözde ev ; 200 kuruş Yatak takı mı- 2 = 100 kuruş Nakı ş lıçuval - 2 = 50 kuruş Yas çuval - 1 = 10 kuruş Kumas masrafı- 6 = 60 kuruş -------- --------- -------- = 10 kuruş Bulgar ş iniği - 5 = 85 kuruş Kara sı ğı r ineği - 1 = 150 kuruş Merkep ( eş ş ek) - 1 = 20 kuruş Hı rdavat reçber takı mı: 20 kuruş Toplam : 645 kuruş Önden bundan ihracat : Ölünün yı kanı p kefenlenmesi borcu : 62 kuruş Vekalet : Kayı t ve Pul : 5 kuruş Vasi Senet ve pul : 30 kuruş Resm-i adi : 10 kuruş Toplam ihracat : 107 kuruş Taksim edilecek veraset : 538 kuruş 110 Zavcenin hissesi : 47 kuruş15 para Osman’ı n hissesi : 235 kuruş14 para Hamide’nin hissesi : 117 kuruş27 para Meryem’in hissesi : 117 kuruş27 para Miras defteri adil ve hakkaniyetle yazı lı p tastiklendi. 5 kanun-i Evvel sene 1325 Mehmet Karş ıDavacı Sayfa 104 Belge 158 ( Mal-Hayvan Davası) Numara 44 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıköyü müdürü Hayrullah Efendi ve HacıHüseyin oğlu Veli Çavuşve Çaş ir oğlu Ahmed ve HacıHüseyin oğlu Abdullah adlı kimselerden arzuhal sahibi Hayrullah Efendi ile Çaş ir oğlu Ahmed mahkemede ismi geçen Don oğ lu Ahmed oğlu Mustafa adlıkimseden Ahmed yüzleş mesinde üzerine dava edip der ki; Hizmetkar Ahmet’e teslim ettiğimiz Hayrullah Efendi’nin iki adet seyis keçi ve çaş ir oğlu Ahmed’in iki adet seyis ve bir teftik keçi hayvanları mı zı deyip hala bize teslim etmemişolduğundan sual olunup Hayrullah Efendi’nin iki seyisi seksenerden 160 ve Ahmet’in iki seyis bir tiftik 225 kuruşki toplam 385 kuruş un Ahmed’den alı nı verilmesini isteyerek dava ettiklerinde sual olunup Ahmed cevabı nda iki yaş ı ndaki oğlu Mustafa’ya teslim olduğunu söyler. Mecelle-i Celile’nin 609.maddesine göre 385 kuruş un teslimi Ahmed’e tenbih edilip kayda geçirilerek ilamıverilmiş tir. Sayfa 104 Belge 159 ( Veraset ) Numara 45 1328 senesi Muharremül-Harem’in 10.günü eceliyle vefat eden Aslen Yozgatlıolup Mecidiye Kasabası nda oturan Dülger Yusuf Usta oğlu Abdullah adlıvefat edenin 111 veraseti nikahlıtamamıFerac kı zıArap Gülizar ile kendisinin bundan bir sene önce zevcesi Abdullah kı zıHatice ve Yozgattaki kı zıFatı ma’ya mirasları8 parçadan oluş maktadı r. Gülizar’a teslim edilen eş yanı n miktarı : Kahne hane:200 kuruş Bakı r helke-2:35 kuruş Bakı r tencere:15 kuruş Yemek sahan-1 :10 kuruş Çengü tepsi-1 :10 kuruş Çengü tencere-3:85 kuruş Çengü Sahan-1 :5 kuruş Bakı rİ brik-1 :25 kuruş Teneke hamur legeni :5 kuruş Saç-1 :5 kuruş Bakı r yağtavası:5 kuruş Çengü yumurta tavası:5 kuruş Ölçek :2 kuruş Tek tüfek :62 kuruş İ ki küp sirke ve turş u : 10 para Çay tepsisi : 3 kuruş Hı nta sinik 2 : 10 kuruş Şeir sinik 2 : 2,20 kuruş Keser-1: 5 kuruş Testere-1 : 5 kuruş Saç ayağı: 3,20 kuruş Kenar : 6,20 kuruş Gaz yağ ıtenekesi-5 : 5 para Ekmek tenekesi : 7,20 kuruş Belta : 5 kuruş Sandı k : 40 kuruş Soba : 35 kuruş Mangal : 5 kuruş 112 İ ki yorgan : 35 kuruş Döş ek yastı k : 35 kuruş Lamba: 5 kuruş Çömlek-3 : 5 kuruş Tavuk-26 : 78 kuruş Toplam 220.10 kuruş 500 kuruş (eş ya) Toplam 720.10 kuruş Yozgat’ı n Kı zı lkoca Nahiyesine bağlıAli Fakı lıköyünde İ biş oğlu Ahmet zimmetindeki Lira’yıOsmani-3(Osmanlılirası ) 309 kuruş(alacağ ıolup alı nan tahsilat) 21 30 kuruş 1051 kuruştoplam İ hracat: Zevcesi Gülizar’a vasiyet verilen : 501 kuruş Kefenlemek ve yı kanmasıiçin Hoca’ya : 50kuruş Vekalet : 21,10 kuruş Kayı t ve pul parası: 5 kuruş Senet vesikasıve pul : 29 kuruş Resm-i Adi : 12,30 kuruş Toplam 619 kuruş Defter taksim veresesi : 432 kuruş Zevcesi adıgeçenin Hissesi : 54 kuruş Kı zıadıgeçen Yusuf kı zıKadı n : 378 kuruş İ ş bu miras defteri bu ş ekilde yazı ldı . Sayfa 105 Belge 160 ( Veraset ) Numara 46 Ankara vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Sakalıköyü sakinlerinden zatları nı ……….. Alahacı lıköyüden İ brahim oğlu ilen İ brahim Teflek Kebir Köyünden 113 Osman HakkıHüseyin oğ lu Osman adlıkimselrin tarifleriyle tanı nan Ömer oğlu Battal kerimeleri Esahi ve Hansa Battal kı zları hatunlar adı geçen kaza mahkemesinde Amuca Jaresi oğlu Hüseyin oğlu Hakkıyüzleş mesinde meramı nıdile getirerek derki; köy hududu dahilinde saklayan Germenlikte Kütlü tarla tarafları , Aş ı k Musa tarlası , gebren hali, kuzey taraftan mezarlı k, güneye bakan altıdönüm ve su akı ntı lıdoğuda yol, doğuda yol, güneyde Türkoğlu Mehmet tarlası , güneyde Ali Osman tarlasıile sı nı rlı10 dönüm ve yine köy civarı nda doğuda köy merası , batı da toplu oğlu Salih tarlası , kuzeyde Merkez oğlu İ bişbağı , güneyde su yolu ile sı nı rlı8 dönüm tarlamı zdaki toplamda 24 dönüm miktar tarlamı z vefat eden babamı z Battal’dan intikal etmekle tapusu bizde olup emlak vergisine mukayyed olmakla usulen intikal gerçekleş mediğ inden adıgeçen üç kı ta tarlamı za Cemil Efendi müdahale ve zabt etmesini dava etmektedirler ve gereginin yapı lması nımahkeme hakiminden isterler. Aynızamanda meblağı n ve mahkeme masrafları nı n haksı z çı kan taraftan alı nması nıve Amcazadeleri Hüseyin Ağa’yıvekil münasip görerek vekil tayin eylediler. O dahi kabul ederek hakkıedayıtaahhüt ederek ifadeleri kayda geçirilmiş tir. 28 Muharrem sene 1328 ve 28 Kanun-i sene 1325 Tarafları n ifadeleri mahkeme huzurunda alı nı p, parmak imzaları alı narak tasdik edilerek vekalet vesikasıverilmiş tir. Sayfa 106 Belge 161 ( Veraset ) Numara 47 Ankara Vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Kalmas Köyü sakinlerinden zatı nıadı geçen köyden HacıAhmet oğlu HacıMahmud ve Nasihu oğlu Yusuf’un tarifleriyle bilinen Maraş lıoğ lu Hüseyin Kerimesi Hüseyin kı zıHansa adlıhatun köyde ve Hacı Musa’nı n misafir odası nda ve zevci HacıMusa oğlu HacıAhmed nazarı nda Niger oğlu köyünden ve pederi Hüseyin miras defterinden hissesi olup yine köyden Sarı Mehmet oğlu Haydar oğlu Mehmet’teki 2800 kuruşile evvelki zevci Maraş lıoğlu vefat eden Mehmet’in boş anmı ş karı sı hakkı nda kaza mahkemesinde duracağı (açı klayacağı ) davayıbenim aleyhimde Mecidiye mahkemesinde hakaret 114 edenlerin aleyhinde meydana konulan, hukuki mirası mıtakip-i dava ve icab eden mahkemenin her bir kı smıve tatbikatı nda iade, temyiz, davacıve karş ıdavacı sı fatları yla ve mahkemede kendi imzası yla tanzim ve takdimini ister aynızamanda mahkeme masrafları nı n da haksı z çı kan taraftan karş ı lanması nızevcim HacıMustafa Ağayımünasip görecek vekil tayin eylerim dediğinde o da kabul ederek tarafları n ifadeleri kayda geçirilmiş tir. Tarafları n ifadeleri huzurumuzda alı narak adıgeçen Hasna’nı n parmak imzası olduğunu mahkeme tasdik eylemiş tir. Sayfa 107 Belge 162 ( Vekalet ) Numara 48 Ankara Vilayeti’ne dahil Mecidiye Kazası nı n Niğeroğlu Köyü sakinlerinden Ahmet Ağa oğ lu Mustafa Efendi ve Said oğlu Battal adlıkimselerle bilinen (açı ğa çı kan) Veli Baş ıkerimesi Ali Veli kı zıFatı ma adlıhatun köyde ve Süleyman Bey’in misafir odası nda, mahkeme odası nda, Süleyman’ı n yanı nda meramı nıdile getirerek; vefat eden Mehmed’in zevcesi Fatı ma’nı n dava memuru tarafı ndan eş yanı n ve malı n kendisinin malıolup iadesini isteyerek dava ederek derki her türlü masrafı nda haksı z çı kandan alı nmasıdiyerek vekilliğine Edhem Beğzade Süleyman Bey’in münasip görecek tayin eyler oda kabul eder ifadeleri zabı tta kayı t olunmuş tur. Tarafları n ifadeleri alı narak, Fatı ma’nı n parmak imzasıtasdik olunmuş tur. Sayfa 108 Belge 163(Vekalet) Numara 49 Mecidiye Kazası nı n Behrenek köyü sakinlerinden Tacir oğlu Battal oğlu vefat eden Mustafa tarafı ndan zikr edilen hususa vekil olduğunu iddia eden adıgeçen köyden merkumun velisi ve dayı sıHaydar oğlu HacıHasan’ı n vekaleti Mahmudlu köyünden Ahmet oğlu Reş it ve Mustafa oğlu adlıkimselerin ş ehadetiyle sabit hükm olduktan sonra arzuhal sahibi Battal vekili Haydar adlıkimse mahkemedeki arzuhalde ismi 115 geçen Kara Ali oğlu Bekir yüzleş mesinde üzerine dava ederek Bekir’in vekaletiyle Mahmudlu karyesinde MuhtarıMehmet’in hanesinde Bekir kı zıGülistan’ı324 senesi Kanun-i Evvelinin 3.gününde müvekkilim Battal oğlu vefat eden Mustafa’ya 551 kuruşmihrin teslimiyle akdı ni ve nikahı nıben dahi merkum Battal için kabul edip adıgeçen o tarihten itibaren müvekkilim Battal’ı n zevcesi olmuşiken bunu pederi dahi bilir iken nikah’ıve mihri inkara kalkı ş ı yorlar diye dava edilmiş lerdir. 14 Saderül-Hayr sene 1328 ve 13 Şubat sene 1325 Davacıvekili Zabı t Katibinden iddiası nıkimlerle ispat edeceği sorulduğunda; Ahmed oğlu Raş it ve Mustafa oğlu HacıÖmer ve Mustafa oğlu Mustafa ve Telli oğlu Haydar ile ispat edeceğini ve baş ka ş ahidi olmadı ğ ı nıbeyan etti. Şahitler 1324 senesi Kanun-i Evveli’nin 10. günü 501 kuruşmihrin teslimiyle ve nikah da imam Mehmed Efendi tarafı ndan kı lı nı p kabul eyledi. Bunu Battal’ı n bunu bildiğine ş ahadetlik dahi ederler. Gülistan’ı n babasıBekir’e sorulduğunda temyize gidilmesini istemiş tir.Sonuçta nikahı n vuku bulduğuna karar verilerek gereği Bekir’e tenbih olunarak tescillenmişolup tarafları n ifadeleri kayda geçirilmiş tir. Sayfa 109 Belge 164( Toprak Davası) Numara 50 Ankara vilayetine dahil Mecidiye Kazası nı n Beş ikli Karyesinde sakin … mezkuresinden Güçlü oğlu Ahmed bin Ali kaza mahkemesinde Bahçepı nar Karyesinden Aş irzade Ali Rı za Efendi yüzleş mesinde kelam idüp bende tapulum olan Göl Yeri adlımevki‘de malumül-hudut 15 dönüm mikdarıarazilerimi fuzuli karye-i mezbur ahalilerinden HacıOğullarıTuran ve Çullu ve İ smail adlıkimseler fuzuli müdahele etmekte oldukları ndan mudahalelerinin men-i için mahkemeye baş vurarak dava açarak. Ali Rı za Efendiyi vekil tayin kı lı nmı ş tı r. 116 Sayfa 109 Belge 165(Boş anma) Numara 50 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKöyü sakinlerinden olup ayrı ldı ğ ıvesikadaki mektup Müslümanları n tarifiyle bilinen arzuhal sahibi Veli kı zıZehra adlıhatun meclisteki arzuhalinde Hasir oğlu Süleyman oğlu Ali üzerine dava edip adıgecen Süleyman benim zevcem olup(eş im olup) tarihi vesikadan 15 gün önce beni üçten dokuza boşol diyerek boş amı şolduğundan dolayı101 kuruşmihri hakkı mıtalep ederim diyerek dava etmiş tir. Süleyman’a sorulduğunda cevabı nda 51 kuruşmihri ile zevcesi olduğunu söyler. İ ddiası nı da HacıHasanlıköyünden Muhtar İ brahim Ağa ve Ron oğlu Ahmed ve HacıSüleyman oğlu Battal ve İ mam HacıAhmed oğ lu Mustafa ve HacıNuri ile ispat edeceğini söylemiş tir. Arabinin 23. cumartesi gününe mahkeme ertelenmiş tir.Tarafları n ifadeleri alı narak parmak izleri tasdik edilmiş tir. Sayfa 110 Belge 166( Veraset ) Numara 51 Mecidiye Kazası nı n Teflek Seğir Köyünden Elekber oğlu Osman oğlu Habib’in Ankara Gureba Hastanesi’nde vefat eylediğine dair 12 muharrem sene 1328 tarih ve 1228 numaralıAnkara fı rkasıkumandanlı ğıtarafı ndan meblayıemir namede merhumun veraseti olduğunu iddia eden babasıHabib oğlu Hasan Kaza mahkemesinde Mehmed Efendi yüzleş mesinde oğlu merhumun 76 kuruşalacağı olduğuna vefat ettiği için meblağ ı n kendisine verilmesini isteyerek dava etmiş tir. Mehmed Efendi’ye sorulduğunda o da cevabı nda o miktar borcu olduğunu inkar ederek iddiası nda Hüseyin Ağa oğlu İ brahim Ağa, Hüseyin Efendi oğlu Hasan Ağa ile ispat edeceğini söylemiş tir. 117 Şahitler Habib oğlu Hasan’dan baş ka varis ve miras defterine kimsenin ondan baş ka hakkıyoktur derler. Bunun üzerine Mehmed Efendi temyize gidilmesini istemesi üzerine temyize gidilmiş tir. Sayfa 110 Belge 167( Veraset ) Teflek Sağir Köyü Muhtarlı ğı na AdlarıBala’da bulunan davacıHabib ve karş ıdavacıMehmed Efendi arası ndaki veraset iddiası nda ş ahitlerin ş ahitliğinin makbul olup olmadı kları nıyalnı z ayrı yazı lması nıistemiş tir.Kadış ahitlerin makbul ve adil olduğunu tasdik eylemiş tir. Şahitlerin dinlenmesi üzerine Mehmed Efendi’den verasetin babası na teslim edilmesi tenbih olunmuş tur. Sayfa 111 Belge 168( Toprak Davası ) Numara 52 Ankara vilayetine dahil Mecidiye Kazası nı n Beş ikli köyü ahalilerinden Hacıoğ ulları Turan, İ smail ve Ahmed vefat eden Hacıadıgeçen kazanı n mahkeme odası nda Kı rş ehri dava vekillerinden Ferit Efendi oğlu Ali Efendi’nin kabulüne vakı f topraklarıtakrir-i kelam ve meram ederek köyün hududu dahilinde Gölyeri, 25 dönüm arazi toprakları mı z pederimiz Hacı ’dan kalmı şolup bundan 30 sene önce kı tlı k ve pahalı lı k minase betiyle pederimiz tasarrufunda olup vefat edince bizler tarlamı zda ziraat etmeye tesebbüse geçince köy sakinlerinden Kör Ali oğlu Ahmed oğlu Ali Fuzuli bize müdahele ederek ziraatten men etmek istediğinden dolayıdava ederiz. Her türlü mahkeme masrafları nı nda haksı z çı kan taraftan alı nması nıisteriz, Ferit Efendi’nin kavline vakfedilen tarafı mı zdan kadıvekili münasip görerek tayin eyledikten sonra tarafları n ifadelerini kayda geçerek parmak imzalarıtasdik alı nmı ş tı r. 118 Sayfa 111 Belge 169( Nikah ) Numara 53 Ankara vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Sakalıköyü sakinlerinden arzuhal sahibi Öksüz oğlu Molla Bekir oğ lu İ bişadıgeçen kaza mahkemesinde Mehmed Efendi oğlu Süleyman Beyi yüzleş mesinde dava edip tarafı mdan vekalet mahkemesi hasebiyle SelmanlıNahiyesinin Aref oğlu köyü sakinlerinden Tavil Mustafa oğlu arzuhalde ismi geçen Osman kı zıElif’e 319 senesi ağustos’un 15. günü tarihinde akd ve babasıOsman’a 901 kuruşmihrin teslimiyle nefsime Mehmed Efendi vekaletiyle nikah akdi ettiklerini Elif’i o tarihten bir ay sonra haneme götürüp benim zevcem olmuşiken nikahı mı n icrası nıgizli tutarak kaydıMehmed Efendi’den sual olunduğunda akdin 1319 senesi olmayı p 1320 senesi olduğ unu hatı rladı ğı nıve inkarı na giriş miş tir. Davacımerhum Molla Bekir’den akdin o tarihte kı lı ndı ğı nıkimlerle ispat edeceği sorulduğunda; Sakalıköyünden Mehmed Ali Efendi oğlu Arif Efendi ve Teflek Kebir köyünden Hafı z oğlu Osman ve Mustafa oğlu Mehmed, Alakese oğlu Mehmed ve Mehmet Ali Efendi ile ispat edeceğini söyler. Şahitlere sorulduğunda 1319 senesi Ağ ustos ayı nı n 15. günü davacıBekir tarafı ndan akde vekil tasdiki olup Süleyman Bey ve zevcesi Arefoğullarıköyünden Tavil Mustafa oğlu kerimesi Osman kı zıElif’i 901 kuruşmihr ile o tarihte nikahlandı ğıve bir ay sonrada evine götürdüğüne ş ahitlik etmiş lerdir. Karş ıdavacı da temyize havale edilmesini istemesi üzerine temyize havale edilmesi kayda geçirilmiş tir. Sayfa 112 Belge 170( Alacak –Verecek ) Numara 54 Mecidiye Kazası nı n Beş ikli Köyü Mehmed oğlu Haydar oğlu Mehmed adıgeçen kaza mahkemesindeki odada ve yine arzuhalde ismi geçen Emrullah oğlu Hasan oğ lu Yusuf yüzleş mesinde üzerine dava edip tarihten 3 ay önce toplam 9 mecidiye ki her 119 biri 19 kuruşhesabı yla 171 kuruşvermişidim.sual olup adıgeçen meblağı n alı nması nıtalep eder. 171 kuruş un davacıHaydar’a iadesi ve teslimi için Hasan’a tenbih olup ifadeleri zabta geçirilerek parmak imzalarış ura odacı sıtarafı ndan alı narak kayda geçirilmiş tir. Sayfa 113 Belge 171( Veraset ) Ankara vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Boyalı k KasabasıCami-i Kebir mahallesinde sakin iken Bereket aş iretinden olup bundan önce vefat eden Mahmut oğlu Bekir ağa oğlu Mehmet’in kı zıElife’nin varisi olan Şeyho oğlu Mehmet Ağa kaza mahkemesinde İ mam Efendi yüzleş mesinde vefat eden biraderimin defteri askeri mülklerinden olup 6225 kuruşborç talep etmesiyle meblağıbana beşsene ileriye bı rakı lmı şkazalı k adıgeçen Elif’in malları ndan olmak üzere bir adet halı koyun satı mı ndan dahi bir adet Feteva’yıAli Efendi kitabıbahası ndan toplam 4668 kuruş30 para ki benden toplam 10893 kuruşmahalle eş rafı ndan Dağı stan Bey oğ lu Bekir ve Şeyh Ağa oğlu vefat etmişTayarzade Hüseyin Ağa da 10893 kuruş30 para Elif’in malıolduğuna ş ahitlik ederek teslimine karar verilmiş tir. 2 Rebiülevvel sene 1328 ve 1 mart sene 1326 Tarafları n ifadeleri alı nı p parmak izleri kayda geçirilmiş tir. Sayfa 113 Belge 172( Veraset ) Numara 55 Mecidiye kazası nı n HacıDuraklıköyü sakinlerinden Hallu oğlu Mustafa ve Muhtar Vekili İ brahim Ağa ve Mehmed ve OdacıYusuf Çavuştarifleriyle bilinen vefat eden Hasan’ı n kı zıŞerife Hanı m mecliste HacıAhmetli köyünden Ali oğlu İ brahim önünde takriri kelam ve meramı nıdile getirerek Dersaadette Orta Köyde dere boyunda Ayazma Mahallesinde Hafı z oğlu Sokağı nda 28 numaralıhudut ve tahtalı dört odalıve ş ehriye bir adet lirayıOsmani(Osmanlılirası ) bir ev uzaklı ğı nda bundan önce gelmişolan vefat eden eş im olup İ stanbul’da Birindi Orduyu Hümayuna 120 mensup olup Nizamiye Beş inci Alayı nı n 2. Taburu ve 1. Bölüğünde Üsteğmen iken vefat eden Yusuf Ziya Efendi oğlu Mehmet’den miras kalan eş yalarıoğlum Mehmet Hilmi’nin dahi mirasıamcasıİ brahim oğlu Mehmed ile mekan memuru huzurunda bedellerin tarafı ma teslimine İ stanbul Mahkeme-i Şeriye; nizamiye ve hukuk kı smı nda dava eder ve icab edenlerle her türlü davacıve karş ıdavacısı fatları yla mahkemeye hazı r oldukları nıbildirirler. Mahkeme ücret ve vekaletininde haksı z çı kan taraftan alı nması nıisterler. Adıgeçen İ brahim oğlu Ali’yi naibi münası p görüp tayin eylemiş tir. Tarafları nı n ifadeleri kayda geçirilmiş tir. Sayfa 114 Belge 173( Mal-hayvan Davası) Numara 56 Mecidiye kazası nı n Mahseli köyünden arzuhal sahibi Süleyman oğlu alaaddin arzuhalde ismi gecen Köle oğlu Hasan yüzleş tirilerek üzerinde dava edip tarihinde 4 ay önce malı m olan 300 kuruşkı ymetinde bir adet kara sı ğ ı r ineğimin Hasan ücretle çobanı mıbularak teslim etmişisem de kayı p ve zayii ettim diye ineğimin tanzim edilivermesini isteyerek dava etmiş tir. Hasan dan ne diyeceğ ini sorulduğunda ineğin sabah kendisine teslim etmediğini diyerek tazmin etmeyeceğini söylemiş tir. Alaaddin ise iddiası nıHasan oğ lu Bekir ve Ahmet oğlu Yusuf ve İ smail oğlu Ali ispat edeceğini söyler. Şahitler ise Arabinin 9.Salıve 10. Nisan Rumi tarihinde mahkemede olacağı nıbildirmiş leri üzerine adıgeçenlerin parmak izleri tasdik edilmiş tir. Sayfa 114 Belge 174( Vekâlet ) Karş ıdavacıHasan mahkemeye geleceğini gelmediğ i halde gı yaben davayı halledeceğine ve görüleceğini imza etmiş . Mahkemede davacıgelip kendiside karş ı davacıolduğu halde gelmemişvekil-i mahkemeye dahi götürmemişolduğundan mahkeme Mehmed Efendi oğlu Ömer’i 10 kuruşücretle vekil tayin kı lı p ş ahitler 121 dinlenir; Hasan çoban olmak münasebetiyle köyün çobanıolduğuna ve ineği onun alı p 300 kuruştahminen kı ymetinde olduğunu bilir ve o cihetle ş ahitlik ettiklerini söylemiş lerdir. Karş ıdavacıvekili Mehmed Efendi’den ne diyeceğ i sorulduğunda temyize havalesini istemesi üzerine temyize havalesi gerçekleş tirilmiş tir. Sayfa 115 Belge 175( Veraset ) Mecidiye kazası nı n Mahsenli köyünden sakin zat Memli Kahya oğlu Hasan oğlu Cerid ve Ahmet oğlu Süleyman oğlu Cerid’in tarifleriyle bilinen arzuhal sahibi Yusuf kerimesi Yusuf kı zıDöndü mahkemede biraderleri Hüseyin ve Said’e üç defa ayrıayrıgünde tebliğedilen davetiye uymayı p ve vekilde göndermeyip vekil kı lı nan mübaş ir Hasan Mehmed Efendi ş öyle dava edip der ki; babamı n ölümünden sonra mirası ndan hisseme isabet eden 225 kuruş u ve hisseme düş en meblağıbiraderlerim Said ve Hasan’dan talep etmişisem de onları n vermediğini onlardan alı nması nıtalep ederek dava eylemiş tir. Vekilden ne diyeceği sorulduğunda müvekkilleri Hasan ve Said’in öyle borcu olmadı ğı nısöylemiş tir. Döndü’den kimlerle ispat edeceği sorulduğunda; Memli Kahya oğlu Hasan, Ahmed oğlu Süleyman, Muhtar Osman, Kahya Hüseyin oğlu Hilmi ile ispat edeceğini baş kada ş ahidi olmadı ğ ı nısöylemiş tir. Şahitler dinlendiklerinde Hasan ve Said’in Döndü’ye 225 kuruşborçlarıolduğunu bildiklerini söylemiş lerdir. Şahitler hakkı nda Vekil Hasan Mehmed Efendi’ye ne diyeceği sorulduğ unda temyize çı karı lması nıisteyerek kayda geçirilmiş tir.Parmak izleri hepsinin tasdik kı lı nmı ş tı r. Sayfa-115 Belge -176( Veraset ) Adıgeçen köy İ mamıAli Efendi oğlu Mehmed ve ihtiyar azaları ndan Hasan Oğ lu Musa bin Abdullah adlıkimselerden miras defterindeki Ali oğlu Hasan oğlu Ali ve 122 Alaaddin oğlu Süleyman adlıkimselerden alı nan ihbar ve iş ‘âr olunan Memli Kahya bin asan ibni Cerid ve Ahmed bin Süleyman ibni Cerid nam kimesnelerin ol babdaki ş ehadetleri makbul olmakla müddeaya 225 kuruşbâ-kassam Döndü nam mezbureye izafetle biraderleri Hüseyin ve Saidden alı nı p adıgeçene eda ve teslime tembih olunmuş tur. Sayfa 116 Belge 177( Vekalet ) Numara -58 Mecidiye Kazası nı n SakalıKöyü sakinlerinden Sivaslı zade Cemil Efendi ve oğlu Mehmet Efendi oğlu Abdülcemil Efendi adıgeçen kazanı n mahkemeye ait odası nda dava vekillerinden Aş irzade Ali Rı za Efendi oğlu Mehmet mahzarı nda her biri meramı nıdile getirerek adıgeçen kazada SakalıKöyü sakinlerinden Merkez oğ lu Veli Kethüda ve Mehmet Ali Efendi Benan-ıAhmet ile Cemil Efendi oğlu Mehmed’den dava olunan bir müddeası na ve Cemil Efendi’nin dahi ve Mehmet Ali Efendi ş ahsıaleyhlerine ikame alı nacak davaları nı n ait olduğu mahkemeye dava takibi ve icab edenlerle mahkemenin her bir kı smı nda davacıve karş ıdavacı sı fatları yla talebi dava ederler Ali Riza Efendi münasip görülerek tayin edilir oda kabul ederek ifadesi kayda geçirilmiş tir. Sayfa 116 Belge 178( Kasten Öldürme ) Numara 59 Mecidiye kazası nı n Sakalıköyü sakinlerinden Merkez oğlu Veli oğlu Ahmed Kaza mahkemesinde arzuhalde Sakalıanı lan hususta dava vekillerinden Aliş irzade Ali Rı za efendi oğlu Mehmet yüzleş mesinde ş öyle dava edip derki; 323 senesi Nisan ayı nı n 15. yahut 16. tarihlerinde 20 yaş ı ndakıkı zı m Fatı ma'yıMehmet tüfek ile saçma ile vuryo almişolduğu yaradan dolayı24 saat sonra vefatı na sebep oldu. Adı geçen diyetini dava ve talep ederı m dedi .Fakat bu davayımaphus olduğundan dolayıhukukunu muhafaza edemeyeceğimden vekil tutacağı mı. Vekilimin yozgat 123 veya Kı rş ehirden tayin edeceğ im. bunun 20 gün ileriye atı lmasıtalep oylaması üzerine Ali Efendi Vekil getirecegini ifade etmiş tir. Müvekkilimden rahat olmak üzere bir hafta mühdet istemesi üzerine mahkeme Cemaziyelevvelin 10. Perş embe gününe atı lmı ş tı r. Sayfa 117 Belge 179 Numara 60 ( Vekalet ) Mecidiye kazası nı n Ketü Oba Köyü sakinlerinden Maco Mustafa oğlu Mehmed Kaza Mahkemesinde dava vekillerinden Ali Rı za Efendi oğlu Mehmed Ağa önünde kelam ve meram edip ; Ketü oba koryesi sakinlerinden olup halen 201 kuruşMihr verilerek ve 4000 kuruşmihr (ileride ödenecek) sartı yla zevcem olan dede oğ lu kerimesi Halil kı zıEsma'yı Gül oğlu Memo'ya tesliminden imtina etmekte ve ş imdi ise hayatı mahcup olduğundan zevcemi firar mecralarıolan Mamo ve arkadaş larıicap ederler hakkı nda dava ederek gerekli her türlü iş lerin yürütülmesini ve rayimla sulha (barı ş a) alı nacak Parayı da haksı z çı kan tarafı a yı kı lması nısöylerek Ali Rı za Ferid Efendiyi vekil münası p görerek tayin eyledi o dahi kabul ederek kayda geçirilmiş tir. Tarafları n ifadelerini mahkeme huzurunda alı nı p parmak imzalarıtastik edilmiş tir. Sayfa 117 Belge 180( Veraset ) Numara 61 Mecidiye kazası nı n Şahidler köyünden otururken bundan önce vefat eden Şaban oğlu Mamo adlıvefat edenin oğlu olup ergenliği sabit olan Haydar senet varisi ve velisi köyden Şaban oğlu Ömer kaza mahkemesindeki odada dava vekillerinden Ali Rı za Efendi oğlu Mehmet yüzleş mesinde mirası mı z vefat eden markumandan kalem defter ve Şahin oğlu köyünde Süleyman oğlu Hasan Koca zimmetinde alacağı mı z olan 43 adet Osmanlılirası nı n alı nı p tarafı mı za teslimi ve haricindekiler için Hasan koca ve icap edenler Haklarinda davacıve karş ıdavacısı fatları yla dava açarak Ali Rı za Efendiyi vekil tayin etmeleri üzerine vekilliği kabul etmiş tir. 124 Sayfa 118 Belge 181( Vekalet ) Naklen gelişnumara 59; sayfa 58 Zabı tta davacıVeli Ağa vefat eden Ahmed’e mahkeme tarafı ndan 10 gün mühlet ile bir vekil götürmek üzere mahkeme Cemaziyel evvelinin 3. Perş embe gününe iki taraf bı rakı lmı ş tı r. 5.cumartesi gününe iki tarafı n mahkeme günü bildirildi. Adıgeçen günde davacımerkum Veli vekil gelmeyip de bizzat muhakemesini ş er’an nası l fasl talebinde icab etmişve karş ıdavacıvekili mahkeme defterine geçirilmişAli Rı za Efendi müvekkili Cemil Efendi oğlu Mehmet’e izafetle mahkemeye ibraz edilmiş olan vekalet seneti okunduğunda davacı dan vekalet hakkı nda ne diyeceği sorulduğunda cevabı nda kabul ettiği davası nı n ikame eylediği dava sual olunup kı zı mı z Fatı ma 20 yaş ları nda iken 1325 senesi Rebiülevvelinin(Nisan’ı n) 15. ve 16. gününde Mehmet kı zı mıtüfekle göbeği ortası ndan vurması yla kı zı m 24 saat sonra vefat ettiğinden dolayıdava ederim demiş tir. Sayfa 118-119 Belge-182( Kasten Öldürme ) İ ki taraf öbür gün mahkeme huzuruna asaleten gelip vekil karş ıdavacı nı n def’ine karş ımüdafaasısorulduğunda o vakit kı zı na üzülerek ölüm acı sı yla hakikati edinemediği kerhen dava etmeyeceğini ölen maktul kı zı m Fatı ma’nı n yerine karş ı davacıMehmet Bey diğer hemş iresi Naciye adlıdokunulmamı şkı z çocuğu Abdülcemil Efendinin bizzat oğlum Mehmed’e akd ve nikah eylediğ inden ş imdi ise diğerine niş anlanması yla sulh ve zorla yapı lan fetvayıkatiyen dava adıgeçenimin diyetimi ve ş ahitlerimin ifadesinin davacıvekiline alı verilmesi isteğindir diye davayı Mecelle-i Celilenin (büyük ulu kitap) 1575.maddesine ve 1006.maddeleri hükmüne göre lagvetme muamelesinin reddiyle karş ıdavacıvekili Ali Rı za Efendi’ye muamelesine izafet ve tenbih ş ahadetnamesine havale olunup kayda geçirilmiş tir. 6 Cemaziyelevvel 1328 125 Şahitlerin kimler olduğunu ve kimlerle ispat edeceğini sorulduğ unda Veli Sakalı Karyesinden Merkez oğlu Ali ve Hüseyini ve Alagir oğlu Hamo Mehmed ve Kalboz oğlu Hüseyin ve Molla İ bişoğ lu Ömer ve İ smail Habib ve Sapı k Tapu Katibi Mehmed Ali Efendi ve yukarıAlacalıköyünden Kabzan hatun oğlu ve Sakalı dan Mehmet ve Abdullah oğlu Necip ile ispat edeceğini ve bunlardan baş ka asla ş ahidi olmadı ğı nıArabinin 13.Pazar günü ş ahitlerin gelmesi tenbih olunmuş tur. Sayfa 119 Belge 183( Şahit Dinlenmesi ) İ ki taraf meş ruh gün asaleten ve vekaleten ş ahid olup mecliste bulunan ş ahitlerden sorulduğunda ş ahitler derki; 20 yaş ı ndaki Fatı ma Mehmed tarafı ndan tüfekle vurularak 24 saat içinde vurulduğ unu bilir ve gözümüzle gördük diye ifade vermiş lerdir. ( Aş ağ ı da 124.sayfaya nakil olunmuş tur.) Sayfa 120 Belge 184( Veraset ) Numara 1 Mecidiye Kazası nı n köş eli Köyünde HacıYusuf Ağa’nı n misafirhanesinde ve ayrı lan vesikada Müslüman olduklarıhalde akd edilen mahkeme meclisine, köş eli köyü sakinlerinden iken bundan önce vefat eden Hasa oğlu Mehmet Çavuş ’un kı zı Sultan’ı n miras defteri malı ndan olmak üzere köy sakinlerinden Fakıoğlu Bekir oğ lu Mustafa mecliste ve Mehmed Efendi oğlu HacıYusuf’a sorulduğu halde kelamıedip Sultan’ı n babasıvefat edenin malı ndan olan 400 kuruştalep eylediğ i o da meblası bana emanet ve teslim etmekle malı ndan olmak üzere Mehmet Efendi’den aldı ğı m bir adet saat pahası ndan ki 60 kuruşki cihetini adıgeçenin zimmetinden toplm 460 kuruşki kı zımezbure için zimmetimde dedikten sonra yine köy sakinlerinden Memiş oğlu Süleyman oğlu Mehmed dahi kı zı n malı ndan 200 kuruşve tarihi senetten bir sene tamamı na değin, Ali Efendi Fetvayış erif pahası30 kuruşki toplam 230 kuruşki 126 kı zıFatı ma’ya borcumdur demelriyle her ikimizin 690 kuruş u talep hakkı ndaki dava kayd olunarak senet vesikasıverilmiş tir. Sayfa 120 Belge 185( Veraset ) Numara 2 Mecidiye kazası nı n köş eli köyünde sakin HacıYusuf Ağa’nı n misafirhanesi ve kaza öksüzler müdürü vekili Mehmet Efendi hazı r olup, köy sakinlerinden Hasan oğlu Mehmet Bey yetiş kin kı zıSultan’ı n malı ndan mahsus meblağıköy ahalisinden RAş id oğlu Mehmet Ali oğlu Raş id ile İ brahim oğlu Mamo oğlu İ brahim mahkemede konuş up 400 kuruş u Mehmet Ali ve 50 kuruş u Mamo toplam 450 kuruş olup vekil Mehmet Efendiden talep edilip, bir sene mevduuna karş ı lı k 60 kuruşRaş id oğlu Mehmet ve 7,5 kuruşda İ brahim oğlu Mamo’ya ki toplam 67,5 kuruşalı nı p Sultan’a verilmesi istenir ki buda toplam 517,5 kuruş un teslim edilmesi gerektiğinde karar kı lı narak iki tarafı n ifadeleri kayda geçirilmiş tir. Sayfa 121 Belge 186( Alacak – Verecek ) Numara 3 Köş eli köyünden 21 ş ahit’in ifadesine göre, vefat eden Hasan oğlu Mehmet Çavuş ’un yetiş kin kı zıSultan’ı n varis defteri askeri malları ndan olmak üzere Öksüzler müdürü vekili Mehmet Efendiye emanet olunan 2140 kuruş ’un bize ver diye talep eylediğimizde oda ben edası nıteslim etmekle ve Sultan’ı n malı ndan olan Mehmet Efendi’den aldı ğı mı z saat ki 128 kuruş20 para ki toplam 2268 kuruş20 para Sultan için zimmetimizde bulunan parayıteslim edeceğini söyleyerek tarafları n ifadeleri alı narak kayda geçirilmiş tir. 127 Sayfa 122 Belge 187( Alacak – Verecek ) Numara 4 Mehmet Çavuş ’un kı zıSultan’ı n malı ndan olmak üzere köy ahalisinden Sağı r Ali oğlu Mahmud’dan babası ndan borç aldı ğ ı500 kuruş ’u talep ettiklerinde o da inkar etmeyip Mahmet Efendi’den aldı ğı m bir adet saat kı ymetinde 75 kuruşki toplam 575 kuruşSultan için zimmetinden olduğunu söyleyerek iade edeceğini söylemiş tir. Sayfa 122 Belge 188( Alacak – Verecek ) Numara 5 Mehmet Çavuş ’un kı zıSultan’ı n malı ndan olmak üzere köy ahalisinden Sadı k oğ lu Osman’ı n Mehmet Efendi’den aldı ğı500 kuruş ’a talep eylediklerinde o da inkar etmeyip Mehmet Efendi’den aldı ğı m bir adet saat kı ymetinde 75 kuruşki toplam 575 kuruşSultan için zimmetimdedir deyip iade edeceğ ini bildirmiş tir. Sayfa 123 Belge 189( Alacak – Verecek ) Numara 6 Ankara vilayetine dahil Mecidiye Kazası nı n Tosunburnu Köyü sakinlerinden olup Birinci Orduyu Humayan Süvari İ kinci Bölüğünden Yozgat Mutasarrı flı ğı ahalisinden 27 Kanun-i Evvel 1325 Tarih ve 479 numaralıemirnamede vefat eden Mehmet oğlu Hasan’ı n veraset iddiası nda bulunan kardeş i Recep oğlu Seyyid yüzleş mesinde Yusuf Çavuş ’tan vefat eden Mehmet’in 40 kuruşalacağı nıMehmet’in etmesiyle kendisinden baş ka’da varisi olmadı ğı ndan teslimini ister, Yusuf Çavuşda Recep’in veraset iddiası nıinkar eylediğ i kayda geçirilmiş tir. Recep’in getirdiği ş ahitler dinlendiğinde merkumun Recep’ten baş ka varisi olmadı ğı nısöylemeleri üzerine Yusuf Çavuş ’a 40 kuruş un varis Recep’e teslim etmesi tembihlenerek tarafları n ifadeleri kayda alı nmı ş tı r. 128 Sayfa 123 Belge 190( Toprak Davası ) Numara 7 Mecidiye Kazası nı n Şahinoğlu Köyü sakinlerinden Hasan Kahya oğlu SarıMustafa ve Maş o oğlu Hasan kaza mahkemesinde derler ki; köy hududa dahilinde 15 dönüm miktarı256 kuruşkı ymetinde tarladan men-i müdahaleme dair yeni köyde, Hacıoğ lu Mustafa Süleyman oğlu Hüseyin, Mercan oğlu Süleyman ve Ferdi adlıkimselerin aleyhindeki dava üzerine iki kiş i hukuk mahkemesine itimat ile tebliğettirmiş olduklarıilama itiraz eylediğinden icap edenlere her türlü ş ekilde mahkemede mücadele edeceğini söyleyerek oğlu Mehmed’i vekil tayin eylemiş tir. Sayfa 124 Belge 191( Veraset ) Numara 8 (Nakil) 118 ve 119. Sayfadan nakil gelen; Sakalıköyünden Mehmet Ali Efendi oğlu Ahmet oğlu Monla Veli’ye sorulduğunda 325 senesi Rebiülevvelinin 15.gününde merkum Veli’nin 20 yaş ları ndaki kı zı Fatı ma’yıkasdan Mehmet beğ ’in vurması yla 24 saat içinde vefat ettiğini bilirim ve kayı n pederim velinin hüccet’in(seneti) emanetin verilmesine ş ahitlik ederim der. Bu ş ahit hakkı nda karş ı davacı ya ne diyeceği sorulduğunda, Veli’nin kardeş i olduğundan kabul etmeyeceğini söylemesi üzerine onlarda ş ahitliği makbuldur derler bunun üzerine mahkeme Arabinin 24. Perş embe gününe atı lmı ş tı r. Sayfa 124 Belge 192( Diyet Parası) Numara 9 Getirilen ş ahitler dinlendiğinde 20 yaş ları ndaki Fatı ma’yıMehmed’in kastan öldürmesi sebebiyle diyeti olan 10.000 dirhemin Veli’ye verilmesi karş ıdavacıvekili Ali Rı za Efendi’ye tenbih edilerek kayda geçirilmiş tir. 129 Sayfa 125 Belge 193 ( Nikah ) Numara 10 Mustafa kı zıZehra Mustafa oğlu Ömer’e zevcelenmişolup Mehmet Efendi önünde üzerine dava edip vasim olan vefat eden validem Zeliha Hatun tarih-i hüccetten beş sene önce sekiz dokuz yaş ları nda iken beni 201 kuruşmihir teslim etmekle Mustafa oğlu Ömer’le akd olup nikah etmiş tim der Ömer. Ömer beyin vekili Mehmet Efendiden sual olunduğunda nikâhı n fes olması yla 201 kuruş un edası nıtalep etmiş tir. DavacıZehra’nı nş ahitleri dinlendiğinde o tarihten dört gün önce ay baş ıgördüğünü biliriz diyerek nikahı n feshi olması ndan dolayı201 kuruşmihri parası nıisteriz diye kaydaltı na alı nmı ş tı r.Diğer ş ahitlerini pazartesi getireceğini söylemiş tir. Sayfa 126 Belge 194( Boş anma ) Numara 11 Diğer ş ahit her iki taraf hazı r olduğu halde gelmeyip ve Salıgünü gene gelmeyen karş ıdavacıÖmer tarafı ndan hukukunu muhafaza edecek vekili Mehmet Efendi ve Zehra hazı r olduğu halde Hasan oğlu Hasan ve Ali oğlu Hasan’a sorulduğ unda o tarihten 4 gün önce bizi hanesine çağı rı p ben ş imdi aybaş ıgördüm yara aldı m ve bu halimde vefat eden Zeliha Mustafa oğlu Ömer’e akd edip 201 kuruşmihrin hakkı m ile nafaka muamelesinin hâkime haber verip adıgeçenin reş id olduğu nikâhı n fesh edildiğini bilir ve bunun üzerine ş ahitlik ederim dedi ve kayda geçirilmiş tir. Şahitlerin temize gönderilmesini karş ıdavacı nı n talep etmesiyle temize gidilmiş tir. 130 Sayfa 127 Belge 195( Boş anma ) Numara 12 Behrek köyü ihtiyar heyeti ve Muhtar Vekili Kasabada olduklarıhalde isimleri yazı lanlar sorulduğ unda ş ahitliklerinin kabul olduklarıkanaatine varı larak Zehra’ya 201 kurul mihir ve 150 kuruş ’da nafaka bağlanması na karar kı lı nmı ş tı r. Sayfa 127 Belge 196( Alacak – Verecek ) Numara 13 Mecidiye Kazası nı n Ömer Uş ağıköyü sakinlerinden arzuhal sahibi Keskin oğlu Abidin oğlu Mehmet Çakı r mahkeme odası ndaki arzuhalde ismi geçen Sakalıköylü olup ş imdi Avanos Kazasımahkeme Baş katibi Cemil Efendiye bir defa gönderilen davetiye kağı dı nda tebliğolunduğu ikinci üçüncü davetiye kayı tlarıher biri ayrıayrı günde yazı lan Ali Rı za Efendi’ye tebliğ olunduğu halde bizzat yada vekili gelmediğ inden gı yabı nda 10 kuruşücretle vekil kı lı nan Öksüzler müdürü Mehmet Faik Efendi oğlu Süleyman Bey yüzleş mesinde ş öyle dava eder; Beşyaş ı nda bir adet kara sı ğı r ineğimi tarihten dört sene önce alı p ve 300 kuruşkı ymetini vermediğinden ve iki adet baştakı m ikiş er yüz kı ymetinde Merkep hayvanları mıda alarak ambarı mı yararak 27 ş inik buğdayı mıalı p toplam 812 kuruş un alıverilmesi diye dava etmiş tir ancak Cemil efendide inkar etmiş tir. DavacıAbidin’den iddiası nıkimlerle ispat edeceği sorulduğunda Ömer oğlu Mehmet, Yusuf oğlu Veli Katran Mehmet ile ispat edeceğini söylemesi üzerine mahkeme Arabinin 5.Pazar gününe atı lmı ş tı r. 131 Sayfa 128 Belge 197( Alacak – Verecek ) Numara 14 9 Mayı s 1326’da birinci davetiye kendine ve 16 Mayı s 1326’da ikinci davetiye vekili Ali Rı za Efendi’ye ve üçüncü de kendine tebliğedilip kendisinin veya vekilinin bulunmasıicap edip aksi halde Mecelle-i Ahkam-i Adliye’nin 1834. maddesine göre hukukumuzun muhafazasızı mmı nda davacıAbidin’in talebiyle 10 kuruşücretle vekil kı lı nan hademe Mehmet Efendi oğlu Ömer yüzleş mesinde davacıAbidin’in davetiye gı yaben dinlenip, mahkemeye getirdiği Kı zı lkoca köyü sakinlerinden Veli oğlu Mustafa biraderi Osman oğlu Veli oğlu Ali’ye sorulduğ unda Cemil Efendi ambarıdelinip 27 ş inik buğday, iki merkep ve bir buzağı lıineği alı p davacıAbidin adlıkimseye tazmin ettirmişolduğ unu söylemiş tir. Tekrar vekil tayin edilip 10 kuruşücret alan Mehmet Efendi oğlu Ömer ve davacı ağabeydn gelip getirdiği ş ahitler dinlendiğinde toplamda 842 kuruşkı ymetinde hayvanat ve buğ dayı nı n alı ndı ğı nıbilir ve ş ahitlik ederiz demiş lerdir. 132 İ Kİ NCİBÖLÜM METİ N TRANSKRİ PSİ YONU Sayfa 1 Belge 1 (Hüccet) Mecidiye Kazası na tabi Teflek Kebir karyesi ahalisinden sâhib-i arzuhâl Yakub oğlu Memişikrar-ıtam ve ta‘bir-i anil-merâm idüp der ki evvelce nikah iddiası nda bulunduğum karyemiz sakinlerinden Battaloğ lu Mehmet kerimesi Hatun binti Mehmed nam mezbûreyi tatlik ettim. Hiçbir vecihle tekâhül ve niş anı m olmadı ğı nı ş u mahalde takrir eyledim. Rumi 26 Kanun-ıSani 1322 / Hicri 24 Zilhicce 1324 / Miladi 8 ş ubat 1907 gün Cuma Teflek Kebir Karyesinden Yakuboğlu İ ş bu talak takrîri huzurumuzda cereyan ettiği ve bâlâdaki mühür Yakub oğ lu Memiş in müzârânîsi olduğ unu tasdik ederim. 25 Minhü Odacı Mahkeme Mübaş iri Sayfa 1 Belge 2 (Hüccet) Mecidiye Kazasınefs-i merkez ahalisinden Ferdeloğlu Ömer bin Bekir Mahkeme Üçüncü Mübeyyizi Çavuşbin Haydar Kâhya mahzarı nda Sair oğlu asker-i ş âhâne efradı ndan Üçüncü Süvari Alayı nı n 12. bölüğünün üçüncü haymesinde iken vefat eden Mehmedin veraseti benimle validesi Fatı ma binti Aliye münhası ra olup 133 bizlerden baş ka varisi ve terekesine müstehakk-ıaharıolmadı ğ ı ndan oğlum merkûmunun merkum Yusuf Çavuşzimmetinde hîn-i mutazammı n-ış er‘iyeden on kuruşalacak hakkıolmakla alı verilmesi matlûbdur, diyü da‘va ol dahi cevâbı nda kaziyye-i minvâl-i muharrer üzere olduğunu ikrar, ancak veraset müdde‘ası nıinkar eyledi. Müddeinin minvâl-i muharrer davası na mutabı k beyyine taleb olundukta kı ta ahalisinden icra mübâş iri Hasan Bey ile Süleyman Bey ile mı ntı ka-i mezbûre ahalisinden Gayyib? ibni Mustafa Beyin her biri li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i Şer‘a hâzı rân olup istiş hâd olundukda fil-hakika müteveffâ-yımerkum Mehmedin verasetini babasıÖmer bin Bekir ile validesi Fatı ma binti Aliye münhası ra olup anlardan baş ka verâseti ve terekesine müstehakk-ıaharıyokdur. Bizler böylece ş ahitleriz ve ş ehadet dahi ettik. Rumi 28 Kanun-ıSânî 1322 / Hicri 26 Zilhicce 1324 / Miladi 10 Şubat 1907 gün Pazar Müdde-i aleyh Müdde-i merkûm Ali Şahit Hasan- Şahit Süleyman Şâhidân-ımezbûrân tezkiyeye hâvâle ş üd. Fi 28 minhü Şâhidân-ımezbûrân usul mevzuuna tevfikan sı rran ve alenen lede’t- tezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri ihbâr ve iş ‘âr olunup ş ehâdetleri makbûl omağı n mûcebince hükm-i ş erifül-ehak olduğu. Fi 28 Minhü Nâib Tevfik Sayfa 2 Belge 3 (Hüccet) Kı rş ehrî Sancağı na merbût Mecidiye Kazasıkurâları ndan HacıAhmedli Bâlâ Karyesi ahalisinden sâhib-i arzuhâl Ali oğlu Mehmed bin Ali yine karye-i mezkûre ahalisinden Receb bin Osman muvâcehesinden üzerine dava ve takrîr-i kelâm idüp der ki; Geçen üç yüz on dokuz senesi Receb-i Şerifleri içinde müdde-i aleyh merkûmun kerimesi Meryem binti Recebin yüz kuruşmihr tesmiyesiyle karyemiz 134 ahalisinden Ahmed Kahya oğlu İ smail ve Kı rdök Karyeli Çelik Mehmed ve karye-i mezbureden Osman mahzarı nda akd-i nikâh idüp ol vecihle mezbure Meryem benim zevce-i menkûha-bahâmdur diyü dava ve ledes-suâl müdde-i aleyh merkum cevâbı nda fil-hakika mezbure Meryem müdde-i merkumun zevce-i menkûha-i medhûle-bahasıise de üç yüz on dokuz Recebinde akd-i icrâ idilmeyüp üç yüz yirmi senesi içinde olduğunu imâle eyledi. Hicri 8 Recep 1322 / Rumi 5 Eylül 1320 / Miladi 18 Eylül 1904 gün Pazar Müdde-i aleyh Receb Kerimesi Müddei Ali oğ lu Mehmed Müdde-i merkuma dava-yımezkuresiyle ikâme-i beyyine havalesi ş üd. Naib Tevfik Şâhidân-ımerkumundan Kı rdök Karyeli Kariz oğlu Çelik Mehmed li- ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukta fil-hakîka iş bu müdde-i merkûm Mehmed müdde-i aleyhin kerimesi Meryemi üç yüz on dokuz senesi Teş rin-i evvelinde yine bizim huzurumuzda tesmiye-i mihr iderek akd ve nikahlarıicrâ olunup mezbure Meryem müdde-i merkûmun zevce-i menkûha-i medhûle-bahası olduğuna ben Allah içün ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Şahid: Kı rdök Karyesinden Karizoğlu Çelek Mehmed Diğer ş ahid Kı rdök Karyesinden Osman bin Hasan li-ecl-iş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukta fil-hakîka üç yüz on dokuz senesi güz ayları nı n birinde müdde-i merkûm Mehmed müdde-i aleyhin kerimesi Meryemi bizim huzurumuzda tesmiye-i mihr idüp akd ve nikâhlarıicrâ olunduğuna ben ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Şahid Kı rdök Karyesinden Hasanoğlu Osman Diğer ş ahid HacıAhmedli Karyesinden İ smail bin Ahmed li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup ş ehadet olundukta üç yüz on dokuz senesi Teş rin-i evvel mâhı nda müdde-i merkûm Mehmed müdde-i aleyhin kerimesi Meryemi bizim huzurumuzda tesmiye-i mihr akd ve nikâh olunduğuna ben ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim, didi. Şahid HacıAhmedli Karyesinden Ahmed oğ lu İ smail 135 İ ş bu zabt huzurumuzda cereyan ettiğini ve bâlâdaki imza ş âhid ve müddeinin ve müdde-i aleyhin parmak mühürleri olduğunu tasdik ideriz. Fi 8 Minhü Tasvir Memuru Mal Müdürü Şâhidân-ımerkûman sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. 8 Minhü Naib Tevfik Şâhidân-ımezbûrân usul mevzuuna müstahseneden tevfikan evvelâ ya varaka-i mestûresi olubda bil-muvâcehe alenen lede’t- tezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve ihbâr olunup ş ehâdetleri makbûl oldukdan sonra mûcebince hükmi ş er‘î’ül-ehak olduğ u. Hicri 8 Muharrem 1323 / 2 Mart 1321 / Miladi 15 Mart 1905 gün Çarş amba Nâib Tevfik Sayfa 3 Belge 4 Mecidiye Kâimakamlı ğı na Numro: 1 Fi 1 Ağustos sene 1322 tarih ve 6 numro ile müzeyyen ş eref-vârid-i dest-i tazim ve tekrîm olan inhâme-i sâmi-i huzûr-ımeş îhât-penâhîde irâde ve iş ‘ar buyrulduğu vecihle umum emvâl-i înâmı n suret-i idaresi hakkı nda kaleme alı nup bil-istîzânı na müdde’i ahkâmı na irade-i seniyye hazret-i pâdiş âhî ş eref-mutlak buyrulan nizâmı na hükmüne tevfîk-i ifâ-yımuâmele olunacağıtabk ise de evvel-emirde evsâf-ımatlûbei kânûneyi hâiz bir eytam müdürü tayin etmeleri isteği ki himmet buyrulduğu bâbı nda. Rumi 8 Şubat 1322 / 8 Muharrem 1325 / Miladi 21 Şubat 1907 gün Perş embe Mecidiye KâimakamıTevfik 136 Sayfa 3 Belge 5 Mecidiye Kazasımahkeme-i ş er‘iyesine gı yâben aleyhine sâdı r olan Fi 15 Zilka‘de sene 1324 tarihli i‘lâm ahkâmı na adem-i kanâ‘atle i‘tirâzıhâvî muhkûm-ıaleyh kazayımezkurun İ kili Karyesi sâkinlerinden Mürsel oğlu Monla Musa Beyin vekil-i müseccel-i ş eri‘iye-i Ahmediyeden esbâk mikyâsı yla mahz ve Fi 21 … 1324 tarihli kaza-i mezkûr meclis-i ş eriyesine i‘tâ kı lı nan i‘tirâz-ıale’l-muhâkeme istid‘âli üzerine tarafeyn alel-husus tayin kı lı nan günde mahkeme-i ş er‘iyeye celb ve davet olunarak ş ehr-i Şubatı n 19. günü … mu’teriz vekili merkum Ferid ve mu’teriz-i aleyh merkum Mehmed Bey bin Kara Beyden her biri hazı r olduğu ve zekerâtı ndan sonra davası ndan dolayıKı rdök Karyesi sakinlerinden zâtıta‘rîf-i ş er‘î ile ma‘rûf Sultan binti Afş ar Mehmed kezâlik vekil-i müseccel-i ş er‘iyesi Kı rş ehrî Sancağ ı mahalatı ndan Kayabaş ıMahallesi ahalisinden Ali Efendizade Mehmed Ferid Efendi hazı r olduklarıhalde mahkeme-i aliyye ve vecâhiyelerine mübaş eretle mu’teriz-i merkum ile mezbur vekil Ferid Efendiden ne diyecekleri ş ifâhen istifsâr olundukda mahkememizin bazıma‘zeret üzerine ş ehr-i Şubatı n 22. pençş enbe gününe talikini talep eylerim, dedikde mu’teriz-i aleyh merkum Mehmed Beyden dahi ne diyeceğ i sual olundukda ben dahi mahkemenin Salıgününe talikini talep ederim, didi. Rumi 19 Şubat 1322 / Hicri 19 Muharrem 1325 / Miladi 4 Mart 1907 gün Pazartesi Taraf-ıŞer‘iyeden ş ehr-i Şubatı n 24. Cumartesi gününe mahkeme ta‘lîk olunarak tarafeynin yevm-i mezkûrda hazı r bulunmalarıtakdim kı lı nmı ş dı r. Fi 19 Minhü Nâib Tevfik Mu’teriz-i aleyh Mehmed Sultan Vekili Ferid Mu’teriz İ ş bu zabt davası nı n huzurumuzda cereyanı nıtasdik kı ları z. Fi 19 minhü Afş arağa zâde Kı rş ehrî Umum Vekili Ali 137 Sayfa 4 Belge 6 Şehr-i Şubatı n 24. Cumartesi günü mahkeme-i ş er‘iyede akd olunan Meclis-iŞer‘i ş erif-i enverde mu’teriz-i merkûmun vekil-i müseccel-i ş er‘iye Ferid Efendi İ bni Ali Efendi ile mu’teriz-ıaleyh vekili Kı rş ehrî Sancağıahalisinden ve dava vekillerinden Akif Efendi İ bni HacıAhmed Efendiden her biri hazı r olup mu’terizden ş ifâhen iddia ve itirazatıistifsâr olundukda, Kı rdök Karyesi ahalisinden Hasan Oğlu Afş ar Mehmed Ağa Kı rdök karyesinde kâin hanesinde sulbiye kı zımüvekkilim Sultan hâl-i hazı rı nda 308 sene-i Rûmîsinin ilk güz ayı nda bir pecçş enbe gecesi saat 3 raddelerinde 1000 kuruşmihr-i muaccel ve ol miktar dahi müeccel tesmiyesiyle İ kili Karyesi ahalisinden Mürsel Oğlu Müvekkilim Monla Musaya kezalik hâl-i hazı rı nda mahzar-ış ehadette bil-velâye tenkih ve tezviç idüp müekkilim Monla Musa tarafı ndan pederi Musa Ağa dahi bil-velâye tezviç ve tenkih ve kabul idüp müekkilim Sultan müvekkilim Monla Musa Beğin hâlen iyâlinde ve nezdinde vech-i mebsût üzere zevce-i menkûha-i medhûl-bahasıiken ş imdi Veledli karyesinden Kara Beğoğlu Mehmed Beğiş idenlerce ve tebhîzi merkez-i kazaya mülhak kurâ halkı nca istihbâr olunmuşolduğu üzere pek çirkin ve ş er‘-i münîfe son derece de mezâd ve mübâyin bir suretde müdaheleye kı yam etdiğinden men‘ini bil-vekâe talep ve istirham iderim. Ma mâfih bu mahkeme-i ş er‘i-i ş erîfine bu dava hakkı nda akdemce an … avk iden hüküm mu’teriz-i yed-i i‘lâmı nı n mütâla‘ası ndan müstebe‘ân olacağı vecihle merkum Mehmed Beğin vekil-i evveli mezkur mahkeme-i aliyyedeki def‘inde müvekkilim Sultanı n Müvekkilim Monla Musanı n menkûhasıidüğüni i‘lam-ıgı yâbi-i mezkûrede ş u dâhiliye nezâret-i celilesinden vilâyât-ış âhâneye tebliğ kı lı nan 21 Kanun-ıEvvel sene 1318 tarihli inhâ-nâme-i sâmîde hadd-i bâliğ a vâsı l olmağla çocukları n akd ve nikahları nı n caiz olmamasımusarrihdür. Tabir ve elfâz ile ikrar ile ancak hâl-i hazı rdaki nikah inhamı yla men‘ edilmiş dir, diyü ş âyân-ıistiğrâb daha doğrusu amî ve bâtı l zehâba nakz ve takrîrde bulunmuş dur. Nâibü’ş -ş er‘î vekili tarafı ndan vekili sebak iden bu ikrârıta‘mîk ve tedkîk ile istiş kâf-ıhakîkî içtihâd edilerek meskûn gayrıkimden giden yani vekil olan maksadı nı z nikâhlarıhâl-i hazı rda vuku‘unu ikrar cevâzı nıinkâr mı , diyü istîzâh ve tayin-i def‘ edilmediğine baş ka da‘âvi-yi nikâhiyede beyyine de olup zamanda tarihinde akdemce ş ürût ve 138 mukayyed olduğ u ve filan vakit filan adam filan yerde yok iderse misillü nefs-i sarfa ş ehadet-i mahalliye etmekle adliyenin 1699. maddesi mantûkunca men‘ bulunduğu … birden olunduğu halde Naib Vekili tarafı ndan istifsâr edilerek hitâben adem-i ihsânıderkâr cevâba istiş hâd-ı… ş er‘-i adl olarak vücudu olunan nikâh-ısâbite dahi nefs-i sarfa ş âhid istima‘ buyrulduğuna nazaran din-i hakk-ıislamiyede her ş eyden âri mukaddes olan râbı ta-i hukuk-ınikah ve zevciyet etmek selameti bu meselede gölgede kalmı ş tı r. Müvekkil ve müvekkilemin …. muâleden sâdı r olmasılazı m gelen zifâf ve … icra kı lı ndı ğıesnada bakı ldı ğ ı ndan üç mâh mukaddem mu’teriz-i aleyh merkum Mehmed Beğin bil-vekâle … karar etdirilerek ileri tarihlerde doğanlar da gezdirerek isimlerini cemiyet-i hayriyelerini keyfiyet tesmiye bu havalide neş r etmiş , …. hükmüne girmişolmağla istediği aleyhine ve ilme’l-yakîn ifâde idecekdir, bir … … vâsı l sâmi‘a-i fâzı lâneleri olmuşolsa gerekdir. Binâenaleyh … mezkur müvekkil ve müvekkilemin akd-i ihkâkı nıtalep ve dava ederim, dedikde mu’teriz-i aleyh vekili Akif Efendiden dahi bu bâbda ne diyeceği su’âl olundukda malum kı lı nan hal üzere amel-i iktizaya münîbdür. Vekil Ferid Efendi tarafları nca iddiâsı nda hikâye kı lı nan i‘lâm-ıalenî mezkur hâlâ müsâdif-i nazar-ıçâkerî olamamı ş dı r. Müvekkilim Mehmed Beğ den istedim, mezkûr i‘lâmı n dâire-i istantı kda olduğunu söyledi. Hakkı iâdesi zı mnı nda istid‘â takdîm etdim. Harc-ılâzı mesi verilmedi ve i‘lam da alı namadı . Şu hâlde mezkur i‘lâmı n bir suret-i lâzı mesini almak ve ledel-mütâla‘a vekil efendinin inhâ eyledikleri iddiaları na müdâfa‘a-i icâbiye arz edilmek üzere mahkemenin mâh-i hâl-i Rûminin 26. Pazartesi gününe ta‘likini taleb ederim. Rumi 24 Şubat 1322 / Hicri 24 Muharrem 1325 / Miladi 9 Mart 1907 gün Cumartesi Mu’teriz-i Aleyh Vekili Âkif Mu’teriz Vekili Ferid Yevm-i muhâkeme mâh-i hâl-i Rûmînin 26. Gününe ta‘lîk kı lı nmı şve baş kaca mahal verilmeyeceğ i taraf-ış er‘iyeden tarafeyn mutazammı n vekillerine takdim edilmiş tir. Fi 24 Minhü Nâib Vekili 139 Sayfa 4-5 Belge 7 Yevm-i muayyen-i mezkurede akd olunan meclis-i ş er‘-i âlîmizde tarafeyn vekilleri hazı r olduklarıhâlde mahkeme-i ş er‘iyye-i rû-câhiyyelerine mübâderetler mu’teriz-ı aleyh vekili Akif Efendiden ne diyeceği istifsâr edildikde cevabı nda esbâb-ıtesviye-i mevcûde-i ş er‘iyeye ittibâen Kı rdök Karyesinden Afş ar Mehmedin kerimesi Sultanı n Veledli Karyesinden Kara Beğoğlu Mükellim Mehmed Beğin zevce-i menkûha-i medhûl-bahâsıolduğuna dair mahkeme-i aliyye-i ş er‘iyeden sâdı r olan i‘lâm-ıalenî elyhine İ kili Karyesinden Molla Musa tarafı ndan itiraz olunduktan nâş i bu giden Cumartesi günü icrâsı na mübâş eret olunan mahkemede merkûm Molla Musa ile mezbure Sultanı n vekil-i âhiri Ferid Efendinin ifade-i mazbûtasıdört kı sma münhası rdı r. Aksâm-ımuhakemden birisi tarafeynin hâl-i hazı rları nda ve 308 senesi ilk güz ayı nda pençş enbe gecesi mahzar-ış ehâdetde tesmiye-i mihrin ile akdin kı lı ndı ğı . Diğeri de mahkeme-i sâlifede hem Mehmed Beğin ve hem de mezbure Sultanı n vekili HacıMustafa Efendinin güya bir emr-i sâmî ki beyan sı rası nda Molla Musa hakkı ndaki Sultan … idüğ ü. O biri de nikah davaları nı n beniyyesinde tarihinde olunup ve kadîmet aranı lmak lazı m geleceğini. Dördüncü de nefs-i sarfa ş ehâdet ş âyân-ıiltifât olmayup haş a fetevâ-yış erifin hatası na istinâden ahlâk-ış er‘-i ş âhâne istimâ‘ olunmuşolacağıhikâyeden ibaretdir. Şu meselenin bidâyeten cereyan iden muhakemesinde vekil-i diğer Ahmad Kahya mezbure ile Molla Musanı n hâl-i hazı rları nda ve ilk güz ayı nda beş ik kertme âdetiyle bir Cuma gecesi nikahları nı n icra kı lı ndı ğı nıdermiyân etmişise de nerede ve ilk güz ayı nı n kangıCuma gecesinde nikahı n vukû‘unu tasrih ve beyan etmemişve vekil mümâ ileyh Ferid Efendi de bu lafza değinip irtibat-ılisan ederek akdin bir pençş enbe gecesi icrâ olunduğunu tezkâr eylemiş lerdir ki, günün ve gecenin ya‘ni kangıCuma veya pençş enbe gecesi olduğunun tehalüfle beraber yek-diğerine zı ddiyeti te’emmül buyrulduğu takdirde husûs-ımebsûta-ımüdde‘â bahanun daire-i hakîkatden fersah fersah ba‘îd olduğ una kanâ‘at-ıkâmile-i vicdâniye hâsı l olacakdı r. Çünki yevm ve gecenin takdiriyle mutlak akd ve nikâhlarımuhakkak ideceği derkârdur. Ma‘ mâfiye Mehmed Beğin vekili vekil-i diğeri Mustafa Efendinin bir emr-i sâmi-i me‘âlini terhisan arz itmekden maksadıhadd-i bülûga vâsı l olmayan çocuklar hakkı ndaki vuku‘a gelecek 140 te‘âhülün adem-i cevâzıolup yoksa ikrâr olmadı ğ ı yla berâber mecelle-i ahkâm-ı adliyenin 1518. maddesi hükm-i sarihiyle vukû‘u farz ve tahmîl olunsa bile evâzârı sahih olmayacağıhatta 1456. maddenin fı kra-i ahîri delâletiyle emir âş ikârdur. Da‘avî-yi nikâhiye bünyeinde ulviyet ve kudsiyet-i meş rûta olduğu bahsine gelince Ahmed Kâhyanı n hasbel-vekâle sebak iden iddiası na karş u Mehmed Beğin zevce-i menkûha-i medhûl-bahasıenfü’l-arz Sultanı n 323 senesi Şabanı nı n otuzuncu günü Mehmed Beğe terâzi tarafeyn ile bi’l-vekâle nikâhıicrâ kı lı ndı kdan mukarriben bir sene sonra mezburenin karyelerine ve babasıAfş ar Mehmedin hanesine 324 senesi Şabanı nıibtidâsı nda Molla Musa tarafı ndan Çakı roğlu Osman ve Aksakoğlu Bekir Osman gelerek Sultana hitâben “Bizleri Molla Musaya gönderdi, Mehmed Beğ in nikâhı nıinkâr eylesün bana nikâh olması na icâzet versin de nikâhı mı zıicrâ etdireyim ve ne kadar mihr ve melbüsât isterler ise vireyim.” Elfâz-ısarîhiyle mezbûrenin nikâhı na merkûm Molla Musanı n tâlip olduğu ve esbâb-ısübûtiyesi de mukaddemâ tekmîl etmişbulunduğu hâlde her ne hâlimiz ise bu cihetden Nâib-i sâbı k zühûl buyurmuş dur. Mesâil-i istinkâhiyenin dâvâ-yı vâkı ‘aya mücerrih ve hakk-ı rüchâniyetde ketb-i fı khı yede musarrah olmak suretindeki takdirât-ış er‘iyeyi enzâr-ı dekâik-i emâr-ıfazlânelerine takdîmen bu giden Ramazan-ıŞerifin 9. Cuma günü ve öyle sonu Molla Musanı n velisi yani pederi ile Kı rdök Nahiyeli Ali ve ceddi Mehmed kezâlik mezbûrenin pederi hanesinde nezdine gelüp “Gel Sultan Mehmed Beğe olan nikâhı nıkabul etme. Biz seninle nikâh idelim. Ne mikdar altun ve elbise istersen vereceğiz.” diyü tekrar Sultanı n nikahı na tâlip olmalarıkaziyyesi de muhakeme olundukda ve hülâsa-i hükmiyesi meskûn hâne kalmı şolan istinkah keyfiyeti saht ve kuvveti te’yid eylemekdedir. Müdde-i aleyh müddeinin davası nıdef edecek bir … dermiyân eylediği sûretde artı k müdde‘îden isbât aramağa mahal kalmayup evvelemirde def‘aten isbat etme maksadı yla teklif olunur zira ş u def‘inden dolayımüdde-i aleyh müddeiye karş u müdde‘i ve takrîr-i sahîh ile dâfi‘ oldukdan bu seferde isbât dâfi‘a düş er olmağla lede’l-mürâca‘a fetevâ-yış erîfde def‘i ma‘al-isâbe cihet-i sübûtiyesi içün verilmiş dir. Bu bâbdaki ş ehâdet-i mesbûka nefs-i sarfa ş âmil denilmiş dir. Vekil mecelle-i celîlenin 1699. maddesinin fı kra-i icaresi dahi ş ehâdet-i vâkı anı n sûret-i istihsâlini musîb olduğuna kâfildir. Mâhasal Sultan ba‘de’d-da‘vâ mahkemeye celb edilmişbirkaç kere ifade-i istintâkiyesine mürâca‘at olunmuş . İ fâdât-ımazbûtası nda Mehmed Beğ in menkûhasıolduğunu musı rran tekrar ve ale’t141 tekrâr ikrar ve i‘tirâf etmesi hakkı ndaki da‘vâlarıbir tarîk-i müstakîmânede cereyanı ve namus haysiyetini temin-i selamet uğrunda HacıMustafa Efendi ki reis-i vekil yakîn ile ba‘dehû farîzaten iğfâl ve pîş revine küş âde-i per ü bâl tahvîl-i lisan idüp Mehmed Bey tarafı ndan cebren gönderildiğini söylemiş . Şu ahvâlle ma‘rûza dahi diğer tarafı ndan vâki‘ olan davanı n ası lsı z olduğunu göstermekde olup binâen‘aleyh ve kil müma ileyhin ve âdilce de bu davayıteyid sûretiyle iddiâ olunan nikâh davaları nıiki def‘adaki tarafları ndan bizzat vuku‘a gelmişistinkâh maddesini tezyîf ider olduğunu keyfiyet-i istinkâhı n isbâtılüzumuna hazı rı z. Ferid Efendi dahi müvekkilleriyle istimzac etmek üzere yarı na kadar mahal talep etmekle tarafeynin muvaffakiyetleriyle taraf-ış er‘-i ş erîfden ber-mûceb-i taleb tarafeyna yarı na kadar mahal verilerek tefhim olundu. Rumi 26 Şubat 1322 / 26 Muharrem 1325/ Miladi 11 Mart 1907 gün Pazartesi Mu’teriz Vekili Mu’teriz-i aleyh (Yirminci sahifeye nakl olunmuş tur.) Sayfa 6 Belge 8 Husus-ıâti’l-beyânı n mahalinde ketb ve tahrîr içün kabl-i ş er‘îden irsâl olunan Ali Efendi bin Mehmed Ağa Mecidiye Kazası nı n Çanak Pı nar Karyesinde HacıMustafa Oğ lu Halil Ağanı n hânesine varup akd-i meclis-i ş er‘-i me‘âlî itdikde zâtızîrde isimleri muharrer tarifleriyle ma‘rûf olan Ayiş e binti Hasan ikrâr-ıtâm ve takrîr-i kelam idüp der ki; zevcem olup bundan akdem vefat iden karyemiz ahalisinden Hasan bin Bekirden yana mevrûs olan hissemi ve da‘vâ-yısâiremi mahkeme-i ş er‘iye ve nizâmiyenin her birerlerinde lazı m gelenler ile bidâyeten ve i‘tirâzen ve istînâfen ve temyîzen muhâkeme ve muhâseme ve müdâfa‘aya ve i‘lâm-ıi‘tizâriye ve tebliğ ve tebliğe ve derecât-ımuhakeme mürâcaata vel-hâsı l husûs-ımezkûrun mütevakkı f olduğu umurun külliyetini ibkâya ve âhiri tevkil me’zûn olmak üzere tarafı mdan hazı r edilmesi karyemiz ahalisinden Bekir Oğlu İ brahim nâm kimesneyi vekil ve murahhas nasb ve tayin eyledim, dedikde ol dahi vekâlet-i mezkûreyi kabul ve hizmet-i lâzı mesini gereği gibi edaya taahhüd ve iltizam eyledim, dedikde mümâ 142 ileyh Ali Efendi mahallinde ketb ve tahrîr ve me‘an emtâd-ış er‘a huzur-ış erif-i âlî vukû‘a inha ve takrir etmeğ in tescil olunur. Hicri 20 Muharrem 1325 / 20 Şubat 1322 / Miladi 5 Mart 1907 gün Salı Vekil Çanak Pı nardan Bekir Oğlu İ brahim Müvekkil Çanak Pı nardan Ayiş e Binti Hasan Ber-vech-i muharrer inhâ olunmuş dur. Fi 21 Minhü Nâib Vekili Sayfa 6 Belge 9 Mecidiye Kazası nda Çanak Pı nar Karyesi sâkinlerinden zâtıtarif-i ş er‘î ile ma‘rûf olan Âyiş e binti Hasan nam hatunun zekerâtıdavaya vekil-i müseccel-i ş er‘iyyesi karye-i mezbûreden Bekir oğ lu Bayram … mahkeme-i bidâyet odacı sıYusuf Çavuş bin Seyyid muvâcehesinde müvekkilim Âyiş e binti Hasanı n zevci ve li-ebeveyn erkarı ndaş ı m olup bundan dört sene akdem İ zmir’e giderek vilâyet-i mezkûre dâhilinde Sarı calu Kasabası nda vefat eylediğinden ve müteveffâ-yımerkûmun merkum Yusuf Çavuşzimmetinde alacağıolan 40 kuruş un müvekkilim zevce-i mezbûre ile liebeveyn er karı ndaş ı m Hacıile muhzı r olup meblağ-ımezkurun alı verilmesi matlûbumdur, diyü da‘vâ edildikde mümâ ileyh Yusuf Çavuş dan keyfiyet istifsâr olundukda merkûm Hüseyin Gaziden 40 kuruş borcu olduğunu ikrâr ancak merkûmun vefâtıbenim ma‘lûmum değildür, diyü inkâr eyledi. Rumi 21 Şubat 1322 / 21 Muharrem 1325 / Miladi 6 Mart 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Yusuf Çavuş Müdde‘î vekili merkum Bekiroğlu Bayram Müdde‘i vekili merkûm ber-vech-i muharrer da‘vası yla ikâme-i beyyineye havalesi ş üd. Fi 21 Minhü. Nâib Vekili Çanak Pı nar Karyesinden Mustafa bin Ali ve karye-i mezbûrdan Şeyh Ahmed bin Yatur nam kimesneler li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı rân olup istiş hâd olundukda, fi’l-hakîka karyemiz ahalisinden Bekir Oğlu Hasan bundan dört sene akdemle re’y-i ticâret İ zmir dâhilinde Sarı calu Kasabası nda bulunduğu zaman merkûm vefat 143 etmiş dir. Merkumun vefâtı nırüyet-i müş âhede etdiklerini, bu hususda bu vecih üzere ş âhidleriz ve edâ-yış ehâdet-i ş er‘iyye eyleriz. Fi 21 Minhü Şâhid: Şeyh Ahmed bin Timur Şâhid: Mustafa bin Ali Şâhidân-ızîverân sı ran ve alenen tezkiyeye havâle ş üd. Fi Minhü Naib Sayfa 7 Belge 10 Kı rş ehrî Sancağı na merbût Mecidiye Kazası kurâları ndan Veledli Karyesi sâkinlerinden Kara Beğoğlu Mehmed Beğİ bni Kara BeğKı rş ehrînin Kayabaş ı Mahallesi ahalisinden ve da‘vâ vekîllerinden Âkif Efendi İ bni HacıAhmed Efendi mahzarı nda ikrâr-ıtam ve takrîr-i kelam idüp der ki, Kaza-i mezkûrun Kı rdök Karyesi sakinlerinden Afş ar Mehmedin kerimesi Sultan binti Mehmed benim zevce-i menkûha-i medhûle-bahâm olan mezbûre Sultan İ kili Karyesinden Mürsel oğlu Musa tarafı ndan güya nikâhlı mdur, diyü müdâhele ve takriz idüldüğünden ve bu bâbda mahkeme-i ş er‘iyece cesimât ve devam iden mahkememizi ta‘kîb ve lazı m gelenler ile muhâkeme ve muhâseme ve redd-i civâye ve ş imdiye kadar ikâme olunmuşve olunacak bil-cümle da‘âvîye â’id olduğu mahkeme-i ş er‘iye ve nizâmiye ve … bidâyeten ve i‘tirâzen ve istînâfen ve tecdîden ve i‘âdeten taleb ve da‘vâ ve ikâme ve istihrac-ış uhûda ve tahkîkâ ve tebliğve tebliğe ve her türlü evrâk-ılâzı meyi tanzim ve merci‘-i mahsusları na takdimi ve ma‘lûm tahtı nda îcâbı nda sâliha ve’l-hâsı l husûs-ımezkûrun mütevakkı f olduğu umûrun külliyeti îfâya me’zûn olmak üzere mümâ ileyh Akif Efendi vekil ve nâib nasb ve ta‘yin eyledim, dedikde ol dahi vekâlet-i mezkûreyi kabul ve hı zmet-i lâzı mesini kemâ-fis-sâbı k edâya taahhüd etmeğin tescil olundu. Rumi 22 Şubat 1322 / Hicri 22 Muharrem 1325 / Miladi 7 Mart 1907 gün Perş embe 144 Vekil Âkif Efendi İ bni HacıAhmed Efendi Müvekkil Veledli Karyesinden Kara Bey Oğlu Mehmed Bey İ ş bu vekâlet takrîri huzurumuzda cereyan eylediğ ini tasdîk te’yid eyleriz. Fi 22 Muharrem sene 1325 Muarref Muarref Safalı dan Cemil Efendi Ber-vech-i muharrer takrîr olunmuş dur. Fi 22 Minhü Nâib Tevfik Sayfa 7 Belge 11 Kı rş ehrî Sancağı na muzâf Mecidiye Kazasıkuraları ndan İ kili Karyesi sakinlerinden Mürsel oğlu Molla Musanı n Vekil-i müseccel-i ş er‘iyesi karye-i mezbûreden İ shak Oğ lu Ahmed nam kimesne meclis-i ş er‘-i enverde sancak-ımezkur mahallesinden Kayabaş ıMahallesi ahalisinden ve da‘vâ vekillerinden Ali Efendizade Ferid Efendi mahzarı nda ikrâr-ıtâm ve takrîr-i kelam idüp der ki, müvekkilim Mürsel oğlu Molla Musanı n zevce-i menkûhasıSultan binti Afş ar Mehmed nam mezbûreye fuzûlî nikâh iddiâsı nda bulunan Veledli Karyesi Karyesinden Veledli Mehmed Beğ in vekili ile mahkeme-i ş er‘iyece devam etmekde bulunan mahkememizi takib ve lazı m gelenler ile müddei ve mu‘teriz sı fatı yla muhakeme ve muhazı r ferd-i cevâya ve müdâfa‘aya ve i‘lâm ahzı na tebliğve tebliğe ve âid olduğu muhâkim-i ş er‘iye ve nizâmiyede bidâyeten ve itirâzen ve istînâfen ve temyîzen ve i‘âdeten taleb-i da‘vâ ve ikâme-i istimâ‘-ış uhûde ve galîza ve her türlü evrâk-ılâzı meyi tanzim ve merci‘-i mahsusları na takdime ve iktizâsı nda Kara Bey oğlu Mehmed Bey ile de bizzat muhâkeme ve muhâsemeye ve’l-hâsı l husus-ımezkûrun mütevakkı f olduğu mevaddı n küllisini îkâya âhire tevkîle me’zûn olduğundan dolayıhâzı r-ıbi’l-meclis mümâ ileyh Ferid Efendiyi vekil ve nâib münâsib nasb ve ta‘yin eyledim, dedikde mümâ ileyh dahî vekâlet-i mezkûr kabul ve hı dmet-i lâzı mesini kemâ-yen-bagî edâya taahhüd eylediği tescil olundu. Rumi 25 Şubat 1322 / Hicri 25 Muharrem 1325 / Miladi 10 Mart 1907 gün Pazar Vekil 145 İ kili Karyesinden İ shak oğ lu Ahmed İ ş bu vekâlet takrîri huzurumuzda olduğunu tasdîk eyleriz. Ber-vech-i muharrer takrir olunmuş dur. Nâib Tevfik Sayfa 8 Belge 12 Yevm-i muallakda tarafeyn vekilleri bi’l-vürûd mevcûd olduklarıhâlde ikmâl-i mahkeme-i aliyyelerine mübâş eretle mu‘teriz vekil Ferid Efendiden müdâfa‘asısual olundukda 324 senesi Şaban-ıŞerifinin ibtidâsıve ne zamandı r ve bir de ikinci def‘a istinkâh vuku‘u iddiâ olunan nâme-i mezkûre Ramazan-ıŞerifin ne günüdür, bu cihetlerin vekil Akif Efendinin yakin ve izah etmesini taleb ederim, dedikde vekil müma ileyh Akif Efendiden keyfiyet mesrûda sual olundukda vekil-i sâbı k Hacı Mustafa Efendinin zabt-ısâbı kdaki ifadesinin tedkikatı ndan dahi anlaş ı lacağıüzere birinci istinkâh 324 senesi Şaban-ıŞerifinin ibtidâsıpencş enbe ve ikinci istinkâh dahi 324 senesi Ramazan-ıŞerifinin dokuzuncu Cuma günü idüğün ve saat ve vaktin ancak ş ahidlerin bileceğini ve kendüsi bilemediğini söyledi. Ferid Efendi dahi müdâfa‘aya mübâş eretle ba‘del-hükm def‘-i da‘vâ-yımecelle-i ahkâm-ıadliyenin 1836 ve 1840. maddeleri mûcebince gı yâben â‘ile hükm olunan kimseye mahkûm a‘ile ziyâ‘ hukûkuna meydan verilmemek hak def‘ini isti‘mâlden mahrum edilmemek mülâhazası yla nisbet buyrulmak tahsis ve ihtisâr etdirilmek bersalâhidür. Mahkûm-ılehün leh olarak taht-ıhükme alı nan bir da‘vâdan dolayı mahkeme-i vecâhiyede sümmü’t-tedârik müdâfa‘a istihsârı yla ihdâs ve îtan etmesine mesâğyokdur. Def‘-i da‘vaya ehl olanlar mezkûr 1836. maddede gı yâben aile hükm olunan kimse 1840. maddede mahkûm-ıaliyye olan kimse ta‘birleriyle de tasrîh buyrulmuşda mahkûm-ıleh içün ba‘del-hükm def‘-i da‘vânı n câiz olmadı ğı na hüccet-i kâtı ‘a-i ş er‘iyedendür. Bir de îcâbı ndan İ kili Karyesinden Çakı r oğlu Osman Kı rdök Karyesinden Aksak oğlu Osmanla beraber müvekkelim Molla Musa içün bizzat müvekkelim Sultandan Kı rdök Karyesinde kâin pederi Afş ar hânesinde 324 senesi Şaban-ıŞerifinin birinci pençş enbe günü mechulleri olan bir vakitde birinci def‘a 324 senesi Ramazan-ıŞerifin dokuzuncu Cuma günü müvekkilimin pederi ve 146 velisi Mürsel Ağ a yine îcâbı ndan Kı rdök Karyeli Cin Ali ve Çor Mehmed Ağalarla ma‘â kezâ Afş ar hanesinde ikinci def‘a olarak istinkâh etdikleri beyanı yla def‘a kasdı edilmek isteniliyor ise de def‘-i vâki‘ harf-ıisnâdımâlı m yekûn olduğu gibi malumdur ki, velî çı kar içündür. Ricâl ve kibâr ve… ihtiyaçdan müstağnî fâil-i muhtardı rlar. Lafz-ıistinkâh bizzat müvekkilim Molla Musanı n lisanı ndan sâdı r olmak farzdı r, velisi pederi Mürsel Ağa ile îcâbı na kendülerine bil-farz istinkâh etmiş olsalar müvekkilim Molla Musa üzerine ş er‘an bir hüküm tertib itmez. Müvekkilim Molla Musa müdâfa‘a hasm-ış er‘î olamaz, olamayacağı na dair alı nan fetevâ-yış erîfi de iş te takdîm ediyorum. Mâ mâfih istinkâh etdikleri söylenen İ kili Çakı r oğ lu Osman mübtelâ olduğu marîz-i ş edîd îcâbı324 senesi Şaban-ıŞerifinden birkaç ay evvel ve Şaban-ıŞerifde esîr-firât bulunup hatta Şaban-ıŞerifde vücûdunun çok kı smıkâf-girgen göz göz delinüp kaza-yıhâcet içün bile bir iki kiş inin i‘ânesiyle hânesi hâricine çı karı larabildiği hâlde bundan takrîben üç ay evvelleri rehâyâb olamayarak vefat etmiş dir. Aksakoğ lu Osman Ağa Şaban-ıŞerifin birinci pencş enbe günü andan bir gün evvel ve andan bir gün sonra velî merkûm Mürsel Ağa ile Cin Ali ve Çor Mehmed Ağalar Ramazan-ıŞerifin 9. Cuma günü sabahtan akş ama kadar li-maslahat İ kili Karyesinde bulunup bir tarafa gitmedikleri cihetle serd olunan zamanlarda Afş arı n hânesi gerü dursun Kı rdök Karyesinde bile olmadı kları nı mecelle-i cibilliyenin 1899. maddesinin fı kra-i ahîresi mantûkunca nefs-i mütevâtir beyyinesiyle isbât iderim. Ez-cümle nâm-ıcelîl-i İ slamiyet altı nda yaş ayan akvâm ve ümmet içinde misaller ası llardan belki bidâyeten tulû‘u nûr-ıislâmiyetde iş idilmiş dir, görülmüş dür ki, kâin-i peder olacak bir kimse oğlanı nı n zevcesi olacak bir kı za sana ş u kadar haleben bu kadar melbûsât yapalı m, nefsünü oğluma vir der mi? Bu suretle itmâ‘ ve iğfâl ider mi ve yahud bu sözü dimek zı mnı nda kı zınezdine celbe muvaffak olabiliyor mu? Kı z veya mehârimi muvâfakat ider mi, etdirilebilür mi? Gelin kı z olacakları n kâin-i peder olacaklara daha böyle babasıhânesinde ve kâ’inpederinden son derece istihyâ idüp mütevahhişbulunacağıbir sı rada vekil hatta kâ’inpederi hânesine geldikden sonra bile senelerle ve nâdiren mâdâmü’l-hayât söz söyleyüp belki … istinkâh itmeyüp lüzûm takdirinde remizle ifhâm-ımüdâm etmesi âdeti memâlik-i islâmiyenin ş ükrü Dursun Karyesinde âdet-i muhâkeme değildür, bir sehivdir ki, kâ’inpederi olacak kimsenin gelin kı z olacak kı zla mükâlemesi ve mücâvebesi … alacağı m dimesi âdeten mümteni‘dür. Şu hâlde mecelle-i celîlenin 38. 147 maddesi mûcebince âdeten men‘ olunmuşhakîkaten mümteni‘ gibidir. Sultandan Vekil Sultanı n pederinden istinkâh edilmişdenilse vakt-i istinkâhda mechulümüz denilmeyerek yakîn-i vakt edilse idi yine def‘i sahih denilmez ya akla mülâyim olurdı , bir de def‘ini taleb ederim. (Akif Efendi Dahî) Sayfa 9 Belge 13 Mezkûr yirmi sâhifesi kâtib tarafı ndan sehven yazı lmı şolmakla tashih edilmiş dir. Nâîb Âkif Efendi dahi i‘lâmât-ıgı yâbiye-i mübelliğa aliyye-i i‘tiraz olundukdan sonra tarafeyni vecâhe-i icrâ-yı muhâkemeye da‘vet maksad-ı kânûnî tarafeyn muhâsimînin mebde’en ve müntehâ-yıiddi‘â ve müdâfa‘alarıahz ve zabt ile netâyici hâsı lası na göre bir hüküm vermekden ibâret idüğü malum-ıi‘lâm kabîlinden olarak arz olunur. Vekil Ferid Efendi istinkâhıadem-i vukû‘uyla beraber müstenkihleri yakı n olunan daha doğrusu gösterilen günlerde Çakı roğlu Osmanı n ma‘lûliyetden diğerlerini de İ kili Karyesinde bulunduğundan bahisle keyfiyet-i istinkâh bi’l-inkâr merkum Molla Musa tarafı ndan bizzat sâdı r olmadı ğı ndan dolayıda mevrûdâtdan hikâye buyuruyorlar. Mesele-i istinkâhıevvelki mahkeme-i gı yâbiye dahi iddi‘a edilmiş . Hatta ş âhid ikâme olunmuşolması yla sümmü’t-tedârik lafz ve ma‘nâsı nı ş âmil olamaz. Musanı n Sultan hakkı ndaki istinkâh keyfiyeti mahkeme-i sâbı kada arz edilmişidi. Bunları n daha kuvvetli daha ahkâm-ış er‘iyeye muvâfı k ve mutâbı k bir hüccet var ise bunlardan birisi merkum Molla Musanı n Ahmed Kahyayıvekil tayin eylediği 1314 senesi Şevvalin 15. Pazar günü öğle sonu Sultan da Molla Musaya rağmen bir vekil tayin eylemek üzere zaten merkez kasabada bulunduğu cihetle hükümete gelmiş . Hükümet-i seniyyenin cihet-i cünûbiyesine nâzı r dîvârı n dibinde durur iken bir ve bir de HacıMustafa Efendiyi da‘vâsı na mahkeme-i ş er‘iyede vekil tayin eylediği mâh-ımezkûrun 18. Çeharş enbe günü öğle sonu hükümet-i mahalliye kapusıiçerüsünde Molla Musa mezbûre Sultanıgörerek “Aman Sultan imdad sende kaldı , gel itme Mehmed Beyin nikâhı nıinkâr et. Huzur-ınâib-i ş er‘-i ş erîfde ş imdi nikâhlıicrâ etdirerek i‘lâm-ış er‘iyesini istihsâl ideyim.” diyü kendi tarafı ndan dahî 148 ş ifâhen ve bizzat istinkâh vâki‘ olmuşolmağ la bu cihetin sûret-i istiftâsı nıtaleb iderim. Ferid Efendi dahi cevâbı nda mahkeme-i ş er‘-i âlîde ahkâm-ıkanuniyenin cereyan etmediğ i ve idemeyeceği ma‘atte’essüf maksad-ıkanûnî bakîrinden anlaş ı lmı ş dı r. Ma‘ mâfih bizzat istinkâh etdiğine dâir müvekkiliyle istimzâç etmek üzerine yarı na kadar mühlet taleb etdi. Tarafeynin rı zâları yla ikmâl-i muhâkeme cânib-i ş er‘-i ş erîfden yarı nki çeharş enbe gününe ta‘lîk kı lı narak kendülerine tenbih olundı . Rumi 27 Şubat 1322 /Hicri 27 Muharrem 1325 / Miladi12 Mart 1907 gün Salı Vekil Akif Mu‘teriz Vekil Sayfa 9-10 Belge 14 Yevm-i muayenede tarafeyn vekilleri gelmişolmağla mu‘teriz vekil Ferid Efendiden sual olundukda, müvekkilim Molla Musanı n 314 senesi Şevval-i Şerifin 15. Günü öğle sonu sene-i mezkûre mâh-ımezkûrunun 18. Çeharş enbe günü keza öğle sonu müvekkilim Sultanıbizzat istinkâh ettiği beyan olunuyor. Müvekkilimin takriben 19 mevekkilemin 17 sinlerinde olması na göre 314 sene-i Kameriyesinde öyle bir istinkâh yok ya, vuku‘u farz edilse bile hâlihazı rları na tesâdüf eder ki nef‘i zarûrî ve ciz-yi ş er‘î nikâhı n zevceti câlib istinkâhızevceti sâlib idüğün fark ve temyiz idemeyecekleri bir senedir, sözleri üzerine hüküm câri olunamaz tertibi evvelâ def‘inin reddini taleb eylerim, didi. Mu‘teriz-i aleyh vekili Akif Efendi dahi cevabı nda i‘lâm-ıaliyye vâki‘ olan i‘tirâz istid‘anâmesinde akdin 308 senesi Teş rin-i evvelin 20. Günü icrâ kı lı nmı şolduğunun hikâye olunması na ve vekil Ferid Efendi tarafı ndan güya akdin ilk güz ayı nda icrâsı itmâm kı lı ndı ğıdermiyân olunmuşbulunması na nazaran bir seneyi mevsim itibariyle dört kı sma taksim ettiğimiz vakit ilk güz ayıEylül mahıdemek olacağı ndan evvelemirde ş u tenâkuzu açı kdan herkesin ma‘lûmiyeti tahtı nda bulunduğunu hiçbir kimse ümid itmeğe inkâr etsün. Bugünki müdâfa‘alarıgüya 314 senesi Şevvalinin on beşon sekizinci günlerinde Musanı n istinkahda bulunduğ unu dünki mahkemede arz 149 ve ifade eylemişolduğumu makâm-ıdef‘de serd ediyorlar. Kı z Sultan ve Molla Musanı n da‘vâları324 sene-i Kameriyesinde cereyan ediyor ki 324 senesi Şevallaı n 15. Günü Molla Musa Ahmed Kahyaya 18. Günü de Sultan HacıMustafa Efendiye vekâletnâme veriyor. Bizim de netice-i iddiâmı z merkum Musa mezbûre Sultanı n mahkeme-i ş er‘ide vekâet verdiği günü bizzat istinkâhda bulunduğunu arz ediyoruz. Her ikisi bundan baş ka vekâletnâme vermişdeğildir ki, günleri tefrik edilsün. Binâenaleyh mesele-i istinkâhı n hak ve sı hhiyetini teemmül buyurarak iktizası nı n ol vecihle icrâsı nıarz iderim, dedi. Ferid Efendi dahi cevabı nda dünki gün pek çok sâbı k-ıkirâm sîmâ kaza mal müdürü rif‘atlü Efendi hazretleri hazı r olduğ u hâlde 1314 senesi Şevval-i Şerifin 15 ve 18. Günlerinde istinkâh olunmuşidi, diyü iddia edilmişidi. Zabta geçildi. Taraf-ı fâzı lânelerinden de okuyunuz, imza ediniz diyü emir buyuruldı . Serâpâ okuduk imzalar memzû ve vaz‘ ile zabtı n harfiyen ifademize muvâfı kiyetini tasdik etdik. Bu da zîr-i mazbatadaki imzaları mı zla sâbitdir. Mâ‘ mâfih esnâ-yımuhâkemede huzûr-ı hâkimde nikâhı n ilk güz ayı nda bir pençş enbe gecesi vukû‘unu iddia baş ka bir söz söyledi. Lâyiha gibi ş unun bunun yazdı ğıbir takı m evrâkı n nazar-ış er‘-i ş erîfde ehemmiyeti yokdur, didi. Taraf-ış er‘-i ş erifden tarafeynin baş ka diyecekleri olup olmadı ğısual olunarak baş ka diyecekleri olmadı ğı nıher ikisi de beyan ve dermiyânla takrîr etdiler. Rumi 28 Şubat 1322 / Hicri 28 Muharrem 1325 / Miladi 13 Mart 1907 gün Çarş amba Âkif Ferid İ ş bu zabt da‘vâ-yıîcâb-ış eri‘iyesi zîrine beyan buyrulmak üzere Kazahanlu Müfti Efendiye tevdi‘ olunur. Hicri 29 Muharrem sene 1325 / Rumi 1 Mart sene 1323 / Miladi 13 Mart 1907 gün Çarş amba Nâib Tevfik 150 Sayfa-10 Belge-15 İ ş bu zabı tnâme ser-âpâ kı râ’at olundu. Îcâb-ış er‘-i ş erîf ş öyledir ki; Allahü a‘lem bis-savab hüve ve mine’t-tevfîk. Muhâkeme netice bulması na binâ’en mesele-i ş er‘iyede eimme-i hâzı rân müphem vecihle böyle der ki; Mehmed Bey veya vekili tarafı ndan ikinci istinkâh davasıbilâ-tenbih vuku‘u mücerrede bulunması yla bilâ-tenbih da‘vâ-yıhakkıisbat ider mi? El-cevab: Allahü a‘lem idemez. Ez-lede’d- da‘vâ li-übbetül-hakk-ış er‘adı r. Bu suretde Sultandan Musa veya vekili sultanı n hâlihazı rı nda tezviç eyledim, menkûhumdür, diyü da‘va ve ikâme-i benîte idüp Mehmed Beğdahi Sultanı n bâliğa olduğu esnada … sene sonra tezviç eyledim, menkûhamdı r diyü dava ve ikâme-i benîte idüp Musanı n tarihi Mehmed Beğin tarihinden akdem olsa kangı sı nı n beniyyesi evveldir. Allahü a‘lem bis-savab Musanı n beniyyesi evveldir. Bürhana alâ nikâhihâ’l-tezviç ahadi hümâ’l-esbakü’t-tarih-i bezârehâ. Nemekahu’l-fakir Müfti-i Kaza-i Mecidiye azza ve ş ânehû. Sayfa-10 Belge-16 İ câb-ış er‘iyesi beyan olunmak üzere tarafeyn mutazammı n vekillerinin ifâde-i mazbûtalarıkaza müftisine gönderilüp zabı t ceridesine yazı lan cevabda Musanı n tarihi Mehmed Beyin tarihinden akdem olması na göre tarih-i esbak beyyinesi evveli ve müreccih olacağ ıcevabıalı ndı kdan sonra vekil mümâ ileyh Ferid Efendinin da‘vâ-yımezk-yımezkûresiyle ikâme-i beyyineye hâvale ş üd. Rumi 5 Mart 1323 / Hicri 3 Safer 1325 / Miladi 18 Mart 1907 gün Pazartesi Nâib Tevfik 151 Sayfa-10-11 Belge-17 Tarafeyn vekilleri hazı r olup Ferid Efendiden ber-minvâl-i muharrer da‘vâsı na mutâbı k beyyine taleb olundukda yine da‘vâmıKı rdök Karyesinden Ali Kahya oğ lu Mustafa bin Ali ve mezkur karyeden HacıMehmed oğlu İ brahim Kahya yine karye-i mezbûreden HacıMehmed oğlu Battal ve yine karye-i mezbureden HacıAhmed oğlu Molla Hüseyin ve yine karye-i mezbureden Düdel Mehmed Ağa ve yine karye-i mezbureden Kara Ali ve yine karye-i mezbûreden Görülü ve yine mezbûreden Eyyüboğlu Şükrü ve yine karye-i mezbûreden Mükreminoğlu Hasan ve yine karye-i mezbûreden Âş ı k Ali ve yine karye-i mezbûreden Molla Ali ve yine karye-i mezbûreden Gül Mehmed ve İ kili Karyesinden Çakı roğlu Mustafa ve Çakı roğ lu Battal ve karye-i mezbûreden Veli Oğlu Aş îr ve karye-i mezbûreden Abdülceliloğ lu Halil ve yine karye-i mezbûreden İ smail oğlu Mehmed ve yine karye-i mezbûreden Kuyumcuoğlu Ali ve karye-i mezbûreden Ali oğlu Halil ve yine karye-i mezbûreden Hasan oğlu Battal ve HacıAhmedli Karyesinden Ömer Kahya ve yine karye-i mezbûreden Emrullah oğlu Vahid Efendi ve yine karye-i mezbûreden Kutlu Oğlu Hacıve yine karye-i mezbûreden HacıKahya, diğeri Kara Eyyüb ile sebât-ımüdde‘a ider ve ş âhidleri mâh-ıhâl-i Ruminin 7. Çeharş enbe Günü isbât iderim, didi. Hicri 4 Safer 1325 / Rumi5 Mart 1323 / Miladi 18 Mart 1907 gün Pazartesi Akif Mu‘teriz vekili Ferid Sayfa-11 Belge-18 Yevm-i muayyen-i mezkûrda tarafeyn vekilleri Ferid ve Âkif Efendiler hazı r olduklarıhâlde ş âhid-i merkûmândan ve Kı rdök Karyesi ahalisinden Hasan bin Hacı Ahmed nâm kimesne li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘de hazı r olup istiş hâd olundukta fil-hakîka karyemiz ahalisinden Afş ar Mehmed Ağa kerimesi Sultanıİ kili Karyesinden Mürsel oğ lu Musa 308 senesi ilk güz ayı nı n ibtidâsı nda bir Cuma gecesi mezbûre Sultan ve ve merkum Monla Musanı n hâlihazı rları nda 2000 kuruşmihr 152 tesmiyesiyle tarafeynin velileri akd ve nikâhları nıicrâ etdirdi. Ben de cemiyetinde hazı r idim. Ben bu vecih üzere Allah içün ş âhidim ve edâ-yış ehâdet iderim. Şâhid Kı rdök Karyesi Ahalisinden Hüseyin bin HacıAhmed Diğer ş âhid Kı rdök Karyesinden İ brahim bin HacıMehmed nam kimse li-ecli’ş ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakîka 308 senesi ilk güz ayı nı n ibtidâsı nda bir Cuma gecesi Afş ar Mehmed kerimesi Sultanıhâlihazı rı nda İ kili Karyesinden Mürsel oğlu Monla Musaya 2000 kuruşmihr tesmiyesiyle Afş ar Mehmedin Karyesinde ve kendi hânesinde bil-velâye kerimesini Musaya verdi. Merkûmun pederi Mürsel hem bil-velâye kabul etdi. Ben Allah içün ş âhidim ve edâyış ehâdet-i ş er‘iye eyledim. Fi 7 Minhü Şâhid İ brahim bin HacıMehmed Şâhid HacıAhmedli Karyesinden Mehmed bin Osman nam kimse dahi li-ecli’ş ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakîka 308 senesi ilk güz ayı nı n ibtidâsı nda bir Cuma gecesi Kı rdök Karyesinden Afş ar Mehmed kendi hânesinde kerimesi Sultanıhâlihazı rı nda İ kili Karyesinden Mürsel oğlu Musaya tarafeyn velileri huzurunda akd ve nikâh eylediğine ve 1000 kuruşmihr tesmiye eylediğine ben ş âhidim ve edâ-yış ehâdet eyledim. Fi 7 Minhü Şâhid Mehmed bin Osman Kı rdök Karyesinden Şahid Ali bin Mehmed nam kimesne dahi li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakîka Afş ar Mehmed kerimesi Sultanı n hâlihazı rı nda ve kendi karyesindeki hânesinde İ kili Karyesinden Mürsel oğlu Musaya 2000 kuruşmihr tesmiyesiyle bil-velâye kerimesi mezbûreyi akd ve tezviç idüp merkum Musanı n babasıdahi bil-velâye kabul eyledi. Ben bu hususda bu vecih üzere ş âhidim ve edâ-yış ehâdet etdim. Rumi 7 Mart 1323 / 5 Safer 1325 / Miladi 20 Mart 1907 gün Çarş amba Âkif 153 Ferid Şâhidân-ımerkûmân sı ran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Nâib Tevfik Şâhidân-ımezbûrân usul-i mevzu‘ası na tevfikan evvelen ya varaka-i münevveresi olup da tarafeyn muvâcehesinde alenen lede’t- tezkiye adl ve makbûli’ş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve ihbâr olunup ş ehâdetleri makbûl olmak mûcebince mezbûre Sultana merkum Monla Musanı n zevce-i menkûhasıolduğuna hükm-i ş er‘i’l-ehak olmuş dur. Fi 9 Minhü Nâib Tevfik Sayfa- 12 Belge-19 Mecidiyenin Uzun Pı nar Karyesinden Osman Oğlu Mehmed nam kimesne Ak Pı nar Karyesinden Bozon Arab oğlu İ brahim muvâcehesinde üzerine delillerine ber-mûceb der ki; ben merkum Bozonun kerimesi Fatı ma nam mezbûreyi 320 senesi bir yaz mevsiminde 100 kuruşmihr-i mu‘accel ve 100 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle akd ve nikâh idüp ol vecihle mezbure benim zevce-i menkûham idüğünden mezbûrenin pederi ise 14 Zilka‘de sene 1324 tarihinde teehhül eyledi, diyü inkârda bulunduğundan merkum beyyine olunmak merâmı mdur, diyü ba‘ded-dava ve lede’ssual olundukda cevabı nda fil-hakika kı zımezbûreyi merkum Mehmed bin Osmana tenkih etmişise de 324 senesinde nikahlarıicrâ olundu, dedikde müdde-i merkûmdan ber-minvâl-i muharrer da‘vâsı na mutabı k beyyine taleb olundukda ben da‘vâmıUzun Pı nardan Hacıoğlu Şeyhli ve HacıHalil oğlu Bozom ve HacıHasan bin HacıOsman ile isbat iderim dedikde, ş âhidân-ımerkûmandan HacıAli oğlu Şeyhli nam kimesne meclis-i ş er‘-i ş erifde hazı r olup istifsâr olundukda, müdde-i merkum Mehmed bin Osman nam kimesne müdde-i aleyh merkum Bozonun kı zıFatı ma 320 senesi bir yaz mevsiminde akd ve nikahlarıicrâ olunduğuna ben Allah içün ş âhidim ve ş ehâdet ederim. Rumi 7 Mart 1323 / Hicri 5 Safer 1325 / Miladi 20 Mart 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Bozon Müdde‘i Mehmed 154 Şâhid Uzun Pı nardan Şeyh Mehmed Diğer ş âhid Gülleli Karyesinden HacıHasan bin HacıOsman nam kimesne li-ecli’ş ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika müdde-i merkûm Mehmed bin Osman Bozonun kerimesi Fatı mayı320 senesi bir yaz mevsiminde mihr tesmiyesiyle akd ve nikahlarıicra edildiğ ine ben ş âhidim ve ş ehadet iyledim. Rumi 7 Mart 1323 / Hicri 5 Safer 1325 / Miladi 20 Mart 1907 gün Çarş amba Diğer Şahid HacıHasan bin HacıOsman İ ş bu da‘vâ zabtıhuzurumuzda cereyan etdiği tasdik kı lı ndı . Fi 7 Minhü Sivaslı -zâde Abdülhamîd Mülûkâne İ brahim İ mamzade HacıHasan Mustafa Negzâde Mehmed Şâhidân-ımezbûrân usul mevzuuna tevfikan sı rran ve alenen lede’t- tezkiyeleri icrâ olunarak adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve tasdîk olunup ş ehâdetleri makbûl omağ ı n mûcebince hükm-i ş erifül-ehak olundu. Rumi 12 Mart 1323 / 10 Safer 1325 / Miladi 25 Mart 1907 gün Pazartesi Sayfa 12 Belge-20 Ankara Vilâyet-i celîlesine tâbi‘ Kı rş ehrî Sancağı nı n Mecidiye KazasıMal Müdürü Mehmed Emin Efendi İ bni Raş id Efendi Kaza-yımezkûr hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erîf-i enverde ikrâr-ıtâm ve takrir-i kelâm der ki, kendileri kasaba sâkinlerinden müteveffâ HacıDedezâde Hasan Efendinin sulbiye kebîre kı zıBehiçeyi mihrin tesmiyesiyle mahallinde Ahmed Çelebizâde İ smail Efendi ve HacıNaim Efendizade HakkıEfendiler mahzarı nda lede’ş -ş er‘ bana akd ve tenkih kasaba-i mezkure ahalisinden Kâimî-zâde Raş id Efendi bin Mehmed Emin Efendiyi kabulüne mütevakkı f vekil nasb ve tayin eyledim, dedikde gı bbedüt-tasdik-i ş er‘a mâ hüve … bit-aleb ketb ve imâl olundu. Rumi 25 Mart 1323 / 23 Safer 1323 / Miladi 7 Nisan 1907 gün Pazar Vekil-i Mecidiye Mal Müdürü İ ş bu vekâlet takriri huzurumuzda cereyan eylediğ i tasdik olunur. 155 Fi 25 Minhü HacıAhmed Efendi bin Mehmed Efendi Teflek Sağirden Mülukâne İ brahim Ağazâde Sayfa 13 Belge 21 Mecidiye KazasıSüvâri jandarma müfrezâtı na Kalkan Sagir Karyesi ahalisinden Seyyid Mustafanı n verâseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Ayiş e binti Yusuf ile sulbiye sagîr oğlu Mustafa bin Ali ve sulbiye sagîre kerimesi Zeynebe münhası ra idüğü Mecidiye Jandarma Onbaş ı sıHaydar bin Yusuf ve Teflek Karyesinden Yaman bin Ali nam kimesneler mahzarı mı zda hususu Hası m Çavuşş er‘î ş ehâdetleriyle sâbit olup ş âhid-i mezbûrân sı rran ve alenen tezkiye olunmuş dur. Rumi 24 Nisan 1323 / Hicri 24 Rebiülevvel 1325 / 7 Mayı s 1907 gün Salı Şâhid Yaman Ali Şâhid Haydaroğ lu Mezbûrânı n ber-vech-i muharrer verâsetlerine hükm-i ş er‘il-ehak olmuş dur. 24 Minhü Nâib Tevfik Sayfa 13 Belge 22 Kı rş ehrî sancağı na muzâf Mecidiye kazasıkuraları ndan Kilisa Fazlu Karyesi ahalisinden Üçüncü Ordû-yıHümâyûnun 17. Süvari Alayı nı n 4. Neferi iken bundan akdem vefat eylediği Ömer Mansûr bin Mansur bin Mansûrun veraseti babası merkum Mansur ile vâlidesi Ayiş e binti Mehmede münhası ra idüğü ve anlardan baş ka vârisi ve terekesine müstehakk-ıaharıolmadı ğı na karye-i mezkureden Süleyman bin Mehmed ve yine karye-i mezkure Medres Süleyman Efendi İ bni Yunus nam kimesneler led’ş -ş ehadet-i ş erife eylemeleriyle merkum Mansur mezbûrunun verâsetlerine hakm-i ş er‘il-ehak olundu. 156 Rumi 30 Nisan 1323 / Hicri 30 Rebiülevvel 1325 / Miladi 13 Mayı s 1907 gün Pazartesi Şahid Süleyman Bin Mehmed Şahid Kilise Fazludan Medres Süleyman Efendi Sayfa 13 Belge- 23 Kı rş ehrî sancağı na merbût Mecidiye kazasıkurâları ndan Kara OvalıMustafa Kahya bin HacıMehmed kaza-i mezkur mahkeme-i ş er‘iyyesinde mahzûr-ış er‘-i ş erîf-i enverde Mecidiye Kazasıahalisinden Mehmed Efendi İ bni Süleyman Bey mahzarı nda ikrâr-ıtâm takrir-i kelâm idüp der ki, mahkeme daire-i icrâca bi’l-umum da‘vâmılazı m gelenler ile muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ş imdiye kadar ikâme olunmuşve olunacak bil-cümle de‘âvîyi âid olduğu muhâkim-i ş er‘iye ve nizâmiye ve cezâiye ve murâka‘aya ve vaz‘-ıhüccet ve fekke bidâyetle istînâfen ve i‘tirâzen ve temyîzen ve i‘âdeten taleb ve da‘vâ ve ikâme ve istima‘-ış uhûda ve tahlika ve tebliğve tebliğe lazı m gelenlerin her türlü evrâk-ılâzı meyi tanzim ve merci‘-i mahsusaları na takdime ve’l-hâsı l husus-ımezkûru mürevakkı f olduğu umûrun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere mümâ ileyh Mehmed Efendiyi vekil ve nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim dedikde ol dahi vekâlet-i mezkûreyi kabul ve hı zmet-i lâzı mesini kemâ yenbâgî edâya taahhüd ve iltizam etmeğin tescil olundu. Hicri 15 Rebiülâhir 1325 / Rumi 15 Mayı s 1323 / Miladi 28 Mayı s 1907 gün Salı Vekil Mehmed Efendi Müvekkil Kara Ova Karyesinden Mustafa Kahya İ ş bu vekâlet takriri huzurumuzda cereyan eylediğ ini temhir ve tasdik eyleriz. Fi Minhü Muarrif Odacı Muarrif BaşKatib 157 Sayfa 14 Belge-24 Mecidiye kazasıkurâları ndan Teflek Kebir karyesi imamıMehmed Efendi İ bni Ali kaza-i mahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde Şamili Karyesi sâkinlerinden HacıHasan oğlu Ali bin HacıHasan muvâcehesinde yedimde netâcem malı m ve mülküm olan 11 yaş ı nda 700 kuruşkı ymetinde duru renkde karı ş ı k inek kulağ ıyaralıve iki taraflarıküçük … diğer kulaklarıküpeli katı r kuyruklu bir re’s kı srağı mıYozgadı n Cebeli Balasımevki‘inden sirkat olunup elyevm müdde-i aleyh merkûmun yedinde bulunması yla bil-istihkâk taleb ve davâ iderim. Rumi 16 Mayı s 1323 / Hicri 19 Rebiülahir 1325/ Miladi 29 Mayı s 1907 gün Çarş amba Müdde-i Mehmed Efendi İ bni Ali Müdde-i ‘aleyh merkûmun ne diyeceği istifsâr olundukda mezkur kı srak henüz beş yaş ı nıikmâl idüp altıyaş ı na girdi. Kulaklarıküpeli değildir. Ve benim kı srağı mdan evvelce netâcen malı m müddeinin malıdeğildür. Fi 16 Minhü Müdde-i aleyh Mezkur esbin sinni de tarafeyn-i muhâlefetden bulundukları ndan esnâsı nda vâkı f olan erbâb-ıvukufdan Kitorak Ağa ile bağlanarak mezkur esbin altıyaş ı nıikmâl ederek yedi yaş ı nda olduğ unu ihbâr eyledi. Fi 16 Minhü Îcâb-ış er‘iye beyan buyrulmak üzere fetâhatlü Müfti Efendiye. Fi 16 Minhü Sayfa-14 Belge-25 Netâc ki tekrârıkâbil olmayan bir sebeble mukayyed-i mülkiyet ve civarları nda zilyedine mebni olarak meselâ hâriç ve zil-yed bir at veyahud tayda niza‘ idüp her 158 biri ol tayı n kendi kı srağı ndan doğma malıolduğuna da‘va eylediklerinden zil-yedin beyyinesin tercih ederiz. 1259. adde-i Mecelle; Ve inne bürhan hâriç ve zevîd alen-netâç ey ikâme külli minhâ beniyyete fazû yed evvel mülha inna mihr me‘a ş er‘i müçtemiül-enher. Nemekahül-fakir Müfti-i Kaza-i Mecidiye azze ş ânehû. İ ş bu zabt-ıda‘vâ Mecidiye Müftülüğüne ledel-havale bir zabı t-nâmede zevil-yed-i beniyyesi evvela derc olduğu görülmekle kı srak-ımezkur zil-yedi aliyyeden müddeinin vürûd etmesine mebni vekil-i musahhar tayin edilen Yusuf Efendi muvacehesinde davası na mutabı k beyyine taleb olundukda Şabanlıkaryesinden ben davamıMehmed Kahya bin Süleyman ve Tavabil Hüseyin Oğlu Hasan ile isbat eylerim, dedikde ş âhidân-ımerkûmândan Mehmed Kahya bin Süleyman meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan duru renkde altıyaş ı nda kı srak müdde-i merkum Alinin kendi kı srağı ndan doğ ma netâcen malıolduğuna Allah içün ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Şâhid Mehmed Kahya bin Süleyman Diğer ş âhid karye-i mezbureden Hüseyin bin Hasana istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu kı srak müdde-i aleyhin kı srağı ndan doğma olduğuna ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Rumi 19 Mayı s 1323 / Hicri 19 Rebiülahir 1325 / Miladi 1 Haziran 1907 gün Cumartesi Şâhid Hüseyin bin Hasan Vekil-i musahhar Şâhidân-ımezbûrân sı rran ve alenen tezkiyeye havâle ş üd. Fi 19 Minhü Nâib Tevfik Şâhidân-ımezbûrân usul ve nizâmı na tevfîkân evvelâ ya varaka-i mestûresi ol babda alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûlü’ş -ş ehâde idükleri iş ‘âr olmakla mûcebince müdde-i merkûm ba‘de’t-tahlîfe müddeinin beyyin-i ş er‘-i maarifeden hükm-i ş er‘ilehak olundu. 159 Fi 19 Minhü NaibTevfik Sayfa 15 Belge-26 Mecidiye Kazası ndan Himmet Uş ağıKaryesi sakinlerinden zâtıkarye-i mezkureden Musa oğlu Hacıbin Musa ve Sekrin Yusuf marifetiyle ma‘rûf olan Nuriye Hatun binti Abdurrahman ve yine karye-i mezbureden Tanla Hatun binti Satı lmı şnam hatunlar Mecidiye Kazasımahkeme-i ş er‘iyesinde mahzûr-ış er‘-i ş erifde Keskin Kazası ndan Naskan Bey karyesi ahalisinden Yusuf Beğİ bni Muslihiddin Bey mahzarı nda ikrâr-ıtam ve takrir-i kelam idüp dirler ki, zevcelerimiz Aziz oğlu Haydar ve Musa oğlu HacıMehmed bin Musanı n ve Kara OvalıMustafa Kahya bin Mehmed ile zimmeti cihetinden vekâlet-i bil-ehak davası ndan dolayıbu kere emvâlimiz daire-i icraca haciz altı na alı ndı ğı ndan merkum Mustafa Kahya ile ve vekili ile muhâkim-i nizamiye ve ş er‘iyenin umûmunda ve dâire-i icrâca bidâyeten ve istînâfen ve temyîzen muhâkeme ve muhâseme ve murâka‘aya ve tebliğve tebliğa ve haciz mevzuunun fekkine ve ikâme-i ş uhûd ve istid‘a tahlif ve tahlîfa vel-hâsı l her nevi istid‘a ve’d-dâyim tanzim ve devâir-i âidesine takdime ve zarar ve ziyan iddiası na ve aleyhimizde vuku‘ bulmuşve bulacak daavînin küllisini ifâya iş bu hâzı rıbil-meclis Yusuf Beği vekil-i murassahıve mahsûsu nasb ve tayin eyledik, dediklerinde ol dahi ber-vech-i muharrer vekâlet-i mezkûreyi ve hı zmet-i lâzı mesini kemâ-yenbâgî edaya taahhüd ve iltizam etdiğ i tescil olundu. Hicri 17 Rabiül-âhir 1325 / Rumi 26 Mayı s 1323 / Miladi 8 Haziran gün Cumartesi Fi 26 Mayı s sene 1323 Müvekkile-i mezbure Nuriye Müvekkile-i Mezbure Tanla Muarref: Karye-i mezkûre ahalisinden vekil mümâ ileyh Yusuf Bey. Mahkeme odacı sı Hacıbin Musa 160 Sayfa 16 Belge- 27 Mecidiyenin … karyesinden Hüseyin oğlu Dervişbin Hüseyin yine karye-i mezkureden İ sa oğlu İ smail bin İ sa Kör Yusuf muvacehesinde üzerine dava idüp dir ki, bundan iki sene akdem merkumun kı zıRukiye binti İ smaili 500 kuruşmihr tesmiyesiyle mahzar-ış uhûdda akd ve tezviç ve nikâh idüp iki seneye karîb de zevceyn kâim iken mezburenin babasımerkum İ smailin eser-i neş v… zecvem mezbûre Yaki itaat ve inkı yad etmediğinden mezburenin bana itaat ve inkı yadı na tenbih olmak muradı mdur diyü dava eyledi. Rumi 9 Haziran 1323 / Hicri Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 22 Haziran 1907 gün Cumartesi Müdde-i merkum Müdde-i aleyh merkum İ smailden ne diyeceği istifsar olundukda fil-hakika kerimesi Rukiye merkumenin zevce-i menkûha-i medhûl-bahasıiken iş bu tarihden bir sene akdem HacıHasanlıKaryesinden merkum Dervişzevcesi mezbure Rukiyeyi Hacı HasanlıKaryesinden Hasan Ağa oğlu İ brahim ve Sası mıOğ lu Mehmed ve Hacı TuranlıKaryesinden Kara Tana oğ lu İ bonun huzurunda mezbure Rukiyeye hitaben sen benden boş sun diyerek tatlîk eylediğinden kerimem mezbure Rukiye merkum Derviş den her vecihle mutallaka olmakla merkuma itaat edeceğini söyledi. 9 Minhü Müdde-i aleyh Diğer Şahid Timurlu Karyesinden Mahalli oğlu Mehmed bin Mehmed nam kimesne li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu Muhacir Dervişbundan bir sene akdem merkum Dervişzevcesi Rukiyeye git boş sun, dediğine ben ş âhidim. Fi 9 Minhü Şâhid 161 Sayfa 17 Belge-28 Mecidiye Kazasıkuraları ndan Tan Bekirli Karyesi ahalisinden Yusuf Efendi oğlu Molla Mustafa İ bni Yusuf kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erîf-i enverde kaza-i mezkur mal müdürü Mehmed Efendi vekili Sadı k Emin Rı za Efendi Emin HacıHüseyin muvacehesinde yedimde netâcan ve müstakilen malı m olan birisi buzağı lıdiğeri kı sı r birer yaş ı nda iki re’si birisi sarıdiğeri koğer ve ikisi ikiş er yaş lıtosun ve birisi sarırenkde on yaş ı nda öküz 800 kuruşkı ymetindeki sı ğı r hayvanatı ma Teflek Kebir ahalisi bâvedir zannederek ve üzerinden tutularak buraya gönderdiklerinden vekil mümâ ileyh …vaz‘-ıyed ider olmakla sual olunup bana teslimi mümâ ileyhe tenbih olunmak matlubumdur, diyü ba‘de’d-da‘va ve lede’s-sual müma ileyh Rı za Efendi dahi cevabı nda fil-hakika zikr olunan hayvanatla bil-emâne vaz‘-ıyedini ikrar ancak müddeinin malıbulunduğu bence mechuldür, diyü inkar eyledi. Rumi 13 Haziran 1323 / Hicri Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 26 Haziran 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Rı za Müdde Yusuf Efendi oğlu Molla Mustafa İ bni Yusuf Müdde-i merkum ber-minvâl-i muharrer istihkâk davası yla ikâme-i beniyyeye havale ş üd. Her biri Tan Bekirli karyesinden Ali bin İ htiyar İ bni Hüseyin ve karye-i mezbureden Ali bin Hasan İ bni Hüseyin nam kimesneler li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı ran olup istiş hâd olundukları nda vech-i meş ruh mufassal ve ş eyh-i ş er‘-i müseccel üzerine bir nehc-i ş er‘î bil-muvâcehe edâ-yış ehâdet-i ş er‘iye etmeleriyle ş âhidân-ı merkûmân sı rran ve alenen havale ş üd. Nâib Tevfik Şahid Şahid Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûl-i iş hâda idükleri iş ‘âr ve ihbâr olunup ş ehâdetleri makbul olmagı n mucebince müdde-i merkum 162 ba‘det-tahkîk zikr olunan hayvanatı n müddeiye teslime müdür-i müma ileyh vekili Rı za Efendiye tenbih olunduğ u. Fi 13 Minhü Naib Tevfik Sayfa 17 Belge- 29 Mecidiye Kazasıkurâları ndan Tan Bekirli Karyesi ahalisinden Yusuf bin Hasan meclisimizden Emin Rı za Efendi İ bni HacıHüseyin Efendi muvacahesinde yedimde netâcan malı m olan beş er yaş ı nda iki re’s siyah atla beşyaş ı nda bir re’s öküz ve 600 kuruşkı ymetinde bulunan sı ğı r hayvanlarıpara hükmünde tutularak Emin mümâ ileyh vaz‘-ıyed eder olmakla bana teslime kabl-i ş er‘iden tenbih olunmak muradı mdı r, diyü ba‘de’d-dava ve lede’s-sual ol dahi cevabı nda kaziyye minvâl-i muharrer üzere olduğunu ikrar ancak müddeinin malıbulunduğunu inkâr eyledi. Rumi 13 Haziran 1323 / Hicri Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 26 Haziran 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Rı za Müdde‘î Müdde-i merkûm da‘vâ-yımezkuresiyle beyana havale ş üd. Her bir Taş Bekirli karyesinden Ali bin Ahbar İ bni Hüseyin ve karye-i mezbûrelerden Ali bin Hasan İ bni Hasan nam kimesneler li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukları nda vech-i meş rûhu mufassal ve tensih-i ş er‘a müseccel üzere bir nesc-i ş er‘a bil-muvâcehe edâ-yış ehâdet-i ş er‘iye etmeleriyle ş âhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen havale ş üd. Nâib Tevfik Şahid- Şahid Sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adâletin iş ‘âr olunmak mucebince müdde-i merkum husus-ımezkûr hakkı nda ba‘det-tahlîf hayvanat-ımezkûrları n kendi malıolduğuna ba‘del-hüküm mezkûr sı ğı r hayvânâtı nıyedine teslime mümâ ileyh Rı za Efendiye tenbihi ş üd. Fi 13 Minhü 163 Naib Tevfik Sayfa 17-18 Belge- 30 Mecidiye Kazasıkurâları ndan Tan Bekirli Karyesi ahalisinden Necib bin Kadir mezkur sandı k emini Rı za Efendi İ bni HacıHüseyin Efendi muvacahesinde yedimde netâcen malı m ve mülküm olan ve biri ikiş er ve birer yaş ı nda dört re’s dana ve ikisi birer yaş ı nda siyah ve koğer inek ve ikisi iki yaş lısiyah renkli düğe ki cem‘an 1000 kuruşkı ymetinde bulunan malı mıyâve zannederek vaz‘-ıyed ve bana teslime eyâ ve imtina‘ ider olmakla da‘vâ olunup bana teslime mümâ ileyh Rı za Efendiye kabl-i ş er‘iyeden tenbih olunmak muradı mdı r diyü ba‘de’d-da‘vâ ve lede’s-sual ol dahi cevâbı nda fil-hakika zikr olunan karası ğı r hayvanatla bil-emane vaz‘-ıyedini ikrâr ancak müddeinin malıolunduğ u inkâr eylemekle müdde-i merkûmdan ber-minvâl-i muharrer davası na mutâbı k tenbih taleb olundukda her biri Taş bekirli Karyesi ahalisinden Ali Emin İ hsan İ bni Hasan ve Ali bin Hasan nam kimesneler li-ecliş ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı rîn olup istiş hâd oldukları nda vech-i ş er‘a münfası l ve nesc-i ş er‘-i müseccel üzerine bil-muvâfı k edaya me’zun etmeğin ş âhidân-ı merkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Rumi 13 Haziran 1323 / Hicri Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 26 Haziran 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Rı za Müdde‘î Şâhid- Ali bin Hasan Şâhid- Ali bin İ htiyar Sı rran ve alenen ş âhidân-ımerkûmânı n tezkiyeleri ba‘del-icrâ adl ve makbûliş ş ehâde idükleri iş ‘âr ve ihbâr olunmakla mûcebince müdde-i merkûm ba‘det-tahkîk hayvanat-ımezkurları n kendi malıolduğuna ba‘del-hüküm hayvanatı n yedine teslimi mümâ ileyh Rı za Efendiye tenbih olundu. Fi 13 Minhü Naib Tevfik 164 Sayfa- 18 Belge- 31 Mecidiye Kazasıkurâları ndan Taş bekirli Karyesi ahalisinden Hacıİ bni Yusuf Efendi mezkûr sandı k emini Rı za Efendi İ bni HacıHasan Efendi muvacahesinde yedimde netâcan malı m ve mülküm olan birisi beşyaş ı nda siyah donda öküz ve altı sıbirer yaş lıdana v üçü buzağısiyah ve sarırenkli beş er yaş lıbeşcins mecmuu 1400 kuruş kı ymetlü sı ğ ı r hayvanatı ma müdür-i mümâ ileyh vekili bâvera nazarı yla vaz‘-ıyed ve bana teslimden emânet eylemekle sual olunup bana teslime fasl-ış er‘iyeden tenbih olunmak murâdı mdı r, diyü ba‘de’d-da‘vâ ve lede’s-sual ol dahi cevâbı nda kaziyye minvâl-i muharrer üzere olduğ unu ikrar ancak müddeinin malıbulunduğunu inkâr eyledi. Rumi 13 Haziran 1323 / Hicri Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 26 Haziran 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Rı za Müdde‘î Müdde-i merkûm da‘vâ-yımezkuresiyle beyana havale ş üd. Naib Tevfik Her biri Tanbekirli karyesinden Ali bin İ htiyar İ bni Hasan ve karye-i mezkûreden Ali bin Hasan İ bni Hüseyin nam kimesneler li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukları nda vech-i meş rûhu mufassal ve nesh-i ş er‘-i müseccel üzerine bir nesc-i ş er‘a bil-muvâcehe edâ-yış ehâdet-i ş er‘iye etmeleriyle ş âhidân-ı merkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi Minhü Şahid Ali bin İ htiyar Şahid Ali bin Hasan Sı rran ve alenen tezkiyeleri icrâ kı lı nan ş âhidlerin adl ve makbûliş -ş ehâde oldukları iş ‘âr ve ihbâr olunmağı n mûcebince müdde-i merkûm husus-ımüdde‘a hakkı nda ba‘det-tahkîk mûcebince hayvanat mezkurları n malıolduğuna ba‘del-hüküm tezkiye olunan hayvanatıyedine teslime mümâ ileyh Rı za Efendiye tenbih olunduğu. Fi 13 Minhü Naib Tevfik 165 İ ş bu zabı t davasıhuzurumuzda cereyan eylediğ ini tasdik ve temhir ideriz. 13 Minhü Sayfa 18-19 Belge- 32 Mecidiyenin Mahsenli Karyesinden HacıAli bin Şedid nam kimesne karye-i mezkûrdan Halil bin Haydar muvâcehesi üzerine dava idüp der ki, merkum Halilin Kerimesi Nazifenin hâlihazı rı nda ve oğlum Ahmedin kezâlik hâlihazı rı nda bundan on iki sene akdem kendi hânemde oğlum merkum oynamakda iken mezbûrenin babasımerkum Halil oğluma hitâben “Gel elimi öp de kı zı m Nazifeyi sana vereyim.”dedi. Ben dahi oğ lum elini öp, dedim. Ve oğlum tarafı ndan sağîre mezbûreyi bil-vekâle aldı m, diyerek kabul eyledim. Şimdi oğ lumun menkûhası mezbûreyi babasımerkum vermekden eyâ ve imtinâ‘ eder olmakla sual olunup mezbûrenin nefsini oğluma teslime kabl-i ş er‘iyeden merkûma tenbih olunmak muradı mdı r, diyü ba‘ded-da‘vâ ve lede’s-sual ol dahi cevâbı nda kat‘an o yolda bir nikâh ve akd olmadı ğı nımüdâfaa-i dermiyân eyledi. Müddeiden ber-minvâl-i muharrer davası na beyyine taleb olundukda ben davamıMahsenli Karyesinden Emin Kâhya bin Osman Kâhya bin Abdullah ve yine karye-i mezbureden Elvan bin Balan bin Abdullah ve Yusuf Oğlu Mustafa ile isbât-ımüdde‘a eyledim. Rumi 16 Haziran1323 / Hicri 18 Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 29 Haziran 1907 gün Cumartesi Müdde-i Aleyh Müdde‘î Sayfa 19 Belge- 33 Fi 29 Cemâziyel-evvel 325 tarihinde müdde-i merkûm müdde-i aleyhâ mezbûre Nazifenin vekil-i müseccel-i ş er‘iyesi Süleyman Kahya bin Yusuf nam kimesne hâzı r olduğu ve müdde‘i tarafı ndan evvelce ismi cerîde-i zabta kayd ve iş âret etdirdiği ş âhidlerden ve Mahsenli Karyesi ahalisinden Mustafa bin Yusuf bin Süleyman nam 166 kimesne li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda bundan 12 sene akdem müddeinin hânesinde birgün oturuyor iken müdde-i merkûm müvekkele-i mezbûreyi oğluma aldı m, demişisem de mezburenin pederi sükut itdi, ben bu kadarca bilirim. Hicri 29 Cemaziyelevvel 1325 / Rumi 27 Haziran 1323 / Miladi 10 Temmuz 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyhâ mezbure vekili Süleyman Kahya bin Yusuf Müdde‘î Yevm-i muhâkeme mâh-ıhâl-i Rûmînin Temmuzun yedinci gününe ta‘lîk kı lı ndı . Fi 29 minhü Sayfa 19 Belge- 34 Yevm-i muallak-ımezkûrede tarafeyn mutazammı n-ıbil-vürûd mevcud bulundukları hâlde ş âhidân-ımerkûmândan Mahsenli Karyesinde Elvan bin Bilal nam kimesne liecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda tarihinden üç beşsene akdem bir gün müdde‘inin hânesinde duruyor iken mezbure Nazifenin müddeinin oğlu Ahmed sagir iken gel elimi öp de kı zı mısana vereyim, didi. Oğ lan elini öpdi. Müdde-i merkûmede oğlum evin aldı m, didi. Benim malumatı m bundan ibaretdir, diyerek ş ehâdet eyledi. Fi 1 Minhü Şâhid Müdde-i merkum HacıAli tekrar söz etdiler ki, karyemiz Mahsenli Karyesinde Abdurrahman oğlu Osman ve Şedid oğlu İ brahim bin Şedid ile isbât-ımüdde‘â eyledim ve bundan baş ka ş âhidim bulunmayup yalnı z ş u birkaç gündür müdde-i aleyh Halil ş u nikâhdan vazgeçin dediğinde ş âhidlerim Mahsenliden Monla Said ve İ smail oğ lu Hanlu bin İ smail ve pederi Mehmed oğlu Musa ve Osman Kahya bin Yusuf ile reh-i isbât-ımüdde‘a iderim. Fi 1 Minhü Müdde-i aleyh vekili Müdde‘î 167 Şâhidân-ımerkûmândan Osman bin Abdurrahman bin Abdullah nam kimesne liecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda iş bu tarih zabtiyesi 12 sene akdem müdde-i aleyh Mahsenli Karyesinden Haydar oğlu Halil nam kimesne iş bu müdde-i merkûm HacıAliye hitâben gel ş u iki keçi ile tosunu bana vir de kı zı m Nazifeyi oğluna verdim, dediklerinde müdde-i merkûm da aldı m kabul etdim, ş âhid olduk dediğine ben Allah için ş âhidim ve ş ehâdet iderim. Rumi 2 Temmuz 1323 / 4 Cemazeyilahir 1325 / Miladi 15 Temmuz 1907 gün Pazartesi Şâhid Diğer sahifeye nakl olmuş dur. Rumi 8 Temmuz 1323/ Hicri 10 Cemazeyilahir 1325 / Miladi 21 Temmuz 1907 gün Pazar Naib Tevfik (21. Sahifeye) Sayfa- 20 Belge- 35 Yozgat Sancağımahalatı ndan Çanak Mahallesi sakinlerinden Hafı z HacıHilmi Efendi ibni El-Hac Mehmed Sadı k İ bni Mehmed Mecidiye KazasıBidayet Mahkemesi Odacı sıYusuf Efendi bin Seyyid mahzarı nda üzerine dava ve takrîr-i kelam idüp dedi ki, bundan akdem Hicaz … vefat iden HacıSadı k Efendi benim babam olup verâsetine benimle zevce-i menkûha-i mezkûresi Meryem Hanı mİ bneti Mustafa ve diğer oğlu Hayreddin ve sulbiye kebîre kı zıMakbuleye münhası ra olup bizlerden baş ka verâseti ve terekesine müstehakk-ıâhârıolmadı ğı ndan mevrûsum müteveffâ-yımerkûmun mümâ ileyh Yusuf Efendi zimmetinde cihet-i kazadan 100 kuruşhakkıolmakla oradan meblağ-ımezkûrun alıverilmesi matlûbumdur, diyü lede’d-dava ve lede’s-sual ol dahi mümâ ileyh Sadı k Efendiye cihet-i Kazadan ol mikdar kuruşdeyni olduğ unu ikrâr ancak verâset müdde‘âsı nıinkâr eyledi. Rumi 17 Haziran 1323 / Hicri 19 Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 30 Haziran 1907 gün Pazar Müdde-i aleyh Sadı k Efendi Müdde‘î Hafı z HacıHilmi Efendi 168 Müdde-i merkum ber-vech-i muharrer davası yla ikâme-i beyyineye havale ş üd. Fi 17 Minhü Nâib Tevfik Her biri Mecidiye Kazasıkurâsı ndan HakkalıKaryesi ahalisinden ve müderrisînden Cemil Efendi İ bni Mehmed bin Hasan ve karye-i mezbureden Merkez oğlu Mehmed Ali Efendi İ bni Ahmed bin Monla nam kimesne li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı rân olup istiş hâd olundukları nda fil-hakika iş bu müdde‘î hâzı r-ımüma ileyh ElHacI Hilmi Efendi Mehmed Sadı k Efendinin oğlu olup müteveffâ-yımümâ ileyh HacıSadı k Efendinin verâsetini iş bu oğlu Hilmi Efendi ile zevce-i menkûha-i metrûkesi Meryem Hanı mİ bneti Mustafa ve diğer oğlu Hayreddin ve sulbiye kebire kı zıMakbûle Hanı ma münhası ra olup anlardan baş ka verâset ve terekesine müstehakk-ıâhârıolmadı ğ ı na bizler Allah için ş ahidiz ve edâ-yış ehâdet dahi ideriz. 17 Minhü Şahid- Cemil Efendi İ bni Mehmed bin Hasan Şahid- Merkez oğlu Mehmed Ali Efendi İ bni Ahmed bin Monla Şâhidân-ımümâ ileyh sı rram ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi 17 Minhü Nâib Tevfik Şâhidân-ımümâ ileyhümâdan her biri sı rran ve alenen lede’t- tezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve tesdik olmağı n mûcebince müdde-i merkûm ile diğerlerinin verâsetine ba‘del-hükm meblağ-ımüdde‘âya mezkur 100 kuruşmüdde-i merkûm ile verâsetine her birisine teslimine müdde-i aleyh Yusuf Efendiye tenbih ş üd. Fi 18 Minhü Naib Tevfik Sayfa 20 Belge- 36 Husûs-ıâtil-beyânı n karyesi meclisinde tahriri için taraf-ış er‘iyeden me’zûnen ağrâm olunan muhâkeme-i ş er‘iye nâibi Abdülbâkî Efendi İ bni İ smail Efendi Mecidiye Kazası nı n Mahsenli Karyesine varup Haydaroğlu Halilin hanesinde akd-i 169 mecâlis-i ş er‘î me’ali itdikde zâtıAhmed bin Süleyman İ bni Mehmed ve Halil bin İ smail ibni Halil tarifleriyle muarref olan Nazik binti Halil meclis-i mahzûr-ı mezkurelerinde karye-i mezkureden Süleyman Kahya bin Yusuf eda idüp ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp dedi ki, aleyhimde ikâme edilen nikâh davası ndan dolayı muhâkim-i ş er‘iye ve nizamiyede bidâyeten ve istînâfen ve temyîzen ve iâdeten muhâkeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ved-dâyim tanzim ve takdimine ve tebliğve tebliğa ve ikâme-i ş uhûda ve kendi imzası yla istid‘â takdimine vel-hâsı l husus-ımezkurun mütevakkı f olduğu umûrun küllisini îfâya tarafı mdan iş bu hâzı r-ı bil-meclis Süleyman Kahya bin Yusufu vekil ve nâib münasib nasb ve tayin eyledim dedikde ol dahi vekâlet-i mezkûreyi kabul ve hı zmet-ılazimesini kemâ yenbagî edâya taahhüd ve iltizam etdim, dediklerinde kâtib-i mümâ ileyh mahzarı nda ketb ve tahrir ve me‘an emnâim-i ş er‘î ile huzur-ış er‘a gelüp alâ vech-i vukuât inhâ ve takrîr etmeğin tescil olundu. Rumi 18 Haziran 1323/ Hicri 20 Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 1 Temmuz 1907 gün Pazartesi Muarref: Mahsenli Karyesinden Ahmed bin Süleyman İ bni Mehmed Karyeden Halil bin İ smail bin Halil Vekil- Süleyman Kahya bin Yusuf Rumi 18 Haziran 1323/ Hicri 20 Cemazeyilevvel 1325 / Miladi 1 Temmuz 1907 gün Pazartesi Müvekkile-i mezbure Nazife Sayfa 21 Belge-37 Şehr-i hâl-i Rûminin 8. Pazar günü müdde-i merkûm ile müdde-i aleyha-i mezbûrenin vekil-i müseccel-i ş er‘iyesi Süleyman Kahya hazı r olduğu hâlde ş âhid olup vürûd iden Mahsenli Karyesinden Şedid oğlu İ brahim bin Şedid bin HacıAli nam kimesne li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda, iş bu târihden 12 sene akdem müdde-i aleyhânı n babasıkaryemiz ahalisinden Haydar oğ lu Halil müdde-i merkûm Şedid oğlu Ali yani benim birâderimin sağir oğlu Ahmede 170 hitâben gel elimi öp de kı zı m Nazifeyi sana vireyim, didiğinde merkum Ahmed merkum Halilin elini öpdi ve müdde-i merkûm ben de oğlum için aldı m, kabul etdim dediğ ine ben Allah içün bu vecih üzere ş âhidim ve ş ehâdet iderim. Rumi 8 Temmuz 1323 / 10 Cemazeyilahir 1325 / Miladi 21 Temmuz 1907 gün Pazar Şâhid-i merkûm Müdde-i aleyhâ ve mezkure vekili Müdde‘î Sayfa 21 Belge- 38 Mecidiye Kasabasısâkinlerinden sâhib-i arzuhâl Dedeoğlu Mustafa bin Dede bin Ketih Ağa Yozgad Kasabasımahâlâtı ndan Tekke Mahallesi ahalisinden olup Mecidiye Kasabası nda muvakkaten ikâmet iden terzi esnâfı ndan Hacıİ smail bin Mustafa mahzarı nda üzerine dava idüp dir ki, geçen yaz mevsiminde merkumun sulbiye kebire kı zıİ kbâl nam mezbureyi benim tarafı ndan hâl mezbûre tarafı ndan karı ndaş ıMustafa vekil olarak kasabadan Seyyid … HacıAğa ve Mustafa Beğzâde Hüseyin Beğve Halid Ağanı n mahdûmu Mehmed Efendi huzurları nda Üçkuyu Karyesi sâkinlerinden Mehmed Savaca tarafeynin rı zâsı yla mezbûreyi bana akd ve tenkîh eylediğinden ol vecihle mezbûre İ kbal benim zevce-i menkûha-i medhûlbahâm idüğünden babasımerkûm Hacıkerimesini bana teslimden eyâ ve imtina‘ eylediğinden sual olunup mezbûreyi bana teslime kabl-i ş ehâdet tenbih olunmak matlûbumdur diyü dava eyledi. Rumi 4 Ağustos 1323 / Hicri 8 Recep 1325 / Miladi 17 Agustos 1907 gün Cumartesi Müdde‘î Dedeoğ lu Mustafa bin Dede bin Ketih Ağ a Müdde-i aleyh merkûm Hacıİ smail Ağadan ne diyeceği istifsâr olundukda fil-hakîka kerîme mezbûre müdde-i merkûm Mustafaya mahzar-ış uhûdda akd ve nikâh etmiş isem de nikahdan mukaddem mezbûrenin cihâzımukâbilinde yine ol bâbdaki nikâh ş âhidleri huzurları nda 15 adet lirâ-yıOsmânî virecek oldı ,ş imdi meblağ-ımezkûru vermedi. Mûcebince eksiğini görsün, ben de teslim iderim. Fi 4 Minhü 171 Müdde-i aleyh Hacıİ smail Ağ a İ ş bu zabı t da‘vâsıhuzurları mı zda cereyan eylediğini tasdik ederiz. Fi 4 Minhü Sayfa 23 Belge-39 Mecidiye Kazasıkurâları ndan SakalıKaryesi sakinlerinden sâhib-i arzuhâl Güdek Mumo oğlu Ali bin Mamo mezkur Yozgad Kasabası nı n Tozkaya mahallesi mütemekkinlerinden Aleksan veledi Kirkor mahzarı nda üzerine dava idüp dedi ki, iş bu tarihden 4 hafta akdem Yamaklar Karyesinin mezru‘âtı na giricek oradan sanayi eylediği sekiz yaş ı nda kara koğer … beyazıboynuzlarıalnı na bakar olan Mecidiye Kazası nda bulunan bir re’s ve yedimde ve netâcen malı m ve mülküm olan birisi kara sı ğı r ineğimi el-yevm merkum Aleksan yedinde bulunması yla bil-istihkâk alı verilmesi matlubumdur, diyü ba‘ded-dava ve ledes-sual ol dahi cevabı nda filhakika mezkur ineğimi iş bu tarihden 18 gün akdem Yozgadı n Hasalı ya üzerinde Yozgat ahalisinden KadıKı ran oğlu Kolodan on yedi buçuk adet beyaz sim Mecidiye mukabilinde iş tira ve temlik etmesiyle ba‘dehû vaz‘-ıyed iderim, diyü ba‘del-def‘ vel-inkâr müdde-i merkûmdan ber-minvâl-i meş rûh müddeası na mutabı k beyyine taleb olundukda ben davamıkaryemiz ahalisinden Kayli Yüz oğlu Hasan bin Mehmed ve Buhurcu oğlu Ömer bin Osman ile isbat iderim. Rumi 14 Temmuz 1323 / Hicri 16 Cemazeyilahir 1325 / Miladi 27 Temmuz1907 gün Cumartesi Müdde‘î Müdde-i aleyh Aleksan Şâhidân-ımerkûmândan Hasan bin Mehmed bin Abdullah nam kimesne li-ecli’ş ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda ve iş bu hükümet konağ ı salonunda muâyene olunan sekiz yaş ı nda siyah renkde müddeinin alnıbeyaz boynuzlarıönüne eğrilikli olan inek müdde-i merkûm yerine oğlu Alinin yedinde neş âcen malıolduğ una ben Allah içün ş âhidim ve edâ-yış ehâdet-i ş er‘i iderim. Fi minhü Şâhid 172 Diğer ş ahid SafalıKaryesinden Buhurcu Osman oğlu Ömer bin Osman meclis-i ş er‘â hazı r olup istiş hâd oldukda iş bu muayene olunan siyah sekiz yaş ı nda inek müdde-i merkum yerine oğlu Alinin netâcen malıolduğuna ş ahidim ve eda-yış ehadet eyledim. Fi minhü Şahid Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi 14 Minhü. Nâib-i Şer‘iye Tevfik Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t- tezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve tasdîk olunmağı n husus-ımuâyene hakkı nda müdde-i merkûm ba‘det-tahkîk mûcebince mezkur ineğ in müddeiye teslimi müdde-i aleyh-i merkûma tenbih olunduğu. Fi 14 Minhü Nâib Tevfik Sayfa 23 Belge 40 Kâimakamlı ğa Tezkere Numro: 2 Fi 8 Şubat sene 1322 tarih ve 1 numrolu makâm-ıâlîlerine mütekaddem müzekkerede arz ve beyan olunduğ u vecihle umum emvâl-i înâmı n suret-i idaresi hakkı nda kaleme alı nup bil-istîzânı n müdde’i ahkâmı na irade-i seniyye hazret-i pâdiş âhî ş eref-mutlak buyrulan nizâmnâme hükmüne tevfîk-i ifâ-yımuâmele olunacağıtabk ise de evvel-emirde evsâfa mutâbı k-ıkânûneyi hâiz bir eytam müdürünün tayinle iş e mübâş eret etdirilmesi esbâbı nı n istikmâline müsâde buyrulmasıbâbı nda takdîm-i müzekkereye mübâderet olundu. Rumi 21 Temmuz 1323 / Hicri 23 Cemazeyilahir 1325 / Miladi 3 Agustos 1907 Cumartesi Nâib Tevfik 173 Sayfa 24 Belge 41 Mecidiye Kazasıkurâsı ndan Veledli Karyesi sakinlerinden Ömer oğlu Said bin Osman nam kimesne kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kasaba-i mezkur ahalisinden ve meclis-i idare azası ndan HacıMehmed Ağa bin Yusuf Ağa mahzarı nda ikrâr-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki, sulbiye sağire kı zı m Gülsüm nam mezbureyi fakr u zaruretimden dolayıinfâk ve iskân hakkı na olarak müdde‘iden 400 kuruş… mukabelesinde mümâ ileyh HacıAğaya îcâr eyledim. Evlenmeye değin mezbure mümâileyh HacıAğanı n nezdinde kalmak ş artı yla dediğinde mümâileyh HacıAğa dahi mezbure Gülsümü bedel-i mezkur mukâbelesinde îcâr eyledim, diyü tasdik ve kabul eyledi. Hicri 12 Recep 1325 / Rumi 8 Ağustos 1323 / Miladi 21 Agustos 1907 gün Çarş amba Mecidiye Kasabası ndan HacıAğa Veledli Karyesinden Ömer oğlu Said İ ş bu takriri huzurumuzda olduğ unu tasdik eyleriz. Fi 9 Minhü Polis Memuru Tasvir Memuru Sayfa 24 Belge 42 Kı rş ehrî sancağ ı na muzâf Mecidiye kazası kurâları ndan Akbı yı klı Karyesi sakinlerinden zâtıYusuf Dervişbin Seyyid ve Köseli Karyesinden Bekir bin Monla Mustafa tarifleriyle muarref Meryem binti HacıAli nam Hatun karye-i mezbure ahalisinden İ smail Oğlu Yusuf bin İ smail nam kimesne muvâcehesinde üzerine dava idüp der ki; bundam akdem vefat iden babam müteveffâ-yımerkûm … hisse-i irsiyeme isâbet iden 1448 kuruş36 parayımüdde-i aleyh merkum …. def‘atle taleb etmişisem de virmekden eyâ ve imtinâ‘ ider olmakla meblağ -ımezkûru bil-verâse 174 bana alı vermesi muradı mdur dedikde ba‘de’d-dava ve lede’s-sual müdde-i aleyh merkum dahi cevabı nda fil-hakika müdde-i mezbûrenin babasımüteveffa Hacı Aliden mevrûs veya defter-i kâsı m? 1448 kuruşemvâline vaz‘-ıyedini ikrâr ancak mezbûre hisse-i veraseti li-eb er-karı ndaş ısağir-i mezbûr Mustafaya mahzar-ı ş ühûdda hîbe ve temlîk eyledi. Mezbur Mustafanı n validesi de evvel emirde kabul etdiklerinden arkasıyokdur, didi. Müdde-i aleyh merkûmdan ef‘-i davası na mutabı k beniyye taleb olundukda karyemiz ahalisinden Vezus oğlu Mehmed bin Firdevs ve Zenbil bin Musa ve Musa oğlu Monla Ali ve Vahâb Kahya bin Mehmed ile isbat eyledim. Rumi 13 Ağ ustos 1323 / Hicri 17 Recep 1325 / Miladi 26 Agustos 1907 gün Pazartesi Müdde-i aleyh Müdde-i mezbûre Şâhid Akbı yı klıKaryesinden Zenbil bin Mehmed bin Abdullah nam kimesne liecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakîka müdde-i mezbûre Meryemin pederinin kı ymetlü terekesinin hîn-i tahrîrinde müdde‘a-i mezbûre hisse-i irsiyemi karı ndaş ı m sağir-i mezbur Mustafaya bağı ş ladı m, didi. Mezkur Mustafa tarafı ndan kimse aldı m kabul etdim, dimedi. Ben bu vecih üzere ş âhidim ve ş ehâdet dahi iderim. Fi minhü Şâhid Diğer ş âhid karye-i mezbureden Mehmed bin Monla Ali nam nam kimesne li-ecli’ş ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda müdde‘a-i mezbure Meryemin babası nıterekesi nesc olunup hissesi tefrik edildiğinde mezbure ol zaman huzurumuzda ben hissemi karı ndaş ı km sağir Mustafaya bağı ş ladı m dediğine ben Allah içün ş ahidim ve ş ehâdet dahi iderim. Fi minhü Şâhid Diğer ş âhid Abdülvahhab Kahya bin Ahmed bin HacıMahmud nam kimesne dahi istiş hâd olundukda adem-i malumat beyan eyledi. Şâhid 175 Diğer ş âhid Monla Ali bin Musa bin HacıAli nam kimesne li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda benim bu mesele hakkı nda malumatı m yokdur. Fi 14 Minhü Hisse-i irsiyenin müdde‘a-i mezbure Meryeme teslimine hüküm ş üd. Fi 18 Minhü Nâib Tevfik Sayfa 25 Belge 43 Boğaz Ucu Karyesinden Ahal oğlu Ahmed bin Mehmed Mecidiye KazasıSandı k emini Rı za Efendi muvâcehesinde üzerine dava idüp der ki; yedimde müş ren malı m olan sekiz yaş ı nda 150 kuruşvr 10 yaş ı nda 2 Mecidiye kı ymetinde kara bir re’si diş i merkebiyle kezâlik 4 Mecidiye kı ymetinde boz diş i bir re’s merkebe mümâ ileyh Rı za Efendiyi de hakkı nda olarak vaz‘-ıyed ider olmakla alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledi. Ledes-sual fil-hakika mezkur hayvanatıvaz‘-ıyedini ikrâr ancak müddeinin ş erran malıolduğunu benim malumum değildür, diyü inkâr eyledi. Recep 20 Ağ ustos 1323 / Hicri 24 Recep 1325 / Miladi 2 Eylül 1907 gün Pazartesi Müdde-i aleyh Rı za Müdde-i merkûm Müdde-i merkûm ikâme-i beniyyeye havale ş üd. Fi 20 minhü Naib Tevfik Şahid UcıKaryesinden Abdullah oğlu Ali bin Abdullah ve yine karye-i mezbureden Şaban bin Mehmed Ali nam kimesne li-ecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukları nda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan bir re’s öküz ve bir res inek ile iki res merkeb müddeinin ş erren malıolduğuna bizler ş âhidiz ve eda-yış ehadet-i ş er‘iye ideriz. Fi 20 Minhü Şahid Şahid 176 Şahidân-ımerkûmân usul mevzuuna tevfikan evvela sı rran olup da alenen lede’ttezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve tasdîk olunmakla mûcebince husus-u müdde‘aya hakkı nda müdde-i merkûm ba‘det-tahkîk-i ş er‘iyye mezkur hayvanatı n müddeinin malıolduğuna hükm-i ş er‘iü‘l-ehak olmuş dur. Fi 21 Minhü Nâib Tevfik Sayfa 25 Belge 44 Makam-ıkâimakamlı ğı nda mahûl Çorum Mutasarrı flı ğı nı n fi 25 Ağustos sene 1323 tarih ve üçyüz otuz dokuz numrolu imtihâdesiyle vürûd edip Mecidiye Kazasımal müdürü Mehmed Emin Efendinin bil-aman vaz‘-ıyed ettiği mütehakkı k olan 129 adet lira-yıOsmânini sı rf kendi malıve nakdi olduğu iddia iden Öksüz Kale Karyesinden HacıSofuoğlu Mustafa bin HacıHacıSofu nam kimesne Mecidiye Kazasımahkeme-i ş er‘iyesindema‘kud meclis-i ş er‘-i ş erîf-i enverde mal müdürü Mehmed Emin Efendi ibni Raş id Efendi mahzarı nda üzerine dava idüp der ki, … maksadı yla İ skilip Kazası na … hakkı nda refiki bulunan karyeleri ahalisinden Kesili Ahmedden ş ehadet iderek hükümet kendüsüyle merkum Ahmedi ve meblağ-ımezkur 129 lirayıMecidiye Hükümetine gönderdiklerinden ve meblağ-ımezkur elyevm müdür mümâ ileyh yedinde olmakla alı verilmesi matlubumdur diyü ba‘de’d-dava ve ledes-sual fil-hakika meblağ-ımezkur 129 lirayıbil-emân vaz‘-ıyedi ikrar ancak müddeinin kendi malıne kadar olduğ u benim mâlumum değ ildir diyü inkar eyledi. Recep 29 Ağ ustos 1323 / Hicri 3 Şaban 1325 / Miladi 11 eylül 1907 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Müma ileyh Müddei Öksüz Kale Karyesinden Mustafa Müdde-i merkûm ber-vech-i muharrer dava-yımezkureyle beyana havale ş üd. Nâib Tevfik 177 Müdde-i merkum davası nıMecidiye Jandarma Süvarilerinden Mustafa Çavuşbin Bekir ve İ skilip Karyesinden Şedidi oğlu Halil bin Ali ve Kasaba eş rafı ndan Süleyman Beğmahdumu Mehmed Efendi ve Osman Bey ile isbat eyledim, didi. Şâhidân-ımerkûmândan zabit Mustafa Çavuşbin Yeğer istiş hâd olundukda filhakika müddeaya mezkûr 129 lira müddeinin kendisi nakdi ve malıolduğuna ve hatta Halil Tı marlara bey‘ etdiği develerin esmânıbulunduğuna ben ş âhidim ve ş ehadet iderim. Şahid Diğer ş âhid İ kili Karyesinden Halil bin Ali meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu müdde-i merkum Mustafa 129 liraya Halil Tı marede satup esmânı nıalarak İ skilip Kazası na … gitmiş dir. Ve meblağ-ımezkur sı rf kendi malıve nakdi olduğuna ben ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Fi 29 Minhü Şâhid İ ş bu zabı t davasıhuzurumuzda cereyan eylediğ i tasdik kı lı ndı . Fi 29 Minhü Baş kâtib Halil Alizade Halil Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi 29 Minhü Nâib Tevfik Şâhidân-ımerkûmân usul mevzuuna tevfikan evvela sı rran ol babda alenen ledettezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve tasdik olmağı n mûcebince müdde-i merkûm husus-ımüdde‘âya hakkı nda ba‘del-tahkik meblağ-ımezkuru müddeiye eda ve teslime müdür mümâ ileyhâya tenbihe ş üd. Fi 30 Minhü Nâib Tevfik 178 Sayfa 26 Belge 45 Kı rş ehrî Sancağı ndan Mecidiye Kazasıkuraları ndan Mahsenli Karyesi ahalisinden Süleyman Kahya bin Yusuf kaza-i mezkûr hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-enverde Keskin Kazası nı n Kenan Bey Karyesi ahalisinden Yusuf İ bni Muslihiddin Bey mahzarı nda ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki, … Süleyman Kahya ile miyânemizde ve Mecidiyenin hukuk mahkemesinde cereyan etmekde olan arazi davası ndan dolayımerkum Mustafa Kahya ile ve lazı m gelenler ile mahkeme ve muhaseme ve redd-i cevaba ve tebliğve tebliğa istînâf ve temyize ve ikâme-i ş uhûdda ve tahlîf ve tahlîfe ve her nev‘i evrâk takdimine ve indel-hâce sulh ve ibrâya ve derecât-ımuhâkeme mürâca‘ı na vel-hâsı l husus-ımezkûrun mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya mümâ ileyh Yusuf Beği vekil nasb ve tayin eyledim dedikde müma ileyh Yusuf Bey dahi vekâlet-i mezkûreyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini kemâ yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tescil olundu. Vekil Kenan BeğKaryesinden Yusuf Rumi 4 Eylül 1323 / Hicri 9 Şaban 1325 / Miladi 17 Eylül 1907 gün Salı Müvekkil-i merkûm Sayfa 26 Belge 46 Mecidiye Kazasıkurâları ndan Öksüz Kale Karyesi sâkinlerinden sâhib-i arzuhal Mustafa oğlu Mehmed kaza-i mezkûr Sandı k emini Rı za Efendi ibni HacıHüseyin Efendi mahzarı nda üzerine dava idüp dir ki, bundan tahminen 4-5 gün oldu dava etdirecekleri üzere oğlum Mustafa yedinden Zabtiye çavuş u mal sanduğu diyerek idüp hükümete teslim eylediğ i birisi siyah dört yaş ı nda düğ e inek ve birisi üç yaş ı nda kagör atıceriyi beyaz … iki re’s maldan evvelce malı mıbi-edâ olarak mümâ ileyh Rı za Efendi vaz‘-ıyed ider olduğundan alı verilmesi matlûbumdur, diyü ba‘ded-dava ve ledes-sual fil-hakika iki res birisi inek diğeri tosun ancak üzere bil-emân vaz‘-ı 179 yedini ikrâr ancak müddeinin malıolduğu benim ma‘lûmum değildir, diyü inkâr eyledi. Rumi 6 Eylül 1323 / Hicri 11 Şaban 1325 / Miladi 19 Eylül 1907 gün Perş embe Müdde-i aleyh Rı za Müdde-i merkûm Şâhid HacıDuraklıKaryesinden HacıOğlu Ahmed bin Hacınam kimesne li-ecliş ş ehâde meclis-i ş er‘â hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağı havalisinde muayene olunan diğer re’s karası ğı r hayvanımüdde-i merkûm Mehmedin tenâcen malıolduğuna ben ş âhidim ve eda-yış ehâdet dahi iderim. Fi 6 Minhü Şahid Diğer ş âhid HacıDuraklıkaryesinden Hüseyin oğlu Ali bin Hüseyin nam kimesne liecli’ş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan birisi dört yaş ı nda kara diş i düğe ve birisi üç yaş ı nda sakı r koğer tosun müdde-i merkûmun netâcen malıolduğuna ben Allah için ş ahidim ve eda-yış ehadet eyledim. Fi 6 Minhü Şahid Şâhidân-ımerkûmân lede’t-ta‘dîl ve tezkiye adaletleri zâhir olunmak mûcebince husus-ımüdde‘aya hakkı nda müdde-i merkûm ba‘det-tahlîf müdde‘âya hayvanatı n müdde‘iye eda ve teslimine müdde-i aleyh mümâ ileyh Rı za Efendiye tenbih olunduğu. Fi 6 Minhü Sayfa-27 Belge- 47 Mecidiye Kazası nı n Öksüz Kale Karyesinden sahib-i arzuhal Haydaroğlu Behzad bin Haydar nam kimesne meclisde TerzbanlıKaryesinden HacıHüseyin Oğlu Ahmed bin HacıHüseyin mubacehesinde dava idüp der ki, merkum Ahmedin kerimesi Esma binti Ahmed mezkûreyi 319 senesi Eylül mâhıiçinde ve mahzar-ış ühudda akd ve tenkih eyledim. Ol vecihle mezbure Esma tarih-i akidden ş imdiye kadar benim 180 zevce-i menkûha-i medhûle-baham diyü dava etdikde müdde-i aleyh merkum cevabı nda fil-hakika kerimesi mezbure Esmayımerkum Behzada akd ve tenkih etmiş ise de tarih-i akd 320 senesi Eylülünde olduğunu müdâfiine söyledi. Rumi 9 Eylül 1323 / Hicri 14 Şaban 1325 / Miladi 22 Eylül 1907 gün Pazar Müdde-i aleyh Müdde‘î Müdde-i merkûm davası na mutâbı k beniyye taleb olundukda Terzbanlı dan Ahmed oğlu Hüseyin ve Hacıİ brahim oğ lu Ali ve Molla Abidin Beyle isbat iderim dedikde ve ş âhidan-ımerkûmândan Ahmed oğlu Hüseyin İ bni Ahmed bin İ brahim nam kimesne meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda müdde-i merkûm Haydar oğ lu Behzad müdde-i aleyh Ahmed bin HacıHüseyin Ağanı n kerimesi Esma binti Ahmed nam mezbureyi 319 senesi Eylül mahıiçinde mahzar-ış uhudda akd ve tezviç ve tenkîh eylediğine ben Allah için ş âhidim ve ş ehadet eylerim. Fi 9 Minhü Şahid İ ş bu zabt-ıdava huzurumuzda cereyan ettiğini tasdik ederiz. Fi 9 Minhü Alizade Ali Odacı Şâhidân-ımerkûmân Ali bin HacıHüseyin nam kimesne dahi li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu müdde-i merkûm Behzad 319 senesi Eylül mâhıiçinde HacıHüseyin Ağanı n oğlu Ahmedin kerimesi Esma mihr tesmiyesiyle akd ve tezviç eylediğ ine ben Allah için ş âhidim ve ş ehadet eyledim. Rumi 16 Eylül 1323 / Hicri 21 Şaban 1325 / Miladi 29 Eylül1907 gün Pazar Şahid HacıHüseyin Oğ lu Ali Şâhidân-ımerkûmân tezkiyeye havale ş üd. Fi 16 Minhü Nâib Tevfik Şâhidân-ımerkûmân usul mevzuuna tevfikan evvela ya varaka-yımestûresi ol babda alenen ledet-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve tasdik olunmağı n mûcebince akdin 319 senesi Eylül mâhızarfı nda vukuuna hükm-i ş er‘il-ehakk olmuş dur. 181 Nâib Tevfik Sayfa 28 Belge 48 Mecidiye Kazasıkuraları ndan Sakalıkaryesi sâkinlerinden Veli Ağa İ bni Ahmed nam bit-tû‘ ve’r-rı zâ ikrâr-ıtâm ve takrîr-i kelam idüp der ki; nikahlı m diyerek mahkeme-i ş er‘iyeye ikâme eylediğim Yetecik Karyesinden BektaşKahya kerimesi Fatı ma binti Bektaşnam mezbureden kat‘an fâriğolup nikahlı m olmadı ğı na iş bu mahalle takrir eyledim. Hicri 17 Şaban 1325 / Rumi 12 Eylül 1323 / 25 Eylül 1907 gün Çarş amba Muteriz Merkum SafalıKaryesinden Muarref- Mahkeme Memuru- Mahkeme Azası Sayfa 28 Belge 49 Yozgad Sancağımahalatı ndan Medrese Mahallesi sakinlerinden Eimzade İ hsan Efendi ibni Süleyman Mecidiye Kazasımal müdürü vekili sandı k emini Rı za Efendinin mahzarı nda üzerine dava idüp der ki, bundan tahminen bir mâh akdem Mecidiye civarı ndan mürûr etmekde olan davar sürümüzün içerüsünden sirkat olunarak ecren bâde hükmünde tutularak bey‘ edilen bir bir re’s erkek koçu bey‘ olunarak esmânıolan ba‘del-musaddak seksenaltıkuruşmümâ ileyhden alıverilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledi. Rumi 15 Eylül 1323 / Hicri 20 Şaban 1325 / Miladi 28 Eylül 1907 gün Cumartesi Müdde-i mümâ ileyh Mehmed Ağa Müdde-i aleyh dahi cevabı nda fil-hakika zikr olunan bir re’s erkek koçu satı larak esmânıolan meblağ-ımâsûre de bil-emân vaz‘-ıyedini ikrâr ancak müddeinin malı olduğu benim malumum değildir, diyü inkâr eyledi. Fi 15 Minhü Müdde-i aleyh Rı za 182 Müdde-i merkûmun ber-minvâl-i meş rûh müddeası na mutâbı k beniyye taleb olundukda fil-hakika bundan 24 gün akdem zâyi‘ olan erkek üç yaş ı nda bir re’s erkek koyuna müdde‘î İ hsan Efendinin ş erren malıolduğuna ş âhidim ve edâ-yış ehadet ederim. Fi 15 Minhü Şâhid Ali Rı za Diğer ş âhid GümüşÖren Karyesinden İ smail bin Osman li-ecliş -ş ehâde meslis-i ş er‘a hâzı r olup istiş had olundukda fil-hakika bundan 27 gün akdem Mecidiye civarı ndan sirkat olunan bir re’s erkek üç yaş ı nda koçu müdde‘i İ hsan Efendinin ş erran malıolduğuna ş âhidim ve edâ-yış ehâdet iderim. Şâhid Sayfa 29 Belge 50 Yozgat Sancağınevâhiyesinden Kı zı l Koca nahiyesinin Ali Fakı lu Karyesi ahalisinden sahib-i arzuhal İ smail Kahya oğ lu Ömer bin İ smail Kahya Sandı k emini Rı za Efendinin mahzarı nda üzerine dava ve takrir-i kelam ve idüp der ki; yedimde tenâcen malı m olan beşyaş ı nda kavgür kuyruğunun ucu beyaz 200 kuruşkı ymetinde bir res kara sı ğı r öküzüm haziran mahızarfı nda karyemiz civarı ndan sirkat olunarak el-yevm yâve olmak üzere mümâ ileyh Rı za Efendi yedinde bil-muâmele bil-istihkâk alı verilmesi matlubumdur, diyü ba‘de’d-dava ve ledes-sual mümâ ileyh Rı za Efendi dahi cevabı nda fil-hakika mezkur öküze vaz‘-ıyedini ikrâr ancak müddeinin mâlı olduğu benim mâlumum değildir, diyü inkar eyledi. Rumi 15 Eylül 1323 / Hicri 20 Şaban 1325 / Miladi 28 Eylül 1907 gün Cumartesi Müdde-i aleyh Rı za Müdde-i Merkum İ smail Kahya oğlu Ömer Müdde-i merkum dava-yımezkûresiyle beyana havale ş üd. Minhü Nâib Tevfik 183 Ben davamıAli Fakı lu Karyesinden HacıHüseyin Oğlu Monla Mehmed ve Hacı Mehmed oğlu İ smail ile isbat eyledim, dedikde ş âhidân-ımerkûmândan Monla Mehmed bin HacıHüseyin nam kimesne li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağ ıhavalisinde muayene olunan 4 yaş ı nda tokur kuyruğ unun ucu beyaz bir re’e öküz müdde-i merkum Monla Ömerin netâcen malıolduğuna ben Allah için ş ahdim ve eda-yış ehadet dahi eyledim. Fi 15 Minhü Diğer ş âhid karye-i mezbureden HacıMehmed oğ lu İ smail bin HacıMehmed nam kimesne dahi li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan koğer kuyruğunun ucu beyaz 4-5 yaş ı nda öküz karyemizden İ smail Kahya oğlu Hı zı r merkum Monla Ömerin kendi malı ndan olma malıolduğuna ben ş âhidim ve eda-yış ehadet eyledim. Fi 15 Minhü Şahid Şâhidân-ımerkûmân usul mevzuuna tevfikan evvela ya varaka-yımestûresi ol babda alenen ledet-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve ihbâr olunup ş ehadetleri makbul olmağı n mûcebince müdde-i merkûm husus-ımezkûr hakkı nda ba‘deltahlîfiş -ş er‘î mezkur öküzün kendisinin olduğuna hükm-i ş er‘il-ehakk olunduğu. Fi 15 Minhü Naib Tevfik Sayfa 30 Belge 51 Mecidiyenin Hacıoğ lu Karyesinden zâtıFerdiyan Ömer Çavuşbin Hasan ve odacı Yusuf Çavuşbin Said tarifleriyle muarref olan Fatı ma Hatun binti Osman nam hatuna zevce-i menkûha karye-i mezbûreden Şeyho bin Mehmed muvacahesinde üzerine dava idüp der ki; Şeyho bundan akdem benim zevc-i dâhilem olup bundan iki ay akdem beni tatlîk eylediğinden merkûmun zimmetinde manzûr ve mahzûr-ıaleyh olan 200 kuruşmihr-i müeccelem ile malı m olan 100 kuruşkı ymetinde bir hân tabak 184 ve 300 kuruşkı ymetinde üç çift çuval ve 60 kuruşkı ymetinde bir adet başheybesi ve 30 kuruşkı ymetlü bir adet ayak çuvalıve 1 Mecidiye kı ymetinde ip torbasıve 10 kuruşkı ymetinde birisi adet çengel ve 10 kuruşkı ymetlü bir adet çul ve 8 kuruş kı ymetlü bir adet deve öğreği ile aded-i muayyene-i ma‘lûmem ve müennes-i meskenetim içün ne kadar ma‘rûf nafaka takdiriyle markumdan alı verilmesi matlubumdur diyü dava eyledi. Fi 17 Müdde-i mezbure Müdde-i aleyh-i merkumeden ne diyeceği sual olundukda eş yâ-yımuharrer-i mezkûreden yatak takı mı yla bir çift çuval olmadı ğı nıdiğer eş yalarımevcûd idüğünü ve yalnı z mezbureyi …. ketb-i tam yarı m diyerek söylediğini ve 200 kuruşmihr-i müecceleden ve aded-i ma‘lûme içün de yevmiye ikiş er kuruşborcu olduğ unu ikrâr eyledi. Fi 17 Minhü Müdde-i aleyh Mezbûrenin aded-i muayyenesi içün muarref idüğü beyan olunan yevmiye ikiş er kuruşnafaka fasl ve takdir edilmiş dir. Fi 17 Minhü Naibüş -ş er‘ Tevfik Sayfa 30 Belge 52 Mecidiyenin Alaca HasanlıKaryesinden Osman HacıHasan oğlu Düdek Mehmed bin Osman Çavuşkaza-i mezkur sandı k emini Rı za Efendinin mahzarı nda üzerine dava idüp der ki, bundan 3 ay akdem Kı rş ehrinin DalakcıKaryesinden Hurş id oğlu HacıHalilden 2000 kuruşbedel medkû‘ ve makbûz mukabilinde iş tirâ ve temlik eylediğim 10 yaş ı nda bakı r renkde altıniş anlıbir re’s kı srağı m bundan akdem yâde hükmünde tutularak harîta ma‘rifetiyle hükümete teslim eylediğinden alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledi. Rumi 23 Eylül 1323/ Hicri 28 Şaban 1325 / Miladi 6 Ekim 1907 gün Pazar Müdde-i Alaca HasanlıKaryesinden 185 Müdde-i aleyh Rı za Efendiden ne diyeceği istifsâr olundukda fil-hakika bir re’s kı srağa bil-emân vaz‘-ıyedini ikrâr ancak müddeinin malıolduğunu inkâr eyledi. Fi 23 Minhü Müdde-i alyeh mümâileyh Rı za Müddeinin ber-minvâl-i meş rûh müddeası na mutâbı k beyyine taleb olundukda, ben davamıSafalıKaryesinden Mehmed bin İ brahim ve karye-i mezbûreden Ali bin Osman ile isbat eyledim, dedikde ş âhidân-ımerkûmândan Mehmed İ bni İ brahim nam kimesne li-eliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika bakı r renginde 9-10 yaş ı nda bir ree’s kı srağımüdde-i merkûm Mehmed 200 kuruş bedel ile DalakcıKaryesinden Hurş id oğlu HacıHalidden iş tira ve temlik eylediğine ben Allah içün ş âhidim ve edâ-yış ehâdet iderim. Fi 23 Minhü Şâhid Diğer ş âhid karye-i mezbûreden Ali bin Osman dahi ber-vech-i meş rûh edâ-yı ş ehâdet eylediğini söyledi. Fi 23 Minhü Şâhidân-ımerkûmân tezkiyeye havale ş üd. Fi 23 Minhü Nâib Tevfik Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adaletleri ihbâr ve tasdik olmağı n hususî müddeaya hakkı nda müdde-i merkûm ba‘del-tahlîfi’ş -ş er‘î mucebince mezkur kı srağı n müdde-i merkûm Mehmede iâde ve teslimine müdde-i alyh mümâ ileyh Rı za Efendiye beyyine olunduğu Recep 24 Eylül 1323 / Hicri 29 Şaban 1325 / Miladi 7 Ekim 1907 gün Pazartesi Nâib Tevfik Sayfa 31 Belge 53 Mecidiye Kazası nı n HacıAhmedli Bâlâ Karyesi sâkinlerinden zâtıYusuf Çavuşbin ve gardiyan Ömer Çavuşbin Hasan tarifiyle ma‘rûf olan Rabi‘a binti İ smail mezkûr 186 Kasabadan Monla Mustafa bin Seryan muvacehesinde üzerine dava idüp der ki; zevcem iken bundan akdem Bingazide vefat iden Battal bin Alinin verâseti benimle vâlidesi Döndü binti Veli ve li-ebeveyn er karı ndaş ıMusa ve hemş iresi Zinete münhası ra olduğundan ve müteveffâ-yımerkum üzerinde cihet-i kasd-ış er‘îden 25 kuruşalacak hakkıolduğundan alı verilmesi matlûbumdur diyü ba‘ded-dava ve ledessual ol dahi cevabı nda fil-hakika merkuma 25 kuruşborcu olduğ unu ikrar ancak müddeinin ma‘dâm davası nıinkâr itmekle müddeiden ber-minvâl-i meş ruh müddeası na mtabı k beyyine taleb olundukda, ben davamıVeledli Karyesinden Yusuf Çavuşbin Abdurrahman ve Yerköyünden Onbaş ıoğ lu Seyyid ile isbât iderim, didi. Müdde-i aleyhâ Mezbure Monla Mustafa Müdde-i mezbûre Şâhidân-ımerkûmândan Veledli Karyesinden Yusuf Çavuşbin Abdurrahman nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup isrtiş hâd geçen sene nisan ve yahut müdde-i mezbure zevci HacıDuraklıkaryesinden Ali Oğlu Battal Bingazide denize yı kanmağa girdiğinde su kendisini boğduğunu ve müdde-i merkûmun cenazesinde bulunduğunu ben Allah için ş ahidim ve edâ-yış ehâdet-ış er‘iye eylerim. Recep 26 Eylül 1323 / Hicri 2 Ramazan 1325 / Miladi 9 Ekim 1907 Çarş amba Şâhid Şâhid Yozgat Sancağı nı n Yerköy karyesi ahalisinden Seyyid bin Mustafa nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda, HacıDuraklı karyesi ahalisinden ve efrâd-ıaskeriyeden Ali oğlu Battal bundan 8-10 ay akdem Bingazide denizde dalgaya boğ ulup vefat itdi. Merkumun cenazesinde hazı r bulundum ve bu vecih üzere ş âhidim ve edâ-yış ehâdet-i ş er‘iye eyledim. Fi 17 Minhü Şahid Yerköy Karyesinden Sayfa 32 Belge 54 Mecidiye Kazası nı n Ömer Uş ağıkaryesinden sâhib-i arzuhal Durmuşoğlu Hacıbin Mehmed Sandı k Emini Rı za Efendi mahzarı nda üzerine dava ve takrîr-i kelam idüp der ki; AcıKaryesinden Ömer Zoroğlu Ali Göyden ş irâ’en almı şolduğum 4 yaş lı 187 200 kuruşkı ymetlü bir re’s siyah öküzüm Haydar Onbaş ıtarafı ndan bundan çend gün mukaddem yâve namı yla hüküme getirilmekle mümâ ileyh Rı za Efendi yedinde bulunmakla bil-istihkâk alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledikde mümâ ileyh Rı za Efendiye sula olundukda cevabı nda mezkur öküz hı rsı zlı kdı r. Yani Ömer Zor oğlu meş hur hı rsı zdı r, münâide ş iyâk aldı ğıcihetle davası nı n reddini taleb eylerim, dedi. Münâidesi yine taleb olundukda Ömer Uş ağıKaryesinden Halil oğlu Ali ve Mustafa oğlu Mahmud ile isbat eylediğini ve isbâtları n hazı r olduğunu söyledi. Recep 29 Eylül 1323 / Hicri 5 Ramazan 1325 / Miladi 12 Ekim 1907 gün Cumartesi Şâhid Ömer Uş ağıkaryesinden Halil oğlu Ali ve Mustafa oğ lu Mahmud meclis-i ş er‘a gelerek 4 yaş ı nda siyah donda bir re’s öküzü bundan iki mâh mukaddem müdde-i merkum Hacı200 kuruşbedel ile AvıKaryeli Ömer Zoroğlu Ali Köyden satun aldı ğı nıbildiğine ve diğer ş âhid Mustafa oğlu Mahmud dahi ş âhd-i merkûmun ş ehadeti vecihle ş ehadet eyledi. Recep 29 Eylül 1323 / Hicri 5 Ramazan 1325 / Miladi 12 Ekim 1907 gün Cumartesi Şâhid Mahmud Şahid Ali Müdde-i aleyh Müdde‘î Hacı Sayfa 32 Belge 55 Mecidiye Kazası nı n Ömer Uş ağ ıkaryesinden sahib-i arzuhal Halil oğlu Ali mal müdürü Emin Efendi mahzarı nda üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki; netâcen malı m olan 8 yaş lıala renkli kuyruğu güdek öküzüm bundan çend gün mukaddem Haydar Onbaş ıtarafı ndan yâve namı yla hükümete getirilmekle mümâileyh Rı za Efendi yedinde bil-muâmele bil-istihkâk alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledikde müma ileyh Rı za Efendiden sual olundukda cevabı nda fil-hakika mezkur öküze vaz‘-ıyed olduğunu ikrarla mezkur öküzün müddeinin olmadı ğ ı nısöyledi. Müdde‘î dahi davası nıkarye-i mezkûreden Osman oğlu Turan ve Mehmed oğlu Hacı ile isbat eylediğini söyledi. 188 Şâhid karye-i mezkûreden Osman oğlu oğ lu Turan mezkur öküzün don ve rengini ber-vech-i beyan takrir iderek müdde-i merkumun malıolduğunu ve diğeri Mehöed oğlu Hacıdahi ş âhid-i merkumun ş ehadeti vechiyle ş ehadet eylediler. Recep 29 Eylül 1323 / Hicri 5 Ramazan 1325 / Miladi 12 Ekim 1907 gün Cumartesi Şâhid TuranŞahid Hacı Müdde-i aleyh Rı za Müdde‘î Ali Sayfa 33 Belge 56 Mecidiye KazasıMahsenli Karyesi ahalisinden Hüseyin oğlu Hasan Çavuşibni Hüseyin kaza-i mezkur sandı k emini Rı za Efendi ibni HacıHüseyin Efendi mahzarı nda üzerine dava idüp der ki; yedimde ş irâ’en malı m ve mülküm olan bir re’s 4 diğ eri 3 yaş ları nda olan 3 yaş ı nda sağkulağıkesik diğeri de çatal boynuzlu 4 yaş ı nda 300 kuruşkı ymetinde öküzlerim yave olarak mümâ ileyh Rı za Efendi vaz‘-ı yed olmakla alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledi. Rumi 20 Teş rin-i sânî 1323 / 5 Ramazan 1325 / Miladi 12 Ekim 1907 Cumartesi Müdde-i aleyh Rı za Müdde‘î Mecidiyenin Mahsenli Karyesinden Hasan Çavuş Mümâ ileyh Rı za Efendiden ne diyeceği istifsâr olundukda fil-hakika mezkûr iki re’s öküzlere bil-emân vaz‘-ıyed eder olduğunu ikrâr ancak müddeinin mülkü olduğunu inkâr eyledi. Müdde-i aleyh mümâ ileyh Rı za Müdde‘iden davası na mutabı k beyyine taleb olundukda Mahsenliden Mehmed oğ lu Kası m Çavuşve Yusuf oğlu Süleymanla isbat-ımüdde‘â ideceğini söylemekle ş âhidân-ımerkûmândan hâzı r-ıbil-meclis Mehmed oğlu Kası m Çavuşli-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika birisi 4 yaş ı nda koğör diğeri 3 yaş ı nda kulağıkesik koğör öküzler müdde-i merkum bundan bir buçuk iki mah evvel Dere Konludan Şükrü oğlu Ahmedden bir re’s öküzle mukâbele etdiğine ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye eylerim. Şahid 189 Diğer ş âhid karye-i mezkûrlardan Süleyman İ bni Yusuf li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika birisi 4 yaş ı nda koğör diğ eri 3 yaş ı nda kulağ ıkesik koğör öküzler müdde-i merkum bundan bir buçuk mah evvel Dere Konlu Karyesinden Şükrü oğ lu Ahmedden bir re’s öküzle mukâbele etdiğine ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye eylerim. Şâhid Sayfa 33 Belge 57 Mecidiyenin GüngüşKaryesinden sâhib-i arzuhal Monla Ömer oğlu Hasan nam kimesne mezkur kasabadan zatımuarref Monla Ömer oğlu Mehmed zevcesi Zehra binti Mehmed nam mezbure muvacehesinde der ki; mezbure ile miyânemizde olan terekeden hisse-irsiye davası nıbit-tû‘ ver-rı za terk idüp yek diğerimiz ile musalaha olduğumuzdan tarafı mdan ba‘demâ ikâmeye ve ta‘kib-i meseleye mahal olmadı ğı nı mübeyyen iş bu mahalle takrîr eylerim. Rumi 24 Teş rin-i sâni 1323 / Hicri 2 Zilkade 1325 / Miladi 7 Aralı k 1907 gün Cumartesi Mezbure Zehra Mahzar-ımerkum Güngeş li İ ş bu takrir huzurumuzda cereyan eylediğini ve bâlâdaki imzalar merkum ve mezbûrenin olduğunu tasdik eyleriz. Fi 24 Minhü Mustafa Beğ zade Meclis İ dare Azası ndan Sayfa 34 Belge 58 Ankara vilayetinin Kı rş ehri Sancağ ı na muzaf Mecidiye kazasıkuraları ndan Ömer Uş ağıKaryesi sâkinlerinden ve efrâd-ıasker-i ş âhâneden olup bu kere vefat iden 190 Miskinin oğlu Hüseyin bin Mustafanı n vâris ve verâseti li-ebeveyn er karı ndaş ları Mahmud ve İ brahim ile validesi Ayiş e binti Hasana münhası ra olup anlardan baş ka veraset ve terekesine müstehakk-ıaharıolmadı ğ ı na karye-i mezkûreden Mustafa bin Hüseyin ve Ömer bin Hacıİ smail nam kimesneler ş ehadetleriyle bir nesc-i ş er‘î hükm-i ş er‘il-ehakk olunduğu. Rumi 10 Kanun-ıEvvel 1323 / Hicri 18 Zilkade 1325 / 23 Aralı k 1907 gün Pazartesi Şahid Mustafa- Şahid Ömer Müdde‘î Sayfa 34 Belge 59 Teflek Kebir Karyesi ahalisinden sâhib-i arzuhal Aş ı k Osman oğlu Battal bin Osman nam kimesne Mecidiye Kazasıhükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada akd olunan meclis-i ş er‘debit-tû‘ ver-rı za ikrâr ve takrîr-i kelam idüp der ki; nikahlı m iddiası nda bulunduğum karyemiz sakinlerinden Osmanı n sulbiye-i kebîre kı zıNuriyeyi ba‘demâ nikâhlı m olmadı ğı nıve nefsi dilediğine akd ve tevzice mahsur bulunmadı ğı nıiş bu mahalle ş erh ve takrir eyledim. Fi 9 Minhü Teflek Kebir Karyesinden Aş ı k Osman oğlu Battal Mahzar-ımerkûm huzurumuzda bir-rı za takrir eylediğini iş bu mahalle ş erh eyleriz. Fi 9 minhü Mahkeme Odacı sı Teflek Sağir Karyesinden ve esnafdan Sayfa 34 Belge 60 Çam Dere Karyesinden ve asker-i ş âhâne efrâdı ndan iken bundan akdem vefat iden Hüseyin bin Mustafanı n verâseti li-ebeveyn er karı ndaş ıİ brahim ile vâlidesi Elif binti Yusuf ile hemş iresi Ayiş eye münhası ra olduğu Çam Dere Karyesinden Hüseyin 191 bin HacıAli ve Alaca HasanlıKaryesinden Osman Ağa bin Hacınam kimesneler ş ehadetleriyle sâbit ve mezbûrunun verasetlerine hükm-i ş er‘il-ehakk olmuş dur. Rumi 16 Kanun-ıSani 1323 / Hicri 24 Zilkade 1325 / Miladi 29 Aralı k 1907 gün Pazar Şahid HacıAli Şahid Osman Ağa Sayfa 35 Belge 61 Bundan akdem vefat Öksüz Kale Karyesinden Bekir bin Behzanı n veraseti liebeveyn er karı ndaş ıAli bin Behzan valideleri Esma binti İ brahime münhası ra olduğu ve anlardan baş ka vârisi ve terekesine müstehakk-ıaharıolmadı ğ ıkarye-i mezkureden İ sa Efendi bin HacıMehmed Ağa ve Halil Ağa bin HacıReş id nam kimesnelerin ş ehadetleriyle sâbit olduğu ve merkûmunun verasetlerine hükm-i ş er‘ilehak olunmuş dur. Rumi 26 Kanun-ıSânî 1323 / Hicri 4 Zilhicce 1325 / Miladi 8 Ocak 1908 gün Çarş amba Şâhid Halil Şahid İ sa Sayfa 35 Belge 62 Kı rş ehrî sancağı na muzaf Mecidiye kazasıkuraları ndan Şemili Karyesi ahalisinden ve efrad-ıasâkir-i ş âhâneden iken bundan akdem vefat iden Nur Hasan oğ lu Hasan bin Hüseynin verâseti babasımerkum Hüseyin ile validesi Elif binti Veliye münhası ra olduğu ve bunlardan baş ka vârisi ve terekesine müstehakk-ıaharıolduğu karye-i mezkureden Dedo bin Hasan ve zabtiye efrâdı ndan Osman bin Cemzonun ş ehadetleriyle merkûmânı n verasetlerine hükm-i ş er‘il-ehakk olduğu. Fi 28 Minhü Şahid 192 Şahid Sayfa 36 Belge 63 Mecidiye Kazası nı n Beş ikli Karyesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Nuri bin İ bişbin Hüseyin nam kimesne meclisde karye-i mezkur sâkinlerinden zâtıkarye-i mezkûre ahalisinden Ahmed bin İ brahim ve Mehmed bin İ smail tarifleriyle muarref olan Güllü binti Süleyman nam Hatun mahzarı n üzerine dava takrir-i kelam idüp der ki; iş bu Ramazan-ıŞerifin son günü yani Arefe günü mezburenin biraderi Haydara vekil göndererek hemş iresini tezvicine taleb iderek âdet-i meclisden olmak üzere 8 davar ve bir çift öküz ve üç adet Lira-yıOsmanî ve birisini beşgün sonra karyemiz imamı Molla Salih bin Ali mezbure tarafı ndan akde vekil olan biraderi Haydar ve benim tarafı mdam biraderim Hüseyin mahzar-ış uhûdda akd ve tenkih idüp mezbure ol suretle benim zevce-i menkûha-i medhûl-baham olmuşiken ammisi Alo tarafı ndan tamamı yla mezbure bana nefsini teslimden imtina ider olduğundan mezbureye nefsini teslim olmak kabl-i ş er‘iden matlûbumdur, diyü baded-dava ve ledes-sual müdde-i aleyha mezbure dahi cevabı nda fil-hakika biraderim Haydara müdde-i merkum akd ve tenkih olmak üzere vekalet virdim diyü ikrar eyledi. Rumi 2 Şubat 1323 / Hicri 12 Muharrem 1326 / Miladi 15 Şubat 1908 gün Cumartesi Muarref Muarref Müdde-i aleyhâ mezbûre Müdde-i merkum Müdde-i aleyhâ mezburenin ammisi Ahmed bin İ smail ile karı ndaş ıHaydar söze ibtidâr ile evet mezbûrenin zevc-i evveli karyemiz ahalisinden zevci Mevlüd bin HacıHasan mezbureyi tarih-i zabı tdan beşmah mukaddem üç karyeden dı ş aruya zevc-i ahire varmak üzere tatlik etdi. Binâenaleyh mezbure de ş imdi karyemiz ahalisinden müdde-i merkum akdi icra edildi. Bu ikinci akd davasısahih olmayacağı ndan gı bbetül-velâye taleb red addolundu. Rumi 2 Şubat 1323 / Hicri 12 Muharrem 1326 / Miladi 15 Şubat 1908 gün Cumartesi İ ş bu dava zabtıhuzurumuzda cereyan eylediğ ini tasdik eyleriz. 193 Fi 2 Minhü Aza ve muhâkeme Aza ve muhakeme Îcâb-ış er‘îsinin zeylen beyanı na himmet buyrulmak üzere fezâhatlü Müftü Efendiye. Fi 2 minhü Sayfa- 36 Belge-64 Bu surette mezbure Güllü zevc-i evveli Mevlüdde, sen bana üç talak boşol diyüp bu vecihle tatlik etmiş dik, diyü davayıMevlüd dahi üç talak boşol, didikden sonra ve cehren ve muttası lan ve mesmû‘an illâ karye-i ahire tezviç etmek üzere istiş nâen demiş dim diyü dava etdikde, mezbure Güllü Mevlüdün istiş nâ eylemediğine ikâme eylediği ş ühûd Mevlüdün mezbureye üç talak boşol diyüp peş ine bir ş ey dimemiş di, diyü ş ehadet ile istiş hâdlarımakbûle olup mezbure Güllü Mevlüdden üç talak boş olmuşolur mı ? El-cevab: Allahü a‘lem olur. Le-tekabbelüt-tezviç ve tatlik ve hindel-messenet mimmâ tekabbel fîhiş -iş ehâdete alen-nefiy fusûlen Nemekahul-fakîr Naibül-kaza-i Mecidiye Sayfa- 36-37 Belge- 65 Müdde-i aleyhâ mezbure Güllü Hatunun zevc-i evveli Mevlüd kendüsünü ne sûretle ve kimin mahzarı nda tatlik eylediği istifsâr olundukda benim haberim yok … zevcem de beni boş adı . Hâzı r-ıbil-meclis mezburenin ammisi Mehmed bin İ smailden keyfiyet-i talak sual olundukda bu geçen Haziranı n 24. Pazar günü mezbure biraderin kerimesi iş bu hâzı ra-i bil-meclis Güllü ile ben dahi vâzı ‘ıMevlüd bin HacıHasan beynimizde vuku bulan münâkaret üzerine karyemz imamıhazı r olduğu halde zevcim Güllüyü üç karyeden dı ş arı ya gider ise talak-ıselase ile tatlik eyledim, dediğ ine Allah içün ş ahidim ve ş ehadet dahi iderim. 194 Şahid ismail oğlu Mehmed Diğer ş âhid karye-i mezkure imamıHasan bin Ali meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda mezburenin zevci Mevlüd bin HacıHasan mezburenin ammisi hâzı r-ıbilmerkûm Mehmed ile kendi yanı na gelerek merkum Hasan ş u Mevlüde bir malak kağnı sıbari vir, dediğini ve kendüsünün talaknâmeyi tahrîre baş ladı ğı nda, zevc-i merkum dı ş aruya çı karak yanları nda bulunan meğer beni çağı rarak ben üç günden dı ş aruya çı karak boş ayacağı nıve kendüsüne söylemediğ ini ve talaknâme kenarı nda yazı lan üç karyeden hârici gelmesi mezbûrenin ammisi hâzı r-ımerkûm tarafı ndan ihtar olunmasıüzerine yazdı ğı nıve baş ka malumatıolmadı ğı nısöyledi. Rumi 2 Şubat 1323 / Hicri 12 Muharrem 1326 / Miladi 15 Şubat 1908 gün Cumartesi Şahid Hasan bin Ali Diğer ş âhid karye-i mezkureden Davud Oğlu Osman meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda zevci Mevlüd bin HacıHasan mezburenin ammisi ile kendü yanı na gelerek üç karyeden dı ş arı ya çı karsa benden üç talak boşolsun dediğine ve baş ka malumatıolmadı ğı na ş ehadet eyledi. Fi 2 Minhü Şâhid Üç karyeden dı ş arıkendi ş artı yla vuku‘ bulan talakı n himmet olup olmadı ğı nı n ibnâsızı mnı nda tekrar Müftü Efendiye Fi Minhü Nâib Tevfik Sayfa-37 Belge- 66 Hüve Nemekahül- fakîr Bu meselede eime-i hâzı ran mühim vecihle böyle der ki; Bu suretde Mevlüdün üç kurâ haricinde üç talak benden boşdemesiyle talakül-imkân ile mahsus olmayup derhal talak-ıselâse vâki‘ ve ş art-ıfâsid olduğ undan be-nûnet-i mugallata vâkı ‘a olmakla mezbure Güllü mezburdan üç talak boşolmuşolur mu? Elcevab: Allahü a‘lem olur. 195 Ente tâliku bi-mekkete-i vefî mekkete-i vefî’d-dârü’t-teshîr ba‘zul-hâl innel-talâka’lentahîs bi-mekân der-rem‘-i arer. Sulhül-hal‘ ve batlüş -ş artül-ezlâ bi-batl biş -ş ürûtül-fâside Ankaravî. Nemekahul-fakîr müfti-i kaza-i mecidiye azze ve ş ânehû. Sayfa-37 Belge-67 Ber-mûceb-i fetevâ-yış erife mezbure Güllü Hatuna müdde-i merkum İ biş in zevce-i menkûha-i gayr-ımedhûl-bahasıolduğuna hükm-i ş er‘il-ehakk olduğu. Rumi 8 Şubat 1323 / Hicri 18 Muharrem 1326 / Miladi 21 Şubat 1908 gün Cuma Nâib-i Şer‘i-i Mecidiye Tevfik Sayfa 38 Belge 68 Mecidiyenin GüngüşKaryesi sakinlerinden sâhib-i arzuhal Mustafa bin Camu nam kimesne meclisde AcıKaryesinde Kı llı oğlu Mamo bin Hamo mahzarı nda ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki; merkumun kı zıAyiş e nam-ıdiğer Elife-i Akı le aleyhine ikame eylediğim nikah davası ndan bit-tu‘ ver-rı za vazgeçdim. Fî mâ ba‘d benim alaka ve medhalim yokdur. Nefsini dilediğ ine tezvice mezun olduğunu iş bu mahalle takrir-i kelam eyledim. Rumi 4 Şubat 1323 / Hicri 14 Muharrem 1326 / Miladi 17 Şubat 1908 gün Pazartesi Acı lıKı llıoğlu Mamo Mu‘teriz merkum GüngüşKaryesinden Mustafa bin Hamo İ ş bu takrir huzurumuzda tarafeynin rı zaları yla vuku bulduğu ve bâlâdaki parmak iş areti ş ahs-ımerkum Mustafa ve Mamonun olduğ unu tasdik ideriz. Fi 4 Minhü Odacı larıHasan Hüseyin Mahkeme Azası ndan 196 Sayfa 38 Belge 69 Mecidiye Kazasıkurâları ndan Horkorlu Karyesinden HacıAziz Ağa İ bni İ brahim bin Çakı sı z karye-i mezkurede mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erîf-i enverde kabl-i ş er‘den ve murâkı b ve tayin olunan Musa bin HacıAziz muvacehesinde ikrâr-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki; oğlum müteveffa Alinin mahdumu Mustafa benim hafîdim olmak münâsbetiyle bit-tû‘ ver-rı za kendi malı m ve mülkümden beheri 40 kuruşkı ymetinde 13 re’s tiftik keçi ve elliş er kuruş kı ymetinde yedi re’s diş i koyun ve 1000 kuruşkı ymetinde çift camuzu ve ikiş er yüz kuruşkı ymetinde iki re’s inek ve 100 kuruşkı ymetinde bir re’s düğe ve 70 kuruş kı ymetinde bir re’s erkek merkeb ve 150 kuruşkı ymetinde bir kat tabak ve 25 kuruş kı ymetinde bir adet kebir tencere ve 25 kuruşkı ymetinde sağir bir adet tencere ve onar kuruşkı ymetinde iki adet tas sahan ve 5 kuruşkı ymetinde bir adet riyâğtavası ve yirmi beş er kuruşkı ymrtinde iki adet çuval ve 200 kuruşkı ymetinde bir göz oda ki cem‘an yekûn 2915 kuruş12 kı sı m emvâl-i metrûke ve gayr-i menkûleyi sağir-i merkûm Mustafaya hîbe-i sahîha-i ş er‘iye ile hibe eyledim, dedikde dahi merkum dahi vesâyeti hasebiyle meclis-i hîbede ahz ve kabz idüp mal-ımevhûbu olduğunu vâhib olduğum cihetle iş bu zabtıtakrîzan temhîr eylerim. Fi 13 Şubat sene 1323 Vâhib-i merkum Karyesinden Musa bin HacıAziz bin İ brahim Muhzı r-ımerkum Horkorlu Karyesinden HacıAziz İ ş bu bâlâ-yızabı ttaki hîbe Horkorlu Karyesinden HacıAziz Kahyanı n huzurumuzla hîbe eylediğ ini ve baladaki parmak mührü merkum Aziz Kahyanı n olduğunu tasdiken iş bu mahalle ş erhle temhir eyleriz. Korkorlu Karyesinden Aziz Kahya bin Abbas ibni Abbas Karyesinden Ömer oğlu Hacıİ bni Ömer Karyeden Musa bin Hüseyin bin Arabî 197 Sayfa 39 Belge 70 Keskin Kazası na merbût SatanlıNahiyesi kurâları ndan Arslan Hacı lıKaryesi sakinlerinden sahib-i arzuhal İ zzet bin HacıSaid nam kimesne Mecidiye Kazası hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde Mecidiyenin Safalıkaryesi sakinlerinden Sivaslı zade Cemil Efendi ibni Mehmed Ağa mahzarı nda üzerine dava idüp der ki; Müma ileyh Cemil Efendinin kı zıMakbule nam mezbure ile güzerân iden 9 Mart 322 tarihinde 6000 kuruşmihr-i müeccel ve muaccel tesmiyesiyle mahzar-ış ühûdda akdini icrâ olunarak izdivacı m fi 8 Temmuz sene 308 tarihinde vuku bulan ve mümâ ileyh Cemil Efendi akdin tarih-i vukûunu fi 8 Temmuz sene 1323 tarihinde iddia eylediğinden sual olunup vukû‘-ı akd-i keyfiyet tefhim olunması matlûbumdur, diyü ba‘de’d-dava vel-inkâr müddeiden ber-minvâl-i meş ruh tarih-i akdin vukuuna beyyine taleb olundukda ben davamıSafalıKaryesinden KammalıBozoğlu Hasan bin Mehmed ve Hanifi Oğ lu Hüseyin bin Hanif ile isbat eylerim. Rumi 17 Şubat 1323/ Hicri 27 Muharrem 1326 / Miladi 1 Mart 1908 gün pazar Müdde-i aleyh Müdde‘î Şâhidan-ımerkûmandan SafalıKaryesi sakinlerinden KammalıBozoğlu Hasan bin Mehmed nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu müdde-i merkum HacıSaid Ağa Mehmed Hacıİ zzet Ağa ile Cemil Efendinin kerimesi Makbule hanı mlar akd ve nikahlarıbizim huzurumuzda ve mümâ ileyh Cemil Efendinin karyesindeki odası nda güzerân iden 322 senesi Martı nı n 9. günü icra olunduğuna ben ş ahidim ve ş ehadet dahi iderim. Fi 17 Minhü Şahid SafalıKaryesinden Hasan bin Mehmed Diğer ş âhid SafalıKaryesinden Hüseyin bin Hanefi bin Ömer nam kimesne li-ecliş ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu müdde-i merkum İ zzet Ağa müdde-i aleyh müma ileyh Cemil Efendinin kerimesi Makbule hanı mı n 322 senesi Martı nı n 9. günü mümâ ileyh Cemil Efendinin odası nda 6000 kuruşmihr 198 tesmiyesiyle akidler icra olunduğuna ben Allah için ş ahidim ve edâ-yış ehadet dahi eylerim. Fi 17 Minhü Şahid SafalıKaryesinden Tezkiyeye havale ş üd. Nâib Tevfik Şahidân-ımerkûmân evvela sı rran ve ba‘dehû alenen lede’t- tezkiye adl ve makbûliş ş ehâde idükleri iş ‘âr ve ihbâr olmağı n mûcebince müdde-i merkûm müdde-i aleyh mümâ ileyh Cemil Efendinin kerimesi Makbule Hanı mı322 senesi Martı nı n 9. günü akd ve tenkih eylediğine hükm-i ş er‘il-ehakk olmuş dur. Fi 20 Minhü Nâib-i Şer‘i Mecidiye Tevfik Sayfa 40 Belge 71 Kı rş ehri Sancağı na muzaf Mecidiye Kazası kuraları ndan Kayaklı Karyesi sakinlerinden sâhib-i arzuhal Ali Çavuşoğlu Halil İ brahim bin ali Çavuşnam kimesne kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘îye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erîf-i enverde KabaklıKaryesi sakinlerinden zâtıMecidiye Kazası Hapishane gardiyanıHasan Ağa bin Halil ve piyade neferâtı ndan Abdurrahman bin Halid Ağa tarifleriyle muarref olan Nazik bin Mehmed Ağa mahzarı nda bit-tû‘ ver-rı za ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki; mukaddemâ yani fi 5 Kanun-ısâni 1322 tarihli mahkemeye i‘tâ eylediğim arzuhalde mezbûre Nazik’e menkûha-i gayr-ımedûl-baham olduğunu iddia etmişisem de mezbûre mâdem ki beni istemiyor, ben de mezbureyi bir-rı za talâk-ıselâse tatlik eyledim. Fî mâ ba‘d benim alaka ve medhalim yokdur. Mezbure nefsini dilediğine tezvice me’zûndur diyü ikrâr ve takrir-i merâm eylediğimi iş bu mahalle ş erh ve temhir eyledim. Rumi 9 Mart 1324 / Hicri 18 Safer 1326 / Miladi 22 Mart 1908 gün Pazar Takrir-i beyana muarref Muarref Gardiyan 199 Karye-i Mezbureden Mehmed Ağa Kerimesi Nazik Mecidiyenin KayaklıKaryesinden Ali Çavuşoğ lu Halil İ brahim İ ş bu talak takriri merkum KayaklıKaryesinden Ali ÇavuşOğlu Halil İ brahimin takriri olup huzurumuzda ve kendi rı zası yla olduğunu tasdik eyleriz. Fi 9 Minhü Mehmed Alizade Sayfa 40 Belge 72 Huzûr-ıCelîl-i Hazret-i Meş îhât-hümâyûna Numro: 1 Rumi 25 Mart 1324 / Hicri 5 Rabiulevvel 1326 / Miladi 7 Nisan 1908 gün Salı Ma‘rûz-ıDâ‘î-i Dîrîneleridir ki; Şeref-vârid-i dest-i ta‘zîm ve tescîl olan Fi 19 Mart sene 1324 tarihli emir ve irâde-i telgrâfîleri üzerine bura mahkeme-i ş er‘iyesinde vuku bulan üç senelik hâsı latı n defteri bit-tahtîm leffen hâk-pâ-yıveliyyün-niamîlerine arz ve takdîm kı lı nmı ş olmakla ol babda ve her hâlde emir ve ferman hazret-i veliyyül-emrindir. Bâb-ıMeş ihat-ıAliyye Muhasebeciliğine Fi 31 Mart sene 1324 tarihli bir kı t‘a hâsı lât-ış er‘iye cedveliyle vürûd iden ilmühaberlerin makbûzu leffen tarih-i mezkur ile muhasebeciliğe takdim kı lı nmı ş dı r. Rumi 31 Mart 1324 / Hicri 11 Rabiulevvel 1326 / Miladi 13 Nisan 1908 gün Pazartesi Sayfa 41 Belge 73 Kı rş ehri sancağı na merbût Mecidiye kazasıkurâları ndan SafalıKaryesinden Kallı Bozoğlu Hasan bin Mehmed kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i Enver kaza-i mezkur sâkinlerinden Mehmed Efendi bin Süleyman Bey mahzarı nda mahzarı nda ikrâr-ıtam ve takrir-i 200 kelam idüp der ki; karyemiz ahalisinden Merkez Oğlu Mehmed Ali Efendi ile meyânemizde ve kaza-yımezburun hukuk mahkemesinde cereyan eden terekesinden münbais davaya ve müma ileyh Mehmed Ali Efendi vekil-i müsecceli ile muhakeme ve muhâsemededir. Celbiye ve ikâme ile ve tahlif ve tahlîfe ve cânib-i muhâkeme mürâcaat iktizası ndan ceza ahkamı ndaki her türlü leh ve aleyhimde olan davaya ve muhakemeye Mehmed Efendiyi vekil-i umûmî nasb ve tayin eyledim dedikde, müma ileyh Mehmed Efendi dahi ber-vech-i muharrer vekâlet-i mezkûreyi kabul ve hı zmeti lâzı mesini edaya taahhüd eylediği iş bu mahelle tescil olundu. Rumi 17 Nisan 1324 / Hicri 28 Rabiulevvel 1326 / Miladi 30 Nisan 1908 gün Perş embe Vekil mümâ ileyh Süleyman Tekzade Mehmed Efendi Müvekkil SafalıKaryesinden Kı llıBoz oğ lu Hasan Sayfa 41 Belge 74 Keskin Kazası na muzaf SelmanlıNahiyesine tabi Sekilü Karyesi sakinlerinden Hasan Kahya Oğlu Osman ibni Mehmed bin Hasan Kahya nam kimesne Mecidiye KazasıHükümet Konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkurun KayaklıKaryesinden Tavil Mehmed kerimesi Nazik aleyhine mahkeme-i ş er‘iye ikâme eylediği nikah davası ndan dolayıayru ayru günlerde tastîr ve mezbureye tebliğetdirilen davete varakaları nda tayin olunan günlerde müdde-i aleyha ve mezbûre Mehmed kerimesi Nazik meclis-i ş er‘a kendisi gelmediğ i gibi tarafı ndan vekil-i müseccel-i ş er‘iye dahi göndermemişve son defa olarak müddeinin talebi üzerine mahkeme-i ş er‘iyeden muhtı ra gönderilmişise de yine vürûd idinemediğ inden ve müdde-i merkum Osman mahkeme-i aliyeye tabkda ı srar eylediğinden mezburenin hukukunu muhafazaya her celb-i mahkeme için yarı mş ar Mecidiye ücretle kabl-i ş er‘-i ş erifden vekil-i mahzar tayin kı lı nan Mehmed Efendi bin Süğleymanı n muvâcehesinde dava ve takrir-i kelam idüp der ki; iş bu tarihden bir buçuk sene mukaddem mezburenini karyesinde 300 kuruşmihr-i muaccel tesmiyesiyle mezbure tarafı ndan KayaklıKaryesinden Halil Kahya oğ lu Arif Ağa ve benim tarafı mdan Sekilü Karyesinden Mehmed Kahya oğlu Hasan Ağa 201 nam kimesneler bil-vekale ve tarafeynin rı zaları yla ve karyemiz Sekilü Karyesi İ mamıYusuf oğlu HacıMehmed Efendi Kayaklıkaryesinden Hotaz oğlu Ali bin ver Monla Ali oğ lu Yeğer ve Sekilü Karyesinden İ smail oğlu Mehmed Sadı k hâzı r olduklarıhâlde mezbureyi bana akd ve tenkih eylediklerinden mezbure ol vecihle benim zevce-i menkûha-i gayr-ımedhûl olup ş imdi nefsini bana teslimden eyâ ve imtina ider olmakla mezburenin nefsini bana teslime kabl-i ş er‘iyeden tanbih buyrulmak matlûbumdur, diyü ba‘ded-dava vekil-i muhzı r müma ileyh Mehmed Efendide ne diyeceği istifsar olundukda akd-i mezkuru külliyen inkar eyledi. Rumi 19 Nisan 1324 / Hicri 30 Rabiulevvel 1326 / Miladi 2 Mayı s 1908 Cumartesi Vekil-i Musahhar Mehmed Müdde‘î Müdde-i merkum dava-yımezkuresiyle beyana havale ş üd. Nâib Tevfik Şâhidân-ımerkûmandan Mecidiyenin KayaklıKaryesi sakinlerinden Hotaz Oğ lu ali bin İ brahim ibni İ smail nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu tarihden bir buçuk sene akdem karyemiz sakinlerinden Tavil Mehmed Kerimesi Nazik binti Mehmed iş bu müdde-i merkum Hasan Kahya oğlu Osmana bil-vekâle ve 300 kuruşmihr tesmiyesiyle Sekilü Karyesi İ mamıHacı Mehmed Efendi Hâce bizim huzurumuzda tarafeynin rı zası yla mezbureyi müdde-i merkum Osmana akd ve tenkih eylediğine ben ş âhidim ve eda-yış ehadet dahi iderim. Rumi 19 Nisan 1324 / Hicri 30 Rabiulevvel 1326 / Miladi 2 Mayı s 1908 Cumartesi Şâhid KayaklıKaryesinden Honaz Oğlu Ali Diğer ş âhid Sekilü Karyesi sakinlerinden İ smail oğlu Mehmed bin İ smail bin Abdullah nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda adem-i ma‘lûmat beyan etdi. Diğer ş âhid KayaklıKaryesinden Monla Ali oğlu Bekir bin Monla Ali bin İ smail nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda adem-i ma‘lûmat beyân etdi. Müddeiden baş ka ş âhid olup olmadı ğıistifsâr olundukda ş âhid var ise de öğrenüp haber vireceğini söyledi. Rumi 19 Nisan 1324 / Hicri 30 Rabiulevvel 1326 / Miladi 2 Mayı s 1908 Cumartesi 202 Vekil Mehmed Müdde-i merkum İ ş bu zabı t davasıhuzurumuzda cereyan eylediğ ini tasdik iderzi. Fi 19 Minhü OdacıSüleyman Müdde-i merkum Osman tekrar huzûr-ış er‘a gelüp vekil-i musahhar Mehmed Efendi hazı r olduğu akd ve nikaha KayaklıKaryesinden Nuri Oğlan oğlu Mustafa ve Kayaklı dan Musa ile isbat iderim. Baş ka ş âhidim olup olmadı ğı nıve kilitlü icrâeylediğinden bilemem. Şahidlerimi mâh-ıhâl-ıRuminin 20. Pazar gününe sibat eylerim. Fi 19 Minhü Vekil-i musahhar Mehmed Müdde-i merkum Müdde-i merkum ile vekil-i musahhar müma iley Mehmed Efendi hazı r olduğu hâlde ş âhidân-ımerkûmandan KayaklıKaryesi ahalisinden Kuruoğlan Oğlu Mustafa bin Mehmed ibni Mustafa nam kimesne li-ecl-iş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu tarihden bir buçuk sene akdem KayaklıKaryesinden Mozozun kerimesi Nazike müdde-i merkum Sekilü Karyesinden Osman tarafeynin rı zası yla Sekilü İ mamıHacıMehmed Efendi akd ve tezviç eylediğine ben ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Rumi 20 Nisan 1324 / Hicri 1 Rabiulahir 1326 / Miladi 3 Mayı s 1908 gün Pazar Vekil-i musahhar mümâ ileyn Mehmed Müdde-i merkum Osman Şâhidân-ımerkûman sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi 20 Minhü Nâib Tevfik Şâhidan-ımerkûmân ev alnen lede’t-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehade idükleri iş ‘ar ve tadik olunmağı n mûcebince mezbûre müddeinin menkûhasıolduğuna hüküm ş üd. Fi Minhü Nâib Tevfik 203 Sayfa 42-43 Belge 75 Güllü Höyük Karyesinden sâhib-i arzuhal Nuri İ bni Mehmed Bey nam kimesne Mecidiye KazasıHükümet konağ ı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde Mecidiyenin Yeni Bayat karyesi sakinlerinden Yunus oğlu Körali aleyhine ikâme eylediği istihkak davası ndan dolayıtastir ve merkuma tebliğetdirilen davet varakası nda merkumun ikâmetgâhımechûl olduğu mensub olduğu heyet-i ihtiyariyesi tarafı ndan davet varakası na ş erh verilmişve müdde‘i ise mahkeme-i tayyibeye tabkı nda ı srar etmişolduğ undan müdde-i aleyhanı n hukukunu muhafazaya kabl-i ş er‘iden vekil-i musahhar tayin kı lı nan Yusuf Efendi İ bni Said muvacehesinde dava idüp der ki; tarihden üç sene akdem müdde-i aleyh merkum Yunus oğlu Alide olan 700 kuruşalacağı ma mukabil kı r donda ve o tarihde 7 yaş ı nda bulunan eğeriyle bir re’s kı srağıiş tirâ ve temlik eyledikden sonra iş bu ibrâz eylediğ i i‘lâm-ış er‘i üzerine mezkur kı srağa Bala Kadı lı k Emirler Karyesinden Laz Halil Usta Oğ lu Hasab bil-istihkâk yedimden almakla merkum olan 700 kuruşmüdde-i aleyh merkum Yunus Oğlu Aliye rücû‘ etmek üzere vekil-i musahhara tenbih olunmasımatlûbumdur diyü ba‘ded-dava ve ledes-sual vekil müma ileyh dahi inkâr etmekle müddeiden ber-minvâl-i meş rûh müddeası na mutabı k beyyine taleb olundukda Mahsenli Karyesinden Mahsenli Kahya İ bni Hasan ve Güllü Höyük Karyesinden Haydar Çavuşbin Ali ve Zâlim Uş ağ ıKaryesinden Ahmed bin Ömer ile isbat eyledim. Rumi 21 Nisan 1324 / Hicri 2 Rabiulahir 1326 / Miladi 4 Mayı s 1908 gün Pazartesi Vekil-i musahhar Yusuf Müdde‘i Nuri İ bni Mehmed Bey Şâhidân-ımerkûmandan Mahsenli Karyesinden Mahsenli Kâhya bin Hasan nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu müdde-i merkum Mehmed Bey oğlu Nuri iş bu tarihden üç sene akdem Yeni Bayatlı Karyesinden Kör Yunus oğlu Kör Alide olan alacağı na bedel 700 kuruşkı ymet mukâbilinde kı r donda ve beşyaş ı nda bie re’s kı srağıaldı ğı na Allah için ş âhidim ve ş ehadet iderim. Fi 21 Minhü 204 Şâhid Mahsenli Kâhya bin Hasan Diğer ş âhid Zalim Uş ağıKaryesinden Ali oğlu Ahmed bin Ömer nam kimesne liecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu müdde-i merkum Nuri, Yunus oğlu Kör Aliden 700 kuruşalacağa mukabil buyndan üç sene akdem bir re’s kı r donda kı srak aldı . Ben Allah için ş âhidim ve ş ehadet iderim. Fi 21 Minhü Şâhid Ali oğlu Ahmed bin Ömer Tezkiyeye havale ş üd. Fi 21 Minhü Nâib Minhü Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehade idükleri iş ‘ar ve tadik olunmağ ı n mûcebince hüküm ş üd. Fi 21 Minhü Nâib Tevfik Sayfa 43 Belge-76 Bâb-ıMeş ihat-ıAliyye Muhasebeciliğine Fi 31 Mayı s sene 1324 tarihli bir kı t‘a hâsı lât defteri takdim kı lı nmı ş dı r. Rumi 1 Mayı s 1324 / Hicri 12 Rabiulahir 1326 / Miladi 14 Mayı s 1908 gün Perş embe Sayfa 44 Belge 77 Mecidiyenin Kı rdök Karyesinden Mustafa oğlu Ömer kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde karye-i mezkur ahalisinden Celil Mehmed Ağa bin Feyzullah nam kimesne mahzarı nda üzerine dava idüp der ki; tarihden 14 sene akdem merkum Mehmed Ağanı n kı zıFatı mayıoğlum Ahmede her ikisinin hâl-i sabavetinde merkum Mehmed Ağa kerimesini oğluma vridim, didi. Ben dahi aldı m kabul etdim diyerek bil-velâye 205 mezbureyi oğluma tenkih eylediğimden sual olunup kabl-i ş er‘den tenbih buyrulmak matlubumdur, diyü dava eyledi. Rumi 12 Mayı s 1324 / Hicri 23 Rabiulahir 1326 / Miladi 25 Mayı s 1908 gün Pazartesi Müddei Müdde-i aleyhadan ne diyeceği istissâr olundukda müddei ile beyan-ımezbure böyle bir mesele cereyan etmemiş dir, akd ve nikâhlarıvuku‘u yokdur. Müdde-i aleyh Müddeiden beyyine taleb olundukda akde ş âhidim yokdur, didi. Fi 8 Minhü Müdde-i aleyh Celil Mehmed Ağa bin Feyzullah Müdde‘i Mustafa oğ lu Ömer İ ş bu dava-yızabı t huzurmuzda cereyan eylediğini tasdik eyleriz. Fi 8 Minhü Mecidiye Kazası nda Ali Mahkeme Azası ndan Sayfa 44-45 Belge 78 Kı rş ehrî Sancağı na merbut Sofular Karyesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Ahmed HacıHasan İ bni Eyyûb nam kimesne Mecidiye Kazasıhükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkur mal müdürü Mehmed Emin Efendinin vekili tapu memuru Mehmed Ali Efendi İ bni Ahmed muvâcehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki; iş bu tarihden bir buçuk sene akdem karyemiz müddeadan zâyi‘ eylediğ im 4 yaş ı nda erkek ve sol bacağı nda ip kesiği olan ve netâcen malı m bulunan 400 kuruşkı ymetli bir re’s camuzumu el-yevm bave nazarı yla tutularak müdürü mümâ iley vekili Mehmed Ali Efendi tarafı ndan vaz‘ yed eder olmakla suâlen alı verilmesi matlûbumdur, diyü baded-dava ve ledes-sual ol dahi cevabı nda fil-hakika bir re’s erkek camuza bilemâne vaz‘-ıyedini ikrar ancak müddeinin malıolduğunu inkar eylkedi. 206 Rumi 12 Mayı s 1324 / Hicri 23 Rabiulahir 1326 / Miladi 25 Mayı s 1908 gün Pazartesi Müdde-i aleyh vekili Müdde‘i Müdde-i merkûm dava-yımezkûresiyle beyana havale ş üd. Nâib Tevfik Müddeiden ber-minvâl-i meş rûh müddeası na mutabı k beyyine taleb olundukda Sofular Karyesinden Mahş i oğlu Ali bin Mahşve yine karye-i mezkureden Ali Kahya oğlu Hacıile isbat-ımüdde‘a eyledim, didi. Şâhidân-ımerkûmandan ve Kı rş ehrinin Sofular Karyesi ahalisinden Ali bin Mahşbin Abdullah nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan siyah renkde ve 4 yaş ı ndaki erkek camuz müdde-i hâzı r-ımerkum karyemiz ahalisinden Eyyüb oğlu Ahmed Çavuş un kendi malı ndan olma camuzu olduğuna ben Allah için ş âhidim ve eda-yış ehadet dahi iderim. Fi 12 Minhü Şâhid- Sofular Karyesinden Ali bin Mahş Diğer ş âhid Ömer Kahya oğlu Hacıbin Mehmed bin Ömer Kahya nam kimesne liecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan 4 yaş ı nda siyah dondaki erkek bir re’s camuz müdde-i merkum karyemiz ahalisinden Eyyüb oğlu Ahmed Çavuş un netâcen mâlı olduğuna ben ş âhidim ve eda-yış ehadet dahi iderim. Fi 12 Minhü Şâhid- Sofulardan Hacıbin Mehmed Şâhidân-ımerkûmân tezkiyeye havale ş üd. Fi 12 Minhü Naib Tevfik 207 Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehade idükleri ihbâr ve tadik olunmağı n mûcebince müdde-i merkûm ba‘det-tahlîf mezkûr Çavuş un malıolduğuna hükm-i ş er‘il-ehakk olunduğu. Rumi 12 Mayı s 1324 / Hicri 23 Rabiulahir 1326 / Miladi 25 Mayı s 1908 gün Pazartesi Nâib Tevfik Sayfa 45 Belge 79 Mecidiye Kazası nı n Çevirme Karyesi ve asakir-i ş âhâne efradı ndan iken bir sene akdem vefat iden Şeyho bin Mehmedin veraseti li-ebeveyn er karı ndaş ıMustafa, kı z karı ndaş larıZeyneb ve Tebniyeye münhası ra olduğu Çevrime Karyesinden Hacı Mustafa bin HacıMehmed ve yine karye-i mezbureden Ömer oğlu Mehmed bin Ömer nam kimesneler ş ehâdetleriyle bir nesc-i ş er‘î sâbit olarak merkum ve mezbûrânı n verasetlerine hükm-i ş er‘iül-ehak olmuş dur. Fi 14 Mayı s sene 1324 İ ‘lâmnâme Tanzim Odacı sı Sayfa 46 Belge 80 Husus-ıâtil-beyânı n mahallinde ketb ve tahriri içün kabl-i ş er‘îden me’zûnen ağrâm kı lı nan mahkeme-i ş er‘iye kâtibi Abdülbâki Efendi İ bni İ smail Efendi Mecidiye Kazası nda terzi kalfasıMehmed Efendi İ bni Halid Ağa hanesinde akd-i meclis-i ş er‘î meali âtideki zâtıMecidiyenin Teflek Kebirden Ali bin Mehmed Çelebi ibni Emrullah ve Hasan bin Mehmed bin Hasan tarifleriyle muarref olan Tüfenk karyesinden Fatı ma binti Mehmed meclis-i ma‘kûd-ımezkûrda Teflek Kebir Karyesi ahalisinden HacıMehmed ibni İ brahim muvacehesinde ikrâr-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki; zevcim Battal Efendinin a‘ş âra olan deyninden dolayıemvâlim dâire-i icrâca haciz altı na alı ndı ğı ndan gerek muhâkim-i nizâmiye-i ş er‘iyenin umûmunda ve daire-i icrâda bidâyeten ve istînâfen ve temyizen muhâkeme ve muhâseme ve 208 murâfa‘aya ve tebliğve tebliğa ve haciz mevzuunun fekkine ve ikâme-i ş uhûd e ancak tahlif ve tahlife ve tebliğve tebliğe ve kendü imzası yla istid‘â ve levâbı m tanzim ve daire-i âidesine takdime zarar ve ziyan iâdesine ve aleyhimde vuku bulmuş ve bulacak da‘âvinin küllisini ifâya iş bu hâzı r-ıbil-meclis Mehmed bin İ brahimi vekil nasb eyledim dedikde, ol dahi vekâlet-i mezkûreyi kabul ve hı zmet-i kazı mesini kemâ yenbagî edaya taahhüd ve iltizam etdim dediğini kâtib-i mümâ ileyh mahallinde ketb ve tahrir ve me’alnâ-yış er‘î ile huzur-ış er‘a gelüp alâ vukuât inhâ ve takrîr etmeğin tescil olundu. Rumi 31 Mayı s 1324 / Hicri 13 Cemazeyilevvel 1326 / Miladi 13 Haziran 1908 gün Cumartesi Muarref Teflek Kebirden Çelebi Mehmed Muarref Teflek Kebirden Hasan bin Mehmed Vekil mümâ ileyh HacıMehmed ibni İ brahim Müvekkile-i mezbure Teflek Kebirden Fatı ma binti Mehmed İ ş bu imza mezbûre Fatı manı n parmak mührü olduğ unu tasdik eyleriz. … Mehmed Oğlu Güneş liden HacıArifzade Monla Sayfa 46-47 Belge 81 … kazası nı n Yelekli Karyesinden sâhib-i arzuhal HacıOsman oğlu Ahmed bin Hacı Osman bin Mürsel nam kimesne Mecidiye KazasıHükümet konağı nda mahke-i ş er‘iyeye mahsus odadad ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erifde kaza-i mezkur Sandı k Emini Rı za Efendi muvacehesinde üzerine dava idüp der ki; yedimde ş irâ’en malı m ve mülküm olan altı ş ar yaş lıve 700 kuruşkı ymetinde bulunan birisi göksel ve sağ kulağ ıdelik ve birisi de boz renkde sağtarafı nda çapraz damgalıolan iki re’s kara sı ğı r öküzümü iş bu tarihden 12 gün akdem karyemiz merası ndan sirkat etdirüp elyevm bâve hükmünde tutularak mümâ ileyh Rı za Efendi bil-emâne vaz‘-ıyed ider olmakla sual olunup mezkur öküzleri yedime teslime kabl-i ş er‘iden tenbih olunmak matlûbumdur, diyü dava eyledi. 209 Hicri 15 Cemâziyelevvel 1326 / Rumi 1 Haziran 1324 / Miladi 14 Haziran 1908 gün Pazar Müdde‘î Müdde-i aleyh mümâ ileyh Rı za Efendiden ne diyeceği istifsâr olundukda fil-hakika bir çift kara suı ğı r öküz bil-emâne vaz‘-ıyedini ikrâr ancak müdde-i merkûmun malı olduğu benim ma‘lûmum değildür, diyü inkâr eyledi. Fi 1 Minhü Müdde-i aleyh müma ileyh Rı za Müddeinin davası na mutabı k beyyine taleb olundukda ben davamıkaryemiz ahalisinden İ bişHüseyin oğ lu ali ve Ahmed oğlu Eyyüb ile isbat ve iş hâd eyledim. Şâhidân-ımerkûmândan İ bişHasan oğlu Ali bin Hüseyin bin İ bişnâm kimesne liecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukları nda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan altı ş ar yaş lıgöksel veya hafif siyah diğ eri boz renkde sağtaraflarıdamgalıolan kara sı ğ ı r öküzleri müdde-i merkûm Yelekli Karyesinden Mürsel oğlu Ahmed bin HacıOsman namlıkimesnenin ş irâ’en malı olduğuna ben ş ahidim ve edâ-yış ehadet-i ş er‘iye iderim. Rumi 1 Haziran 1324 / Hicri 14 Cemazeyilevvel 1326 / Miladi 14 Haziran 1908 gün Pazar Şâhid Yelekli Karyesinden. Diğer ş âhid Yelekli Karyesinden Eyüb nin Ahmed bin Osman nâm kimesne li-ecliş ş ehade meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu muayene olunan altı ş ar yaş lıgöksel diğeri boz renkde sağtaraflarıdamgalıolan iki re’s öküz müdde-i merkûm Mürsel oğlu Ahmedin ş irâ’en malıolduğuna ben Allah için ş ahidim ve ş ehadet dahi iderim. Fi 1 Minhü Şâhid Ahmed bin Osman. Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi Minhü Naib Tevfik 210 Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehade idükleri iş ‘ar ve tadik olunmağı n mûcebince mezkur öküzler merkumun malıolduğuna ba‘det-tahlîfiş -ş er‘iye hükmül-ehak olundu. Rumi 1 Haziran 1324 / Hicri 14 Cemazeyilevvel 1326 / Miladi 14 Haziran 1908 gün Pazar Nâib Tevfik Sayfa 47-48 Belge 82 Çorum sancağı nı n Sungurlu Kazası na merbut YorgalıKaryesinden sâhib-i arzuhal Bekir bin Osman nam kimesne Mecidiye kazasıhükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkûr mal müdürü Mehmed Emin Efendi İ bni Raş id Efendinin vekili sandı k emini Rı za Efendinin muvacehesinde üzerine dava idüp der ki; bundan 14 gün akdem sirkat etdirdiğim 400 kuruşkı ymetinde malı mdan evvelce 8 re’s erkek tiftik keçi ile 2 re’s diş isi sahihül-yevm bâde hükmünde olarak mümâ ileyh Rı za Efendi bil-emâne vaz‘-ı yed ider olduğundan sual olunup kef-i yelde bana teslime tenbih buyrulmak matlûbumdur, diyü ba‘de’d-da‘va ve lede’s-sual ol dahi cevâbı nda mezkûr davarı n vaz‘-ıyed ediyor ise de merkumun malıolduğu benim malumum değildir diyü inkâr eyledi. Müddeiden ber-minvâl-i meş rûh müddeası na mutâbı k beyyine taleb olundukda karyemiz ahalisinden Kı lı ç oğlu Ömer bin Abdullah ve diğeri Kı lı ç oğ lu Hasan bin Abdullah ile isbat eyledim. Rumi 4 Haziran 1324 / Hicri 17 Cemazeyilevvel 1326 / Miladi 17 Haziran 1908 Çarş amba Müdde-i aleyh vekili mümâ ileyh Rı za Müdde-i merkum Şâhidân-ımerkûmândan ve Sungurlu Kazası nı n YorgalıKaryesinden Kı lı ç oğlu Ömer bin Abdullah nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağ ıhavalisinde muayene olunan 10 re’s tiftik davarlar müddeinin netâcen malıolduğuna ben ş âhidim ve eda-yış ehadet dahi iderim. 211 Fi Minhü Şâhid Diğer ş ahid YorgalıKaryesinden Hasan bin Abdullah nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu meclis-i ş er‘ hükümet konağıhavalisinde muayene olunan 10 re’s sekizi erkek ikisi diş i keçi cem‘an 10 re’s tiftik davarlar müddeinin malıolduğuna ben ş âhidim ve eda-yış ehadet iderim. Fi Minhü Şâhid İ ş bu zabı t davasıhuzurları mı zda cereyan idüp bâlâdaki parmak iş aretleri ş âhid YorgalıKaryesinden Kı lı ç oğlu Ömer bin Abdullah ile karye-i mezbureden Hasan bin Abdullahı n parmak iş aretleri olduğ u tasdik kı lı ndı . Fi 4 Minhü Mekteb muallimi Ahmed Jandarma Memuru Sayfa 48 Belge 83 Ankara Vilayeti dâhilinde Kı rş ehri sancağı na muzaf Mecidiye Kazası na merbût Teflek Kebir Karyesinden sahib-i arzuhal Ahmed oğ lu İ brahim Çavuşbin Ahmed nam kimesne Mecidiye Kazasıhükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkur Mal Müdürü Mehmed Emin Efendi İ bni Raş id Efendinin vekili vergü memuru Ziver Efendi ibni Mahmud Efendi muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki; bundan iki sene evvel birisi 150 ve diğeri dahi 160 kuruş a aldı ğı m iki çift kara sı ğı r öküzüm bundan 20 gün mukaddem… hânı mdan sirkat etmiş lerdi. Birisi siyah eliği sakar diğeri boz siyah idi. Kı zı l Nahiyesi tarafı ndan sârı klar yedinden der-dest edilerek hükümete bâde hükmüne teslim etdklerinden mümâ ileyh Ziver Efendi bil-emâne vaz‘-ıyed ider olduğundan alı verilmesi matlûbumdur diyü ba‘de‘d-dava ve ledes-sual ol dahi cevabı nda mezkur hayvanlara vaz‘-ıyed ider olduğunu beyan ancak müddeinin malı olduğu malum değildir dediklerinde, müdde‘iden ber-minvâl-i meş ruh müddeası na 212 mutâbı k beyyine taleb olundukda karyemiz ahalisinden Şükür oğlu Osman bin Halil diğeri Mamo oğlu Ali bin Mamo ile isbat eylerim. Rumi 8 Haziran 1324 / Hicri 21 Cemazeyilevvel 1326 / Miladi 21 Haziran 1908 gün Pazar Müdde-i aleyh müma ileyh Ziver Müdde‘î Şâhidân-ımerkûmândan Teflek Kebir Karyesinden Şükür oğ lu Osman bin Halil nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağı nda muayene olunan 2 öküzden birisi alnısakar diğer siyah renkde beş er yaş lımüdde-i merkumun ş irâ’en malıolduğunu bilürüm ve ş ehadet-i ş er‘iye iderim. Fi 8 Minhü Şâhid Diğer ş âhid Teflek Kebirden Ali bin Mehmed li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağı nda muayene olunan beş er yaş lıbirisi alnısakar diğer siyah renkde müdde-i merkum İ brahimin ş irâ’en malı olduğuna ş âhidim ve ş ehâdet-i ş er‘iye dahi iderim. Fi 8 Minhü Diğer ş âhid Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi Minhü Vekil-i Naib Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehade idükleri iş ‘ar ve tasdik olunmağı n mûcebince zikr olunan mallarıolduğuna ba‘det-tahlîfiş ş er‘iye hükmül-ehak olunduğu. Sayfa 49 Belge 84 Bâb-ıCelîl-i Meş ihat-ıAliyye Muhasebeciliğ ine; Numro: 2 Semâhatlü Efendim Hazretleri Huzûr-ımülûkânelerine, 213 Fi 9 Haziran sene 1324 tarih ve 447 numrolu inhâma mahsus mal müdüriyetine ledelhavale Mecidiye Kazasıhenüz ta‘tîfe olmadı ğı ndan hâsı lat-ış er‘iye nevâhiye tarafı ndan çebâyet olunarak mal sandukuyla ş imdiye kadar … muâmele sebak etmiş ve muamelat-ış erifeye tevfikan hâsı lât-ış er‘iyenin mal sanduğuna i‘tâ ve teslim olunacağı hasebiyle cedvel-i ş ehriyesinde mal memurluğuna tasdife mahal görülmemişolduğu be-der-kenar ifade ve beyan olunmuşve ol babdaki beyan cedveli de leffen pîş gâh-ımülûklânelerine iâde ve takdim kı lı nmı şoldukları nı n arzı ne ve binâenaleyh ma‘tûf-ıfâzı lâneleri misillü bura hâsı lat-ış er‘iyesinde mal sanduğunca îrâd-ımasraf makbuzu ise bu cihetden irâde ve iş ‘âr buyrulması istîzânı na mücâseret eyledim ol bâbda. Hicri 6 cemâziyel-âhir 1326 / Rumi 23 Haziran 1324 /Miladi 6 Temmuz 1908 gün Pazartesi Sayfa 49 Belge 85 Husus-ıâtil-beyân mahallinde ketb tahriri için kabl-i ş er‘iyeden me’zûnen irsâl olunan ş er‘iye kâtibi vekili Tevfik Efendi İ bni Sadı k Ağa Ankara vilâyetine tâbi‘ Kı rş ehrî Sancağ ı nı n Mecidiye Kazasıkuraları ndan Kı zı lcalıKaryesinde Sekilü Mahallesi müdürü izzetlü Mehmed Taceddin Efendinin hânesinde akd-i mecâlis-i ş er‘î me’ali itdikde zâtımezkur Kı zı lcalıHüseyin Ağazade Mustafa ve Sekilü Mahallesi sandı k emini Yusuf Efendinin tarifleriyle muarref olan Rum İ lyas Ahmed Efendi binti Za‘fer Hanı mıKı zı lcalıKaryesinden Ali Ağ azâde Halil ve Raif Beğzar ve Zahir Bey mahzarı nda ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki, biraderim olup bundan akdem vefat iden Trablusgarb vilayet-i celilesi matbaasımürettebliğinden mütekâ‘id Ahmed Reca’i Efendinin mutasarrı f bulunduğ u nefs-i vilâyet-i ma‘mûresinde vâki Mezran Mahallesinde ve Rabgarad mevkiinde kâin bir bâb hâneden hisseme isâbet iden mikdarı n bey‘ ve ferâgı na ve esmânı nı n ahz ve tarafı ma irsaline ve bundan muhaddis daavâsı nı n rüûsât-ımahkeme-i ş er‘iye ve nizâmiye ve her birinden gelenler ile bidâyeten ve istînâfen ve temyîzen ve iâdeten muhâkeme ve murâfa‘aya ve i‘lâm olunan tebliğve tebliğa ve derecât-ımuhâkeme vel-hâsı l husus-ı mezkurun mütevakkı f olduğu umûrun küllisini îfâya ve âherince tevkile me’zûn 214 olmak üzere tarafı mdan kabûlüne mevkûfe kâim ibrâzı m Trablusgarb vileyet polis komiserlerinden ve Kala-i Sultaniyede ikinci Alay bir Topçu alayıizzetlü HacıAli Beğzade Remzi Beği vekâlet-i müseccel-i mutlaka ile vekil-i murassahınasb eyledim, dedikde tescil olundu. Rumi 26 Haziran 1324 / Hicri 9 Cemazeyilahir 1326 / Miladi 9 Temmuz 1908 gün Perş embe Muarref: Kı zı lı calı dan Hüseyin Ağazade Mustafa Efendi Muarref: Yusuf Efendizade Münir Efendi Müvekkele-i mütekâ‘id Kı zı lcalı da Muammer Za‘fer Salih bin Ahmed Efendi İ ş bu imza mezbûre Za‘fer Hanı mı n olup huzurumuzda vaz‘ eylediği tasdik kı lı ndı . Fi 26 Minhü Kı zı lcalıKaryesinden Ali oğlu Halil Raif Beğzade Tahir Bey Sayfa 50 Belge 86 Meş ihat Muhasebeciliğine Rumi 9 Temmuz 1324 / Hicri 22 Cemazeyilahir 1326 / Miladi 22 Temmuz 1908 gün Çarş amba Numro: 1 Vesâik-i ş er‘iyeye ilhâk olmak üzere 100 kuruş lukdan 20 ve 50 kuruş lukdan 25 adet ilmühaberin irsâline müsaade buyrulmasıbâbı nda ve her hâlde emir ve ferman hazret-i min lehül-emrindir. Sayfa 50 Belge 87 Ankara Vilayeti dâhilinde Kı rş ehri sancağı na muzâf Mecidiye Kazası nı n Behernek Karyesinden sahib-i arzuhal Kara Mehmed oğlu İ smail bin Mehmed nam kimesne kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erîf-i enverde hâzı r mezkur mal müdürü Mehmed Efendinin vekili 215 sandı k emini Rı za Efendinin mahzarı nda üzerine dava ve takrîr-i kelam idüp der ki, bundan 20 gün mukaddem karyemiz derûnunda ve çadı r arkası nda netâcen malı m ve mülküm olan 4 yaş lıkı r kı srağı m leylen sârı klar tarafı ndan sirkatla götürülmüşve bil-âhere zabtiye memuru tarafı ndan bulunarak bave olmak hükmüyle bâvehâneye teslim ve mümâ ileyh Rı za Efendi bil-emâne vaz‘-ıyed ider olduğundan alı verilmesi matlubumdur, diyü ba‘de’d-dava ve ledes-sual mümâ ileyh Rı za Efendi dahi bilmenâm vaz‘-ıyedini ancak müdde-i merkûmun netâcen mâlıbulunduğunu külliyen inkâr eyledi. Rumi 12 Temmuz 1324 / Hicri 25 Cemazeyilahir 1326 / Miladi 25 Temmuz 1908 gün Cumartesi Müdde-i Aleyh Rı za Müdde-i Kara Mehmed oğlu İ smail bin Mehmed Müddeiden ber-minvâl-i muharrer müddeası na mutabı k beyyine taleb olundukda ben davamıBahçe Pı nar Karyesinden Molla Ahmed ibni Mehmed Ağa ve Üç Kuyu Karyesinden Ahmed Turan İ bni HacıHalil nam kimsneler ile isbat edeceğini söyledi. Şâhidân-ımerkûmândan Üç Kuyu Karyesinden Ahmed Turan İ bni HacıHalil liecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayenesinde 4 yaş lıkı r kı srak müdde-i merkum Kara Mehmed Oğ lu İ smailin netâcen malıve mülkü olduğ una ben Allah içün ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi iderim. Fi 12 Minhü Şâhid- Çukur Kuyu Karyesinden Diğer ş âhid Bahçe Pı nar Karyesinden Molla Ahmed bin Mehmed Ağa li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağı havalisinde muayene olunan 4 yaş lıve kı r renkli kı srak müdde-i merkum Behrenli Karyesinden Kara Mehmed Oğlu İ smailin netâcen malıve mülkü olduğuna ben ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi iderim. Fi 12 Minhü Şahid Bahçe Pı nardan Molla Ahmed Şâhidân-ımerkûman sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Nâib Tevfik 216 Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehade idükleri iş ‘ar ve tasdik olunmağı n mûcebince müdde-i merkumun husus-ımüddeasıhakkı nda ba‘det-tahlîfaş -ş er‘i zikr olunan Karaoğlu müddeiye teslime müma ileyh Rı za Efendiye tenbih olunduğu. Sayfa 51 Belge 88 Mecidiye Kazasıahalisinden sâhib-i arzuhal Mehmed Efendi İ bni Süleyman Beğ Kaza-i mezkur hükümet konağ ı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde Şeyhenler Kı zı l Koca Karyesi ahalisinden Ali oğlu Mustafa bin Ali muvacehesinde dava idüp der ki; bundan bir buçuk mah akdem Kasabadan Kara Ali oğlu Bekirden 500 kuruş a iş tirâ eylediğ i duru donda dört yaş ı nda bir re’s erkek esbi elyevm merkum yedinde bulunduğundan alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledi. Rumi 21 Temmuz 1324 / Hicri 5 Recep 1326 / Miladi 3 Ağustos 1908 gün Pazartesi Müdde-i merkum Mehmed Efendi İ bni Süleyman Beğ Müdde-i merkumdan ne diyeceği istifsâr olundukda fil-hakika zikr olunan keçi iş bu tarihden altımâh akdem Mecidiyenin Şahid oğlu karyesinden Mustafa oğlu Mehmed nam kimesneden 600 kuruşsemen-i merkû‘ mukâbelesinde iş tirâ ve temellük ve kabz ve kabul idüp ol vecihle mezkûr esb benim ş irâ’en malı m ve mülküm olmakla vaz‘-ıyed iderim, diyü husus-ımüddeayadan tarih istenilirse evveli ve ercihi olmakla müdde-i aleyh merkumdan dava-yıvakfa mutâbı k beyyine taleb olundukda ben davamıkaryemizden Kenanoğlu Osman ve yine karyemiz İ mamıMonla Yusuf ile isbat eyledim, didi. Rumi 21 Temmuz 1324 / Hicri 5 Recep 1326 / Miladi 3 Ağustos 1908 gün Pazartesi Müdde-i aleyh Merkum Şâhidân-ımerkûmândan ve Eğerçi Karyesi ahalilerinden Recep oğ lu Osman bin Receb bin Kenan nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayenesinde duru donda 4 yaş ı nda bir re’s esbi müdde-i aleyh merkum Ömer oğlu Mustafa Şahidoğlu 217 Karyesinden Mustafa oğlu Monla Mehmed nam kimesneden 600 kuruş a iş tirâ ve kabz ve kabul eylediğine ben ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi iderim. Fi 21 Minhü Şahid Eğ erçi Karyesinden Diğer ş âhid Eğerçi Karyesi İ mamıTataroğlu Yusuf bin Bekir bin Ali nam kimesne li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu duru esbi müdde-i aleyh karyemiz ahalisinden Ali oğlu Mustafa bundan altıay akdem Şahidoğlu Karyesinden Mustafa oğlu Monla Mehmed nam kimesneden 600 kuruş bedel-i merfû‘ makbuz mukabelesinde iş tirâ ve temlik eylediğine ben Allah içün ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Fi Minhü Eğerçizir Karyesi İ mamı İ ş bu zabt davasıhuzurumuzda cereyan eylediği tasdik olunur. Fi 21 Minhü Nâib Vekili Mehmed Aza Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t-tezkiye adl ve makbûliş -ş ehade idükleri iş ‘ar ve tasdik olunmağı n mûcebince müdde-i aleyh merkum Mustafa ba‘det-tahlîf zikr olunan esbe müdâhele etmesinin mümâ ileyh müdde‘i Mehmed Efendiye tenbih olunduğu. Fi 23 Minhü Naib Tevfik Sayfa 52 Belge 89 Mecidiyenin Beş ikli Karyesi sâkinlerinden zâtımuarref Şemsiye binti Naci oğ lu Yusuf nam Bekir Bankor Âkı le hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada akd olunan meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde karyemiz Yor ahalisinden Nuri bin Nacioğ lu Halil nam kimesne mahzarı nda bit-tû‘ ve’r-rı za ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki, iş bu tarihden 20 gün akdem merkum Nuri ile bi-ilgâ karyemizden firar iderek nefsimi teslim eyledim, dedikde müdde-i aleyhden ne diyeceği istifsâr 218 olundukda mezbureyi bi-ilgâ karyelerinden alarak HacıAhmed Karyesinde Ömer Kahyanı n hanesinde 37 günden beri orada bulunuyor, nefsini henüz kendime akd ve tenkih etdiremedim, didi. Rumi 21 Temmuz 1324 / Hicri 5 Recep 1326 / Miladi 3 Ağustos 1908 gün Pazartesi Merkum Mezbûre Mezbûrenin kaç sinlerinde olduğunun zeylen beyanızı mmı nda nüfus-ımezkûret behiyyesine. Fi 21 Minhü Sayfa 52 Belge 90 Mezbûre Şemsi ile merkum Nuri hâzı r olduğu ve tarafeynin velileri yani mezbûreninbabasıve velisi Naci oğlu Yusuf bin Hasandan keyfiyet istifsâr olundukda bundan bir sene akdem kı zı m mezbureyi nefsine tezviç ve tenkihe ve Beş ikli Karyesinden İ brahimoğlu Hacıdünür oldı . Ben de didim ki sen evlisin, olmaz dediğ imde ben hânemi kı rk kocadan buraya getirdim, didi. … Bundan iki üç gün sonra yine dünürcü göndermiş , ben bilmedim. İ sa Halil Ağa ve ikisi Bekir vardı r, anlar bilir dediğ im de merkum Halil Ağa mâdem ki bizim üzerimize alı rsı n, dâreyn yüzüğünüzü takı n dedi. Sonra bizim örf ve adetimiz vecihle kahve içildi. Ol suretle akd-i icrâ olmadı , kerimem bu zevce karş u cevap etdi, didi. Fi 22 Minhü Mezburenin Velisi ve Babası İ ş bu zabt davasıhuzurumuzda cereyan eylediği ve münderecâtımuvafı k bulunduğu tasdik eyleriz. Fi 22 Minhü Tasvir memuru 219 Sayfa 52 Belge 91 Bu mesele-i mühimde eimme-i hâzı rân mühim vecihle böyle der ki; Bu suretle tarafeynler ancak nikah davalarıvâki‘ olup icâb-ıvuku bulmasıve akdinde icrâ olmadı ğıcihetle mezbure Şemsi Hanı mı n menkûhasıolmuşolur mı ? Elcevab: Allahü a‘lem olmaz. Nemekahul fakir Müfti-i Kaza-i Mecidiye Ve akd-i îcâb-ıvukû‘ mümkün mü? Sayfa 53 Belge 92 Ankara Vilayeti Kı rş ehri Sancağı na muzaf Mecidiye Kazası nı n Mahsenli Karyesinden sâhib-i arzuhâl Yusuf bin Mehmed bin Bekir nam kimesne kaza-i mezkur mahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkur mal müdürü ve mal memuru Mehmed Emin Efendinin vekili sandı k emini Rı za Efendi İ bni HacıHüseyin muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki; tarihden üç gün mukaddem karyemiz karyemiz derununda dağ ı lmakda iken ashâb-ı itiraz tarafı ndan yâve tutularak zabtiye marifetiyle taraf-ıhükümete sevk edilmiş beldemiz iktizası nca 400 kuruşbedel mukabelesinde iş itrâ edilmişve mezkur keçileri mümâ ileyh Rı za Efendi bil-emâne vaz‘-ıyed ider olduğundan alı verilmesi matlubumdur diyü dava eyledi. Rumi 30 Temmuz 1324 / Hicri 14 Recep 1326 / Miladi 12 Ağustos 1908 gün Çarş amba Müdde-i merkum Müdde-i aleyh müma ileyh Rı za Efendiden ne diyeceğ i sual olundukda filhakika zikr olunan 10 re’s tiftik keçilere bil-emâne vaz‘-ıyed ider olduğunu ikrâr lâkin müdde-i merkumun ş irâ’en malıolduğunu inkâr eyledi. Fi 30 Minhü Müdde-i aleyh müma ileyh Rı za Efendi 220 Müddeiden ber-minvâl-i muharrer müddeası na mutabı k beyyine taleb olundukda ben davamıkaryemiz ahalisinden FazlıOğlu Halil ve Hamza oğlu Süleyman ile isbat eyleyeceğini dermiyân eyledi. Şâhidân-ımerkûmândan Mahsenli Karyesi ahalisinden Halil bin Fazlıbin Yusuf liecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan 10 re’s tiftik keçi hayvanlarımüdde-i merkum Yusufun ş irâ’en malıolduğ unu bilürem diyü vecih üzere ş ehadet-i ş er‘iye dahi iderim. Mahsenli Karyesinden Fazlıoğlu Halil Diğer ş âhid Mahsenli Karyesinden Süleyman bin Hamza bin İ smail li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağı havalisinde muayene olunan 10 re’s tiftik keçi hayvanlarımüdde-i merkum Yusufun ş irâ’en malıolduğuna ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi iderim. Fi 30 Minhü Diğer Şahid Mahsenli Karyesinden Süleyman bin Hamza Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Naib Vekili Mehmed Sayfa 54 Belge 93 Mecidiye Kazasısâkinlerinden sâhib-i arzuhâl Mehmed Efendi İ bni Süleyman Bey kaza-i mezkur mahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde Sungurlu kazasıkuraları ndan Yörüklü Karyesi ahalisinden HacıMehmed Ağa ibni Mustafa bin Abdullah muvacehesinde üzerine dava idüp der ki; bundan beşsene evvel iş tirâ eylediğim malı m ve mülküm iken bundan 4 sene mukaddem zâyi‘ eylediğim 14 yaş ı nda kuyruğ u ve gönü bakı r siyah renkdeki devemin el-yevm merkum Hacı Mehmed Ağa yedinde bulunması yla bil-istihkâk alı verilmesi matlûbumdur, diyü ba‘ded-dava ve ledes-sual ol dahi cevabı nda fil-hakika zikr olunan deveyi bundan 9 sene akdem 18 aded lira-yıOsmânî bedel-i merfû‘ kı ymet mukâbelesinde Mecidiye Kazası nı n Güngüşkaryesi ahalisinden hâzı r-ıbil-meclis Süleyman oğlu Ali Bekirden iş tirâ ve temellük idüp ol suretle mal-ımüş terâm 221 olmakla bi-hakk vaz‘-ıyed iderim dediğini dediğini merkum Bekir Ağa dahi tasdik ve itiraf etmekle husus-ımezkûre tarih-i esbak ve zilliyet beyyinesi olan râcih olmakla müdde-i aleyh dâfi‘-i merkum HacıMehmed Ağadan dava-yıvak‘ate mutabı k beyyine taleb olundukda ben davamıMecidiye Kazasıahalisinden Hasan Oğ lu Yusuf Ağa ve kasabadan Beş eoğlu Seyid Mehmed ile isbat iderim. Rumi 3 Ağustos 1324 / Hicri 18 Recep 1326 / Miladi 16 Ağustos 1908 gün Pazar Mu‘teriz-i merkum Müdde-i aleyh Müdde‘î HacıMehmed Ağa ibni Mustafa bin Abdullah Şâhidân-ımerkûmândan Mecidiye Kazasıahalisinden Yusuf Ağa İ bni Hasan bin Abdullah fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan kuyruğu ve gönü yani siyah renkde 18–19 yaş ı ndaki bir re’s maya deveyi müdde-i aleyh Hacı Mehmed Ağ a iş bu tarihden dokuz sene akdem 18 aded lira-yıOsmani bedel-i merfû‘ mukabelesinde hâzı r-ıbil-meclis GüngüşKaryesinden Süleyman oğlu Bekirden iş tira ve temlik eylediğine ben Allah ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Fi 3 Minhü Şahid Diğer ş âhid Mecidiye Kazası ndan Yaş ar Oğlu Beş e Mehmed Ağa dahi istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan kored dökünü yani siyah renkde 18-19 yaş ı ndaki bir re’s maya deveyi müdde-i aleyh Hacı Mehmed Ağ a iş bu tarihden dokuz sene akdem 18 aded lira-yıOsmani bedel-i merfû‘ mukabelesinde hâzı r-ıbil-meclis GüngüşKaryesinden Süleyman oğlu Bekir Ağanı n yedinde netâcen malıiken mümâ ileyh HacıMehmed Ağa iş tira ve temlik ve kabz ve kabul ederek ol vecihle mümâ ileyhin malımenalıolduğuna ben Allah ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Fi 3 Minhü Şahid Mecidiye KazasıAhalisinden Yaş ar Müdde-i aleyh merkum temyiz eylemiş dir. Fi 3 Minhü Naib Tevfik Şâhidan-ımerkuman sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi 3 Minhü 222 Sayfa 55 Belge 94 Kı rş ehrî Sancağı nı n Ayvalı k Karyesi ahalisinden sâhib-i arzuhal ve bâ‘isül-i‘lâm Çolak oğlu Mehmed bin Çolak Mehmed Mecidiye kazasımahkeme-i ş er‘iyesine mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkur mal müdürü Mehmed Emin Efendinin sandı k emini Rı za Efendi ibni HacıHüseyin Efendi muvâcehesinde üzerine dava idüp der ki; geçen gün hânem derununda sirkat etdirdiğim 4 yaş lısarırenkde 100 kuruşkı ymetlü kara sı ğı r hayvanatı m bâve hükmünde tutularak elyevm müma ileyh Rı za Efendi vaz‘-ıyed ider olduğundan alı verilmesi matlubumdur, diyü ba‘de’d-dava ve ledes-sual ol dahi cevabı nda zikr olunan hayvanata vaz‘-ıyedini ikrâr ancak müdde-i merkumun malıolduğu malumum değildir diyü inkâr eylemeğin müdde-i aleyh mümâ ileyhden ber-minvâl-i meş ruh davası na mutabı k beyyine taleb olundukda, ben davamıkaryemizden Ahmed Oğ lu Mehmed ve diğeri Emin oğlu Ahmed ile isbat edeceğini ve ş âhidleri hazı r olmağla ifadelerinin alı nması nıdermiyân eyledi. Rumi 11 Eylül 1324 / Hicri 27 Şaban 1326 / Miladi 24 Eylül 1908 gün Perş embe Müdde-i aleyh mümâ ileyh Rı za Efendi Müdde-i merkûm Şâhidân-ımerkûmândan Ayvalı k Karyesi ahalisinden Ahmed oğlu Mehmed bin Ahmed ibni Halil li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda filhakika iş bu zikr olunan dört yaş lısarıkogör 100 kuruşkı ymetlü ÇatallıKaryesinden iş tira eylediğine ve el-yevm müdde-i merkum Çolak oğlu Mehmedin ş irâ’en malı olduğuna ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi iderim. Rumi 11 Eylül 1324 / Hicri 27 Şaban 1326 / Miladi 24 Eylül 1908 gün Perş embe Şahid Şâhidân-ımerkûmândan Ayvalı k Karyesi ahalisinden Ahmed bin Emin bin Abdullah li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu zikr olunan dört yaş lısarıkogör 100 kuruşkı ymetlü bir re’s kara sı ğı r hayvanatımüdde-i merkum Çolak oğlu Mehmedin ş irâ’en malıolduğuna ş âhidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi iderim. 223 Fi 11 Minhü Diğer Şahid Müdde-i merkum temyiz olunmuş dur. Naib Şâhidan-ımerkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Minhü Sayfa 55 Belge 95 Mecidiye Kazasıkuraları ndan Mahsenli Karyesi ahalisinden Ahmed bin Osman bin Hüseyin kaza-i mezkur Korkorlu Karyesinden zâtıOsman oğlu Abîd bin Osman ve yine karyeden Hüseyin Çavuşbin Ömer tarifleriyle muarefe Ayiş e bin Halil nam kimesne muvacehesinde ve merkum Halil hazı r olduğu halde dava idüp der ki; mezbureyi bundan iki sene akdem tarafı mdan karyemiz ahalisinden Ahmed Çavuş Küçük vekil olarak mezbureyi bana babasıve velisinin hüsn-i rı zası yla meclis-i ş uhudda 250 kuruşmihr tesmiyesiyle bana bil-vekil TosaklıHafı z vası tası yla akd eyledikden nefsine bana teslime tenbih olunmak muradı mdı r diyü dava eyledi. Ledes-sual cevabı ndan fil-hakika merkum ben nikahlı yı m, didi. Pederi dahi mezbûre, merkum Ahmedin zevce-i menkûha-ıgayr-ımedhûl-bahası dı r. Rumi 18 Eylül 1324 / Hicri 5 Ramazan 1326 / Miladi 1 Ekim 1908 gün Perş embe Muarref Osman oğlu Abîd bin Osman Muarref Hüseyin Çavuşbin Ömer Velisi Müdde-i aleyha Müdde‘î İ ş bu zabı t davasıhuzurumuzda cereyan eylediğ ini tasdik ideriz. Fi 18 Minhü Odacı Meclis-i İ dare Azası ndan Ali 224 Sayfa 56 Belge 96 Yozgat Sancağı nı n Köseoğlu Mahallesinden Atkı yasan Agop Efendi veledi Cı rson vekili mahalle-i mezbureden Aleksan Efendi veledi Kitorak Kı rş ehri Sancağı na tabi Mecidiye Kazasıkuraları ndan HacıHasanlıKaryesi sakinlerinden iken bundan akdem vefat iden Monla Osman bin HacıÖmerin verâsetini zevce-i metrûkeleri Rukiye binti Hasan ve diğ eri Ayiş e binti Hacıİ smail ve sulbiye kebir oğlu Battal ve Cafer ve Ömer ve sulbiye sağir oğlu Hacıve sulbiye sağire kı zıServer ve Hanı m ve Sunaya mahsus olduğu ş er‘an hakkı ndan müteveffâ-yımerkumun Rayger nam Atkı yasan Agop Efendini vekili Aleksan Efendi müteveffânı n sulbiye kebir oğlu mezburları n bâhüccet-i ş er‘iye-i mahsusunda er karı ndaş larıÖmer bin Osman muvacehesinde dava idüp der ki müvekkilim Agop Efendinin müteveffa Osman zimmetinde iki kı ta sened mûcebince birisi 22 aded OsmanlıLirasıFi 19 Ağostos sene 1316 tarihli sened mûcebince diğeri Mecidiye liradan 9 kuruşhasebiyle ve Fi 13 Şubat sene 1317 tarihiyle müverreh bir kı ta sened mûcebince kendi 1000 kuruşki cem‘an 3200 kuruşzâyi‘ akçeyi müteveffâ-yımümâ ileyhden öküz ve buğday zâtı nı n bedeli olarak 1620 kuruştevârih-i muhtelifede semânıolup el-yevm semândan mütebâkî 1500 kuruşalacak hakkı mıkablel-edâ vel-ifâ dikkat etmekle meblağ -ı mezkuru dahi merkum ile veraset-i sâireden alı verilmesi matlûbumdur, diyü ba‘deddava ve ledes-sual ol dahi cevabı nda sened-i mezkurları n babası nı n olmadı ğı nıve borcu kalmadı ğ ı nıve müddeinin 1600 kuruşkarş u buğday semanlarıolduğunu müdâfaa-i dermiyân eylemişyani iki kı ta senedi ki babası nı n borcuna karş u bir çift öküze 12 liraya bir inek bir tutuş la 4 liraya ve 200 kuruşsemanıvardur. Bir kilim birer Mecidiye sene 38 beş… … semeni vardı r. Bunlar fakat bize pazartesi gününe kadar mühlet-i ş er‘î i‘tâ edilmesini taleb eyleriz, didi. Taraf-ış er‘iyeden pazartesi gününe kadar tarafeyne mühlet. Müdde‘î Müdde-i aleyh Tarafeyn bil-vürûd müdde-i aleyh merkum söze atı larak ben dava-yı… yani 22 liralı k senede karş u karyemizden Hasan Ağa oğlu Hacıve yine karyemizden 225 Mehmed oğlu Ahmed ve HacıAhmed yedine Aş ir oğlu Süleymana ve kasabadan Hüseyin Balâ oğlu Ganîb ve Afş ar oğlu Ali Bey ile isbat iderim, dedi. Rumi 6 Teş rin-i evvel 1324 / 23 Ramazan 1326 / Miladi 19 Ekim 1908 gün Pazartesi Bayram ertesine ta‘lîk olundu. Sayfa 57 Belge 97 Mecidiye Kazasıkurâları ndan Halaçlıkaryesi ahalisinden sâhib-i arzuhal Hasan bin Mahmud kaza-i mezkur Korkorlu Karyesinden Emin bin Abbas muvacehesinde üzerine dava idüp der ki; iş bu tarihden üç sene akdem merkum bir bahar mevsiminde karyem bulunan HalaçlıKaryesinde kendi hânemde hâzı r-ımerkûm oğlum Osmanı n hâlihazı rı nda ve mezbûrenin kerimesi Melek nam mezbureyi kendi sofrası nda olduğu halde oğlun merkuma Allahı n emri üzerine virdim, didi. Ben de o meclis-i ağlam içün gereği gibi aldı m, kabul etdim, didim. Ol sûretler mezbure Melek oğlum Osmanı n zevce-i menkûha-i gayr-i medhûl-bahasıolmı şiken babasımerkum Emin mezbûreyi diğerine tezviç ve tenkih ideceğinden sual olunup kabl-i ş er‘iyeden tenbih olunmasımatlûbumdur, diyü dava eyledi. Rumi 23 Teş rin-i evvel 1324 / Hicri 10 Şevval 1326 / Miladi 5 Kası m 1908 gün Perş embe Müdde-i merkum Müdde-i aleyh merkum Emin Ağadan ne diyeceği istifsâr olundukda katiyyen bu yolda bir nikâh davasıolmamı ş dı r, diyü inkâr eyledi. Müdde-i aleyh Müdde‘iden müddeası na mutâbı k beyyine taleb olundukda Aziz Murad Köçenli Osman karyemizden Mustafa oğlu Ahmed ve HacıAli oğlu Hüseyin ve müdde-i aleyh merkûmlar meclis-i idare azası ndan İ lyaz Ağa ve mahdumu Veli Ağa bin Galiyaz ve Zaknek oğlu Osman ile isbat eylerim ve ş âhidler mâh-i hâl-i Arabinin 13. cumartesi günü ikame eyledim. Rumi 23 Teş rin-i evvel 1324 / Hicri 10 Şevval 1326 / Miladi 5 Kası m 1908 gün Perş embe Müdde-i aleyh merkum Emin 226 Müdde-i merkum Hasan bin Mahmud Sayfa 58 Belge 98 Kı rş ehrînin Kı zı lca Karyesinden HacıOsman bin Yusuf Mecidiye Kazasımahkeme-i ş er‘iye odası nda ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkur mal müdürü ve beytül-mâl memuru Mehmed Emin Efendinin vekili sandı k emini Rı za Efendi muvacehesinde dava idüp der ki, yedimde tenâcen malı m ve mülküm olan 200 kuruş kı ymetinde sarıkoger donda altıyaş ı nda bir re’s kara sı ğı r öküzümü bundan 16-17 gün akdem Çimpek Dağı ndan sirkat etdirip elyevm yave olarak mümâ ileyh yedinde bulunması yla bil-istihkâk taleb iderim, diyü ba‘ded-dava ve ledes-sual fil-hakika ol dahi muharrere ile mezkur olan bir re’s öküze bil-emâne vaz‘-ıyed ider olduğunu ikrâr ancak müddeinin malıolduğu benim malumum değ ildir diyü inkar eyledi. Rumi 1 Teş rin-i Sani 1324 / Hicri 19 Şevval 1326 / Miladi 14 Kası m 1908 gün Cumartesi Müdde-i aleyh Rı za Müdde‘î Kı zı lca Karyesinden Müddeiden davası na mutabı k beyyine taleb olundukda karyemizden Süleyman oğ lu Mustafa Çavuşve Beş ikli Karyesinden Murad ile isbat iderim dedikde ş ahidlerden İ brahim oğ lu Murad nam kimesne li-ecliş -ş ehâde meclis-i ş er‘a hazı r olup istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan altıyaş ı nda koger donda sağkulaklarıarkasıoyuk olan öküz müdde-i merkum HacıOsmanı n netâcen malıolduğuna ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim. Fi 1 Minhü Şahid Beş ikli Karyesinden İ brahim oğlu Murad Diğer ş âhid Kı rş ehrinin Kı zı lca Karyesinden Mustafa bin Süleymana dahi istiş hâd olundukda fil-hakika iş bu hükümet konağıhavalisinde muayene olunan bir re’s kara sı ğı r ökümü müdde‘i HacıOsmanı n netâcen malıolduğ una ben ş âhidim ve ş ehadet iderim. Fi 1 Minhü Şahid Kı rş ehrinin Kı zı lca Karyesinden Süleyman oğlu Mustafa 227 Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen tezkiyeye havale ş üd. Fi 1 Teş rin-i sâni sene 1324 Naib Tevfik Şâhidân-ımerkûmân sı rran ve alenen lede’t- tezkiye adl ve makbûliş -ş ehâde idükleri iş ‘âr ve tasdik olmağı n müdde-i merkum ba‘det-tahlîfi‘ş -ş er‘î mûcebince mezkur öküz müddeinin malıolduğuna hükm-i ş er‘il-ehak olduğu. Rumi 1 Teş rin-i Sani 1324 / Hicri 19 Şevval 1326 / Miladi 14 Kası m 1908 gün Cumartesi Nâib-i Şer‘-i Mecidiye Tevfik Sayfa 59 Belge 99 Boğaz Evci karyesinden ve asker-i ş âhâne efrâdı ndan iken bundan akdem vefat iden Mehmed bin Mehmedin veraseti babasımerkum Mehmede münhası ra olduğu KabaklıKaryesinden Şakir bin Hüseyin ve Mustafa bin Mehmedin verasetini babası merkum Mehmed ile li-ebeveyn er karı ndaş ı na münhası ra olduğ u muhzı r-ımerkum mayitde bi nesc- ş er‘î sâbit ve verâsetlerine hükm-i ş er‘il-ehakk olmuş dur. Rumi 10 Teş rin-i sani 1324 / Hicri 28 Şevval 1326 / Miladi 23 Kası m 1908 gün Pazartesi Şahid- KabaklıKaryesinden Mustafa bin Mehmed Şahid- KabaklıKaryesinden Şahir bin Hüseyin Müdde-i Boğaz Evciden Mehmed Sayfa 60 Belge 100 Kı rş ehri Sancağı na muzaf Mecidiye Kazasıkurâları ndan Kilise Fakı lu karyesi sâkinlerinden ve efrâd-ıasâkir-i ş âhâneden iken bundan akdem vefat iden Mansur oğlu Ömer bin Mansurun veraseti vâlidesi Ayiş e biraderleri Mehmed ve Ahmed ve Emin ve hemş ireleri Şehriban ve Elifeye münhası ra olduğu ve anlardan baş ka vârisi ve terekesine müstehakk-ıaharıolmadı ğımüddeiye-i merkumandan Mehmed Efendi 228 bin Abdurrahman Ağa ve Abdurrahman bin Mehmed Efendi ş ehadetleriyle merkûmları n verasetlerine hükm-i ş er‘il-ehakk olundu. Rumi 25 Kanun-ıEvvel 1324 / Hicri 14 Zilhicce 1326 / Miladi 7 Ocak 1909 gün Perş embe Şâhid- Kilise Fakı lu Karyesinden Abdurrahman bin Mehmed Şahid- Kilise Fakı lu Karyesinden Mehmed bin Abdurrahman İ ş bu zabt ceridesi bu mahalde resîde-i hitâm buldı . Hicri 25 Zilhicce 1326 / Rumi 5 Kanunusani 1324 / Miladi 18 Ocak 1909 gün Pazartesi İ ş bu mahalden sonra ma‘a ilâveten 34 varaka ve 69 sahifeden ibaret idüğü. Hicri 25 Zilhicce 1326 / Rumi 5 Kanunusani 1324 / Miladi 18 Ocak 1909 gün Pazartesi Vekil-i Nâib-i Kaza-i Mecidiye Sayfa 60-61 Belge 101 Numro-1 Mecidiye KazasıMahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i enverde Güngeş Karyesinden Hüseyin Kerimesi Fatı ma binti Hüseyin ibni Halil imzası yla verilen istid‘âda tarihden beşmâh akdem zevci Ali oğlu Bekir İ bni Habonun kendisini talakıselâse ile tatlikinden ibaretdir. Hatta kendüsünde mihr-i müeccele hakkı m olan 151 kuruşve 100 kuruşda mihr-i muaccele ki cem‘an 251 kuruşile nafaka-i adet-i muayyene -i ma‘lûme dahi bittakdir merkum beğden alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava eyledi. Hicri 27 Zilhicce 1326 / Rumi 7 Kânunusani 1324 / Miladi 20 Ocak 1909 gün Çarş amba Müdde‘iye Fatı ma Zevc-i merkum Bekirden buna karş u ne dir olduğu sual olundukda mezbure Fatı mayı 251 kuruşmihr-i müeccel ve muaccele namı yla zevce-i menkûha medul-bahası olduğunu ikrar ancak üç talak ile boşolduğu beşimzayıhâvi talak-nâme esnası nda 229 kendüsünün akı l baş ı nda olmayup ser-firaşolduğ unu dermiyân ile inkara tasdî eylediği ş üd tarafeynin parmak ve imzalarıolduğunu tasdik eyleriz. Hicri 27 Zilhicce 1326 / Rumi 7 Kânunusani 1324 / Miladi 20 Ocak 1909 gün Çarş amba Mahkeme idare Azası ndan Mahkeme Odacı sı Ali Ahmed Çelebi oğlu Bekir Müdde-i müsted‘iye-i mezbure Fatı madan ibrâr edilen talak-nâmede esâmileri muharrer ş uhûdla mebnî yahud kendüsünün tatlik eylediğine dair zevci müdde-i aleyh hâzı r-ımerkum Bekirden katiyyen talak müddeası nıinkârı na mukârek kimselerle isbat ideceği sual olunduğu ş üd. Hicri 27 Zilhicce 1326 / Rumi 7 Kanunusani 1324 / Miladi 20 Ocak 1909 gün Çarş amba Vekil Kilise Karyesinden Şahidlerden Bektaş zade Mehmed Hilmi Efendi ve GüngeşKaryesinden Abdüssamed Oğ lu Hüseyin ve nefs-i kasabadan Çör Halil oğlu Hasan ve GüngeşKaryesinden Mustafa oğlu Osman nâmûn kimesneler ile isbât ideceği, baş ka ş âhidan olduğunu tezkâr eyledi. Hicri 27 Zilhicce 1326 / Rumi 7 Kanunusani 1324 / Miladi 20 Ocak 1909 gün Çarş amba Müdde‘î Fatı ma Şâhidanlardan Bektaş zade Mehmed Hilmi Efendi celb ve isticvâb olundukdan sonra müdde-i aleyh merkum Bekir 5 Ağustos sene 1324 tarihinde Alem Pı narıkaryesinde talak-ıselase ile tatlik idüp hatta müeccele ve muaccelesine bedel bir kat tabak ile bir çuval verdiğini ş ehadet etdi. Ve mezbureyi dahi velisi babasıve zevc-i mutlakı nı taleblerinde tarif eyledi. Hicri 27 Zilhicce 1326 / Rumi 7 Kanunusani 1324 / Miladi 20 Ocak 1909 gün Çarş amba Şahidlerden Bektaş zade Mehmed bin HacıHalil ibni Ali Diğer ş ahid Kasabadan Çabur Halil Oğlu Hasan bin Halil İ bni Abdurrahman dahi ş âhid-i müma ileyh Mehmed Hilmi Efendinin ş âhidden vecihle edâ-yış ehadet-i ş er‘iyye eyledi. 230 Hicri 27 Zilhicce 1326 / Rumi 7 Kanunusani 1324 / Miladi 20 Ocak 1909 gün Çarş amba Çabur Halil Oğlu Hasan bin Halil Şâhidân-ımerkûman bir nesc-i ş er‘i edâ ve ifâ-yış ehadet eyledikden sonra müdde-i aleyh Bekirden iş bu ş ahidler hakkı nda bir kez ne diyeceği sual olundukda ş ahidlerin alel-usul tezkiyelerini taleb etdi. Hicri 27 Zilhicce 1326 / Rumi 7 Kanunusani 1324 / Miladi 20 Ocak 1909 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Bekir Müdde‘iye Fatı ma Tarefeynin ifaedeleri huzurumuzda zabt olunarak parmak iş aretleri kendülerinin olduğunu tasdik eyleriz. Mahkeme Odacı sıYusuf Mahkeme Azası ndan Süleyman Vekil-i Naib-i Kaza-i Mecidiye Şâhidân-ımümâ ileyhlerin sı rran ve alenen tezkiyeye havale olunduğu ş üd. Hicri 29 Zilhicce 1326 / Rumi 9 Kânunusani 1324 / Miladi 22 Ocak 1909 gün Cuma Mezbure Fatı manı n … olan günlük nafaka ve sükenâsıhuzur-ış er‘iyesinde mahkeme bidâyet odası nda aza-i dâimi muvâcehesinde takrir edilen ş ehriye elliş er kuruş una cem‘an 150 kuruşnafaka ve sekene takdir idüp cem‘an ber-vech-i muharre mihr-i müeccel ve muaccel tesmiyesi ile muhâsibülmecmu‘u 400 kuruş un mezbure Fatı maya edası yla ve tezkiye vrakası nda esamileri muharrer isimlerimiz ki İ mam Mustafa bin ArabacıSüleyman ve Muhtar-ıevvel Ömer bin Bayram Ağa ibni Ali Bey ve Azadan Süleyman Beyzade Mehmed Bey ibni Mehmed Bey ile alenâmı z ki mahkeme-i bidayet odacı sıYusuf bin Seyyid ve İ cra mübâş iri Hasan bin Süleyman Bey nâmân kimesnelerin tezkiyelerinde ş âhidan-ımerkûmân adl-i makbuliş -ş ehade oldukları nda müdde-i aleyh merkum Bekir bin Alinin zevcesi hâzı ra-i mezbure Fatı ma binti Hüseyini tatlik eylediği sâbit olunmakla hukuk-ıhüküm verildiği kayd-ı ş üd. Hicri 9 Muharrem 1327 / 18 Kânunusani 1324 / Miladi 31 Ocak 1909 gün Pazar Kâtib-i Zabt Şâhid-i merkum 231 Sayfa 62 Belge 102 Numro- 2 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesi ahalisinden sâhib-i istid‘â Ali Usta Oğ lu HacıMusa bin Ali kaza-i mezkur mahkeme-i ş er‘iyyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde derûn-ıarzuhalde ismi mezkur karye merkum ahalisinden Çelebi Efendi oğlu İ hsan ve gâib-i anil-meclis Şevki benân-ıHacıİ brahim Efendi muvâcehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp tarih-i istidadan yedi ay akdem 500 kuruşkı ymetlü bir re’s kara sı ğı r öküzümü hâzı r-ımerkum İ hsan telef eylediğinden kı ymet-i mezkuru taleb iderim diyü dava eyledi. Hicri 1 Muharrem 1327 / Rumi 10 Kânunusani 1324 / Miladi 23 Ocak 1909 gün Cumartesi Müdde‘î HacıMusa Müdde-i aleyh merkum İ hsandan ne diyeceği sual olundukda katiyyen müdde-i merkumun iddia ve isnâd-ıvâkı ası nıred ve inkâra tasdi eyledi ş üd. Müdde-i aleyh İ hsan Müdde-i merkum HacıMusaya müddeası na mutabı k beyyine taleb olundu ise de asla ş âhidi olmadı ğ ı nıtezkâr eyledi. Müdde-i aleyhe yemin verilmesini taleb etmekle merkum İ hsan dahi adem-i ilme vâkı f olduğuna dair teklif olunan yemin-i bil-ahd-ı edaya tenbih olunduğu ş üd. Hicri 15 Muharrem 1327 / Rumi 24 Kânunusani 1324 / Miladi 6 Şubat 1909 gün Cumartesi Kâtib-i Zabt Naib Teklif edilen yemin-i bil-ahdi icra etmekle bilâ-beyyine merkum İ hsan muârazası ndan men‘ olunduğu kayd-ış üd. Ziyâeddin Hicri 15 Muharrem 1327 / Rumi 24 Kânunusani 1324 / Miladi 6 Şubat 1909 gün Cumartesi Ol bâbdaki muârazadan men‘ i‘lâmıkı lı ndımı ? 232 Hicri 15 Muharrem 1327 / Rumi 24 Kânunusani 1324 / Miladi 6 Şubat 1909 gün Cumartesi Sayfa 62-63 Belge 103 Numro: 3 Tahakkuk-ıma‘zeret-i ş er‘iyesine mebnî husus-ıâti’l-beyânı n mahalinde ketb ve tahrîr ve istima‘-ış ühûd ve fasl-ıhakikat içün cânib-i ş eriat-ıgarrâdan me’zûnen bilmahkeme irsâl buyrulmakla Mecidiye Kazasıkasabasımahalâtı ndan Cami-i Kebir mahallesinde kâin Hüseyin Bey İ bni Mustafa Beyin hânesine varı lup zeyl-i sahifede mektûbül-esâmî müslimîn huzurları nda akd-i meclis-i ş er‘-i âlî itdikde mîr mümâ ileyhâ hânesinde müste’ciren sâkine ve sin ve çetmesinin bulûga tahminen vel-hâlete hâzihi 15 yaş ı nda olmakla mukarrasa ve muarrefet olan sâhibe-i arzuhal an-ası l Tekfur Dağıahalisinden olup Yozgat Sancağı nı n AkdağMadeni Kazasıredif binbaş ı kerimesi olup iş bu bâ‘isetül-vesîka Fatı ma-i Bakı ye ibnetül-müteveffa Zeynelabidin ibni Ahmed Kemal Efendi dimekle arîza nam Bekir bâliga ve âkı le meclis-i ma‘kûd-ı ş er‘-i ş erif-i enverde gâib-i anil-meclis vel-bilâd kaza-i mezkur sakinlerinden an-ası l Ahı slavî Küçük Hacıİ brahim Efendiye iş bu hâzı r-ıbil-meclis validem Hafîze Rüveyda Hanı m ibnetül-müteveffâ İ smail Efendi kendüsi ba‘dehû tarih-i hüccetden yedi sene evvel 1317 senesi mâh-ıMart ibtidâsı nda vâlidem mezbure merkum Hacı İ brahim Efendiye akd ve nikah olunup akabinde derûn-ıarzuhalde ismi mezkur evlâd-ımaneviyesine yani gâib-i anil-meclis vel-bilâd merkum Halid bin Hacı İ brahim Efendiye velâyet ve vesâyet-i vekâleti bulunan hâzı ra-i bil-meclis vâlidem mezbure muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam ve ta‘bir-i anil-meram idüp mezbure validem Hafiza Ruveyde Hanı m bil-vesâye vel-velâyete olmak hasebiyle hâl-i sabavetimde sağir evlad-ımaneviyesi olan oğulluğ u gâib-i anil-hâzı r merkum Halide bil-velâye ve bil-vekâlete … binbir kuruşmihr-i müeccele ve mihr-i muaccele tesmiyesiyle bil-velaye inkâh ve tezviç ve tezevvüç ve kabul eylediğini âlime olduğum zamandan beri tezviçin vakt-i büluğunda nefsimi ihtiyariytle fesh mülahazası nda iken iş bu yevm-i pençş enbe günü ales-sabah mahall-i mezkurede sekene olduğum menzilde bâliğa olduğum anda nefsimi ihtiyar ve akd-i mezbureden itiraz ve istiş hâd etmiş dim. Mezbure vâlidem Hafiza Hanı ma mahkemeden gâib 233 merkûmâ izâfetle sual olunup akd-i mezburun feshiyle hükm olunmak ve gâib-i merkum Halid bin Hacıİ brahim Efendiye de müekkilesi mezbureye izâfetle berâ-yı ma‘lûmât mahalline kendüsine ita ve tebliğve teslime-i sâbitesi dahi yedime i‘tâ kı lı narak alı verilmesi matlûbumdur, dedikde gı bbetüs-sual mezbure Hafiza Rüveyda Hanı m cevabı nda müdde-i merkumu ber-vech-i muharrer her ikisinin bil-vesaya ve bil-vekalete velâyeti hasebiyle sağir evlad-ımuayyenesi olan oğ lanıgâib-i anilmeclis vel-bilâd mezbur Halid bin Hacıİ brahim Efendiye inkâh ve tezviç ve tezevvüç ve kabul eylediğini ikrâr-ıkelam vech-i meş ruh üzere olan müddeası malum değ ildür, diyü inkarıtasdî eylediği ş üd. Hicri 13 Muharrem 1327 / Rumi 22 Kânunusani 1324 / Miladi 4 Şubat 1909 gün Perş embe İ mza: El-müddeiye-i mezbure Fatı me-i Bakı ye bintül-mütevvefa Zeynelabidin kerimeleri İ mza: El-müddei aleyhâ’l-müvekkelete Hafîze-i Rüveyda Hanı mm binti İ smail İ simleri bâlâda mümzi ve mümhir mezburetanı n ber-minvâl-i muharrer ifadeleri meclisimiz hazı r olduğu halde zabt edilüp ol vecihle iş bu mahalle ş erh ile bit-tescil tasdik eyleriz. Hicri 13 Muharrem 1327 / Rumi 22 Kânunusani 1324 / Miladi 4 Şubat 1909 gün Perş embe Muarref Tarif ş ahidleri Hazı rûn Muhtar-ıevvel İ mam Mustafa bin Ömer Müdde‘iye-i müsted‘iye-i mezbure Fatı ma Bakı ya Hanı mdan ber-mûceb-i zabt-ı dava minvâ-i muharrer müddeası na muvafı k kimlerle mübeyyene-i beyyine ideceği sual olundukda mahalle-i mezkur İ mamıMustafa Efendi ve Çelebi Abdurrahman Efendi ve muzâherât kâtibi Hazı m Efendi ve ibtidâiye muallimi Ahmed Efendi nâmunlar ve kezâlik zabtiye Mehmed Ağa haremi ehli cezire-i vukufe-i müslimînden Emine binti Süleyman ve Yusuf Usta zevcesi diğer Gülizar binti Abdi Ağ a nam mezbure zât ve nâmûn kesanlarla isbat-ı müddeiye edeceğini ve bunlardan maada asla ş ahidleri olmadı ğ ı nıtezkar eylediği ş üd. 234 Hicri 13 Muharrem 1327 / Rumi 22 Kânunusani 1324 / Miladi 4 Şubat 1909 gün Perş embe Müdde‘iye-i mezbureyi bil-ma‘rifet-i ş er‘iye-i hâzı rûn li-ecliş -ş ehâdet-i meclis-i meclis-i ş er‘a ikâme eylediği adûl-i … ricâl-i müslimînden ve mahalle-i mezkur İ mamıMustafa Efendi ibni Süleyman Efendi ve Abdurrahman Efendi ibni Ahmed bin el-müteveffa Abdurrahman ve Kâtib Hazı m Efendi bin Abdurrahman bin Hacı Salih Efendi ve İ btida muallimi Ahmed Efendi ibni Kası m bin Habib Efendi nâmânlarla ehl-i habre-i vukûfe-i mezburetân Emine binti Süleyman ibneti Abdullah ve Gülizare binti Abdullah ibneti Abdülmuttalib nâmân hatunlar salifül-beyan nâmûn kimesneler li-ecliş -ş ehade meclis-i ş er‘a hâzı rûn olup istiş hâd olundukları nda filfevâki‘ iş bu müdde‘iye-i hâzı ra-i mezbure Fatı ma Bakı ye ibnetül-müteveffa Zeynelâbidin Efendisine hâliye-i Muharreminin 13. gününe musâdif yevm-i pençş enbe günü gündüzden saat dört raddesinde bizi sâkine olduğ u bu menzile çağ ı rup ben bu anda bâliğa olmamakla nefsimi ihtiyar idüp vâlidem hâzı ra-i bilmeclis Hafı ze Rüveyde Hanı mı n bil-vesaye ve bil-velâyete ve gâib-i anil-meclis velbilâd olan Mastuyeski? yani Adgi? Oğulluğu sağir Halid ibni Hacıİ brahim Efendiye vekaleti ve velayeti mahkemesi hasebiyle bil-velâyete eylediği akdden a‘râz eyledim, diyü bizleri esas-ıdava eyledi. Biz bu hususa bu vecih üzere ş ahidlerden istiş hadlar ideriz diyü her biri müstehakk-ıbil-hı fz vel-ma‘nâ bil-muvâcehe ve anil-gâib vâlidem müvekkele izafetle edâ-yı ş ehadet-i ş er‘iyye etmeleriyle ş âhidân-ı merkuman ve mezbûretân ledeş -ş ehadet olduklarıba‘del-kabul mezbure Hafize Rüveyda Hanı mdan kabul ve adem-i kabulleri sual olundukda alel-usul tezkiyelerini taleb eylediğ iş üd. Şahid Emine- Şahid Gülizar- Şahid- Şahid Mustafa bin Ömer Hicri 13 Muharrem 1327 / Rumi 22 Kânunusani 1324 / Miladi 4 Şubat 1909 gün Perş embe Şâhidun-ımümâ ileyhûnlar ehl-i habre ş âhidân-ımezbûrânlar: Mensup oldukları mahalle-i mezbur eimme ve muhtârân ve heyet-i ihtiyâriyelerinden. El-imza: Müdde-i aleyha müekkele Hafize Ruveyda El-imza: Müdde-i mezbure Fatı ma Bakı ye 235 Sı rran tezkiyeleri hakları nda mestûre ve ba‘dehû alenen tezkiyelerinin mahallinde ifâ-yımüstehakkıiçün tezkere tastir olunmağı n mahkemelerinin ba‘det-tezkiye yevm-i ahîre ta‘lîk eylediğ i tarafeyne tefhim kı lı ndış üd. Hicri 15 Muharrem 1327 / Rumi 24 Kânunusani 1324 / Miladi 6 Şubat 1909 gün Pazartesi Katib-i Zabı t ve Memuru Yazı lan mesture ş ahidûn-ımümâ ileyhûnlardan ve mezburâtarı n her biri usul mevzuuna tevfikan evvelâ bâ-varaka-i mestûre mensup olduklarıkasaba ve mahalât-ı mezkur hatibi ve İ mamıNecib Bey ibni Mustafa Bey ve muhtar-ıevveli Ömer Ağa bin Bayram ve ihtiyar azaları ndan Mehmed Efendi bin Mehmed Bey ve Hüseyin Bey ibni Mustafa Bey nâmûn kimesnelerden sı rran ve ba‘dehû mezburan ile her biri kasaba-i ma‘lûme mahalatı ndan olup hükümet odacı sıYusuf Ziya Efendi ibni Seyyid ve Adliye İ cra Mübaş iri Hüseyin Bey ibni Meshan Bey ve mahzı r-ış er‘iye Osman Efendi bin Hüseyin Bey nâmun mümâ ileyhunlardan kezalik bil-muvacehe alenen ledet-ta‘dil vet-tezkiye adl ve makbuliş -ş ehade idükleri iş ‘âr ve ihbâr olunup ş ehadetleri hîz-i kabulünde vâkı a olmağı n müdde‘iye-i mezbure Fatı ma Bakı ye hîn-i bulûgunda ihtiyar-ıfirkat idüp ba‘dehû kavlen ve fiilen akzd-i mezbûru mücîze olmağı na ba‘det-tahlîf-iş -ş er‘î mûcebiyle akd-i mezburun feshini bit-taleb mezbure Fatı ma Bakı ye Hanı m emta’-i ş er‘ ile kabl-i ş er‘den irsal buyrulan mevlana Katib Cemil Efendi dâileri marifetiyle hânesinde müdde‘iye ve müddeiye-i aleyhâ mezbure müvekkile-i mümâ ileyhe izafetle akd-i mezburun feshiyle ba‘del-hüküm vet-tenbih tarafeynin ifadeleri zabt ve ketb olunduğu kayd ş üd. Hicri 15 Muharrem 1327 / Rumi 24 Kânunusani 1324 / Miladi 6 Şubat 1909 gün Pazartesi Hâzı rûn: Aza Hasan Hüsnü Muhtar-ıevvel Mustafa bin Ömer Katib-i zabt ve emennâ-yış er‘iye Mehmed Efendi bin Mehmed Bey Hüseyin Bey İ bni Mustafa Bey Cem‘inin aslı nımezbureye verilmek üzere aldı m. 236 Rumi 15 Şubat 1324 / Hicri 7 Safer 1327 / Miladi 28 Şubat 1909 gün Pazar Mûcebince hüccet-i ş er‘iyesi bit-tanzim ahkam-ış er‘iye olduğunu ş üd. Hicri 16 Muharrem 1327 / Rumi 25 Kânunusani 1324 / Miladi 7 Şubat 1909 gün Pazar Sayfa 64-65 Belge 104 Teflek Kebir Karyesinden Demürci oğlu Bekir nam kimesne Mecidiye Kazası Mahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde bâ-arzuhâl Teflek Kebir Karyesi sâkinelerinden derun-ıarzuhalde ismi mezkure mahkeme azası ndan Cemil Efendi ibni Mehmed Ağa ve Mahkeme odacı sıYusuf Ziya ibni Seyyid tarifleriyle muarref müteveffa İ sa kerimesi Medine binti İ sa muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp mezbureyi tarihden 12 gün akdem tarafı mdan Battal Efendi ibni İ brahim Ağayımezbur Ziya akde vekil idüp ol dahi Molla Osman ve Kör Hasan oğlu Mehmed muvacehesinde bil-vekâle mezbure Medinenin tarafı ndan dahi Veli Kahya İ bni Ahmed vekaletiyle mezburenin biraderleri Bekir ve Saidin ve Mehmedin ve diğer ş ühud mahzarı nda 100 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle bilvekâle mezbureyi bana akd ve tenkih ve ben dahi ol miktar mihr-i müeccel tesmiyesiyle kabul eyledim. Sual olunup mezbureyi bil-iğfâl kasabaya birâderleri Said Ağa ve Ceran oğlu Ömer getürmişoldukları ndan mezbure ise bana nefsini teslimden ebâ ve imtina eder olmakla itaat ve inkı yad ve hukuk-ızevciyete mürâ‘at etmesi muradı mdı r diyü dava eyledi. Hicri 29 Muharremül-haram 1327 / Rumi 7 Şubat 1324 / Miladi 20 Şubat 1909 gün Cumartesi El-müdde‘i müsted‘î Bekir Mezbureye buna karş u ne diyeceği sual olundukda ol dahi cevabı nda nikah müddeası nıkatiyyen inkâr tasdî eylediği ş üd. Hicri 29 Muharremül-haram 1327 / Rumi 7 Şubat 1324 / Miladi 20 Şubat 1909 gün Cumartesi Müdde‘a aleyhâ Medine 237 Müdde-i merkum Bekirden müddea-yısâbı kası na mutabı k beyyine havale olunduğ u ş üd. İ ş bu ifade huzurumuzda alı ndı ğı nıtasdik eyledim. Hicri 29 Muharremül-haram 1327 / Rumi 7 Şubat 1324 / Miladi 20 Şubat 1909 gün Cumartesi Mübaş ir Hasan Bey Mahkeme Azası ndan Battal Efendi İ bni İ brahim Ağa müdde-i Bekir tarafı ndan vekalet idüp Kör Hasan oğlu Mehmed ve Nizam oğlu Molla Osman ş ehadetleriyle iş bu tarihden 14 gün akdem saat 3–4 raddelerinde Battal Efendi hanesinde 100 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle mezburenin tarafı ndan biraderi Mehmed hanesine gidüp mezbure Medine Hatun dahi tarafı ndan Muhtar Veli Ağayıvekil iderek Süleyman Efendi oğlu Kamil ve Kör Hasan oğlu Mehmed ve Nizam oğlu Molla Osman muvâcehelerinde karye İ mamıŞevki Efendi marifetiyle bil-vekalete akdlerini icrâ eylediği kayd ş üd. Hicri 2 Safer 1327 / Rumi 10 Şubat 1324 / Miladi 23 Şubat 1909 gün Salı El-vekil Battal Teflek Kebir Karyesinden Ahmed oğlu Veli beni Ahmedden ber-vech-i müddeiye mezbure Medine Hatunun tarafı ndan iş bu tarihden 14 gün mukaddem akş am saat 2 raddelerinde mezburenin biraderi Mehmedin hanesine gidüp iş bu müdde-i merkum Bekirin tarafı ndan vekil Battal Efendi marifetiyle 100 kuruşmihr-i müeccele tesmiyesiyle merkum Bekir ve Seni akd ve nikâh ideceğiz, tarafı ndan beni vekil ettin mi, dedikde ol dahi 4 nefer çocukları mıbeslerse vekil ol beni akd et, dedi. Biz de irtesi gün saat 3–4 raddelerinde tarafeyn bit-terâzi mahzar-ış uhuddda akd ve nikah idüp Battal Efendi dahi müdde-i merkum Bekir tarafı ndan bil-vekâle tezviç ve kabul eyledi ve dediği kayd ş üd. Hicri 2 Safer 1327 / Rumi 10 Şubat 1324 / Miladi 23 Şubat 1909 gün Salı El-vekil-i zevce Teflek Kebir Karyesinden Süleyman Efendi oğlu Kamil bin Süleyman ibni Ömer Allah içün bildiği ve gördüğü ş ehadete geldim. Ma‘al-kasem merkum dahi makam-ı ş ehadetde müdde-i aleyha-yımezbure Medine binti İ sa nam hatun tarafı ndan Veli bin Ahmedi tevkil idüp biraderi Mehmedin hanesinde tarihinden 14 gün akdem akş am saat 2 raddelerinde vekaletini iderek irte günü gündüz saat 3-4 raddelerinde 100 238 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle akd ve nikah idüp merkum tarafı ndan vekil Battal Efendi dahi tezviç ve kabul eylediğine ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim dediği kayı t ş üd. Hicri 2 Safer 1327 / Rumi 10 Şubat 1324 / Miladi 23 Şubat 1909 gün Salı Şahid- Süleyman Efendi oğlu Kamil bin Süleyman Diğer ş âhidleri yarı n Salıgünü getürecekleri tarafeyne tenbih eylediği kayd ş üd. Yevm-i muayyenede ş âhidlerinden Teflek Kebir Karyesinden Nizam Mehmed oğlu Osman bin Mehmed … tarafeyn-i bil-muvacehe merkumdan istiş hâd olundukda tarihinde 15 gün akdem müddeiye-i aleyhâ hâzı ra-i mezbure Medine binti İ sann karı ndaş ıMehmedin hanesine varup seni Allahı n emriyle iş bu müdde-i hazı r-ı merkum Bekire akd ve nikah ideceğiz dediğimizde Kara Veliyi tarafı ndan vekil ettiği akş am saat iki raddelerinde idi. Yarı n sabah kuş luk zamanısaat üç dört raddelerinde 100 kuruşmihr-i müeccele tesmiyesiyle karyemiz İ mamıŞevki Efendi marifetiyle müdde‘i vekili Battal Efendi tarafı ndan bil-vekalete akz ve nikah ve tezviç ve tezevvüç ve kabul eylediğini bilür ve bu vecih üzere ş ehadet iderim dediği ma‘alkasem kayd ş üd. Hicri 3 Safer 1327 / Rumi 11 Şubat 1324 / Miladi 24 Şubat 1909 gün Çarş amba Şahid Nizam Mehmed oğlu Osman bin Mehmed Tarafeyn bil-muvâcehe huzurumuzda istima‘ kı lı nan ş ahidlerin ifadeleri zabt olundu. Hicri 3 Safer 1327 / Rumi 11 Şubat 1324 / Miladi 24 Şubat 1909 gün Çarş amba Müdde-i aleyha Medine Müdde‘i Bekir Müddeiye aleyha Medine sual olundukda ş ahidlerin ş ehadetlerini kabul etmeyeceğ i beyan etdi. Hicri 3 Safer 1327 / Rumi 11 Şubat 1324 / Miladi 24 Şubat 1909 gün Çarş amba Şâhidân-ımerkûmân hazretlerinde mahallinden alel-usul tezkiyeleri kayd ş üd. Şâhidân-ımerkûmân hazretlerinde yazı lup fi 3 Safer sene 1327 tarihlü ve fi 10 Şubat sene 1324 tarihiyle sı rran ve ba‘dehû alenen müzekkileri ve tarafeyn hâzı r olduğu hâlde bil-muvâcehe ş âhidân-ımerkûmân Kamil bin Süleyman ibni Ömer ve Osman bin Nizam Mehmed bin Bekir nam kimesneler adil ve makbûliş -ş ehade olduklarıfi 11 Şubat sene 1324 tarihlü karyesi İ mamıve heyet-i ihtiyariyesi tarafı ndan bit-tasdik 239 ven-nesci alenen müzekkileri dahi merkûmânı n âdil ve makbuliş -ş ehade olundukları meclis-i hâzı rda beyan ve ş ehadet etmeleriyle îcâb-ış er‘isinin icrâ-yıkaydış üd. Hicri 5 Safer 1327 / Rumi 13 Şubat 1324 / Miladi 26 Şubat 1909 gün Cuma Karye-i Mezkûreden … oğ lu Veli bin Ali Teflek Kebir Karyesinden Fakih Oğlu İ smail bin Osman İ crâ Mübaş iri Hüseyin Bey ibni Meshan Bey İ brahim Ağ azade Tarafeyn bil-muvâcehe huzur-ış er‘îden mezbure Medine Hatuneye hükm-i ş er‘î hak olup ba‘det-tefhim mezbure Medine dahi nikâh-ımezkuru kabul etmeğin itaat ve inkı yad ancak mezbure Medine merkum Bekire itaata tenbih olduğu kayd ş üd. Hicri 5 Safer 1327 / Rumi 13 Şubat 1324 / Miladi 26 Şubat 1909 gün Cuma Mukayyid-i zabt Osman Nâib-i Şer‘î Ol bâbdaki tanzim olunan i‘lâmıaldı m. Fi 5 Saferül-Harem sene 1327 Bekir bin İ brahim Sayfa 65 Belge 105 Numro- 5 Ankara Vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Korkorlu karyesi sakinelerinden ve karyemiz kavminden Osman bin Hakkıbin Abbas ve Vahhab bin Hasan Ali ibni Ali nam kimesneler tarifleriyle muarref olan Arab Hüseyin oğlu kerimesi Yeter binti Ömer nam kimesne bikr-i bâliğa kaza-i meznurun hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde takrir-i kelam ve ta‘rifi anil-meram idüp yine kaza-i mezburun Kabaklıkaryesinde sâkin zatıta‘rif-i ş er‘i ile maruf Şenlik oğlu HacıAhmed bin Osman ile tarafeyn bit-terâzi akd ve nikahları nıfuzuli olması ndan bil-bahs yine Korkozlu Karyesinden gâib-i anil-meclis HacıHüseyin bin Veli tarafı ndan akd-i mezburun inkârı yla mümâna‘at etmekde olması ndan nâş i lazı m gelenler ile îcâb eden muhâkim-i ş er‘iye-i nizâmiyenin her bir kı sı m ve derecat-ıve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ıselese sı fatları yla taleb-i 240 dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzaları yla istid‘â ve livâ‘-ıtanzim ve takdime ve istiş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i hı bre ve muhbir ve hükm nasb ve azle ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya ve sun‘ı na ve hacz-i vaz‘-ıfekkine ve ledel-iktiza taraf-ıkemînemizden bil-istîzan ve muhabere ve ba‘del-istiş âre vâkı a olacak reyim üzerine sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki vuku bulan kâffe-i masarifat-ımuhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâirenin haksı z çı kan taraftan ba‘det-tazmin tahsil kı lı nan mebâliği ahz ve kabz ve bil-cümle makbuzları bana irsal ve isâle ve merre-i ba‘d-i aharıaheri tevkiliyle vel-hâsı l husus-ımezkurun mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka mûcebince ş er‘iye ile iş bu hâzı rân-ıbil-meclis dava vekillerinden Ali Efendi bin Mehmed Ağa ve Mehmed Efendi bin Süleyman Bey nâm mümâ ileyhaları tarafı mdan vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim dedikde anlar daki ber-vechi muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini edaya taahhüd ve iltizam eyledik, diyü dimelerini gı bbetül-tasdikiş -ş er‘i iş bu mahalle zabt ve kayd ş üd. Hicri 2 Saferül-Hayr 1327 / Rumi 10 Şubat 1324 / Miladi 23 Şubat 1909 gün Salı El-vekil-i diğer OdacıSüleyman Beğzade El-vekil Dava vekillerinden El-müvekkile Arab Hasan oğlu kerimesi Yeter binti Ömer Hüccet-i ş er‘iyenin sûret-i musaddakasıbil-ihrâç sâhibine havalesi ş üd. Hicri 2 Saferül-Hayr 1327 / Rumi 10 Şubat 1324 / Miladi 23 Şubat 1909 gün Salı Sayfa 66 Belge 106 Numro- 6 Kı rş ehri Sancağı na muzaf Korkorlu Karyesi sakinelerinden olup zat-ıtarif-i ş er‘iye ile muarref olan Araboğ lu kerimesi Yeter binti Ömer nam bikr-i bâliğ a tarafı ndan fi 2 Safer sene 1327 tarih ve 5 numrosuyla müseccel olup usulen kaydiyesi alı narak mahkeme-i ş er‘iyeye ibrâz ve irâ’e edilen vekil-i müseccel-i ş er‘îleri dava vekillerinden Ali Efendi ibni Mehmed Ağa ve Mehmed Efendi bin Süleyman Beyin namları na tanzim olunan vekalet-i hüccet-i ş er‘iyesi mûcebince kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde vekil-i mümâ 241 ileyhadan Mehmed Efendi ibni Süleyman Bey bil-vekâle hâzı r-ıbil-meclis Korkorlu Karyesinden HacıHasan bin Veli muvâcehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp müvekkelem mezburenin Kabaklıkaryesinde sâkin gâib-i anil-meclis HacıAhmed bin Osman nam kimesne ile tarafeyn bit-terazi akd ve nikahları nıfuzuli olması ndan ol babdaki müdahelesinin men‘iyle müvekkelem mezbure bir kere daha izahât olmak üzere mahkememizin yazı nki ş ehr-i hâl-i Saferin 10. Salıgününe ta‘likini taleb iderim, sual olunsun, dedikde merkum HacıHasan dahi cevabı nda tarafeyn muvafak gösterdikler kayd-i ş üd. Hicri 9 Safer 1327 / Rumi 17 Şubat 1324 / Miladi 2 Mart 1909 gün Salı Müdde‘î Korkorlu Karyesinden Veli Çavuşoğlu HacıHasan Vekil Mehmed Efendi bin Süleyman Bey Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda ahz ve zabt olunarak parmak ve mühr-i zatiyeleri olduğunu tasdik eyleriz. Fi 9 Minhü Odacı İ cra Mübaş iri Sayfa 66 Belge 107 Numro- 7 Kı rş ehri Sancağı na muzaf Mecidiye Kazası nı n Korkorlu Karyesinden olup zatı nı meclis-i idare azası ndan Alinaz Ağa bin Abbas ve Osman Hakkıtarifleriyle ma‘ruf kimesneler olan HacıHasan bin Veli nam kimesne kaza-i mezburun hükümet konağı nda ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde gâib-i anil-meclis Korkorlu Karyesi sakinlerinden Arab oğlu kerimesi Yeter binti Ömer nam bikr-i bâliğa üzerine dava ve takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp mezbure bundan iki sene yani Mayı s Mahı zarfı nda 201 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle mezbureyi ledeş -ş uhud nefsime akd ve nikah idüp ol vecihle mezbure benim menkûha gayr-ımedhûl-baham olmuşiken mezbureyi bil-iğ fâl KabaklıKaryesinden gâib-i anil-meclis Şenlikoğlu HacıAhmed bin Osman nam kimesne akd mevzuuna müdaheke ider ve mezbureyi bana … 242 mümâna‘at etdirir olmakla lazı m gelenler îcab eden mahkeme-i ş er‘iye-i nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakatı nda bidâyet ve temyiz azası na istînâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihan ve müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ıselese sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhasemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve livâ‘-i tanzimine ve takdime ve istiş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i hı bre ve müheyyiz ve hükm nasb ve azle ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya ve sun‘ı na ve hacz-i vaz‘-ıfekkine ve ledel-iktiza benimle bil-istîzan ve ba‘del-istiş âre vâkı a olacak sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki vuku bulan masarifat-ı muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâirenin haksı z çı kan taraftan tahsiline merreten ba‘d-i aharıaheri tevkiliyle vel-hâsı l husus-ımezkurun mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka sahîha-i ş er‘iye ile iş bu hâzı r-ıbil-meclis dava vekillerinden Mehmed Bey ibni HacıHalil Ağayıtarafı mdan vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim demesiyle ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini kemâ yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle zabt ve kayd ş üd. Hicri 10 Saferül-Hayr 1327 / Rumi 18 Şubat 1324 / Miladi 3 Mart 1909 gün Çarş amba El-vekil Mehmed Bey ibni HacıHalil ibni Ali El-müvekkel HacıHasan bin eli ibni Abbas Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda ahz olunduğu merkum HacıHasan imzası kendisinin olduğunu tasdik eyleriz. Fi 10 Minhü Muaarref- Muarref Suret-i hüccet-i ş er‘iyesinin itasış üd. Hicri 20 Saferül-hayr 1327 / Rumi 28 Şubat 1324 / Miladi 13 Mart 1909 gün Cumartesi 243 Sayfa 67 Belge 108 Numro- 8 Mecidiye Kazası nı n Kabaklıkaryesinden olup dâhil-i muhâkeme edilen iş bu râfiülkitâb HacıAhmed bin Osman nam kimesne meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde lâzı müş ş erifde zatıtarifiş -ş er‘le muarref olan hâzı r-ıbilmeclis Yeter binti Ömer nam mezburenin bâ-hüccet-i ş eriye vekilleri Ali Efendi ibni Mehmed Ağa ve Mehmed Efendi ibni Süleyman Beylerle sâlifüz-zikr kaza-i mezburun Korkorlu Karyesinden hâzı r-ıbil-meclis HacıHasan bin Veli tarafı ndan dahi bâ-hüccet-i ş er‘iye vekil-i müseccel-i ş er‘isi Mehmed Bey ibni HacıHalil Ağa nam muvacehelerinde zevc-i merkum HacıHasan bin Veliye izafetle vekil müma ileyha hazı r olduğu hâlde üzerine dava idüp takrir-i kelam idüp mezbure Yeter tarihden bil-itibar 322 senesi martı nı n birinci günü mezbure Yeterin pederi hanesinde 500 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle mezburenin kendisi hazı r olduğu halde KabaklıKaryesinden Kör Musa ve Hamza oğlu Ali ve Honaz oğlu Ali ve Çoban Hüseyin oğlu İ smail ve Beş ikli Mehmed Çavuşve baladan karyesinden Dangel oğlu Bekir ve biraderi Cebrail nâmûn kimesneler hazı r olduklarıhalde kendim dahi bil-asâle Mehmed Efendi nâmı nda bir imam akd ve nikâhı mı zıicra etdi. Mezbure dahi nefsini bana tezviç ve nikah ve ben dahi tezviç ve kabul ve ba‘ded-duhûl diyar-ıâhere yani İ zmire gidüp iş bu mezbure Yeter nefsini muahharan hazı r-ımerkum HacıAhmede dahi tezviç etmekle sual olunup nikâh-ısaninin fesadı na binâen fesihle hüküm olunup mezbure Yeteri kemâfil-evvel bana tevzicine inkı yadı na tenbih olunmak mezbureye izafetle müekkellerine dahi tenbih edilivermesi matlubumdur dedikde gı bbetüs-sual muvafı kdı r. Müdde‘ HacıAhmed müdafaası nıistima‘ etdikden sonra izahat-ı lâzı meyi arz edeceğiz, diyecekleri kayd ş üd. Hicri 11 Safer 1327 / Rumi 19 Şubat 1324 / Miladi 4 Mart 1909 gün Perş embe Vekil Mehmed Bey- Müdde-i diğer HacıHasan- Ali ve Mehmed- ve vekilleriMüdde-i aleyha Yeter- Müddeiye Yeter zevci HacıAhmed Diğer müdde‘i vekili Mehmed Bey ledes-sual ol dahi cevabı nda müvekkelim Hacı Hasanı n zevce-i menkûha gayr-ımedhûl bahasıÖmer kerimesi Yeter nam mezbureyi bundan iki sene mukaddem mayı s mahıiçinde 201 kuruş mihr-i müeccel 244 tesmiyesiyle Korkorlu karyesinden Hasan Ali oğlu Vahhab ve Hakkıoğlu Osman ve Mustafa oğlu Halil ve Feyyaz oğlu Mehmed ve Bocu oğlu Ömer huzurları yla karyesinden Ömer Efendi oğlu Sı ddı k Efendi nikâhı nıicra etdi. Ve mezbure Yeterin teyzesi Çı nar binti Musa mezbur HacıAhmed taht-ınikâhı nda olmak münasebetiyle bil-iğfâl olup mezbure Yeteri firar etdirdiği ve Hafı z Efendi dahi orada bulunmak münasebetiyle takib ederek KabaklıNuri Efendinin mahdumu Saidin hanesinde ihtifâ olunduğ u halde ma‘an buraya getürdiğinden müvekkilem HacıHasan ol vecihle zevc-i menkûh-ıgayr-ımedhul-bahasıolduğunu ve ana itaat ve inkı yadı nı bil-vekale taleb eylediğ i kayd ş üd. Hicri 11 Safer 1327 / Rumi 19 Şubat 1324 / Miladi 4 Mart 1909 gün Perş embe Diğeri Ali- Vekil Mehmed- Zevc-i evvel müdde-i aleyh HacıAhmed- Müdde-i aleyha Yeter- Vekil Mehmed Bey- Müdde-i HacıHasan Mezbure Yeter binti Ömerden müdde-i evvel HacıAhmede ol tarihde akd olunup olunmadı ğısual olundukda inkâra tasdi etmekle HacıHasan nikâh olunduğunu bildiği bir haftaya kadar müdde-i evvel merkum HacıAhmedden ber-minvâl-i muharrer akd-i evveli kimlerle isbat edeceği tekrar istifsâr olundukda isimleri balada zabı tta muharrer kesan ile isbat-ımüdde‘i edeceğ ini ve bunlardan ma‘dâ asla ş ahidleri bulunmadı ğ ı nıbil-vekâle beyyine havale olduğu kayd ş üd. Hicri 11 Safer 1327 / Rumi 19 Şubat 1324 / Miladi 4 Mart 1909 gün Perş embe Diğeri Ali- Vekil Mehmed- Zevc-i evvel müdde-i aleyh HacıAhmed- Müdde-i aleyha Yeter- Vekil Mehmed Bey- Müdde-i HacıHasan Tarafeyn celb olunarak ikinci defa taraf-ış er‘iyeden üç gün mühlet verilerek tefhimi icra olunmuş dur. Yevm-i pazara ta‘lik olundu. Hicri 19 Safer 1327 / Rumi 27 Şubat 1324 / Miladi 12 Mart 1909 gün Cuma HacıHasan Vekili Mehmed Çavuş Vekil Mehmed Yeter Vekili Ali Müdde-i HacıAhmed 245 Sayfa 67 Belge 109 Ba‘det-tahlif-i ş er‘i tarafeyn yevm-i muayenede bil-muvâcehe hâzı rûn oldukları halde esamisi balada muharrer ş âhidûn-ımerkûmundan meclis-i ş er‘a ihzar eylediği Beş ikli Karyesinden İ brahim oğlu Mehmed Çavuşbin İ brahim ibni Ayvazdan istiş had olundukda 322 senesi mart mahı nı n birinci günü gündüz hâzı ra-i bil-meclis Ömer kerimesi Yeter pederi Hüseyin Çavuşhanesinde müdde-i hâzı r-ıbilmeclis HacıAhmed bin Osmana 501 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle nefsini tenkih ve ol dahi tezviç ve kabul eylediğini bilürem, bu vecih üzere ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim, didi. Beş ikli Karyesinden Mehmed Çavuş Sayfa 68 Belge 110 Ba‘det-tahlif-i ş er‘i diğer ş ahidlerden Boladan Karyesinden Dingil Hüseyin oğlu Taran bin Hüseyin ibni Abdullahdan dahi istiş had olundukda iş bu hâzı rûn-ıbilmeclis HacıAhmede Yeter nam hâzı ra olduğu hâlde 322 senesi martı n birinci günü gündüz mezburenin babasıhanesinde 501 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle mezbure bil-asalete nefsini müdde-i hazı r-ıbil-meclis HacıAhmede akd ve nikah ol dahi tezevvüç ve kabul etdiğini bilür ve bu vecih üzere ş âhidim ve ş ehadet dahi iderim, dediği ş üd. Hicri 22 Safer 1327 / Rumi 2 Mart 1325 / Miladi 15 Mart 1909 gün Pazartesi Şahid Boladan Karyesinden Dingil Hüseyin oğ lu Taran bin Hüseyin Şâhidan-ımerkuman hakları nda diğer müdde‘i HacıHasan vekili Mehmed Beğden sual olundukda kabul eylediğini, mezbure Yeterden dahi sual olundukda tezkiyelerini taleb etmekle, vekil Ali Efendi dahi tasdik etmekle alel-usul tezkiyeleri tastîrini kayd ş üd. Hicri 22 Safer 1327 / Rumi 2 Mart 1325 / Miladi 15 Mart 1909 gün Pazartesi Hâzı rûn: Meclis-i idare azası - Muhakeme idare azası - HacıHasan Vekili Mehmed Bey 246 Vekil Ali Efendi- Yeter Binti Ömer- Müdde‘i HacıAhmed Esâmîleri bâlâda muharrer ş âhidan-ımerkuman hakları nda mensub olduklarıkarâ eimme ve muhtaran ve heyet-i ihtiyariyesine yazı lan sı rran mestûre zeylinde tevarih-i muhtelife ile beyan olunan adaletleri zahir olmakla meali; Allah bilür mahavvel-i ahvâl olduklarıfi 25 Safer sene 1327 tarihiyle iki kı ta meş veretten müstebe‘ân olmakla müdde-i hazı r HacıAhmedden sual olundukda bâlâdaki ş ahidlerin bakiyesini getirecğini söyledi ise de merkuma kerran meran mühel verilmişolduğu halde isbât-ımüddeada izhar-ıalenî ile müddeiye mezbure Yetere tâlib tahlife olmakla mezbure Yeter ba‘det-tahlîf-i ş er‘i nikah müddeası yla merkum Hacı Ahmedden bilâ-beyyine muarazadan men‘ olunduğ u kayd ş üd. Hicri 29 Safer 1327 / Rumi 9 Mart 1325 / Miladi 9 Mart 1909 gün Pazartesi HacıHasan Vekili Yeter Vekili Mehmed Bey Müdde-i aleyha Yeter Müdde‘i HacıAhmed Sı rran ve alenen tezkiyeye havale olunduğ u. Hicri 29 Safer 1327 / Rumi 9 Mart 1325 / Miladi 9 Mart 1909 gün Pazartesi Müdde‘-i sâni HacıHasana izafetle vekil-i müseccel-i ş er‘i Mehmed Ferid Efendiden mezbure Yeter binti Ömerin vekili dahi Mehmed Beyden 323 senesi Mayı s mahı içinde 201 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle akd ve nikah eylediğini bâlâ-yızabı tta dermiyan ediyor ise de hangi ay ve hangi sene ve hangi gün ve kangımahalde ve akd iden İ mamı n ismi ve ş ahidlerin esamileri vech-i ş er‘a üzere beyan idemediği cihetle vekilül-ehak müma ileyhden bil-izah akd-i mezburun beyanısual olundukda müvekkil HacıHasandan izahat olmak üzere mahkemenin ş ehr-i âtî rebiülevvelin birinci Salıgününe talikini taleb itmekle ol vecihle kayd ş üd. Hicri 29 Safer 1327 / Rumi 9 Mart 1325 / Miladi 9 Mart 1909 gün Pazartesi Müdde-i sânî vekili Mehmed Ferid Efendi Mezbure Vekili Mehmed Efendi Müdde-i aleyha Yeter Müdde‘i HacıHasan Katib-i Zabı t 247 Tarafeyn yevm-i muayyenede bil-muvacehe hâzı rân olup müddeiye aleyha Yeter binti Ömerden tekrar müdde-i sâni HacıHasana akd ve nikâh olunduğunu vekil-i hazı r mümâileyh Mehmed Ferid Efendi iddia ediyor. Ne diyeceğ i mezbureden ve vekili Mehmed Efendiden sual olundukda inkârıtasdi etmeleriyle Ferid Efendiden beyyiineye havale olunduğu ş üd. Hicri 1 Rebiülevvel 1327 / Rumi 10 Mart 1325 / Miladi 23 Mart 1909 gün Salı Mümâ ileyh Ferid Efendiye sual olundukda mezbure Yeteri 1323 senesi mayı s mahı içinde yani 15. Gün pederi Ömer bin Hüseyin oğlu Ömer Ağ a hanesinde Bocu oğlu nâm-ıdiğeri Musa oğlu Ömer kı zı n vekili müvekkilim HacıHasanı n vekili dahi pederi Veli Çavuşvekaletiyle ve ş ahidleri de bala-yızabı tta isimleri münderiç ş âhidlerle isbat-ımüddea ideceğini beyan eylediğinden ş ahidlerden meclis-i ş er‘a ihzâr eylediği Korkorlu Karyesinden Feyzi oğlu Mehmed (DEVAMI SAHİ FE 12’DE) Sayfa 69 Belge 111 Numro: Ankara vilayeti dâhilinde Kı rş ehrî Sancağı nı n Mecidiye Kazası nı n İ pekli Karyesi ahalilerinden Hüseyin oğlu Molla Halil ve Yusuf ve HacıVeli oğlu Molla Salih ve Süleyman ve Ali ve Şakir ve Halil nâmûn kimesneler kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘-i ş erîfe mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde her biri takrir-i kelam idüp karyemiz ahalisinden İ shak oğlu Kahyanı n ve ittihâs-ısairenin aleyhimizde Mecidiye mahkemesine ve mahkeme-i saireye ikâme ettiği ve edeceği bil-cümle de‘âvî-i ş er‘iye ve hukûkiye ve cezâiye ile bizim merkum ve sâir ittihâsıaleyhimizde Mecidiye mahkemesine ve mahkeme-i saireye ikâme ettiğimiz ve edeceğimiz bil-cümle de‘âvi-iğş er‘iye ve hukukiye ve cezâiyeyi takib ve icab eden mahkeme-i ş er‘iye ve nizâmiyenin her bir kı sm-ıderecât ve tabakâtı nı n bidâyetine itirâzen ve istînâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashîhen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb ve dava ve muhakeme ve muhasemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş had ve istiş hâda ve tahlîfe ve istihlâfa ve ehl-i cezde ve mümeyyizde ve hüküm nasb ve azline ve istihsâl olunacak ilâmâtımevki-i icraya vaz‘ı na ve hacz-i 248 vaz ve fekkine ve ledel-ihtilaf tarafları mı zdan bil-istîzan vel-muhâbere ve ba‘delistiş âre vâki olunacak ikrâr-ısulh ve ibrâya ve ol bâbdaki vuku bulan kâffe-i masârifât-ımuhakeme ve ücret-i vekâlet ve sairenin haksı z çı kan tarafları ndan ba‘det-tesviye tahsil kı lı nan mebâliğahz ve kabza ve bil-cümle merkûmunun ba‘delmasarif mütebâkisini tarafları mı za teslime ve merreten ba‘de uhrâ aharıtevkile velhâsı l mütevakkı f olduğu küllisini ifaya me’zûn olmak üzere vekalet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile Kı rş ehrî dava vekillerinden Mehmed Ferid Efendi bin Ali Efendiyi vekil ve nâib-i münasib nasb ve tayin eyledik dediklerinde ol dahi vechi muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hizmet-i lazı mesini kemâ-yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmekle tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle tescil olunduğu kayd ş üd. Hicri 25 Safer 1327 / Rumi 5 Mart 1325 / Miladi 18 Mart 1909 gün Perş embe Kı rş ehirli Ali Efendi oğlu El-müvekkel İ pekli Karyesinden HacıVeli oğlu Halil bin Veli ibni Mehmed İ pekli Karyesinden Molla Halil bin Hüseyin Yusuf bin Hüseyin Molla Salih bin HacıVeli Ve Süleyman bin HacıVeli Yahya bin HacıVeli Şakir bin HacıVeli Mezkur hücceti aldı m. Rumi 7 Mart 1325 / Hicri 27 Safer 1327 / Miladi 20 Mart 1909 gün Cumartesi Ferid Sayfa 69-70 Belge 112 Numro: 11 Mecidiye Kasabası nı n mahallesinde sâkin Mehmed Bey ibni Halil Ağa vekâleti hasebiyesiyle kaza-i mezkurun Korkorlu karyesi ahalisinden zatıta‘rif-i ş er‘i ile ma‘rûf HacıHasan bin Veli ibni Abbas nam kimesnenin hukukuna muhafaza etmek üzere meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde hüccet-i ş er‘iye-i aharıtevkile mezun olmaklı ğı m hasebiyle gâib-i anil-meclis Korkorlu Karyesinden olup zât-ıtarif-i ş er‘i ile muarefe 249 olan Araboğ lu Yeter binti Ömer nam bikr-i bâliğa üzerine dava ve takrir-i kelam idüp bundan iki sene akdem yani Mayı s mahızarfı nda 201 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle mezbureyi ledeş -ş uhûd nefsime akd ve nikah idüp ol vecihle mezbure benim zevce-i menkûhe-i gayr-ımedhûlem olmuşiken mezbureyi bil-iğfâl Kabaklı Karyesinden alı p gâib-i anil-meclis HacıAhmed bin Osman nam kimesne akd-ı fuzûlile müdahele ider. Mezbure bana itaat ve inkı yada mümânaat eder olmakla lazı m gelenlerle mahkeme-i ş er‘iye ve nizamiyenin her bir kı sı m derecât ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirâzen ve istînâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş âhs-ısâlis sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhasameye ve redd-i cevabiye ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdime ve iş had ve istiş hâda ve tahlîfe ve istihlâfa ve ehl-i cüzde ve müheyyiz ve hüküm nasb ve azline ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki-i icraya vaz‘ı na ve hacz-i vaz ve fekkine ve ledel-iktiza benimle bil-istîzan ba‘del-müş âreke vâki olacak ikrâr-ı sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki vuku bulacak masârif-i muhakeme ve ücret-i vekâlet ve saireyi haksı z çı kan tarafa tahmiline merre-i ba‘de uhrâ aharıtevkile me’zûn olduğu cihetle vel-hâsı l husus-ımezkûrun mütevakkı f olduğu umûrun küllisini ifâya mezun olmak üzere vekalet-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile müvekkilim gâib-i anil-meclis HacıHasana izâfetle iş bu hâzı r-ımeclis Kı rş ehrî dava vekillerinden Ali Efendi-zade Mehmed Ferid Efendiyi tarafı mdan vekil-i nâib-i münasib nasb ve tayin eyledim dedikde mümâ ileyh dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hizmet-i lazı mesini kemâ-yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri iş bu zabta ve tescil olunduğu ş üd. Rumi 7 Mart 1325 / Hicri 27 Safer 1327 / Miladi 20 Mart 1909 gün Cumartesi El-Vekil Mehmed Ferid Efendi İ bni HacıAli Efendi El-müvekkel Mehmed Beğİ bni Halil Ağa Hüccet-i ş er‘iyesi verildi. Nâib Sayfa 70-71 Belge 113 Âmedî Sahife- 10 (10. Sayfanı n devamı .[68’in devamı .]) 250 Bin Kadıibni Abbas ba‘det-tahlifiş -ş er‘î bundan iki sene mukaddem Mayı s mahı15. günü akş am ile yatsu arası nda Yeterin pederi Ömer hanesinde Yeterin vekili Bocu oğlu Ömer vekâletiyle HacıHasan tarafı ndan dahi pederi Veli Çavuşbil-vekâle 201 kuruşmihr-i müeccele tesmiyesiyle Ömer Efendi oğlu Sadı k Efendi marifetiyle akd ve nikah etdiğini bilür ve bu vecih üzere ş âhidim ve ş ehadet dahi ederim dediği kayd ş üd. Hicri 1 Rabiül-evvel 1327 / Rumi 10 Mart 1325 / Miladi 23 Mart 1909 gün Çarş amba Şahid-i merkum Mehmed Diğer ş âhid Korkorlu Karyesinden Hasan Ali Oğlu Vahhab bin Hasan Ali ibni Ali ba‘det-tahlifiş -ş er‘î bundan iki sene mukaddem Mayı s mahı15. günü akş am ile yatsu arası nda Yeterin pederi Ömerin hanesinde kı zı n tarafı ndan Bocu oğlu Ömer ve Hacı Hasanı n tarafı ndan dahi pederi Veli Çavuşvekaletleriyle 201 kuruşmihr-i müeccele tesmiyesiyle Ömer Efendi oğlu Sadı k Efendi marifetiyle akd ve nikahlarıicra olunduğuna ş âhidim ve ş ehadet ederim dediği kayd ş üd. Hicri 1 Rabiül-evvel 1327 / Rumi 10 Mart 1325 / Miladi 23 Mart 1909 gün Çarş amba Şâhid-i merkum Vahhab Müdde-i aleyh mezbure Yetere ve vekil Mehmed Efendiye dahi ş âhidler hakkı nda ne diyecekleri sual olundukda bu ş âhidlerin beş er Mecidiye alarak ş ehadet ettiklerine ta‘n idüp asla kabul etmeyeceğini söylediğini beyan ile evvelâ ales-sual mensup olduklarıkaryeleri muhtarânı ndan tezkiyeleri icrâ oldukdan sonra para ahzıcihetinin mahkeme-i âidesine mürâcaata muhtariyetlerine ve ş âhidler içün de tezkiye yazı lması na kayd ş üd. Hicri 1 Rabiül-evvel 1327 / Rumi 10 Mart 1325 / Miladi 23 Mart 1909 gün Çarş amba Müdde-i aleyh mezbure Yeter ve Vekili Mehmed Müdde‘î HacıHasan vekili Kâtib-i zâbı t 251 Sayfa 70-71 Belge 114 Bin üçyüz yirmi yedi senesi ş ehr-i Rebiül-evvelinin ikinci tarihiyle mensup odluları karye eimme ve muhtârân kayt ettirilmesine ales-sual yazı lması na sı ran mestûrede bil-vürûd ş âhid-i merkûmânları n ol babdaki ş ehadetlerinde âdil ve makbulüş -ş ehâde oldukları nıbil-beyan zeyl-i mestûrede karye-i mezkûr muhtar-ıevveli Hacıbin Hacı Ahmed ibni Mustafa ve muhtar-ısânî Hanifi Ağa bin Abbas İ bni Abdullah ve ihtiyar azası ndan Hasan Ali İ bni İ brahim ibni Kara Ali ve diğer aza Mehmed bin Abdullah İ bni İ brahim nâmûn müzezzikler tarafları ndan bit-temhîr musaddak olup alenen tezkiyelerine dahi müdde-i aleyh mezbûre Yeter ibneti Ömer Bey bâ-hüccet-i ş er‘iye vekili Mehmed Efendi İ bni Süleyman Bey hazı r olduğu ve müdde‘î HacıHasanı n dahi kezâlik bâ-hüccet-i ş er‘î vekil Kı rş ehirli Ferid Efendi ibni Ali Efendi bilmuvâcehe alenen tezkiyeleri bu vecihle karye-i mezkûr mutebârı nı ndan Ali Baz Kethüda İ bni Abbas ve kasabada mukîm Salman Ağ a bin Ahmed ve adliye odacı sı Yusuf Çavuşbin Seyla nâmûn kimesnelerden dahi imal ve makbulüş -ş ehade oldukları nıtezkâr ve beyan etmeleriyle gı bbet-tasdik nikâhı n sübûtuyla mezbûre Yeterin zevci HacıHasana inkı yad ve itaatine ve hukuk-ızevciyete mürâat etmek üzere menkûhası na izâfetle vekil mümâ ileyh Mehmed Efendi ve HacıHasan vekili müma ileyh Mehmed Efendi vekil … olunduğu kayd ş üd. Hicri 23 Rabiülevvel 1327 / Rumi 1 Nisan 1325 / Miladi 14 Nisan 1909 gün Çarş amba Vekil Ali Efendi oğlu Mehmed Ferid Vekil Yeter binti Ömer Mehmed Zabı t Katibi Mehmed Hilmi Sayfa -71 Belge 115 Ber-Mûceb-i Zabt-ıDava; İ ş bu i‘lâm-ış er‘i nüsehâtıolarak te‘âtî ve bit-tanzim müdde-i sânî HacıHasan vekili Mehmed Ferid Efendi mezbure Yeterin vekil-i müsecceli ş er‘isi Muhtar Süleyman 252 Beğzâde dava vekillerinden Mehmed Efendi müekkelesine izafetle mezbûre Yetere bilâ-sebeb müdde-i evvel nikâh muamelesiyle HacıAhmed ile muarefeden ba‘delmusanni‘ müdde-i sânî vekili Mehmed Ferid Efendi müvekkeli HacıHasana izafetle itaat ve inkı yada ve hukuk-ızevciyete mürâat etmek üzere tenbih olunduğu ba‘delhükm ve bit-tescil i‘lam olunduğu kayd ş üd. Hicri 23 Rabiül-âhir 1327 / Rumi 1 Mayı s 1325 / Miladi 14 Mayı s 1909 gün Cuma Naib-i Kaza Mehmed Sayfa: 71-72 Belge: 116 Numro- 12 Ankara Vilâyeti dahilinde Yozgat Sancağı nı n Nohutlu Zir Mahallesinden Hacı Ahmed Efendizade Vesil Efendi bin HacıAhmed tarafı ndan bit-takip fi 22 Mart sene 1325 tarihli ve 2 numrolu mahkeme müstantı klı ğı ndan bâ-müzâkere iş bu bâisül-ilam mümâ ileyh Vesil Efendi Mecidiye KazasıHükümet Konağ ı nda mahkeme-i ş er‘iyeye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkur zâbitân memuru vekili Rı za Efendi bin Mehmed Ağa muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki, yedinde ş irâen mâlı m ve mülküm olup Kı zı l Koca Nahiyesinde bulunan ağı lı mdan leylen 11 adet tiftik davarları mıtarih-i ilamdan on gün akdem Teflek Sağir Karyeli Kenecir oğlu Ali mahdumu Bekir ve rüfekâsıİ smail ve Sühul ve Ali Şamil namun kimesneler sirkat idüp elyevm zâbı ta memuru vekil Rı za Efendi yedinde li-eclil-hı fz vel-emân veaz‘-ıyed eder olduğundan sual olunup mezkur hayvanlarıbana teslime müma ileyh Rı za Efendiye tenbih olunmak matlubumdur, diyü ba‘ded-dava ve ledes-sual Rı za Efendi dahi cevabı nda mezkur 11 adet hayvanlar bil-eman sârı k-ımerkûmûndan der-dest ile muhâfaza-i vaz-ıyed eder olduğunu ikrar, ancak müdde-i mümâ ileyhin malıolduğunu inkara tasadd, eylediği kayd ş üd. Hicri 13 Rabiülevvel 1327 / Rumi 22 Mart 1325 / Miladi 4 Nisan 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh Ali Mahdumu Müdde‘i Vesil Efendi 253 Bâlâ-yızabı tta muherrer 11 adet tiftik davarı nı n ş irâ’en malıve mülkü olduğunu kimler ile isbat edeceğ i müddeiden ledes-sual Teflek Sağir Karyesinden Veli Kahya ve Hüseyin Çavuşve Alahacı lıKaryesinden Muhsin Kahya oğlu Aliş an ve Feyzullah ile isbat edeceğini tezkâr etmekle isimlerini zabt-ıhayriyesinde kayd ettirdiğ i ş ahidlerden meclis-i ş er‘a ihzâr eylediğ i Tefelek Sağir Karyesinden Hüseyin Çavuş bin Ahmed ibni Mehmed nam kimesne bundan on gün akdem Yozgatlıhâzı r-ıbilmeclis Vesil Efendi bin HacıAhmed Efendi ağı lı ndan leylen çaldı rmı şolduğu 11 adet tiftik davarları nıbit-takip zâbı ta memuru vekil Rı za Efendi yedinde li-ecli’l-hı fz vel-emân bulup mezkûr 11 adet davarları n be-heri seksener kuruş dan cem‘an 880 kuruşkı ymetlü olunarak mezkûr hayvanları n müma ileyh Vesil Efendinin malı olduğunu bildiğine edâ-yış ehadet ederim, dediği kayd ş üd. Hicri 13 Rabiülevvel 1327 / Rumi 22 Mart 1325 / Miladi 4 Nisan 1909 gün Pazar Şahid Tefelekden Ahmed oğ lu ÇavuşHüseyin Diğer ş ahid Tefelek Sağirden Hı zı r oğ lu Veli Kahya bin Ömer bin Osman dahi ş ahidi merkum Hüseyin Çavuş un eda-yış ehadeti vechi üzere ş ehadet eylediği kayı tş üd. Hicri 13 Rabiülevvel 1327 / Rumi 22 Mart 1325 / Miladi 4 Nisan 1909 gün Pazar Şahid-i merkum Ömer oğlu Kahya Şâhidan-ımerkûmân hakkı nda ne diyeceğ i zabı ta vekili Rı za Efendiden sual olundukda ledes-sual tezkiyelerini talep etmekle tezkiyeye havaleleri kayd ş üd. Hicri 13 Rabiülevvel 1327 / Rumi 22 Mart 1325 / Miladi 4 Nisan 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh Ali Rı za Müdde‘i Vesil Efendi Karyesi muhtarlı ğı ndan muhtar-ıevvel Yusuf bin Himmet muhtar-ısânî Hüseyin oğlu Halil bin Hüseyin tarafı ndan ş âhidân-ımerkûmânı n âdil ve makbûlüş -ş ehâde olduklarıbâ-varaka-i mestûre sı ran tezkâr edilmişve alenen dahi karye-i mezbûreden idare azasıHüseyin oğlu İ brahim Ağa ve Mübâş ir kasabası ndan Hüseyin oğlu Mestan Bey tarafları ndan istifsâr olundukda aleyhlerine dahi ş ehadetlerini kabul ve adâletlerini beyan etmekle hayvânât-ımezkûrenin müdde‘i müma ileyh Vesil Efendiye teslimine zabı ta vekili Rı za Efendiye tenbih olunduğu kayd ş üd. Hicri 13 Rabiülevvel 1327 / Rumi 22 Mart 1325 / Miladi 4 Nisan 1909 gün Pazar Müzekki Hüseyin- Müzekki Müdde-i aleyh Ali Rı za 254 Müdde‘i Vesil Efendi Kâtib-i Zabı t Mehmed Nâib İ lamıverildi. Sayfa- 72-73 Belge- 117 Numro- 13 Kı rş ehirli Sancağ ı na tâbi Mecidiye Kazasıkarâları ndan Köse Fakı lu Karyesi İ mamı Mehmud Efendi bin Mehmed ve muhtar-ıevveli Mehmed bin Mustafa ve muhtar-ı sânî Süleyman bin Ahmed ve heyet-i ihtiyâriye azası ndan Süleyman bin Mehmed ve Tabib bin HacıSüleyman Efendi ve Mehmed Efendi El-hı zı r bin Abdurrahman Ağa nâmûn kimesneler kaza-i mezkur mahkeme-i ş er‘iyesine mahsus odası nda ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde her biri bil-mevâcehe ahali-i karye … takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp gâib-i anil-meclis Korkorlu Karyesinde mutavattı nİ brahim oğlu Hasan Ali ve eş hâs-ısâirenin aleyhlerimize kaza-i mezkur mahkemesinde ve mahkeme-i sairede ikâme ettiği ve edecekleri bil-cümle dava-yış er‘iye ve hukukiye ile bizim merkumla eş hâs-ısaire aleyhlerinde ikâme olunan mera ve otlakiye ve sulak ve arazi-i hâliye davaları nı n aleyhlerimize Mecidiye Mahkemesinde ve mehâkim-i sâirede merkum ve sâire aleyhine ikame ettiğimiz ve edeceğimiz bilcümle daâvi-i ş er‘iye ve hukûkiye muhakemesinde ve sair hukukları mı zı n takib-i dava ve icab eden muhâkim-i ş er‘iye ve nizamiyenin her bir kı sı m ve derecât ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirâzen ve istînâfen ve iâdeten ve temyîzen ve ta‘mîmen müdde‘î ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlis sı fatları yla taleb-i dava ve muhasameye ve redd-i cevabiye ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş had ve istiş hâda ve tahlîfe ve istihlâfa ve ehl-i cüzee ve haciz ve hükm-ınasb ve azline ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki-i icraya vaz‘ı na ve haciz vaz ve fekkine ve ledeliktiza tarafları mı zdan ba‘del-istiş âre vâki olacak … sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki vuku bulan bil-cümle masârif-i muhakeme ve ücret-i vekâlet ve sairenin haksı z çı kan taraftan ba‘det-tazmin tahsil kı lı nan mebâliğ -i ma‘lûmât ahz ve kabzı na ba‘delmasârif-i mahkeme mütebâkisini tarafları mı za teslime merre-i ba‘de uhrâ aharı 255 vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile hâzı r-ıbil-meclis karyemiz ahalisinden ve dava vekillerinden Mehmed Efendi-zade Abdurrahman Efendiyi vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledik dediklerinde ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hizmet-i lazı mesini kemâ-yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri bit-tescil zabt ve kayd olunduğ uş üd. Hicri 14 Rabiül-evvel 1327 / Rumi 23 Mart 1325 / Miladi 5 Nisan 1909 gün Pazar Kâtib-i zabı t Bu dahi-Aza: Ve Mehmed Efendi bin Abdurrahman Ağ a Bu dahi-Aza: Ve Tabib bin HacıSüleyman Efendi Bu dahi-Aza: Süleyman bin Mehmed Bu dahi- Muhtar-ıevvel Mehmed Efendi bin Mustafa El-müvekkil Mehmed Efendi-zade Abdurrahman Çelebi Hüccet-i Şer‘iyesi verildi. Sayfa-73 Belge-118 Numro-14 Kı rş ehri Sancağı na tabi Mecidiye Kazası kurâları ndan Akbı yı klı Karyesi sakinelerinden zatı nı… Armutlu Karyesi İ mamıHüseyin Efendi bin HacıHasan ibni Osman Efendi ve Ala Hacı lıKaryesinden Hasan bin HacıAbdullah ibni Hasan Ağa tarifleriyle muarrefe Abdulvahhab Kethüda zevcesi Sinem binti Feyzi nam hatun kaza-i mezkur mahkeme-i ş er ‘iyesine mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde ve yine kasabanı n Cami-i Kebir Mahallesinde sakin dava vekillerinden Mehmed Efendi ibni Süleyman Bey mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anil-merâm idüp zevcim merkum Abdul-vahhab Kethüda 323 senesi Mecidiye Kazası nı n Şer‘î memuru esbakıEtsel Efendiye cihet-i kefaletten dolayımümâ ileyhin ş er‘i idaresince zimmet-i muhakkakasıiçün câriyelerinin bâya ve kendi emvallerim olan hayvânât ve sâirelerimi bu kere mahkeme tarafı ndan haczine kı yam edilmişolmakla lazı m gelenler aleylerine kaza-i mezkûr mahkemesinde ve muhâkim-i sairede aleyhime ikâme edildiği ve edileceği bil-cümle hukûkiye muhakemesinde ve sâirede ve muhâkim-i nizâmiyenin her bir kı sı m ve derecât ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirâzen 256 ve istînâfen ve iâdeten ve temyîzen ve tashîhen müdde’i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ı sâlis sı fatları yla müdâfa‘a ve muhâkeme ve muhasameye ve redd-i cevabiye ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş had ve istiş hâda ve tahlîfe ve istihlâfa ve ehl-i hîre ve haciz ve hükm-ınasb ve azline ve istihsâl olunacak i‘lâmâtı mevki-i icraya ve hakkı na ve haciz vaz ve fekkine ve ol bâbdaki vuku bulan bilcümle masârif-i muhakeme ve ücret-i vekâlet ve sairenin haksı z çı kan tarafa bittahmîl ba‘det-tazmin tahsil kı lı nan mebâliğ -i ma‘lûmeyi ahz ve kabzı na ve ba‘delmasârif-i muhâkeme mütebâkisini tarafı ma teslime merreten ba‘de uhrâ aharıtevkîle vel-hâsı l mütevakkı f olduğu umûr-ıküllîsini îfâya mezun olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile hâzı r-ıbil-meclis mümâ ileyh Mehmed Efendiyi vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim dedikde ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hizmet-i lazı mesini kemâ-yanbagî edaya taahhüd ve iltizam eyledim demelerini gı bbet-tasdik-i ş er‘i mâ vak‘a bit-taleb tarafeynin ifadeleri tescil ve zabta olduğu kaydış üd. Rumi 22 Nisan 1325 / Hicri 14 Rabiulahir 1327 / Miladi 5 Mayı s 1909 gün Çarş amba Kâtib-i Zabı t El-vekil Süleyman Beğ-zâde El-Müvekkele-i mezbure Sinem Muarref Hasan Muarref Molla Hüseyin Hüccet, adliye odacı sı na havale ş üd. Ol babdaki hücceti aldı m. Sayfa-74 Belge- 119 Numro- 15 Kı rş ehrî Sancağı na tabi Mecidiye Kazası nı n YukarıHacıAhmedli Karyesi sakinlerinden iken iş bu tarih-i vesikadan altıbuçuk sene akdem vefat eden Hacı Mahmud Ağa bin Mehmedin veraseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Havva binti Yusuf ile sulbiye-i kebire kı zlarıTelli ve Meryem ve sağ ire kı zıKiraza ve asabe-i 257 nesebiyeden li-ebeveyn ammileri Ali Osman bin Mehmed muhzı ra ve tashih-i mesele-i miraslarıbi-hükmül-ferâiz 72 sehimden ibaret olup sihâm-ımezbûrûndan 9 sehmi zevcetül-mezbure Havvaya ve 16’ş ar sikamdan cem‘an 45 sehmi bintilmezburdan Telli ve Meryem ve Kiraza ve 10 sehmi mezbur Ali Osman Ağaya ve beş sehmi İ bnetül-Mehmed Fatı ma Hatun nâmun kimesneler ihsâr-ıtahakkukundan sonra ve artuk mezbûrumuzdan ve bintül-mezbureden kebîre Telli ve Meryem ve saiğre Kirazenin dahi bâ-hüccet-i ş er‘î dahi mansûbu mekum Ali Osman bin Mehmed dahi bil-vesayâya ve bil-asâle mezbûratânlarıbil-ma‘rifetiş -ş er‘î ârifân HacıDuraklıkaryesinden Sarıİ brahim oğlu Ali bin İ brahim ibni Mustafa ve Beş ikli Karyesinden Topal Mehmed oğlu Mehdi bin Mehmed ibni Mahli nam kimesneler ş ehadetleriyle bir nehc-i ş er‘î veraset-i … badel-hükm verasetleri muarefe olan ma‘rifeti-zat Telli ve Meryem ve sağire Kirazı n vâsisi ve velisi merkum Ali Osman Ağa nâmûn kimesneler kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif lâzı müş -ş erifde ve yine hâzı r-ıbil-meclis karye-i mezbur ahalisinden Emin Çavuşbin Emrullah mahzarı nda her biri takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp pederimiz ve mevrusumuz müteveffa-i mezbur HacıMahmud Ağadan mevrus ve mütenakkale karye-i mezkur derununda vâki hane önünde beynel-ahali malumülhudut vec-ceyrân bir dönümü hâvi bir kı ta eş çârımüsmireli ve ş ecere-i süknâ kabilinden mülk bahçedeki olan 72 sehamdan 63 sehmi hisse-i ş âyiaları mı z olan bağçeye karyemiz ahalisinden HacıAli Osman oğlu Mehmed Ağ a fuzûlî vaz‘-ıyed eder olmakla be-hasbül-vesâya ve bil-verâse her birimizin ber-mûceb-i sehâm mukaddere-i hisse-i irsiye-i ş âyiaları mı zıbi-hühmül-farâiz münâhaketen bizlere alı verilmesi içün merkum ile ve sair icab edenler ile kaza-i mezkur mahkeme-i ş er‘iyesinde ve sairede her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve istinâfen ve temyizen ve tashihen ve itirâzen ve iâdeten müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ı sâlise sı fatları yla muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevabiye ve kendi imzası yla istid‘â ve livâ‘yı h tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i hîre ve müheyyiz ve hükm nasb ve azline ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı yla ve haciz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâireyi haksı z çı kan tarafa tahmiliyle tahsil olan mebâliği bizlere teslime merreten baâde-uhrâ aharıtevkile me’zûn olmak velhâsı l husus-ımezkûra ve mütevakkı f olduğu umûrun küllisini ifaya tarafları mı zdan 258 bil-vesaya ve bil-asâle hâzı rdan merkum Emin Çavuş u vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledik, demelerini ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini kemâ-yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifâdeleri ba‘det-tescil zabt kayd ş üd. Hicri 19 Cemâziyel-evvel 1327 / Rumi 26 Mayı s sene 1325 / Miladi 8 Haziran 1909 gün Salı El-Vekil merkum Emin Çavuş El-müdde-i merkum el-müvekkele Meryem Ali Osman Hatunu El-müvekkele Telli Hanı m Muarref Ali Muarref Mehmed Muarref-i merkuman huzurumuzda takrir ve temhir kı lı ndı . Hüccet-i ş er‘iyesi verildi. Sayfa-75 Belge- 120 Numro- 16 Mecidiye Kazası nı n HacıAhmedli Karyesinden HacıOsman oğ lu nam-ıdiğer Hacı Berd Mehmed Ağa bin İ brahim nam kimse ve yine hâzı r-ıbil-meclis HacıMustafa Efendi bin Süleyman Efendi mahzarı nda meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde takrir-i kelam idüp karye-i mezbur sakinlerinden iken bundan akdem vefat eden HacıMahmud bin Mehmed nam kimesnenin bil-cümle vereseleri ile nezdimde bulunan karye-i mezbûrede vâki beynel-ahali malumül-hudut bir kı ta bağçe davası ndan muhteris aleyhime verese-i müteveffadan kı zlarıTelli ve Meryem ve sağire kı zıKirazı n bâhüccet-i ş er‘iye vâsisi ve ammisi Ali Osman ve sair icab edenlerle kaza-i mezkur mahkeme-i ş er‘iyesinde ve sairede ve mahkeme-i nizamiyede her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve istinâfen ve temyizen ve tashihen ve itirâzen ve iâdeten müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevabiye ve kendi imzası yla istid‘â ve livâ‘yı h tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i hîre ve mümeyyiz ve hükm nasb ve tayin ve azline ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı yla ve 259 haciz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâireyi haksı z çı kan tarafa tahmiliyle tahsil olan mebâliğ i bana teslime merreten ba‘de-uhrâ aharıtevkile me’zûn olmak vel-hâsı l husus-ımezkûra ve mütevakkı f olduğu umûrun küllisini ifaya tarafları mdan bil-asâle hâzı r-ımümâ ileyh HacıMustafa Efendiyi vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledik, demelerini ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi bâ-kabul ve hı zmet-i lazı mesini kemâ-yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifâdeleri ba‘det-tescil zabt olunduğu kayd ş üd. Hicri 22 Cemaziyel-evvel 1327 / Rumi 29 Mayı s 1325 / Miladi 11 Haziran 1909 gün Çarş amba El-vekil HacıMustafa El-müvekkile HacıBerd oğlu Mehmed Hüccet-i ş er‘iyesi verildi. Sayfa- 75-76 Belge-121 Numro- 17 Ankara vilâyeti dâhilinde Kı rş ehrî Sancağımuzâfâtı ndan Mecidiye Kazası nı n Hacı Ahmedli Bala Karyesi sakinlerinden iken bundan akdem vefat eden HacıMahmud Ağa bin Mehmedin verasetini zevce-i menkûha-i metrûkesi Havva binti Yusuf ile sulbiye-i kebire kı zlarıTelli ve Meryem ve sağire kı zıKiraza ve aslihi neseben liebeveyn er karı ndaş ıAli Osman ve kı z karı ndaş ıFatı ma benât-ıMehmede münhası ra ve tashih-i mesele-i miraslarıbi-hükmül-ferâiz 72 sehimden ibaret olup sihâm-ı mezbûrdan 9 sehmi zevcetül-mezbure Havvaya ve 16’ş ar sihamdan cem‘an 45 sehmi bintil-mezburetân Telli ve Meryem ve sağ ire Kiraza ve 10 sehmi ahil-mezbur Ali Osman Ağaya ve beşsehmi İ bnetül-mezbure Fatı maya isabetleri tahakkukundan sonra vârisûn-ımezbûrûndan Telli ve Meryem bir dahi Ali Osman Ağanı n verâsetlerine HacıDuraklıkaryesinden Sarıİ brahim oğlu Ali bin Mustafa ve Beş ikli Karyesinden Topal Mehmed oğ lu Mahsar ibni Mehmed ibni Mahli nam kimesnelerin ş ehadetleriyle bir nehc-i ş er‘î edâ-yış ehadetleriyle verasetlerine hükm-i ş er‘î‘ül-ehak verasetleri muarefe olan mezkûrun tarafları ndan karye-i mezbur sakinlerinden Emin 260 Çavuşbin Emrullah nam kimesneyi bâ-hüccet-i ş er‘iye ba‘det-tescil ve … karye-i mezkur sakinlerinden olup hâzı r-ıbil-meclis HacıBerd oğlu Mehmed Ağa bin İ brahim tarafı ndan dahi bâ-hüccet-i ş er‘iye vekil-i müseccel-i ş er‘îsi bulunan dava vekili HacıMustafa Efendi bin Süleyman muvâcehesinde üzerine dava ve takri-i kelam idüp der ki, müvekkillerim mezbûrun Telli ve Meryem ve sağ ire Kirazı n dahi vasîsi Ali Osman Ağa vesâyeten ve asâleten müteveffa pederleri HacıMahmuddan mevrus bir kı ta bağçeyi dut kabâile hükm-i kaza âhir-i bil-yed … 200 kuruş a satmı ş müvekillerim 200 kuruş a satı şnefsini biliyor idiler. Dut … satı lmı şbağçeyi alı verilmesini taleb-i dava eylediği müdde-i aleyh Mehmed Ağa vekili HacıMustafa Efendiden sual olunsun diyeceği kayd ş üd. Hicri 24 Cemaziyelevvel 1327 / Rumi 31 Mayı s 1325 / Miladi 13 Haziran 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh vekili HacıMustafa Efendi Müdde-i mezbûrât vekilleri Ahmed Çavuş Sayfa- 75-76 Belge- 122 Müdde-i aleyh Mehmed Ağa vekili HacıMustafa Efendiden ne diyeceği sual olundukda müteveffa HacıMahmudun vefatı nda emvâl-i metrukesi zevcesi Havva ve biraderi Ali Osman ve hemş iresi Fatı ma ve sulbiye kebir kı zlarıTelli ve Meryem ile sulbiye sağire kı zıKiraza münhası ra olup nâib-i kaza Raş id Efendi terekesini tahrir için karye-i merkumeye bizzat vardı ğı nda vereseden mezbûre sağire Kirazı n mustar olduğu cihetle vasîsi ve amcasıAli Osman bil-asale ve bil-vesâya mezbûre Kirazı n … … ve def‘-i mazarratıiçün ve isimleri mezkur sair vereselerin dahi icrâ-yı muvafakatıüzerine emvâl-i metrukesini bil-müzayede satı lacağıcivar karyelere haber edilerek içtima eden tâlipler vereseler muvâcehesinde bil-cümle emvâl-i metrukesi bil-müzayede satı ldı ğıgibi iddia olunan bahçe dahi … … ve … mayı sda müvekkilim Mehmed Ağa ve biraderi müteveffa Mustafa takarrur eden 200 kuruş bedel ile mezkur bağçeyi satmı şolmuşolduğundan ve ol vakit mezkur bağçe harabe maş rı k iken müvekkilim Mehmed Ağa ol günden beri bir çok para ve emekler sarf ederek ve ikiyüzü mütecaviz ağaç dikerek imar ve ahirinden dahi satı n aldı ğımahalli 261 dahi mezkur bağçeye zam ve ilave ile tevsi eylediğinden ve mecell-i ahkâm-ı adliyenin 349. madde-i münîfesi mûcebince mezkur bağ çede ziyâde-i muttası la vâki olup bir vecihle reddi câiz olmayacağıgibi irâe eylediği iş bu fetevâ-yış erif mûcebince dahi verese-i mümâ ileyhin ve vekilleri Emin Çavuşdavaya hîn ve salahiyetleri olmadı ğ ı ndan müvekkilim Mehmed Ağaya Mahmud Ağanı n beşseneyi mütecaviz zil-yed bulunduğundan ve buna da Kı rdök Karyesinden Köse oğ lu Emin ve Katı r oğlu Mehmed ve Yüzbaş ıhademesi Osman ve HacıAhmedli Karyesinden Mehmed oğlu SarıMuhsin ve SarıMuhsin oğlu İ smail ve Kadir oğlu Şeyho ve Ahmed Kahya oğlu İ smail ve HacıHasanlıMolla oğlu Battal ve Beş ikliden Topal Oğ lu Musa ve Ali oğ lu Taci vâkı f ve ş ahid olduları ndan bir nehc-i ş er‘-i ş erîf muktezâsı nı n ifası yla … men‘lerini bil-vekâle talep ederim dediğ i kayd ş üd. Hicri 24 Cemaziyelevvel 1327 / Rumi 31 Mayı s 1325 / Miladi 13 Haziran 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh vekili HacıMustafa Efendi Müdde‘i vekilleri Emin Çavuş Tarafeyn irâ’e eyledikleri ş ahitleri ş ehr-i cemâziyel-evvelinin 29. pençş enbe günü mahkeme yevm-i muayeneye ta‘lîk kı lı ndı ğıkayd ş üd. Hicri 24 Cemaziyelevvel 1327 / Rumi 31 Mayı s 1325 / Miladi 13 Haziran 1909 gün Pazar Kâtib-i Zabı t Tarafeyn yevm-i muayenede bil-vürûd esâmileri bâlâda muharrer huzûr-ış er‘a imza eylediği ş ahitlerden Kı rdök Karyesinden Yüzbaş ıhademesi Osman bin Abdullah ibni Abdullah tarihinden beş seneyi mütecaviz HacıAhmedli Balâ Karyesinden müteveffa HacıMahmud bin Mehmedin terekesini tahrir etmek için bu kaza nâibi … gelip … merkumun bil-cümle vârisi Mahmud olduğu halde yarı m dönüm miktarı karye derununda beynel-ahali malumül-hudut bir kı ta bağçeyi bâ-takarrur 200 kuruş bedel ile tâlibi bulunan iş bu hâzı r-ıbil-meclis Hı zı r Berd oğlu Mehmed ve biraderi müteveffa Mustafa benât bin İ brahim nam kimesnelere tereke-i müteveffaya vaz‘ülyed eden zevcesi Havaya ve kı zlarıkebire Telli ve Meryem ve sağire kı zıKirazı n ve ammisi Ali Osmana bil-vesaya ve bil-asale ve hemş iresi Fatı ma dahi cümlesi mezkur mahdud bağçeyi bey-i bât-ısahiha-i ş er‘iye ile merkûmana … izin ve icâzetiyle 262 muvafat eylediklerini ve muahharan bağçe-yi mezkuru tevessü edip bir külli ağaç gars ve ihdas eylediğini bilür vr bu vecih üzere ş âhid ve ş ehadet dahi ederim, dediğ i kayd ş üd. Hicri 29 Cemaziyel-evvel 1327 / Rumi 31 Mayı s 1325 / Miladi 13 Haziran 1909 gün Pazar Şahid- Yüzbaş ıHademesi Osman bin Abdullah Diğer ş ahidi Kı rdök Karyesinden Feyzullah oğlu Mehmed bin Heyzi ibni Ömer ş ahid-i merkum Osmanı n eda-yış ehadetini vecih üzere ber-tafsil-i eda-yış ehadet-i ş er‘iye eylediği ve fazla olarak vereseden hâzı r-ıbil-meclis kerimesi Meryem tarafı ndan zevcesi Osman tahmnen 120 kuruş… müsâide diğer tâlib olmadı ğıve hukuk-ıeytâm-ısanâyi‘ ve özür olmadı ğıve 200 kuruş dan fazla kı ymet etmediğini muahharan tâlib-i merkum Mehmed Ağa ve müteveffa biraderi Mustafa me‘an ol miktar kuruş a izin ve icazet-i hükm-i ş er‘î satı ldı ğı nıbilür ve vecih üzere ş ehadet-i ş er‘iye ederim dediğ i kayd ş üd. Fi 29 Minhü Şahid- Kı rdök Karyesinden Feyzullah oğlu Mehmed bin ÖmerŞâhidân-ımerkûmân hakları nda müddeiyûn vekilleri Emin Çavuşve vâsi-i sağ ire-i mezbûre Kirazı n hukukunu li-eclil-muhafaza bâ-hüccet-i ş er‘iye vasîsi ve ammisi Ali Osman Ağadan ledes-sual ş âhid-i merkumdan Mehmedin akrabadan olduğunu diğer Osman için bir diyecekleri olmadı ğ ımüdâfa‘aten beyan ve tezkar edilirse de ş er‘an hâneleri ve yiyüp içecekleri birlikte olmadı ğı ndan alel-usul tezkiyeleri icra ve ber-mûceb-i zabt iki kı ta fetevâ-yış erif melfûfatı yla istiftâh dahi olunmak içün hakkı nda menfaat ve mazarratı ndan vikayesi içün fehâmetlü müfti efendi hazretlerine tefhim. Hicri 29 Cemaziyel-evvel 1327 / Rumi 31 Mayı s 1325 / Miladi 13 Haziran 1909 gün Pazar Nâib-i Şer‘ Sayfa- 77 Belge- 123 Hüve mütiül-fetevâ Bu meselede eime-i hâzı rana vech-i havale böyledir ki; 263 Bu suretde vasisi olduğu sağirenin bir kı ta bağçesi semeni … Ömere ve bey‘ ve teslim ile sağire bâliğa oldukda bey‘i feshi üzere olur mu? El-cevap: Allahü a‘lem olmaz. El-vasî yemlike bey‘-i arûzul-sağ ir min gayr-i hâceti velâ-yemlike ikârel-ihâsata sı râddin minel-kibâr. Bu sûretde bağçe vasi-i mezbur zevcinin düyûnuna verilmek üzere iş tira ve kabz edilmekte ağaç gars edin. Ziyade-i muttası la vâki‘ olmakla bahçeyi … Ömerden almaya kâdir olur mu? El-cevab: Allhü a‘lem, olmaz. Benî kâdir iş tirâhâ… sı ran ev garsi lezm-i kı ymetihâ Ömer. Bu sûretde ş ühud ve müdde-i aleyh Mehmedin ammîleri oğullarıveyahud kurbet-i sı hhiyeleri olmakları yla Mehmedin lehinde ş ehadet eylemeleri makbul ve mesmu‘a olur mu? El-cevab: Allahü alem olur. Ve tekeabbeleş -ş ehadetel-ehiyye ve amme ve … rı zâen ev muahereten der-ra‘î. Nemekahul-fakîr müfti-i kaza-i mecidiye azze ve ş ânehû. Sayfa- 77 Belge- 124 Ber-mûceb-i zabı t davasıtakib ve istînsâh olundukda tarafeyn yevm-i muayenede bil-asale ve bil-vekale vürud etmeleriyle setren fi 30 Cemaziyel-evvel sene 1327 tarihli bâ-varaka-i mesture Kı rdök Karyesinden heyet-i ihtiyariyesinden muhtar-ı evvelleri Veli bin Hasan ve ihtiyar azası ndan Ahmed bin Osman ve kezalik Hacı Ahmedli Bala Karyesi eimme, muhtarân ve heyet-i ihtiyariyesinden dahi fi 30 Cemaziyelevvel sene 1327 bâ-varaka-i meztûre-i tahkika kezâlik sı rran bil-vürûd karye-i mezkûre muhtaran İ smail bin Mehmed ve imam mühr-i resmîsi Molla Yusuf ve İ brahim oğlu Mehmed bin İ brahim nâmûn müzekkilerden Kı rdök Karyesinden alenen müzekki HacıAhmed oğlu Ali bin HacıAhmed ve Beş ikli Karyesinden Yusuf oğlu Hasan bin Yusuf ve Kı rdök Karyesinden Battal oğlu İ sa bin Battal ve adliye odacı sıYusuf Sadı k bin Seyyid nâmûn kimesnelerden dahi bil-muvâcehe alenen ledel- kabul vet-tezkiye âdil ve makbûlüş -ş ehade olduklarıbir nehc-i ş er‘î 264 sâbit ve bâlâda mahz-ıkaza-i mezbûr müftüsü himmetlü İ smail HakkıEfendi tarafı ndan olunan meş rûhatda ber-mûceb-i fetevâ-yış erif ş ahidleri ve mezkur bağçenin itiraza mahal kalmayup müdde-i mezbûratân vekilleri Emin Çavuş müvekkillerine izafet ile vasî sagîre Ali Osman ve sair vârisûnları n ol bâbdaki müdâhele-i vâkı ‘a ve masârifeden men‘ine hüküm ve tarafı na tefhim olunduğu kayd ş üd. Hicri 1 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 7 Haziran 1325 / Miladi 20 Haziran 1909 gün Pazar Ser-kâtib- Mahalle İ dare Azası - Katib-i Zabı t – Naib İ ‘lâm-ış er‘îsi tarafeyne verilmiş tir. Nâib Muavini Sayfa-77-78 Belge- 125 Numro-18 Kı rş ehrî Sancağ ıdahilinde Mecidiye Kazası nı n Gök Ahmedli Karyesinde sâkin iken bundan akdem vefat eden Toklu oğ lu Halil Efendi kerimesi demekle zatı nıadliye zabı t kâtibinden Bekir Ağa bin Osman ibni Halil ve gardiyan Ömer Çavuşbin Hasan Kahya ibni Hasan Mehmed tarifleriyle muarrefe Döndü binti Halil Efendi Hatun kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde ve yine Hacı Ahmedli Bala Karyesi sakinlerinden Osman Çavuşbin Abdullah mahzarı nda takrir-i kelam ve takrir-i anil-meram idüp müteveffa pederim müma ileyh Halil Efendiden mevrûs bâ-defter-i kassama bil-cümle emvâl ve arazilerimi hîn-i vefatı ndan berü tereke-i metrukeye vaz‘-ıyed olan amucam ve vasim Mehmed bin Tokludan hisse-i irsiyeme isabet eden mal-ımevrûsumu vasîm merkumdan alı verilmesi için taleb-i davaiye kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iye ve nizamiyede ve sair her bir kı sı m ve derecât ve tabakâtı nda bidâyeten ve istînâfen ve temyîzen ve tashîhan ve ta‘mîmen ve iâdeten müdde‘î ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlis sı fatları yla muhakeme ve muhasameye ve redd-i cevabiye ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş had ve istiş hâda ve tahlîfe ve istihlâfa ve ehl-i cüzee ve mümeyyiz ve hüküm nasb ve azline ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki-i icraya vaz‘ile ve haciz 265 vaz ve fekkine ve ledel-iktiza sulh ve ibrâya ricâl-i sabâvet içün haddi bülûğa vâsı l ve resîde olunurken marifet-i ş er‘iye muhasebesinin faslıve rüyetine yedinde bulunan defter-i kasâma nazaran hisse-i musabemin bit-tefrik emlak ve arazilerimin hâsı latları nıve hisse-i masarif-i muhakeme ve ücret-i vekâlet ve sairenin haksı z çı kan taraftan tahmîliyle tahsil kı lı nan mebâliğin tarafı ma teslimine merreten ba‘de uhrâ aharıtevkîle mezun olmak vel-hâsı l husus-ımezkûra mütevakkı f olduğu umurun küllisini ifaya tarafı mdan merkum Osman Çavuşvekâlet-i amme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim dedikde merkum Osman Çavuşdahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hizmet-i lazı mesini kemâ hüve hakkâ edaya taahhüd ve iltizam etmeğin gı bbetüt-tasdik ş er‘î mâveki‘ bit-taleb ketb ve tarafeynin ifedeleri iş bu mahalle zabt ve kayd olunduğu ş üd. Hicri 7 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 13 Haziran 1325 / Miladi 26 Haziran 1909 gün Cumartesi Şahid bu dahi- Gardiyan Ömer Çavuşbin Hasan Kahya Tarif Şahidi- Şahid- Zabtiye Bekir bin Osman El-vekil Osman Açvuş El-Müvekkile Döndü Binti Halil Efendi Mezburenin fi 2 Zilkâde sene 1327 tarihli ve zeyli musaddak istid‘alarıüzerine merkum Osman Çavuşve malı ndan kaydıterkîmi ş üd. Hicri 5 Zilkade 1327 / Rumi 5 Teş rinisani 1325 / Miladi 18 Kası m 1909 gün Perş embe Ser-kâtib-i Mahkeme-i ş er‘î Sayfa-78 Belge-126 Numro- 19 Mecidiye Kazası nı n Boyalı k Kasabasımahalatı ndan Çarş ukiler mahallesinde sâkin Kürd âş iretinden sâhib-i arzuhal Mehmed oğlu Şeyho bin Mehmed kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde zekerâtıesbâya be-tarîkül-inbisâta cânib-i ş er‘iyeden vazülyed olan taraf-ıcânib-i ş eriat-ıkurâdan dahi hususuna itibar olunan OdacıYusuf 266 Ziya Efendi muvacehesinde huzûr-ış er‘a ihzâr olunan bir kı t‘a zâbı tan … ve bir kı tada istihbâr istid‘âlarımûcebince mâlı m ve mülküm olup sene-i hâlin Mayı s mâhı zarfı nda AkdağMadeni cihetine gittiği esnada eş yaları mıkasabadan Doğanan Beğ in hânesine bi-tarîkül-emâne bı rakup mezkûr eş yaları ndan deve boynu nakı ş lıbir adedi ve parmaklıdiğeri ve bir adedi kağı dlıve bir de sandı klıdört adet çuval bir nakı ş lı çuval derûnunda zâbit marifetiyle der-dest ile mahkeme-i ş er‘ada muhzı r ve odacı iş bu hâzı r-ımüma ileyh yedinde bulunan bil-istihkâk ba‘ded-da‘va vel-istihkâk mümâ ileyh … kaziye-i minvâl muharrer üzere bir çuval derununda mühürlü üç adet … vaz‘ül-yed olduğunu ikrâr, lakin müdde-i mezburun münkale-i malıve mülkü olduğunu inkara tasaddi eylediğ i kayd ş üd. Hicri 22 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 28 Haziran 1325 / Miladi 11 Temmuz 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh muhzı r-ış er‘a Müdde‘i Şeyho bin Mehmed Mezkur kimseleri kendi isimleri mukayyed kimleri isbat-ımüdde‘a edeceği sual olundukda Bekir Beğzade Maş o ve Ömer Sarban oğlu Mehmed ve Mihrayel oğlu Mehmed ve Hüseyin Bala oğlu Mehmed ve Mehmed Ömer Beğzade Doğan Beğve Kara Tahta’dan Halil Kelle zevcesi Fatı ma ve kasabadan Süleyman zevcesi Zeynep nâmûn kimesneler ile ispât-ımüdde‘a edeceğini ve bunlardan baş ka asla ş âhidi olmadı ğı nıve ş ahidlerin ş ehr-i hâl-i Arabinin 23. Pazar gününe ta‘lîk eylediği kayd ş üd. Hicri 22 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 28 Haziran 1325 / Miladi 11 Temmuz 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh Yusuf Müdde‘i Şeyho bin Mehmed Kâtib-i Zabı t Tevfik Nâib 267 Sayfa-78 Belge-127 Yevm-i muayenede tarafeyn mevcud olup meclis-i ş er‘a ikâme eylediği ş âhidlerden belâ-yıhatda ismi mezkûre Kara Tahta Karyesinden Halil Kelle zevcesi Fatı ma binti İ brahim İ bni Abdullah nam mezbureden istiş hâd iş bu hâzı r-ıbil-meclis Şeyho Mehmedin AkdağMadeni yaylası na gittiğinde Doğan Beğin hanesine emaneten bı rakup dört adet kilimlerini bir çuval derununda sirkat olunmuşmezkur kilimler ş imdi mahkeme-i ş er‘iyede odacıYusuf Çavuşnezdinde bulunmakla birikağı tlıbirisi dahi parmaklıdiğer birisi deve boynu keza birisi sandı klıcem‘an dört kilimden üçü … bir kolsuz çuval derununda olup iş bu üç adet envâ‘ıüçeri liradan dokuz adet lirayıOsmanî kı ymetinde 25 kuruşda çuval ki cem‘an dokuz lira-yıOsmanî bir çârek lira ki 950 kuruşkı ymet-i hakikiyesi olan iş bu … ve müş âhede olunan mezkur kilimler iş bu müdde‘i Şeyho Mehmed Ağ anı n müstakilen kendi malıve mülkü olduğunu bilür ve bu vecihle ş âhidim ve ş ehadet dahi ederim dediği kayı tş üd. Hicri 23 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 29 Haziran 1325 / Miladi 12 Temmuz 1909 gün Pazartesi Şahid Fatı ma binti İ brahim Diğer ş ahidlerden Kasabadan Süleyman zevcesi Zeynep binti Osman ibni Mustafa nam hatun dahi mezbure Fatı ma Hatunun ş ehadet-i vakı asıüzere ber-vech-i muharrer eda-yış ehdadet-i ş er‘iye eylediği iş bu mahalle zabt olunduğu kayd ş üd. Hicri 23 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 29 Haziran 1325 / Miladi 12 Temmuz 1909 gün Pazartesi Şahide Kasabadan Süleyman zevcesi Zeynep binti Osman inbi Mustafa Diğer ş ahid kasabadan Bekir Beğzade Ömer Baş ir bin Bekir İ bni Mehmed Beğ den istiş had olundukta tarihinden bir mah mukaddem ki sene-i hâliye mayı s mahı zarfı nda iş bu hazı r-ıbil-meclis Şeyho Mehmed AkdağMadeni yaylası na gider esnada Doğan Beyin hanesine emaneten bı rakmı şolduğu eş ya meyanesinden iş bu muayene ve müş ahede olunan çuval derununa vaz‘ile üç adet kilimler kaybolunup mezkur kilimler de zabı ta marifetiyle der-destle mahkeme-i ş er‘iyeye odacıYusuf Çavuş un nezdinde li-eclil-hı fz bulunup birisi deve boynu renginde, diğer birisi 268 parmaklırenginde birisi dahi kağı tlıkeza diğ eri sandı klırenginde dört adet kilimlerden üçü mevcut olup mezkur kilimler müdde-i merkum Şeyho Mehmed Ağanı n müstakilen malıve mülkü olduğunu bilür ve bu vecihle ş ahidim ve ş ehadet dahi ederim demekle mezkur kilimlerin kı ymet-i hakikiyesi dahi sual olundukda üçer liradan 950 kuruşkı ymetinde olduğunu tezkar eylediği kayd ş üd. Hicri 23 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 29 Haziran 1325 / Miladi 12 Temmuz 1909 gün Pazartesi Şahid Ömer Bekir Bin Bekir Şâhidân-ıMezburan Fatı ma ve Zeynep ve Mehmet namunları n tarafeyn-i bilmuvacehesine mezkur çuval derununa vaz‘la ve mühürlü idare azası ndan Hacı Mehmed Ağa ve kâimakam Bey mühürleriyle muhtam çuval fek olundukda her birisi ber-tafsîl-i mezkur kilimlerin müdde‘i hazı r-ımerkum Şeyho Mehmed Ağanı n malı mesrûku olup bil-muayene eda-yış ehadet-i ş er‘iyelerinde kâzib olmadı kları na ba‘det-tahlîfe müdde-i merkum dahi iş bu muayene ve müş ahede olunan kilimleri kimseye hibe ve mülkünden kimseye ihraç etmediğine teklif olunan müzayedeyi icra etmeğin müdde-i aleyha vekil müma ileyhden ş ahidler hakkı nda ne diyeceği sual olundukda alel-usul tezkiyelerini taleb eylediğ iş üd. Hicri 23 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 29 Haziran 1325 / Miladi 12 Temmuz 1909 gün Pazartesi Katib-i zabı t Şâhidan-ımerkûm ve mezbûretânları n bâ-varaka-i mestûre sı rran tezkiyeleri ba‘delicrâ idare azası ndan Mehmed bin HacıMehmed ve Osman Bey bin Osman Beğ esnaflardan Ömer oğlu Mehmed bin Ömerden sı rran ve ba‘dehû mebûrun ile kasabadan Gardiyan Ömer Çavuş bin Hasan ve Mehmed bin Ömer nam kimesnelerden alenen tezkiyeleri icrâ olunmakla mezkur kilimlerin üçü bir çuval istihrâcen müdde-i merkum Şeyho Mehmed Ağaya hâlen eda ve teslime müdde-i aleyh mahfuz Yusuf Çavuş a tebih olunduğu kayı tş üd. Hicri 23 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 29 Haziran 1325 / Miladi 12 Temmuz 1909 gün Pazartesi Kâtib-i Zabı t Müdde-i aleyh Yusuf Çavuş Müdde‘î Şeyho Mehmed 269 Naib İ ‘lâm-ış er‘iyesi ba‘det-tanzim ashâbı na teslim olmakla … i‘ta olunduğu iş bu zabı t ceridesine nakşolunduğu kayı tş üd. Hicri 25 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 1 Temmuz 1325 / Miladi 14 Temmuz 1909 gün Çarş amba Nâib Sayfa–79 Belge–128 Numro- 20 Mecidiye KazasıHükümet Konağı nda mahkeme-i ş er‘iyye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde ve yine kaza-i mezburun Şebiler Karyesi sakinlerinden kendi metâgı yla meş gul seyyar mekûlesinden Aço oğlu Ali bin Hasan meclis-i ma‘kud-ımezkurda ve yine hâzı r-ıbil-meclis Tosunburnu Karyesi ahalisinden olup bâ-hüccet-i ş er‘iye karye-i mezkurede sakin Çavuş dar oğlu Kerimesi Kanimiye binti Ahmed tarafı ndan vekil-i müseccel-i ş eriyesi bulunanan Molla Halil oğlu Hüseyin bin Halil muvacehesinde dava ve takrir-i kelam idüp der ki, bundan akdem mutlakası müvekkelesi mezbure Kanîmiyi tarih-i ilamdan akdemce tatlik ve tefrîk olduğunu ancak bir sene evvel tatlik için kendisine ârül-ehak olunduğundan müvekkelesi mezburenin ancak ol babdaki tahş iyatı ndan bil-bahs icap eden muamele-i ş er‘iye ve kanuniyesini taleb-i dava ederim, sual olunsun dedikde gı bbetüs-sual vel-istintak vekil-i merkum Hüseyin Ağa cevabı nda müdde-i aleyh merkum Ali bin Hasan tarihden 21 gün akdem müvekkelem Kanimi binti Ahmedi akdemce meclis-i ş er‘iyede ikrar ve itiraf eylediği gibi ol tarihde dahi kezalik muhzı r-ış uhuddda kendisine kerraren ve merraren ikrâh-ımugîre ile teferruatımûceb olmakla bir-rı za tarafı ndan üç re’s tosun ve bir re’s de kı sı r inek ve bir re’s de üç yaş lıdüve ve bir re’s de bargir ki cem‘an 6 re’s hayvanlarıhâzı r-ımerkum Aliye verilip mezkur hayvanlar mevcud ise aynen mütehellik ise bedelleri olan min haysül-mesmu‘ 1600 kuruş kı ymet-i hakikilerini talep etmekle mezkur hayvanlarıol tarihde merkum müdde-i aleyha teş hir-i silah ve iş kence ve darbiyesine dayanamayı p… ile ihâfe olması ndan nâş i verilmişolduğunu iâdesini talep etmekle müdde-i aleyh merkumdan dahi sual 270 olundukda merkum Ali dahi cevabı nda, kaziye-i meinvâl-i muharrer üzere hayvânât-ı muharrere-i mezkurlar gâliban aldı ğı nıikrar, lakin korkarak verilmeyip kendisinden bir sene akdem güya tatlik etmiş im gibi bana rı zaları yla ol tarihdeki yani 21 gün akdem boş adı ğı nıtekrar itiraf ma‘da müdde‘ası nıinkara tasaddi eylediği kayı tş üd. Hicri 25 Cemaziyel-evvel 1327 / Rumi 1 Haziran 1325 / 14 Haziran 1909 gün Pazartesi Müdde-i merkum Ali bin Hasan ibnişŞiş man Müdde-i aleyha müvekkele-i Kaniye binti Ahmed vekil-i müseccel-i ş eriyesi Hüseyin bin Molla Halil Hâzı rûn- Azâ-yıMeclis Bu dahi Yusuf Çavuş Sayfa-80 Belge- 129 Müddeiye-i müvekkel-i Kaniye binti Ahmedin müvekkelesi mezbûreye izafetle bâlâyızabı tta muharrerâtıre’s hayvanlarıbedel-i ma‘lûme ile iş bu müdde-i aleyh hâzı r-ı merkum Ali bin Hasandan istirdâdı nıve ikrah-ımugîre ile verildiğ ini kimler ile isbat-ımüdde‘a edeceği tekrar sual olundukda ol dahi Tosunburnu Karyesinden Mehmed Ali Oğlu Şeyho ve Osman oğlu Hasan ve HacıMustafa Efendi ve Kara Mastonu Ahmed ve Kaç oğlu Mehmed Karye imamıMustafa Efendi ve Mustafa oğlu Ali nâmun kimesneler ile isbat-ımüdde‘a edeceğini bunlardan ma‘da asla ş ahitleri olmadı ğı nıve ş ahidlerinin ş ehr-i hâl-i arabinin 29. Cumartesi günü isbatları nıgöreceğini tarafeyn bizatihî yevm-i muayenede mevcut bulunacakları nı imza eyledikleri kayı tş üd. Hicri 25 Cemaziyel-ahir 1327 / Rumi 1 Temmuz 1325 / Miladi 14 Temmuz 1909 gün Çarş amba Müddeiye-i mezbure vekili Hüseyin bin Halil Müdde-i aleyh Ali bin Hasan Kâtib-i Zabı t Şahidlerini getüreceği tarafeyne tefhim edilüp iş bu mahalle imza eylendiği ş üd. Fi Minhü 271 Nâib Sayfa- 81 Belge- 130 Numro- 21 Ankara Vilayeti dahlinde Kı rş ehri Sancağımuzafatı ndan Mecidiye Kazası nı n Safalı karyesi sakinlerinden kaza-i mezbure Tapu Katibi sâbı kıMehmed Ali Efendi bin Ahmed kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesine mahsus odada ma‘kud meslis-i ş er‘-i ş erif-i enverde ve yine Kı rş ehri sancağıdava vekillerinden Ferid Efendi İ bni Ali Rı za Efendi mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp bil-cümle memuriyet-i selefe ve umûr-ıhususât-ıdâiyâneme ait mevadda ve ş ahsı ma ait Mecidiye Adliye ve Mülkiye mahkemelerinde lazı m gelenler ile lehime ve aleyhime sair mehâkim-i ş eriye ve ve nizamiye ve cezâiyenin her bir kı sı m ve derecât ve tabakâtı nda bidâyeten ve istînâfen ve temyizen ve tashihen ve itirazen ve iâdeten müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş âhs-ısâlis sı fatları yla muhakeme ve muhasameye ve redd-i cevabiye ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdime ve iş had ve istiş hâda ve tahlîfe ve istihlâfa ve ehl-i cüzde ve mümeyyiz ve hüküm nasb ve azline ve istihsâl olunacak i‘lâmâtlarımevki-i icraya vaz‘ ile ve haciz vaz ve fekkine son dereceye değin takib-i davaya ve ol bâbdaki bil-cümle masârif-i muhakeme ve ücret-i vekâlet ve saireyi haksı z çı kan ve aleyhinde bi-gayr-ıhak müdde‘i sı fatları yla bulunan zevatlardan tahsiliyle tarafı ma teslime merreten ba‘de uhrâ aharıtevkile me’zûn olmak üzere vel-hâsı l husus-ımezkûr-ımutlaka mütevakkı f olduğu umûrun küllisini ifâya tarafı mdan mümâ ileyh Ferid Efendiyi vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile vekil-i nâib-i münasib nasb ve tayin eyledim dedikde, vekil-i mümâ ileyh dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hizmet-i lazı mesini kemâ-yanbagî edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle zabt ve kayd olunduğu ş üd. Hicri 1 Receb-i Şerif 1327 / Rumi 6 Temmuz 1325 / Miladi 19 Temmuz1909 gün Pazartesi El-vekil Ali Efendi oğlu El-Müvekkil Tapu Katibi sâbı kıMehmed Ali Efendi bin Ahmed 272 Hüccet-i ş er‘iyesi verildi. Nâib Sayfa-81-82 Belge-131 Numro-22 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesinden HacıSüleyman oğ lu Rı za hakkı nda fi 25 Haziran sene 1325 tarihli istid‘â ve 27 Haziran sene 1325 ve 122 numrolu Kı rş ehir mutasarrı flı ğıtarafı ndan mevrud emir-nâme makâm-ıkâimakâmîden dahi fi 4 Temmuz sene 1325 tarih ile 8 Temmuz sene 1325 tarihli zabı tanı n der-kenarı n nazaran merkum celb olunmuş . Meal-i istid‘a: Keskin Kazası nı n Yançer Karyesinde Hurş id oğlu Bekir bin Hurş it nam kimesnenin tarih-i istid‘âsı ndan bir buçuk mah mukaddem 5-6 yaş ları nda siyah çengel boynuzlu ma‘a malak bir re’s camus ineğini sirkat edilmişolması ndan bil-bahs taharri etmekde iken iş bu müdde-i aleyh merkum Rı zanı n nezdinde olduğu Kı rş ehrinde ve sairede haber alı nması yla takib-i dava etmekden çend gün dahi merkumlar vüruduna Mecidiye Kasabası nda beklemekde vürud etmediğinden ş ehr-i hâl-i Arabinin üçüncü Salıgünü saat 10 raddelerinde taraf-ış er‘adan mezunen karyesine avdet edip müdde-i aleyh merkum Rı za dahi fi 4 Receb sene 1327 tarih ve çeharş enbe günü vürud etmesine müdde-i merkum tarafı ndan dahi bit-taleb bir vekil-i musahhar tayiniyle hukukunu li-eclil-muhafaza fasl-ıdava ediverilmesi talebiyle merkum Bekirin tarafı ndan OdacıYusuf Ziya Efendi vekil-i musahhar tayin edilerek tarafeynin ifadeleri alı nmakda mübâş eretle merkum Rı zadan taleb olunan mezkur ineği ma‘a malagı yla ne için getürmediği ve kimler çalmı şve… kimlerden aldı ğı nıba‘des-sual vel-istantı k merkum cevabı nda mevsuf-ımezkur camus ineği ma‘a malağı yla tarih-i ilamdan iki mah mukaddem Kı zı l Koca Nahiyesinin Kazı r Uş ağıKaryesinden İ smail Ağa oğlu Azizden 6 adet lira-yıOsmanî bedeliyle müş terâ‘en alup ba‘dehû Kı rş ehire getirdiğini satmak istemişise de müsted‘î merkum sahib-i evveli ş ahs-ısalis zuhur etmesiyle taraf-ı hükümetten sattı rı lı p kefalet-i kaviye ile nezdine alarak tekrar bâyi-i merkum İ smail Ağa oğlu Azize karyesinde İ brahim Ağa oğlu Arif ve Süleyman oğlu Ağa ve Hacı oğlu Kavas namun kimesneler muvacehesinde merkum Aziz biraderi Ekberli Molla 273 Mustafaya teslim eylediğini müdafaaten tezkar ve beyan etmekle müdde-i merkumun malıve mülkü olup olmadı ğı nıinkara tasaddi eylediği kayd ş üd. Hicri 4 Recep 1327 / Rumi 9 Temmuz 1325 / Miladi 22 Temmuz 1909 gün Perş embe Müdde-i aleyh merkum Rı za bin HacıSüleyman Müdde‘î vekili Yusuf Ziya Efendi bin Seyyid Katib-i zabı t Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda alı nup imza ve parmak iş areti komanı n olduğunu tasdik eyleriz. Hicri 4 Recep 1327 / Rumi 9 Temmuz 1325 / Miladi 22 Temmuz 1909 gün Perş embe Adliye Mübâş iri- İ dare Azası ndan Vekil müma ileyhden mezkûr inek ma‘a malak müvekkil-i müsted‘î merkum Bekirin müstakilen malıve mülkü olup olduğunu bil-beytil-âdile evvel-emirde isbat-ı müdde‘a edip etmeyeceği sual olundukda müvekkilinin izahatı yla isbat-ımüdde‘a edeceğini ve mahkemenin ş ehr-i hâlin 8. pazartesi gününe müvekkelinin ve tarafeyn yevm-i muayenede hâzı r bulunacaklarıcihetle ta‘likini talep etmeleriyle iş bu mahalle tekrar ş erhle temhir edildi. Rumi 8 Temmuz 1325 / Hicri 3 Recep 1327 / 21 Temmuz 1909 gün Çarş amba Müdde- ialeyh Rı za Müdde‘i vekli Yusuf Ber-mûceb-i emr-i usûl kefaletine rabt edilen merkum Rı za yevm-i muayyenede bilvürûd müdde‘i Bekir gelmediğ inden tekrar taraf-ış er‘iyeden beşgün mühlet verilmiş olmakla ş ehr-i hâl-i Arabinin 14. Cuma ertesi günü muhakemelerinin netice-pezîr olması na ta‘lîk kı lı ndı ğıkayd ş üd. Hicri 9 Rceep 1327 / Rumi 14 Temmuz 1325 / Miladi 27 Temmuz 1909 gün Salı Müdde-i aleyh Rı za Müddei vekili Yusuf Tarafeynin imza ve parmak iş areti olduğu tasdik kı lı nı r. Fi 9 Minhü Mübaş ir Hasan Katib-i Zabı t 274 Sayfa-82 Belge- 132 Yevm-i muayyenede fi 14 Recep sene 1327 tarihi cumartesi günü müdde-i aleyh merkum Rı za bil-vürud müddei Bekir tarafı ndan vekil-i musahhar tayin kı lı nan Yusuf Ziya Efendi muvacehesinde mahkeme-i gı yabiyelerine ş ürû‘ olundukda kerâren ve merâren taraf-ış er‘iyeden müddeama ası l merkuma mal-ımesrûk denilen camus ineği evvel-emirde kendi malıolduğunu beyyineye havale olunup vekil-i mezkur tarafı nan ş ahid ikamesine bizzat vürud idüp sükûtunu talep eyledi. Hicri 14 Recep 1327 / Rumi 19 Temmuz 1325 / Miladi 1 Ağustos 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh Rı za Vekil-i musahhar Yusuf Tarafeynin ifadeleri huzur-ış er‘iyede alı nup 26. sayfaya nakl. Sayfa-83-84 Belge- 133 Numro-23 Mecidiye Kazası ndan Gök Ahmedli Karyesinden Şeyho bin Hasan kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde zabı ta memuru mülazı m Mehmed Ağa bin Ömer Ağa muvacehesinde tarihden iki mah akdem Akdağ Madeninde gaip etmişolduğu beşyaş lıTimür Karyesinde 200 kuruşkı ymetlü bir res kı srak bargirini taharri etmekte Kara Mağara Nahiyesi müdüründen der-dest ile bu zâbı ta-yıhâzı r muma ileyh nezdine bil-eclil-muhafaza fi 15 Temmuz sene 1325 tarih ve 333 numrolu Yozgat Mutasarrı flı ğıtarafı ndan bâ emr-i mahsus hayvan-ımevsuf-ı mezkur tarafı ma vaz‘ûl-yed üzere müma ileyhden alı verilmesi matlûbumdur, diyü dava-yıgı bbetüs-sual müma ileyh Mehmed Ağa cevabı nda tarih-i mezkurda makamıkaimakamiye ol tarihlü emr-i mahsusla bir esb vürud idüp muhafazaten vaz‘ül-yed ikrar müdde-i merkumun malıolduğunu inkar eylediği ş üd. Hicri 14 Recep 1327 / Rumi 19 Temmuz 1325 / Miladi 1 Ağustos 1909 gün Pazar Zabı ta memuru Müdde‘i Şeyho bin Hasan 275 Müdde-i merkûmun dava-yımezkûresini kimler ile müdde‘a edeceğini sual olundukda karyemizden Osman oğlu İ brahim ve Teflek Sağir Karyesinden Hasan oğlu Yusuf Gök Ahmedli Karyesinden Kara Yusuf oğlu Ömer ve Bekir ve HacıAli oğlu Bekir ve HacıEfendi oğlu Mustafa nâmûn kimesneler ile isbat eyleyeceğini ve bundan baş ka asla ş ahidleri bulunmadı ğı nıve meclis-i ş er‘a ş imdi ihzâr eylediği Gök Ahmedli Karyesinden Osman oğlu İ brahim bin Osman ibni Bekir bundan iki mah akdem AkdağYaylasıcihetinde zâyi edip ş imdi bura zabı tasınezdinde mahfuz beş yaş lıkı zı l kı srak bir res kı srak bargiri müdde‘i hâzı r-ımerkum Şeyho bin Hasanı n malıve mülkü olduğunu biliyor bu vecihle ş ahidim ve ş ehadet dahi ederdim, dedi. Hicri 14 Recep 1327 / Rumi 19 Temmuz 1325 / Miladi 1 Ağustos 1909 gün Pazar Şahid- İ brahim bin İ smail Diğer ş ahid Teflek Sağir Karyesinden Hasan oğlu Yusuf bin Hasan ibni Kuruoğlan nam kimesneden keyfiyet isti‘lâm ve istiş had olundukda ş ahid-i merkumun eda-yı ş ehadet-i ş er‘iyesi vachi üzere ber-tafsil-i mezkur ş ehadet-i ş er‘iye eylediği ş üd. Fi 14 Minhü Diğer Şahid Yusuf bin Hasan Şâhidân-ımerkûman hakları nda müma ileyh Mehmed Ağadan ne diyeceği sual olundukda alel-usul tezkiyelerini taleb eyledi. Hicri 14 Recep 1327 / Rumi 19 Temmuz 1325 / Miladi 1 Ağustos 1909 gün Pazar Kâtib-i Zabı t Belde-i mezkur belediye riyaseti heyetine sı rran mesture yazı lması nıtalep etmekle iş bu mesture yazı -yış er‘iye kı lı ndı . Fi 14 Minhü Nâib Muavini Belediye Reisi Katibzade HacıMustafa Efendi bin Süleyman ve Mestan Beğzade Osman Bey nâmân mümâ ileyhden sı rran bâ varaka-i mesture ve bil-vecihle alenen mübâş ir Hasan Beğve Bekir BeğBeğzade Zabtiye Mustafa alenen ledet-tezkiye adl ve makbulüş -ş ehade olduklarıihbar ve iş ‘ar olunmakla hayvan-ımezkur mevsûf-ı mezkur 200 kuruşkı ymetlü kı srak bargirini ş ahidan-ımerkûmân irâ’e eyledikden sonra merkumun iş bu muayene ve müş âhede olunan hayvan-ımevsûf-ımezkuru mülkünden ihraç ve sair kimesneye hibe etmediğine teklif olunan yemin-i billâh ifa 276 etmekle ba‘det-tahlîf eş hasısabit olmakla hayvan-ımezkuru müdde-i merkum Şeyhoya teslime müma ileyh Mülazı m Mehmed Ağ aya tenbih olunduğ u kayd ş üd. Hicri 14 Recep 1327 / Rumi 19 Temmuz 1325 / Miladi 1 Ağustos 1909 gün Pazar Katib-i Zabı t Naib 50 kuruşyevmî mahkemesinden kayı tş üd. [Yirmi Dördüncü Sahifeden Âmedî] Sayfa-84 Belge- 134 Vekil tasdîki mümâ ileyh Yusuf Ziya Efendiden sual olundukda müvekkelim Bekire keraren merâren taraf-ış er‘iyeden verilen mühledde istid‘a eylediği camus ineğini isbat-ımüdde‘a etmek üzere gidüp yavm-i muayyenede gelememişma‘zeret-i meş ru‘adan bir madde-i meş ru‘a serd ve beyan etmemesi ve kendülerinin de kaza-i ahirden bulunması na binaen kendisine malumat verilmesini müdâfaaten beyan ve tezkar eylediğ iş üd. Hicri 14 Recep 1327 / Rumi 19 Temmuz 1325 / Miladi 1 Ağustos 1909 gün Pazar Müdde-i Aleyh Vekili Yusuf Ziya Müdde‘î Rı za İ ş bu zabı t takrir ceridesi i‘lâmımu‘ârefeden men‘ine tanzim kı lı ndı . Hicri 14 Recep 1327 / Rumi 19 Temmuz 1325 / Miladi 1 Ağustos 1909 gün Pazar Sayfa-84-85 Belge-135 Numro-24 Fil-ası l Kocahisar Kazası nı n Kara Yol Karyesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Hasan bin Hüseyin Mecidiye Kazası nı n hükümet konağı nda mahkeme-i ş eriyeye mahsus odada ma‘kud meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde kaza-i mezkur mal müdürü ve beytülmal memuru Mehmed Emin Efendinin vekili sandı k emini Rı za Efendi bin Hacı Hüseyin Efendi muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki, tarihinden 277 16 gün mukaddem ş irâwen malı m ve mülküm olna beşyaş lıve 500 kuruşkı ymetli bir re’s siyah renkli ve Enissiz ve hayalıkoyu camuzu leylen hanemden sirkat olunup taharri etmekte iken telgraf vası tası yla bil-ihbar ş imdi ise mezkur camus yave namı yla zil-yed bulunan mal memuru vekili Rı za Efendi yedinde olmakla sual olunup mezkur hayvanı n muma ileyhden alı narak tarafı ma teslimi tenbih olunmakdı r diyü dava olunduğu, cevabı nda mevsuf-ımezkur bir res camus öküzü yave namı yla vaz‘-ıyedini ikrar, müddeinin malıolduğunu inkara tasaddi eylediği kayı tş üd. Hicri 21 Recep 1327 / Rumi 26 Temmuz 1325 / Miladi 8 Ağustos 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh Rı za Müdde‘i Hasan Müdde-i merkum Hasandan müddeası na mutabı k beyyine talep olundukda meclis-i ş er‘a ihzâr eylediğ i karyelerinden Kuzucu oğlu HacıVeli ve SekmanlıKaryesinden Arif oğ lu Veli ve karyelerinden HacıHurş id ve Süleyman namun kesan ile isbat-ı müdde‘a edeceğini ve bunlardan baş ka asla ş ahidleri olmadı ğı nıbeyan etmekle buraya ikame eylediği ş ahidlerden Koca Hisar kazası nı n Karayol karyesi ahalisinden Kuzucu oğlu Hacıveli bin Hüseyin ibni Veli istiş had olundukda tarihden 16 gün akdem iş bu hazı r-ımerkum Hasan bin Hasanı n beşyaş lıve siyah donlu ve enisiz ve hayalıbir res camus öküzü hanesinden leylen sirkat olunup mezkur-ımezsuf hayvan müddei Hasanı nş irâen malıve mülkü olduğunu bilür ve bu cihetle ş ehadet-i ş eriye iderim, dediği diğer Sekmanlıkaryesinden Yusuf oğlu Veli bin Yusuf ibni Veli nam kimesne istiş had olundukda ş ahid-i evvelin aynıifadeleri vecihle ş ehadet ederim dedikleri kayı tş üd. Hicri 21 Recep 1327 / Rumi 26 Temmuz 1325 / Miladi 8 Ağustos 1909 gün Pazar Şahid HacıVeli Şahid-i diğer Veli Şahidler hakkı nda vekil-i müma ileyhden ne diyeceğ i sual olundukda tezkiyelerini talep etmekle tezkiyeye havalesi ş üd. Hicri 21 Recep 1327 / Rumi 26 Temmuz 1325 / Miladi 8 Ağustos 1909 gün Pazar Mal müdürü vekili Rı za Şâhidân-ımezkûr kasabanı n kâimelerinden ve Süleyman Ağa bin Abdullah ve Mahmud bin HacıYusuf Ağa bin Veli bâ-varaka-i mestûre sı rran ve ba‘det-tezkiye Battal Memişbin Hüseyin bey ... muvacehesinde ledel-adl vet-tezkiye ş ehadetleri 278 makbul olmadı ğı nımevsuf-ımezkur camus mülkünden ihraç olunmadı ğı na ve hibe etmediğ ine müdde-i merkum ve ba‘det-tahlif-i ş er‘î mezkur camus ş âhidan-ı merkûmânı n irâe etmekliğini ş âhidan-ımerkûmânı n bil-muvacehe ol babdaki ş ehadetleri makbul olmakla vekil-i müma ileyh Rı za Efendiye mezkur camusu teslimine tenbih olunmağı n kad ş üd. Hicri 23 Recep 1327 / Rumi 28 Temmuz 1325 / Miladi 10 Ağustos 1909 gün Pazar Naib İ ‘lâm-ış er‘iyesi ba‘det-tanzim ashabı na i‘tâ kı lı ndı . Sayfa-85-86 Belge-136 Numro-25 Mecidiye Kazası nı n Gök Ahmedli karyesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Kara Yusuf Ömer bin Mustafa kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde ve yine kaza-i mezkurun Boyalı k Kebir Karyesi muhtare vekili Mehmed bin Hüseyin muvacehesinde takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp 325 senesi Eylül ibtidası nda mahalle-i mezbure sakinlerinden Osman Bey kerimesi Fatı ma binti Osman nam bikr-i bâliğayı201 kuruşmihr-i müeccel ve 200 kuruşmihr-i muaccele ki cem‘an yekun 401 kuruş mihri tesmiyesiyle bana bil-vekale akd ve nikah ve ben dahi bil-asale tezviç ve kabul idüp alel-usul izinname-i ş eriyesi ve nizamisi harcıolan meblağ -ımalumeyi ol tarihde muhtar-ımerkuma vermişve tebdil-i mekan ve haneme nakliye-i muamelesi her nası lsa ifa edilmemesinden naş i iş bu 1325 senesinde nezdimde izinname ve kuyûd-ıresmiye ibraz edemediğinden… ismime kura keş idesinde asakir edildikden bu da hakkı mda mûceb-i gadr olmakla sual olunup muamele-i ş er‘iye ve nizamisi icrası na taleb-i dava ederim dedikde ol dahi cevabı nda kaziye-i minval-i muharrer üzere mezbure Fatı ma binti Osman vekaleti hasebiyle ol tarihde merkuma ol mikdar mihri ile akd ve izdivaç vel-hâlete hâzihi mezbure hanesinde ber-hayat idüğünü ikrar ancak izinname harcı nıinkara tasaddi eylediğ i kayı tş üd. Hicri 24 Recep 1327 / Rumi 29 Temmuz 1325 / Miladi 11 Ağustos 1909 gün Çarş amba Muhtar vekili müdde-i aleyh Mehmed bin Hüseyin 279 Müdde‘i Molla Ömer bin Mustafa Nizamıdairesinde 40 kuruşizinname harcı nımuhtara verdiğini kimlerle isbat edeceği sual olundukda kasabadan Ömer oğlu Mehmed ve Güngüşkaryesinden Hüseyin oğlu Hasan ve Ömer oğlu Molla Mehmed ile isbat edeceğini tezkar eyledi. Şahidlerden meclis-i ş er‘a ikame eylediği Ömer oğ lu Mehmedden sual olundukda 325 senesi eylül mahıibtidası nda Osman Bey kerimesi Fatı mayıtarafı ndan bilvekale hâzı r-ımerkum Mehmed müdde‘i Ömere 401 kuruşmihri tesmiyesiyle akd ve nikah idüp ve 40 kuruşdahi izinname ve saire harcıverdiği ve mezbure Fatı ma merkum Ömerin hânel-yevm-i ber-hayat olduğunu bilür ve bu vecihle ş ehadet ederim dediği. Hicri 24 Recep 1327 / Rumi 29 Temmuz 1325 / Miladi 11 Ağustos 1909 gün Çarş amba Şahid- Ömer oğ lu Mehmed bin Ömer bin Mustafa Diğer ş ahid GüngeşKaryesinden Hüseyin Oğplu Hasan meclis-i ş era ihzar eyledikde ber-minval-i muharrer ifa-yış ehadet eylediği kayı tş üd. Hicri 24 Recep 1327 / Rumi 29 Temmuz 1325 / Miladi 11 Ağustos 1909 gün Çarş amba Şahid-Hasan bin Hüseyin ibni Vahhab Şahidler hakkı nda muhtar vekili merkum Mehmede ne diyeceği sual olundukda alelusul tezkiyelerini taleb etdiği ş üd. Hicri 24 Recep 1327 / Rumi 29 Temmuz 1325 / Miladi 11 Ağustos 1909 gün Çarş amba Mahalle heyet-i ihtiyariyesine bâ-varaka-i mesture gönderilen tezkiyede ş ahidan-ı merkûmun adl ve makbulüş -ş ehade oldukları nıHüseyin Bey bin Mestafan Bey ve Hüsnü Bey oğlu ve diğer Hüseyin bin Hasan nam kimesnelerden sı rran ve ba‘dehu mezbur OdacıYusuf Çavuşbin Seyyid ve Halid Ağa bin Genç Mehmed namun kimesnelerden de alenen ledet-tezkiye adl ve makbülüş -ş ehade idikleri sabit olmakla mucebince meblağ-ımezkur 40 kuruş luk harcı n ilavesiyle muamele-i kaydiyesinin ifası na ve merkum Ömerin zevcesiyle kaim olup akd-i mezkurun sübutuna hüküm verilip tarafı na tenbih olunduğu kayı tş üd. Hicri 25 Recep 1327 / Rumi 30 Temmuz 1325 / Miladi 12 Ağustos 1909 gün Perş embe 280 Ed-daî Naib İ lam-ış er‘iyesi verildi. Sayfa- 86-87 Belge-137 Numro-26 Ankara vilayeti dâhilinde Yozgat Sancağı nı n Karnı koca Nahiyesinin Yerköy Karyesi sakinlerinden sahib-i arzuhal arzuhal Saçan oğlu Nuri bin Mehmed nam kimesne Mecidiye kazasıBoyalı k Kasabasımahkeme-i ş er‘iyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde yine kaza-i mezburun Boyalı k KasabasıMahallesinden sakin derûn-ı arzuhalde ism-i mezkur Süvari zâbı tagânı ndan Hako Mehmed muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki, mezbur Mehmed Ağanı n velayeti ve vekâleti hasebiyle kerimesi Rabia nâm bikr-i bâliğayıgüzaran iden 1320 senesi Şubat mahıevâilinde 201 kuruşmihr-i müeccele 300 kuruşmuaccele ki cem‘an 501 kuruş müeccele ve muaccele tesmiyesiyle muhzı r-ış uhudda nefsime akd ve nikah ve ben dahi 323 senesi Teş rin-i sani beş inde bilâ-izinnâme velîmemiz icra olunarak ol vecihle tarih-i mezburdan beru mezbure benim hâlen zevce-i menkûha-i medhûlebaham olmuşiken hâzı r-ımerkum ise akdin evvel tarihde vukuunu inkar etmektedir, sual olunup kabl-i ş er‘iyeden tenbih olunmasımatlubumdur diyü ba’ded-dava merkum Mehmed Ağa cevabı nda 321 senesi akdin vuku bulmadı ğı nımüdaafatı na dermiyan etmekle ber-minvâl-i meş ruh müddea-yısâbı kası na mutabı k merkûmdan beniyyeye havale olunduğu kayd ş üd. Hicri 25 Recep 1327 / Rumi 30 Temmuz 1325 / Miladi 12 Ağustos 1909 gün Perş embe Müdde-i aleyh Kako Mehmed Ağa Müdde‘i Nuri Müdde-i merkum Nuriden müddeası na mutabı k kimlerle isbat-ımüdde‘a edeceğ i sual olundukda karyemizden Koyunbaş ıoğlu Ahmed Kahya ve Sacan oğlu Ömer ve Küçük Mehmed oğlu Sadullah ve kasabadan Bilal oğlu Ömer ve Molla Bekir oğlu Gül Yusuf namun kimesneler ile isbat edeceği ve bunlardan ma‘da asla ş ahidi olmadı ğıbeyan ve tezkar etmekle meclis-i ş er‘a ikâme eylediği ş ahidlerden Koyun 281 Başoğ lu Ahmed bin Ömer ibni Osman nam kimesne istiş had olundukda iş bu müdde‘i Nuri bin Mehmedin akde vekili biraderi Salih marifetiyle müdde-i aleyh hazı r-ımerkum zabı ta merkum Ağanı n kerimesi Rabia nam bikr-i bâliğ ayıbabası Mehmed Ağa vekaletiyle güzaran eden 1320 senesi Şubat mahıevalinde 201 kuruş mihr-i müeccele ve 300 kuruşmuaccele cem‘an 501 kuruşmüeccel ve muaccele tesmiyesiyle bizim huzurumuzda akd ve nikahları nıicra olunup 323 senesi Teş rin-i sani ayı nı n 5.günü velime … icra ve izinname tarihinde mezbûre merkum Nuri hala ber-hayat olup zevce-i menkuha-i medhul-bahasıolduğunu bilür ve bu vecih üzere ş ahidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi ederim, dediği ş üd. Hicri 25 Recep 1327 / Rumi 30 Temmuz 1325 / Miladi 12 Ağustos 1909 gün Perş embe Şahid-i merkum Ahmed bin Ömer Diğer ş ahidi Yerköy Karyesinden Sübhan oğlu Ömer bin Mustafa ibni Ömer istiş had olundukda fil-hakika iş bu müddei Nuri tarafı ndan biraderi bil-vekale müdde-i aleyh hazı r-ımerkum Zabı ta Mehmed Ağanı n kerimesi Rabia nam bikr-i bâliğayı201 kuruşmihr-i müeccele ve 300 kuruşmuaccele ki cihet-i mezkuriyetden 501 kuruş mihr tesmiyesiyle merkum Mehmed Ağa kı zımezbure tarafı ndan vekaleten iş bu güzaran iden 1320 senesi ş ubat mahıevvelinde yani birinci günü bizim huzurumuzda akd ve nikahıicra olup ve 1323 senesi Teş rin-i sani mahıbeş inde ve yevm-i Cuma icra olunarak hanesine getürdüğü ve mezbure ol tarihdeyiz vel-hâlete hâzihi berhayat olup ol vecihle merkum Nurinin zevce-i menkuha-i medhul-bahasıolduğunu bilür ve bu vecih üzere ş ahidim ve ş ehadet dahi ederim, dediği ş üd. Hicri 25 Recep 1327 / Rumi 30 Temmuz 1325 / Miladi 12 Ağustos 1909 gün Perş embe Şahid-i merkum Ömer bin Mustafa Şahidler hakkı nda müdde-i aleyh merkum Mehmed Ağaya ne diyeceği sual olundukda alel-usul tezkiyeleri taleb etmekle mestûre yazı lmasıkayı tş üd. Hicri 25 Recep 1327 / Rumi 30 Temmuz 1325 / Miladi 12 Ağustos 1909 gün Perş embe Şâhidan-ımerkûman hakkı nda sı rran bâ-varaka-i mesture bulunduklarıhânesinde HacıKatibzade Süleyman bin Ahmed ve esnafdan Yusuf Usta bin Bekirden sı rran ve alenen bil-muvacehe karye-i merkûmu Küçük Mehmed oğlu Sadullah bin Mehmed 282 ve Adliye Odacı sıYusuf Ziya Efendi bin Seyyid ve idare azası ndan Necip Bey ibni Mustafa Bey namun müzekkilerden ledel-adil vet-tezkiye ş ehadetleri makbul olmakla mucebince akdin 1321 senesi ş ehr-i ş ubatı n birinci günü vuku bulduğ una ba‘del-hükm vet-tenbih tescil olunup merkum Mehmed Ağaya ve tarafeyne tefhim kı lı ndı ğıkayd ş üd. Hicri 26 Recep 1327 / Rumi 31 Temmuz 1325 / Miladi 13 Ağustos 1909 gün Cuma Naib İ ‘lâm-ış er‘iyesi verildi. Sayfa- 87 Belge- 138 Numro- 27 Mecidiye Kazası nı n Korkorlu Karyesi sakinlerinden ikisi bundan 11 gün akdem vefat iden Veli Ahmed oğlu Musa bin Hasanı n veraseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Zeliha binti Mehmed Ali ile validesi Verene binti Mustafa ve sulbi sağir oğlu Haydar ve sulbiye-i sağire kı zlarıHalime ve Döndü ve sulbiye-i kebire kı zlarıHasna ve Emine ve Elif ve mezbure Zelihanı n batnı nda yedi aylı k mahal-i mevkuf takdir-i Allah Abdullaha münhası ra idüğ ü bil-ihbar takririnden sonra … mezburûnla mahal-i mevkufun zuhuruna değin tesviye edilmelerine kabl-i ş er‘iyeden valideleri mezbure Zeliha binti Mehmed Ali nam nâmûnu ve anun üzerine ve akrabaları ndan HacıÖmer nam kimesneyi nâzı r nasb ve tayin edinüp vâsi-i mezbure ve nazı r-ımerkumun talebi veresiyeleriyle ve sair verese … marifet-i ş eriye bil-müzayede bey‘ ve tahrir edilen müteveffa-yımezburenin terekesi defteridir ki ber-vech-i âti zikr ve beyan olunur. Hicri 27 Şaban 1327 / Rumi 1 Ağustos 1325 / Miladi 14 Ağustos 1909 gün C umartesi Karye-i mezburede vâki beynel-ahali malumül-hudut vel-mütecâl iki gözlü bir bab mülk menzil ve ahur ve samanlı k Yatak- dört kat: 100 kuruş Çuval- 40 kuruş Çuval- 20 kuruş Merkeb- 2 re’s: 150 kuruş 283 Karası ğı r ineği, boz: 200 kuruş İ ki yaş ları nda karası ğı r tosun res- 2: 150 kuruş Zaruret-i menzil-i saire- 80 Yekun: 950 kuruş Mihr-i zevcetül-mezbure ba-vasiyet-i Mecidiye deyni: 301 kuruş Kı rş ehrinde Abbas Ağaya bâ-vasiyet-i Mecidiye deyni: 80 kuruş Korkorlu Karyesinden Kahraman oğlu Yusufa ba-vasiyet Mecidiye deyni: 38 kuruş Halim oğulları ndan İ mran oğlu Salihe deyni: 30 kuruş Kebir AvcıKaryesinden Sultan Hatuna deyni: 38 kuruş Ber-mutad-ıvelaye: 15 kuruş Kaydiye ma‘a varaka ve pul: 10 kuruş Ücret-i vekalet: 15 kuruş Katibe: 38 kuruş Vasi ma‘a nâzı r hücceti: 20 kuruş Resm-i adliye: 19 kuruş Yekun: 624 kuruş Fil-bâkî et-taksim-i beynel-verese: 326 kuruş Zevce: 41 kuruş30 para İ ş bu tereke müteveffa-yımezbur bilâ-ketm sebt-i defter ve ber-vech-i adl ve metaniyet tahrir eylediğ ini müş ‘ir iş bu defter ş er-i ş erifede tasdik olundu. Hicri 27 Şaban 1327 / Rumi 1 Ağustos 1325 / Miladi 14 Ağustos 1909 gün C umartesi Sayfa- 88 Belge-139 Numro-28 Mecidiye Kazasıkuraları ndan Öksüz Kulu karyesinde sakin iken bundan üç mâh akdem vefat eden HacıMustafa Emin Ömerin veraseti zevce-i menkûha-i metrukesi Halime binti Muhsin ile sulbi kebir oğullarıHasan ve Mehmed ve Ali ve Osman ve Halil ve sulbi sağir oğlu Boş nak ve sulbiye kebire kı zlarıFatı ma ve Kadime ve Hale hanı mlara münhası ra idüğü bil-vesâya ledeş -ş ehade ve halleler ve nümayan 284 olunduğunun sağir-i mezburun tesviye-i enverine kabl-i ş er‘iyeden kebir erkarı ndaş ları ndan mezbur … ve anun üzerine ber-vech-i Hüseyni nazı r nasb ve tayin kı lı nan validesi Halimeyi nazı r tayin olunup vasi ve nâzı r-ımerkum taleb-i marifetleri ve diğer vârisûn-ımezbûrunun bil-asale ve bil-verase talepleri ve marifetiş er‘iye bil-müzayede bey‘ ve tahrir ve terkib edilen müteveffa-yımezbur terekesi defteridir ki, ber-vech-i ati zikr ve beyan olunuyor. Hicri 27 Şaban 1327 / Rumi 1 Ağustos 1325 / Miladi 14 Ağustos 1909 gün C umartesi Karye-i mezkurede vâki beynel-ahali malumül-hudut vel-müş temilat üç gözlü bir bab mülk menzil ve ma‘a samanlı k: 2000 kuruş . Yatak takı mıma‘a yorgan ve yasdı k: 1200 kuruş . Nakkaş lıÇuval 10: 250 kuruş Boz çuval çift-5: 150 Boz kilim-10: 200 kuruş Gön Kara Çadı r ma‘a takı m-1: 300 kuruş . Kara sı ğı r öküz res-1: 150 kuruş Esb res-1 ma‘a takı m: 500 kuruş Mezradan hası l hı nta, ş inik-50: 250 kuruş Zaruret-i menzil: 200 kuruş … … : 2000 kuruş Yekun- Ceman: Ma‘a emlak: 7400 Emlak vergisi: 2000 5400 kuruş Minhâ_________i ihracat Mihr-i zevcetül-mezbure: 301 kuruş Ber-mutad-ıvelâye : 126 kuruş Kaydiye ma‘a varaka ve hicaziye ve saire: 28 kuruş40 para Vasi ma‘a nazı r ve hücceti ve pul bahası : 65 kuruş Ücret-i vekalet: 40 kuruş Resm-i kı ymet-i adlî: 135 kuruş Yekunül-ihracat: 680 kuruş20 para 285 Hüvel-baki taksim-i verese: 6920 kuruş Vasiye-i zevcetül-mezbure Halime: 865 kuruş Vasi ibn-i kebir-i mezbur Hasan: 807 kuruş13 para Vasi-i ibn-i kebir-i mezbur Mehmed: 807 kuruş13 para Vasi-i ibn-i kebir-i mezbur Ali: 807 kuruş13 para Vasi-i ibn-i kebir-i mezbur Osman: 807 kuruş13 para Vasi-i ibn-i kebir-i mezbur Halil: 807 kuruş13 para Vasi-i sağir Boş nak: 807 kuruş13 para Vasi-i bint-i kebire Fatı ma: 403 kuruş26 para Vasi-i bint-i kebire Kadime: 403 kuruş26 para Vasi-i bint-i kebire Hale: 403 kuruş26 para Bâlâ-yıdefter-i kassamda esamileri muharrer verese mezkur nâzr olduğ u halde tereke-i müteveffa bilâ-ketm vel-ahfâ be-hakk-ısebt-i defter idüp marifetimizle tahrir ve ber-vech-i adl ve metaniyet tevzi ve taksim eylediğini müş ‘iren zeyl-i müzeyyedeye ş er‘ile tasdik kı lı ndı . Hicri 27 Şaban 1327 / Rumi 1 Ağustos 1325 / Miladi 14 Ağustos 1909 gün C umartesi Ali Efendizade Abdullah Hâzı rdan Aslizade Karye-i Öksüz Kale muhtar vekili Zükûrlara tesviye: 807 kuruş13 para- 2 Akçe Enaslara tesviye: 403 kuruş26 para- 1 Akçe Defter-i Kassam tanzimi Şeriye kalemine arz kı lı ndı . Sayfa-89 Belge-140 Numro-29 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesinden sahib-i arzuhal Aş ir oğlu Kudret Ali kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde ma‘kud meclis-i ş er‘-i enverde ve yine derun-ı arzuhalde isimleri mezkur li-ebeyen er-karı ndaş larıAhmed ve Süleyman benanülmüteveffa Ali muvacehesinde üzerlerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki, tarihden 286 15 sene mukaddem pederim müteveffa Alinin umum terekesine vaz‘ül-yed bulunan hâzı r-ıbil-meclis Ahmed ve Süleyman nâmanlardan hâl-i sabavetimden bu ana kadar tereke-i muarefeden 250 kuruş dan ma‘da kassamda bir ş ey görülmemiş . Halbuki pederimin emvâl-i menkule ve gayr-ımenkûleden hisseme isabet edecek cüz’i akçe gösterilmişküsuru mezkur savaşolduğundan tahrir-i tereke ettirilmesi matlubumdur, diyü sual olunup hukukumu merkûmândan alı verilmesini taleb ve dava eylediği müdde-i aleyh merkuman Ahmed ve Süleymandan ne diyecekleri sual olundukda fi 15 Zilkaade sene 1313 tarihlü ve zeyli kaza-i mezbur nâibüş -ş er‘a Es-Seyyid Abdullah Hilmi hatmiyle memhur ve mümzi bir kı t‘a defter-i kassam ş er‘iyede müteveffa pederleri Alinin terekesi tahrir ve Ali … Allah Teala zeyl-i kassamda esamileri muharrer zevcesi Zeynep validemiz olup diğer Çelebiler oğ lu Süleyman diğeri Mehmed ve diğeri Ahmed ve diğeri Abdülkadir ve sulbiye kı zıFatı maya münhası ra olup tarih-i terekede müdde‘i Abdülkadirin … Şemsiye binti Ahmed bâhüccet-i ş er‘iye vasisi olmak hasebiyle zeyl-i kassamda müdde‘i Abdülkadirin hissesi olan izaz-ıemlak 248 kuruş20 parayıvasisi mezbureye teslim etmedikleri meblağ-ı mezbur kendü de ol tarihde diyar-ıaherde bulunmak hasebiyle kendi yedlerinde bileman vazül-yed eyledikleri ikrar, ancak tereke-i mezbureden ma‘da emval ve eş yası olmadı ğıve kassam-ımezbur ise ihticaca Salih olduğundan def‘aten tahrir-i terekeden içtinab eyledikleri müdafaa tezkar eyledikleri kayd ş üd. Hicri 7 Ramazan 1327 / Rumi 9 Eylül 1325 / Miladi 22 Eylül 1909 gün Çarş aamba Diğeri Süleyman Müdde-i Aleyh Ahmed Müdde‘i Abdülkadir Tarafeyn istiftaha havale olunduğ u fetahatlü Müfti Efendi hazretlerine Hicri 7 Ramazan 1327 / Rumi 9 Eylül 1325 / Miladi 22 Eylül 1909 gün Çarş amba Naib Muavini Sayfa-89 Belge-141 Nemekahül-fakir Bu mesele bende-i eime-i hâzı ran mühim vecihle böyle der ki; 287 Bu suretde gerçi tereke sebt-i defter ve kassam edilmişise de füruhtu lazı m ve lâbüd iken bey ve müzayede ve bilinmeyüp vasi nezdinde meş â‘an baki kaldı ğısabit ol dahi takrirde terekeden zevaid hadisede mezbur Abdülkadir müş terek ve müstahak olmakla hisse-i ş ayiasıma‘a netâc olmağa kâdir olunur mu? El-cevab: Allahü alem olur. İ nne men kurbiyetül-eş âmend sinîn ve kaddü ledet fehünnel-meddet leden fâne yedhulü fil-istihkâk Ankaravî. Nemekahül-fakir Müfti-i Kaza-i Mecidiye azze ve ş ânehû Sayfa-89 Belge-142 Tarafeyn bil-vürud vasi nezdinde meş â‘an bâki kaldı ğısabit olursa zevâidini mezbureden dava etmiş , bit-tefhim ba‘dehu müdde‘-i Abdülkadir istifâen talebinde bulunması na ve bala-yızabı tta gösterilen feteva-yış erife mûcebince defter-i kassamları na tatbik olundukda bir res kara sı ğı r ineği ve beşres keçi esmanı300 kuruşolup 37,5 kuruşvalideleri Zeynep hissesine ve dört nefer zükur ve bir de enas ki cem‘an 9 sehim olup zükura elli dörder ve enasa yirmi ikiş er kuruşisabet edip mezkur inek de tarihden çendan akdem ma‘a fürû‘ fersi olduğu ma‘a ma‘da emvâl-i menkule ve eş ya semeni olarak müdde-i aleyha Süleyman ve Ahmedden münahasaten 248 kuruş20 parayıalâ mûceb ikrar ve itiraf vech-i mahalle-i ahkam-ı adliyenin 1817. Maddesi mucebince Süleyman ve Ahmedden bit-tahsil müdde‘i Abdülkadire itasıtenbih ve vasisine ma‘dayımüracaat etmesi tescil olunduğu kayı t ş üd. Hicri 11 Ramazan 1327 / Rumi 13 Eylül 1325 / Miladi 26 Eylül 1909 gün Pazar Müdde-i aleyh Süleyman Müdde-i aleyh Ahmed Müdde‘i Abdülkadir Abdülkadirin hane ve hâmide oğlu hissesi gı yaben bâ-kayı d. (93. sayfaya nakil) 288 Sayfa-90-91 Belge-143 Numro-30 Fil-ası l Ankara vilayeti dâhilinde Bala Kazası nı n Yeni Beyan Karyesi sakinlerinden olup sahib-i arzuhal Cafer oğullarıSüleyman bin Hasan ve Ali oğ lu Halil bin Abdurrahman nam kimesne Mecidiye KazasıMahkeme-i Şeriyyesinde meclis-i ş er‘imizde kaza-i mezbur mal müdürü ve mal memuru vekili Muavin Bahor Efendi bin Mahmud Efendi muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp mezbur Süleyman der ki; tarih-i ilamdan 23 gün akdem hânı m havlusundan leylen biri erkek biri diş i siyah renklerinde iki re’s merkep hayvanı m gaib ve sirkat olunmuşve taharri etmekte iken bura zabı tasımarifetiyle der-dest olunup hayvan-ımezkur vekili mümâ ileyh nezdinde vaz‘ül-yed eder olmakla sual olunup alı verilmesi diğer Halil dahi tarihinden 23 gün akdem çiftlikten malı m ve mülküm olup iki re’s diş i siyah renginde camus inekler ve biri siyah ve biri boz iki re’si camuslar biri iki buçuk ve birisi altıyaş ları nda büyük camusun kulaklarıdik ve küçük camusun da sol kulağı dik siyah öküzlere kulakları nı n ikisi dik ve boz öküzün sağkulağı nı n ucu kesik mezkur dört re’s hayvanları m ol tarihte çiftlikten gaib ve sirkat olunup ş imdi ise Bahri vekili Ziver Efendi nezdinde yava olmak hasebiyle vazül-yed etmekle andan dahi sual olunup hayvan-ımesrûkûn-ımezkurları mıyedime teslime taraf-ış eriyeden tenbih olunmak matlubumdur dediklerinde müma ileyh Ziver Efendiye sual olundukta hayvanat-ımezkurlara yave olmak hasebiyle vaz-ıyed olduğunu ikrar ancak hayvanat-ımezkurlar kendü malıolup olmadı ğımechul olmakla inkara tasaddi eylediği kayı tş üd. Hicri 7 Ramazan 1327 / Rumi 9 Eylül 1325 / Miladi 22 Eylül 1909 gün Çarş amba Müdde-i aleyh Mal Müdürü Vekili Diğeri Halil Müdde‘i Süleyman İ ş bu zabı t ceridesinde muharrer mevsuf mezkur iki re’s merkebi merkum Süleymandan beyyine talep olundukta kimlerle isbat-ımüdde‘a edeceği soruldukta buraya götürmüşolduğu karyesinden Mahali Oğ lu Ahmed ve Ali oğlu Said ve gaib-i anil-mahzar Apar oğlu Dursun ve biraderi Haydar naman kimesneler ile isbat 289 edeceğini ve bunlardan ma‘da hiç ş ahidi olmadı ğı nıtezkar ve diğer Apar oğ lu Halilden dahi balada evsafımuharrer iki re’s camus ve iki res de öküz cem‘an dört re’s hayvanat-ımezkurlarıkendi malıve mülkü olduğunu kimler ile isbat-ımüddea edeceği sual olundukda ol dahi beraberinde getürmüşolduğu karyesinden esamileri balada muharrer Mahali oğlu Ahmet ve Ali oğlu Seyyid nam kimesneler ile isbat edeceğini ve yine karyesinden Apar oğ lu Vere ve Mehmed oğlu Latif ve Apar oğlu Hüseyin nâmûn kimesneler ile dahi isbat edeceği ve bunlardan ma‘da andan asla ş ahit olduğunu beyan etmekle meclis-i ş er‘a ikame eylediği mezbur müddeası nı n ş ahitlerinden Bala Kazası nı n Yeni Beyan Tahli Karyesinden Apar oğlu Ahmed Hasan bin Mahali ibni Mustafa istiş had olundukda tarihden 23 gün mukaddem havlusundan sirkat olunan iki re’s merkep hayvanlarla biri erkek ve biri maya erkeğ i bir buçuk yaş lıağzıbeyaz, karnıbeyaz ve mayasa erkek annesi ve sekiz dokuz yaş ları nda ve arkası nda da kurt yarasıolduğunu ve bu hayvan-ımezkur-ımezvsuf mezkur müdde‘i Süleyman Kahyanı n netacen kapı sı ndan yetiş ir malıve mülkü olduğunu bilür ve bu vecih üzere ş ehadet-i ş eriye eylerim dediğ i kayı tş üd. Hicri 7 Ramazan 1327 / Rumi 9 Eylül 1325 / Miladi 22 Eylül 1909 gün Çarş amba Mahli oğ lu Ahmed Hasan bin Mahli Diğer ş ahid Bala Kazası nıYeni Beyan Şahlıkaryesinden Ali oğlu Said bin Ali ibni Şaban dahi ş ahid-i merkum Ahmedin ifadesine mutabı k eda-yış ehadet-i ş eriyye eylediği kayı tş üd. Fi 7 Minhü Şahid Said Diğer müddei Halilden dahi hayvanat-ımevsuf-ımezkurları ndan iki res camus ineğ inden alametlerini dahi iş bu ş ahidan-ımerkumandan Mahli oğlu Ahmet Hasan bin Mahliden istifsar ve istiş had olundukta karyesine yarı m saat mesafedeki çiftliğ inden iki res camus ineği çalı nı p büyüğü altıyedi yaş ları nda siyah kuyruklu ve iki kulağıdelik çengel boynuzlu diğeri iki buçuk yaş ları nda siyah meyalde bacakları boz sol kulağıdelik, kuyruğunun ucu beyaz ve iki res kara sı ğı r öküzünden biri beş altıyaş ları nda sağkulağı nı n ucu kesik ve boybuzu çengel ve diğeri dört beş yaş ları nda siyah renginde kı zı la meyyal iki kulağnı n ucu delik boynuzlarıkı sa bir çift kara sağ ir öküzü müdde-i merkum Halilin malıve mülkü olduğ unu biliyor ve bu vecih üzere eda-yış ehadet-i ş eriye ederim dediği kayı tş üd. Hicri 7 Ramazan 1327 / Rumi 9 Eylül 1325 / Miladi 22 Eylül 1909 gün Çarş amba 290 Şahit Ahmet Hasan Diğer ş ahit karye-i mezkureden Ali oğlu Said bin Ali ibni Şaban dahi istiş had olundukda ş ahit Ahmetin bâlâ-yış ehadeti vechiyle eda-yış ehadet-i ş eriye eylediğ i kayı tş üd. Hicri 7 Ramazan 1327 / Rumi 9 Eylül 1325 / Miladi 22 Eylül 1909 gün Çarş amba Şahit Said Şahidan-ımerkuman hakları nda ne diyeceği vekil-i müma ileyhten sual olundukda ve alel-usul tezkiyelerini talep etmekle tezkiyeye havale olunduğ u kayı tş üd. Fi 7 Minhü Naib Sı rran tezkiyeleri kasabada HancıSüleyman mukim oldukları ndan Süleyman Ağa bin Ahmet ve Jandarma Onbaş ı sıHaydar bin Yusuf namanlardan sı rran ve alenen bil-muvacehe Mübaş ir Hasan Bey bin Süleyman Bey ve Süvari zabı tası ndan Osman bin Hasan naman kimesnelerden alenen ledet-tezkiye adaletleri zahir ve nbümayan olmakla altımevsuf-ımezkur hayvanlarımal müdürü vekili müma ileyh Ziver Efendiye ve müdde-i merkuman Süleyman bin Hasan ve Halil bin Abdurrahman naman kimesnelere teslimine tenbih olunduğu tescil ve kayı tş üd. Hicri 8 Ramazan 1327 / Rumi 10 Eylül 1325 / Miladi 23 Eylül 1909 gün Perş embe Vekil-i müdür-i mal Ziver Efendi Müdde‘i Halil Müdde‘i Süleyman Katib-i Zabı t Tarafeyne hükm-i ş eriye tefhim kı lı nup ilam-ış eriyesinin tanzim iktiza eylediği kayı t ş üd. Hicri 8 Ramazan 1327 / Rumi 10 Eylül 1325 / Miladi 23 Eylül 1909 gün Perş embe Naib İ lamıverildi. 291 Sayfa- 91-92 Belge- 144 Numro-31 Kı rş ehri Kazası nı n Karagöz Karyesinden sahib-i arzuhal Mustafa oğlu Seyyid bin Mustafa Mecidiye kazası nı n mahkeme-i ş eriyesinden meclis-i ş eriyemizde ve yine kaza-i mezbur mal müdürü rifatlü Mehmed Emin Efendi vekili mal muavini Ziver Efendi bin Mahmud Efendi muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp bana el-maslahat HalaçlıKaryesine geldikte Mecidiye Süvari zabı taları ndan Hafı z Efendi tesadüf ederek rakib olduğ um al renginde sekiz yaş lı800 kuruşkı ymetlü bir re’s kı srağı mımüma ileyh Hafı z Efendi olarak yave namı yla hükümete götürülüp mezkur kı srak hayvanatı mıvekil müma ileyh Ziver Efendi nezdinde yave namı yla Hafı z ve vazül-yed etmekle alı verilmesini taraf-ış eriyeden vekil müma ileyhe tenbih olunmak matlubumdur diyü dava ve Ziver Efendi müma ileyh dahi cevabı nda sarı k nezdinde bulunup müsadere olunan bir hayvan füruht ve Ağanı n mal sandı ğı na eda-yıkaydı mukteza-yıkanuniyeden olmakla ol vecihle iddia-yıvakı asıüzerine talep eyledi. Hicri 8 Ramazan 1327 / Rumi 10 Eylül 1325 / Miladi 23 Eylül 1909 gün Perş embe Müdde-i merkum Mustafa Müdde-i Aleyh Ziver Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda ahz olunmuş tur. Fi 8 Minhü Gardiyan Hasan Hüseyin Muavin-i müma ileyhin irad eylediği def‘-i dava ş er‘an muamele olunup ancak ş ehadet-i ma‘delet ile müddeinin kimler ile isbat-ımüddea edeceği sual olundukda Alala Karyesinden Hasan Kebir Boğaz Ucu Karyesinden SarıMalıve Acı Karyesinden Kürt oğlu Hamo ve Nigeroğlu Karyesinden Doğan oğlu Mamo namunlarla isbat-ımüddea edeceğini ve bunlardan ma‘da asla ş ahidi olmadı ğı nı tezkar eyledi. Şahidlerden Alala Karyesinden Doğan oğlu Hasan bin Ali dedesi ismini bilmediğinden ş ehadeti makbul olmadı ğı . 292 Diğer ş ahit Boğaz Ucu Karyesinden Küçük Osman oğlu Musa bin Veli ibni Osman istiş had olundukta müdde‘i Silonun hükümete yave namıile götürülmüşolduğu kı srağıtarihinden yani Nisan mahızarfı nda ş irâen Karagöz Karyesinden Battaldan aldı ğı8 yaş ı nda ve al renginde ve alnıbeyaz kı srak müddeinin ş irâen malıolduğunu biliyor ve bu vecihle ş ehadet ederim. Hicri 8 Ramazan 1327 / Rumi 10 Eylül 1325 / Miladi 23 Eylül 1909 gün Perş embe Şahit Musa Şahitlerden AcıKaryesinden Kürd Hamo ve Nigerden Doğan oğlu Maho nam kimesneleri ş ehr-i hâl- Arabinin 10. Cumartesi günü götüreceğini kayt ş üd. Fi 8 Minhü Yevm-i muayyenede ş ahitleri getireceği cihetle tekrar taraf-ış er‘iyeden bir hafta daha mühlet verilmişve yine iş bu ş ehr-i hâl-i Arabinin 18. Cumartesi günü ş ahitleri irâ’e edemediğ i takdirde muamele-i ş er‘iyesi ifa olunacağı na kayı tş üd. Fi 15 Minhü Yevm-i mezkurda kendisi mevkûf olduğ u için ş ahitleri getirememişolduğundan tekrar Ramazanı n 21. Salıgününe ş ahit irâ’e edeceği taraf-ış eriyeden tekrar mühlet verilmiş tir. Fi 18 Minhü Yevm-i muayyenede bil-vürud irâ’e edeceği ş ahit bulup huzur-ış er‘ine ihzar eylediğ i KabaklıKaryesinden Mehmed oğlu Mustafa ve AcıKaryesinden Yusuf oğ lu Mehmed Hamo bin Yusuf ibni Mustafa naman kimesne istiş had olundukta fil-hakika iş bu müdde-i merkuman Silo bin Mustafanı n 8 yaş ı nda al renginde bir re’s kı srak hayvanımerkumun ş irâ’en malıve mülkü olduğunu bilir ve bu vecih üzere ş ahid ve eda-yış ehadet-i ş eriye ederiz dediği kayı tş üd. Hicri 21 Ramazan 1327 / Rumi 23 Eylül 1325 / Miladi 6 Ekim 1909 gün Çarş amba Şahid Mehmet bin Yusuf Şahid Mustafa bin Mehmet Müdde‘i Silo Şahitler hakkı nda muavin müma ileyh Ziver Efendiden ne diyecekleri sual olundukta alel-usul tezkiyelerini talep etmekle tezkiyeye havale olunduğu kayı tş üd. Fi 21 Minhü 293 Sı rran tezkiyeleri HancıSelman Ağa ve ehl-i vukuf-ımüslimîne yazı lan der-kenarda ş ahidûn-ımerkûmânı n bu babdaki ş ehadeti âdil ve makbulüş -ş ehade olduğunu beyan eden Kasap Selman bin Ahmet ve KabaklıKaryesinden Said bin Nuri naman kimesnelerden bâ-varaka-i mesture ve mezburanla Gardiyan Ömer Çavuşbin Hasan ve odacıYusuf Çavuşbin Seyidi naman kimesneler bil-muvacehe alenen tezkiyeleri bilâ-cera hayvan-ımevsuf-ımezkûride yed-i müş ahede edilmeleriyle her biri ba‘dettahlifiş -ş er‘iye ş ehadetlerinde âdil ve makbulüş -ş ehade olmağı n mucebiyle müddeaya kı srak bargirini müdde-i merkum Siloya eda ve teslimi müdür-i müma ileyh izafetle Muavin Ziver Efendiye tenbih olunduğu bit-tescil kayı tş üd. Hicri 22 Ramazan 1327 / Rumi 24 Eylül 1325 / Miladi 7 Ekim 1909 gün Perş embe İ lamıtarafeyne bit-tanzim itasıkayı tş üd. Sayfa-93 Belge-145 Numro-32 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Aş ir oğ lu Kadri bin Ali kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde makud meclis-i ş er‘imizde derun-ıarzuhalde ismi mezkure hâl-i sabavetinde ammeleri olup kabl-i ş eriyeden bahüccet-i ş eriye vasi nasb ve tayin olunan Şemsiye binti Ahmet muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp der ki, müteveffa pederim Ali bin Ahmetten mevrus ve münkal fi 25 Zilkaade sene 1323 tarihli bir kı ta defter-i Kasam zeyli kazai mezbur Naibi Es-Seyyid Abdullah Hilmi imza ve hatemiyle memhur defter-i kasamda münderiç emlak ve eş ya ve hayvanat semenlerini hâkim-i müma ileyh marifetiyle vasîm mezbureye teslim kı lı nmı şiş bu Kassam derununda hisseme isabet eden 248 kuruş20 parayıfi 11 Ramazan sene 1327 tarih ve 29 numrolu ve 31. sahifesinde müseccel biraderim Süleyman ve Ahmed namanları n ikrarları na mebni münâsafeten 125’er kuruşhükm olunmuşma‘dayıinkarları na makaret iş bu hâzı rat-ı mezbure vasîm Şemsi Hatundan sual olunup müdde-i aleyhe biraderlerim Süleyman ve Ahmedin inkarları na ve derun-ıkassamda bir re’s inek esmanı150, dört re’s keçi bir oğlağa beşre’s keza 150 cem‘an 300 kuruşhayvanat-ımezkurlarıma‘a-füruğbilvesaya vâzı ul-yed olup müdde‘i Kadrilere diğer biraderleri Süleyman ve Ahmed 294 namanlara karye-i heyet-i ihtiyariye ve mahzar-ış uhuda teslim eylediğ ini ikrar ve itiraf etmekle müdde‘i Kadire tekrar ne diyeceği sual olundukta müteveffa pederinin hane ve menkul ve eş ya ve hayvanat semen ve bedel-i füruğları nımezburenin bana teslim etmesini taleb-i dava ederim, dedikte vasiye-i mezbure cevabı nda terekesinin hîn-i tahririnde ketm ve ba‘dehû hayvanat-ımezkure ferağlarıiş bu müdde‘i Kadirin biraderleri olup gâib-i anil-meclis mezburan Süleyman ve Ahmede karye derununda mazhar-ış ühuda teslim etmişisem de mahallinde yine inkarları nımakaret-i ş ahit irâ’esiyle emlak ve eş yası nı n marifet-i ş er‘iyle bit-tefrik muhzı r-ımemurun taraf-ı ş eriyeden iramı yla lazı m gelen harc-ı hususiyenin tarafları mı za itası ve muhakememizin mahallinde netice-pezir ve hitam olunması nıtaleb eyledikleri kayı t ş üd. Hicri 15 Ramazan 1327 / Rumi 17 Eylül 1325 / Miladi 30 Eylül 1909 gün Perş embe Mezbure Şemsiyenin zevci HacıSüleyman Müdde-i aleyh Vasiye Şemsiye Müdde‘i Kadri Mezbure Şemsiyeden iddia-yıvâkı asıyine taleb olunduklarımezkur HacıHasanlı Karyesinden Nurbedi oğlu bin Mehmed ve Deli İ brahim oğlu Bekir bin İ brahim ve Deli Abidin Ali bin Abidin ve … Ceren Abdullah ve HacıSüleyma ile isbat ettireceğini söylemesi üzerine merkumandan Nurbedi oğlu Mehmed istiş had olundukta mezbure Şemsiye binti Ahmedin bir çift öküz ve bir ineğin merkum merkum Kadri biraderleri Süleyman ve Ahmede teslim eylediniğine ş ehadet eylediği kayı t oldı . Deli İ brahim oğ lu Bekir de istiş had olundukta bilemediğ ini tezkar eyledi. Diğer ş ahit Deli Abidin oğlu Ali katiyyen bir ş eyden malumatıolmadı ğı nıdahi teyit eyledi. Diğer ş ahit karye-i mezkureden Ceren Abdullah istiş had olundukta adem-i malumatı nıdermiyan eyledi. Diğer ş ahit karye-i mezkureden Murtaza oğlu Hacı Süleyman ibni Süleyman istiş had olundukta mezbure Şemsiye binti Turan ile bir çift öküz ve bir inek merkuman Süleyman ve Ahmede teslim eylediğine eda-yış ehadetle el-yevm Süleyman ve Ahmedlere yedinde bulunan emvalde emval-i mezkureden meydana geldiğini ilaveten beyan eyledi. Hicri 17 Ramazan 1327 / Rumi 19 Eylül 1325 / Mladi 2 Ekim 1909 gün Cumartesi 295 Mehmed oğlu Murtaza Karyeden Selim Mehmed oğlu Karyeden HacıSüleyman Müdde-i aleyh Şemsiye Müdde‘i Kadir Sayfa-93-94 Belge-146 Tarafeyn bit-taleb mahalle kabl-i ş er‘iyeden mezunen mürsel olup da vardı ğı mda bâlâ-yızabı tta esamileri muharrer müdde‘i ve müdde-i aleyhden hazı r oldukları halde karye-i mezbureli HacıSüleyman Ağa hanesiyle Müderris Hayrullah Efendi dairesinde akd-i meclis-i ş er‘i âli etdikte meclis-i ş er‘iyeden müfarakat etmeksizin müdde‘i Abdülkadir vasisi ve ammesi mezbure Şemsiye Hatundan salifüz-zikr liebeveyn er karı ndaş larıSüleyman ve Ahmed benanül-müteveffa Ali bin Ahmedin bil-cümle terekesine vazül-yed olduklarıbil-beniyyetül-âdile sabit oldukları ndan sonra akdemce meclis-i ş er‘de sebk iden dava-yımezkurda her biri bil-külliye inkar etmekle beynimizde münazaat-ıkesire vâki‘ olmuşidi. El-hâlete hâzihi beynimiz muslihûn-ımüslimîn tavassut edip dava-yımezkurumdan vasîm mezbure ile biraderlerim mezbûrân Süleyman ve Ahmedin her biri bana münâsafeten ber-mûcebi kayd hisse-i irsiyeme bedel hükm olan 250 kuruş tan ma‘da beşre’s keçi ve hayvanatlarıfürundan hâsı l ve bir re’s kara sı ğı r ineği fürû‘u ve semeninden olarak Süleymandan 2,5 yaş ları nda bir re’s kara sı ğ ı r tosunu ile iki re’s keçi ve iki oğlak cem‘an dört re’s ki 200 kuruşile 250 kuruşcem‘an 450 kuruş tan kassam-ıatîkde 125 kuruşba‘det-tenzil 325 kuruşüzerine diğeri Ahmedden dahi üç yaş lıbir re’s tosun 250 kuruşve iki tiftik keçi ve iki oğlak 200 kuruş a ki, cem‘an 450 kuruş tan kassam-i atîkteki 125 kuruşmahsub oldukdan sonra kezalik anı nla da 325 kuruşüzerine her ikisinden min haysül-mecmu‘ 900 kuruşüzerine imtisâ’-i akd-i sulh eyledikten sonra ben dahi sulh-ımezburu kabul ve bedel-i sulh olan meblağ-ımezkur ile hayvanat-ı mezkurlarıaynen semen-i malume ile yedlerinden ahz ve kabz edip mevrusumuz pederimiz müteveffa merkum Ali ibni Ahmedin bil-cümle kassam-ıatîk ve hariç-i kı smet tereke-i malumesi beynimizde tarafeyn bit-terazi iktisam ve her birimiz hisse296 i irsiyelerini ahz ve kabz eyledikten sonra mevrusumuz müteveffa merkum terekesine müteallika âmme-i matlabat ve kâffe-i iman ve muhâsematı ndan her birimiz aherlerin zimmetlerini ibrâ-yıâm-ısahîha-i ş er‘iye ile vasîm mezbure Şemsiye Hatun ibneti Ahmedin dahi yed-i zimmetinde bir akçe baki kalmayı p hâl-i hazı rı mı zda mal-ımevrusumuzdan makbuz ve masrafı na ve tarih-i hüccete gelince beynimizde cereyan eden ahz ve i‘ta ve muâmelat-ış eni ve hukuk-ımalum ve meçhule mutlaka âmme-i davadan mezbure vasimiz Şemsiye Hatunun mâ mafih biraderlerim merkuman Süleyman ve Ahmedin zimmetlerini ibrâ-yıâm-ısahih-i ş er‘iye ile ibrâ ve iskât eyledikte anlar dahi bil-vesaya ve bil-asale ve bil-verase her biri benim davamıibra ve ben dahi ibra-yımezkuru her birimiz kezalik âherin ibrası nıyek diğerimiz ber-minvâl-i muharrer kabul eyledik dediklerini iş bu zabı t ceridesine tarafeynin ifadesi ketb ve zabt olunduğu kayı tş üd. Hicri 17 Ramazan 1327 / Rumi 19 Eylül 1325 / Mladi 2 Ekim 1909 gün Cumartesi Katib-i Zabı t El-Müdde‘i Abdülkadir El-Müdde-i aleyh Vasi Şemsiye Müdde-i aleyh mezbur Süleyman Müdde-i aleyh mezbur Ahmed Hâzı run- Vasi mezbure zevci Süleyman Esamileri bâlâda muharrer ve mumzi ve memhur müdde-i evvel Kadir ve müdde-i aleyhden Şemsiye ve Süleyman ve Ahmed namunları n huzurumuzda mühür ve parmak imzalarıolup müdde‘i Abdülkadirin müdde‘aya terekede bir gûnâ alup verecek nesnesi kalmayı p tarafeyn bir-rı za muslihûn-ımüslimin marifetleri tavassut ve marifet-i ş eriyle âmme-i davadan sulh ve ibra oldukları nımüş ‘ir iş bu zeyl-i cerideye ş erh ile tasdik kı lı ndı . Hicri 17 Ramazan 1327 / Rumi 19 Eylül 1325 / Mladi 2 Ekim 1909 gün Cumartesi Aza- Murtaza oğlu HacıSüleyman bin Süleyman Aza- Ali Bey mahdumu Kadıbin Ali Bey Aza- Şeyh Mehmed oğlu HacıMehmed HacıAhmed oğlu Molla Mustafa Mahkeme azasıHacıMustafa Sulh ve ibra hüccetleri tanzim olunmuş tur. 297 Naib Sayfa-94-95 Belge-147 Numro-33 Mecidiye Kazası nı n Gök Ahmedli Karyesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Toklu oğlu Mehmed bin Mustafa nam kimesne ve yine müteveffa biraderi Halil Efendi kerimesi Döndü nam Hatun tarafı na her biri ayrıayrıgünde gönderilen davet tebliğolunduğu halde icabet etmeyip bir de yevm-i muayyende ihtar-name gönderilip Kı rdök Karyesi muhtarıtarafı ndan tebliğ ve tasdik olunduğu halde yine yevm-i muayenede tarafı ndan bir vekil-i ş er‘i dahi dahi göndermediğinden Mecelle-i Ahkâm-ıAdliyenin 1834. Maddesi hükmüne tevfikan hükm-i ayânıtaleb etmesine mebni mezbure tarafı ndan hukukunu muhafaza zı mı nı nda müddeinin talebi üzere vekil-i musahhar tayin kı lı nan OdacıYusuf Ziya Efendi muvacehesinde üzerine ve takrir-i kelam edip der ki, mezbure Döndü tarih-i ilamdan beşbuçuk mah mukaddem bir kı ta irae senedi mûcebince yani fi 2 Mayı s 1325 tarihli senet zeylinde Yüzbaş ıZade Hafı z Ömer bin Abdullah ve yine karyesinden Koyunbaş ıoğlu Ahmed bin Ömer ve yine karyeden Molla Mustafa oğlu Salih ve Yozgattan Abbas oğlu Mehmed Nuri Efendi mühr ve imzaları yla musaddak iş bu meclis-i ş er‘a ibraz eyledim. Senette mahz-ıbiraderim müteveffa Halil Efendi kerimesi Döndü nam mezbureye mahzar-ış uhudda teslim eylediğim eş ya ve hayvanat semeninde tereke-i müteveffadan mezbure Döndünün alacağ ı nıiskat ve ibra etmişidim. Muahharan fi 19 Recep sene 1327 tarihiyle mezbure tarafı ndan bâ-hüccet-i ş eriye vekil Reis Osman Çavuştarafı ndan istid‘a olunarak marifet-i ş er‘ile tekrarı ndan mukaddema olmuşolduğu hisse-i irsiyesine muadil akçeye bedel 400 kuruşkı ymetli bir res manda düvesi ve 100 kuruşkı ymetli bir res kara sı ğı r düvesi ve 150 kuruşkı ymetli iki re’s merkeb hayvanıve 50 kuruş kı ymetli bir boyalıçuval ve at parcanhasımüteferrika … onar kuruş tan 40 kuruşve iki de 30 kuruşkı ymetli çuval ve bir kat da 50 kuruşkı ymetli bir kat yatak takı mıki cem‘an 1020 kuruş luk eş ya-yımuharrereleri tekrar benden ahz etmekle mezkur ibra senedi taharri edip bulduğum da ber-mûceb-i senet mezkur eş yalarıtekrar fuzuli almı şolduğundan eş ya-yımezkureleri mevcut ise aynen mütehellik ise bedeli olan 298 mebla-ğmezbur 1020 kuruş u müvekkiline izafetile vekil-i musahhar müma ileyh Yusuf Çavuş a tenbih ve meblağ-ımezburu istirdâdı nıya aynen veya bedelen tarafı ma teslimi matlubumdur diyü dava-yıvekil-i musahhar müma ileyhe ne diyeceği sual olundukta mezkur senedin münderacatı nıkatiyyen inkara tasaddi eylediği kayı tş üd. Hicri 14 Şevval 1327 / Rumi 16 Teş rinievvel 1325 / Miladi 29 Ekim 1909 gün Cuma Müdde‘i Toklu oğlu Mehmed Müdde-i aleyh vekili Yusuf Ziya Senette mevzu bahis ş ahit-i mezkurlarıtarihden bir hafta sonra iddiası nıisbat etmek üzere taraf-ış er‘iyeden mühlet vermekle iş bu zeyl-i zabı tta ş erh verildiği kayı tş üd. Hicri 14 Şevval 1327 / Rumi 16 Teş rinievvel 1325 / Miladi 29 Ekim 1909 gün Cuma Katib-i zabı t Naib Tehîl edilen yevm-i muayyene zarfı nda esamileri balada gösterilen ş ahitlerden meclis-i ş er‘a ikame eylediği mezkur senet zeylinde muharrer ve memhur Yüzbaş ı zade Hafı z Ömer bin HacıAbdullah ibni HacıÖmer Ağa istiş had olundukta filhakika tarih-i ilamdan beşbuçuk mah mukaddem ki fi 2 Mayı s sene 1325 tarihli senette mahz-ıparmak iş areti olan Toklu oğlu müteveffa Halil Efendi kerimesi Döndü binti Halil Efendi nam mezbure iş bu müdde‘i merkum Mehmed bin Mustafa ile meyanelerinde bâ-defter-i kassam müteveffa babasımümâ ileyhden suret-i hakka irsesi olup ol tarihte vasisi merkum Mehmed yedinden ahz ve ma‘dasısulh ve ibra olduğunu bilür ve bu vecih üzere ş ehadet ederim dediği kayı tş üd. Hicri 18 Şevval 1327 / Rumi 20 Teş rinievvel 1325 / Miladi 2 Kası m 1909 gün Salı Şahit Yüzbaş ıZade Yerköy Karyesinden Koyunbaş ıoğlu Ahmed bin Ömer ibni Osman istiş had olundukta ş ahid-i merkum Hafı z Ömerin eda-yış ehadet üzere ş ehadet eylediği kayı t ş üd. Hicri 19 Şevval 1327 / Rumi 21 Teş rinievvel 1325 / Miladi 3 Kası m 1909 gün Çarş amba Şahit Ahmed bin Mehmed 299 Vekil-i musahhar müma ileyh Yusuf Hatundan sual olundukda alel-usul ş ahitlerin yine künyelerini taleb ettiği kayı tş üd. Tezkiyeleri belediye reisi HacıMustafa Efendi ve Hacıİ brahim Efendi benan-ı Süleyman Efendilerden sı rran ve ba‘dehû mümâ ileyhüma ile meclis idare azası Hüseyin Ağa diğeri HacıMehmed Ağa ile bil-muvacehe alenen ledet-tezkiye ş ahidan-ımerkûmânı n adaletleri zahir olup mucebiyle müddeaya hayvanat ve eş ya-i mezkureler mevcud ise aynen müstehlik olanları n bedeli olan 820 kuruşmüdde-i merkum vasi Mehmed Ağ aya hâlâ eda ve teslimine müvekkelesi mezbure Döndüye izafetle vekil-i musahhar müma ileyh Yusuf Efendiye tenbih olduğunu bit-tescil zabt ve tarafeynin ifadeleri iş bu mahalde kayd ş üd. Hicri 19 Şevval 1327 / Rumi 21 Teş rinievvel 1325 / Miladi 3 Kası m 1909 gün Çarş amba Şahit Şahit Müdde-i aleyha Vekili Yusuf Efendi Müdde‘i Mehmed Katib-i zabı t Naib İ lam-ış er‘iyesi tanzim olunduğu kayı tş üd. Hicri 19 Şevval 1327 / Rumi 21 Teş rinievvel 1325 / Miladi 3 Kası m 1909 gün Çarş amba Sayfa-96 Belge-148 Numro-34 Mecidiye Kazası nı n Veledli Karyesi sakinlerinden iken bundan akdem Konya Ovası nı n iskasıameliyatı nda çalı ş makda iken vefat eden Asaf oğlu Ali ibni Asafı n varisleri olduğunu iddia eden müteveffa-yımerkumun zevcesi Nuriye binti Mehmed ve li-ebeveyn er karı ndaş larıMustafa ve Mahmut benan-ıAsaf kaza-i mezkur mahkeme-i ş eriyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘iyemizde OdacıYusuf Ziya Efendi bin Seyyid muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam edip müteveffa-yımevrusumuz 300 Ali ibni Asafı n müma ileyh Yusuf Ziya Efendi yedinde 40 kuruşalacağı nıkablel-eda vefat etmekle meblağ-ımezburu bize eda ve teslimine tenbih olunmak matlubumdur diyü dava gı bbüs-sual ol dahi cevabı nda müteveffa-yımerkuman ol miktar kuruş borcu olduğ unu ikrar, lakin mezbûrûnun veraseti müddeaları nıinkara tasaddi eylediği kayı tş üd. Müdde-i aleyh Yusuf Ziya bin Seyis Müdde‘i ve diğer Mahmut bin Asaf Müdde‘i ve diğer Mustafa bin Asaf Müdde-i merkum Nuriye binti Mehmed Müddeiyûn-ımezbûrundan veraset iddiaları nıkimlerle isbat edeceğine sual olundukta Veledli Karyesinden Hüseyin bin Abaz ve Abdullah ile Yusuf bin Abdullah ve Abdi Çavuş nâmunlarla isbat-ımüddea edeceği ve ş ahidan-ı merkumundan meclis-i ş er‘a ikame eylediği Veledli Karyesinden Hüseyin bin Ayar ibni Esad istiş had olundukda, mezbure Nuriye binti Mehmed ile er-karı ndaş ları Mustafa ve Mehmud benan-ıAsaftan baş ka varisleri ve terekense aharımüstahak olmadı kları nıeda-yış ehadet-i ş er‘iye ederim dediği kayı tş üd. Fi 19 Minhü Şahit Karyeden Hüsen bin Ayar Diğer ş ahit Abdullah oğlu Yusuf bin Abdullahdan sual olundukda merkûmundan baş ka müteveffanı n varisi olmadı ğ ı ndan eda-yış ehadet-i ş er‘iye ederim, dediği kayı t ş üd. Fi 19 Minhü Şâhidan-ımerkûmân hakları nda ne diyeceği ne diyeceği müdde-i aleyh müma ileyh sual olundukda alel-usul tezkiyelerini taleb etmekle tezkiyeye havalesi ş üd. Yazı lan mesturede idare azalarıNecip Bey bin Mustafa Bey ve Hüseyin Ağa bin İ brahim nam kimesnelerden taraka-i mestûre sı rran ve ba‘dehu mezburun ile aza Hacı Mustafa Efendi ve mübaş it Hasan Beğden bil-muvacehe alenen ba‘det-tadil vettezkiye ş ehadetleri makbul olmağı n mûcebiyle verasetlerine ba‘del-hüküm vet-tenbih müddeiye 40 kuruş un vârisûn-ımezburuna eda ve teslime müma ileyh Yusuf Efendiye tenbih olunduğu kayı tş üd. Fi 19 Minhü Katib-i zabı t 301 Kaza-i Naib İ lam-ış eriyeleri tanzim olduğu ş üd. Sayfa-96-97 Belge-149 Numro-35 Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesinden HacıYusuf Ağanı n safir hanesinde akd edilen meclis-i ş er‘a hâzı r ve lazı müş -ş erife karye-i mezkur sakinlerinden iken bundan akdem vefat eden Çavuşoğlu Hasan bin Mehmed ibni Velinin sulbiye-i sagire kı zıSultanı n tesviye-i umûruna bâ-hüccet-i ş er‘iye vasî mensûbu vulunan validesi Ayiş e binti Yusuf ile zevci dâhile Veli bin Hasan meclis-i makud-ı mezkurda hâlâ kaza-i mezbur emvâl-i eytam müdürü vekili Yusuf Efendi bin Seyyid hâzı r olduğu halde takrir-i kelam idüp sagire-i mezbure Sultanı n pederinden mevrus bâ-defter-i kassam mealinden müma ileyh yedinde bil-emanel-mahfuz olan 2100 kuruşistidan ile taleb eylediğimizde ol dahi hasbel-mezkûriye bil-vekale meblağ -ı mezkuru bize eda ve teslim etmekle tarih-i hüccetten bir seneye değin müeccel ve mev‘uduna kezalik sagire-i mezbure mealinden olmak üzere müma ileyhvekili Yusuf Ziya Efendi yedinden ve marifet-i ş er‘ile kabz eylediğimiz bir adet koyun satı mı semeninden dahi 315 kuruşki cihet-i mezkure … cem‘an 2415 kuruşsagire-i mezbure için zimmetimizde lazı mül-kaza ve vâcibül-idaretimizdir, dedikten sonra hazı r-ıbil-meclis yine karye-i mezkur sakinlerinden Datan Oğlu Mustafa bin Veli nam kimesne meclis-i makud-ımezkurda vekil-i müma ileyh Yusuf Ziya Efendi mahzarı nda takrir-i kelam idüp sağire-i vasî mezbure Ayiş e binti Yusuf ile vasi merkum Veli bin Hasan namanı n min cihetil-edâne sagire-i mezbure Sultanı n mealinden bera-yını sfiyet zimmetlerinde olan meblağ-ımezkur 2415 kuruşvadesi zı mnı nda ben dahi ârâste kefalet-i mutlaka sahiha-i ş er‘iye ile kefil-i bil-mâl ve zâmîm olup baş kaca lazı m gelen meblağ-ımalumeye dahi kezalik bil-emr vel-kabz mütekeffil ve zâmim vekilini gı bbetüt-tasdiküş -ş er‘i mâ vâki-i bit-taleb ketb ve mahallinde zabt olundu. Tahrirehü fil-yevmil-hâdi min ş ehr-i Zilkade li-sene seb‘a iş rîne ve selâsete ve elf. 302 El-vekil-i bil-hal Tayanoğlu Mustafa bin Veli El-medyûn Veli bin Hasan El-medyunül-vasî Ayiş e binti Yusuf Katib-i Zabı t vekili Naibiş -ş er‘î Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda olduğu iş bu mahalle kayı t olunduğ u. Hicri 1 Zilkaade 1327 / Rumi 1 Teş rinisani 1325 / Miladi 14 Kası m 1909 gün Pazar Mahzar-ıŞer‘i Şahit Mehmed bin Habip Aza HacıYusuf bin Ali Nazı r-ıEytam Muhtar Hüccet-i ş er‘iyesi bit-tanzim ve tasdikine hüküm ş üd. Sayfa-97 Belge-150 Numro-36 Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesinden HacıYusuf Efendi misafirhanesinde akd-i meclis-i ş er‘î âlî etdikde karye-i mezkûrede sakin iken bundan akdem vefat eden Çavuşoğlu Hasan bin Mehmedin sulbiye-i sağire kı zıSultanı n malı ndan olmak üzere karye-i mezbur muhtarıBekir Kahya bin Seyyid nam kimesne meclis-i ma‘kûd-ı mezkurda hâlân kaza-i mezbur eytam müdürü vekili Yusuf Ziya Efendi hazı r olduğu hâlde takrir-i kelam idüp sağire mezbure Sultanı n müteveffa pederinden mevrus bâdefter-i kassam mealinden mümâ ileyh yedinde bil-eman ve bil-vekale mahfuz olan 800 kuruşistidân ile talep eylediği ol dahi hasbül-vekale meblağ-ımezkurun bana eda ve teslim edeceği tarih-i vesikadan iki seneye değin mevcut ve mev‘uduna kezalik sağire-i mezbure malı ndan olmak üzere vekil müma ileyh Yusuf Ziya Efendi yedinden ahz ve kabz eylediğim beşadet koyun semeni bahası ndan dahi 240 kuruşki cihet-i mezkuresinden cem‘an 1040 kuruşsağire-i mezbure için zimmetimde lazı mül-iktiza ve vâcibül-iradetimdir dedikten sonra hâzı r-ıbil-meclis yine karye-i mezbure sakinlerinden Seyyid Kahya oğlu Osman bin Seyyid Kahya nam kimesne 303 meclis-i ma‘kud-ımezkurda ve müma ileyh Yusuf Ziya Ziya Efendi mahzarı nda takrir-i kelam idüp sağir-i mezbur merkum Bekir bin Seyyid min cihetil-edâne sağire-i mezbure Sultanı n malı ndan zimmetinde deyni olan eblağ-ımezkur 1040 kuruş un vadesi hakkı nda ben dahi edası na kefalet-i ş er‘iye ile takviye ilave ve zâmı n olup baş kaca lazı m gelen meblağ-ımalumeye dahi kezalik edaya mütekeffil ve zâmîm dediğini gı bbetüt-tasdikül-hakda ketb ve tahrir ve zabt olduğ u kayı tş üd. Hicri 1 Zilkaade 1327 / Rumi 1 Teş rinisani 1325 / Miladi 14 Kası m 1909 gün Pazar El-kefil Osman bin Seyyid El-medyun Muhtar Bekir Kahya bin Seyyid Vekil-i katib-i zabı t Nâib Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda olduğu iş bu mahalle kayı t olunduğ u. Hicri 1 Zilkaade 1327 / Rumi 1 Teş rinisani 1325 / Miladi 14 Kası m 1909 gün Pazar Nazı r-ıeytam Hüccet-i ş er‘iyesi ba‘det-tanzim eytam sandı ğı na havale. Sayfa-98 Belge-151 Numro-37 Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesinde HacıYusuf Efendi Odası nda akd olunan meclis-i ş er‘i-hatı rda ve lazı müş -ş erifde zeyl vesikada muharrerül-esami hâzı r olduklarıhalde akd-i meclis-i âlî ettikde karye-i mezkurda sakin iken bundan akdem vefat eden Çavuşoğlu Hasan bin Mehmedin sulbiye-i sağire kı zıSultanı n malı ndan olmak üzere karye-i mezkur sakinlerinden Ömer oğlu Halil bin Ömer ve Mesman Bekir bin Mehmed nam kimesneler meclis-i ma‘kûd-ımezkurda hâlân kaza-i mezkur eytam müdürü vekili Yusuf Ziya Efendi bin Seyyid hazı r olduğu hâlde takrir-i kelam idüp sağire mezbure Sultanı n müteveffa pederinden mevrus bâ-defter-i kassam mealinden vekil mümâ ileyh Yusuf Ziya Efendi yedinde bil-emane ve bil-vekale mahfuz olan 530 kuruşistidân ile talep eylediğ imizde ol dahi hasbel-vekale meblağ-ı mezkuru bize eda ve teslim etmekle tarih-i hüccetten iki seneye değin mevcut ve mev‘uduna kezalik sağire-i mezburenin malı ndan olmak üzere müma ileyh Yusuf 304 Ziya Efendi yedinden iş tira ve kabz eylediğimiz bir adet koyun semeninden dahi 160 kuruş20 para ki cihet-i mezkuresinden cem‘an 695 kuruş20 para sağ ire-i mezbure için zimmetimde lazı mül-kaza ve vâcibül-eda deynimizdir, dedikten sonra yine hâzı r-ıbil-meclis yekdiğerimiz her birimize merkûmân Halil ve Bekir nam kimesne meclis-i ma‘kud-ımezkurda vekil müma ileyh Yusuf Ziya Ziya Efendi mahzarı nda takrir-i kelam idüp yek diğerleri min cihetil-edâne sağire-i mezbure Sultanı n malı ndan zimmetlerinde deynleri olan meblağ-ımecmu‘-ımerkum 695 kuruş20 para vadesi hakkı nda yek diğerine kefalet-i sahiha-i ş er‘iye ile müstakilen kefl-i bil-mal olup baş kaca lazı m gelen meblağ-ımalume dahi kezalik bil-emr vel-kabz teselsülen mütekeffil ve zâmîm verdiklerini gı bbetüt-tasdik-i ş er‘i tarafeynin ifadeleri zabt olduğu kayı tş üd. Hicri 1 Zilkaade 1327 / Rumi 1 Teş rinisani 1325 / Miladi 14 Kası m 1909 gün Pazar El-medyunül-kefil-i müteselsil Cemal oğlu Bekir bin Mehmed El-medyunül-kefil Meselli Halil Vekil-i katib-i zabı t Naib-i Şer‘î Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda olduğ u ahz olunduğu ve mühr-i zatiye ile tasdik kı lı nmı ş tı r. Hicri 1 Zilkaade 1327 / Rumi 1 Teş rinisani 1325 / Miladi 14 Kası m 1909 gün Pazar Mahzar-ış er‘î: Şahit Bekir Ağa bin Seyyid Şahit HacıYusuf Efendi bin Ali Nazı r-ıeytam Muhtar Hüccet-i ş er‘iyesi üzere hükm ş üd. 305 Sayfa-98-99 Belge-152 Numro-38 Kı rş ehri Sancağıdahilinde Mecidiye Kazası nı n Öksüz Kale Karyesi sakinlerinden … 58. Alayı nı n 2. Taburunun 2. bölüğ ü efradı ndan Behzad oğ lu Bekir bin Behzadı n varisleri olduğ unu iddia eden karye-i merkûmâlıolup kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde ma‘kûd meclis-i ş eriyemizde mahzar-ış er‘iye Mehmed Efendi Hacı Yusuf muvacehesinde zatıkarye-i merkumda HacıBehzad Ağ a bin Mustafa ve Molla Ahmed bin Mehmed Ağa tarifleriyle ma‘ruf olan Esma binti İ brahim ile liebeveyn er karı ndaş larıAli ve Behzat benanül-müteveffa Behzat namun kimesneler müma ileyh Mehmet Efendi muvacehesinde takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp mevrusumuz merkum Bekirin 324 numro fi 31 Ağustos sene 1325 tarihlü emirname-i âlî velâyet-penâhî vukû‘-ıvefatımuhallefatıbil-vürud müma ileyh Mehmet Efendi zimmetinde ilâ vefat 48 kuruşalacağıolup kablel-eda vefat etmekle meblağ-ı mezburu bize teslime tenbih olmak matlubumuzdur, diyü dava sual olunup meblağ-ı mezburu vârisûn-ımezbûruna eda ve teslim olunmasımüma ileyhe sual olundukda ol miktar kuruşmüteveffa-yımerkumun borcu olduğunu ikrar etmeğ in müdde-i mezbure ve merkumanı n varisleri veraset müddeaları nıinkar eylediği kayı tş üd. Hicri 2 Zilkaade 1327 / Rumi 2 Teş rin-i sani 1325 / Miladi 15 Kası m 1909 gün Pazartesi Müdde‘i Ali Müdde-i aleyh Mehmed Müdde-i merkumdan müddeası na mutabı k kimlerle isbat-ımüddea edeceği sual olundukda karye-i mezkureli HacıBehzad Ağa ve Molla Ahmed ve Hasan Ağa ve Ali Haberden namunlar ile isbat-ıveraset edeceği ve meclis-i ş er‘a ikame eylediğ i ş ahitlerden HacıBehzad Ağa bin Mustafa ibni Hüseyin istiş had olundukda fil-hakika müteveffa-yımerkum Bekir bin behzadı n validesi gâibe-i anil-meclis Esma binti İ brahim ile hâzı r-ıbil-meclis li-ebeveyn er karı ndaş larıAli ve Behzad benanülmüteveffa Behzad namunlara muhzı ra ve bunlardan mada terekesine müstahak-ı aharıolduğu malum değildir. Bu hususa bu vecih üzere ş ahidim ve ş ehadet-i ş eriye ederim dediği kayı tş üd. 306 Fi 2 Minhü Şahit Mustafa Diğer huzur-ış er‘a ikame eylediği ş ahitlerden Molla Ahmed bin Mehmed Ağa ibni Ali istiş had olundukda ş ahid-i merkum HacıBehzad Ağ anı n eda-yış ehadeti ve böyle ş ehadet eylediği. Fi 2 Minhü Molla Ahmed bin Mehmed Şâhidan-ımerkuman hakkı nda ne diyeceği müdde-i aleyh müma ileyhden sual olundukda alel-usul tezkiyelerini talep eylediği. Tezkiyeye havale olunduğ u kayı t ş üd. Fi 2 Minhü Katib-i zabı t Naib Sı ran tezkiyeleri karyesi muhtarıHalil bin hacıReş id ve İ mamıOsman bin Mehmed ve ihtiyaz azası ndan Ali bin İ sa namun kimesnelerden bâ-varaka-i mesture sı ran ve mezbûrunla idare azası ndan Necib Bey bin Mustafa Bey ve Mehmed Efendi bin Süleyman Bey naman müma ileyhadan bil-muvacehe alenen ba‘det-tadil vet-tezkiye ş ehadetleri makbul olmağı n mucebiyle müteveffa-yımerkumun verasetlerine badelhükm vet-tenbih müddeiye 48 kuruşmüdde-i aleyh müma ileyh Mehmed Efendi vârisun-ımezbûrûna eda ve teslime tenbih olduğu tescil olunup kayı tş üd. Hicri 2 Zilkaade 1327 / Rumi 2 Teş rin-i sani 1325 / Miladi 15 Kası m 1909 gün Pazartesi Hakimiş -Şer‘ İ lam-ış er‘yesi baâdet-tanzim ashabı na verildi. Sayfa-100 Belge-153 Numro-39 Ankara vilayeti dâhilinde Kı rş ehri sancağımuzâfâtı ndan Abdal Uş ağıSağir Karyesi sakinlerinden HacıAli oğlu Şemseddin bin HacıAli nam kimesne kaza-i mezkur mahkeme-i ş eriyesinde hazı r-ıbil-meclis Köse Fakı lu Karyesi sakinlerinden ve dava 307 vekillerinden Abdurrahman Efendi ibni Mehmed Efendi mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp ve yine gaib-i anil-meclis Abdal Uş ağıkaryesi sakinlerinden Hacıİ sa oğlu Haydar kerimesi Tebrike binti Haydari tarih-i vesikadan 11 sene akdem halel-i sabavetinde kerimesi mezbure Tebrikeyi 501 kuruşmihr-i müeccel ve muaccele tesmiyesiyle mahzar-ış uhudda bil-velaye ve benim tarafı mdan dahi babam HacıAli bil-velaye akd ve nikah edilip babam tarafı ndan dahi ol vecihle akd-i mezburu kabuşetmişiken ben hâl-i rüş de dahil mezbure de dahi reş ide olduktan sonra her birimiz akd-i mezburumuzu ve âdet-i beyyineye tabian baş lı k namı yla yek diğerimize teâti edilen cehaz-ımüteferrika ve hediye-i mezburenin ve velisi babam merkum tarafı ndan kabuşve ben dahi anı n tarafı mdan mevrud hedayayı bil-asâle itmamla ş u esnada âdet-i örfiyeye ittibâen velime cemiyetimiz icrasıiçin defaatle müracaat etmişisem de kabled-dühul vel-halve zevce-i menkûha-i gayr-i medhul-baham olan mezbure Tebrikeyi babasımerkum bana hukuk-ızevciyete mürâat ve itaat ve inkı yadı na mani olmaktan baş ka mesmûuma nazaran menkûham mezbureyi karyesinden Hüseyin oğlu Mahli nam kimesneye akd edeceğini beyan ve tezkar etmiş , bu misillü hâlâta ş er‘-i ş erif dahi olmayacağı ndan lazı m gelenler ile kaza-i mezkur mahkeme-i ş eriyesine ve fazla ve sairede her bir kı sı m ve derecat ve tabakatı nda bidayeten ve istinâfen ve temyizen ve tashihen ve itirazen ve iadeten müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ıselese sı fatları yla muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzaları yla istid‘â ve levayih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i ceze ve mümeyyiz ve hükm nasb ve azle ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz ile haciz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâireyi haksı z çı kan tarafa tahmiliyle tahsil kı lı nan mebâliğ in üzerine masarif-i müteferrika bana teslime merreten ba‘de-uhra aheri tevkile me’zûn olmak vel-hası l husus-ımezkura mütevakkı f olduğu umurun küllisini ifaya tarafı mdan müma ileyh Abdurrahman Efendiye vekalet mutlaka-i amme-i sahiha-i ş er‘iye ile vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim dedikde müma ileyh dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini kema yenbaği edaya taahhüd ve iltizam etmeğ in tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle tescil edildiği kayı tş üd. Hicri 24 Zilkaade 1327 / Rumi 24 Teş rin-i Sani 1325 / Miladi 7 Aralı k 1909 gün Salı Şahit- Mahkeme-i Bidayet AzasıHacıMustafa Efendi 308 Mahzar-ıŞeriye Mehmed Efendi ve OdacıYusuf Çavuş El-vekil Mehmed Efendi zade El-vekil Hücceti tanzim kı lı ndı . Sayfa-100-101 Belge-154 Numro-40 Ankara vilayeti dâhilinde Kı rş ehri Sancağı na tabi Mecidiye Kazası nı n HacıTavaklı Karyesi ahalisinden olup mezunen bera-yıtebdil-i hava almı şolan Dersaadet 1. Ordu-yıHümayuna mensup Nizamiye 5. Alayı nı n 2. Taburu 1. bölüğü mülazı m-ı evveli ocağı nda iken iş bu tarih-i vesikadan bir hafta mukaddem ecel-i mev‘uduyla vefat eden Yusuf Ziya Efendi ibni Mehmed Bey veraseti zevce- menkuha-i metrukesi Şerife İ bnetül-müteveffa Hasan ile sulb-i sağir oğu Ahmet Hilmi ile üç aylı k haml-i mevkuflu … ehl-i sağire Elife binti İ brahim ve Zeliha ibneti Ali ihtiyarları yla müstahak olmakla takdirüz-zikr Abdullaha münhası ra idüğü ba‘deş -ş er‘il-enver…. olduktan sonra sağir-i mezbur ile haml-i mevkûfun bi-hükmü Teala zuhur ve vüruduna ve sağir-i merkum Ahmed Hilminin vakt-i rüş tlerine değin tesviye-i umurları na kabl-i ş er‘iyeden vasi nasb ve tayin ederek müteveffa-yımüma ileyhin liebeveyn er karı ndaş ıİ brahim Ağa bin Mehmedin vasi ve anı n umuruna bir mutemet nazı r dahi nasb ve tayin ediverilmesi eytâm hukukundan olduğu eclden emanet ile maruf ve istikamet ile mevsuf idüğü kezalik zeyl-i vesikada mestur olan müsliminin ihbarları yla müstahak olan karye-i mezkur muhtarıHalil Ağa ibni Mahmud Ağayı ber-vech-i hüsn nazı r nasb ve tayin buyuruldukta vasi ve nâzı r merkumanlar bilvesaya ve bin-nazâra zevce-i mezbure bil-verase taleb-i marifetleri ve marifet-i ş er‘ile bil-müzayede bey‘ ve tahrir ve mebâni‘-i mevrusetül-mezburuna tevzi ve taksim edilsün müteveffa-yımüma ileyhin terekesi defteridir ki, ber-vech-i âtî zikr ve beyan olunur. Hicri 2 Zilhicce 1327 / Rumi 2 Kanun-ıEvvel 1325 / Miladi 15 Aralı k 1909 gün Çarş amba Yatak takı mıMa‘a ş ilte kat-1: 200 kuruş 309 Sitre pantolunu Zabı taya mahsus elbise kat-1: 150 kuruş Seccade adet-1. 30 kuruş Yatak çarş afı -1: 20 Kuruş Havlu adet-2: 15 kuruş Alafranga… saati 1: 40 kuruş Altıkat yorgan: 315 Ayakkabıçift-1: 30 kuruş Üzerinde bulunan mevcudu muharrer lira-yıOsmanî adet-5: 566 kuruş Saat-gümüş -1: 10 kuruş20 para Hı rdavat-ımenzil : Yekun: 1696 kuruş 20 para 50 kuruş 515 kuruş 2261 kuruş 20 para (İ kibinzikiyüzaltmı ş bir kuruşyirmi para) Dersaadette Orta Köyde Dere boynunda Ayazma Mahallesinde vâki Hafı z oğ lu Sokağı nda 28 numrolu beynel-ahali malumül-hudut fevkâni ve tahtani Dört odalıbir bab menzilin hal-i hayatı nda iken hakkı nda mühürlü bâ-vasiyet Mecidiye ş ehriye bir adet Lira-yıOsmani isti‘carı yla senevi 12 adet lira: 10 000 kuruş Nakl-i yekun 2261 kuruş20 para 1225 kuruş 3486 kuruş20 para İ car: 1225 kuruş Minha______________i İ hracat Ba-vasiyet: 320 kuruş Ber-mutad-ıvelaye: 38 kuruş Kaydiye ma‘a hicaz varakasıve pul: 19 kuruş Vasi ma‘a nazı r ve hücceti ve pul bahası : 40 kuruş Ücret-i vekalet: 25 kuruş Resm-i kı ymet-i adlî: 37 kuruş20 para Yekun: 510 kuruş20 para 310 Fil-baki taksim-i verese: 2979 kuruş Hisse-i zevcetül-mezbure: 372 kuruş Hisse-i ibn-i kebir-i mezbur Ahmet Hilmi: 130 kuruş2 para Hisse-i hamil-i mevkuf Abdullah: 130 kuruş2 para İ ş bu tereke müteveffa-yımüma ileyh mülazı m-ıevvel Yusuf ziya Efendinin terekesi tarafı mı zdan olduğumuz halde ber-muceb-i meş ruhun balada bilâ-ketm vel-iktiza sebt-i defter ve ve ber-vech-i adl ve hakkaniyet tahrir eylediğine sebep iş bu kabl-i zabt-ış er‘iyesi zahrı na tahş iye ve kaydıtasdik kı lı ndı . Hicri 2 Zilhicce 1327 / Rumi 2 Kanun-ıEvvel 1325 / Miladi 15 Aralı k 1909 gün Çarş amba Abdülkadir oğlu vasi-i merkum İ brahim Ağa Naib-i Mecidiye Şahit HacıAhmetli Karyesinden Şahit Zabtiye Arslan Aza-Kenan Sayfa-101-102 Belge-155 Numro-41 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesinde sakin iken bundan 15 gün akdem vefat eden Kaçur oğlu Monla Mustafa bin HacıAlinin veraseti zevce-i menkuha-i metrukesi Fatı ma binti Mehmed Ali ile sulb-i sağir oğ lu Osman ve kendisinden olan … Mehmedden ve sulbiye kebir kı zlarıRabia ve Döndü ve sulbiye-i sağire kı zı Sultan namunlara muhzı ra ve nesc-i mesele-i miraslarıolan nefs-i kı rk sehimden olup sehâm-ımezbureden 5 sehmi zevce-i gayr-i medhul-bahası na ve 14 sehmi ibnilmezbure Osmana yediş er sehimden cem‘an 22 sehimi mezburâtân Rabia ve Döndü ve Sultana tahkikinden sona sağirân-ımezbûrânı n tesviye-i umurları na kabl-i ş er‘iyeden mutemet nâzı r Mehmed Ali ibni Bekir vasi nasb ve tayin kı lı ndı kdan sonra vasi merkum bil-vesâya ve diğer verese-i mezbureden bil-verâsete taleb-i marifetleriyle marifet-i ş er‘ile muharrer olunan müteveffâ-yımezburun terekesi defteridir ki, ber-vech-i âtî zikr ve beyan olunduğu. 311 Hicri 3 Zilhicce 1327 / Rumi 3 Kânunuevvel 1325 / Miladi 16 Aralı k 1909 gün Perş embe Karye-i mezkurda vâki‘ köhne bir bab mülk menzil ve ma‘a dam ve samanlı k- 400 kuruş Yatak kat-3: 300 kuruş Nakı ş lıÇuval-2: 50 kuruş Boz çuval-1: 20 kuruş Kumaş -ımüteferrika - 8: 60 kuruş ... Bulgur ş inik- 10: 60 kuruş Mevcut Şeir ş inik-40: 120 kuruş Hı nta- ş inik: 100 kuruş Araba ma‘a takı mı -1: 10 kuruş Koyun re’s-7: 350 kuruş Tiftik keçi-7: 350 kuruş Toklu Re’s-3: 100 kuruş Oğ lak re’s-3: 45 kuruş Nakl-i Yekun: 1625 kuruş Kara Sı ğı r Öküzü re’s-3: 700 kuruş Kara sı ğı r tosun re’s-1: 50 kuruş Kara sı ğı r ineği re’s: 80 kuruş Saban demürü çift-1: 10 kuruş Balta-1: 10 kuruş … - 1: 20 kuruş Hı rdavat-ımenzil vâridat-ırençberan takı mı : 50 kuruş Yekun: 2545 kuruş Münha-i an ihracat: Mihr-i zevcetül-mezbureye bâ-vasiyet-i sahihadan: 401 kuruş Techiz-i tekfin bâ vasiyet-i sahiha harç ve sarf eylediği: 175 kuruş Ber-mutad-ıvelâye: 50 kuruş Kaydiye Ma‘a hicâz-ıvaraka ve pul: 16 kuruş Vasi hücceti ma‘a varaka ve pul: 40 kuruş 312 Ücret-i vekâlet: 25 kuruş Resm-i kı smet-i âliden: 64 kuruş Yekûn ihracat: 771 kuruş Fil-bâki et-taksim-i beynel-verese: 1774 kuruş Hisse-i zevcetül-mezbure: 221 kuruş30 para Hisse-i bin sağirül-mezbûr Osman: 320 kuruş36 para Hisse-i binti kebirül-mezbure Rabia: 260 kuruş18 para Hisse-i binti kebirül-mezbure Döndü: 260 kuruş18 para Hisse-i binti sağiretül-mezbure Sultan: 260 kuruş18 para Bâlâ-yıDefterde muharrer tereke-i müteveffa-yımezbur be-hakk-ıbilâ-ketm veliktiza hâzı r olduğumuz halde ber-vech-i adl ve hakkaniyet sebt-i defter tahrir edildiğini mübeyyen iş bu mahalle ş erhle tasdik eyleriz. Hicri 2 Zilhicce 1327 / Rumi 2 Kanun-ıEvvel 1325 / Miladi 15 Aralı k 1909 gün Çarş amba Nâibiş -Şer‘i Mecidiye Muhtar-ıEvvel Zevcetül-mezbure Hatice Vasi merkum Mehmed Ağa Muhzı r hacıSüleyman Ağa Hücceti yazı ldı ğı . Rumi 20 Kanun-ıSani 1325 / Hicri 21 Muharrem 1325 / Miladi 2 Şubat 1910 gün Çarş amba Sayfa-102 Belge- 156 Numro-42 Mecidiye Kazası nı n Köse Fakı lu Karyesinde sakin iken bundan akdem 15 gün akdem vefat eden Musa Oğlu Mustafa bin Mehmed bey veraseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Sultan binti Osman ve Hasnâ binti Abdurrahman ile sulb-i kebir oğulları mehmed ve Abdurrahnman ve sulb-i sağir oğlu Bekir ve sulbiye-i kebir kı zları Fatı ma ve Nuriye ve ümmü Gülsüm nâmunlara münhası ra ve sağir-i mezbure tesviye 313 olunarak kabl-i ş er‘iyeden mensup ve vasisi büyük biraderi Mehmed vasi ve anı n üzerine ber-vech-i hasbî nâzı r tayin eylediğ inden Ammizadeleri faziletlü Celil Efendiyi nâzı r nasb ve tayin ki tereke-i müteveffâ-yımezburu bil-müzayede bey‘ ve tahrir eylemiş dir. Hicri 20 Zilhicce 1327 / Rumi 20 Kanun-ıevvel 1325 / Miladi 2 Ocak 1910 gün Pazar Karye-i mezkurda vâki bir bab mülk menzil: 150 kuruş Yatak takı mıkat-2: 200 kuruş Nakı ş lıçuval: 40 kuruş Yoz çuval-2: 20 kuruş Kilim-1: 25 kuruş Kumaş -ımüteferrika : 40 kuruş …: 50 kuruş Bulgur ş inik-5: 20 kuruş Hı nta ş inik-3: 100 kuruş Şeir ş inik-10: 20 kuruş Araba : 30 kuruş Kara sı ğı r öküzü res-2: 250 kuruş Merkep res-1: 50 kuruş Koyun res-5: 200 kuruş Hı rdavat-ımenzil: 20 kuruş Yekun: 1065 kuruş Minha-i İ hracat: Kı rş ehirli Mustafa ile Bâ-vasiyet-i sahihe deyni: 150 kuruş Karye-i … ahalisinden HacıSüleyman Efendizade Mustafaya bâ-vasiyet-i sahiha deyni: 250 kuruş Ber-mutad-ıvelaye: 21 kuruş Kaydiye Ma‘a hicâz-ıvaraka ve pul: 15 kuruş Vasi ma‘a nâzı r hücceti ve pul: 30 kuruş Ücret-i vekâlet: 14 kuruş Resm-i kı smet-i âliden: 64 kuruş Yekûn: 505 kuruş 314 Fil-baki-i taksim-i bil-verese: 560 kuruş Hisse-i zevciye-i Sultan: 35 kuruş Hisse-i diğer Zevce-i Hasnâ: 35 kuruş Hisse-i ibni kebir-i mezbur Mehmed: 108 kuruş36 para Hisse-i ibni kebir-i mezbur Abdurrahman: 108 kuruş36 para Hisse-i ibni sağ irül-mezbur Bekir: 108 kuruş36 para Hisse-i binti kebirül-mezbure Fatı ma: 54 kuruş18 para Hisse-i binti kebirül-mezbure Nuriye: 54 kuruş18 para Hisse-i diğer Ümmü Gülsüm: 54 kuruş18 para Derun-ıdefter-i kasamda esamileri muharrer bulunan mezburunun ber-vech-i muharrer hisselerine vaz‘ül-yed eda sağ ir-i mezbura hissesini vasi-yi merkum teslim kı lı nmak bilâ-ketm tereke-i mezbur hâzı r olduğ umuz sebt-i defterle tasdik kı lı ndı . Rumi 4 Kanun-ıevvel 1325 / Hicri 4 Zilhicce 1327 / Miladi 17 Aralı k 1909 gün Cuma Aza Muhtar Hâzı run Musa Masi-i mezbur Mehmed Naib-i Şer‘iye Mehmed Hücceti verildiğ i. Rumi 4 Kanun-ıevvel 1325 / Hicri 4 Zilhicce 1327 / Miladi 17 Aralı k 1909 gün Cuma Sayfa-103 Belge- 157 Numro-43 Mecidiyenin Veledli Karyesinde sakin iekn bundan beşgün akdem vefat eden Kenan oğlu Velid bin Kenanı n veraseti zevce-i menkûha-i metrukesi Salur binti Bekir Çavuşile sulb-i sağir oğlu Osman ve sulbiye-i saire mezbure Hamide ve Meryem namunlar muhzı r oldukdan sonra sağ irûn-ımezburundan hakk-ırı zaya tasaddi oluncaya değin müddeinin tesviye-i umuruna kabl-i ş er‘iyeden vasi nasbve tayin 315 olunan validesi mezbure Salur binti Bekir Çavuşve Turanla diğer Hamidenin vakt-i rüş d edene değ in Ammizadelerinden Osman benân-ıHaydarî vasi nasb ve tayin buyrulup ve bunları n mecellesinin üzerlerine ber-vech-i hasbî nâzı r nasb ve tayin kı lı nan karye-i mezkur muhtarıAli Bey nazı r tayin olunup müteveffa-yımezburun bil-müzayede bey‘ ve tahrir edilen tereke defteridir ki, ber-vech-i âtî beyan olunur: Hicri 5 Zilhicce 1327 / Rumi 5 Kanunuevvel 1325 / Miladi 18 Aralı k 1909 gün Cumartesi Karye-i mezkurda vâki‘ bir bab hanesi 6 gözlü: 200 kuruş Yatak takı mıkat-2: 100 kuruş Nakı ş lıçuval-2: 50 kuruş Yoz çuval-1: 10 kuruş Kumaş -ımüteferrika - 6 : 60 kuruş …: 10 kuruş Hı nta ş inik-5: 85 kuruş Kara sı ğı r ineği res-1: 150 kuruş Merkep res-1: 20 kuruş Hı rdavat-ımenzil vâridat-ırençberân takı mı : 20 kuruş Yekun: 645 kuruş Minha-i İ hracat: Techiz-i tekeffün ve saireye deyni: 62 kuruş Ber-mutad-ıvelaye: Kaydiye ve pul: 5 kuruş Vasi hücceti ve pul: 30 kuruş Resm-i âdi: 10 kuruş Yekun-ıihracat: 107 kuruş Fil-baki-i taksim-i bil-verese: 538 kuruş Hisse-i zevcetül-mezbure veresesi: 47 kuru 15 para Hisse-i ibnül-mezbure Osman: 235 kuruş14 para Hisse-i binti sağire Hamide: 117 kuruş27 para Hisse-i binti sağire Meryem : 117 kuruş27 para Terekesi hâzı r olduğumuz halde ber-vech-i adl ve hakkaniyetle bilâ-ketm tahrir edildiği ş erhi tasdik kı lı ndı . 316 Rumi 5 Kanun-ıEvvel 1325 / Hicri 5 Zilhicce 1327 / Miladi 18 Aralı k 1909 gün Cumartesi Mehmed Müdde-i aleyh Hücceti verildiğ i. Sayfa-104 Belge-158 Numro-44 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesi Müdürü Hayrullah Efendi ve Hacı Hüseyin Oğlu Veli Çavuşve Çaş ir oğlu Ahmed ve hacıHüseyin oğ lu Abdulah namun kimesnelerden hazı r-ıbil-meclis ve sahib-i arzuhal müma ileyh Hayrullah Efendi ile Çaş ir oğ lu Ahmed meclis-i ş er‘-i ş erifimizde derun-ıarzuhalde ism-i mezkur Don oğ lu Ahmed mahdumu Mustafa nam kimesnelerden hazı r-ıbil-meclis Ahmed muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp derler ki, davarları mı zı ra‘i ettirmek üzere çoban olup ücret makulesiyle hı zmeteder merkum Ahmede teslim ettiğimiz Hayrullah Efendi tarafı ndan iki re’s seyis keçi ve Çaş ir oğlu Ahmed tarafı ndan dahi iki res seyis ve bir tiftik keçi hayvanları mı zımerkum tarihden dört buçuk mah mukaddem ki, güzerân eden Haziran mahı nı n 18.gününde merkum ra‘i ettirmekte olan mevsuf-ımezkur beşres hayvanatı mı zızayi ettim, diyü hala bize teslim etmemekte olduğundan sual olunup hayvanat-ımevsuf-ımezkurlar mevcud ise aynen müstehlik ise be-heri Hayrullah Efendi iki res seyis seksenerden 160 ve Ahmedden iki seyis ve bir tiftik keçi be-heri yetmişbeş er kuruş tan 225 kuruşki, cem‘an 385 kuruş un merkum Ahmedden alı verilmesi taraf-ış er‘iden tenbih olunmak matlubumdur, diyü dava ettiklerinde sual olunup merkum Ahmed cevabı nda oğ lu gaib-i anil-meclis 14 yaş ı ndaki Mustafaya fil-hakika hayvanat-ımevsuf-ımezkurlar müdde-i müma ileyh tarafları ndan teslim olunup ol vecihle makbuzatlarıolduğunu ikrar, lakin mezkur beşres hayvan oğlu Mustafa nezdinde zayi olmuşve kendisinden ve oğlu merkumdan … lazı m geleceğini müdafaa-i dermiyan eylediği kayı tş üd. Rumi 5 Kanun-ıEvvel 1325 / Hicri 5 Zilhicce 1327 / Miladi 18 Aralı k 1909 gün Cumartesi 317 Müdde-i aleyh Ahmed bin Mehmed Diğeri Ahmed Müddei Hayrullah Efendi Bu surette ecîrin taksiri müste’cirin fihin muhafazasnda bilâ-özür kusur etmiş dir. Şu halde bilâ-özr-i ş er‘î hayvanatlarda zayi olduğu ikrar ile sabit ve oğlunun sağ ir olduğu velisine ait olmağla mecelle-i celilenin 609. maddesi hükmüne tevfikan ve alâ mûceb-i ikrara ber-mûceb-i zabı t 385 kuruş un müddeyân-ımümâ ileyhe devr ve teslimi müdde-i aleyh merkum Ahmede tenbih ve ilzam olunduğ u tescil ve kayı tş üd. Fi 5 Minhü Katib-i Zabı t Naib İ lamıverildiğ i. Sayfa-104-105 Belge-159 Numro-45 1328 senesi Muharremül-Haremin onuncu günü ecel-i mev‘ûdesiyle vefat eden filası l Yozgatlıolup Mecidiye Kasabası nda muvattan Dülger Yusuf Usta bin Abdullah nam müteveffanı n veraseti zevce-i menkuha-i metrukesi Arab Gülizar binti Ferac ile kendisinin bundan bir sene akdem zevce-i metruke-i mutlakasıHatice binti Abdullahdan mütevellide sulbiye-i sağ ire Yozgatta mukîme gâibe-i anil-beled kı zı Fatı ma muhzı ra ve mesele-i miraslarıbi-hükmil-ferâiz 8 sehimden olup bir sehmi mezbure Gülzara nı sfıdahi sagire-i mezbureye farzan diğer varis ve asabe-i nasbiye olmadı ğı ndan… Üç sehmi dahi kezalik sağire-i mezbureye isabetleri iktizası ndan sonra zevcetül-mezbure bil-verase sağire-i gaibe-i mezbure Fatı manı n dahi hukukunu li-eclil-muhafaza Kaza Eytam Müdürü Mehmed Faik Efendi taleb-i marifi ve marifet-i ş er‘iye bil-müzayede ve ba‘del-ihraç masarif-i lazı me tereke-i müteveffayı mezbur defteridir ki, ber-vech-i itâ zikr ve beyan olunur. Fil-yevmil-hâmisi iş rîn ş ehr-i Muharremül-harem li-sene semâniyeten vel-iş rîn ve selâsete ve elf. Rumi 13 Kanun-ıSani 1325 / Hicri 14 Muharrem 1328 / Miladi 26 Ocak 1910 Çarş amba 318 Kasaba-i mezbur derununda vâki‘ beynel-ahali malumül-hudut köhne bir bâb hanesi müteveffa-yımerkumun hanesinde mevcud görülen eş yası ndan fi 9 Kanun-ıSani sene 1325 mahkemede meclis idare azasıNecip Bey ve cihet-i ş er‘den azalar ve ş eriye ikinci Katibi Mehmed ve Eytam Müdürü hazı r olduklarıhalde marifet-i ş er‘ile bil-müzayede bey ve takdir-baha ile zevcetül-mezbure Gülizara teslim edilen eş yanı n miktarı : Hane-köhne: 200 kuruş Bakı r helke- 2: 35 kuruş Bakı r tencere-1: 15 kuruş Yemek sahanı -1: 10 kuruş Çengü tepsi-1: 10 kuruş Çengü tencere-3: 85 kuruş Çengü sahan-1: 5 kuruş Bakı r ibrik-1: 25 kuruş Teneke hamur leğ eni-1:5 kuruş Saç-1: 5 kuruş Bakı r yağtavası -1: 5 kuruş Çengü yumurta tavası -1: 5 kuruş Ölçek-1: 2 kuruş Tek tüfek-1: 62 kuruş İ ki küp sirke ve turş u: 10 para Çay tepsisi-1: 3 kuruş Hı nta ş inik-2: 10 kuruş Şeir ş inik-2: 2, 20 kuruş Keser-1: 5 kuruş Testere-1: 5 kuruş Saç ayağı -1: 3,20 kuruş Kanar-1: 6,20 kuruş Gaz yağ ıtenekesi-5: 5 para İ skece-1 5 kuruş20 para Ekmek teknesi-17, 20 kuruş Balta-1 5 kuruş 319 Sandı k ma‘a hanta-1 Soba ma‘a tahta-1 40 kuruş 35 kuruş Mangal-1 5 kuruş İ ki yorgan 35 kuruş Döş ek ma‘a yasdı k-2 35 kuruş Lamba-1 5 kuruş Çömlek-3 5 kuruş Tavuk-26 78 kuruş Yekun: 220 10 kuruş 500 kuruş (Hanesinde bulunan eş ya, evin derununda.) Yekun: 720, 10 kuruş Yozgadı n Kı zı lkoca Nahiyesine merbut Ali Fakı lıKaryesinde İ bişoğlu Ahmed zimmetinde zuhur eden Lira-yıOsmanî-300 kuruş(Suretiyle zimem-i nasda alacağ ı olup tahsil olunan alacak ve zimemât) 21 30 kuruş 1051 kuruş(Yekûn) El-İ hracat: Be-her zevcetül-mezbure Gülzara bâ-vasiyet-i sı hhiye ba‘det-tahlîf-i ş er‘iyeden verilen: 501 kuruş . Tehcir-i tekeffün ve gasli için hocaya verilen: 50 kuruş Ber-mutad-ıvelaye ve sâze: 21, 10 kuruş Varaka-i baha ve pul: 5 kuruş Vesikam hücceti ve pul: 29 kuruş Resm-i âdî: 12, 30 kuruş El-İ hracat: Yekun: 619 kuruş Mecma-i taksim-i beynel-verese: 432 kuruş . Hisse-i zevcetül-mezbûre: 54 kuruş Hisse-i bint-i sağire-i mezbure Kadı n binti Yusuf: 378 kuruş(Faraza ve redden) 320 İ ş bu tereke-i müteveffa-yımerkum hazı r olduğumuz halde ber-vech-i hasbi bilâ-ketm sebt-defter eylediğ ini mübeyyen iş bu mahalle tahrir kı lı ndı . Hicri 11 Muharrem 1328 / Rumi 10 Kânunusani 1325 / Miladi 23 Ocak 1910 gün Pazar Zevcesi Gülizar Kemalzade mahalleden Yusuf Ziya Eytam Müdürü Sayfa-105 Belge-160 Numro-46 Ankara Vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Sakalıkaryesi sakinelerinden zatları nı … Alahacı lıKaryesinden İ brahim oğlu ilen İ brahim Teflek Kebir Karyesinden Osman HakkıHüseyin bin Osman nam kimesneler tarifleriyle maruf olan Ömer oğlu Battal kerimeleri Esahî ve Hasna binti Battal nam hatunlar kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş er-i ş erif-i enverde ve her biri Amuca Jarosi Oğ lu Hüseyin bin Hakkımahzarı nda takdir-i kelam ve tabir-i anil-meram edip karye-i mezkûr hududu dâhilinde vâki‘ Germelikte Kütlü tarla taraflarış arkan Aş ı k Musa tarlası , garben hâlî, ş imalen mezarlı k, cenuben hâlî ile mahdut altıdönüm ve yine Su Akı ntı sınam mahalde ş arken yol, garben yol, ş imalen Türk Oğlu Mehmet tarlası , cenuben Ali Osman tarlası ile mahdut 10 dönüm ve yine Köy civarı nda ş arken Karye merası , garben Toplu oğlu Salih tarlası ,ş imalen Merkez oğlu İ bişbağı , cenuben su yolu ile mahdut 8 dönüm tarlaları mı zdaki cem‘an üç kı ta malumül-hudut 24 dönüm miktarıtarlaları mı z müteveffa babamı z Battaldan bil-intikal etmekle tapusu yedimizde olup emlak vergisinde mukayyed olmakla usulen intikal muamelesinden icrasıolmadı ğı ndan mezkur üç kı ta tarlaları mı za Cemil Efendi müdahele ve fuzuli zabt etmekle mahallesinden havale ile kaza-i mezbur muhâkim-i nizamiye ve saireme ikame etdiği ve edeceği bil-cümle daavi-yi hukûkiye ile bizim müma ileyh ile ve eş hâs-ısaire aleyhlerinde ikame olunacak arazi-i miriye davaları nı n aleyhlerimiz ve Mecidiye Mahkemesinde ve sairede müma ileyh aleyhine ikame 321 edeceğimiz ve ettireceğimiz bil-cümle hukuk-ımuhakemede ve sairede hukuk-ı irsiyelerimizi takib-i dava ve icab eden muhakeme ve nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i hı bre ve muhbir ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz-i vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mı zdan vâkı a olacak reyimizle sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki vuku bulan bil-cümle masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâirenin haksı z çı kan taraftan ba‘det-tazmin tahsil kı lı nan mebâliğ-i malumeyi ahz ve kabz ve bil-cümle masarif-i muhakeme mütebakisini tarafları mı za teslime merreten ba‘de uhra âheri tevkiline vel-hâsı l mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i sahiha-i mutlaka ile hâzı rân-ıbil-meclis Ammuzademiz Hüseyin Ağayıvekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledik, dediklerinde anlar dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini kemâ hüve hakkı he edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri iş bu iş bu mahalle zabt ve kayd ş üd. Hicri 28 Muharrem1328 / Rumi 27 Kanun-ıSani 1325 / Miladi 9 Şubat 1910 Çarş amba El-vekil Hüseyin bin Hakkı … Hasna binti Battal El-vekile Mahi binti Battal Tarafları nı n ifadeleri huzurumuzda alı ndı ğıve mezbûrân Mâhî ve Hasnânı n ve Hüseynin parmak imzalarıolduğ unu tasdik olunur. Rumi 26 Kanun-ıSani 1325 / Hicri 27 Muharrem 1328 / Miladi 8 Şubat 1910 gün Salı OdacıYusuf Çavuş Aza HacıMustafa Efendi Vekâlet hücceti verildi. 322 Sayfa-106 Sayfa-161 Numro-47 Ankara vilayeti dâhilinde Mecidiye Kazası nı n Kelmas Karyesi sakinelerinden zatı nı karye-i mezkureden HacıAhmed bin HacıMahmud ve Nasuhi bin Yusuf nam kimesneler tarifleriyle muarrefe olan Maraş lıoğlu Hüseyin kerimesi Hasna binti Hüseyin nam hatun karye-i mezkurede ve HacıMusanı n misafir odası nda makud meclis-i ş er‘i-iş erifde ve zevci HacıMusa bin HacıAhmed mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp Niger Oğlu Karyesinden ve pederi Hüseyin terekesinden hisse-i musîbesi olup yine karyeden SarıMehmed oğlu Haydar bin Mehmed yedindeki 2800 kuruşile zevc-i evveli Maraş lıoğlu müteveffa Mehmedin emval-i metrukesi hakkı nda kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyede sairede ikame etdiği ve edeceği bil-cümle daavi-yi ş er‘iye ve hukûkiye ile benim aleyhimde Mecidiye Mahkemesinde ve sairede müma ileyh ve ehas-ısaire aleyhlerinde ikame olunan ve olunacak ş er‘iye ve hukûkiye davaş arı nı n aleyde ve Mecidiye mahkemesinde ve sairede ikame edeceğim ve ettireceğim bil-cümle muhakeme ve ş er‘iye ve hukukiye ve sairede hukuk-ıirsiyemi takib-i dava ve icab eden muhakeme-i nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i habere ve muhbir ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz-i vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mı zdan vâkı a alı nacak reyimle sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki bil-cümle masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâirenin haksı z çı kan taraftan ba‘det-tazmin tahsil kı lı nan mebâliğ-i malumenin ahz ve kabzı na ve ba‘de ihrâcül-masarif-i muhakeme mütebakisini tarafı ma teslimi merreten ba‘de uhra âheri tevkiline vel-hâsı l mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile hâzı r-ıbil-meclis zevcim HacıMusa Ağayınâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim, dediklerinde ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve 323 hı zmet-i lazı mesini kemâ hüve hakkı he edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri iş bu iş bu mahalle zabt ve kayd ş üd. Kelmas Karyesinden HacıMusa Zevcesi Hasna Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda alı ndı ğ ıve mezbure Hasnanı n da parmak imzası olduğunu tasdik eyleriz. Hicri 8 Saferül-hayr 1328 / Rumi 6 Şubat 1325 / Miladi 19 Şubat 1910 gün Cumartesi Ali oğlu Abdurrahman Yusuf Oğlu Nasuhi HacıMehmud oğlu Sayfa-107 Sayfa-162 Numro-48 Ankara vilayeti dâhilinde Mecidiye Kazası nı n Nigeroğlu Karyesi sakinelerinden zatı nıkarye-i mezkureden Ahmed Ağa bin Mustafa Efendi ve Said bin Battal nam kimesnelerle muarrefe olan Veli Baş ıkerimesi Fatı ma binti Ali Veli nam hatun karye-i mezkurede ve Süleyman Beyin misafir odası nda makud meclis-i ş er‘i-iş erif-i enverde ve müma ileyh Süleymanı n mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp oğlu müteveffa Mehmedin zevcesi Fatı manı n ba‘ded-dava memur-ımahsus tarafı ndan sebt-i defter edilen emval ve eş ya meyanı nda kendüsünün malıolup dahili defter edilen hayvanatı n tefrikiyle yedine iadesine dair mahkeme-i ş eriyede ve hukukiyede ve sairede ikame etdiği ve edeceği bil-cümle daavi-yi ş er‘iye ve hukûkiye ve sairede hukukumu dava ve icab eden muhakeme-i nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i habere ve muhbir ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz-i vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mı zdan ba‘det-tazmin tahsil kı lı nan mebaliğ -i malumenin ahz ve kabzı na ba‘del-ihrâc masarif-i muhakeme mütebakisini 324 tarafı ma teslime merreten ba‘de uhra âheri tevkiline vel-hâsı l mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile hâzı r-ıbil-meclis Edhem Beğzade Süleyman Beyi nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim, dedikde ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini kemâ hüve hakkı he edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri zabı tta kayı t olunduğu. Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda alı ndı ğıve mezbure Fatı manı n parmak imzası olduğunu tasdik eyleriz. Hicri 9 Saferül-hayr 1328 / Rumi 7 Şubat 1325 / Miladi 20 Şubat 1910 gün Pazar Battal oğ lu Said Tevfik Beğzade Mustafa Efendizade Sayfa-108 Belge-163 Numro-49 Mecidiye Kazası nı n Behrenek Karyesi sakinlerinden Tacir oğlu Battal bin elmüteveffa Mustafa tarafı ndan zikr-i âtî hususa vekil olduğunu iddia eden karye-i mezburdan merkumun velisi ve dâisi Haydar bin HacıHasanı n vekaleti Mahmudlu Karyesinden Ahmed bin Reş id ve Mustafa bin HacıÖmer nam kimesnelerin ş ehadetiyle sâbit ve hükm-i ş er‘ül-ehak olduktan sonra sahib-i arzuhal Battal vekili Haydar nam kimesne kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde makud meclis-i ş er‘imizde derun-ıarzuhalde ismi mezkur Kara Ali Oğlu Bekir muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp mezbur Bekirin vekalet-i muhkemesi hasebiyle mezkur Mahmudlu Karyesinde MuhtarıMehmed hanesinde kı zıGülistan binti Bekir nam bikr-i bâligayı324 senesi Kanun-ıEvvelinin 3. günü tarihinde müvekkelim Battal bin el-müteveffa Mustafaya 551 kuruşmihr-i müeccel tesmiyesiyle mahzar-ı ş uhudda akd ve nikah ve ben dahi merkum Battal için tezviç ve kabul idüp mezbure ol tarihden berü hâlâ müvekkelim merkum Battalı n zevce-i menkûha-i medhulbahasıolmuşiken muhtar-ımerkum ise akdin ol tarihde vukuunu ve pederi merkum dahi bilür iken … kayd ve izinname dahi almayarak tarih-i mezkuru inkara tasaddi 325 etmeleriyle sual olunup kabl-i ş er‘iyeden tenbih ediverilmesi bil-vekale matlubumdur, diyü dava gı bbüs-sual anlar dahi müdde-i vekil merkumun ol tarihde akd-i mezkuru inkar eyledikleri ş üd. Hicri 14 Saferül-Hayr1328 / Rumi 12 Şubat 1325 / Miadi 25 Şubat 1910 gün Cuma Şahid Mustafa Şahid Ahmet Müdde-i aleyh Bekir bin Mustafa Müdde‘i Vekili Katib-i zabı t Vekil-i müdde-i merkumdan müddeası na mutabı k kimlerle isbat edeceği sual olundukda esamileri bâlâda muharrer Ahmed bin Raş id ve Mustafa bin HacıÖmer ve Mustafa oğlu Mustafa ve Telli oğlu Haydar namunlarla isbat edeceği bunlardan baş ka asla ş ahidi olmadı ğı nıbeyan ve meclis-i ş er‘a ikame eylediği Mahmudlu Karyesinden Kara Mamo oğ lu Ahmed bin Raş id ibni Mehmed nam kimesne istiş had olundukda fil-hakika müdde‘i gaib-i anil-meclis Battal bin Mustafanı n vekil ve velisi ve daisi Haydar bin HacıHasan vekaletiyle karyemiz sakinelerinden Kara Ali oğlu kerimesi àülistan binti Bekir nam bikr-i bâliğa tarafı ndan vekil olup babasıhazı r-ı merkum Bekir güzarân eden 1324 senesi Kanun-ıEvvelinin 10. günü 501 kuruş mihr-i müeccel tesmiyesiyle akd ve merkum Haydar Battal için bil-vekale nikah İ mam Mehmed Efendi marifetiyle inkâh olunduğ u bil-vekâle kabul ve tezviç eyledi. El-hâlete hâzihi mezbur Battal bin müteveffa Mustafanı n zevce-i menkuha-i medhulbahasıolduğunu bilür ve bu vecihle ş ehadet etdim dediğ i. Hicri 14 Saferül-Hayr1328 / Rumi 12 Şubat 1325 / Miadi 25 Şubat 1910 gün Cuma Şahid Ahmet bin Raş id Diğer ş ahid Behrenek Karyesinden HacıÖmer oğlu Mustafa bin HacıÖmer ibni Hasan ş ahid-i merkumun eda-yış ehadeti vecihle ş ehadet eyledi. Fi 16 Minhü Şahid Mustafa bin HacıÖmer Müdde-i aleyh-i merkum Bekirden ş ahidân-ımerkuman hakkı nda ne diyeceği sual olundukda alel-usul tezkiyelerini taleb etmekle tezkiyeye havale olunduğu kayı tş üd. Fi 14 Minhü 326 Katib-i zabı t Naib Vürud eden sı rran mestûremizde Mahmudlu Karyesi İ mamıMolla Ahmed oğlu Bekir bin Ahmed Efendi ve Behernek muhtarıEsseyyid Mehmed bin Seyyid ve muhtar-ıdiğer Hüseyin oğlu Mehmed bin Hüseyinden sı rran ve ba‘dehu mezbûrûnla HacıHasanlıKaryesinden Musa Kahya ve muhzı r Mehmed Efendiden dahi alenen ledet-tezkiye âdil ve makbulüş -ş ehade olduklarıihbar ve iş ‘âr olunmakla bilmuvacehe bir nehc-i ş er‘i fi 10 Kanun-ıEvvel sene 1324 tarihinde akd-i mezburun vuku‘ ve sübûtuna ba‘del-hükm müdde-i aleyh Bekire tenbih olunduğu tescil ve tarafeynin iş bu mahalle zabt olunduğu kayı tş üd. Fi 17 Minhü Katib-i zabı t Naib İ lam-ış er‘iyesi verildi. Sayfa-109 Belge-164 Numro-50 Ankara vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Beş ikli Karyesinde sakin … mezkuresinden Güçlü oğlu Ahmed bin Ali kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş er‘-i azim-i lazı m-ıtevkirde Bahçepı nar Karyesinden Aş irzade Ali Rı za Efendi mahzarı nda ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp bâ-tapu mutasarrı f olduğum Göl Yeri nam mevki‘de malumül-hudut 15 dönüm mikdarıarazilerimi fuzuli karye-i mezbur ahalilerinden HacıOğullarıTuran ve Çullu ve İ smail namun kimesneler bilâ-sened-i hakani fuzuli müdahele etmekte oldukları ndan ol babdaki müdahele-i vakı aları nı n menine dair kaza-i mezbur mahkeme-i nizamiye ve sairede ikame-i dava ve hukukiye muhakemelerinde eş has-ısaire aleyhlerinde merkumun ikame edeceğim ve ettireceğim bil-cümle hukuk-ımuhakemelerini ve sairede takib-i dava ve icab eden muhakeme-i nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye 327 ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i habere ve muhbir ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz vaz‘ ve fekkine ve ledeliktiza tarafları mdan vâkı a olunacak reyimle sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki vuku bulan bil-cümle masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâireyi haksı z çı kan tarafa tahmil ve tazminine tahsil olunan mebâliğ-i malumeyi ahz ve kabz ve ba‘de’l-masarif-i muhakeme mütebakisini tarafı ma teslimine merreten ba‘de uhra âheri tevkiline velhâsı l mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmmei mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile hâzı r-ıbil-meclis müma ileyh Ali Rı za Efendiyi vekili nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim, dediğini müma ileyh-i merkumun cemi‘ kelimât-ımeş rûası nda kavlen ve ka‘len kabul ve tasdik etmekle tarafeynin ifadeleri iş bu iş bu mahalle zabt olunduğu kayd ş üd. Hicri 19 Safer 1328 / Rumi 17 Şubat 1325 / Miladi 2 Mart 1910 Çarş amba El-vekil Kör Ali oğ lu Ahmed El-vekil Aş ir-zade Katib-i zabı t Tarafeynin ifadelerinda hâzı r olduğumuz halde alı ndı ğıtasdik olunur. Muhzı r-ıŞeriye Adliye Odacı sı Sayfa-109 Belge-165 Numro-51 Mecidiye Kazası nı n HacıHasanlıKaryesi sakinelerinden olup zatı nızeyl-i vesikada mektup esamî müslîmin tarifleriyle muarrafe sahibe-i arzuhal Zehra binti Veli nam hatun meclis-i ş er‘-i ş erifül-enverde derun-ıarzuhalde ism-i mezkur Haş ir oğlu Süleyman bin Ali mahzarı nda üzerine dava ve takrir-i kelam idüp mezbur Süleyman benim zevc-i dâhilim olup tarih-i vesikadan 15 gün mukaddem beni talak-ıselase ile tatlik etmekle müstakar makud mukarrer ve makud-ıaleyh olan 101 kuruşmihr-i müeccele hakkı m ile nafaka-i adet-i malume ve… sükenâmıtaleb ederim. Sual olunup bana irâ’e etmişolunmak matlubumdur diyü dava eyledi. 328 Fi 20 Safer sene 1328 Müdde-i aleyh Süleyman Müdde‘i Zehra Katib-i Zabı t Mehmed Merkum Sülaymana sual olundukta cevabı nda müddeiye-i mezbur Zehrayı51 kuruş mihr-i müeccel ile zevce-i mezbure-i medhul-bahasıolduğunu ikrar, lakin tatlikini inkar etmekle müddeiye-i mezbureden ber-vech-i muharrer müddeası na mutabı k kimler ile isbat-ımüddea edeceği sual olundukda arzuhal balası nda HacıHasanlı Karyesinden Muhtar İ brahim Ağa ve Ron oğlu Ahmed ve HacıSüleyman oğlu Battal ve İ mam HacıAhmed oğlu Mustafa ve HacıNuri namunlar ile isbat-ımüddea edeceğini ve bunlardan ma‘da asla ş ahidi olmadı ğı nıtezkar etmekle ş ahidlerini ne vakit getürüp isbat-ımüddea edeceği tekrar sual olundukta iş bu ş ehr-i hâl-i Arabinin 23. Cumartesi günü hukuk-ış er‘a ihzar edeceğ i ve yevm-i muhakemede bu gün ta‘lîk kı lı ndı ğıkayd ş üd. Fi 20 Safer sene 1328 Müdde-i aleyh Süleyman Müddeiye Zehra Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda alı ndı ğıve parmak imzalarıolduğ u tasdik kı lı ndı . Fi 17 Şubat sene 1325 Muhzı r-ıŞer‘iye Aza-yıMahkeme Sayfa-110 Belge-166 Numro-51 Mecidiye Kazası nı n Tefelek Sağir Karyesinden Elekber Oğlu Osman bin Habibin Ankara Gureba Hastanesinde vefat eylediğne dair fi 12 Muharrem sene 1328 tarih ve 1228 numrolu Ankara Fı rkasıkumandanlı ğıtarafı ndan meblağ-ıemirnamede müteveffa-yımerkumun veraseti olduğunu iddia eden babasıHabib bin Hasan nam kimesne kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud muhzı r-ış er‘iyede Mehmed Efendi muvacahesinde takrir-i kelam idüp oğlum müteveffa-yımerkumun ilel-vefat 329 müma ileyh zimmetinde cihet-i karz-ış eriyeden 76 kuruşalacağı nıkablel-eda vefat etmekle meblağ-ımezburu bana eda ve teslime taraf-ış eriyeden müma ileyhe tenbih olunmak matlubumdur, diyü davaya tasaddi eyledi. Hicri 28 Safer 1328 / Rumi 26 Şubat 1325 / Miladi 11 Mart 1910 gün Cuma Muhzı r müdde-i aleyh Müdde‘i Habib Müma ileyh Mehmed Efendiden sual olundukda ol dahi cevabı nda kaziyeyi minval-i muharrer üzere ol miktar borcu olduğunu inkar, lakin veraset müddeası nıinkar etmekle müddeası na mutabı k beyine taleb olundukda kimlerle isbat-ımüddea edeceği ba‘des-sual Hüseyin Ağa bin İ brahim Ağa ve Hüseyin Efendi bin Hasan Ağa ile isbat-ımüddea edeceğinden meclis-i ş er‘a ikame eylediği ş âhidan-ımüma ileyhimadan Hüseyin Efendi bin Hasan Ağa bin Hüseyin istiş had olundukda filhakika müteveffa Osman bin Habibin veraseti iş bu hâzı r-ıbil-meclis Habib bin Hasan muhzı ra andan baş ka varis ve terekesine müstahak-ıaheri olduğu malum değildir. Ben bu vecihle ş ahidim ve ş ehadet-i ş eriye dahi ederim dediği kayı tş üd. Fi 28 Minhü Şahid-mahkeme-i bidayet azası Diğer ş ahid Hüseyin Ağa ibni İ brahim Ağa ibni Al, dahi ş ahid Hüseyin Efendinin baladahi istiş hadâtıvecihle eda-yış ehadet eyledi. Fi 28 Minhü Şahid İ dare Azası ndan Şahidler hakkı nda ne diyeceği müma ileyh Mehmed Efendiden sual olundukda alelusul tezkiyelerini taleb eyledi. Ber-mûceb-i taleb-i tezkiyeye havale olunduğu kayı t ş üd. Hicri 28 Safer 1328 / Rumi 26 Şubat 1325 / Miladi 11 Mart 1910 gün Cuma Katib-i zabı t Sayfa-110 Belge-167 Tefelek Sağ ir Karyesi Muhtarlı ğı na; 330 Esamileri bâlâda muharrer müdde‘i Habib ve müdde-i aleyh Mehmed Efendi meyanelerinde tekevvün eden veraset müddeası na ş ahidan-ımüma ileyhüma ş ehadet etmekle ol babdaki ş ehadetlerinde âdil ve makbulüş -ş ehade olup olmadı kları nızeyl-i cerideye tahş iye eyleriz. Fi 28 Minhü Naib Şahidan-ımüma ileyhimanı n âdil ve makbulüş -ş ehade oldukları nıtasdik eyleriz. Rumi 28 Şubat 1325 / Hicri 1 Rabiulevvel 1328 / Miladi 13 Mart 1910 gün Pazar Osman Oğlu HakkıKahya Tefelek Sağ ir karyesinden Ömer oğlu Veli Sı ran tezkiyeleri bâlâda mübeyyen icrâ dahi Necib Bey bin Mustafa Bey Odacı Yusuf Çavuşbin Seyyid dahi bil-muvacehe alenen ledet-tezkiye adâletleri zahir olmakla merkum Habibin verasetine ba‘del-hüküm meblağ-ımalumesin müma ileyh mehmed Efendiden ahz ile veraseti babasımerkuma teslimine tenbih olundu. Hicri 28 Safer 1328 / Rumi 26 Şubat 1325 / Miladi 11 Mart 1910 gün Cuma Katib-i Zabı t Naib İ lam-ış eriyesi verildi. Sayfa-111 Belge-168 Numro-52 Ankara vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Beş ikli Karyesi ahalilerinden ve birinci makulesinden HacıoğullarıTuran ve İ smail ve Ahmed benûnül-müteveffa Hacıkaza-i mezburun mahkeme-i bidyete mahsus odada makud meclis-i ş er-i ş erif-i enverde gaib-i anil-meclis Kı rş ehri dava vekillerinden Ferid Efendi ibni Ali Efendinin kabulüne mevkûfe takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp karye-i mezkur hududu dâhilinde Göl Yeri nam mevkide vâki beynel-ahali malumül-hudut vel-hayran 25 dönüm miktarıarazi-i mîriyye tarlaları mı z müteveffa pederimiz Hacı dan münkal olup bundan 30 sene mukaddem kaht u gala münasebetiyle pederim müteveffa-yımerkumun yed-i tasarrufunda olup ba‘del-vefat bizlere âdiye-i intikal 331 etmesizin mezkur tarlaları mı za bu kere ziraat etmeye mübâş eret etmişisek de karye-i mezbur sakinlerinden Kör Ali oğ lu Ahmed bin Ali fuzuli ve gayr-ıhak bize müdahele ve ziraatten men‘ etmekde olduğundan merkum ile kaza-i mezbur mahkeme nizamiye ve saire ve ikâme-i dava ile hukuk-ısaire muhakemelerinde eş has-ısaire aleyhinde merkumla ikame edeceğimiz ve ettireceğimiz bil-cümle hukuk-ımuhakemelerinde ve sairede takib-i dava ve icab edenlerle muhakeme-i nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i habere ve muhbir ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtı mevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mı zdan vâki‘ olunacak reyimizle sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki müdahelesinin men‘i hususunda vuku bulan bil-cümle masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâireyi haksı z çı kan tarafa tahmil ve tazminine tahsil olunan mebâliğ-i malumeyi ahz ve kabz ve ba‘de’lmasarif-i muhakeme mütebakisini tarafları mı za teslime merreten ba‘de uhra âheri tevkiline vel-hâsı l mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile müma ileyh Ferid Efendinin kavline mevkûfe tarafları mı zdan vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledik, demeleri gı bbet-tasdikiş -ş er‘î mâ hüvel-vâki‘ bit-taleb tarafeynin ifadeleri iş bu zabt ceridesine olunduğu kayd ş üd. Beş ikli Karyesinden HacıOğlu Turan Diğeri Ahmed Diğeri İ smail Hicri 2 Rebiülevvel 1328 / Rumi 1 Mart 1326 / Miladi 14 Mart 1910 gün Pazartesi İ ş bu baladaki parmak iş aret ve imzalar merkûmûn Ahmed ve İ smail ve Ahmedin olduklarıtasdik kı lı ndı . Fi 28 Minhü Belediye azası Mahkeme azası Hücceti verildiğ i. Fi 3 Minhü 332 Sayfa-111 Belge-169 Numra-53 Ankara Vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n SakalıKaryesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Öksüzoğlu Molla Bekir bin İ bişnam kimesne kaza-i mezbur mahkeme-i ş er‘iyesinde meclis-i ş er‘iyemizde ş er‘iye mukayyedi olup hâzı r-ıbil-meclis Mehmed Efendi ibni Süleyman Bey muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp müma ileyhin tarafı mdan vekalet-i muhakemesi hasebiyle SelmanlıNahiyesinin Arefeoğlu Karyesi sakinlerinden Tavil Mustafa oğlu derun-ıarzuhalde ism-i mezkure Elife binti Osman nam bikr-i baliğayıgüzaran eden 319 senesi Ağustosunun 15.günü tarihiyle mezbure tarafı ndan dahi akde tevkil babasıhâzı r-ımerkum Osman hâzı r-ı ş uhudda 501 kuruşmihr-i müeccel ve 400 kuruşmuaccele ki cem‘an 901 kuruş mihrin tesmiyesiyle nefsime müma ileyh Mehmed Efendi vekâletiyle tarafeyn birrı za akd ve inkah ve ben dahi tezviç ve kabul idüp mezbureyi ol tarihden bir mah sonra hâneme götürüp hâlâ benim zevce-i menkuha-i medhul-baham olmuşiken müma ileyh ol tarihde izinname almaksı zı n muamele-i kaydiyesi takdimine icra olmadı ğıve tarih-i mezkurdaki akdimin icrası nıvekil-i müma ileyh ketm etmekle ben dahi ol tarihde muamele-i kaydiyesi oldu. Hayli takib-i dava edemediğimden dolayıher nası lsa mücerred görülerek 321 senesi asker edilmişolması yla vekil-i müma ileyhden sual olunup kabl-i ş er‘iyeden tenbih olunmasımatlubumdur, diyü davaya tasaddi eylediği ş üd. Hicri 4 Rebiülevvel 1328 / Rumi 3 Mart 1326 / Miladi 16 Mart 1910 gün Çarş amba Kayı npederi Osman Sabı ka akde vekil Müsted‘i Müdde‘i Molla Bekir Akde vekil tasdiki müma ileyh Mehmed Efendiden sual olundukda akd-i mezburun 1319 senesi olmayup yirmi senesi olduğunu tahattur ve inkâra tasaddi eyledi. Vekil-i akad Mehmed Müdde‘i Molla Bekir 333 Müdde-i merkum Molla Bekirden akdin ol tarihde icra kı lı ndı ğı nıkimler ile isbat-ı müddea edeceği soruldukda SakalıKaryesinden Mehmed Ali Efendi oğlu Arif Efendi ve Teflek Kebir Karyesinden Hafı z oğlu Osman ve Mustafa oğlu Mehmed, Alakase oğlu Mehmed ve Mehmed Ali Efendi nâmun kimesnelerle isbat-ımüddea edeceğini tezkar ve ş âhidûn-ımerkumundan meclis-i ş er‘a ikame eylediği Arif bin Mehmed Ali Efendi ibni Ahmed nam kimesne istiş had olundukda güzaran eden 1319 senesi Ağustos mahı nı n 15. müdde-i merkum Molla Bekir bin İ biş in tarafı ndan akde vekil tasdiki olup hâzı r-ıbil-meclis Süleyman Beğzade Mehmed Efendi ibni Süleyman Bey ve hâlâ zevce-i menkûha-i medhul-bahasıgâibe-i anil-meclis Arefeoğullarıkaryesinden Tavil Mustafa oğlu kerimesi Elife binti Osman nam mezbureyi velisi ve babasıhazı r-ımerkum Osman bil-vekale 501 kuruşmihr-i müeccel ve 400 kuruşda muaccele namı yla ol tarihde akd ve inkah ve bir mah sonra hanesine götürüp el-hâlete hâzihi mezbure Elife müdde-i merkumun zevce-i menkûha-i medhul-bahasıve … olduğunu bilür ve bu vecih üzere ş ahidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi ederim dediğ i kayı tş üd. Fi 4 Minhü SakalıKaryesinden Mehmed Ali Efendizade Molla Arif Diğer ş ahid Teflek Kebir Karyesinden Hafı z oğlu Osman bin Mehmed ibni Abdurrahman dahi istiş had olundukda ş ahid Arif Efendinin baladaki istiş hadatı vecihle eda-yış ehadet eyledi. Fi 4 Minhü Diğer ş ahid Hafı z Osman Şahidan-ımerkumandan Molla Arifin bizzat dest-i hattıve imzasıdiğeri Osmanı n dahi mührü olup parmak imzasıolduğunu tasdik ile eda-yış ehadet-i ş er‘iye eyledikleri ş erhile temhir kı lı ndı ğı . Fi 4 Minhü Meclis İ dare Azası Mahkeme-i bidayet azası Müdde-i aleyh müma ileyhden iş bu ş ahidler hakkı nda ne diyeceği sual olundukda alel-usul tezkiyelerini taleb etmekle tezkiyeye havale olunduğu kayı tş üd. Fi 4 Minhü Katib-i zabı t 334 Naib Sayfa-112 Belge-170 Numro-54 Mecidiye Kazası nı n Beş ikli Karyesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Mehmed oğ lu Haydar bin Mehmed kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclisüş ş er‘iyemizde ve yine karye-i mezbur sakinlerinden derun-ıarzuhalde ism-i mezkur Emrullah oğ lu Hasan bin Yusuf muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp tarihden üç mah mukaddem 8 Mecidiye evvelce ve sonra da bir Mecidiye ki cem‘an 9 Mecidiye ki beheri 19 kuruşhesabı yla 171 vermişidim. Sual olunup meblağ-ı mezburu alı verilmesini taleb-i dava eyledikde ba‘des-sual ol dahi cevabı nda kaziye-i minval-i muharrer üzere olduğunu huzur-ış er‘iyede akdemce de mukayyed ve makud olunması yla mûceb-i ikrar itirazıMecelle ahkame celâle … maddesi ahkamı na tevfikan meblağ-ımüddeaya 171 kuruş un müdde-i merkum Haydara hâlan eda ve teslime müdde-i aleyh mezbur Hasana tenbih ve ilzam olunduğu tescil ve tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle zabt ve kayt olunduğu ş üd. Fi Cemaziyelahir sene 1328 Müdde-i aleyh Hasan Müdde‘i Haydar Katib-i Zabı t Tarafeynin parmak imzalarıolduğu tasdik kı lı ndı . Rumi 29 Mart sene 1326 / Hicri 30 Rabiulevvel 1328 / Miladi 11 Nisaan 1910 gün Pazartesi Şura Odacı sı Muhzı r-ıŞer‘iye İ lam-ış er‘iyesi verildi. 335 Sayfa-113 Belge-171 Ankara Vilayeti dâhilinde Mecidiye Kazası nı n Boyalı k KasabasıCami-i Kebir Mahallesinde sakin iken Berekat Aş iretinden olup bundan akdem vefat eden Mahmud oğlu Bekir Ağa bin Mehmedin sulbiye-i sağire kı zıElifenin bâ-hüccet-i ş er‘iye vasisi olan li-ebeveyn el-müteveffa ammisi Şeyho bin Mehmed Ağa kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘i-ş erife lâzı müt-tevkirde İ mam Mehmed Efendi muvacehesinde takrir-i kelam ve tasdik-i anil-meram idüp sağire-i mezbure el-müteveffanı n babasıbiraderim müteveffa-yımerkûmun mevrus ve müstakil bâ-defter-i kassam askerî emvallerinden olup mahkeme-i ş eriye veznesinde mahfûz-i bil-emâne re’sül-mal olarak 6225 kuruşistidân ile talep etmesiyle meblağ -ı mezkuru bana ber-vech-i muharrer eda ve teslim etmekle tarih-i vesikadan beşsene müeccel ve mev‘ûduna kezalik sağire-i mezbure malları ndan olmak üzere marifet-i ş er‘ile iş tira ve kabz eylediği bir adet halalıkoyun satı mısemeninden dahi ve bir adet Fetevâ-yıAli Efendi kitabıbahası ndan yevm-i … olarak 4668 kuruş30 para ki ciheti mezkur benden cem‘an 10893 kuruşmahalle-i mezkur eş rafı ndan Dağı stan Bey bin Bekir ve Şeyh Ağ a bin el-müteveffa Tayurzade Hüseyin Ağa meclis-i makud-ı mezkurda müma ileyh … takrir-i kelam idüp makruz-ımedyun Tayur Şeyh Mehmed bin Mehmed Ağanı n min cihetül-edate sağire-i mezbure Elifenin malları ndan zimmetinde deyni olan meblağ-ımecmu-ımerkum 10893 kuruş30 parayımev‘udu … değin biz dahi kefalet-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile müteselsilen kefil-i bil-hâl ve zâmetler olup baş kaca lazı m gelen meblağ-ımalumeyi dahi kezalik tarafı ndan bilemr vel-kabul tekeffül zâmetleriz dediklerini vasi medyun-ımerkum Şeyh Ağa bin Mehmed dahi kezalik merkûmanı n cemi‘ kelimât-ımeş rûhalarla kavlen ve fiilen kabul ve tasdik etmeğin gı bbettit-tasdikiş -ş er‘i mâ vaka‘ bit-taleb tarafeynin ifadeleri iş bu zeyl ceridesine zabt edilmişolunduğu kayı dş üd. Hicri 2 Rebiülevvel 1328 / Rumi 1 Mart 1326 / Miladi 14 Mart 1910 gün Pazartesi El-ası l-i bil-mal Dağistan Bey bin Bekir Diğer el-ası l-ıbil-mal Tayura Şeyh Ağa bin Hasan Ağa Vasi vel-medyun Şeyho bin Mehmed Katib-i zabı t-ımahkeme-i ş eriye 336 Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda ahz ve zabt olunarak parmak ve mühr-i zatiyeleri olduğunu tasdik eyleriz. Adliye Odacı sıYusuf Efendi İ bni Seyidi Meclis-i İ dare Azası ndan Necib Bey ibni Mustafa Bey Belediye Azası ndan Osman Bey bin Süleyman Bey Eytam Müdürü HacıMehmed Sadı k Efendi ibni Süleyman Bey Sayfa-113 Belge-172 Numro-55 Mecidiye Kazası nı n HacıDuraklıKaryesi sakinlerinden zatı nıkarye-i mezbure sakinlerinden Hallu bin Mustafa ve Muhtar vekili İ brahim Ağ a ve Mehmed ve Odacı Yusuf Çavuştarifleriyle muarefe olan Şerife Hanı m binti el-müteveffa Hasan nam mezbure meclis-i makud-ış er-i ş erif-i enverde hazı r-ıbil-meclis HacıAhmedli Karyesinden Ali oğ lu İ brahim bin Ali mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anilmeram idüp Dersaadette Orta Köyde dere boyunda Ayazma Mahallesinde vaki Hafı z oğlu Zukağı nda 28 numroyu hâvi malumül-hudut fevkâni ve tahtani dört odalıve ş ehriye bir adet lira-yıOsmanî isticârlıbir bab mülk menzili bundan akdem bera-yı tebdil-i hava gelmişolan müteveffa zevcim olup Dersaadette Birinci Ordu-yı Hümayuna mensup Nizamiye Beş inci Alayı nı n 2. taburu ve 1. bölüğü mülazı m-ı evveli açı kları ndan iken vefat eden Yusuf Ziya Efendi bin Mehmedden mevrus ve münkal semen-i hisse-i ş âyiamımahallede bil-müzayede sağ ir oğlum Ahmed Hilminin dahi vasisi ve ammisi İ brahim bin Mehmed ile ma‘an memuru huzurunda bey‘ ve ferağve esmân-ıhamusunu tarafı ma teslime Dersaadet muhakeme-i ş eriye ve nizamiye ve hukuk kı smıve sairede ikame-i dava ve isticar ve icarıve eş has-ı saire aleyhinde ikame edeceğimiz bil-cümle muhakimi-i ş eriye ve nizamiye ve sairelerde takib-i dava ve icab edenlerle muhakim-i ş eriye ve nizamiyenin her bir kı sı m ve derecatta bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve tahlife ve istihlâfa ve ehl-i 337 hayze ve mühayyiz ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mı zdan vâki‘ olunacak reyimizle sulh ve ibrâya ve ol bâbdaki müdahelesinin men‘i hususunda vuku bulan bil-cümle masarif-i muhâkeme ve ücret-i vekalet ve sâireyi haksı z çı kan tarafa tahmil ve kabz ve alı nacak mebâliğ-i malumeyi ahz ve kabzı na ve ba‘de’l-masarif-i muhakeme mütebakisini tarafları ma teslime merreten ba‘de uhra âheri tevkile velhâsı l mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmmei mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile merkum İ brahim bin Aliyi nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim dedikde ol dahi ber-vech-i muharrer vekalet-i merkumeyi kabul ve murassahıedaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle zabt olunduğu kayı tş üd. Hicri 20 Rebiülevvel 1328 / Rumi 19 Mart 1326 / Miladi 1 Nisan 1910 gün Cuma Müteveffa Yusuf Efendi zevce-i metrukesi Şerife binti Hasan El-Vekil İ brahim bin Ali Sayfa-114 Belge-173 Numro-56 Mecidiye Kazası nı n Mahsenli Karyesinden sahib-i arzuhal Süleyman oğlu Alaaddin nam kimesne ve yine derun-ı arzuhalde ism-i mezkur Köle oğlu Hasan muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp tarihden dört mah akdem malı m olup 300 kuruşkı ymetlü bir re’s kara sı ğı r ineğimi merkum Hasan ücretle çobanı m bulmak münasebetiyle teslim etmişisem de gâib ve zayi etdim diyü mezkur ineğimi el-yevm aynen veyahud tahminen bedel-i malumeyi teslimden imtina eder olmakla sual olunup mezku ineğimi aynen müstehlik ise zemâmen tazmin ediverilmesi matlubumdur diyü dava eyledi. Hicri 6 Rebiülahir 1328 / Rumi 4 Nisan 1326 / Miladi 17 Nisan 1910 gün Pazar Müdde-iğaleyh Hasan El-Müdde-i Alaaddin 338 Müdde-i aleyh merkum Hasandan ne diyeceği sual olundukda cevabı nda müddeaya ineğ i rai eder olduğunu ikrar, lakin sabahı n ineği kendisine teslim etmediği cihetle tazmin edemeyeceğini inkara tasaddi eyledi. Fi 6 minhü Müdde‘i Alaaddin Müdde-i aleyh Hasan Müdde-i merkum Alaaddinden tekrar müddeası na mutabı k kimlerle isbat-ımüddea edeceği soruldukta Mahsenli Karyesinden Hasan oğlu Bekir ve ahmed oğ lu Yusuf ve İ smail oğlu Ali ile isbat etdireceğini ve bundan ma‘da asla ş ahidi olmadı ğı nıtezkar eyledi. Fi 6 minhü İ ra’e eylediği ş ahidleri ne vakit huzur-ış er‘a getüreceğ i sual olundukda ş ehr-i hâl-i Arabinin 9. Salıve 10. Nisan-ıRumi yevm-i muayyeninde isbat edeceği yevm-i muhakemede ol tarihe ta‘lik kı lı ndı ğıkayı tş üd. Hicri 6 Rebiülahir 1328 / Rumi 4 Nisan 1326 / Miladi 17 Nisan 1910 gün Pazar Müdde-i aleyh Hasan Müddei Alaaddin Merkumanı n ifadeleri ber-minvâl-i muharrer zabt edilerek zirdeki parmak iş aretleri kendilerinin olduğu tasdik kı lı nı r. Hicri 6 Rebiülahir 1328 / Rumi 4 Nisan 1326 / Miladi 17 Nisan 1910 gün Pazar Eytam Müdürü Mehmed Mahkeme azasıHasan Katib-i Zabı t Mehmed Sayfa-114 Belge-174 Müdde-i aleyh merkum Hasan yevm-i muayyenede geleceğine gelmediği halde gı yaben dava-yımezkur fasl ve rüyet edileceğini kirâren merâre tefhim ve kendisi de imza etmiş . Yevm-i mezkurde müdde‘i gelip kendüsi de müdde-i aleyh olduğu halde gelmemiş . Vekil-i ş er‘a dahi getürmemişolduğ undan mecelle-i adliyenin madde-i mahsusuna tevfikan müdde‘i Alaaddin dava-yımezkuru vekil-i musahhar nasbı yla 339 fasl ve rüyet olunması nıtaleb-i dava etmişolmakla müdde-i aleyh merkumun hukukunu katiye madde-i mahsus mûcebiyle mahkeme-i ş eriye muhzı rıMehmed Efendi ibni Ömer 10 kuruşücretle vekil-i musahhar tayin kı lı nup meclis-i ş er‘a ikame eylediği ş ahidlerden Mahsenli Karyesinden Ahmed oğlu Yusuf bin Ahmed ibni Mehmed istiş had olundukda fil-hakika müdde-i Alaaddinin müdde-i aleyh Hasan çoban olmak münasebetiyle Fakı lu Karyesine gelip merkum Hasan Alaaddinin ineğ ini gaybettiğ ini kendisinden istima ettiğ ini ve merkum köyün çobanı olduğuna ve mezkur inek ki anı n olup 300 kuruştahminen kı ymetinde olduğunu bilir ve bu vecih üzere eda-yış ehadet-i ş eriye ederim, dediği kayı tş üd. Hicri 10 Rebiülahir 1328 / Rumi 8 Nisan 1326 / Miladi 21 Nisan 1910 gün Perş embe Şahid Ahmed oğ lu Yusuf Mahsenli Karyesinden İ smail oğlu Ali bin İ smail ibni Halil dahi istiş had olundukda ş ahid-i merkum Ahmedin istiş hadatıvechi üzere ş ehadet-i ş er‘iye ederim dediği kayı tş üd. Fi 10 Minhü Şahid İ smail oğlu Ali İ ş bu ş ehadetleri hakkı nda müdde-i aleyh vekil-i musahharımüma ileyh Mehmed Efendiden ne diyeceği sual olundukda alel-usul tezkiyesini talep etdi. Karyesi heyet-i ihtiyariyesine tezkiye havale olunduğu kayı tş üd. Fi 10 minhü Sı ran ve alenen tezkiyeleri icra olundu. Katib-i zabı t Naib Sı rran müzekkileri Muhtar-ıEvvel Osman bin Yusuf İ mam Ali bin Ahmed Aza Osman oğlu Mehmed bin Osman Aza Molla Ömer oğlu Hüseyin bin Ömer Alenen tezkiyeleri Şedid oğ lu HacıAli bin Şedid Halil oğlu İ brahim Çavuşbin Halil Rumi 4 Mayı s 1326 / Hicri 7 Cemazeyilevvel 1328 / Miladi 17 Mayı s 1910 gün Salı Tazminine hüküm tefhim eyledi. Fi 6 Mayı s sene 1326 340 Sayfa-115 Belge-175 Mecidiye Kazası nı n Mahsenli Karyesinde sakine zatı nıMemli Kahya bin Hasan İ bni Cerid ve Ahmed bin Süleyman ibni Cerid nâmân kimesneler tarifleriyle muarefe olan sahibe-i arzuhal Yusuf kerimesi Döndü binti Yusuf nam mezbur kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş eriyemizde derun-ıarzuhalde ismi mezkur biraderleri Hüseyin ve said nam kimesnelere üç defa ayrıayrıgünde tebliğve beynet-tasdik edilen davetiye derununda muharrer olmakla canib etmeyip yevm-i muayenede her ikisi geldiklerinden tarafları ndan bir vekil-i ş er‘inin göndermedikleri mecelle-i ahkâm-ıadliyenin madde-i mahsusuna tevfikan gı yaben davası nı n istimâ‘ı ve tarafları ndan vekil-i musahhar tayin kı lı nan mübaş ir Hasan Mehmed efendi muvacehesinde ş öyle dava ve takdir-i kelam idüp der ki, pederimin vefatı ndan sonra terekeden hisseme isabet eden 225 kuruş u bâ-kassam hisse-i irsiyeme isabet eden meblağ-ımezkuru biraderim hasan ve Saidden dikkatle talep etmişisem de vermek de imtina eylediklerinden sual olunup müekkil-i merkumlara izafetle mezburu alı verilmesini taleb-i dava eyledi. Hicri 6 Rebiülahir 1328 / Rumi 4 Nisan 1326 / Miladi 17 Nisan 1910 gün Pazar Müdde-i aleyhimâ vekil-i musahhar Müddeiye Döndü Vekil-i musahhar müma ileyhden ne diyeceğ i sual olundukda bâ-kassam müvekkellerim Hüseyin ve Saidin öyle borcu olduğunu bilmediğini inkara tasaddi eyledi. Mezbureden müddeaya 225 kuruşbâ-kassam hisse-i irsiyesini biradelerleri Hasan ve Said nâmânlardan alacağıolduğunu kimlerle isbat edeceği soruldukda karyemizden Memli Kahya bin Hasan ve Ahmed bin Süleyman, Muhtar Osman Kahya Hüseyin oğlu Hilmi? nâmunlar ile isbat edeceğini bunlardan baş ka asla ş ahidi olmadı ğı nıtezkarı yla beraber meclis-i ş er‘a ikame eylediği ş ahidlerden Memli kahya bin Hasan ibni Cerid istiş had olundukda mezbure Döndünün müteveffa babası Yusufdan bâ-defter-i kassam 225 kuruşhisse-i irsiyesini gâib-i anil-meclis biraderleri Hüseyin ve Saidden el-hâlete hâzihî alacağıolduğunu bilür ve bu vecih üzere ş ahidim ve ş ehadet-i ş eriye dahi ederim dediği ş üd. 341 Hicri 6 Rebiülahir 1328 / Rumi 4 Nisan 1326 / Miladi 17 Nisan 1910 gün Pazar Şahid Memli bin Hasan Diğer ş ahid Süleyman oğ lu Ahmed bş n Süleyman ibni Cerid istiş had olundukda ş ahid-i merkum Memli Kahyanı n irae ettiği ş ehadet vechi üzere bâ-kassam-i müddeaya 225 kuruşborçlarıolduğunu bildiğine ş ehadet-i ş eriye dahi etdiğini kayı t ş üd. Fi 6 Minhü Şahid Ahmed bin Süleyman Şahidler hakkı nda vekil-i musahhar müma ileyhe ne diyeceği olduğunu sual olundukda alel-usul tezkiyelerini talep etmekle hitam-ımuhakeme ş ehr-i hâlin 9. Salı gününe ta‘lîkiyle tezkiye tastîrine Şeriye Kalemine havale olunduğu kayı tş üd. Fi 6 Minhü Katib-i zabı t Mehmed Esamileri bâlâda muharrer mezbure ve ş ahid-i merkumânı n parmak imzalarıolduğu tasdik kı lı ndı . Fi 6 Minhü Eytam Müdürü Aza Hasan Sayfa-115 Belge-176 Karye-i mezbur İ mamıAli Efendi bin Mehmed ve ihtiyar azaları ndan Hasan Oğlu Musa bin Abdullah nâmân kimesnelerden bâ-varaka-i mesture sı ran ve merkûmânla karye-i mezburdan Ali oğlu Hasan bin Ali ve Alaaddin bin Süleyman naman kimesnelerden de bil-muvacehe alenen badet-tezkiye adl ve makbuküş -ş ehade olduklarıihbar ve iş ‘âr olunan Memli Kahya bin asan ibni Cerid ve Ahmed bin Süleyman ibni Cerid nam kimesnelerin ol babdaki ş ehadetleri makbul olmakla mucebiyle müddeaya 225 kuruş bâ-kassam Döndü nam mezbureye izafetle biraderleri Hüseyin ve Saidden münakaş aten? Tahmil ve müddeaya meblağ-ı malumenin müdde‘i mezbureye hâlen eda ve teslime vekil-i musahhar müma ileyh 342 … olunduğu tescil ve ilam-ış er‘iye rabt kı lı ndı ğıtarafı na bil-muvacehe tefhim kı lı ndı ğıkayı tş üd. Hicri 7 Rabiül-ahir 1328 / Rumi 5 Nisan 1326 / Miladi 18 Nisan 1910 gün Pazartesi Katib-i zabı t Mehmed Hilmi Naib-i Şer‘iye İ lam-ış eriyesi verildiği. Sayfa-116 Belge-177 Numro-58 Mecidiye Kazası nı n SakalıKaryesi sakinlerinden Sivaslı zade Cemil Efendi ve mahdumu Mehmed Efendi ibni Abdülcemil efendi kaza-i mezburun mahkeme-i ş eriyesine mahsus odada makud meclis-i ş er‘-iş erif-i enverde hâzı r-ıbil-meclis dava vekillerinden Aş irzade Ali Rı za Efendi ibni Mehmed mahzarı nda her biri takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp kaza-i mezburda salifül-beyan SakalıKaryesi sakinlerinden gaib-i anil-meclis Merkez oğlu Veli Kethüda ve Mehmed Ali Efendi Benan-ıAhmed ile müma ileyh Cemil Efendi mahdumu Mehmedden dava olunan bir dest-i ş eriye müddeası na ve müma ileyh Cemil Efendinin dahi yine müma ileyh Mehmed Ali Efendi ve ş ahs-ısaire aleyhlerine ikame olunacak bil-cümle istihkak ve ceza ve saire davaları nı n ait olduğu muhakeme-i ş eriye ve nizamiye ve hukukiye ve sairede ikame-i dava ve eş has-ısaire aleyhlerinde her ikimizin ikame edeceğ imiz ve ettireceğimiz muhakeme ş eriye ve nizamiye ve hukuk feshi ve sairede takib-i dava ve icab edenlerle muhakeme-i ş eriye ve nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i hayze ve mümeyyiz ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mı zdan vâkı ‘ olunacak reyimizle sulh ve ibrâya ve alı nacak meblağ-ımalumeyi ahz ve kabza ve ba‘de’l-ihraç masarif-i lazı me mütebakisini tarafı mı za teslimine merreten ba‘de uhra âheri tevkile vel-hâsı l 343 mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile tarafları mı zdan hâzı r-ımüma ileyh Ali Rı za Efendiyi vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledik, dediklerinde müma ileyh dahi vekâlet-i merkumeyi kabul ve merâsimini edaya taahhüd ve iltizam eyledim demelerimizi iş bu zabt tarafeynin ifadeleri kayd olunduğu ş üd. Hicri 24 Rabiülahir 1328 / Rumi 22 Nisan 1326 / Miladi 5 Mayı s 1910 gün Perş embe El-müvekkil SakalıKaryesinden Sivaslı zade Abdülmecid ibni Mehmed El-müvekkil Mahdumu Mehmed Efendi El-vekil Aliş arzade Şühud-ıhâl: Müdür Hayrullah Efendi bin HacıHabibullah Meclis-i idare AzasıHüseyin Ağa bin İ brahim Mahkeme-i Bidayet AzasıMehmed Efendi bin Hüseyin Sayfa-116 Belge-178 Numro-59 Mecidiye Kazası nı n SakalıKaryesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Merkez oğ lu Veli bin Ahmed kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş er‘iyemizde derun-ıarzuhalde ismi mezkûr SakalıKaryesinden Cemil Efendi oğ lu Mehmed tarafı ndan zikr-iâti hususa vekil-i bâ-hüccet-i ş er‘iye vekil-i ş er‘iye hâzı r-ıbil-meclis dava vekillerinden Aliş arzade Ali Rı za Efendi ibni Mehmed muvacehesinde ş öyle dava ve takrir-i kelam idüp der ki, 323 senesi Nisan mahı nı n 15 yahut 16 tarihlerinde sulbiye kebire 20 yaş ı ndaki kı zı m Fatı mayımezbur Mehmed tüfenk ile endahtla saçma ile urup almı şolduğu cerihadan müteessiren 24 saat sonra vefatı na sebebiyet verdi. Mezburenin diyet-i ş eriyesini talep ve dava eylerim. Fakat bu davayıkendim mahbus bulunduğum cihetle takip ve hukukumu muhafaza edemeyeceğimden vekil tutacağ ı m. Vekilimi ya Yozgat veyahut Kı rş ehrinden celb ve tayin edeceğim. Bunun 20 gün nihayet itası nıtalep eylerim diye tezkar eylemesi üzerine vekil-i müma ileyh Ali Efendi kelama ş ürû‘ ile ifade-i merame muktedir olamayan mesai ve gerek müdde-i aleyhe esas meseleye giriş mezden vekil getireceğini ifade eder. …vekaletim 344 henüz tescil olan müvekkillerimden izahat almak üzere bir hafta mühlet ve saati talep eylerim, demesi üzerine mahkeme tarafeynin talepleri üzerine vekil tayin etmek ve izahat ahz ve beyan etmek üzere Cemaziyelevvelin 10 pençş enbe gününe tarafeynin razı sı yla talik kı lı ndı ğıkayı tş üd. Hicri 24 Rabiülahir 1328 / Rumi 22 Nisan 1326 / Miladi 5 Mayı s 1910 gün Perş embe Müdde-i aleyh Mehmed Vekili Müdde‘i Veli Kahya Katib-i zabı t Şahid Mahkeme AzasıHasan Şahid-Mahkeme Azası Sayfa-117 Belge-179 Mecidiye Kazası nı n Ketü Oba Karyesi sakinlerinden Maco Mustafa bin Mehmed kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde hâzı r-ı bil-meclis dava vekillerinden rif‘atlü Ali Rı za Efendi ibni Mehmed Ağa mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp der ki, kezalik gâibe-i anil-meclis Ketü Oba karyesi sakinlerinden olup halen 201 kuruşmihr-i müeccel ve 4000 kuruşmihr-i muaccele namı yla zevce-i gayr-ımedhul-baham olan Dede oğlu kerimesi Esma binti Halil nam bikr-i bâliğa ve âkı leyi bu kere karyemiz ahalisinden … ashabı ndan Gül oğlu Mamo ve rüfekasımenkuham mezbureyi cebren firâr ettirüp bana adem-i matbuası nda ve teslimden imtina‘ etmekte ve ş imdi ise hayat ve mematınâ-malum olduğundan zevcem mezbureyi ve firar mecralarıolan merkum Mamo ve rüfekaları ve icab edenler hakları nda ikame-i davaya ve bil-cümle muhakim-i ş eriye ve nizamiye ve ceza ve saire davaları nı n ait olduğu muhakim-i ş eriye ve nizamiye ve hukukiye ve ceza ve sairede ikâme-i dava eş has-ısaire aleyhlerinde ikame edeceğim ve ettireceğim muhakim-i ş eriye ve nizamiye ve hukuk ve ceza kı smıve muhakim-i sairede takib-i dava ve icab edenlerle kezalik muhakim-i ş eriye ve nizamiye ve hukukiye ve cezaiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ı sâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve 345 kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i habere ve mümeyyiz ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtlarımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mdan vâki‘ olunacak reyimle sulh ve ibrâya ve alı nacak mebaliğ-i malumeyi haksı z çı kan tarafa bit-tahmil ücret-i vekalet ve sair masarif-i lazı meyi ba‘de ihraç-ı masarif-i elzeme mütebakisini tarafları ma teslime merreten ba‘de uhra âheri tevkiliyle vel-hâsı l mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile tarafı mdan müma ileyh Ali Rı za Ferid Efendiyi vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim, dedikte müma ileyh dahi vekalet-i merkumeyi kabul ve hı zmet-i lazı mesini kema yanbaği edaya taahhüd etmeğin tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle zabt olunduğu kayd ş üd. Hicri 3 Cemaziyel-ahir 1328 / Rumi 30 Mayı s 1326 / Miladi 12 Haziran 1910 gün Pazar El-vekil Aş irzade El-müvekkil Ketü Oba karyesinden Mamo Mustafa bin Mehmed Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda ahz ve iş bu parmak iş areti merkum Mustafanı n olduğu tasdik kı lı ndı . Fi 29 Minhü Ketü Obadan Hasan oğ lu Ali Kasabadan Bekir Beğ zade Mahkeme Azası Sayfa-117 Belge-180 Numro-61 Mecidiye Kazası nı n Şedidler karyesinde sakin iken bundan akdem vefat eden ş aban oğlu Mamo nam müteveffanı n sulb-i sağir oğlu olup rüş dü sabit olan Haydar ve bâhüccet-i ş eriye vasisi ve velisi ammisi karye-i merkumeden Şaban oğlu Ömer kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde her biri vesâyeten ve asaleten dava vekillerinden hâzı r-ıbil-meclis Ali Rı za Efendi İ bni Mehmed mahzarı nda ikrar-ıtam ve takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp 346 mevrusumuz müteveffa-yımerkumandan münkal bâ-defter-i kassam zeyl-i askeri ve hariç-i kassam zimem-i nasda ve Şahinoğlu Karyesinde Süleyman oğlu Hasan Koca zimmetinde cihet-i karz-ış eriyeden alacağı mı z olan 43 adet lira-yıOsmanî matlubatı mı zıbil-irs-i ş eriye merkumdan alı verilmesi ve tarafları mı za istihsal teslimi ve daha sair kaza-i mezbur dâhil ve haricinde kezalik zimem-i nasda olan bil-cümle matlubatı mı zıtaleb ve dava için merkum Hasan Koca ve sair icab edenler hakları nda ikame-i davaya ve bil-cümle muhakim-i ş eriye ve nizamiye ve ceza ve saire davaları nı n ait olduğu muhakim-i nizamiye ve hukukiye ve sairede ikâme-i dava eş has-ısaire aleyhlerinde ikame edeceğimiz ve ettireceğimiz muhakim-i ş eriye ve nizamiye ve hukuk ve ceza kı smıve sairede takib-i dava ve icab edenlerle muhakim-i ş eriye ve nizamiyenin her bir kı sı m ve derecat ve tabakâtı nda bidâyeten ve itirazen ve istinâfen ve iâdeten ve temyizen ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ı sâlise sı fatları yla taleb-i dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdimine ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i habere ve mümeyyiz ve hükm azl ve nasba ve istihsâl olunacak i‘lâmâtımevki‘-i icrâya vaz‘ı na ve hacz vaz‘ ve fekkine ve ledel-iktiza tarafları mı zdan vâki‘ olunacak reyimizle sulh ve ibrâya ve olunacak mebaliğ -i malumeyi ahz ve kabzı na ba‘de ihracül-masarifül-lazı me mütebakisini tarafları mı za teslimine merreten ba‘de uhra âheri tevkile vel-hâsı l hususat-ımezkurenin mütevakkı f olduğu umurun küllisini îfâya me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmme-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile tarafı mı zdan hazı r-ımüma ileyh dava vekili Rifatlü Ali Rı za Ferid Efendiyi vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledik, dediklerinde müma ileyh dahi vekalet-i merkumeyi kabul ve merasimini edaya taahhüd ve iltizam etmeğin tarafeynin ifadeleri zabt ve tescil olunduğu kayd ş üd. Hicri 5 Cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 2 mayı s 1326 / Miladi 15 Mayı s 1910 gün Pazar El-vekil Ali Rı za Efendi Vâris-i Ası l Haydar bin Mehmed El-müvekkil El-vasi Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda alı ndı ğıiş bu mahalle ş erh verildi. Hâzı run Zabtiye Aza 347 Katib-i Zabı t Sayfa-118 Belge-181 Naklet âmedi numro-59 sahife-58 Zabta ol dem tarafeynden müdde‘i Veli Ağaya El-müteveffa Ahmede taraf-ı ş eriyeden 10 gün mühel ile bir vekil-i ş er‘i getürmek üzere yevm-i muhakeme ş ehr-i hâl-i Cemaziyelevvelinin 3. pençş enbe gününe tarafeyni bit-terâzi talik kı lı nmı şidi. Yevm-i muayyenede de tarafeynin mâni-i meş rûaları na mebni gelmesiyle ş ehr-i hâl-i mezkurun 5. cumartesi gününe yevm-i muhakemeleri ta‘lik kı lı nmı ş . Yevm-i mezkurda müdde-i merkum Veli vekil irâ’e etmeyip de bizzat muhakemesini ş er‘an nası l fasl ve rü’yeti talebinde mûcebine ve müdde-i aleyh vekil-i müseccel-i ş er‘isi Ali Rı za Efendi müvekkeli Cemil Efendi oğlu Mehmede izafetle bâ-hüccet-i ş er‘a meclis-i ş er‘a ibraz ve kı raat olunmuşolan mezkur vekalet hücceti kı raat olundukda müdde-i merkumdan vekalet hakkı nda ne diyeceği bil-istifsâr cevabı nda kabul eylediği davası nı n ikame eylediği dava sual olunup sulbiye-i kebiremiz Fatı ma nam bikr-i bâliğa 20 yaş ları nda iken karye-i mezbure müvekkeli Cemil Efendi mahdumu Mehmed güzerân eden 1325 senesi ş ehr-i Rebiül-evvelinin 15. ve ş ehr-i Nisanı n keza 15 ve 16. gününde kı zı m mezbureyi tüfenkle göbeği ortası ndan mezkur tüfenginden çı kan saçma ile kasden veya amden cerh ve mezkur cerihadan müteessiren 24 saat sonra vefat eylediğini ve bir … kalmadı ğı nı , cerh-i mezbureden müteessiren mevt olduğu eclden mûceb-i ş er‘isini bil-veraset taleb-i dava ederim diyü ba‘ded-dava velistintak müdde-i aleyh Mehmed vekili Ali Rı za Efendiden ne diyeceği sual olundukda müma ileyh dahi müvekiline izafetle cvabı nda katiyyen ve katiyyeten inkara tasaddi eylediği yani ol vakit kendüsü müstantı k azasıolup müdde-i merkum Veli ol zaman kendi kendini urmuşve hiç kimesneden dava ve ş âyiasıolmadı ğı nı daire-i istinafça mukayyed idüğünü tahş iye eylediği ş üd. Hicri 5 Cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 2 mayı s 1326 / Miladi 15 Mayı s 1910 gün Pazar Müdde-i aleyh Vekili Ali Rı za Müddeiyena Veli 348 Sayfa-118-119 Belge-182 Tarafeyn ferdasıgün huzur-ış er‘a asâleten vekâleten gelip vekil müma ileyhin ol babdaki def‘ine karş ıtekrar müdâfaasısoruldukda ol vakit kı zımüteessiren mevt acı sı yla ikrah-ımutebere ile hakikat-i hâlde edinemediği kerhen dava etmeyeceğini ve ba‘dehû bâ-müteveffiye-i maktûle kı zı m mezbure Fatı manı n yerine müdde-i aleyh merkum Mehmed Bey diğer hemş iresi Naciye nam bikr-i bâliğa ibneti Abdülcemil Efendiyi bizzat oğlum gâib-i anil-meclis Mehmede akd ve nikah eylediğinden ş imdi ise mezbureyi diğerine niş anlaması yla sulh ve ikrah ile icrâ hakkı ndaki olan fetevâ-yı ş er‘iye kataiyyen dava-yımezkuremi mûceb-i ş er‘iye diyet-i kâmile ile ş ahidlerimin istid‘âsı nımüdde‘i vekiline beyyine alı verilmesi muradı mdı r diyü dava-yımuvâfı k-ı ş er‘î ve huzur-ıhâlimin tahrîride ikrar-ımuteber olamdı ğıMecelle-i Celilenin 1575. maddesine ve 1006. maddeleri hükmüne tevfikan ref‘ muamelesinin reddiyle müddei aleyh vekili Ali Rı za Efendiye muamelesine bil-izafet ba‘det-tenbih ş ehadetnamesine havale olunduğu kayı tş üd. Hicri 6 Cemaziyelevvel 1328 / Rumi 3 Mayı s 1326 / Miladi 16 Mayı s 1910 gün Pazartesi Müdde‘i Veli Kethüda İ bni Ahmed Müdde-i aleyh vekili Ali Rı za Efendi Şahidlerinin kimler olduğunu ve kimler ile isbat-ımüddea edeceğini tekrar müdde-i merkum Veliden soruldukda arzuhali derununda ki esamileri muharrer ş ahidler ve onları n ş ahidleri olup isbat-ımüddea edeceğini tezkar etmesi ve ş ahidlerden Sakalı Karyesinden Merkez oğlu Ali ve Hüseyni ve Alagir oğlu Hamo Mehmed ve Kalboz Oğ lu Hüseyin ve Molla İ bişoğlu Ömer ve İ smail Habip ve Sabı k tapu katibi Mehmed Ali Efendi ve YukarıAlacalıKaryesinden Kabzan Hatun binti ve Sakalı dan ve … oğlu Mehmed ve Abdullah oğlu Necib nâmûn kimesneler ile isbat-ımüddea edeceğini ve bunlardan mada asla ş ahidi olmadı ğı nıira’e eylediği ş ahidlerin de ne gün ve ne vakit istima‘ ettireceği sual olundukda iş bu ş ehr-i hâl-i Arabinin 13. yevmi Pazar günü ş ahidlerinin istimaı na tarafı na tenbih olunduğ u kayı tş üd. 349 Hicri 6 Cemaziyelevvel 1328 / Rumi 3 Mayı s 1326 / Miladi 16 Mayı s 1910 gün Pazartesi Müdde‘i Veli Müdde-i aleyh Vekili Ali Rı za Efendi Tarafeyn yevm-i muayenede bil-vürud ş ehr-i hâlin 15. Salıgününe ş ahid istimâı na talik kı lı ndı ğıkayı tş üd. Hicri 13 Cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 10 Mayı s 1326 / Miladi 23 Mayı s 1910 gün Pazartesi Müdde‘i Veli Müdde-i aleyh Vekili Ali Rı za Efendi Sayfa-119 Belge-183 Tarafeyn ber-minvâl-i meş ruh yevm-i muayenede asaleten ve vekâleten bil-vürud ş âhid olup meclis-i ş er‘a ikâme olunan mezkur SakalıKaryesinden sakin Merkez oğlu Ali bin Mehmed ibni Mustafa nam kimesne istiş had olundukda güzeran eden 1325 senesi ş ehr-i Rabiülevvelinin 15. gününe veya 16. gününe ve 1323 senesi ş ehr-i Nisan Mahı nı n kezalik 16. günü gündüz sabahleyin saat bir buçuk raddelerinde müdde‘i hâzı r-ıbill-meclis Veli bin Ahmedin âkı le ve bâliğa 20 yaş ları ndaki sulbiyei sağire kerimesi Fatı mayıiş bu müdde-i aleyh gâib-i anil-meclis Süvar Cemil Efendinin sulb-i kebir oğlu Mehmedin vekili dava vekillerinden Aliş arzade Ali Efendinin müvekkeline bil-izafeten mezbure Fatı mayımerkum Mehmed bin Cemil Efendi yevm ve vakt-i mezkurda elindeki tek eczalıtüfenk endahtı yla vurduğ undan mezbure 24 saat zarfı nda vefat eylediğini bilirim ve gözmle böylece gördüm. Bu vecihle ş âhidim ve ş ehadet-i ş eriye ederim dediğini kayı tş üd. Hicri 15 cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 12 Mayı s 1326 / Miladi 25 Mayı s 1910 gün Çarş amba Şahid- SakalıKaryesinden Merkez oğlu Ali bin Mehmed İ ş bu ş ahid hakkı nda vekil-i mğ ma ileyden ne diyeceği sual olundukda tahlif talebinde bulunmayup alel-usul tezkiyesini talep eylediği ş üd. 350 Hicri 15 cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 12 Mayı s 1326 / Miladi 25 Mayı s 1910 gün Çarş amba Müdde-i aleyh vekili Ali Rı za Müdde-i Merkum Veli Diğer ş ahid dahi ş ehr-i hâl-i mezkurun 21. Pazar günü ş ehidlerini getüreceğini tezkar eylediklerini tarafeyn bit-terazi yevm-i mezkurede muhakemeleri talik kı lı ndı ğıkayı t ş üd.Hicri 15 cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 12 Mayı s 1326 / Miladi 25 Mayı s 1910 gün Çarş amba Naib-i Şer‘î (Aş ağ ı da 124. sahifeye nakl) Sayfa-120 Belge-184 Numro-1 Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesinde HacıYusuf Ağanı n misafirhanesinde ve zeyli vesikada muharrerül-esami müslimîn-i ihzarînden olduklarıhalde akd edilen meclis-i ş er‘a lâzı müt-tevkîrde karye-i mezkur sakinlerinden iken bundan akdem vefat eden Hasan bin Mehmed Çavuş un sulbiye-i sağire kı zıSultanı n bâ-defter-i kassam malı ndan olmak üzere karye-i mezkur sakinlerinden Fakıoğ lu Bekir bin Mustafa nam kimesne meclis-i makud-ımezkurda halen kaza-i mezbur eytam müdür-i vekili muhzı r-ış er‘iye Mehmed Efendi ibni HacıYusuf ihzar olduğu halde takrir-i kelam idüp sağire-i mezbure Sultanı n babasımüteveffa mezburun malı ndan müma ileyh yedinde bil-emane mahsus olan 400 kuruşistidâne talep eylediği, ol dahi meblağ-ımezburu bil-vekale bana emanet ve teslim etmekle tarih-i vesikadan bir … vekil mev‘uduna kezalik sağire-i mezbure malı ndan olmak üzere vekil-i müma ileyh Mehmed Efendiden iş tira ve kabz eylediğim bir adet basma saat bahası ndan dahi 60 kuruşki, cihetini mezkure zimmetinden cem‘an 460 kuruşsağire-i mezbure için zimmetimde lazı mül-kaza ve vel-asîleden deynimdir dedikden sonra kezalik yine karye-i mezkur sakinlerinden Memişoğlu Süleyman bin Mehmed dahi müma ileyhden ber-minvâl-i muharrer sağire-i mezbure malı ndan 200 kuruşve tarih-i hüccetten bir sene tamamı na değin vekil mev‘uduna vekil-i müma ileyden iş tira ve 351 kabz eylediği bir adet Ali Efendi feteva-yış erif bahası30 kuruşki cihetini mezkure … cema‘an 230 kuruş kezalik sağire-i mezbureye li-ecbül-edâne deynimdir demeleriyle min … her ikimizin 690 kuruş u hâzı ran-ıbil-meclis yek diğerleri vekil-i müma ileyh Mehmed Efendi mahzarı nda takrir-i kelam idüp min cihetül-edâne sağire-i mezbure Sultanı n malı ndan zimmetlerinde olan meblağ -ımecmu‘-ımerkum 690 kuruş un vadesi hitamı nda biz yek diğerimize edası na kefâlet-i mutlaka ve sahiha-i ş er‘iye müteselsilen kefil-i bil-hâl ve zâmetleriz dediklerini gı bbüt-tasdiküş ş er‘î mâ vak‘a bit-talep hakkı nda ve tarafeynin ifadeleri zabt olunduğu kayd ş üd. Hicri 26 Zilkaade 1328 / Rumi 16 Teş rini sani 1326 / Miladi 29 Kası m 1910 gün Salı Şahid- Muhtar-ısabı k Bekir bin Seyyid Şahid- HacıYusuf Efendizade Molla Veli Eytam Müdürü Vekili Sarbunî Mehmed Efendi Vekilül-medyun El-vekil-i müseccel MemişOğlu Süleyman bin Mehmed El-Kefil fakıoğlu Bekir bin Mustafa Hücceti verildiğ i. Sayfa-120 Belge-185 Numro-2 Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesinde sakin HacıYusuf Ağanı n misafirhanesinde ve kaza Eytam müdürü vekili muhzı r-ış er‘iye Mehmed Efendi hâzı r olduklarıhalde karye-i mezkur sakinlerinden Hasan bin Mehmed Bey sulbiye-i sağire kı zıSultanı n malı ndan müma ileyh yedinde mahsus meblağ-ımalumeden karye-i mezkur ahalisinden Raş id oğlu Mehmed Ali bin Raş id ile İ brahim oğlu Mamo bin İ brahim meclis-i makud-ış er‘-i ş erif-i enverde mümâ ileyh mahzarı nda her biri takrir-i kelam idüp 400 kuruş u Mehmed Ali ve 50 kuruş u Mamo cem‘an 450 kuruşvekil-i müma ileyhden istidân ile talep etmemizle müma ileyh dahi bize mezkur 450 kuruşbileman edate ve teslim etmekle tarih-i hüccetten bir sene mühel ve mev‘uduna 60 kuruşRaş id oğlu Mehmed Ali beynlerine ve yedi buçuk kuruşdahi İ brahim oğ lu Mamo beynlerine ki cem‘an 67,5 kuruşbir adet saati semeninden bu vecih … ş eri‘î mümâ ileyhden kabz olup sağire-i mezbure için bir hacizdir, dedikden sonra yine her 352 biri meclis-i makud-ımezkurda vekil-i müma ileyh mahzarı nda takrir-i kelam idüp sağire-i mezbure Sultan için vâcib ve lâzı mül-iltiza deynimiz olan meblağ-ımecmu‘ımezkur beher ikisinin 517,5 kuruşvadesi hitamı nda yek diğerimize müteselsilen kefil-i bil-mal ve meyânelerini demelerini gı bbet-tasdikiş -ş er‘î mâ vak‘a bit-talep ketb ve tarafeynin ifadeleri zabt olunduğu kayd ş üd. Hicri 26 Zilkaade 1327 / Rumi 26 Teş rin-i sani 1325 / Miladi 9 Aralı k 1909 gün Perş embe El-medyun İ brahim Oğlu Mamo el-kefil El-meduyunül-kefil-i bil-mal Raş id oğlu Mehmed bin Raş id Şahid Molla Veli Vekil-i Müdür-i Eytam-ıMecidiye Naib Hücceti yazı ldı ğı . Sayfa-121 Belge-186 Numro-3 Kuruş Para 2200 20 aslı 0060 2140 0128 Re’sül-mal olan. 20 2268 kuruş 20 para Altımah mev‘ûduna binde 120 kuruşhesapla usul-i cerideye tevfikan tamamı tahakkuk-ımazeret-i meş rûları na mebni husus-ıâtil-beyanı n mahallinde ketb ve tahrir için bizzat Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesine varı lı p HacıYusuf Efendi misafirhanesinde ve zeyl-i vesikada muharrerül-esâmî müslîmîn-i hâzı rûn bulunduklarıhalde ve hâlen kaza-i mezkur Eytam Müdürvekaleti nasb ve tayin buyrulan muhzı r-ış er‘iye Mehmed Efendi ibni HacıYusuf ihzar olduklarıhalde akdi meclis-i ş er‘i lâzı müt-tevkirde ve yine karye-i mezkur ahalilerinden muhtar-ıevvel ve heyet-i ihtiyariyelerinden Raş id Ağ a bin Mehmed Ağa muhtar-ısâni Bekir Ağa 353 bin Seyyid ve hacıYusuf Ağazade Monle Veli bin HacıYusuf ve Habib oğlu Mehmed bin Habib Memişoğlu Süleyman bin Memişve Emin Köse oğ lu Hasan bin Mehmed ve Hüseyin oğlu Şakir bin Hüseyin ve Kürt İ brahim oğlu Mehmed bin İ brahim ve Ahmed kethüda oğ lu Hacıbin HacıMehmed ve Emin Köse oğlu Battal bin Emin ve saraylıMusa bin Abdullah ve Kürt HacıÇavuşbin İ brahim ve Mihali oğlu Bekir Ağa bin Mehmed ve Mihali oğ lu Mehmed Kethüda ve Fakıoğ lu Bekir bin Mustafa ve sadı k oğlu Osman bin Sadı k ve Mahmud Kethüda ibni Ali ve bir bir Osman bin Abdullah ve Kara Ömer oğlu Fazı l bin Ömer ve … Veli oğlu Veli bin Hasan ve Topal Osman bin Hüseyni ve Ali merâtel-hüm cem‘an 21 nefer nâmun kimesneler bil-… ş öyle takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp derler ki, karyemiz sakinlerinden iken bundan akdem vefat eden Hasan bin Mehmed Çavuş un saulbiye-i sağire kı zıSultanı n bâ-defter-i kassam zeyl-i askerî mallerı ndan olmak üzere kaza-i mezkureden Eytam Müdürü Vekili müma ileyh muhzı r-ış er‘iye Mehmed Efendi bilemâne mahsus olan ber-vech-i muharrer 2140 kuruş u bize isti‘âne vir diyü talep eylediğimizde ol dahi hasbül-vazife vel-vekâleti-ş eriye meblağ-ımezkure … … aleliş tirak edâna ve tslim etmekle tarih-i vesikadan altımah mühel ve mev‘uduna kezâlik sağire-i mezbure malı ndan olmak üzere müma ileyh Mehmed Efendi yedinden iş tira ve kabz eyledğimiz bir adet saati semeninden dahi vech-i eda-yış er‘î olarak 128 kuruş20 para ki cihetini mezkureiyetinden cem‘an 2268 kuruş20 para mecellemizin sağire-i mezbure için zimmetlerimizde lâzı mül-kaza ve vâcibül-edâ deynimizdir. Dedikten sonra hâzı r-ıbil-meclis yine her biri vekil-i müma ileyh mahzarı nda takrir-i kelam idüp mukarrer bulunduğumuz meblağ-ımecmû‘-ımerkum 2268 kuruş20 parayımin cihetil-edâne vel-istirbah vadesi hitamı nda yekdiğerimiz müteselsilen kefil-i bil-mal ve kefalet-i mutlaka-i sahiha-i ş eriye ile her birimize teselsülen kefil-i bil-mal ve zâminleriz dediklerini gı bbetüt-tasdikiş -ş er‘î mâ hüvel-vâki bit-taleb mahalede ketb olunduğu diyü tarafeynin ifadeleri zabt ve kayt olunduğu ş üd. Hicri 26 Zilkaade 1327 / Rumi 26 Teş rin-i sani 1325 / Miladi 9 Aralı k 1909 gün Perş embe Naib-i kaza-i Mecidiye Hasan bin Mehmed HacıMehmed Mahmud bin … 354 Battal bin Emin Köse Tayan Veli oğ lu Veli bin Hasan Berber Osman Mehli Oğlu Kethüda Mehmed Osman bin Hüseyin Mehli Oğlu Bekir Ağa Bu dahi el-kefil-i bil-mal Veli bin HacıYusuf Mehli oğ lu HacıÇavuş Taraf-ış eriyeden vekil itibar olunan. Es-seyyid Cemaleddin Hüccet-i ş eriyesi verilmiş tir. Rumi 11 Kanun-ıSani 1325 / Hicri 12 Muharrem 1328 / Miladi 24 Ocak 1910 gün Pazartesi Sayfa-122 Belge-187 Numro-4 Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesi sakinlerinden HacıYusuf Ağa misafirhanesinde ve zeyl-i vesikada muharrerül-esâmi müslimîn-ıhâzı run olduklarıhalde akd edilen meclis-i ş er‘-i hâzı r lâzı müt-teş rîfde yine karye-i mezkurda sakin iken bundan akdem vefat eden Hasan bin Mehmed Çavuş un sulbiye-i sağire kı zıSultanı n malı ndan olmak üzere karye-i mezkur ahalisinden Sağı r Ali oğlu Mahmud bin Ali nam kimesne meclis-i makud-ımezkurda ve halen kaza-i mezburun Eytam Müdürü vekaletine nasb ve tayin olunan muhzı r-ış er‘a Mehmed efendi İ bni HacıYusuf hazı r olduğu halde takrir-i kelam idüp sağire-i mezbure Sultanı n müteveffa pederi merkumdan mevrus bâ-defter-i kassam malı ndan olarak vekil-i müma ileyh yedinde bil-emânet vel-muhafaza olan 500 kuruşistidân ile talep eylediğimde ol dahi hasbelvazife meblağ -ımezkuru ki, edat ve teslim etmekle tarih-i vesikadan bir seneye değ in mühel ve mev‘uduna kezalik sağire-i mezburenin malı ndan olmak üzere müma ileyh Mehmed Efendi yedinden iş tira ve kabz eylediğim bir adet saati semeninden dahi 75 kuruş ki, chetini mezkuriyetinden cem‘an 575 kuruş sağire-i mezbure için zimmetimde lâzı mül-kaza ve vâcibül-eda deynimdir, dedikden sonra hazı r-ıbil355 meclis Habib oğlu Mehmed Ağa bib Habib nam kimesne meclis-i makud-ımezkurda ve müma ileyh Mehmed Efendi mahzarı nda takrir-i kelam idüp mukarrer olan merkum Mahmud bin Alinin min cihetil-eda sağire-i mezbure Sultanı n malı ndan zimmetinde deyni olan meblağ-ımecmu-ımerkum 575 kuruş un vadesi hitamı nda ben dahi edası na kefalet-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile kefil-i bil-mal vezâmeti olup baş kaca lazı m gelen meblağ-ımalumeyi dahi kezalik bil-emr vel-kabul mütekeffil ve … dediğini gı bbetüt-tasdikiş -ş er‘î mâ hüvel-vâki bit-taleb ketb ve imlâ olunduğu tarafeynin ifadeleri iş bu mahalle zabt ve kayt ş üd. Hicri 27 Zilkaade 1327 / Rumi 27 Teş rin-i Sani 1325 / Miladi 10 Aralı k 1909 gün Cuma Naib-i Mecidiye El-medyun Köseli Karyesinden Sağı r Ali oğlu Mahmud El-kefil-i bil-mal Habip Oğ lu Mehmed Ağa bin Habib Şahid-HacıYusuf Ağazade Molla Veli Şahid- Sadı k oğ lu Osman bin Sadı k Hüccet-i ş eriyesi yazı ldı ğı . Sayfa-122 Belge-188 Numro-5 Mecidiye Kazası nı n Köseli Karyesinde Yusuf Ağanı n misafirhanesinde ve zeyl-i vesikada muharrerül-esami müslimîn-i hâzı rûn olduklarıhalde akd edilen meclis-i ş er‘-i hâzı r lâzı m-ıtevkirde karye-i mezku sakinlerinden iken bundan akdem akdem vefat eden Hasan bin Mehmed Çavuş un sulbiye-i sağire kı zıSultanı n bâ-defter-i kassam malı ndan olmak üzere yine karye-i mezkur ahalisinden Sadı k oğlu Osman bin Sadı k nam kimesne meclis-i makud-ımezkurda ve halen kaza-i mezburun Eytam Müdürü vekaletine nasb ve taraf-ış er‘iyeden itibar olunan muhzı r-ış er‘iye Mehmed Efendi İ bni HacıYusuf hâzı r olduğu halde takrir-i kelam idüp sağire-i mezbure Sultanı n müteveffa pederi merkumdan mevrus bâ-defter-i kassam zeyl-i askerî malı ndan olarak vekil-i müma ileyh Mehmed Efendi yedinde bil-emâne vel356 muhafaza olan 500 kuruşistidân ile talep eylediğimde ol dahi hasbel-vazife meblağ -ı mezkuru bana edâne ve teslim etmekle tarih-i vesikadan bir sene tamamı na değ in mühel ve mev‘uduna kezalik sağire-i mezburenin malı ndan olmak üzere müma ileyh Mehmed Efendi yedinden iş tira ve kabz eylediğim bir adet saati bahası ndan dahi 75 kuruşki, cihetini mezkuriyetinden cem‘an 575 kuruş sağire-i mezbure için zimmetimde lâzı mül-kaza ve vâcibül-eda deynimdir, dedikden sonra hazı r-ıbilmeclis yine karye-i mezkur ahalisinden Mehmedli oğlu Mehmed Efendi ibni Mehmed nam kimesne dahi meclis-i makud-ımezkurda vekil-i müma ileyh Mehmed Efendi mahzarı nda takrir-i kelam idüp mukarrer yevm-i merkum Sadı k Oğlu Osmanı n min cihetil-eda sağire-i mezbure Sultanı n malı ndan zimmetinde deyni olan meblağ-ımezkur 575 kuruş un vadesi tamamı nda ben dahi edası na kefalet-i mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile kefil-i bil-mal vezâmeti olup baş kaca lazı m gelen meblağ -ı malumeyi dahi kezalik tarafeynden bil-emr vel-kabul mütekeffil ve zâmetleriz dedikde gı bbetüt-tasdikiş -ş er‘î mâ hüvel-vâki bit-taleb ketb ve imlâ olunduğu tarafeynin ifadeleri kayt ş üd. Şahid Molla Veli Şahid Mahmud bin Ali Şahid Muhtar … bin Seyyid El-kefil-i bil-mal Karyesinden Mehli oğlu Mehmed Oğ lu Mehmed El-medyûn-ıKöseli Karyesinden Sadı k Oğ lu Osman Tarafeynin ifadeleri huzurumuzda alı ndı ğıve bir … karye ahalisinin istidân eyledikleri edası ndan… imza ve mühr-i zatiyeleri olduğu iş bu zeyl-i cerideye zabt olunduğu kayı tş üd. Rumi 25 Teş rin-i sani 1325 / Hicri 25 Zilkade 1327 / Miladi 8 Aralı k 1909 gün Çarş amba Hücceti yazı ldı ğı . 357 Sayfa-123 Belge-189 Numro-6 Ankara vilayeti dahilinde Mecidiye Kazası nı n Tosunburnu Karyesi sakinlerinden olup Birinci Ordu-yı Hümayun Süvarı İ kinci Bölüğü efradı ndan Yozgat Mutasarrı flı ğıcânib-i âlisinden fi 27 Kanun-ıEvvel sene 1325 tarih ve 479 numrolu emirnamede vefat eden Mehmed bin Hasan nam kimesnenin veraset iddiası nda bulunan li-ebeveyn er karı ndaş ıReceb bin Hasan nam kimesne kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde OdacıYusuf Çavuşbin Seyyidi muvacehesinde takrir-i kelam idüp merkum Yusuf Çavuşzimmetinde müteveffa-yımezbur mevrusum mezbur Mehmedin 40 kuruşalacağı nıkablel-eda vefat etmekle benden baş ka varisi ve terekesine müstahak-ıaharıolmadı ğı ndan meblağ-ımezburu merkumdan alı verilmesi ki bana teslimi matlubumdur, dedikte ol dahi cevabı nda fil-hakika ol mikdar kuruşborcu olduğunu ikrar lâkin merkum Recebin veraset müddeası nıinkara tasaddi eylediği ş üd. Hicri 6 Safer 1328 / Rumi 4 Şubat 1325 / Miladi 17 Şubat 1910 gün Perş embe Müdde-i aleyh Yusuf Çavuş Müdde‘i Receb Merkumun veraset müddeası na mutabı k kimlerle isbat edeceğini sual olundukda Tosunburnu karyesinden Seyyid oğ lu Nası r ve HacıMustafa Efendi bin Hacı Mehmed Ağa ile ve karye-i merkumeden Mehmed Ali oğlu Şeyho bin Murad ve Toyal oğ lu Hüseyin bin Süleyman namunlar ile isbat edeceğini söyledi. Şahidlerden HacıMustafa Efendi bin HacıMehmed ibni Osman ve Seyyid oğlu Nası r bin Murad ibni Seyyid nam kimesneler meclis-i ş er‘a hazı rân olup istiş hâd olundukda fil-hakika asakir-i ş ahanede vefat eden Mehmed bin Hasanı n terekesine müstahak-ıaharı olduğu bizim malumumuz değildir. Bundan baş ka varisi yokdur. Biz bu husususa bu vecih üzere ş ahidiz ve ş ehadet-i ş eriye dahi ederiz, diyü bir nehc-i ş er‘i eda-yı ş ehadet-i ş eriye etmeleriyle badet-ta‘dil ve tezkiye mûcebiyle merkum Recebin verasetine badel-hükm merkum Yusuf Çavuş a müddeaya 40 kuruşvâris-i merkum Recebe itası na tenbih olunduğu iş bu zeyl-i cerideye tarafeynin ifadeleri zabt olunduğu kayı tş üd. 358 Hicri 6 Safer 1328 / Rumi 4 Şubat 1325 / Miladi 17 Şubat 1910 gün Perş embe Müdde-i aleyh Yusuf Çavuş Müdde‘i Receb Katib-i Zabı t Mehmet Hilmi Sayfa-123 Belge-190 Numro-7 Mecidiye Kazası nı n Şahinoğlu Karyesi sakinlerinden Hasan Kahya oğlu Sarı Mustafa nam diğeri Maş o bin Hasan kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde hâzı r-ıbil-meclis sulb-i sahih kebir oğlu Mehmed mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anil-meram idüp der k, karye-i mezkur hududu dâhilinde 15 dönüm miktarı256 kuruşkı ymetli beynel-ahali malumül-hudut bir kı ta tarladan men‘-i müdaheleme dair yine karye-i merkûmede … Hacıoğlu Mustafa Süleyman oğlu Hüseyin ve Mercan oğlu Süleyman ve Ferdi oğ lu namun kimesnelerin aleyhinde ikame eyledikleri dava üzerine merkumanı n hukuk mahkemesine itimad ile tebliğettirmişolduklarıilam-ıgı yabi aleyhine itiraz eylediğinden merkuman ve icab edenlerle bidayeten ve itirazen ve istinâfen ve temyizen ve tashihen bil-cümle muhakim-i nizamiye ve hukukiye ve muhakim-i sairenin her bir kı sı m derecat ve tabakatı nda bidayeten ve itirazen ve istinâfen ve temyizen ve iâdeten ve tashihen müdde‘i ve müdde-i aleyh ve ş ahs-ısâlise sı fatları yla dava ve muhakeme ve muhâsemeye ve redd-i cevaba ve kendi imzası yla istid‘â ve levâyih tanzim ve takdime ve tebliğve … ve iş hâd ve istiş hâda ve tahlif ve istihlâfa ve ehl-i hbyze ve mümeyyiz tayin ve azle ve istihsâl olunacak i‘lâmâtı icrâya ve vaz‘a ve haciz vaz‘ ve fekkine ve ücret-i vekalet ve sair masarif-i lazı meyi haksı z çı kan tarafa tahmile merreten ba‘de uhra âheri tevkile vel-hâsı l husus-ı mezkurun mütevakkı f olduğu umurun küllisine me’zûn olmak üzere vekâlet-i âmmei mutlaka-i sahiha-i ş er‘iye ile Oğlum hâzı r-ımerkum Mehmedi vekil-i nâib-i münâsib nasb ve tayin eyledim ve yemini merkum Mehmed dahi kabul ve merasimini ifaya taahhüd eylediği kayı tş üd. 359 Hicri 8 Cemaziyelevvel 1328 / Rumi 4 Mayı s 1326 / Miladi 18 Mayı s 1910 gün Çarş amba El-vekil Mehmed El-müevvekil Mustafa Tarafeynin ifadeler, hâzı r olduğ umuz halde alı ndı ğıiş bu mahalle ş erh verildi. Aza Hüseyn Bey Katib-i Zabı t Sayfa-124 Belge-191 Numro-8 (Âmedi) 118 ve 119 birinci sayfadan; Yevm-i diğer muayyende ş ahid olup meclis-i ş er‘a ikame eylediği mezkur Sakalı Karyesinden sabı k tabur katibi Mehmed Ali Efendi ibni Ahmed ibni Monla Veli dahi istiş had olundukda güzaran eden 325 senesi ş ehr-i Rebiülevvelinin 15.gününe müsadif 1323 senesi ş ehr-i Nisanı nı n 15. ve 16. gününde sabahleyin saat bir buçuk raddelerinde iş bu hâzı r-ımüma ileyh merkum Velinin 20 yaş ları ndaki sulbiye-i sahiha-i kebirelerinden Fatı mayıkasden iş bu müdde-i aleyh Halil Efendi müteveffa Mehmed Beğelindeki tek icralıtüfenk endahtı yla mezburenin batnı na karîb soluk borusundan saçma isabetiyle vurulduğunu ve merkum Mehmed de omzundaki ası lı tüfenkle ağlamakta olduğ unu aynen ş âhide etdiğini ve bîçâre mezbûre dahi 24 saat zarfı nda müteessiren vefat eylediğ ini bilürüm ve bu vecih ezere hasbetenlillah-i Teala ş ehadet-i ş eriye ve kayı n pederim Velinin müdde-i aleyh merkum Mehmed bin Halil Efendinin bâ-hüccet-i ş eriye vekil Ali Rı za Efendi muvacehesinde müvekkiline emanetle eda-yış ehadet eylediğ i kayı dş üd. Hicri 21 Cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 18 Mayı s 1326 / Miladi 31 Mayı s 1910 gün Salı Müdde-i aleyh vekil Ali Rı za Efendi ibni Mehmed Müdde‘i Veli ibni el-müteveffa Ahmed Şahid mehmed Ali Efendi ibni Ahmed ibni Molla Veli Naib-i Şeriye Es-Seyyid Mehmed 360 İ ş bu ş ahid hakkı nda vekil müma ileyhe ne diyeceği sual olundukda bu ş ahid, Velinin biraderi olduğundan kabul etmeyeceğini tezkar etmesiyle müdde‘i ve ş ahidlerden ne diyecekleri soruldukda müdde-i aleyh mezbur Memi hemş iresi Ayiş e binti elmüteveffa Ahmed olup ve Fatı ma binti Viran kı zıdahi gerçi karı ndaş ıVelinin ise de yememiz içmemiz ve hanemiz taksimce ayrıolup ticaretimiz dahi ayrıolup kı yasat-ı hukukdan ş ehadetimiz kabul olunuyor, diye feteva-yış erif … ş eriyedir. Olmadı ğ ı takdirde karyenin heyet-i ihtiyariyesinden ales-sual tezkiye muamelesine emir buyrulmasış eriat-ıâliye namı na her ikimiz talep ve iddia eyleriz demeleri muvafı k-ı ş er‘i olmakla alel-usul tezkiylerine havale olunduğu ve muhakemelerinde ş ehr-i hâl-i Arabinin 24. pençş enbe gününe talik kı lı ndı ğıkayt ş üd. Fi 21 Minhü Naib-i Şer‘iye Es-seyyid Mehmed Sayfa-124 Belge-192 Numara-9 Tarafeyn yevm-i muayyenede bil-vürud tezkiyeleri dahi sı rran karyesi imam ve muhtar-ısani ve azalar ve destur zeyline verilen ş erhde ş âhidan-ımerkuman Ali bin Mehmed ibni Mustafa ve Mehmed Ali Efendi bin Ahmed ibni Monla Veli namanları n ol babdaki ş ehadetlerinde âdil ve makbulüş -ş ehade oldukları nımübeyyen karye-i mezkur İ mamıBekir Efendi bin İ brahim ibni Ahmed ve muhtar-ısanisi Mehmed bin Mustafa ibni Mehmed ve İ htiyar azası ndan Salih bin Hüseyin ve diğer aza Habib bin Yusuf oğlu Halil nâmun kimesnelerle sı rran bâ-varaka-i mestûre sı rran ve ba‘dehû mezburûn ile kasabada mukîm Jandarma Çavuş u Mustafa Çavuşibni Bekir ve mübaş ir Hasan Beğbin Mestan beğlerin bil-muvacehe vekil-i müma ileyh Ali Efendi hâzı r olduğu halde alenen ledet-ta‘dil ve’t-tezkiye bil-beyyinetül-âdile sabit olduğunu müdde-i merkum Veli kı zıFatı mayısâlifül-beyan eser-i cerhden 24 saat olduğunda müteessiren mevt olduğu eclden mûceb-i ş eriyesini bil-verase taleb-i vâkı asıve ş âhidan-ımezburânı n ş ehadetleriyle ba‘del-isbat mecrûha-i mezburenin cerh-i mezkurdan esir-i nerâhî olup kalmadan müteessiren vefat olduğunu dahi mezbur Ali bin Mehmed ibni Mustafa ve Mehmed Ali Efendi ibni Ahmed bin Molla 361 Veli ş ehadetleriyle isbat edip ve ş ühud-ımezkurdan addolan makbulüş -ş ehade idükleri ledet-tezkiye halel olmadı ğı nımûcebiyle diyet-i racül olanı n 10 000 dirhem kimisi bir rehin-i ş er‘î müdde-i mezbur Veliye edasımuamelesine bil-izafete Cemil Efendi oğlu Mehmede izafetle vekil-i mümâ ileyh Ali Rı za Efendiye tenbih olunduğunu lakin ber-mûceb fetevâlı ğı na ba‘del-istiğna Yozgat Müftülüğünden enâs hakkı nda ol mikdar sual olunacağış ahidler tarafı na tefhim olunduğu iş bu mahalle zabt kı lı ndı . Hicri 24 Cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 21 Mayı s 1326 / Miladi 3 Haziran 1910 gün Cuma Naib-i Şer‘i Esseyyid Mehmed Sayfa-125 Belge-193 Numara-10 Mecidiye Karyesinin Behrek Karyesi sakinelerinden olup sahib-i arzuhal Mustafa kerimesi denmekle zatı nıkarye-i mezkur ahalisinden HacıHasan oğlu Haydar beni HacıHasan ibni Hasan ve dava vekillerinden Aliş arzade Ali Rı za Efendi ibni Mehmed bin Ali tarifleriyle muarrefe olan Zehra ibneti el-müteveffa Mustafa nam mezbure kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde meclis-i ş eriyemizde derun-ı arzuhalde ismi mezkur gâib-i anil-meclis zevc dâhili olup yine karye-i mezkur sâkinlerinden Mustafa oğlu Mehmed bin Mustafaya ayrıayrıgünlerde kat‘ ve imla edilip fi 24 Mayı s sene 1326 tarihinde üçüncü davada da zeyli musaddak merkum Ömer tarafı na tebliğedildiği halde adem-i icabet ile gelmeyip davet olunan davetler de vekil dahi göndermediğinden mezbûrâtı n hükm-i … taleb etmesiyle ahkâm-ı adliyenin 1834. maddesi ahkamı na ve muhzarı n dahi ol babdaki eser-i ş ehadeti mûcebince fash ve ilgası yla müdde-i aleyh mezbur Ömer bin Mustafanı n hukukunu li-eclil-muhafaza 10 kuruşücretle taraf-ış er‘iyeden muhzı r-ış eriye Mehmed Efendi ibni Ömer vekil-i musahhar tayiniyle mahkeme-i gaybiyesine ş üru‘ olundukda müdde-i mezbureye dava-yımeş rûhasıledes-sual arzuhal makalatı nıtekrar eyleriz. Sinn-i bülûğa tahmili olmakla rüyet-i hayzla büluğunu muarref ve muarrefe olan iş bu … Zehra binti Mustafa sabit-i zâtî ba‘det-tarifiş -ş er‘i meclis-i ş er‘-i hâtı r-ılâzı müt362 tevkîrde zevc-i dâhili gâib-i anil-meclis Ömer bin Mustafaya isabetle vekil-i musahhar müma ileyh Mehmed Efendi muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam idüp vasî-i akrebim olan müteveffiye validem Zeliha Hatun tarih-i hüccetten beşsene mukaddem sekiz dokuz yaş ları mda iken hâl-i sağîrimde beni 201 kuruş mihr-i müeccel tesmiyesiyle mezbur Ömer bin Mustafa bil-velâye akd ve tezviç olduğunu tezviç ve kabul üzerime dühul etmesiyle halen beni tarih-i vakı adan dört gün mukaddem rüyet-i hayzla olduğum anda fesh-i nikah ile feshimi ihtiyar ve istiş had etmiş dim. Husus-ımezbur gâib-i anil-meclis merkum Ömer Bey vekil-i hâzı r-ımüma ileyh muhzı r Mehmed Efendiden sual olunup beynimizde ki kaim olan nikah fesh ve tefrik ve 201 kuruşmihr-i müeccel hakkı m ile nafaka-i âdet-i malume ve sekenâmı n dahi … bil-izafe edası na tenbih olunmak muradı mdı r diyü dava etdikden gı bbüs-sual vel-istantı k vekil müma ileyh cevabı nda müddeiye-i mezburenin ber-vech-i muharrer mihr-i mezkuresini ve müvekkel-i mezburenin zevce-i menkûha-i medhul-bahasıolup olmadı ğı nıvech-i meş ruh üzere zaman-ı büluğla feshi ihtiyar eylediği malum değildir, diyü kat‘an inkara tasaddi eylediğ i kayı tş üd. Hicri 25 Cemaziyelahir 1328 / Rumi 21 Haziran 1326 / Miladi 4 Temmuz 1910 gün Pazartesi Müddeiye-i mezbure Zehra Şahid-i Muarrefe Haydar Şahid-i Muarrefe Ali Müddeiye-i mezbure Zehradan ber-vech-i mübeyyen müddeası na kimler ile isbat-ı müddea edeceğ i soruldukda meclis-i ş er‘a ikame eylediği mezkûr Behrek Karyesinden Çolak Hasan Oğlu Hasan bin Ali ve biraderi Osman bin Ali ve Beliğ oğlu Ahmed bin Ali ve Kara Ali zevcesi Sultan Sultan binti Ahmed ve Mustafa kerimesi Ayiş e binti Abdullah nâmunlar ile isbat-ımüddea edeceğini ve iş bu ş ahidlerden meclis-i ş er‘a ihzar eylediğ i mezbur Ali oğ lu Osman bin Ali ibni Hasan istiş had olundukda zât-ımezbureyi marifet-i ş eriye ile ârifân olup eserül-istiş had filhakika iş bu müddeiye-i mezbure Zehra binti Mustafa tarih-i istid‘adan dört gün mukaddem olan rü’yet-i hayzla bâliğa olurum, diyü beni hanesine çağı rup bizim hukukumuzda yanı nda Ali zevcesi Sultan ve Mustafa kerimesi Ayiş e hâzı ran olduklarıhalde yanı mda Hasan oğlu Hasan ibni Ali ve Şeyh oğlu Ahmed 363 beraberimizde fesh-i nikah ile nefsini ihtiyar edip 201 kuruşmihr-i müeccel hakkı nı ve mezbur zevci gâib-i anil-meclis Mustafa oğlu Ömerden alı verilmesini ve nafaka-i âdet-i malumesini takdir ettirilmesini ve huzur-ış eriyede böylece malumat ve iş had ediniz diyü bizi iş had eylediğini ben bu hususa bu vecih üzere ş âhidim ve ş ehadet-ı ş er‘iye dahi ederim dediği kayı tş üd. Hicri 27 Cemaziyel-ahir 1328 / Rumi 23 Haziran 1326 / Miladi 6 Temmuz 1910 gün Çarş amba Şahid Hasan oğlu Osman bin Ali Diğer ş ahidlerini dahi yarı nki yevm-i pazartesi günü getüreceğ ini yevm-i muhakeme ş ehr-i hâlin 28’ine talik kı lı ndı ğış üd. Fi 27 Minhü Sayfa-126 Belge-194 Numara-11 Diğer ş ahid yevm-i muayyenede her iki taraf olduklarıkaryesinin ba‘id mesafede olması na mebni gelemeyip ferdasıyevm-i Salıgünü bil-vürud yine gelmeyen müdde-i aleyh Ömer tarafı ndan on … ücretle hukukunu muhafaza-i vekil-i musahhar müma ileyh Mehmed Efendi ve mezbure Zehra hazı r olduğu halde ş üru‘ olunan karye-i mezbur ahalisinden zât-ımezbureyi bil-marifetiş -ş er‘iye ârifan Hasan oğlu Hasan ibni Ali İ bni Hasan istiş had olundukda tarihden ki yani istid‘a tarihinden dört gün mukaddem yani ş ehr-i Mayı sı n 13. günü mezbure bizi hanesine çağı rı p ben ş imdi bâliğa ve âkı le oldum, el’an rüyet-i hayzla büluğa rüş diye oldum ve beni hâl-i sabavetimde validem müteveffiye-i Zeliha Mustafa oğlu Ömere akd edip 201 kuruş mihr-i müeccele hakkı m ile nafaka-i adet-i muayyene-i malumesi hakime haber verip ve el-yevm mezburenin reş it olduğunu nikahı n teslime nefsini ihtiyar eylediğini berayıistiş had eyledi dediğinde Ali zevcesi Sultan ve Mustafa kerimesi Ayiş e ve Şeyh oğlu Ahmed ve Çolak Hasan oğlu Osman bin Ali beraberimde olduğu halde mezbure mezkura nikahıfesh ile nefsini ihtiyar eylediğini bilür ve bu vecih üzere ş ahidim ve ş ehadet dahi ederim dediğ i kayı tş üd. 364 Hicri 29 Cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 26 Mayı s 1325 / Miladi 8 Haziran 1910 gün Çarş amba Şahid Hasan bin Ali İ bni Hasan İ ş bu ş ahidler hakkı nda vekil-i müma ileyhe ne diyeceği sual olundukda alel-usul tezkiyelerini taleb eylediğ inden ş ahidlerinin tezkiyeye havale olduğu kayı tş üd. Fi 29 Minhü Vekil-i musahhar Müdde-i Zehra Naib Es-seyyid Mehmed Sayfa-127 Belge-195 Numara-12 Behrek Karyesi Heyet-i İ htiyariyesi ve Muhtar Vekili kasabada mevcud olmaları na binaen muarrefe-i ş eriye marifetiyle yazı lan mestûrede esamileri muharrer vekil-i muhtar Aziz Oğlu Mehmed bin Hüseyin ve İ htiyar Azası ndan Ali oğlu Bekir bin Abdullahdan bâ-varaka-i mestûre sı rran ve mezbûrânla meclis-i idare azası ndan Necib Bey ibni Mustafa Bey ve Hüseyin Ağa ibni İ brahim Ağa ve Adliye Odacı sı Yusuf Ziya Efendi ibni Seyyid nâmun kimesnelerden bil-muvacehe Alinin vekil-i musahhar mümâ ileyh hâzı r olduğu ve mezbure Zehra binti Mustafaya dahi bir nesc-i ş er‘i teklifi üzerine meclis meali alenen icra eyledikden sonra mezbureye ba‘dettahlifiş -ş er‘î mûcebiyle ş âhidân-ımerkûmânı n ol babdaki ş ehadetlerinde âdil ve makbulüş -ş ehade olduklarıve hîz-i kabulünde vâkı a olmağı n zevci gâib-i anil-meclis merkum Ömer bin Mustafa … vekil-i musahhar müma ileyh beynlerindeki kaim olan hükm fesh ve tarifleriyle ba‘del-hüküm vel-beyyine mihr-i mezkur 201 kuruş u mihr-i müeccele 150 kuruşnafaka-i âdet-i malume ve sükenası nıdahi müddeiye-i mezbure Zehra binti Mustafaya kavlen edaya tenbih olunduğu tescil ve ilam-ış er‘iye verildiğ i kayı tş üd. Hicri 29 Cemaziyel-evvel 1328 / Rumi 26 Mayı s 1325 / Miladi 8 Haziran 1910 gün Çarş amba Naib-i Şer‘iye Mehmed 365 Müddeiye-i mezbure Zehra Müdde-i aleyh vekil-i musahhar Şahid aza Şahid aza Şahid-i hâzı rûn Hâzı rûndan Aş irzade Katib-i Zabı t İ lam-ış eriyesi verildi. Hicri 30 Cemaziyelevvel 1328 / Rumi 27 Mayı s 1326 / Miladi 9 Haziran 1910 gün Perş embe Sayfa-127 Belge-196 Numara-13 Mecidiye Kazası nı n Ömer Uş ağ ıKaryesi sakinlerinden sahib-i arzuhal Keskin oğlu Abidin bin Mehmed Çakı r mahkeme-i ş eriye odası nda ma‘kud meclis-i ş er‘iyemizde derun-ıarzuhalde ism-i mezkur gâib-i anil-meclis SakalıKaryeli olup ş imdi Avanos Kazasımahkeme-i ş eriye Baş katibi Cemil Efendiye bir defa gönderilen davetiye varakası nda tebliğolunduğu muhzı r ve ikinci ve üçüncü davetiye varakalarıdahi her biri ayrıayrıgünde kat‘ ve burada bulunan müma ileyhin vekil-i müseccel-i ş er‘iyesi Ali Rı za Efendiye tebliğolunduğu halde yevm-i muayyenede bizzat veyahud vekil-i müma ileyh dahi vürud etmediğinden müdde-i merkum dahi hükm-i gı yâbî talebinde bulunması na ve müma ileyhin hukukunu muhafazaten 10 kuruşücretle tarafı ndan vekil-i musahhar tayin kı lı nan Eytam Müdürü Mehmed Faik Efendi ibni Süleyman Bey muvacehesinde ş öyle dava ve takrir-i kelam idüp der ki beşyaş lıbir re’s kara sı ğı r ineğimi tarihinden dört sene mukaddem alup ve 300 kuruşesmânı nı vermediğinden ve iki re’si ma‘a ser takı mıikiş er yüz kuruşkı ymetli merkeb hayvanları mıdahi alarak anbarı mıyararak zahiremi üleş mek diyü kezalik 27 ş inik hı ntamıdahi ahz idüp mezkur hayvanlar mevcutsa aynen müstehlik olanları kı ymetleri olan ber-vech-i muharrer cem‘an 812 kuruş u mümâ ileyhe izafetle vekil-i musahhar hâzı r-ımüma ileyhden alı verilmesi matlubumdur diyü dava vekili müma 366 ileyh hayvanı nda katiyyen müvekkil-i müma ileyh Cemil Efendinin bu misillü hayvânât ve zâhire olduğunu bilmediğini inkara tasaddi eylediği kayı tş üd. Hicri 1 Cemaziyel-ahir 1328 / Rumi 28 Mayı s 1326 / Miladi 10 Haziran 1910 gün Cuma Vekilk-i musahhar Müdde‘i Abidin Katib Ali Ziya Müdde-i merkum Abidinden müddeası na kimlerle isbat edeceğ i soruldukda Ömer oğlu Mehmed Yusuf oğ lu Veli Katran Mehmed ve istid‘a bâlâsı ndaki isimleri muharrer ş ahidlerle isbat-ımüddea edeceğini bunlardan baş ka ş ahid olmadı ğı nı beyanı yla yevm-i muhakemeleri ş ehr-i Arabinin 5. Pazar gününe ta‘lîki ş üd. Hicri 1 Cemaziyel-ahir 1328 / Rumi 28 Mayı s 1326 / Miladi 10 Haziran 1910 gün Cuma *** İ ş bu zabı t dava ceridesi zamane idareden ise mübâş eretimden bil-itibâren ma‘a ilaveten 34 varaka ve 69 sahifeden ibaret idüğü. Hicri 25 Zilhicce 1326 / Rumi 5 Kânunusani 1324 / Miladi 18 Ocak 1909 gün Pazartesi Sayfa-128 Belge-197 Numro-14 Fİ9 Mayı s sene 1326 tarihlü birinci davetiye kendüsine ve fi 16 Mayı s sene 1326 tarihli ikinci davetiye vekil-i müseccel-i ş er‘iye Ali Rı za Efendiye ve üçüncü kezalik müma ileyh ba‘det-tebliğyevm-i muayyenede gerek kendisi veyahud vekil-i ş er‘inin bulundurumasıve bulunmasıicab idüp aksi hâlde mecelle-i ahkâm-ıadliyenin 1834. maddesi hükümüne tevfikan hukukumuzun muhafazası zı mı nı nda müdde-i merkumun talebiyle taraf-ış eriyesinden 10 kuruşücretle vekil-i musahhar tayin kı lı nan hademe Mehmed Efendi ibni Ömer muvacehesinde müdde-i merkumun davatiyesi gı yaben istimâ‘ kı lı nacağ ıol babdaki emr-i meş îhat-penâhî iktizası ndan bulunmakla meclis-i ş er‘iye ikâme eylediğ i Kı zı l … Karyesi sakinlerinden Veli oğlu 367 Mustafa biraderi Osman bin Veli ibni Ali istiş had olundukda müdde-i aleyh gâib-i anil-meclis Cemil Efendi anbarıdelinip 27 ş inik hı nta ve iki merkep ve bir buzağlı ineğ i alı p merkum müdde‘i Abidin nam kimesneneye tazmin ettirmişolduğunu istediğini söyledi. Baş ka malumatıolmadı ğ ı nıbeyan ve ş ehadeti kabule ş ayan olmadı ğış üd. Hicri 5 Cemaziyel-ahir 1328 / Rumi 1 Haziran 1326 / Miladi 14 Haziran 1910 gün Salı Şahid Veli oğlu Osman Katib-i Zabı t Mehmed Derûn-ızabı tta ve istid‘a bâlâsı nda esamileri muharrer olan ş ahidlerden beyyineleri muvakkat getüreceği sual olundukda bir hafta zarfı nda getüreceğini tezkâr eylediği kaydış üd. Fi 5 Minhü Vekil-i musahhar Hademe Mehmed Müdde‘i Abidin Tekrar diğer vekil-i musahhar tayin edilip 10 kuruşücret olan Mehmed Efendi ibni Ömer ve müddeaya Abidin gelüp yevm-i muayyenede ş ahid olup meclis-i ş er‘a ikâme eylediği Ömer Uş ağıKaryesinden Mehmed Oğlu Mehmed bin Mehmed ibni Süleyman istiş had olundukda fil-hakika iş bu müdde‘i Çakı r Oğlu Abidin bin Mehmed iş bu tarihden dört sene mukaddem 300 kuruşkı ymetlü bir re’si karası ğı r ineğ ini zâyia olarak bagir boz ağı lacıve iki re’si ma‘a semer takı m 200 kuruş kı ymetlü merkep hayvanları nıve 27 ş inik hı nta beher ş iniği altı ş ar kuruşkı ymetlü mezkur hı ntayımüma ileyh Cemil Efendiye izafetle vekil-i musahhar Mehmed Efendi ibni Ömer huzuruyla ş öyle ş ehadet eylediği müvekkeli Cemil Efendi ol tarihde karye-i mezburenin Ağa … olup müdde‘i Abidinin damı na bir miktar zehair bı rakmı ş , zayi oldu diye bir ş inik merkumda iş bu tadad etdiğim kara sı ğı r ineği ve merkep hayvanları nıve 27 ş inik hı ntası nıalarak mecmû‘u 842 kuruşkı ymetlü hayvanat ve zehairimiz nakliyen ahz eylediğini bilürüm. Bu vecihle ş ahidim ve ş ehadet-i ş er‘iye dahi ederim dediğ i kayı tş üd. Rumi 4 Haziran 1326 / Hicri 8 Cemaziyel-ahir 1328 / Miladi 17 Haziran 1910 gün Cuma Şahid- Ömer Uş ağıKaryesinden Mehmed oğlu Mehmed bin Mehmed 368 Diğer ş ahid Ömer Uş ağıKaryesinden Ömer Oğlu Hasan bin Ömer ibni Dursun dahi istiş had olundukda ş ahid-i merkum Mehmed İ bni Mehmedin eda-yış ehadeti vechi üzere … … eda-yış ehadet-i ş er‘iye ederim dediği kayı tş üd. Fi 8 Minhü Şahid Ömer Uş ağıKaryesinden Ömer Oğlu Hasan İ ş bu ş ahidlerden mühr-i zatiyeleri olmayup parmak imzalarıolduğu ve baş adaki zabtiye davası nda hâzı r olduğumuz ba‘del-karare minvâl-i muharrer üzere eda-yı ş ehadet-i ş eriye eyledikleri tasdik kı lı nur. Hicri 8 Cemaziyel-ahir 1328 / Rumi 4 Haziran 1326 / Miladi 17 Haziran 1910 gün Cuma İ ş bu ceride-i zabı tta burada hatem-i reside olup diğer zabtiye … dördüncü numro ve üçüncü sahifeye nakl olmuş dur. Katib-i Zabı t Mehmed Hatm-i kelam. Hicri 6 Recep 1328 / Rumi 1 Temmuz 1326 / Miladi 14 Temmuz 1910 gün Perş embe Naib-i Kaza-i Mecidiye 369 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM A. DEĞERLENDİ RME A.a. TARİ HTE KIRŞEHİ R 1.KIRŞEHİ R’İ N ADI Kı rş ehir tarihi, Hititler dönemine kadar gitmektedir ile anı lmaya baslar. Fakat, ilin adı nı n o zaman ne olduğu henüz bilinmemektedir. İ lin bir ara Aquae Saravenas (Akova-Saravena) adı yla (M.Ö.2.yy.) bilindiği anlaş ı lmı ş tı r. Önceleri Makissos (Macissus) adı yla anı lan kent, İ mparator I. JüstiniaNumerus devrinde (527-568) yeniden kurulmuşve Jüstinianopolis diye anı lmaya baş lamı ş tı r. Uçsuz bucaksı z kı rı n ortası nda yükselen bu kente Türkler "Kı r ş ehri" adı nı vermiş lerdir. Kı r ş ehri zamanla halk dilinde "Kı rş ehir" oldu. Bu gün bile bazı köylerinde yasayan halk, burası nıKı r ş ehri diye anar. Kı rş ehir ismi Türkçe'dir. Bir rivayete göre de Timur'un Anadolu'ya geliş inde kendisine karsıkoyan burada yasayan halkıgöstererek "kı rı n ş ehri" dediği, daha sonra bunun Kı r ş ehri olarak değiş tiği ve bu günkü ismini aldı ğıda söylenmektedir. Şehrin Selçuklular döneminden itibaren bilinen adıKı rş ehri'dir. Türkçe olan bu ad ş ehre kurulduğu yer ve çevrenin tabii özelliğinden dolayıverilmiş tir.71 Pek çok araş tı rmacıise Kı rş ehir’in, savaş lar ve yerli halkı n göçleri sonunda tamamen harap olması ndan dolayıSelçuklu Türklerinin bu bölgeye ve il merkezine “Kı rş ehri” adı nı verdiğ ini belirtirler. 72 Şehir, bu dönemlerde aynızamanda Gülş ehri adı yla da anı lmı ş tı r. Elvan Çelebi, ilim ve tasavvuf erbabıbabasıÂş ı k Paş a’nı n sehre gelip yerleş mesiyle, burası nı n âdeta bir gül bahçesine döndüğüne ve dolayı sı yla Gülş ehri adı nı n verilmesinde bu özelliğin rol oynadı ğı na iş aret eder. İ lhanlı ve Osmanlı 71 İ lhan Şahin“Kı rş ehir Maddesi”, İ slam Ansiklopedisi, C. XXV, TDV Yayı nları ,İ stanbul 2001, s. 481 72 Sabahattin Yasar; Kı rş ehir Türkülerinin Hikâyeleri, Gazi Üniversitesi Bası lmamı şYüksek Lisans Tezi, Ankara 2001 370 kaynakları nda genellikle Kı rş ehri adı yla geçen ş ehir, muhtemelen halk ağzı ndaki söyleniş e uygun olarak Cumhuriyet döneminde Kı rş ehir biçimini almı ş tı r.73 2.TARİ HİDURUM 2.1. Eski Çağ da Kı rş ehir Kı rş ehir ilinin bulunduğu topraklar tarihte ilk defa Anadolu toprakları nı birleş tiren Hitit İ mparatorluğu’na dahil olmuş tur. Milattan önce ikinci binin baş ları nda Orta Anadolu’ya yerleş en Hititler sayı ca az olmaları na rağmen uygarlı klarıve silah üstünlükleri sayesinde buralarıkolayca ele geçirdiler. Hititlilerle birlikte Anadolu’ya gelip Sakarya kı yı ları nda yerleş en ve aynıı rktan olan Frigyalı lar M.Ö. XIII. yüzyı lda hudutları nıdoğ uya doğ ru geniş leterek Koman’a, Mazaka (Kayseri), Tian’a gibi ş ehirleri ele geçirirken Kı rş ehir’i de bu arada ülkelerine katmı ş lardı r. Kı rş ehir’in adı nı n Parnasos olduğu tahmin edilmektedir. M.Ö. VI. yüzyı lda bütün Anadolu gibi İ ran (Pers) İ mparatorluğu’na katı lan Kı rş ehir, M.Ö. IV. yüzyı lda bütün Pers İ mparatorluğu ile beraber Büyük İ skender tarafı ndan Makedonya Devleti’ne katı lmı ş tı r. 74 İ skender İ mparatorluğu parçalanı nca da bu toraklar Selevkos (Asya) Devleti’nin nüfusunu girmiş se de, daha çok Kapadokya Krallı ğı ’na ait olmuş tur. Bu krallı k önce Roma’nı n yüksek hâkimiyetini tanı mı ş , sonra tamamen Roma’ya katı lmı ş tı r.75 Roma İ mparatorluğu M.S. 395 yı lı nda ikiye bölününce bütün Anadolu gibi Kapadokya da Doğu Roma (Bizans) İ mparatorluğu’nun payı na düş müş tür. Bu sı ralarda Kı rş ehir “Makissos” adı nda önemi az bir kasaba idi. VI. yüzyı lda Justinianus, bu kasabayı yeniden kurmuş tur. Bu sebeple ş ehir bir ara da “Justinianopolis” diye anı lmı ş tı r.76Justinianus Kı rş ehir’i yeniden imar ederek kent durumuna getirmiş tir. Mazaka’da (Kayseri) ekonomik hayatı n daha canlıolması 73 İ lhan Şahin; “Kı rş ehir Maddesi”,İ slam Ansiklopedisi, C. XXV, TDV Yayı nları ,İ stanbul 2001, s. 481 74 Etem Bası noğlu, Çeş itli Yönleriyle Kı rş ehir, Filiz Yayı nları , Kı rş ehir 198, s. 19-20 75 Türk Ansiklopedisi, Milli Eğitim Bası mevi, C. XXII. Ankara, 1975, s. 73 76 Etem Bası noğlu, a.g.e., s. 20 371 nedeniyle Kı rş ehir halkıburaya göçermiş tir. M.S. 605 yı lı nda İ ran Sasani Devleti, Kı rş ehir’i istila etmiş tir.77 2.2. Anadolu Selçuklu Döneminde Kı rş ehir 1071 'de Bizans'ıyenilgiye uğratarak Anadolu'yu Türk yurdu haline getiren Türk orduları , Anadolu içlerine kadar yayı larak Anadolu Selçuklu Devleti'ni kurdular.1075'de Kutalmı ş oğlu Süleyman Sah, Kı rş ehir'i toprakları na katmı ş tı r. Anadolu'ya ve Kı rş ehir’e gelen Oguz boyları , yerleş tikleri yerlere genellikle kendi boy, oba ve yeradlarıile kiş i adları nıda vermiş lerdir. Bugün Kı rş ehir içinde kasaba ve köy adıolarak Oguz boyları ndan "Çepni, Bayı ndı r, Bugduz (Bügdüz), Kargı n, Yazı r, Kı nı k, Avş ar" boyları nı n adlarıile oba, oymak ve diğer Türkçe adlar yaş atı lmaktadı r.78 Kı rş ehir, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Anadolu’daki ş ehirler arası nda önemli bir ticari ve ekonomik fonksiyona sahipti. Bunda ş ehrin hem ahiliğin merkezi durumunda olması nı n, hem de o dönemde doğu-batıve güney-kuzey ana yolları nı n üzerinde bulunması nı n önemli rolü vardı r. Nitekim bu faaliyetlerin bir göstergesi olarak Kı rş ehir emîri olan Cacaoğlu Nûreddin’in 1272 tarihli vakfiyesine yansı dı ğ ı kadarı yla sehirde bakkal, haffâf (ayakkabı cı ), neccâr (marangoz), sakta (eskici), ketenci, helvacı , kasar (çı rpı cı ), sekkâk (bı çakçı ), bezzaz(bezci), ütabi (kumaş çı , elbiseci), saraç gibi çeş itli meslek dalları yla alakalıbirçok çarsı yla kuvvetli bir ihtimale göre çevredeki konargöçer Türkmenlerin gelmesiyle teş kil edilen ve Türkmen pazarıadı yla bilinen bir pazarı n varlı ğ ıdikkat çeker.79 Haçlı seferleri sı rası nda Orta Anadolu toprakları elden çı kmı ş tı r. Daniş mentliler 1120'de Kı rş ehir’i kendilerine bağlamı ş lar ve o dönemde Kı rş ehir "Gülş ehir" olarak adlandı rı lmı ş tı r. 1174'de Kı lı çaslan, Kı rş ehir’i yeniden Selçuklu Devleti'ne bağlamı ş tı r. II. Kı lı çaslan 1186'da Türk geleneğine uyarak devletin toprakları nıon bir oğlu arası nda paylaş tı rı nca Kı rş ehir, Muhiddin Mesud'a düş müş tür. Kardeş i Rukneddin Aslan Konya'yıele geçirdikten sonra Ankara ve 77 Avş ar Cihan, Kı rş ehir ve İ lçeleri, Ankara, 1990, s. 28. “Kı rş ehir” Yurt Ansiklopedisi, Anadolu Yayı ncı lı k, C. 7, İ stanbul 1982–1983, s. 4909–4912 79 İ lhan Şahin, “Kı rş ehir”, Diyanet İ slam Ansiklopedisi, C.XXV, s.481–484 78 372 Kı rş ehir’i de kendine bağlamı ş tı r (1203). 1220'de Alaaddin Keykubat Mengücekler'in Kemah koluna son vermiş , Mengücek boyları ndan Muzaffer Muhammed'e Şebinkârahisar'ıkan dökmeden teslim ettiği için Kı rş ehir’i tı mar olarak vermiş tir. Kı rş ehir bu dönemde imar edilmişve bir kültür kenti haline getirilmiş tir. Moğol istilasıdöneminde Kı rş ehir, Moğol orduları nı n yaylak ve kı ş lağ ı durumunda idi. Kı rş ehir Muzaffer Muhammed'e verildikten sonraki dönemde Baba İ shak çevresinde toplanan Türkmen boyları nı n silahlanmasıüzerine Selçuklu Sultanı II. Gı yasettin Keyhüsrev 60.000 kiş ilik bir orduyu yardı ma çağı rmı ş tı r. Selçuklu ordusu Türkmenleri ve bası nda bulunan Baba İ shak'ıKı rş ehir’in Malya ovası nda yenilgiye uğ ratmı ş tı r (1240). 1243 Kösedâg savası ndan sonra Moğollar Anadolu'yu kesin bir ş ekilde hakimiyetleri altı na aldı lar Sultan II. Keyhüsrev, Şemseddin İ svahhani'yi Moğ ol sultanıBatuhan'a elçi göndermiş , anlaş ma yapı lması nısağ ladı ğ ıiçin o Kı rş ehir ita amirliğ i ile subaş çı lı ğı na getirilmiş tir. IV. Kı lı çaslan zamanı nda Cacaoglu Nureddin, 1262'de Kı rş ehir' subaş ı sıolmuş tur. İ l onun zamanı nda çok geliş miş , bayı ndı r bir il haline gelmiş tir. Cacaoglu Nureddin Bey güvenlik ve barı ş a önem vermiş tir. İ lde Cacabey Medresesi ve külliyesini kurmuş tur. Memluk SultanıBaybars 1277'de Anadolu'ya gelerek Elbistan'da Moğollarıyenilgiye uğratmı ş , Selçuklu ordusunun bir bölümü bu savaşsı rası nda Memluklular'a katı lmı ş tı r. Cacabey de, kardeş i ile Mı sı r Memluk SultanıBaybars'a esir düş müş tür. Baybars, esirleri serbest bı rakı nca Cacabey Kı rş ehir’e dönmüş tür. Cacabey, Türk halkı nıkoruması , yüksek bir ahlaka sahip olmasıözü-sözü pek biri olmasıdolayı sı yla Anadolu'da çok sevilmiş tir. Öz Türkçe konuş up Türk kültürünün ve eserlerinin Kı rş ehir ve Anadolu'ya yayı lması na öncülük etmiş tir. Cacabey XIII. yy.da Anadolu'da yasamı şolan diğ er Türk büyüklerinden Hacı Bektaş i Veli, Mevlana Celalettini Rumi ile de görüş müş , hatta onları n övgülerine bile mazhar olmuş tur. Nureddin Cacabey'in 1272'de Kı rş ehir’de kurmuşolduğu Cacabey Medresesi onun adı nıebedileş tirmiş tir. Bu medrese aynızamanda bir rasathane idi. Batı Türkistan'da Ulug Bey'in rasathanesine ise Selçuklular zamanı nda Kı rş ehir Cacabey rasathanesi de derece önemli idi. Bugün cami olarak kullanı lan bu medresenin dı ş köselerinde sütunlar, uzay araçları na benzetilmektedir. Cacabey medresesinde eğ itim 373 tamamen Türkçe idi.Türk dilinin Fars kültürü içinde erime tehlikesi altı nda bulunduğu sı rada Cacabey, bir kurtarı cıolarak Türklüğü ayakta tutmuş tur. Bu sebeple Ahi Evran, Aş ı k pasa, HacıBektaş i Veli, Ahmet Gülş ehri gibi alim ve sairler eserlerini öz Türkçe yazmı ş lardı r. Bu nedenle Türk tarihinde Cacabey'in önemi büyüktür. Cacabey, Rum tekfurlarıile yaptı ğıbir çarpı ş mada ş ehit düş müş tür (1301). Türbesi Cacabey Medresesi yanı ndadı r. Selçukluları n bası na II. Mesut'un geçtiği dönemde İ lhanlıkomutanıBaycu Noyan, Anadolu’da bağı msı z davranı yordu. Malya ovası nda 300.000 kiş ilik bir ordu Baycu Noyan'ıyenilgiye uğratmı ş tı r. Bundan sonra Kı rş ehir ve çevresi yakı lı p, yı kı lmı ş tı r. Ülke dörde ayrı lmı ş ; Kı rş ehir ve yöresi Şerafettin Osman'a bı rakı lmı ş tı r. Yöre halkıbu dönemde vergilerin ağı rlı ğı ndan bunalmı ş tı r. 1317'de İ lhanlı hükümdarı nı n kardeş i Timurtaş Anadolu'da düzeni sağlamı ş ve 1322'de bağı msı zlı ğı nıilan etmiş tir. Timurtaş , Anadolu karı sı nca Memlükler'e sı ğı nmı ş tı r. Moğolları n Anadolu’ya atadı kları valilerin ağı r zulümleri, Selçuklu memurları nı n idaresizlikleri çekilmez bir hale gelmiş ti. Bu tarihlerde Kı rş ehir Bey’iolan, Moğollara karş ıuzlaş tı rı cıbir siyaset güden Nurettin Caca, Kı rş ehir’i nispeten huzur ve sükûna kavuş turmuş , Cacabey Medrese ve Külliyesi’ni kurmuş , bilginleri korumuş tur. Daha sonralarıçok karı ş ı k dönemler geçiren Kı rş ehir, Selçukluları n enkazıüzerine kurulan Eretnalı lar, Karamanlı lar, Dulkadiroğ ulları eline geçmiş tir.80 2.3. Beylikler Döneminde Kı rş ehir XIV. yüzyı l ortaları nda Eretna Beyliği'nin eline geçen ş ehir, Eretnaoğlu Mehmed Bey'in ölümünden (767/1366) sonraki iç karı ş ı klı klar sı rası nda en fazla zarar gören yerlerden biri oldu. Ardı ndan Sivas merkez olmak üzere bir devlet kuran KadıBurhâneddin'in idaresine girdi (791/1389). KadıBurhâneddin, Osmanlıve Karamanoğullarısı nı r kesiminde yer alan ş ehrin surları nıtamir ettirdi. Timur'un Anadolu'ya ilk giriş i sı rası nda Karamanoğullarıtarafı ndan yağma edilen ş ehir, Kadı Burhâneddin'in ölümünden (800/1398) sonra Osmanlı ları n eline geçti. Ankara 80 Etem Bası noğlu, a.g.e., s. 21-22 374 Savaş ı ’nı n (804/1402) ardı ndan Timur tarafı ndan Karamanoğulları 'na verildi. Timur Anadolu'dan çekilirken basta Yozgat çevresi olmak üzere Kı rş ehir yöresindeki Moğ ol aş iret grupları nı n önemli bir kı smı nıgötürdü ve onlardan boş alan yaylak ve kı ş lak mahallerine Dulkadiroğulları 'na mensup konar göçer Türkmen grupları gelmeye baş ladı . Bu durum Kı rş ehir’in, Dulkadiroğulları 'nı n idaresine girmesinde önemli rol oynadı . Kı rş ehir’de Dulkadir hanedanımensuplarıyöneticilik yaptı lar. Fatih Sultan Mehmed döneminde Dulkadiroğlu Alâüddevle Bozkurt Bey Kı rş ehir’de bulunmaktaydı . Şehir muhtemelen Fatih’in hükümdarlı ğı nı n son yı lları nda kesin olarak Osmanlıidaresine girdi. 81 2.4. Osmanlı Döneminde Kı rş ehir Osmanlıidari teş kilatı nda 1485’te Rum eyaletine tabi yerler arası nda bulunan Kı rş ehir 1526’da Bozuk’un kazalarıarası nda yer alı yordu. Kı rş ehir 1554 tarihinden itibaren müstakil sancak haline getirilmiş tir. 1485 tahrir defterlerine göre Türk nüfusun tahminen 1000 civarı nda olduğu gayr-i Müslim nüfusun ise hiç bulunmadı ğı dikkati çekmektedir. Bu dönemde ş ehre yerleş en aş iretler arası nda Tokat, Sivas ve Kı rş ehir bölgesini kendisine yurt tutan Yüzdepare Yörükleri büyük bir yekun teş kil ediyordu. Ayrı ca Konya’nı n Ova bölgesini kendisine yurt tutan at yetiş tirmekle ş öhret bulduğundan esb-Kesân (At-Çeken) adı yla bilinen teş ekküle mensup olanlar ile, Hoca Yörükleri adı yla bilinen teş ekküle mensup olanlardan da, ş ehre çok az sayı da yerleş enler vardı . Bunun yanısı ra, muhtemelen Dulkadirli ümerası ndan Osman Mirza’ya mensup olan 48 hane nüfusun da, sark tarafı ndan geldiği anlaş ı lmakta ve buna nispeten Şarkiyan adı nıalan mahallede meskûn bir halde bulunduğu görülmektedir.82 Kı rş ehir, Osmanlıdöneminde bir süre barı şiçinde yasadı ysa da Celalî ayaklanmalarısı rası nda büyük sı kı ntı lar çekti. Kanuni Sultan Süleyman tahta çı ktı ğı nda yeni bir “arazi tahriri” yaptı rdı . Hazine gelirini artı rmayıamaçlayan bu giriş im, hem tı marlısipahilerin hem de çiftçilerin zararı naydı .İ l yazı cı larısipahiler 81 İ lhan Şahin, “Kı rş ehir”, İ slam Ansiklopedisi, C. XXV, TDV Yayı nları ,İ stanbul 2001, s.481–482 İ lhan Şahin, Türk Kültürü ve Ahilik, XXI. Ahilik BayramıSempozyumu Tebliğleri, Ahilik Araş tı rma ve Kültür VakfıYayı nları ,İ stanbul 1986. s. 227–230 82 375 beratları nda kayı tlıyerlerden bir bölümünü keyfi olarak geri aldı klarıgibi, tarlaları n dönümünü ve ürünü fazla göstererek çiftçinin yükünü artı rdı lar. Sonuçta, halk arası nda yaygı nlaş an hoş nutsuzluk kı sa sürede büyük ayaklanmalara dönüş tü. Ankara-Kı rş ehir yöresinde Kalender adı nda bir tarikatçı , Divane Dündar adlı yardı mcı sı yla birlikte ayaklandı . Ayaklanma büyüyüp yaygı nlaş ı nca, seferde olan Kanuni Sultan Süleyman hemen İ stanbul’a dönerek Sadrazam İ brahim Pasa komutası nda bir orduyu Kı rş ehir üzerine gönderdi ve ayaklanma güçlükle bastı rı ldı (1528). 1560’larda da Anadolu yoğun bir kargaş a ortamıiçindeydi. Budaközü yöresinde Haki ve Suhrap adlızorbalar çevrelerine adam toplayı p halka zulmetmeye baş lamı ş lardı . Bunları n cezalandı rı lmasıiçin Kı rş ehir beyi MemişBey’e emir verildiyse de sonuç alı namadı . Bir süre sonra kent yöneticileri de soygun yapmaya baş ladı lar. Kı rş ehir kadı sı , İ stanbul’a gönderdiği mektupta, Kı rş ehir Sancak Bey’i seferde olduğundan ona vekalet eden Piri ile Subaş ıHüseyin’in halktan yasal olmayan vergiler topladı kları nıve zulüm yaptı kları nıbelirtiyordu. 1580’lerde suhte (medrese öğrencisi) ayaklanmalarıda giderek yaygı nlaş ı nca devlet baş kaldı ranları n izlenip cezalandı rı lmalarıiçin bir ferman yayı nladı . Bundan yararlanan bazı görevliler, suhteleri cezalandı racaklarıyerde halka zulüm ettiler. Nitekim 1584’te “suhte kı rma” ile görevlendirilen Manisa Valisi Şehzade Mehmet’in adamları , otuz kı rk kiş ilik bir çete oluş turarak Kı rş ehir’de köyleri bastı lar. Suçsuz insanlarıöldürerek mal ve paraları na el koydular. Baş kaldı ran Sekban bölükleri de yörede sorun çı karı yorlardı . Kı rş ehir’den Kör Bahattin ve Hüseyin adlımültezimler, Tokat’tan Kurt ve Kulakkesen Mehmet adlı iki yeniçeri, Aksaray ve Sivas sancakları nda bir bölüm tı mar sahibi ile birleş erek, yanları na aldı klarısekbanlarla Ulaklıköyünü bastı . Devlet otoritesinin zayı flamasıile ortaya çı kan “ayanlar” Kı rş ehir ve yöresinde de etkili oldular. Bunlardan, Yozgat merkez olmak üzere orta Anadolu’da güç kazanan Çapanoğulları(Çaparoğullları ), Kı rş ehir’de de etkiliydiler. Devlet, ülkede düzenin sağlanmasıve asker toplanması nda ayanlardan yardı m istiyordu. 1797 sonları nda Vidin ayanları ndan Paspanoğ lu Osman ayaklanı nca devlet, Çapanoğ lu Süleyman Bey’den yardı m istedi. O da, Kı rş ehir yöresinden asker topladı . 1799’da, Fransı zlarıMı sı r’dan çı karmak için hazı rlı k yapı lı rken Çapanoğlu Süleyman Bey’e 376 gönderilen fermanla Aladağkazası ndan 200, Kı rş ehir ve Aksaray’dan 250 asker toplanmasıisteniyordu. I.Abdülmecid döneminde (1839–1861), Çapanoğulları , Bozok ve çevre sancaklarda yeniden etkili olmaya çalı ş tı larsa da baş arı lıolamadı lar. XIX. Yüzyı lı n ortaları na doğru Çapanoğulları nı n nüfus bölgesinin dı ş ı na çı kan Kı rş ehir, yüzyı lı n geri kalan bölümünü durgun geçirdi.83 2.5. Yakı n Tarihte Kı rş ehir Kı rş ehir, XIX. yüzyı l ortaları nda önemini yitirmiş , yollar üstünde küçük bir durak yeri olmuş tur. Bu sı ralarda nüfus yaklaş ı k 3 bin 500 kadardı . Yüzyı lı n sonları na doğru Ankara vilayetine bağlısancak merkezi kentin nüfusu 8 bin 462 olarak gösterilmektedir. Kı rş ehir kazası , sancağı n merkez kazası dı r ve 185 köyü vardı r. Bu yüzyı lı n sonları nda yine de kültürel geliş mesini sürdüren Kı rş ehir’de 4 medrese, l idadi, l rüş diye, 2 iptidaiye, bir kı sı m mahalle ve köylerde 25 sı byan mektebi ve l Ermeni mektebi bulunmaktaydı . Kentte 1603 ev, 10 han, 600 dükkan, 6 kahve, 25 cami, 19 mescit, l kilise, kı ş la, l depo ve l cephanelik mevcuttu. İ dadi mektebi 1889 yı lı nda yapı larak eğitime baş lamı ş , 1903 yı lı nda da mektebin onarı mı yapı lmı ş tı r.84 Birinci Dünya Harbinin sonunda yurdumuz, Mondros Mütarekesine göre yer yer iş gal edildi. Yöneticiler kendi saltanatları nı n kaygı sı na kaldı . Bu sebeple bütün memlekette olduğu gibi Kı rş ehir’de de genel bir huzursuzluk vardı .85 Kahramanlı kları yla ünlü Anadolu'nun güzide beldesi olan Kı rş ehir, milli mücadele yı lları nda itilaf güçlerinin iş gal alanıdı ş ı nda kaldı . Resmi kayı tlara göre, iş gal dı ş ı nda kalması na rağmen milli mücadele boyunca Kı rş ehir, 285 ş ehit ve 87 gazi verdi. Kaman ve Çiçekdağı ’ndaki ş ehitlerle bu sayıçok fazlalaş ı yor. Düş man kuvvetlerinin yurdumuzu iş gal ettiği yı llarda, yani Mondros Ateş kes Antlaş ması ’nı n (30 Ekim 1918) imzalandı ğıgünlerde, Kı rş ehir Ankara vilayetine bağlıbir sancaktı . Mecidiye (Çiçekdağı ), Mucur, Avanos ve Keskin 83 Yurt Ansiklopedisi, a.g.m., s. 4912-4914. Avş ar Cihan, a.g.e. s.33 85 Etem Bası noğlu, a.g.e. s.44. 84 377 kazaları yla birlikte nüfusu 100 bin dolayı ndaydı . Nüfusun bin kadarıHı ristiyan ve Musevilerden oluş uyordu ancak araş tı rmamı z içerisinde sayı sal verilere ulaş ı lmamı ş tı r. Sancak, merkezi Ankarada bulunan 20. Kolordu'nun denetim alanı İ çindeydi.86 Kı rş ehir 1921 'de bağ ı msı z mutasarrı flı k haline gelmiş tir. Cumhuriyet döneminde il merkezi olmuş tur. 1924'te Kı rş ehir’e; Avanos, Çiçekdağı , Hacı bektaş ve Mucur bağlanmı ş tı r. 1944'de Kaman da ilçe haline gelince, Kı rş ehir’in ilçe sayı sı beşolmuş tur.20 Temmuz 1954 tarih ve 6429 sayı lıkanun, Nevş ehir’i il, Kı rş ehir’i de ona bağlıbir ilçe haline getirmiş tir. ÇiçekdağıYozgat'a, Kaman Ankara'ya, Hacı bektaş , Avanos ve Mucur ise Nevş ehir’e bağlanmı ş tı r. 1 Temmuz 1957'de çı karı lan 7001 sayı lıkanunla Kı rş ehir yeniden il olmuş tur. Bu yeni düzenlemede Kı rş ehir’e Çiçekdağı , Kaman ve Mucur bağlanmı ş tı r. Hacı bektaşve Avanos ise Nevş ehir’e dâhil edilmiş tir. Akpı nar (1987), Akçakent (1990), Boztepe (1990) yı lı nda Kı rş ehir’in yeni ilçeleri olmuş tur. Halen Kı rş ehir’e bağlıyedi ilçe vardı r.87 2.6. Kı rş ehir Tarihi Kronolojisi İ .Ö. 3000–2000 İ lk Tunç Çağı İ .Ö. 1650–1200 Hititler Dönemi İ .Ö. 1200-675 Frigler Dönemi İ .Ö. 546-332 Persler Dönemi İ .Ö.332-İ .S 18 Kapadokya Krallı ğıDönemi 18-395 Roma Dönemi 395-1070 Bizans Dönemi 1070'ler Kutalmı ş oğlu Süleyman Sah'ı n, Kı rş ehir’in de bulunduğu bölgeyi fethi. 1120 Kı rş ehir’in Daniş mentlilerin eline geçmesi. 1186 Muineddin Mesut'un yöreye egemen olması . 1190 2. Kı lı çarslan ülkeyi 11 oglu arası nda pay edince Kı rş ehir, Ankara ile birlikte Muineddin Mesut'un payı na düş tü. Avş ar Cihan, a.g.e. s.34 Yurt Ansiklopedisi, a.g.m., s. 4914 86 87 378 1207 Mevlana'nı n doğumu. 1204 Tokat'ta hüküm süren Rükneddin Arslan, kardeş i Mesut'u gözaltı na aldı ktan sonra iki oğluyla beraber idam ettirdi ve Kı rş ehir bu sürede Tokat'ta bulunan Selçuk idaresine bağlıkaldı . 1210 Horasan'ı n Niş abur Kentinde HacıBektaş -ıVeli doğdu. 1215 Kı rş ehir ve Ankara'da Seyfettin il-Deniz'in egemenliği görüldü. Bu ş ahı sİ zzeddin Keykavus'un baş lattı ğıSinop'un imarı na katı ldı . 1237 Sultan Alaaddin Keykubat'ı n, oğlu 2. Gı yaseddin Keyhüsrev tarafı ndan zehirlenerek öldürülmesi üzerine Kı rş ehir ve civarı ndaki Ahilerin ve Türkmenlerin bu sultana karsıdireniş e geçmesi. 1240 Ası k Paş a’nı n dedesi Baba İ lyas'ı n önderlik ettiği Babaî Türkmenleri hareketi Kı rş ehir’in Malya Ovası 'nda kanlıbir ş ekilde bastı rı ldı . Aynı yı l Ahî Evran tutuklandıve Konya'da tutsaklı ğıbaş ladı . Aynıyı l Yunus Emre doğdu. HacıBektaş 'ı n kardeş i Menteş , Ası k Paş a’nı n dedesi Baba İ lyas ve Baba İ shak öldürüldü. 1243 takviyeli Anadolu'nun Türklerden önceki yerlileri, Bizanslı larla da Selçuklu Ordusu, Sivas ve Erzincan arası ndaki Kösedağ'da savaş madanMoğ ollara yenildi ve Kı rş ehir’i de içine alan bölgede Anadolu, tümüyle Moğ olegemenliği altı na girdi. 1244 Moğollarla vergi karş ı lı ğıanlaş ma yapmak üzere elçi olarak giden ve Moğol Batu Han'ı n huzuruna çı kan Şemseddin İ sfahani'ye bu baş arı sı ndan dolayıhem vezirlik unvanı nı n verilmesi hem de Kı rş ehir ikna emirliği ve subaş ı lı ğ ı ile görevlendirilmesi. 1245 Konya'da tutuklu bulunan Ahi Evran salı verildi. 1246 Selçuklu sultanı tarafı ndan Mengücüklerden Kı rş ehir’de zorunlu ikametgaha tabi tutulan Melik Muzafferüddin’in, Behram Şah Medresesini inş a ettirmesi, 2. Gı yaseddün Keyhüsrev'in 8,5 yı llı k saltanatı nı n ölümü. 1257 II. Gı yaseddün Keyhüsrev'in 3. oğlundan II. Alaaddin Keykubat, Moğolları n emriyle Selçuklu tahtı na atanması nı n ardı ndan Erzurum’da kendisine verilen ziyafette, yemeğine zehir katı larak öldürüldü. Selçuklu tahtı na 379 Moğ ollarca II. Gı yaseddün Keyhüsrev'in bir baş kaoğlu IV. Kı lı çarsIan çı kartı ldı . Vezirliğine Muiniddin Pervane atandı . 1260 Cihanda mağlubiyet tanı mayan Moğolları , Kı pçak Türklerinin Mı sı r ve Suriye'de kurduklarıMemlük İ mparatorlugu ilk defa Baybars öncülüğünde Ayn Calut'de yenilgiye uğrattıve Baybars bu sayede Moğol zulmünden kurtulmak isteyenlerin umudu haline geldi. 1261 2. İ zzeddin Keykavus, 4. Kı lı çarslan tarafı ndan Moğ ol yardı mı yla tahttan atı ldı . Ahi Evran ve Mevlana'nı n oğlu Alaaddin Çelebi Kı rş ehir Emiri Cacabey tarafı ndan birçok Türkmenlerle birlikte öldürtdü. 1262 Cacaoğlu Nurettin (Cacabey) Moğolları n hükmettiği Selçuklu Veziri Pervane tarafı ndan Kı rş ehir’esubaş ıolarak atandı . Cacabey, Sultan 4. Kı lı çarslan'ı n öldürülmesiyle sonuçlanan hadiseye Kı rş ehir’den hareket ederek katı ldı . 1263 Moğollar iş gal atı nda Anadolu'da zor kullanarak Selçuklu yöneticileriyle, Memluklularla karsıolmayıiçeren bir ittifak sağladı lar. 1266 IV. Kı lı çarslan'ı n zehirlenerek öldürülmesinin ardı ndan III. Gı yaseddin Keyhüsrev küçük yasta tahta çı karı ldı . Vezirliğine daha genişyetkilerle Pervane baktı . 1271 Aş ı k Paş a doğdu. 1272 Nureddin Caca, Arapça ve Moğolca vakfiyesini yazdı rdıve Moğ ol noyanları na imza ettirdi. Cacabey medresesi yapı ldı . 1277 Cacabey, Kı rş ehir’in Malya Ovası 'ndaki 30 bin Moğol askerleri ve bası ndaki noyanları yla birlikte Baybars'la savaş mak üzere Elbistan'a hareket etti. Mı sı r, Suriye, Türk Memluklular hükümdarıBaybars, basta Pervane olmak üzere Selçuklu devletinin ileri gelenlerinin davetiyle Nisan 1277'de Kahire'den hareket ederek Anadolu'ya yürüdü ve Elbistan'da Moğollarımaglup etti. Mogollar, 6700 civarı nda ölü ve birçok esir bı raktı . Nureddin Caca ve kardeş i de esir alı ndı . Karamanoğlu Mehmet Bey, Baybars'ı n geliş ini fı rsat bilerek Moğol - Selçuk egemenliğindeki Konya'ya yürüyerek Konya'yızabdetti. Türkçenin Devlet dili oldugunu bir fermanla yayı nladı . Siyavus adı nda bir ş ehzadeyi tahta oturttu (Cimri hadisesi). Vezir Pervane, Baybars'a yardı mcıoldu gerekçesiyle Moğollar'ı n idam emri gereğ ince kı lı çla öldürüldü. Aynıyı l 30 Haziran'da Baybars öldü. 380 1278 Moğollar, Konya üzerine yürüyerek isyan eden Karamanoğullarıve onlara yardı m eden Türkmenleri kı rdı . KaramanoğullarıMehmet Bey kardeş iyle birlikte öldürüldü. Germiyanoğullan'nı n yanı na kaçan ş ehzade Siyavus'da öldürüldü. 1279 II. Gı yaseddün Keyhüsrevin oğulları ndan II. İ zeddin Keykavus Kı rı m kı yı ları nda öldü. Selçuklu tahtıRükneddin Kı lı çarslan'a kaldı . 1296 çatı ş malar Moğollar arası nda baş layanş iddetli geçimsizlik sonucu iç baş ladı . Baycu Noyan Kı rş ehir’in Malya Ovası 'nda İ lhanlıordusuna yenilerek kaçtı . 1314 Anadolu'da Moğol hakimiyetinin çökmekte olduğunu gören Olcayto Han Büyük Emir Çoban'ıAnadolu'ya gönderdi. Emir Çoban Türkmenleri huzura çağı rdı . Karamanlı lar huzura çı kmadı . 1317-1318 Ahmed-i Gülş ehri, Kı rş ehir’de İ ranlıŞeyh Feridedin Attar'ı n "Mantı kuttayr"ı nı(Kusları n dili) Türkçeye çevirdi. 1321 Yunus Emre öldü. 1333 Aş ı k Paş a öldü. 1337 Elbistan'da Dulkadir Beyliği kuruldu. 1362 Ahîlerin yönetimindeki Ankara ve Kı rş ehir, I. Murat döneminde Osmanlı lara karsıtutunamayarak Osmanlımülküne katı ldı . 1389 Kara tatarları n önderi Mürüvvet Bey, Kı rş ehir’i Kadı Burhaneddin'e teslim etti. 1390 KadıBurhaneddin askerleri ile Kı rş ehir’e gelerek I aya yakı n yoğun bir çalı ş ma ile Kı rş ehir'in etrafı nısurlarla ördürdü. Sur'un çevresine de içi su dolu hendekler yaptı rdı . 1390-1391 Yı ldı rı m Beyazı t, Anadolu üzerine yürüyerek içinde Kı rş ehir’inbulunduğu genis bir alanıteslim aldı . 1394 Karamanoğlu Alaaddin Bey, Timur'a mektup göndererek Osmanlı ya karsıiş birliği teklif etti. 1397 Kadı Burhaneddin, Akkoyunlu Karayülük Osman Bey tarafı ndan Kayseri'de bası vurularak öldürüldü. Kı rş ehir yeniden Osmanlı toprakları na katı ldı . 381 1401 Karamanoğlu Alaaddin Bey'in teklifi Timur tarafı ndan kabul edildi. Timur'un da desteğiyle Karamanoğlu Alaaddin, Kı rş ehir’i istila etti. 1402 Kı rş ehir Timur tarafı ndan istila edildi ve Karamanoğulları na hediye sunuldu. 1406 Çelebi Mehmet, Kı rş ehir’in Cemele kalesi'nde Karamanoğ lu Mehmet Bey'le buluş arak araları ndaki arazi meselesini ve kardeş i Çelebi Süleyman'a karsıiş birliğini görüş tü. 1413 Çelebi Mehmet, küçük kardeş i Musa'yıöldürdü ve Osmanlı nı n 2.kurucusu oldu. 1466 Karamanoğulları , Fatih'in İ stanbul'u fethinden sonra Fatih'in emriyle ortadan kaldı rı ldı . 1480 Dulkadirli'lerden Alaüddevle Bey'e Kı rş ehirsancağı nı n tı mar olarak verilmesi. 1489 Osmanlıdesteğinikardeş i Alaüddevle'ye karsıarkası na alan Şah Budak, Dulkadirli tahtı nıele geçirmek için kardeş i Alaüddevle'ye üzerine yürüdü, Kı rş ehir’de sancakbeyi olarak bulunan kardeş inin oglu Sah Ruh'u yakalatı p gözlerine mil çektirdi. 1514 Şah İ smail, Çaldı ran'da mağ lup edildi. 1515 Dulkadiroğlu Ali Bey, amcası Alaüddevle Bey'i bası nı kestirmek suretiyle öldürdü ve Yavuz Sultan Selim tarafı ndan Dulkadirli Beyliği’nin bası na getirildi. 1517 Memlûk devleti yı kı ldı . 1519 Bektaş ilikte 2. Pir olarak tanı nan Balum Sultan Türbesi, Dulkadiroğlu Ali Bey tarafı ndan yaptı rı ldı . 1522 Dulkadiroğlu Ali Bey, çağrı ldı ğıziyafet sofrası nda hileyle Osmanlı lar tarafı ndan öldürüldü. 1527 Hacı bektaş ’ı n torunları ndan Kalender Çelebi önderliğinde baş layan isyan bastı rı ldı , Kalender Çelebi öldürüldü. 1577 Türkmen aş iretlerinden bir ş ahı s 'Sah İ smail' olduğunu ileri sürerek güneydoğu Türkmenleri arası ndan toparladı ğıbüyük bir taraftar topluluğu ile 50 bin kiş ilik bir kuvvetle HacıBektaş 'a gelerek kurban kesti. 382 1607 Ünlü Celali elebaş ları ndan Tavil Ahmet'in kardeş i Meymun'un Kı rş ehir yöresini talan etmesi. 1777 Çapanoğulları nı n Kı rş ehir sancağı mütesellimliğini ele geçirmeleri. 19 Eylül 1919 Kuvayi milliye ş eflerinden Hamitli Rı za Bey'in Hürriyet ve İ tilaf Partisi'ne mensup, saray yanlı sıAnkara Valisi Muhiddin Paş a’yıKeskinle Elmadağarası ndaki Kı lı çlar belinde müfrezesiyle birlikte yakalayı p, Sivas'ta bulunan Mustafa Kemal'e teslim ettirmesi. 24/12/ 1919 Mustafa Kemal'in Ankara'ya gelirken Kı rş ehir’e uğraması . 1921 Kı rş ehir mutasarrı flı k oldu. 1924 Teş kilat-ıEsasiye Kanunu ile Kı rş ehir vilayet yapı ldı . Avanos, Çiçekdağ, Hacı bektaşve Mucur ilçeleri bağ landı . 1926 KurtuluşSavası 'nı n çete savaş larıdönemi içinde Hamitli Rı za olarak ünlenen Kuvay-i Milliye ş eriflerinden Kı rş ehir Mebusu Rı za Bey (Silsüpür)'in Ankara'da idam edilmesi. 1931 Louis Dola porte baş kanlı ğı nda Hashöyük'te kazıçalı ş maları baş latı ldı . 1936 Kı rş ehir Kalesi'nin eteğindeki Bedesten'in yı kı mı na karar verildi. Uzun Çarş ı ’nı n yapı mı na baş landı . 1943 Hashöyük'te 2. kazıçalı ş maları nıHalet CANBEL baş lattı . 1944 Kaman, ilçe olarak Kı rş ehir’e bağlandı . 30 Haziran 1954 6429 Sayı lıyasayla ilçe yapı lan Kı rş ehir aynıyasayla il yapı lan Nevş ehir’e bağlandı . Kı rş ehir Kaymakamlı ğ ı na Hilmi DAGCIOGLU atandı . 12 Haziran 1957 3- H. 7001 Sayı lıkanunla Kı rş ehir yeniden il yapı ldı .88 1324-1328 TARİ HLİ Ş ER’İ YYE Sİ Cİ Lİ NE GÖRE: KIRŞEHİ Rİ N SOSYAL, EKONOMİ K VE KÜLTÜREL HAYATI Kı rş ehir İ ç Anadolu Bölgesinin Orta Kı zı lı rmak Bölümünde: Güney doğusunda Nevş ehir, Güney ve Güneybatı sı nda Niğ de, Batı sı nda Ankara, Kuzey ve Adnan Yı lmaz, Küçük Asya’nı n Kı rş ehri, Kı rş ehir Belediyesi Kültür-Tarih Yayı nlarıSerisi I, Ankara 2006, s.327–332 88 383 Kuzeydoğusunda Yozgat illeri ile çevrili yüz ölçümü 6440 km² olan bir ilimizdir.89 Son derece zengin bir tarihi yapı ya sahip tipik bir Anadolu ş ehri olan Kı rş ehir’in 20. yüzyı ldaki sosyal, kültürel ve ekonomik yapı sı nı1326 tarihli Kı rş ehir Şer’iyye Sicilinin bize verdiği bilgiler çerçevesinde ş uş ekilde özetlememiz mümkündür: 3.1. Ticari ve Ekonomik Hayat Şer’iyye Sicilleri yazı ldı ğıyerin ticari ve ekonomik hayatıhakkı nda bilgi veren birinci dereceden kaynak niteliğindedir. İ lk olarak yazı lan Bursa Şer’iye Sicilinden baş layarak bu belgeler Anadolu halkı nı n yaş antı sı , geçim kaynakları , ihracat ve ithalat maddeleri, tarı m ürünleri, hukuki davalardaki paranı n cinsi, paranı n tarihi seyri ve daha pek çok konuda bilgi verecek kaynaklardı r.90 İ ncelediğimiz defter muhtevatıbakı mı ndan bize Kı rş ehir halkı nı n geçim kaynaklarıhakkı nda önemli bilgiler içermektedir. Orta Anadolu’nun Kı zı lı rmak yayı içinde bulunan Kı rş ehir'de halk ağı rlı klıolarak tarı m ve hayvancı lı k ile meş gul olmaktaydı . Bunun yanı nda küçük el sanatları ve halı cı lı kla geçimlerini sürdürmekteydiler. İ klim ve toprak yapı sı nı n özellikle hububat ziraatı na imkan tanı dı ğıilde belli baslıolarak su ürünlerin yetiş tirildiği anlaş ı lmaktadı r: arpa , buğday, darı , çavdar, yulaf, mercimek, nohut, fasulye, vs.. gibi. Yetiş tirilen tarı m ürünleriyle ilgili defterin bazıbölümlerinde (hükümlerinde) örnekler mevcuttur. Örneğ in sicilin 190 numaralıbelgedeki davada: “Şahinoğlu Karyesi sakinlerinden Hasan Kahya oğlu SarıMustafa nam diğeri Maş o bin Hasan kaza-i mezbur mahkeme-i ş eriyesinde makud meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde hâzı r-ı bil-meclis sulb-i sahih kebir oğlu Mehmed mahzarı nda takrir-i kelam ve tabir-i anilmeram idüp derki, karye-i mezkur hududu dâhilinde 15 dönüm miktarı256 kuruş kı ymetli beynel-ahali malumül-hudut bir kı ta tarladan men‘-i müdaheleme dair yine…”91Olayı n meydana geldiği yerin bir arpa tarlasıolduğu zikredilmektedir. Kı rş ehir de yetiş tirilen ve kullanı m alanıçok geniş olan hayvanlar ş ehrin ekonomisinde büyük rol oynamaktadı r. Eskiden beri ticareti yapı lan ve ürünlerinden istifade ettiğimiz bu hayvanları n sayı larıve fiyatlarıhakkı nda sicil ı ş ı ğı nda 89 Kı rş ehir İ l Yı llı ğı ,İ l Bası mevi, 1967, s.40. Ongan, Ankara’nı n 2 NumaralıŞer’iyye Sicili, Ankara 1974, s.8. 91 Kı rş ehir Şeriye Sicili, Numara: 190, s.370. 90 384 bilgilenmemiz mümkün olmuş tur. Bu kayı tlarda hayvan fiyatlarış uş ekildedir: deve: 300–200 kuruş , öküz: 100–200 kuruş , inek: 150–250 kuruş , eş ek : 100–120 kuruş , at : 400-600 kuruş , katı r: 150-200 kuruş , koyun: 2-3 Mecidiye seklinde geçmektedir. Yine sicilde bir müezzinin maaş ı nı n 550 kuruş . , cami hatibinin maaş ı nı n 135 kuruş . olduğu geçmektedir. Sicilde ortalama nafaka miktarı60 kuruş . , mihir miktarıise 500 kuruş . ile 1500 kuruş . arası nda değ iş mektedir. Genel olarak ş ehir ekonomisinde önemli bir yere sahip olan hayvancı lı kla ilgili belgelerde büyükbaşhayvanları n isimleri daha ağı rlı klıbir ş ekilde geçmektedir. Ekonomik olarak küçükbaşhayvanları n daha düş ük ücretli olmaları nı n bunda etkili olduğu anlaş ı lmaktadı r. Konularıitibarı yla sicillerde hayvan isimleri genelde zayi olan mallar ve miras ile ilgili metinlerde isimlerin geçtiğini görüyoruz. Tarı m ve hayvancı lı ğ ı n yanısı ra küçük el sanatlarıve özellikle halı cı lı k faaliyetleri gerçekleş tirilmekteydi. Genelde kadı nlar eş lerine yardı m ve aile bütçesine katkıolmasıamacıile halı , kilim, cicim, heybe, urba pala vs.. olarak adlandı rı lan dokuma faaliyetlerini icra ediyorlardı . 3.2. Sosyal Yapı Kı rş ehir 11. yüzyı ldan beri Ahilik ve Bektaş ilik gibi feyizli ocaklarıve bu ocaklardan çı kı p nam salmı şş ahsiyetleri bünyesinde yetiş tirmiş tir. Nitekim İ zmir’i Türklere kazandı ran Türk komutanıÇaka Bey, Sivas’ıİ lhanlıtalanı ndan kurtaran KadıNecmeddin İ brahim, OsmanlıDevletinin kurucusu Osman Beyin kaynatası Şeyh Edebali, Ahi EvranıVeli HacıBektaş i Veli, Âsı k Pasa Ahmedi Gülş ehir MesudıGülş ehir ve Şeyh Süleymani Türkmani gibi daha nice ş ahsiyetleri yetiş tirmiş tir.92 Böylesine önemli bir tarihi geçmiş e sahip olan Kı rş ehir diğer Anadolu kentlerinde olduğu gibi ahlaki açı dan son derece sağlam bir yapı ya sahiptir. Sosyal yaş antı sı nda Türk ve İ slam kültürünün zengin değerlerini barı ndı ran ilin 20. yüzyı lı n baş ları ndaki yapı sıhakkı nda üzerinde çalı ş tı ğı mı z Şer’iyye sicilinden yararlanarak bilgiler vermeye çalı ş acağı z. Yaklaş ı k olarak bir yı llı k bir süreyi ihtiva eden defter 92 Tarı m, C. Hakkı , Kı rş ehir Üzerine Arastı rmalar 1, Kı rş ehir: İ l Bası mevi, 1938, s.6-7. 385 ş üphesiz ki dönemin sosyal yapı sıile ilgili tam bir açı klı k getirmeyecektir. Ancak bugünkü toplum yapı sıdevam ede gelen gelenekler ve dönemle ilgili yapı lan diğ er çalı ş malarda bize ı ş ı k tutacaktı r. Sosyal hayatı n temelini ve toplumun en küçük birimini oluş turan ailenin kuruluşaş aması nı n ilk basamağıolan kı z isteme merasimi ile baş layı p evlenme, boş anma, baslı k parası , mihr, miras, nafaka ve vasi tayini gibi konular üzerinde duralacaktı r. 3.2.1.Kı zİ steme ve Evlenme Bu konuda İ smail İ brahim beyin '' Kı rş ehir vilayetinin Sağlı k ve içtimai durumu '' adlıkitabı nda su ş ekilde anlatı lı r: Evlenmesine kara verilen delikanlı nı n akrabaları ndan birkaç kadı n yörede ''dünürcü, görücü, dünür gezmesi'' seklinde adlandı rı lan bu ziyaretler sonucunda gelin adayları nı n biri üzerinde karar kı lı nı r ve kı zı n annesinde istenirdi. Anne ise eş inin görüş ünü alı p kendilerine haber vereceğini söylerdi. Yukarı da vermişolduğ umuz örnekte de görüldüğü üzere hediyeler verilir ve kayı n valide ve yakı n akrabasıo geceyi orada geçirirler ve ş enlik yaparlardı . Bu aktin icra edildiği günden itibaren gelin olacak kı z: hiç bir ş ekilde sesini duyurtmaz cevap vermek mecburiyetinde kalı rsa el ve başiş aretleriyle anlaş ı rdı . Belli bir zaman sürecinden sonra düğün merasimi için gün alı nı r ve düğün ş ahitler huzurunda ş enliklerle gerçekleş irdi. Nikâh merasiminde gelin genellikle bir vekil tarafı ndan temsil edilirdi. Kı zı n bizzat kendisine ya evlilik anı nda ya da daha sonra verilmek üzere bir mihr tesbit edilerek iki ş ahit huzurunda nikâh gerçekleş irdi. 108 numaralıbelgede; “Mecidiye Kazası nı n Kabaklıkaryesinden olup dâhil-i muhakeme edilen iş bu râfiül-kitâb Hacı Ahmed bin Osman nam kimesne meclis-i ş er‘-i ş erif-i enverde lâzı müş -ş erifde zatı tarifiş -ş er‘le muarref olan hâzı r-ıbilmeclis Yeter binti Ömer nam mezburenin bâhüccet-i ş eriye vekilleri Ali Efendi ibni Mehmed Ağa ve Mehmed Efendi ibni Süleyman Beylerle sâlifüz-zikr kaza-i mezburun Korkorlu Karyesinden hâzı r-ıbilmeclis HacıHasan bin Veli tarafı ndan dahi bâ-hüccet-i ş er‘iye vekil-i müseccel-i 386 ş er‘isi Mehmed Bey ibni HacıHalil Ağa nam muvacehelerinde zevc-i merkum Hacı Hasan bin Veliye izafetle vekil müma ileyha hazı r olduğu hâlde üzerine dava idüp takrir-i kelam idüp mezbure Yeter tarihten bil-itibar 322 senesi martı nı n birinci günü mezbure Yeterin pederi hanesinde 500 kuruş mihr-i müeccel tesmiyesiyle mezburenin kendisi hazı r olduğu halde KabaklıKaryesinden Kör Musa ve Hamza oğlu Ali ve Honaz oğlu Ali ve Çoban Hüseyin oğlu İ smail …”93 3.2.2. Mihir Evlenirken erkeğin kadı na vereceği yahut taahüt ettigi para veya maldı r. Akit sı rası nda verilmezse yada verilmeyeceği ş art koş ulsa bile kadı n mihr'e hak kazanı r. Mihr in mahiyetini kı saca özetlemek gerekirse: Mihr talak yetkisini kötüye kullanan kocaya karş ıkadı na verilmişbir silah, çeş itli nedenlerle evliliğin sona erdiğ i durumlarda kadı nı n iktisadi geleceğini temin etmek gayesine matuf bir para veya mal ve de evlenmenin akit edildiğini gösteren ona açı klı k kazandı ran bir sekil ş artı dı r.94 Bu konu ile ilgili defterden örnek vermek gerekirse: Konu ile ilgili 113 Numaralıbelgede:“Mayı s mahı15. günü akş am ile yatsu arası nda Yeterin pederi Ömer hanesinde Yeterin vekili Bocu oğlu Ömer vekâletiyle HacıHasan tarafı ndan dahi pederi Veli Çavuşbil-vekâle 201 kuruşmihr-i müeccele tesmiyesiyle Ömer Efendi oğlu Sadı k Efendi marifetiyle akd ve nikah ettiğini bilir ve bu vecih üzere...”95 3.2.3. Boş anma İ slam Hukukunda evlenme akti sona erdirilmesi mümkün olmayan ilahi bir akit olarak görülmemekte taraflarıisteği ve mahkeme kararıile sona erdirilebilen bir akit olarak görülmektedir. Erkeğin boş anma iradesine ağı rlı k verilmekte çok önemli bir müessese olan evliliğ in dağı lmamasıhissi ve sabit sebeplerle kolay yı kı lmamasıiçin her türlü tedbir alı nmı şbulunmaktadı r. Erkeğe talak adıile karı sı nıkendi hür 93 Kı rş ehir Şeriye SiciliNumara: 108, s.252-253. Pekalı n,Mehmet Zeki, Tarih Deyimleri veTerimleri Sözlügü, 2, Baskı ,İ stanbul :1983,s.51 95 Kı rş ehir Şeriye Sicili Numara:113, s.260 94 387 iradesiyle veya hâkimin veya bir din adamı nı n müdahalesi olmadan boş anma hakkı tanı mı şise de bu hakkı n su istimal edilmemesi için bazımaddi ve manevi tedbirler almı ş tı r. ''Allah'ı n karş ı sı nda en hoşolmayan helal talak yani boş anmadı r''. Yine ''Allah evlenme ve boş anmayıkendi nefsi heveslerine alet edenlere lanet etsin'' ş eklindeki Hz. Peygamberimizin sözleri dini müeyyidelere misal olarak zikredilebilir. Boş anma sonunda yerine getirilmesi gereken mihr gibi mali yükümlülüklerde maddi tedbirlere örnek olarak gösterilebilir .96 3.2.3.1. Talak: Erkeğin kadı nıkendi isteğiyle boş aması dı r. 3.2.3.2. Muhal-hul: Tarafları n karş ı lı klıisteği ile yapı lan boş anmadı r. 3.2.3.3. Menkume: Ölüm sebebiyle gerçekleşen boşanmalar.97 İ ncelenen defterde yine boş anmalarla ilgili hükümlerin yanısı ra erkek hukukunun üzerine düş enleri yaptı ğıhalde kadı nı n kendisine itaat etmediği veya evi terk ettiği durumlarda kocanı n mahkemeye müracaatıve mahkemenin de kadı na veya tescil edilmişvekiline yaptı ğıuyarısöz konusudur. Boş anma ve bu tip davalarla ilgili defterimizde on altıadet hüküm bulunmaktadı r. Bu konu ile ilgili defterden örnek vermek gerekirse: Konu ile ilgili 71 Numaralıbelgede;“Kı rş ehri Sancağı na muzaf Mecidiye Kazasıkuraları ndan Kayaklı Karyesi sakinlerinden sâhib-i arzuhal Ali Çavuşoğlu Halil İ brahim bin ali Çavuş nam kimesne kaza-i mezkur hükümet konağı nda mahkeme-i ş er‘îye mahsus odada ma‘kûd meclis-i ş er‘-i ş erîf-i enverde KabaklıKaryesi sakinlerinden zâtıMecidiye Kazası Hapishane gardiyanıHasan Ağa bin Halil ve piyade neferâtı ndan Abdurrahman bin Halid Ağa tarifleriyle muarref olan Nazik bin Mehmed Ağa mahzarı nda bit-tû‘ ver-rı za ikrar-ıtam ve takrir-i kelam idüp der ki;” 98 3.2.4. Veraset ( Miras ) Kı rş ehir Şer’iyye Sicilinde alacak verecek davaları nı n ardı ndan en yoğun olarak karş ı laş tı ğı mı z miras davaları dı r. Askeri verasetlerde bunlara eklersek ilk sı raya yükselmektedir. İ slam hukukunda miras davaları yla ilgili olarak ölenin 96 Cin-Akgündüz,Türk Hukuk Tarihi 2, s. 88-89. Cin Halil, İ slam ve OsmanlıHukukunda Evlenme, Konya:1998, s.210-215. 98 Kı rş ehir Şeriye Sicili Numara:71, s.205 97 388 cenazesinin kaldı rı lmasıiçin gerekli techiz ve tevkin masraflarıyapı lı r. Ardı nda ölenin ş ahı slara ait borçlarıödenir. Sı rası yla vasiyeti varsa yerine getirilir. Feraiz sahipleri denilen birinci dereceden mirasçı ları n hisseleri bir fariza olarak Kuran-ı Kerim, sünnet ve icma tarafı ndan takdir ve tespit edilmişolduğ undan ikinci dereceden olan mirasçı lar bunlar bulunmadı klarıveya bulunup da payları nıaldı ktan sonra terekede bir ş eyler kaldı ğ ıtakdirde hisselerini alabilirlerdi.99 Bu konu ile ilgili defterden örnek vermek gerekirse: Konu ile ilgili 148 Numaralıbelgede:“Veledli Karyesi sakinlerinden iken bundan akdem Konya Ovası nı n ı skasıameliyatı nda çalı ş makta iken vefat eden Asaf oğlu Ali ibni Asafı n varisleri olduğunu iddia eden müteveffa-yımerkumun zevcesi Nuriye binti Mehmed ve li-ebeveyn er karı ndaş larıMustafa ve Mahmut benan-ıAsaf kaza-i mezkur mahkeme-i ş eriyesinde ma‘kûd meclis-i ş er‘iyemizde OdacıYusuf Ziya Efendi bin Seyyid muvacehesinde üzerine dava ve takrir-i kelam edip müteveffa-yımevrusumuz Ali ibni Asafı n müma ileyh Yusuf Ziya Efendi yedinde 40 kuruşalacağ ı nı…” Bu konu ile ilgili defterden örnek vermek gerekirse: Konu ile ilgili 138 Numaralıbelgede: “Korkorlu Karyesi sakinlerinden ikisi bundan 11 gün akdem vefat iden Veli Ahmed oğlu Musa bin Hasanı n veraseti zevce-i menkûha-i metrûkesi Zeliha binti Mehmed Ali ile validesi Verene binti Mustafa ve sulbi sağir oğlu Haydar ve sulbiye-i sağire kı zlarıHalime ve Döndü ve sulbiye-i kebire kı zlarıHasna ve Emine ve Elif ve mezbure Zelihanı n batnı nda yedi aylı k mahal-i mevkuf takdir-i Allah Abdullaha münhası ra idüğü bil-ihbar takririnden…”100 3.2.5. Askeri Veraset Kı rş ehir’in 17 NumaralıŞer’iyye Sicilinde veraset davaları nı n içinde askerde hayatı nıkaybetmişş ahı slara ait malları n paylaş ı mı nıdair kayı tlar oluş turuyordu. Bu davalarda mirası n paylaş ı mı nı n yanısı ra hayatı nıkaybeden askerlerin isimleri ve birliklerinin belirlenmesini de sağlamı ş tı r. 99 İ smail İ brahim, Kı rş ehir Vilayetinin Sı hhi ve İ çtimai Cografyası , Kamil BÜYÜKER (haz.), Ankara :Eylül Yayı nları , 2003, s.36. 100 Kı rş ehir Şeriye Sicili Numara:138, s.292. 389 Bu konu ile ilgili defterden örnek vermek gerekirse:Konu ile ilgili 100 Numaralıbelgede: “Kı rş ehri Sancağı na muzaf Mecidiye Kazasıkurâları ndan Kilise Fakı lu karyesi sâkinlerinden ve efrâd-ıasâkir-i ş âhâneden iken bundan akdem vefat iden Mansur oğ lu Ömer bin Mansurun veraseti vâlidesi Ayiş e biraderleri Mehmed ve Ahmed ve Emin ve hemş ireleri Şehriban ve Elifeye münhası ra olduğ u ve anlardan baş ka vârisi ve terekesine müstehakk-ıaharıolmadı ğımüddeiye-i merkumandan Mehmed Efendi bin Abdurrahman Ağa ve Abdurrahman bin Mehmed Efendi ş ahadetleriyle merkûmları n verasetlerine…”101 3.2.6. Vakı f Vakı f Vlll. Asrı n ortaları ndan XlX. Asrı n sonuna kadarki dönemde İ slam ülkelerinin sosyal ve iktisadi hayatı nda, önemli rol oynayan dini ve içtimai bir müessesenin adı dı r. Vakı f hayı r sahiplerinin insanlı k ve toplumun menfaati için ş ahsi servetini tasarruf hakkı nda vazgeçerek hiçbir menfaat beklemeksizin gönüllü olarak kurumsallaş tı rması dı r.102 OsmanlıDevleti düzeninde devlet; vatandası n canı nı , malı nı, hürriyetini muhafaza ve asayiş ini temin etmekle mükellefti.Bayı ndı rlı k eseri yaptı rmakla vatandaş ıokutmakla, ibadeti için mabat yapmakla mükellef değildi. Devlet toplumun bu ihtiyaçları nıvakı f adıverilen müesseseler sayesinde gerçekleş tirirdi. 1326 numaralı Kı rş ehir Şer’iyye sicilinde toplam olarak altı adet vakı f ismi zikredilmektedir.103 Türk ve İ slam tarihinin en önemli ş ahsiyetleri arsı nda bulunan; Türk tasavvuf edebiyatı nı n değerli sairi ve Maarrifnamenin yazarıAsı k Pasa, Anadolu Ahilerinin Piri Ahilik teş kilatı nı n kurucusu Ahi Evran-ıVeli’nin de bulunduğu bu vakı flar ş unlardı r: 1-HacıBektaş -ıVeli Sı rruhu'l-Ali Hazretleri Vakfı 2-Şah Mehmet Vakfı 3- Muslı hiddin Vakfı 4- Ahi Evran-ıVeli Sı rruhu'l-celi Hazretleri Zaviyesi Vakfı 101 Kı rş ehir Şeriye Sicili Numara:100, s.235. Yı ldı zeli Bahaeddin, ‘’Vakı f’” İ slam Asiklopedisi, c.Xlll, İ stanbul:1993, s.170. 103 Öztuna Yı lmaz, OsmanlıDevleti Tarihi,Kültür Bakanlı gıYayı nları , Ankara: 1998, c.II,s.161. 102 390 5-Sultan Alaüddevle Camii Serifi vakfı 6- Aş ı kpaş a ve Veli sı rruh'ul-Ali Hazretleri vakfı 391 B. 17 NUMARALI KIRŞEHİ R ŞER’İ YE Sİ Cİ Lİ NE GÖRE KIRSEHİ R’İ N DEĞERLENDİ Rİ LMESİ 1. 17 NUMARALI KIRŞEHİ R ŞER’İ YYE Sİ Cİ Lİ Nİ N KONULARA GÖRE DAĞILIMI 1.1. TABLOSAL DAĞILIM Konusu Belge Numarası Toplam Veraset ( Miras ) 2, 21, 22, 35, 42, 57, 58, 60, 61, 62, 69, 73, 80, 85, 96, 100, 119, 120, 121, 138, 139, 140, 141, 142, 145, 146, 148, 149, 152, 154, 155, 156, 157, 159, 160, 161, 46 166, 167, 171, 172, 175, 176, 180, 184, 185, 191 Talak (Boş anma ) 1, 3, 5, 27, 48, 51, 63, 64, 65, 66, 67, 71, 16 101, 128, 165, 194, 195 Nikah 6, 7, 12, 13, 17, 18, 19, 32, 34, 38, 59, 68, 70, 74, 77, 89, 90, 91, 95, 97, 103, 104, 108, 109, 110, 112, 113, 114, 115, 33 136, 137, 169, 193 Mehir - Mihir 153 1 Katl Davası 178, 182 2 Alacak – Verecek Davası 9, 44, 52, 53, 54, 55, 56, 75, 78, 150, 170, 187, 188, 189, 196, 197 16 Diyet Parası 192 1 Toprak Davası 117, 164, 168, 190 4 392 Vekalet 8, 10, 11, 14, 20, 23, 26, 36, 45, 80, 85, 105, 106, 107, 111, 125, 130, 162, 163, 23 174, 177, 179, 181 Asker Veraseti 99, 100 2 Tayin – Atama 4 1 Mal- Hayvan Davası 29, 30,31, 39, 43, 46, 47, 87, 88, 92, 93, 94, 129, 131, 132, 133, 134, 135, 144, 23 147, 151, 158, 173 Mal Çalı ntı - Hı rsı zlı k 24, 49, 50, 81, 82, 83, 98, 116, 143 9 Emanet 126, 127 2 Şahit Dinleme 15, 183 2 Açı k Artı rma 122, 123 2 Şahitlik 15, 25, 33, 37, 79 5 Haciz 118 1 Evlatlı k 41 1 Ferman 86 1 Tezkere 40 1 Hası lat Cetveli 84 1 Hası lat Defteri 76, 72 2 Emanet Mal 28 1 Temyiz 16 1 393 1.2. 17 NUMARALI ŞER’İ YE Sİ Cİ Lİ NDE İ SMİGEÇEN YERLER İ SMİ ADEDİ BELGE NO: -AAcıKaryesi 5 54,144 Arslan Hacı lıKaryesi 1 70 Ahmedli Karyesi 14 3, 17, 18, 119, 120, 122, 125, 133, 136,147,172 Ak Pı nar Karyesi 2 19 Ankara Vilâyeti 3 85,119,121 Akbı yı klıKaryesi 2 42, 118 Ali Fakı lu Karyesi 2 50 Alaca HasanlıKaryesi 3 52, 60 Ayvalı k Karyesi 3 94 AkdağMadeni Kazası 1 103 Alahacı lıKaryesi 2 116,160a, Azize Karyesi 1 131 AkdağYaylası 1 133 Alala Karyesi 2 144 Abdal Uş ağıSağir Karyesi 1 153 Ayazma Mahallesi 2 154 Ankara Gureba Hastanesi 1 166 Arefeoğlu Karyesi 1 169 Alay 7 2,24,85,153,154,173 Avanos Kazası 1 196 -B- Beş ikli Karyesi 14 63, 109, 119, 121, 124, 168, 170 Boğaz Ucu Karyesi 2 43, 63 Behernek Karyesi 3 87, 163 394 Bahçe Pı nar Karyesi 2 87 Behrenli Karyesi 1 87 Boğaz Evci Karyesi 2 99 Boladan Karyesi 2 111 Boyalı k Kasabası 4 126, 137, 171 -CÇam Dere Karyesi 3 60 Çanak Pı nar Karyesi 5 8, 9 Çarş ukiler Mahallesi 1 126 Cebeli Balası 1 24 Çanak Mahallesi 1 35 Çorum Mutasarrı flı ğ ı 1 44 Çevirme Karyesi 1 79 Çorum Sancağı 1 82 Çimpek Dağı 1 98 Cami-i Kebir Mahallesi 3 103, 171 - D- DalakçıKaryesi 2 52 Dersaadet 5 154, 172 Dere Boynu 1 154 -EEmirler Karyesi 1 75 Eğerçi Karyesi 3 88 -G- GüngüşKaryesi 7 57, 68, 93, 136 Gülleli Karyesi 1 19 GümüşÖren Karyesi 1 49 Güllü Höyük Karyesi 2 75 Göl Yeri 2 164, 168 Gök Ahmedli Karyesi 6 125, 133, 147 395 -HHorkorlu Karyesi 3 69 Hükümet Konağ ı 47 20, 25, 28, 39, 41, 43, 45, 46, 50, 59, 70, 71, 73, 74, 75, 77, 78, 81, 82, 83, 87, 88, 89, 93, 98, 105, 107, 111, 116, 128, 135 HacıHasanlıKaryesi 14 27, 131, 145, 163, 165 HacıAhmedli Karyesi 14 3, 18, 53, 119, 121, 122, 124, 125 HakkalıKaryesi 1 35 Hafı z Oğlu Sokağ ı 1 154 Himmet Uş ağıKaryesi 1 26 HacıDuraklıKaryesi 7 46, 53, 119, 121 HacıOğlu Karyesi 1 51 - I - İİ kili Karyesi 15 5, 6, 7, 10, 11, 12, 13, 17, 18, 44 İ skilip Kazası 2 44 İ pekli Karyesi 3 111 -K- Kı rş ehri Kazası 25 52, 58, 73, 83, 130, 150, 154, 168, 178 Kı rş ehri Sancağı 16 58, 71, 73, 83, 87, 92, 96, 100, 106, 107, 118, 130, 152, 153 Keskin Kazası 6 26, 45, 70, 74, 131 Kara Tahta Karyesi 1 127 Kenan BeğKaryesi 1 45 Kazı r Uş ağıKaryesi 1 131 Kı zı l Koca Karyesi 1 88 Koca Hisar Kazası 1 135 KayaklıKaryesi 11 71, 74 Karayol Karyesi 1 135 KarnıKoca Nahiyesi 1 137 396 Kı zı l Nahiyesi 1 83 Karagöz Karyesi 2 144 Korkorlu Karyesi 18 69, 95, 97, 106, 107, 108, 112, 113 Köseoğlu Mahallesi 1 96 Konya Ovası 1 148 Köse Fakı lu Karyesi 3 117, 156 Kı rdök Karyesi 30 3, 5, 6, 7, 10, 12, 17, 18, 122, 147 Kalkan Sagir Karyesi 1 21 Kilisa Fazlu Karyesi 1 22 Kara Ova 3 23, 26 Kelmas Karyesi 2 47 Köseli Karyesi 11 150, 184, 186, 187, 188 KabaklıKaryesi 12 71, 99, 105, 106, 107, 108, 112, 144 Kilise Fakı lu Karyesi 3 100 Kara Mağara Nahiyesi 1 133 Kaya Baş ıMahallesi 3 5, 10, 11 -M- Mecidiye Müftülüğ ü 1 25 Mecidiye Kasabası 6 38, 41, 112, 131, 159 Medrese Mahallesi 1 49 Mahsenli Karyesi 25 32, 33, 34, 36, 37, 45, 56, 75, 92, 96, 173, 174, 175 Mecidiye Kazası 141 1, 2, 3, 5, 8, 9, 10, 11, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 28, 29, 30, 31, 35, 36, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 53, 54, 55, 56, 58, 59, 62, 63, 69, 70, 71, 73, 74, 75, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 87, 88, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 107, 108, 111, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 125, 126, 128, 130, 131, 133, 397 135, 136, 137, 138, 139, 140, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 154, 155, 156, 158, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175, 177, 178, 179, 180, 184, 185, 187, 188, 189, 190, 196 Mezran Mahallesi 1 85 Mahmudlu Karyesi 1 163 -N- Naskan Bey Karyesi 1 136 Nohutlu Zir Mahallesi 1 116 Nigeroğlu Karyesi 3 144, 161 -O–Ö Orta Köy 2 154, 172 Ömer Uş ağıKaryesi 10 54, 55, 58, 196, 197 Öksüz Kale Karyesi 7 44, 46, 47, 61, 139, 152 Ömer Uş ağıKaryesi 10 54, 55, 58, 195, 197 - S- ŞSatanlıNahiyesi 1 170 SafalıKaryesi 12 39, 48, 70, 73, 130 Sarı calu Kasabası 2 9 SakalıKaryesi 15 39, 48, 160, 169, 177, 178, 183, 191 SelmanlıNahiyesi 2 74, 169 Sekilü Karyesi 7 74 Sekilü Mahallesi 2 85 Sofular Karyesi 4 78 Sungurlu Kazası 3 82, 93 Şemili Karyesi 2 24, 62 Şebiler Karyesi 1 128 ŞahlıKaryesi 1 143 398 Şedidler Karyesi 1 180 Şahin Oğlu Karyesi 2 180, 190 Şahid Oğlu Karyesi 3 88 -T Teflek Sağir Karyesi 6 20, 59, 116, 133 Timurlu Karyesi 1 27 Tan Bekirli Karyesi 5 28, 29 Tekke Mahallesi 1 38 Tozkaya Mahalesi 1 39 TerzbanlıKaryesi 1 47 Teflek Kebir Karyesi 17 1, 23, 59, 80, 83, 104, 160, 169 Tüfenk Karyesi 1 80 Tosunburnu Karyesi 4 128, 129, 180, 189 Timür Karyesi 1 23 Tahli Karyesi 1 143 -U – ÜUzun Pı nar Karyesi 1 119 UcıKaryesi 1 43 Üç Kuyu Karyesi 3 38, 87 -VVeledli Karyesi Veledli Karyesi 13 6, 7, 10, 11, 41, 53, 148 -YYozgad Kasabası 2 38, 39 Yozgat Sancağı 1 49 Yamaklar Karyesi 1 39 Yerköy Karyesi 5 53, 54, 137, 147 Yeni Beyat Karyesi 2 75 Yelekli Karyesi 4 81 YorgalıKaryesi 4 82 399 Yörüklü Karyesi 1 93 YukarıHacıAhmedli 1 119 Yançer Karyesi 1 131 Yeni Beyan Karyesi 1 143 Yozgat Mutasarrı flı ğı 2 133, 189 Karyesi -ZZalim Uş ağıKaryesi 2 74, 75 400 SONUÇ VE DEĞERLENDİ RME OsmanlıDevleti’nin sosyal, dini, ekonomik, askeri ve idari konuları yla ilgili ayrı ntı lıbilgi veren ş er’iyye sicillerinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi ile tarihe ı ş ı k tutacak ilk elden sağ lı klıbilgilere ulaş ı lacağıgibi, geçmiş le bugün ve gelecek arası nda köprüler kurularak geleceğe sağlam adı mlarla bası lması sağlanacaktı r. Aksi takdirde tarihinden uzak kalı p yaş anan olaylardan ders çı karamayan milletler yok olmaya mahkûmdurlar. Bu çerçevede tarihe küçük bir ı ş ı k tutmak adı na 17 Numaralı Kı rş ehir Şer’iyye Sicili’nin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi” yapı larak özelde Kı rş ehir’in, genelde ise OsmanlıDevleti’nin sosyal, iktisadi, idari durumuyla ilgili önemli bilgilere ulaş ı lmaya çalı ş ı lmı ş tı r. Sicilin kaydedildiği zamanda Kı rş ehir’de bulunan mahalle ve köy isimlerinin birçoğ unun günümüzde de aynıkalması , Türk milletinin tarihine verdiği önemi gösterir. Türk milletinin tarih boyunca birçok büyük devlet kurup, uzun yı llar bu devletlerini ayakta tutabilmeleri de tarihlerine verdikleri önemde yatar. Yapmı ş olduğumuz araş tı rma göstermiş tir ki ş er’i ye sicilinden ele aldı ğı mı z sancak, belde ve kazanı n idari, sosyal, kültürel ve iktisadi yapı sı na iliş kin çeş itli ipuçlarıelde edilmektedir. Buradan hareketle farklıyönleriyle ele alacağı mı z bir ş ehir veya kaza merkezlerinin ş er’i ye sicillerini taramakla istediğ imiz sonucu elde edebiliriz. Bununla da kalmayı p tespitlerimizi geniş leterek incelediğ imiz dönemde Osmanlı Devliti’nin ş ehir ve kaza yönetimi, iktisadi ve kültürel yapı sı nıortaya koymuş oluruz. Müslim ve Gayr-i Müslimler bazıyerleş im yerlerinde iç içe yaş adı klarıgibi bazıyerlerde ise ayrıayrıyaş amaktadı rlar. Müslim ve Gayr-i Müslimlerin dayanı ş ma içinde olduklarıve herhangi bir sorun yaş amadı klarıbelgelerde açı ktı r. Bunun en güzel örneği mahkemelerde birbirlerini ş ahit göstermeleri ve vekil tayin edebilmeleridir. Devletin vergi meselesinde hassas olduğu gibi halkı n da hassas davrandı ğıgözlenmektedir. Mahkemelerde, kiş ilerin yemin ederek davanı n seyrini lehine çevirebildikleri açı k olması na rağmen bu meselede hassas olduklarıve mahkemenin aleyhlerine neticeleneceğini bildikleri halde yalan yemin etmedikleri 401 görülmektedir. Bunun izahı , halkı n ahlaki seviyesinin yüksek olması na bağlanabilir. Diğer bir meselede sanı lanı n aksine kadı nları n sosyal hayatta gayet aktif olmaları dı r. Bu belgelerde açı kça ortaya çı kmaktadı r. Ayrı ca boş anma hadiselerinde kadı nları n hakları nı n korunduğu anlaş ı lmaktadı r. Kocanı n karı sı nıboş ayabildiği gibi kadı nı n da kocası nıboş amak için mahkemeye baş vurduklarıgörülmektedir. Bu bağlamda, ş er’iyye sicilleri ile ilgili yaptı ğı mı z bu çalı ş mamı zı n, tarihimizle ilgili yapı lacak olan araş tı rmalara katkısağlayacağı na olan inancı mı z tamdı r. Temennimiz son yı llarda ş er’i ye sicilleri üzerine yapı lan çalı ş malarda görülen canlı lı ğı n devam etmesidir. 402 Bİ BLİ YOĞRAFYA AKGÜNDÜZ, Ahmet; “Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri”, Osmanlı Ansiklopedisi, C. X, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000 ………………; Belgeler Gerçekleri Konuş uyor, İ zmir 1990 ………………; Şer’iyye Sicilleri, C. 1, Türk DünyasıAraş tı rmalarıVakfıYayı nı , İ stanbul 1988 ……………...; Kânunnâmeler, C.1 s.87 ……………...; Türk Hukuk Tarihi. C. 1, 3. Baskı , OSAV Yayı nları ,İ stanbul 1995 ……………..; Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri AKGÜNDÜZ, Murat; “Klasik Dönem OsmanlıDevlet Teş kilatı nda Şeyhülislamlı k”, Türkler Ansiklopedisi, C. 9, Yeni Türkiye Yayı nları ATTAR, Fahrettin; “KadıMaddesi”, İ slam Ansiklopedisi , C XXIV, TDV Yayı nları ,İ stanbul 2001, s. 98 ATALAR, Münir; “Şer’iyye Mahkemelerine Dair Kı sa Bir Tarihçe”, AÜ İ slâm İ limleri Enstitüsü Dergisi, Sayı4, Ankara 1980 AVŞAR, Cihan; Kı rş ehir ve İ lçeleri, Ankara, 1990 AYDIN, M. Akif; “Osmanlı da Hukuk”, OsmanlıDevleti Tarihi, C. 2, Feza Yayı ncı lı k, İ stanbul 1999 403 AYDIN, M. Akif; “OsmanlıHukukunun Genel Yapı sıve İ sleyiş i”, Türkler Ansiklopedisi, C. X, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2002 AYDIN, M. Akif; “Osmanlı da Hukuk”, OsmanlıDevleti ve Medeniyeti Tarihi, ed.: E. İ HSANOĞLU İ stanbul BARDAKOĞLU, Ali; “Osmanlı Hukukunun Şer’iligi Üzerine”, Osmanlı Ansiklopedisi, C. 6, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000 BASINOĞLU, Etem; Çeş itli Yönleriyle Kı rş ehir, Filiz Yayı nları , Kı rş ehir 198 BAYINDIR, Abdülaziz; “Osmanlı ’da Yargı nı nİ ş leyiş i”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. VI, Yeni TürkiyeYayı nları . Ankara 2000 …………………; İ slam Muhakeme Hukuku, Acar Matbaacı lı k, İ stanbul:1986 C. Hakkı , TARIM; Kı rş ehir Üzerine Arastı rmalar 1, Kı rş ehir: İ l Bası mevi, 1938 Cİ N Halil – AKGÜNDÜZ Ahmet; Türk İ slam Hukuku Tarihi 2, C.1, Timaş Yayı nları .İ stanbul 1990 DEVELİ OĞLU, Ferit; Osmanlı ca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, 23. Baskı , Aydı n Kitapevi, Ankara 2006 Dİ YANET İ SLAM ANSİ KLOPEDİ Sİ ; “Kı rş ehir” C.25 FEDAYİ , Cemal; “Osmanlı Devletinde Şeyhülislamlı k Kurumu”, Osmanlı Ansiklopedisi, C. VI, YeniTürkiye Yayı nları , Ankara 2000 FENDOĞLU, Hasan Tahsin; “Osmanlı da Kadı lı k Kurumu Bağı msı zlı ğı ”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. V,. Ankara 2000, 404 ve Yargı nı n GÖKBİ LGİ N, M.Tayip; “KanunıSultan Süleyman Devri Bursa Şer’iyye Sicilinden” İ smail HakkıUZUNÇARSILI’ya Armağan, Ankara :1988 GÜNDÜZ, Tufan; Şer’iyye Sicilleri ve Tarihi Kı ymeti, C.XII , Ankara: 1992, Türk Yurdu Cİ N, Halil; İ slam ve OsmanlıHukukunda Evlenme, Konya:1998 İ PŞİ RLİ , Mehmet; “Kazasker”, İ slam Ansiklopedisi, C. XXV, TDV Yayı nları , İ stanbul 2001 İ smail, İ BRAHİ M, Kı rş ehir Vilayetinin Sı hhi ve İ çtimai Cografyası , Kamil BÜYÜKER (haz.), Ankara :Eylül Yayı nları , 2003 KARACA, Zülfiye; 23 NumaralıKı rş ehir Ser’iyye Sicili'nin ( M. 16 Nisan-24 Ağustos 1912)Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri 2007 KÖSE, Saffet; “Osmanlı ’da Ser’i Cezalar”, İ slâmiyât Dergisi, C. 2, sy. 4, Ankara 1999Kı rş ehir İ l Yı llı ğı ,İ l Bası mevi, 1967 ONGAN, Ankara’nı n 2 NumaralıŞer’iyye Sicili, Ankara 1974. ORTAYLI, İ lber; “KadıMaddesi”, İ slam Ansiklopedisi, C XXIV, TDV Yayı nları , İ stanbul 2001 ÖZBİ LGEN, Erol; OsmanlıHukukunun Yapı sı ,İ stanbul 1985, s. 43 ÖZTUNA, Yı lmaz, OsmanlıDevleti Tarihi, Kültür Bakanlı ğıYayı nları , Ankara: 1998 405 PEKALIN, Mehmet Zeki, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlügü,2 Baskıİ stanbul: 1983 SERTOĞLU, Mithat, OsmanlıTarih Lugatı ,İ stanbul:1986 ŞAFAK, Ali; “OsmanlıDevleti’nde Dinin YargıÜzerindeki Etkisi” Osmanlı Ansiklopedisi, C. 6, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000 ŞAHİ N, İ lhan; “Kı rş ehir Maddesi”, İ slam Ansiklopedisi, C. XXV, TDV Yayı nları , İ stanbul 2001 ……………..; Türk Kültürü ve Ahilik, XXI. Ahilik BayramıSempozyumu Tebliğleri, Ahilik Araş tı rma ve Kültür VakfıYayı nları ,İ stanbul 1986 ŞEN, Murat; “OsmanlıHukukunun Yapı sı ”, OsmanlıAnsiklopedisi, C. VI, Yeni Türkiye Yayı nları , Ankara 2000, s. 327 TAŞ, Kenan Z.; İ brahim Özcoş ar; Hüseyin H. Güneşve Diğerleri; 195 Nolu Mardin Şer’iyye Sicili Belge Özetleri ve Mardin, Mardin Tarihi İ htisas Kütüphanesi Yayı nları ,İ stanbul 2006 TÜRK ANSİ KLOPEDİ Sİ ; Milli Eğitim Bası mevi, C. XXII. Ankara, 1975 UZUNÇARSILI, İ smail Hakkı , Osmanlı Devletinde İ lmiye Teş kilatı , Türk Tarihi’nin Ana Hatları ,İ stanbul: Aksam Matbaası , 1977 YAŞAR, Sabahattin; Kı rş ehir Türkülerinin Hikâyeleri, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara 2001 YILMAZ, Adnan, Küçük Asya’nı n Kı rş ehri, Kı rş ehir Belediyesi Kültür-Tarih Yayı nlarıSerisi I, Ankara 2006 406 YILDIZELİ , Baheeddin, “Vakı f’’ İ slam Asiklopedisi, C.Xlll, İ stanbul:1993 YURT ANSİ KLOPEDİ Sİ ; Kı rş ehir Maddesi, Anadolu Yayı ncı lı k, C. 7, İ stanbul 1982–1983. 407 ÖZGEÇMİ Ş 1981 yı lı nda Kı rı kkale’nin Yahş ihan İ lçesinde doğdu. 1991 yı lı nda Yahş ihan Namı k Kemal İ lkokulunu bitirdi. 1995 yı lı nda Yahş ihan Orta Okulunu bitirdi. 1998 yı lı nda Yahş ihan Lisesini bitirdi. 2000 Yı lı nda Niğde Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Tarih bölümüne yerleş tirildi. 2004 yı lı nda aynıÜniversitede Lisansı nıtamamladı . 2007-2008 Eğitim-Öğretim yı lı nda Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim dalı , Yakı nçağtarihinde dalı nda Yüksek Lisans öğrenimine baş ladı . İ letiş im Bilğ ileri Adres : Alaaddin Mahallesi 55. Sokak No:14 Yahş ihan / Kı rı kkale Tel : 0546 859 73 98 – 0318 357 29 07 E-mail : [email protected] 408
© Copyright 2024 Paperzz
