ZİHİN ENGELLİLER EĞİTİMİ

ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ
ZİHİN ENGELLİLER EĞİTİMİ
ANABİLİM DALI
Zihin Engelliler Eğitimi Ana Bilim Dalı’nın [ZEE AD], Atatürk Eğitim Fakültesi bünyesinde
yapılanması 1999 yılına dayanmaktadır. 29.06.1999 tarihinde İstanbul Valisi Erol ÇAKIR’ın
yazdığı resmi yazıda dağıtım, İstanbul Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Galatasaray
Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Rektörlüğü’ne yazılmıştır.
Bahsi geçen resmi yazıda gerekçe çok net ve kısaca özetlenmiştir. “Okullarımızda özel eğitim
sınıf öğretmenlerimizin az sayıda olması nedeni ile öğretmen açığından bahseden bu yazı
çocukların eğitiminde bireysel programlar, zihinsel ve beceri eğitim programlarının
hazırlanmasında Ankara ve Eskişehir Üniversitelerinin Özel Eğitim Bölümlerinden
yararlanıldığından ancak giderek artan öğretmen ihtiyacının karşılanmasında bu
üniversitelerin yetersiz kalmasından bahsediyordu.
Özel eğitim hizmetlerinin akademik çalışmalarla birlikte yürütülmesi, üniversitelerle sürekli
iletişimde bulunulması, mağdur durumda bulunan ailelerin ve özürlü çocukların dünya
standartlarında özel eğitime kavuşması için, üniversiteniz bünyesinde ÖZEL EĞİTİM
BÖLÜMÜ’nün açılması hususunda gerekli çaba ve gayretin gösterilmesini rica ederim”... diyen
bu resmi yazı bölümümüzün de açılması için ilk adımı atmıştı...
İlk Adımlar
İstanbul Valiliği’nin üniversitemize göndermiş olduğu yazı, dönemin rektör yardımcısı
Prof.Dr. İhsan GÖK tarafından bir üst yazı ile fakültemize gönderilmişti. İlgili gerekçeler
ve resmi yazı doğrultusunda dönemin Atatürk Eğitim Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Mustafa
Lütfü BERKEM, 09.09.1999 tarihinde Prof. Dr. Ayla GÜRDAL’ın Başkanlığı’nda bir
komisyon kurulmasını istemişti. Bu resmi yazı doğrultusunda çalışmalarına hemen
başlayan Prof.Dr. Ayla GÜRDAL ilgili komisyonu Eğitim Bilimleri Bölümü’nden Doç.Dr.
Nurder ERTURAN, Yard. Doç. Dr. Nevin ERACAR BAŞAR ve İlköğretim Bölümü’nden Öğr.
Gör. Dr. Alev ÖNDER ile kurarak çalışmalarına başlamıştır.
Tarihler 2000 yılını gösterdiğinde Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Özel
Eğitim Bölümü resmen kurulmuştu. Kurucu başkan olarak o zamanlar Eğitim Bilimleri
Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapan Prof.Dr. Adnan KULAKSIZOĞLU, bölümün
hem ilk hem de kurucu başkanı olarak fakülte tarihine geçmiştir.
Kuruculuğunu yaptığı bölüm’de resmi olarak göreve başlayan Prof.Dr. Adnan
KULAKSIZOĞLU, çalışmalarına büyük bir hızla başladı. Bölümün çok ağır bir yükü ve
misyonu vardı. İstanbul’un ilk özel eğitim bölümü unvanını alan bölümün akademik
olarak yapılanması gerekiyordu. O zamanlar Eğitim Bilimleri Rehberlik ve Psikolojik
Danışmanlık Ana Bilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak görev yapan Bülent
DİLMAÇ’da Prof.Dr. Adnan KULAKSIZOĞLU ile birlikte görev yapmaya başlamıştır.
1
2001 yılının son aylarında, özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği ana bilim
dalı akademik kadrosunu güçlendiriyor ve bir sonraki eğitim-öğretim yılında gelecek ilk
öğrencileri için hazırlıklarını tüm hızıyla sürdürmüştür. O zamanlar Eğitim Bilimleri
Enstitüsü’ne bağlı Halk Eğitim Yüksek Lisans programında Prof.Dr. Adnan
KULAKSIZOĞLU’nun öğrencileri, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü
Zihin Engelliler Öğretmenliği mezunları olan ve Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı zihin
engelli öğrencilere eğitim-öğretim veren okullarda özel eğitim öğretmeni olarak tecrübe
edinen Aydan AYDIN ve Oktay SARI öğretim görevlisi olarak göreve başlamıştır. Yine
aynı tarihlerde Eğitim Bilimleri Enstitüsü’nde Prof.Dr. Adnan KULAKSIZOĞLU’nun
Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Yüksek Lisans programından öğrencisi olan Tuna
ŞAHSUVAROĞLU’da bölüm akademik kadrosuna araştırma görevlisi olarak dâhil
olmuştur. Böylece özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği ana bilim dalı’nın ilk
eğitim-öğretim kadrosu da aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
İlk Akademik Kadro
Zihin Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı kadrosunun çekirdeği 2001 yılının sonlarında
aşağıda ki isimlerden oluşuyordu.
Tablo 1: Zihin Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı İlk Kadrosu
(Aralık 2001)
Unvan
Adı, Soyadı
Prof.Dr.
Öğr.Gör.
Öğr.Gör.
Araş.Gör.
Araş.Gör.
Adnan KULAKSIZOĞLU
Aydan AYDIN
Oktay SARI
Bülent DİLMAÇ
Tuna ŞAHSUVAROĞLU
Kuruluşunu izleyen yılda Özel Eğitim Bölümü Zihin Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim
Dalı 2002–2003 eğitim-öğretim yılında ilk öğrencilerini kabul etmiştir. O zamanlar
YÖK’ün fakültemiz zihin engelliler öğretmenliği ana bilim dalı için belirlediği öğrenci
kontenjanı otuzdur.
Bölüme gelen ilk öğrencilerin akademik anlamda nitelikli yetişmesi için alanında uzman
farklı isimleri öğrencileriyle tanıştırmayı benimseyen özel eğitim bölümü o yıllarda
Eğitim Bilimleri Bölümü’nde görev yapan Doç.Dr. Nurder ERTURAN, Yard. Doç.Dr. Nevin
ERACAR BAŞAR, Okul Öncesi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı’nda görev yapan Prof.Dr.
Yıldız GÜVEN, Öğr. Gör. Gülden UYANIK BALAT, Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı’ndan
Prof. Dr. Alev ÖNDER bölümümüze dışarıdan destek veren Uzman Yeşim GÜLEÇ ASLAN,
Dr. Deniz DAĞSEVEN EMECEN, Okul Müdürü A.Vefa DEMİRKIRAN ve Doktor Bülent
MADİ ve daha birçok isimle öğrencilerinin tanışmasını sağlamıştır.
2003 yılının haziran ayında bölümümüz zihin engelliler öğretmenliği ana bilim dalı,
doktora eğitimini Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü’nde özel eğitim alanında
tamamlayan Yard. Doç.Dr. Nur AKÇİN dâhil edilmiştir.
Tarihler 2004’ün eylül ayını gösterdiğinde, Çocuk Vakfı ve Milli Eğitim Bakanlığı Özel
Eğitim ve Rehberlik Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün katkılarıyla fakültemiz
2
Özel Eğitim Bölümü akademik kadrosu ilk büyük sınavını I.Türkiye Üstün Yetenekli
Çocuklar Kongresini düzenleyerek vermiştir.
Atatürk Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü akademik kadrosunu güçlendirmek için
Anadolu Üniversitesi’nde Zihin Engelliler Öğretmenliği doktora programına kabul edilen
ÖZCAN KARAASLAN bölümümüzde araştırma görevlisi olarak göreve başladı. Aynı yıl
Araş. Gör. Özcan KARAASLAN, 35. madde kapsamında bölümden ayrılarak Anadolu
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümünde göreve başlamıştır.
Daha sonra Öğr. Gör. Menekşe KARAOĞLU bölümün akademik kadrosuna alınmıştır.
2008 yılında giderek artan özel eğitim öğretmeni ihtiyacı içerisinde, işitme engelli
öğrencilerle çalışacak öğretmenlere de ihtiyaç duyuluyordu. Prof. Dr. Adnan
KULAKSIZOĞLU hem alandaki öğretmen ihtiyacını karşılayabilmek hem de İstanbul gibi
büyük bir şehirde İstanbul’un ilk işitme engelliler öğretmenliği ana bilim dalı olabilmek
için çalışmalarına başladı. Prof.Dr. Adnan KULSIZOĞLU ile aynı zamanda işitme engelli
çocuk ve ailelerine destek ve eğitim hizmeti vermeye çalışan derneklerden biri olan
İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği ve dernek başkanı Viki ÖZROMANO ve o dönem Özel
Eğitim ve Rehberlik Daire Başkanı Halis KURALAY’ın da desteğini alan, Prof. Dr. Adnan
KULAKSIZOĞLU resmi olarak İşitme Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalını’da Özel
Eğitim Bölümü’ne kazandırmıştır.
İşitme engelliler öğretmenliği ana bilim dalının kurulmasını takiben bölümümüz, Öğr.
Gör. Tuna ŞAHSUVAROĞLU ve Öğr. Gör. Menekşe KARAOĞLU İsrail’de 02-12 Mart 2009
tarihlerinde düzenlenen "0-6 Yaş İşitme Engelliler Eğitimci Eğitimi" adlı eğitime
katılmıştır.
2009–2010 eğitim- öğretim yılı başında bölümümüzün kuruculuğunu ve ilk bölüm
Başkanlığı’nı yapan Prof.Dr. Adnan KULAKSIZOĞLU yoğun ve yorucu geçen
üniversitemize hizmetini tamamlayarak emekliye ayrılmıştır. Kendisinden bu görevi
bölümümüz açıldığından beri destek veren Prof.Dr. Yıldız GÜVEN’e teslim etmiştir.
2009 yılının son günlerinde Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü’nde doktorasını
yapmakta olan Araş. Gör. Onur ÖZDEMİR, bölümümüzün akademik kadrosuna
atanmıştır.
Özel Eğitim Bölümü Zihin Engelliler Öğretmenliği programından mezun nitelikli
öğretmenlere ihtiyaç duyan Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurumu’nun da isteği
ile bölümümüz 2010-2011 eğitim-öğretim yılı itibariyle ikinci öğretimde öğrenci alımına
başlamıştır.
2009-2012 yılları arasında bölüm başkanlığı görevini yürüten Prof.Dr. Yıldız GÜVEN
2012 yılının başlarında lisansını, yüksek lisansını ve doktorasını özel eğitim alanında
tamamlayan Prof.Dr. Dilek ERBAŞ’ı akademik kadrosuna dâhil etmiştir. Prof.Dr. Dilek
ERBAŞ’ın bölüme katılımıyla Prof.Dr. Yıldız GÜVEN 2009 yılından beri yürüttüğü bölüm
başkanlığı görevini Prof.Dr. Dilek ERBAŞ’a teslim ederek Okul Öncesi Öğretmenliği Ana
Bilim Dalı’nda ki görevine dönmüştür.
3
Tablo 2: Zihin Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Güncel Kadrosu
(Aralık 2014)
Unvan
Adı, Soyadı
Prof.Dr.
Yard. Doç.Dr.
Yard. Doç.Dr.
Yard. Doç.Dr.
Öğr. Gör. Dr.
Öğr. Gör. Dr.
Öğr. Gör.
Arş. Gör.
Arş. Gör.
Arş. Gör.
Dilek ERBAŞ
Aydan AYDIN
Nur AKÇİN
Özcan KARAASLAN
Oktay SARI
Onur ÖZDEMİR
Tuna ŞAHSUVAROĞLU
Samet GÖÇ
Tuba Arslantürk
Elife TUĞRUL
Öğrencilerimiz
Zihin Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, eğitim-öğretim vermeye başladığı 20022003 eğitim-öğretim yılında 30 öğrenci almıştır. Bu sayı daha sonraki yıllarda da devam
etti. 2007-2008 eğitim-öğretim yılından itibaren öğrenci kontenjanımız 40’a
yükselmiştir. 2009-2010 eğitim-öğretim yılından itibaren ise öğrenci kontenjanımız 55
öğrenci olmuştur.
Alanda giderek artan özel eğitim öğretmeni ihtiyacının karşılanmasında fakültemiz özel
eğitim bölümü bir misyonu daha kendine görev edindi. 2010-2011 eğitim-öğretim
yılından itibaren ise bölümümüz zihin engelliler öğretmenliği ana bilim dalı 2.
Öğretimde öğrenci almaya başlamıştır.
Bugüne kadar ki süreç içerisinde bölümümüz zihin engelliler öğretmenliği ana bilim dalı
yaklaşık olarak 550 öğrenciyi alana kazandırmıştır.
4
Faaliyetler
Bölümümüz Zihin Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı açıldığı ilk günden günümüze
kadar birçok akademik çalışmanın yürütücülüğünü, partnerliğini ve düzenleyiciliğini
üstlenmiştir. Bunlardan birisi de Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı (TODEV) ile
ortaklaşa düzenlenen İstanbul Otizm Eğitim Günleri’dir.
Tablo3: Zihin Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı’nın Gerçekleştirdiği
Faaliyetler
Sıra No
Faaliyetin Adı
Diğer Ortaklar
Tarihi
1
I.Türkiye Üstün Yetenekli
Çocuklar Kongresi
Çocuk Vakfı
MEB
2004
2
1. İstanbul Otizm Eğitim Günleri
TODEV
2005
3
2.İstanbul Otizm Eğitim Günleri
TODEV
2006
4
3.İstanbul Otizm Eğitim Günleri
TODEV
2008
5
4.İstanbul Otizm Eğitim Günleri
TODEV
2010
6
Uluslararası Katılımlı Yetişkinlik TODEV
Döneminde Otizmli Bireylerin
Eğitim, Bakım ve Rehabilitasyonu
Çalıştayı
2011
7
5. İstanbul Otizm Eğitim Günleri
2012
TODEV
5