ÌÖÑÒßÃÈËËÈÉÈÌÈÇ ÄÀÈÌÈÄÈÐ, ÄÞÍÌßÇÄÈÐ, ßÁßÄÈÄÈÐ ÝßÍÚßÍÈÍ Áèç ùàìûìûç - ùàðàäà éàøàìàñûíäàí àñûëû îëìàéàðàã, ùÿð áèð àçÿðáàéúàíëû Ýÿíúÿ èëÿ, îíóí ãÿäèì âÿ çÿíýèí òàðèõè èëÿ ôÿõð åäèðèê. ÑßÑÈ Ìèëëè Ãóðòóëóø: ÝßÍÚß ØßÙßÐ ÈÚÐÀ ÙÀÊÈÌÈÉÉßÒÈÍÈÍ ÃßÇÅÒÈ www.genceninsesi.com 1920-úè èëäÿí ÷ûõûð ¹ 17-18 (20 329-20 330) ×ßRØßNBß AXØAMÛ, 24 èéóí 2014-úö èë Ãèéìÿòè 60 ãÿïèê Àçÿðáàéúàíû ÿñë ìöñòÿãèëëèéÿ àïàðàí éîëóí áàøëàíüûúû Àçÿðáàéúàíûí éåíè òàðèõèíèí áöòþâ áèð ìÿðùÿëÿñè ÕÕ ÿñðèí áþéöê äþâëÿò õàäèìè, Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãóðóúóñó Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëûäûð. Óëó þíäÿðèí àäû õàëãûí ñèìâîëóíà, ÿìÿëëÿðè èñÿ øÿõñè ùöíÿð ðÿìçèíÿ ÷åâðèëìèø, ùÿéàò âÿ ôÿàëèééÿòè äîüìà õàëãà âÿ òîðïàüà ìÿùÿááÿò, ñÿäàãÿò ìåéàðû îëìóøäóð. Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâ “Ìÿíèì ö÷öí ùÿð øåéäÿí ÿçèç ìÿíèì õàëãûìäûð, ìÿíèì âÿòÿíèìäèð, ìÿíèì òîðïàüûìäûð” - ôèêèðëÿðè èëÿ ùÿìèøÿ õàëãûíà, Âÿòÿíèíÿ íåúÿ áàüëû îëäóüóíó áÿéàí åòìèøäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâèí êå÷äèéè ùÿéàò éîëóíà íÿçÿð éåòèðäèêäÿ õàëãûìûçûí äöíÿíè, áó ýöíö, ñàáàùû àéäûí ýþðöíöð. Ìèëëè þçöíöäÿðêèí ÿí éöêñÿê ñèéàñè èôàäÿñè îëàí, ìöñòÿãèë äþâëÿò èäåéàñû Àçÿðáàéúàíûí éåíè òàðèõèíäÿ ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû âÿ øÿõñèééÿòè èëÿ áàüëûäûð. ÑÑÐÈ äþâëÿò òÿùëöêÿñèçëèê ñèñòåìèíäÿ ñûðàâè èø÷èäÿí ðÿùáÿð âÿçèôÿéÿ êèìè éöêñÿëìèø èëê àçÿðáàéúàíëû îëàí Ùåéäÿð ßëèéåâ ñîâåò ðåæèìèíèí èäåîëîæè ìÿñÿëÿëÿðÿ õöñóñè ùÿññàñëûãëà éàíàøäûüû âàõòëàðäà Àçÿðáàéúàíûí ìèëëè ìàðàãëàðû ö÷öí ìöìêöí îëàí áöòöí èøëÿðè ýþðäö. Ñîâåò ðåæèìèíèí ñÿðò ãàíóíëàðûíà áàõìàéàðàã, Àçÿðáàéúàíäà áþéöê èãòèñàäè, åëìè âÿ ÿäÿáè-ìÿäÿíè èíêèøàôà, ìöñòÿãèë äöøöíúÿéÿ éîë à÷äû. Ãûñà çàìàí êÿñèéèíäÿ Àçÿðáàéúàí Èòòèôàã òÿðêèáèíäÿ î çàìàí ö÷öí ìöàñèð èãòèñàäè ïîòåíñèàëà ìàëèê ðåñïóáëèêàéà ÷åâðèëäè. Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ÕÕ ÿñðèí 70-úè èëëÿðèíäÿ åëÿ áèð òàðèõè áöíþâðÿ éàðàäûëäû êè, îíóí ìþùêÿì äàéàãëàðû öçÿðèíäÿ ýÿëÿúÿêäÿ ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí ãóðóëìàñû, éåíè òàðèõèí ÿñàñûíûí ãîéóëìàñû ëàáöä èäè. Õàëãûìûçûí äàùè îüëóíóí ñîâåò äþâðöíäÿ Àçÿðáàéúàí ö÷öí ýþðäöéö áöòöí èøëÿð áþéöê ýÿëÿúÿéÿ ùåñàáëàíìûøäû âÿ áó ïîòåíñèàë ìöñòÿãèëëèê èëëÿðèíäÿ þëêÿìèçèí áàøëûúà äàéàãëàðûíû òÿøêèë åòäè. Ùåéäÿð ßëèéåâèí éöêñÿê èäàðÿ÷èëèê áàúàðûüû, èøýöçàðëûüû âÿ çÿíýèí òÿúðöáÿñè ãûñà ìöääÿòäÿ åëìè íàèëèééÿòëÿðèí èñòåùñàëàòäà òÿòáèãèíÿ, òÿñÿððöôàò÷ûëûãäà èðÿëèëÿéèøÿ, ñîñèàë-èãòèñàäè òÿðÿããèéÿ èìêàí éàðàòìûøäûð. Ìÿùç áóíóí íÿòèúÿñèäèð êè, 1970-1982-úè èëëÿð Àçÿðáàéúàíûí ãóðóúóëóã ñàëíàìÿñèíÿ ÿí ïàðëàã ñÿùèôÿëÿð êèìè äàõèë îëìóø, ðåñïóáëèêàäà áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ íàèëèééÿòëÿð ÿëäÿ åäèëìèøäèð. Éåíè øÿùÿðëÿð ñàëûíìûø, ôàáðèê âÿ çàâîäëàð òèêèëèá èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèø, õàëãûí ýöçÿðàíû- íûí éàõøûëàøìàñû ö÷öí ìèñëè ýþðöíìÿìèø òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. 1969-1982-úè èëëÿð ùÿì äÿ Àçÿðáàéúàí åëìèíèí, òÿùñèëèíèí èíòèáàù äþâðö êèìè õàòûðëàíûð. Óëó þíäÿðèí øÿõñè òÿøÿááöñêàðëûüû, ãÿòèééÿòè âÿ èðàäÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ùÿìèí èëëÿðäÿ óúãàð êÿíäëÿðäÿ áåëÿ éöçëÿðëÿ ìÿêòÿá áèíàñû òèêèëèá èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Ðåñïóáëèêàäà àëè òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðèíèí, áóðàäà òÿùñèë àëàí òÿëÿáÿëÿðèí ñàéû àðòûðûëìûøäûð. Áþéöê ñòðàòåã êå÷ìèø êîììóíèçì èäåîëîýèéàñûíûí ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ áåëÿ Àçÿðáàéúàíäà ìèëëè òÿùñèë ñèñòåìèíèí ñûõûøäûðûëìàñûíà éîë âåðìÿìèøäèð. Ùÿð èë 800-äÿí àðòûã àçÿðáàéúàíëû îüëàí âÿ ãûçûí ÑÑÐÈ-íèí äèýÿð øÿùÿðëÿðèíèí íöôóçëó àëè ìÿêòÿáëÿðèíÿ ýþíäÿðèëìÿñèíÿ íàèë îëìóøäóð. Ìöñòÿãèëëèéèìèçèí èëê èëëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà úÿðÿéàí åäÿí õàîòèê ïðîñåñëÿð òÿñäèã åäèðäè êè, éàëíûç ìþùêÿì ñèéàñè èðàäÿñè îëàí áèð ðÿùáÿð þëêÿíè áöòöí òÿùëöêÿëÿðäÿí ãóðòàðìàã, äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèíè éàøàòìàã êèìè àüûð áèð ìèññèéàíûí þùäÿñèíäÿí ýÿëÿ áèëÿð. 1993-úö èëäÿ ÀÕÚ-Ìöñàâàò úöòëöéöíöí äþâëÿò èäàðÿ÷èëèéèíäÿêè êîáóä ñÿùâëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ ñîñèàë-èãòèñàäè ýÿðýèíëèéèí ïèê ùÿääèíÿ ÷àòäûüû, þëêÿíèí âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè òÿùëöêÿñè èëÿ öç-öçÿ ãàëäûüû, òîðïàãëàðûìûçûí èòèðèëäèéè, áèð ñþçëÿ, Àçÿðáàéúàíûí äàüûëìàã âÿ ïàð÷àëàíìàã òÿùëöêÿñè èëÿ öçëÿøäèéè áèð âàõòäà õàëãûìûçûí öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâÿ öç òóòìàñû òÿñàäöôè äåéèëäè. ×öíêè þëêÿäÿêè ùÿðú-ìÿðúëèéè, èòàÿòñèçëèéè, àíàðõèéàíû, ñèéàñè ÷ÿêèøìÿëÿðè, áàøëàíìûø ãàðäàø ãûðüûíûíû éàëíûç î áþéöê èíñàí àðàäàí ãàëäûðà áèëÿðäè. 1993-úö èë èéóíóí 9-äà Ùåéäÿð ßëèéåâèí Áàêûéà ýÿëìÿñè õÿáÿðè õàëã òÿðÿôèíäÿí ñåâèíúëÿ, ðóù éöêñÿêëèéè èëÿ ãàðøûëàíäû. Áàêûéà ýÿëäèêäÿí ñîíðà ïàðëàìåíòÿ ñÿäð ñå÷èëìÿê áàðÿäÿ èãòèäàðûí âÿ äåïóòàòëàðûí õàùèøèíè ãÿáóë åòìÿéÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ éàðàíìûø âÿçèééÿòëÿ éåðèíäÿ òàíûø îëìàã ö÷öí Ýÿíúÿéÿ ýÿëäè, äþéöø ìåéäàíûíà ÷åâðèëìèø ùÿðáè ùèññÿëÿðèí ÿðàçèñèíè ýÿçäè, øÿùÿð ñàêèíëÿðè, ùÿðáè ãóëëóã÷óëàðëà ýþðöøöá ñþùáÿò åòäè. Ùåéäÿð ßëèéåâèí áó ìöäðèê àääûìû õàëãäà áþéöê ðóù éöêñÿêëèéè éàðàòäû. Äþâëÿò÷èëèéèìèçÿ ãÿíèì êÿñèëÿí äàèðÿëÿðèí õàîñ éàðàäûá Àçÿðáàéúàíû ïàð÷àëàìàã ïëàíëàðû ïó÷à ÷ûõäû. Õàëãûí áþéöê èíàì áÿñëÿäèéè Ùåéäÿð ßëèéåâèí ÿòðàôûíäà áèðëÿøìÿñè Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí ìÿùâè âÿ õàëãûíûí ãàíûíà ñóñàìûø áöòöí ïëàíëàðûí öñòöíäÿí áèðäÿôÿëèê õÿòò ÷ÿêäè. Ùåéäÿð ßëèéåâ 1993-úö èë èéóíóí 15-äÿ éåêäèëëèêëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Àëè Ñîâåòèíèí Ñÿäðè ñå÷èëäè. Ùÿìèí ýöí ïàðëàìåíòèí òàðèõè èúëàñûíäà Ùåéäÿð ßëèéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê Àëè Ñîâåòèí Ñÿäðè êèìè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí òàðèõè íàèëèééÿòè îëàí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèíè ãîðóìàüû, ìþùêÿìëÿíäèðìÿéè þçöíöí ÿñàñ âÿçèôÿëÿðèíäÿí áèðè ùåñàá åòäèéèíè áèëäèðäè: “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí áóýöíêö àüûð, ìöðÿêêÿá âÿ ýÿðýèí âÿçèééÿòèíè òàì ìÿñóëèééÿòëÿ äÿðê åäèðÿì. Áó âÿçèôÿíè þç öçÿðèìÿ ýþòöðÿðÿê þç ìÿñóëèééÿòèìè àíëàéûðàì âÿ áóíëàðûí ùàìûñûíû ðÿùáÿð òóòàðàã ÿëèìäÿí ýÿëÿíè åäÿúÿéÿì. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè ìöàñèð òÿëÿáëÿðëÿ, äöíéàäà ýåäÿí ïðîñåñëÿðëÿ áàüëû òÿìèí îëóíìàëûäûð. Áó ñàùÿäÿ ìÿí ÷àëûøàúàüàì âÿ ùå÷ êÿñèí øöáùÿñè îëìàñûí êè, þìðöìöí ñîíðàêû ùèññÿñèíè ùàðàäà îëóðñà-îëñóí, éàëíûç âÿ éàëíûç Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìöñòÿãèë äþâëÿò êèìè èíêèøàô åòìÿñèíÿ ùÿñð åäÿúÿéÿì”. Ùåéäÿð ßëèéåâèí 1993-úö èë èéóíóí 15-äÿ þëêÿíèí àëè ãàíóíâåðèúèëèê îðãàíûíà ñÿäð ñå÷èëìÿñè ñþçöí ÿñë ìÿíàñûíäà ñèéàñè ãàéûäûø èäè. Îíóí õèëàñêàð ìèññèéàñû èëÿ ýÿëèøè äþâëÿò÷èëèê òàðèõèìèçèí øàíëû ñÿùèôÿñèíÿ äàùà áèð øàíëû ýöí éàçäû. 15 èéóí òàðèõÿ Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö êèìè äàõèë îëäó. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìèëëè Ìÿúëèñè Ùåéäÿð ßëèéåâèí þëêÿ ðÿùáÿðëèéèíÿ ãàéûäûøû ýöíöíö 1997-úè èë 27 èéóí òàðèõëè ãÿðàðû èëÿ ðÿñìè îëàðàã Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö åëàí åòäè. Àçÿðáàéúàíûí èøûãëû ýÿëÿúÿéèíèí òÿìÿëè ãîéóëäóüó 15 èéóí ùàãëû îëàðàã ÿñë ãóðòóëóø, õàëãûìûçûí ôÿëàêÿòëÿðäÿí õèëàñ îëóá ãöäðÿòëè áèð äþâëÿòèí áöíþâðÿñèíèí ãîéóëäóüó ýöí êèìè ÿí ìöàñèð òàðèõèìèçÿ ãûçûë ùÿðôëÿðëÿ éàçûëûá. Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíöíö ãÿäèðáèëÿí õàëãûìûç ùÿð çàìàí ÿçèç âÿ ãèéìÿòëè òóòóð, ùÿð èë áþéöê ñåâèíú âÿ ôÿðÿù ùèññè èëÿ ãåéä åäèð. Áó ìöãÿääÿñ ýöíö òàðèõÿ éàçàí èñÿ öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâäèð. Áó ïàðëàã äöùàíûí õèëàñêàðëûã ìèññèéàñû íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí äöíéàíûí ñèéàñè õÿðèòÿñèíäÿí ñèëèíìÿê òÿùëöêÿñèíäÿí, Õàëã Úöìùóðèééÿòèíèí àúû òàëåéèíè éàøàìàã àãèáÿòèíäÿí ãóðòóëäó! Ìèëëè Ãóðòóëóø éåíè, éöêñÿê èíòèáàùà à÷ûëàí ãàïû êèìè òàðèõèìèçè øÿðÿôëÿíäèðäè. Óëó þíäÿðèí ìöäðèêëèéè, óçàãýþðÿíëèéè, ãÿòèééÿòè âÿ äþâëÿò÷èëèê èñòåäàäû ñàéÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí òåçëèêëÿ òÿëàòöìëÿðäÿí, ñàðñûíòûëàðäàí óüóðëà ÷ûõàðàã ýÿëÿúÿéÿ èíàìëà áàõàí áèð äþâëÿòÿ ÷åâðèëäè. 1993-úö èëèí èéóí àéûíäàí þëêÿäÿêè âÿçèééÿòèí íÿçàðÿò àëòûíà àëûíìàñûíà íàèë îëàí Ùåéäÿð ßëèéåâèí ùÿìèí èë îêòéàáðûí 3-äÿ Ïðåçèäåíò ñå÷èëìÿñè èëÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíè ýþçëÿéÿí ôàúèÿëÿðèí ãàðøûñû àëûíäû. 1993-úö èë ñåíòéàáðûí 29-äà íþâáÿäÿíêÿíàð ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðè ÿðÿôÿñèíäÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñÿäðè êèìè ùÿì äÿ Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí ñÿëàùèééÿòëÿðèíè ùÿéàòà êå÷èðÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ þç ïðîãðàìûíû áåëÿ áÿéàí åòäè: “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà äåìîêðàòèê, ùöãóãè äþâëÿò ãóðóëìàëûäûð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû äåìîêðàòèéà éîëó èëÿ ýåòìÿëèäèð, ùå÷ âàõò òîòàëèòàð ñèñòåìÿ, êîììóíèñò ðåæèìèíÿ ãàéûòìàìàëûäûð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà ñèéàñè ïëöðàëèçì ùþêì ñöðìÿëèäèð. Èíñàí, ñþç, äèí, äèë àçàäëûüû - áóíëàðûí ùàìûñû áÿðãÿðàð åäèëìÿëèäèð. Èíñàí ùöãóãëàðûíûí ãîðóíìàñû áèçèì ÿñàñ ìÿãñÿäëÿðèìèçäÿí áèðè, äþâëÿò îðãàíëàðûíûí, ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðûíûí ÿñàñ âÿçèôÿëÿðèíäÿí áèðè îëìàëûäûð. Äþâëÿòèí ùöãóãëàðû äà ãîðóíìàëûäûð. Áèç èãòèñàäèééàòäà êöëëè èñëàùàòëàð àïàðûá áàçàð èãòèñàäèééàòûíà êå÷ìÿëèéèê. Áèçèì áîðúóìóç áöòöí Àçÿðáàéúàíûí ñèìàñûíû äÿéèøäèðìÿêäèð, Àçÿðáàéúàíû èíêèøàô åòìèø, ñèâèëèçàñèéàëû, äåìîêðàòèê ïðèíñèïëÿðëÿ éàøàéàí áèð äþâëÿòÿ, úÿìèééÿòÿ ÷åâèðìÿêäèð, Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøëàðûíûí ýÿëÿúÿê ùÿéàòûíû àçàäëûã, äåìîêðàòèéà éîëó èëÿ òÿìèí åòìÿêäèð. Áèç áó éîëóí éîë÷óñóéóã, áó éîëëà äà ýåäÿúÿéèê. Áó éîë õàëã éîëóäóð”. Áó ùÿì äÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí éàøàéàúàüûíà âÿ ìþùêÿìëÿíÿúÿéèíÿ áèð ÿìèíëèê èäè. Ùåéäÿð ßëèéåâèí Ïðåçèäåíò ñå÷èëìÿñè Àçÿðáàéúàíäà òàìàìèëÿ éåíè áèð èúòèìàè-ñèéàñè ìöíàñèáÿòëÿð ñèñòåìèíèí áÿðãÿðàð åäèëìÿñèíÿ, íÿùàéÿò, öìóìõàëã ìàðàãëàðûíûí ýåð÷ÿêëÿøìÿñèíÿ õèäìÿò åäÿí ïðîñåñëÿðèí ñòàðò ýþòöðìÿñèíÿ ñÿáÿá îëäó. Õàëãûí þçöíÿ èíàìûíû, ñàáàùà íèêáèí áàõûøëàðûíû áÿðïà åòäè, äþâëÿò÷èëèéèìèçèí ÿñàñûíû òÿìèí åäÿí èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèéèí ÿñàñûíû ãîéäó. Àçÿðáàéúàí éàëíûç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäûøûíäàí ñîíðà þçöíöí ýåîñèéàñè èìêàíëàðûíû ýåð÷ÿêëÿøäèðÿ áèëäè. Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñÿòè íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã àëÿìäÿí òÿúðèä îëóíìàã òÿùëöêÿñèíäÿí ñîâóøäó, äþâëÿò ãóðóúóëóüóíóí ÿñàñû ãîéóëäó. Ùåéäÿð ßëèéåâèí þëêÿéÿ ðÿùáÿðëèê åòäèéè 10 èë Àçÿðáàéúàíûí ÿí éåíè òàðèõèíÿ ñîñèàë-èãòèñàäè éöêñÿëèø äþâðö êèìè éàçûëäû. Áó äþâð ÿðçèíäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ þëêÿìèçè òÿùëöêÿ âÿ ÷ÿòèíëèêëÿðäÿí ãóðòàðàðàã àðäûúûë èíêèøàô éîëóíà ÷ûõàðäû. Áó èëëÿð ÿðçèíäÿ èúòèìàèñèéàñè ñàáèòëèê òÿìèí îëóíäó, èãòèñàäè èíêèøàôà ýåíèø ìåéäàí à÷ûëäû, þëêÿéÿ õàðèúè ñÿðìàéÿëÿð úÿëá åäèëäè, äþâëÿò èäàðÿ÷èëèéè ìåõàíèçìè éåíèäÿí éàðàäûëäû, íèçàìè îðäó ãóðóëäó, ýåíèøìèãéàñëû ñèéàñè, ùöãóãè, èãòèñàäè, ñîñèàë âÿ ìÿäÿíè èñëàùàòëàð ùÿéàòà êå÷èðèëäè, þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí äèíàìèê èíêèøàôû òÿìèí åäèëäè. Ùÿì÷èíèí äþâëÿòèìèç äöíéà áèðëèéèíäÿ ëàéèãëè éåðèíè òóòäó, áþëýÿäÿ ýåîñèéàñè ìþâãåëÿðèíè ìþùêÿìëÿíäèðÿðÿê áþéöê áåéíÿëõàëã íöôóç ãàçàíäû. Íÿòèúÿ åòèáàðèëÿ Àçÿðáàéúàíäà ùöãóãè, äåìîêðàòèê âÿ äöíéÿâè äþâëÿò ãóðóëäó, àçàä âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè áÿðãÿðàð åäèëäè. Áèð ñèéàñÿò÷è âÿ ãÿòèééÿòëè äþâëÿò áàø÷ûñû êèìè Ùåéäÿð ßëèéåâÿ îëàí èíàìûí íÿòèúÿñè èäè êè, 1994-úö èëäÿ äöíéàíûí ÿí áþéöê âÿ íöôóçëó íåôò øèðêÿòëÿðè èëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà Õÿçÿðèí êàðáîùèäðîýåí åùòèéàòëàðûíûí ùàñèëàòûíà âÿ íÿãëèíÿ äàèð áó ýöí ýþðöëÿí èøëÿðèí ÿñàñû êèìè “ßñðèí ìöãàâèëÿñè” èìçàëàíäû. Ùåéäÿð ßëèéåâèí ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäûøû èëÿ àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåéàñû øöóðëàðà ùàêèì êÿñèëäè, ìèëëè áèðëèê âÿ ùÿìðÿéëèê òÿìèí åäèëäè. Áöòöí áó èøëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ ùÿìèøÿ õàëãà àðõàëàíìûø âÿ îíóí òàì äÿñòÿéèíè ùèññ åòìèøäèð. 1993-úö èëèí èéóíóíäàí 21 èë þòöð. Àðàäàí êå÷ÿí áó èëëÿð òÿêúÿ ñþçöýåäÿí ãàéûäûøà áÿñëÿíÿí öìèäëÿðèí þçöíö äîüðóëòìàñû èëÿ éàääà ãàëìàäû, ùÿì äÿ Àçÿðáàéúàíûí áóýöíêö èíêèøàôûíûí åòèáàðëû áöíþâðÿñè ãîéóëäó. Ùåéäÿð ßëèéåâ òàðèõè ãàéûäûøû èëÿ õèëàñêàðëûã ìèññèéàñûíû ëÿéàãÿòëÿ éåðèíÿ éåòèðäè. Åéíè çàìàíäà, Àçÿðáàéúàíûí èíäèêè ñöðÿòëè èíêèøàôûíûí ñòðàòåýèéàñû, áöòöí ñàùÿëÿðäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí êþêëö èñëàùàòëàð äà þç áàøëàíüûúûíû Ìèëëè Ãóðòóëóøäàí ýþòöðäö. 1993-úö èëäÿí ñîíðà úÿðÿéàí åäÿí èúòèìàèñèéàñè, èãòèñàäè ïðîñåñëÿð, áöòöí ñàùÿëÿðäÿ èíêèøàôà äîüðó äþíöø éàðàäûëìàñû ùÿãèãÿòÿí äÿ þëêÿìèçÿ ìèëëè ìÿíàôåëÿðèìèçè ÿëäÿ ðÿùáÿð òóòàí õàðèçìàòèê âÿ ãÿòèééÿòëè ëèäåðèí, ÿñë ñèéàñÿò÷èíèí ðÿùáÿðëèê åòìÿñèíäÿí õÿáÿð âåðèðäè. Î ñèéàñÿò÷èäÿí êè, öçëÿøäèéè ÷ÿòèíëèêëÿðÿ, ìàíåÿëÿðÿ, äþâëÿò ÷åâðèëèøè úÿùäëÿðèíÿ áàõìàéàðàã, Àçÿðáàéúàíû ïàð÷àëàíìàãäàí, âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè òÿùëöêÿñèíäÿí ãóðòàðäû. Öìóììèëëè ëèäåðèí ìèëëè ìàðàãëàðà ÿñàñëàíìàãëà ùÿéàòà êå÷èðäèéè ÷îõøàõÿëè ñèéàñÿò áó ýöí îíóí ëàéèãëè âàðèñè - Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí èíàìëà äàâàì åòäèðèëèð. Ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèí ñèéàñè õÿòòèíèí áèð íå÷ÿ àñïåêòèíÿ äèããÿò éåòèðìÿêëÿ îíóí Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí èíêèøàôûíà, þëêÿíèí ìèëëè ìàðàãëàðûíûí ìöäàôèÿñèíÿ âÿ èãòèñàäèééàòûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíÿ íÿ êèìè òþùôÿëÿð âåðäèéèíè ýþðìÿê îëàð. Èëê íþâáÿäÿ, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ óëó þíäÿðèí áàøëàäûüû éåíè íåôò ñòðàòåýèéàñûíû óüóðëà äàâàì åòäèðäè. Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí âÿ Áàêû-Òáèëèñè-ßðçóðóì íåôò-ãàç êÿìÿðëÿðèíèí èíøàñûíûí áàøà ÷àòäûðûëìàñû èëÿ Àçÿðáàéúàíûí áþëýÿäÿêè ëèäåð ìþâãåéè äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðèëäè. Áàêû-Òáèëèñè-Ãàðñ äÿìèð éîëó õÿòòèíèí ÷ÿêèëìÿñè èñÿ Àçÿðáàéúàíûí èðè ìàëèééÿ òóòóìëó ëàéèùÿëÿðèí ðåàëëàøäûðûëìàñûíà ãàäèð îëäóüóíó ýþñòÿðèð. Áöòöí áóíëàð ùÿì äÿ Àçÿðáàéúàíûí èãòèñàäè ìöñòÿãèëëèéèíè áöòöí äöíéàéà íöìàéèø åòäèðèð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ÿçìêàðëûãëà äàâàì åòäèðäèéè ÷îõøàõÿëè èñëàùàòëàð êóðñó ðåñïóáëèêà èãòèñàäèééàòûíäà áþéöê óüóðëàðà çÿìèí éàðàäûá, ùÿð áèð âÿòÿíäàøûí ùÿéàòûíäà èðÿëèëÿéèøëÿðÿ ñÿáÿá îëóá. Óüóðëó ñèéàñÿò, áöòöí ñàùÿëÿðäÿ ãàçàíûëàí íàèëèééÿòëÿð Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã èìèúèíè äàùà äà ýöúëÿíäèðèá. Òÿñàäöôè äåéèë êè, éåðëÿøäèéè ðåýèîíäà èãòèñàäè âÿ ñèéàñè úÿùÿòäÿí àïàðûúû äþâëÿò îëàí Àçÿðáàéúàí 2012-2013-úö èëëÿðäÿ ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí öçâö îëäó. Øóðàéà ñÿäðëèê åäÿðêÿí áåéíÿëõàëã ÿùÿìèééÿò äàøûéàí ãÿðàðëàðûí ãÿáóëóíà èìçà àòìûøäûð. Áó ýöí èñÿ Àçÿðáàéúàí Àâðîïà Øóðàñûíûí Íàçèðëÿð Êîìèòÿñèíÿ ñÿäðëèê åäèð. Àçÿðáàéúàíûí áöòöí ðåýèîíëàðû ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäèð, ñîñèàë ïðîáëåìëÿð ùÿëë åäèëèð âÿ èíñàíëàðûí ðèôàù ùàëû äóðìàäàí éöêñÿëèð. Ðåýèîíëàðûí áåëÿ ñöðÿòëè èíêèøàôûíà ýåäÿí éîëóí ÿñàñ áàøëàíüûúû, ùå÷ øöáùÿñèç êè, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí 11 ôåâðàë 2004-úö èë òàðèõëè ôÿðìàíû èëÿ òÿñäèã åäèëÿí “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò Ïðîãðàìû (2004-2008-úè èëëÿð)” èëÿ ãîéóëóá. Îíóí äàâàìû îëàðàã äþâëÿò áàø÷ûñûíûí 2009-úó âÿ 2014-úö èëëÿðäÿ òÿñäèã åòäèéè äþâëÿò ïðîãðàìëàðû ÿëäÿ îëóíàí íàèëèééÿòëÿðèí ìèãéàñûíûí äàùà äà ýåíèøëÿíìÿñèíÿ, áÿçè ïàðàìåòðëÿð öçðÿ êåéôèééÿòúÿ éåíè ìÿðùÿëÿíèí ÿñàñûíûí ãîéóëìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûá. Áóðàäà õöñóñè ãåéä åäèëÿñè ÿí âàúèá ìÿãàìëàðäàí áèðè èñÿ îíäàí èáàðÿòäèð êè, ñþçöýåäÿí ïðîãðàìëàðûí èúðàñû èíñàíëàðûí êÿíäëÿðäÿí øÿùÿðëÿðÿ àõûíûíûí ãàðøûñûíû àëìûø, êÿíä òÿñÿððöôàòûíûí, öìóìèëèêäÿ èñÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí, î úöìëÿäÿí åìàë ñÿíàéåñèíèí, õèäìÿò âÿ äèýÿð èíôðàñòðóêòóð îáéåêòëÿðèíèí, òóðèçìèí èíêèøàôûíûí òÿìèí îëóíìàñûíà ÿâÿçñèç òþùôÿëÿð âåðìèøäèð. Áóíóí áàðèç íöìóíÿëÿðèíè áèç Ýÿíúÿäÿ äÿ àéäûí ýþðöðöê. Ðåñïóáëèêàìûçäàêû óüóðëó èãòèñàäè èñëàùàòëàð øÿùÿðèìèçèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà úèääè òÿñèð ýþñòÿðìèøäèð. Ýÿíúÿíèí ñèìàñû òàíûíìàç äÿðÿúÿäÿ äÿéèøìèø, áöòöí ÿðàçèëÿðäÿ ãóðóúóëóã-àáàäëûã èøëÿðè áþéöê âöñÿò àëìûøäûð. Èãòèñàäèééàòûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ óüóðëàðà èìçà àòûëìûøäûð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí ìöñòÿãèë äþâëÿò îëàðàã ìÿòèíëèêëÿ èðÿëèëÿéèð, èíêèøàô åäèð, ýöúëÿíèð, ãàçàíäûüû óüóðëàðëà ðåýèîíóí ñþç ñàùèáè îëàí þëêÿñè êèìè íöôóçóíó éöêñÿëäèð. Óëó þíäÿðèí ñèéàñè êóðñó, éàðàòäûüû äþâëÿò÷èëèê ÿíÿíÿëÿðè îíóí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà âÿ ëàéèãèíúÿ äàâàì åòäèðèëèð. Ùåéäÿð ßëèéåâèí õèëàñ åòäèéè, íÿôÿñ âåðäèéè Àçÿðáàéúàí îíóí ùÿìèøÿéàøàð èäåéàëàðûíäàí èëùàì àëàðàã ýÿëÿúÿéÿ äîüðó èíàìëà àääûìëàéûð. Ðÿôèãÿ ÑÀÄÛÃÎÂÀ 2 24 èéóí 2014-úö èë ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí ñÿðÿíúàìû èëÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìöñòÿãèëëèê òàðèõèíäÿ ìöñòÿñíà éåðè îëàí 15 èéóí - Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö èëÿ þëêÿìèçèí ùÿéàòûíäà éåíè äþâð áàøëàíìûø, äþâëÿò÷èëèéèìèçèí ìþùêÿìëÿíìÿñè, ìöñòÿãèëëèéèìèçèí äþíìÿç âÿ ÿáÿäè îëìàñû ö÷öí ìöùöì âÿ ñÿìÿðÿëè ôÿàëèééÿòèí òÿìÿëè ãîéóëìóøäóð. Õàëãûìûçûí òàðèõè éàääàøûíà ÿáÿäè ùÿêê îëóíìóø Ãóðòóëóø áàéðàìû þëêÿìèçèí ùÿð éåðèíäÿ äöíéà øþùðÿòëè ñèéàñÿò÷è, ìöàñèð Àçÿðáàéúàíûí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó, óëó þíäÿðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâÿ äÿðèí ùþðìÿò âÿ åùòèðàìëà, Îíóí õàëãà ýþñòÿðäèéè òÿìÿííàñûç âÿ ôÿäàêàð õèäìÿòèíÿ áþéöê ìèííÿòäàðëûã ùèññè èëÿ ãåéä îëóíóð. Ñîâåò Èòòèôàãû äàüûëäûãäàí ñîíðà ìöñòÿãèëëèéèíè éåíèúÿ ÿëäÿ åòìèø Àçÿðáàéúàí 1993-úö èëÿ ãÿäÿð ïðîáëåìëÿð, çèääèééÿòëÿð, äàõèëè ÷ÿêèøìÿëÿð ìÿêàíûíà ÷åâðèëìèøäè. Áåëÿ áèð äþâðäÿ ÿñðëÿð áîéó àðçóëàíàí ýöúëö Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíè ãóðìàã, õàëãûìûçû ïðîáëåìëÿð ìÿíýÿíÿñèíäÿí õèëàñ åòìÿê êèìè òàðèõè ìèññèéàíû éàëíûç Ùåéäÿð ßëèéåâ êèìè øÿõñèééÿò éåðèíÿ éåòèðÿ áèëÿðäè. 1993-úö èëèí 15 èéóíóíäà õàëãûí òÿêèäè èëÿ éåíèäÿí ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäàí Ùåéäÿð ßëèéåâ ìöäðèê ñèéàñÿòè èëÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíè ìÿùâ îëìàã òÿùëöêÿñèíäÿí õèëàñ åòäè. Áó ñÿáÿáäÿí äÿ Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí õèëàñ ýöíöäöð. Ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè èðàäÿñè âÿ áþéöê äþâëÿòè èäàðÿåòìÿ òÿúðöáÿñè éåíèäÿí èñòèãëàëèééÿò ãàçàíìûø Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíÿ, äþâëÿò÷ëèéèí ãîðóíóá ñàõëàíûëìàñûíà âÿ èíêèøàôûíà øÿðàèò éàðàòäû. Ùÿð èë îëäóüó êèìè, áó èë äÿ Ìèëëè Ãóðòóëóø ýöíöíöí øÿùÿðèìèçäÿ òÿíòÿíÿ èëÿ ãåéä åäèëìÿñè ö÷öí Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ ñÿðÿíúàì èìçàëàìûøäûð. Ñÿðÿíúàìà ÿñàñÿí ìþòÿáÿð êîìèññèéà éàðàäûëìûø, "15 èéóí - Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö"íöí ãåéä åäèëìÿñè ùàããûíäà òÿäáèðëÿð ïëàíû òÿñäèã åäèëìèøäèð. Ñÿðÿíúàìäà ãåéä åäèëäèéè êèìè ÿëàìÿòäàð ýöí ìöíàñèáÿòèëÿ øÿùÿð áàéðàìñàéàüû áÿçÿäèëìèøäèð. Òÿäáèðëÿð ïëàíûíà ÿñàñÿí øÿùÿðèí Êÿïÿç âÿ Íèçàìè ðàéîíëàðûíûí èäàðÿ, ìöÿññèñÿ âÿ òÿøêèëàòëàðûíäà àðäûúûë òÿäáèðëÿð êå÷èðèëìèø, ýþðöøëÿð âÿ ñþùáÿòëÿð òÿøêèë îëóíìóøäóð. Àëè òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðèíèí òÿëÿáÿ åëìè úÿìèééÿòëÿðèíäÿ áó ÿëàìÿòäàð ýöíëÿ ÿëàãÿäàð åëìèïðàêòèê êîíôðàíñëàð êå÷èðèëìèø, Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ ðèéàçèééàò âÿ ÈÊÒ-íèí òÿòáèãè ñàùÿëÿðè, éåíè òÿäðèñ òåõíîëîýèéàëàðû ìþâçóñóíäà áåéíÿëõàëã êîíôðàíñäà ìÿðóçÿëÿð äèíëÿíèëìèøäèð. Ãóðòóëóø Ýöíö ÿðÿôÿñèíäÿ âÿ éåêóí òÿäáèð ýöíö ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èëÿ áàüëû íÿøð îëóíìóø êèòàáëàðûí ñÿðýèñè òÿøêèë îëóíìóøäóð. "Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíûí áþéöê õèëàñêàðûäûð" ìþâçóñóíäà êå÷èðèëÿí åëìè-ïðàêòèê êîíôðàíñ, "Ãóðòóëóø ýöíö: ìèëëè âàðëûüûìûçûí òÿâÿëëöä ýöíö" ìþâçóñóíäà “äÿéèðìè ìàñà” äèíëÿéèúèëÿð òÿðÿôèíäÿí áþéöê ìàðàãëà ãàðøûëàíìûøäûð. Ýÿíúÿ Äþâëÿò Äðàì Òåàòðûíäà "Àëûí éàçûñû" òàìàøàñû íöìàéèø åòäèðèëìèøäèð. "15 èéóí Ãóðòóëóø ýöíö ãàäûíëàðûí ýþçö èëÿ" “äÿéèðìè ìàñà” äà èøòèðàê÷ûëàð òÿðÿôèíäÿí éöêñÿê ôÿàëëûã âÿ ôèêèð ìöáàäèëÿñè èëÿ äèããÿòè úÿëá åòìèøäèð. ßëàìÿòäàð áàéðàì ìöíàñèáÿòèëÿ øÿùÿðäÿ èäìàí éàðûøëàðû òÿøêèë åäèëìèø, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíÿ âÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ïàðê Êîìïëåêñèíÿ åêñêóðñèéàëàð êå÷èðèëìèøäèð. Áàéðàìûí òÿíòÿíÿ èëÿ ãåéä åäèëÿúÿéè ýöí ÿðÿôÿñèíäÿ öìóìøÿùÿð èìÿúèëèéèíÿ ÷ûõàí øÿùÿð ñàêèíëÿðè òÿìèçëèê âÿ àáàäëûã èøëÿðè ýþðìöøëÿð. 15 èéóíäà öìóìøÿùÿð òÿäáèðëÿðè Ùåéäÿð ßëèéåâ àäûíà Ïàðê Êîìïëåêñèíäÿ éåêóíëàøäûðûëìûø âÿ áþéöê áàéðàì êîíñåðòè îëìóøäóð. Áó òÿäáèðëÿð áèð äàùà ýþñòÿðìèøäèð êè, ýÿíúÿëèëÿð óëó þíäÿðèí äàõèëè âÿ õàðèúè ñèéàñÿòèíè äÿñòÿêëÿéèð, þëêÿ Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí ÿòðàôûíäà äàùà ñûõ áèðëÿøèðëÿð. ßñëèíäÿ, áó ýöíêö óüóð âÿ íàèëèééÿòëÿðèìèç äÿ ìÿùç äàùè øÿõñèééÿòèí àäû èëÿ áàüëûäûð. ×öíêè äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ äÿ ìÿùç Óëó þíäÿðèí ëàéèãëè éåòèðìÿñèäèð. Ôöçóëè ÐÖÇÈÝÀÐ Ýÿíúÿäÿ 15 èéóí - Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö òÿíòÿíÿ èëÿ ãåéä åäèëèá Ýÿíúÿëèëÿðèí ìöãÿääÿñ ìÿêàí ñàéäûãëàðû Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ 15 èéóí - Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö ìöíàñèáÿòèëÿ êîíôðàíñ êå÷èðèëìèøäèð. Êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðû ÿââÿëúÿ óëó þíäÿðèí àáèäÿñèíè çèéàðÿò åäÿðÿê þíöíÿ ýöë äÿñòÿëÿðè ãîéìóøëàð. Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö ìöíàñèáÿòèëÿ êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðûíû òÿáðèê åäÿðÿê äåéèá êè, Àçÿðáàéúàí òàðèõèíèí 30 èëäÿí àðòûã áèð äþâðö äöíéà ìèãéàñëû ñèéàñÿò÷è âÿ äþâëÿò õàäèìè Ùåéäÿð ßëèéåâèí ôÿàëèééÿòè èëÿ ãûðûëìàç ñóðÿòäÿ áàüëûäûð. Óëó þíäÿðèí õèäìÿòëÿðè ñàéÿñèíäÿ õàëãûìûç ÿââÿëúÿ ñèéàñè âÿ èãòèñàäè ìöñòÿãèëëèéèíèí ìþùêÿì òÿìÿëèíè éàðàòìûø, äàùà ñîíðà èñÿ ìöñòÿãèë äþâëÿòèíè ãóðìàã, ãîðóìàã âÿ éàøàòìàã ö÷öí òàðèõèí âåðäèéè èìêàíû ðåàëëàøäûðà áèëìèøäèð. Áóýöíêö ãöäðÿòëè Àçÿðáàéúàí óëó þíäÿðèí õàëãà ìÿ- ùÿááÿòèíèí, Âÿòÿí éîëóíäà ôÿäàêàðëûüûíûí ïàðëàã íèøàíÿñèäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè âÿ äþâëÿò÷èëèê ôÿàëèééÿòè õàëãà ñÿäàãÿòëÿ õèäìÿò åòìÿê, îíóí éîëóíäà ùÿð úöð ìÿùðóìèééÿòëÿðÿ äþçìÿê òèìñàëûíà ÷åâðèëìèøäèð. Êîíôðàíñäà ÷ûõûø åäÿí ÀÌÅÀ Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí àêàäåìèê êàòèáè Ôóàä ßëèéåâ, Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Íàãèô Ùÿìçÿéåâ, ÝÄÓ-íóí ìöÿëëèìè Íÿðýèç Ðÿñóëîâà âÿ áàøãàëàðû óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí òÿìÿëèíè ãîéäóüó íÿùÿíý ãóðóúóëóã èøëÿðèíè îíóí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû, éåíè òÿôÿêêöðëö ñèéàñÿò÷è Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí áþéöê ãÿòèééÿò âÿ óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëäèéèíè áèëäèðèáëÿð. Ñîíäà Ùåéäÿð ßëèéåâ àäûíà ïàðê-êîìïëåêñèí àìôèòåàòðûíäà Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû éåíè ìöàâèíëÿðèíè èúòèìàèééÿòÿ òÿãäèì åäèá Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ òÿãäèìàò ìÿðàñèìèíäÿ áèëäèðèá êè, áèð íå÷ÿ èëäèð ùóìàíèòàð ìÿñÿëÿëÿð öçðÿ ìöàâèí âÿçèôÿñèíäÿ ÷àëûøàí Íèçàìè Ùàúûéåâ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí øÿùÿð òÿñÿððöôàòû ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ ìöàâèíè âÿçèôÿñèíÿ òÿéèí îëóíóá. Õàòûðëàäàã êè, øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè Áàø÷ûñûíûí øÿùÿð òÿñÿððöôàòû ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ ìöàâèíè âÿçèôÿñè òÿõìèíÿí èêè èëÿ éàõûí òÿéèíàòñûç èäè. Èúðà Áàø÷ûñû èúòèìàè-ñèéàñè âÿ ùóìàíèòàð ìÿñÿëÿëÿð öçðÿ éåíè ìöàâèíèíè äÿ èúòèìàèééÿòÿ òÿãäèì åäèá. Áó âÿçèôÿéÿ ðÿùáÿðëèê Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí Ìóñèãè êàôåäðàñûíûí ìöäèðè Ñåâäà Ãóðáàíÿëèéåâàéà ùÿâàëÿ îëóíóá. Ãåéä åäÿê êè, ñÿíÿòøöíàñëûã äîêòîðó, ïðîôåññîð Ñåâäà Ãóðáàíÿëèéåâà Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Êîíñåðâàòîðèéàñûíû áèòèðèá. ßìÿê ôÿàëèééÿòèíÿ Ãÿíáÿð Ùöñåéíëè àäûíà Ýÿíúÿ Ìóñèãè Òåõíèêóìóíäà ìöÿëëèì êèìè áàøëàéûá. áþéöê áàéðàì êîíñåðòè îëìóøäóð. “Ýþéýþë” Äþâëÿò Ìàùíû âÿ Ðÿãñ àíñàìáûëûíûí, éåðëè èíúÿñÿíò óñòàëàðûíûí ÷ûõûøëàðû èëÿ éàíàøû, êîíñåðòÿ äÿâÿò îëóíìóø Ðóñèéàíûí ìÿøùóð “Áëåñòéàøèé” ãðóïó äà áàéðàì øÿíëèéèíÿ ðÿíý ãàòìûøëàð. Áàéðàì êîíñåðòè àòÿøôÿøàíëûãëà áàøà ÷àòìûøäûð. Ñåâäà ÀÁÁÀÑÎÂÀ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíöíÿ ùÿñð åäèëìèø áåéíÿëõàëã êîíôðàíñ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíöíÿ ùÿñð åäèëìèø “Ðèéàçèééàò âÿ ÈÊÒ-íèí òÿòáèã ñàùÿëÿðè. Éåíè òÿäðèñ òåõíîëîýèéàëàðû” ìþâçóñóíäà áåéíÿëõàëã êîíôðàíñ êå÷èðèëìèøäèð. Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè èëÿ Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí áèðýÿ òÿøêèë åòäèêëÿðè âÿ Èðàí, Òöðêèéÿ, Ýöðúöñòàí, Øèìàëè Êèïð Òöðê Úöìùóðèééÿòè âÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû àëèìëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëÿí êîíôðàíñû ýèðèø ñþçö èëÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ à÷ìûøäûð. Èúðà Áàø÷ûñû ðåñïóáëèêàìûçûí ìöñòÿãèëëèê òàðèõèíäÿ ÿùÿìèééÿòëè ðîë îéíàéàí 15 èéóí ùàäèñÿëÿðèíäÿí äàíûøàðàã äåìèøäèð êè, ùÿìèí äþâðäÿ áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿð Àçÿðáàéúàíû ìÿùâ îëìàã òÿùëöêÿñè èëÿ öç-öçÿ ãîéìóøäó. Áèð òÿðÿôäÿ Ñóðÿò Ùöñåéíîâóí, äèýÿð òÿðÿôäÿ Òàëûø-Ìóüàí ðåñïóáëèêàñû éàðàòìàã õöëéàñûíäà îëàí ßëèêðàì Ùöìáÿòîâóí àìáèñèéàëàðû, ÀÕÚ-Ìöñàâàò úöòëöéöíöí ùàêèìèééÿòäÿ îëàí ñÿðèøòÿñèç ðÿùáÿðëÿðèíèí êðåñëî óüðóíäà àïàðäûãëàðû ìöáàðèçÿ Àçÿðáàéúàíûí ïàð÷àëàíìàñû ö÷öí çÿìèí éàðàòìûøäû. Àçÿðáàéúàíûí äàüûëìàã âÿ ïàð÷àëàíìàã òÿùëöêÿñè èëÿ öçëÿøäèéè áèð âàõòäà õàëãûìûçûí öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâÿ öç òóòìàñû òÿñàäöôè äåéèëäè. Õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ èêèíúè äÿôÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí äàùè øÿõñèééÿò äîüðóäàí äà ÿñë ìöäðèêëèê ýþñòÿðÿðÿê Àçÿðáàéúàíû áöòöí áÿëàëàðäàí õèëàñ åòäè. Àòÿøêÿñ ÿëäÿ åäÿðÿê ðåñïóáëèêàíûí äèð÷ÿëèøè ö÷öí áþéöê èøëÿð ýþðäö. Ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿð Àçÿðáàéúàíû ãûñà âàõò ÿðçèíäÿ èíêèøàô åòìèø äöíéà þëêÿëÿðè ñûðàñûíà ÷ûõàðäû. Èíäè èôòèõàðëà äåìÿê îëàð êè, Àçÿðáàéúàí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ, î úöìëÿäÿí åëì âÿ òÿùñèë ñàùÿñèíäÿ äÿ óüóðëó íàèëèééÿòëÿðÿ èìçà àòûð. Áó ýöí êå÷èðèëÿí áåéíÿëõàëã êîíôðàíñ äà ìÿùç áó èíêèøàôûí ýþñòÿðèúèñèäèð. Ñîíðà Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó, ïðîôåññîð Éóñèô Éóñèáîâ ÷ûõûø åäÿðÿê öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí åëì âÿ òÿùñèëèí èíêèøàôû ñàùÿñèíäÿ ýþðäöéö èøëÿðäÿí äàíûøìûø, óëó þíäÿðèí Àçÿðáàéúàíûí òÿðÿããèñè ö÷öí áó âàúèá ñàùÿíèí éöêñÿëèøèíÿ ýþñòÿðäèéè õèäìÿòëÿðè êîíôðàíñ èøòèðàê÷ûëàðûíûí äèããÿòèíÿ ÷àòäûðìûøäûð. Êîíôðàíñäà ÀÌÅÀ-íûí Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí åëìè êàòèáè, àêàäåìèê Ôóàä ßëèéåâ, ÀÌÅÀíûí ðèéàçèééàò âÿ ìåõàíèêà èíñòèòóòóíóí åëìè èøëÿð öçðÿ äèðåêòîð ìöàâèíè Ñîëòàí ßëèéåâ, Ýöðúöñòàíûí Òåëàâè Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ïðîôåññîðó Ìàðèàì Çàêàðèàøâèëè, Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí äîñåíòè Âàãèô Ãàñûìîâ âÿ áàøãàëàðû ìöçàêèðÿ îëóíàí ìþâçó ÿòðàôûíäà ìàðàãëû ìÿðóçÿëÿðëÿ ÷ûõûø åòìèøëÿð. Èêè ýöí äàâàì åäÿí êîíôðàíñ 3 áþëìÿäÿ þç èøèíè äàâàì åòìèøäèð. Öìáöëáàíó ÙÀÚÛÉÅÂÀ, ÝÄÓ-íóí ÿìÿêäàøû Èúðà Áàø÷ûñûíûí ãÿáóëóíäàí Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åòìèøäèð Äþâëÿò Èäàðÿ÷èëèê Àêàäåìèéàñû Ýÿíúÿäÿ “Àçÿðáàéúàíûí èííîâàòèâ èíêèøàôû” ìþâçóñóíäà ñåìèíàð-ìöøàâèðÿ êå÷èðìèøäèð Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû ÉÀÏ øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí ãÿðàðýàùûíäà âÿòÿíäàøëàðûí íþâáÿòè ãÿáóëóíó êå÷èðìèøäèð. 100 íÿôÿðäÿí àðòûã âÿòÿíäàøûí èøòèðàê åòäèéè ãÿáóëäàí ÿââÿë øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ èéóíóí 10-äà áàø âåðìèø òÿáèè ôÿëàêÿòèí âóðäóüó çèéàíûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû èëÿ áàüëû ýþðöëÿí èøëÿðäÿí äàíûøìûøäûð. Ãåéä åòìèøäèð êè, òÿáèè ôÿëàêÿò áàø âåðÿí çàìàí þëêÿ áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâ ùàäèñÿíè äÿðùàë íÿçàðÿòÿ ýþòöðìöø, ùÿð áèð âÿòÿíäàøà äÿéÿí çèéàíûí òÿúèëè îëàðàã àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí òÿäáèðëÿð ýþðöëìÿñè áàðÿäÿ àèäèééÿòè ãóðóìëàðûí ðÿùáÿðëÿðèíÿ òàïøûðûãëàð âåðìèøäèð. Äþâëÿò áàø÷ûñûíûí òàïøûðûüûíà óéüóí îëàðàã ãûñà âàõò ÿðçèíäÿ 300-äÿí àðòûã ÷îõìÿðòÿáÿëè, 500-äÿí àðòûã ôÿðäè áèíàéà äÿéÿí çèéàíûí ìÿáëÿüè ìöÿééÿíëÿøäèðèëÿðÿê òÿìèð-áÿðïà èøëÿðèíÿ áàøëàíûëìûøäûð. 11 ùöíäöðìÿðòÿáÿëè áèíà èñÿ ãÿçà âÿçèééÿòèíÿ äöøìöøäöð êè, îíëàðûí äà ñàêèíëÿðèíèí ìöâÿããÿòè îëàðàã ìöõòÿëèô éåðëÿðÿ êþ÷öðöëìÿñè òÿìèí åäèëèð. Ùàçûðäà 24 ÷îõìÿðòÿáÿëè, 30 ôÿðäè áèíàäà áÿðïà èøëÿðè ñöðÿòëÿ äàâàì åòäèðèëèð. Òÿìèð-áÿðïà èøëÿðèíäÿ ùå÷ áèð ïðîáëåì éîõäóð âÿ äþâëÿò ãóðóìëàðû, åëÿúÿ äÿ Ôþâãÿëàäÿ Ùàëëàð Íèçèðëèéè áó èøäÿ Ýÿíúÿéÿ ùÿð úöð éàðäûì ýþñòÿðèð. Ñîíðà ñþç âÿòÿíäàøëàðà âåðèëìèøäèð. Ãÿáóë çàìàíû îí- ëàð ìöõòÿëèô ñàùÿëÿð öçðÿ èúðà áàø÷ûñûíà ìöðàúèÿòëÿð åòìèøëÿð. Íóðëàíà Ãóðáàíîâà, Ìåùðèáàí Ùÿñÿíîâà âÿ áàøãàëàðû òÿáèè ôÿëàêÿò çàìàíû äÿéÿí çèéàíûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû, Èðàäÿ Ìÿììÿäîâà êàíàëèçàñèéà ïðîáëåìèíèí ùÿëëè, Çÿðèôÿ Áÿõòèéàðîâà éàøàäûãëàðû áèíàäà ëèôòèí ãàéäàéà ñàëûíìàñû áàðÿäÿ Èúðà Áàø÷ûñûíà ìöðàúèÿòëÿð åòìèøëÿð. Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè ÿëèëè Õàãàíè Ãóëèéåâèí àâòîìàøûíëà, Éóñèô ßëèéåâèí èñÿ èøëÿ òÿìèíàòû áàðÿäÿ åòäèêëÿðè ìöðàúèÿòëÿð ìöñáÿò ùÿëë åäèëìèøäèð. Ãÿáóëäà òÿáèè ôÿëàêÿò çàìàíû åäèëÿí êþìÿéÿ ýþðÿ äþâëÿò áàø÷ûñûíà, åëÿúÿ äÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíÿ ìèííÿòäàðëûã åäÿíëÿð äÿ îëìóøäóð. Øÿùÿðèí ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðû ðÿùáÿðëÿðèíèí, èäàðÿ âÿ òÿøêèëàò ðÿùáÿðëÿðèíèí, åëÿúÿ äÿ ïðåçèäåíò àäìèíèñòðàñèéàñûíûí ìÿñóë èø÷èñèíèí äÿ èøòèðàê åòäèéè ãÿáóë âÿòÿíäàøëàðû ðàçû ñàëìûøäûð. “Ýÿíúÿíèí ñÿñè” Àñèéà Èíêèøàô Áàíêûíûí âèòñå-ïðåçèäåíòè èëÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ èøýöçàð ýþðöø Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Äþâëÿò Èäàðÿ÷èëèê Àêàäåìèéàñû Ýÿíúÿäÿ 30 ðàéîíóí èúðà ùàêèìèééÿòè áàø÷ûëàðû ìöàâèíëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ “Àçÿðáàéúàíûí èííîâàòèâ èíêèøàôû” ìþâçóñóíäà ñåìèíàð-ìöøàâèðÿ êå÷èðìèøäèð. Ñåìèíàð-ìöøàâèðÿíè ýèðèø ñþçö èëÿ Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ à÷àðàã áåëÿ áèð òÿäáèðèí êå÷èðèëìÿñèíè øÿùÿð ùÿéàòûíäà ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿ àäëàíäûðìûø âÿ ñåìèíàðûí èøèíÿ óüóðëàð àðçóëàìûøäûð. Ñîíðà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Äþâëÿò Èäàðÿ÷èëèê Àêàäåìèéàñûíûí ðåêòîðó, àêàäåìèê Óðõàí ßëÿêáÿðîâ “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èííîâàòèâ èíêèøàôû áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí ñÿíÿäëÿðèíäÿ” ìþâçóñóíäà ìÿðóçÿ èëÿ ÷ûõûø åòìèøäèð. Ìÿðóçÿ÷è þç ÷û- õûøûíäà þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí ñöðÿòëè èíêèøàôû ö÷öí àïàðûëàí óüóðëó ñèéàñÿòäÿí äàíûøàðàã áóíó áèð íå÷ÿ òÿñíèôàòà áþëìöø âÿ ÿñàñÿí äàâàìëû èíêèøàôà òÿñèð åäÿí àìèëëÿðè ìöãàéèñÿëè øÿêèëäÿ ñåìèíàð èøòèðàê÷ûëàðûíûí äèããÿòèíÿ ÷àòäûðìûøäûð. Ñîíðà ÀÌÅÀ-íûí Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí åëìè êàòèáè, àêàäåìèê Ôóàä ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíäà, åëÿúÿ äÿ Ýÿíúÿäÿ åëìèí èíêèøàôû ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðäÿí äàíûøàðàã þëêÿ áàø÷ûñûíûí ñÿðÿíúàìëàðû èëÿ ÀÌÅÀ-íûí Ýÿíúÿ ôèëèàëûíûí áþëìÿéÿ ÷åâðèëìÿñèíè, 7 åëìè-òÿäãèãàò èíñòèòóòóíóí éàðàäûëìàñûíû áó ñàùÿäÿ àòûëàí óüóðëó àääûì êèìè ãèéìÿòëÿíäèðìèøäèð. Ùàçûðäà äþâëÿò áàø÷ûñûíûí äèããÿò âÿ ãàéüûñû èëÿ Ýÿíúÿäÿ éàðàäûëàí òåõíîïàðêëàð ö÷öí êàäð ùàçûðëûüûíà úèääè äèããÿò éåòèðèëäèéèíè áèëäèðÿí Ôóàä ßëèéåâ øÿùÿðäÿ áó èñòèãàìÿòäÿ àïàðûëàí äèýÿð èøëÿðäÿí äÿ äàíûøìûøäûð. Ñåìèíàðäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Äþâëÿò Èäàðÿ÷èëèê Àêàäåìèéàñûíûí Ñèéàñè Àðàøäûðìàëàð Èíñòèòóòóíóí äèðåêòîðó, ñèéàñè åëìëÿð äîêòîðó, ïðîôåññîð Åëìàí Íÿñèðîâóí “Àçÿðáàéúàíûí ìöàñèð èíêèøàô êîíñåïñèéàñû:âàðèñëèê âÿ èííîâàòèâëèê”, àêàäåìèéàíûí åëìè-òÿøêèëàò øþáÿñèíèí ìöäèðè, ñèéàñè åëìëÿð öçðÿ ôÿëñÿôÿ äîêòîðó, äîñåíò Ðÿúÿá Ðÿùèìëèíèí “Äþâëÿò ãóëëóã÷óëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñèíäÿ èííîâàòèâ ìåòîäëàðûí òÿòáèãè” ìþâçóëàðûíäà ìÿðóçÿëÿðè äèíëÿíèëÿðÿê ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëìûøäûð. Áèð ýöíëöê ñåìèíàðäà èøòèðàê÷ûëàðûí ñóàëëàðû úàâàáëàíäûðûëìûøäûð. Éåýàíÿ ÃÓÐÁÀÍÎÂÀ Àñèéà Èíêèøàô Áàíêûíûí âèòñå-ïðåçèäåíòè Âàí÷àé Éàíã Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿð åòìèøäèð. Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâëÿ ýþðöøÿí áàíê òÿìñèë÷èñè áóðàäà èøýöçàð ñþùáÿò àïàðìûøäûð. Ñþùáÿò çàìàíû Âàí÷àé Éàíã äåìèøäèð êè, Àñèéà Èíêèøàô Áàíêû Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè èëÿ áèð ÷îõ ñàùÿëÿð, î úöìëÿäÿí éîë-íÿãëèééàò, åíåðýåòèêà âÿ äèýÿð èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûã åäèð. ßñàñÿí ðåýèîíàë ëàéèùÿëÿðèí èúðàñûíà öñòöíëöê âåðÿí Àñèéà Èíêèøàô Áàíêû áó ÿëàãÿëÿðè ýÿëÿúÿêäÿ äÿ ýåíèøëÿíäèðìÿê ôèêðèíäÿäèð âÿ áó áàõûìäàí Ýÿíúÿéÿ èëê ñÿôÿðèíèí ìÿãñÿäè äÿ åëÿ áóäóð. Ýÿíúÿ äàèðÿâè éîëóí ÷ÿêèëèøèíè ìàëèééÿëÿøäèðÿí áàíêûí âèòñå-ïðåçèäåíòè îíó äà ÿëàâÿ åòìèøäèð êè, Àçÿðáàéúàíäà éîë èíôðàñòðóêòóðóíóí éàõøûëàøäûðûëìàñû ëàéèùÿñèíè ùÿéàòà êå÷èðÿðêÿí ÿí ÷îõ êÿíäëÿðèí ÿùàëèñè íÿçÿðÿ àëûíûð. Õöñóñÿí ÷ÿêèëìèø ìàýèñòðàë éîëëàðûí ÿòðàôûíäà éàøàéàí ôåðìåðëÿðèí èñòåùñàë åòäèêëÿðè êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðûíûí èõðàú åäèëìÿñèíäÿ áó éîëëàð ìöùöì ÿùÿìèééÿò äàøûéûð êè, áó äà þëêÿ ÿùàëèñèíèí äàéàíûãëû èíêèøàôûíûí òÿìèí åäèë- ìÿñèíäÿ ìöùöì àìèëëÿðäÿíäèð. Ùàçûðäà áèð ÷îõ ñàùÿëÿð öçðÿ ëàéèùÿëÿðèí èúðàñû ìÿãñÿäèëÿ Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè èëÿ ìÿñëÿùÿòëÿð àïàðûëäûüûíû äèããÿòÿ ÷àòäûðàí Àñèéà Èíêèøàô Áàíêûíûí âèòñå-ïðåçèäåíòè Âàí÷àé Éàíã äåìèøäèð êè, éàõûí çàìàíëàðäà ÿñàñÿí êÿíä éîëëàðûíûí òÿìèðè âÿ ÷ÿêèëèøèíÿ äàùà ÷îõ äèããÿò éåòèðèëÿúÿêäèð. Áóíäàí áàøãà, ùàçûðäà Ýÿíúÿ-Ýöðúöñòàí ìàýèñòðàë éîëóíóí èêèíúè ùèññÿñèíèí ÷ÿêèëèøè èëÿ ÿëàãÿäàð äà Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè èëÿ äàíûøûãëàð àïàðûëûð. Ýþðöøäÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ Àçÿðáàéúàíäà, åëÿúÿ äÿ Ýÿíúÿ ðåýèîíóíäà ýþðöëÿí èøëÿðÿ ýþðÿ Àñèéà Èíêèøàô Áàíêûíûí ðÿùáÿðëèéèíÿ ìèííÿòäàðëûã åòìèø âÿ áèð íå÷ÿ ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû ìÿñëÿùÿòëÿøìÿëÿð àïàðìûøäûð. Ýÿíúÿ äàèðÿâè éîëäàí Ñàìóõ ðàéîíó ÿðàçèñèíÿäÿê îëàí ìÿñàôÿäÿ éåðëÿøÿí êÿíä âÿ ãÿñÿáÿ ñàêèíëÿðèíèí åùòèéàúëàðûíû íÿçÿðÿ àëàðàã ìàýèñòðàë éîëóí éåíèäÿí ãóðóëìàñû áàðÿäÿ ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð. Áàíê òÿìñèë÷èñè áó èøèí ùÿëëè ö÷öí ÿëàãÿäàð íàçèðëèêëÿðëÿ ìÿñëÿùÿòëÿøìÿëÿð àïàðàúàüûíû äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð. Ýþðöøöí ñîíóíäà Àñèéà Èíêèøàô Áàíêûíûí âèòñå-ïðåçèäåíòèíÿ Ýÿíúÿäÿí õàòèðÿ îëàðàã äàùè Íèçàìè Ýÿíúÿâèíèí èíýèëèñ äèëèíäÿ “Õÿìñÿ”ñè âÿ öçÿðèíäÿ ïîðòðåòè îëàí õàë÷à ùÿäèééÿ åäèëìèøäèð. Ñàáèð ßËÈÉÅ ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ 24 èéóí 2014-úö èë Èñðàèëèí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Ðàôàåë Ùàðïàç Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿð åòìèøäèð êÿ îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðìûø âÿ äåìèøäèð êè, òÿìñèë åòäèéè þëêÿ ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäÿí Àçÿðáàéúàíëà áöòöí ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûã åòìÿéÿ ùÿð çàìàí ùàçûðäûð. Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíäà 30 ìèí íÿôÿðÿ éàõûí éÿùóäèíèí éàøàäûüûíû áèëäèðÿí ñÿôèð áóíëàðäàí áèð ãèñìèíèí Ýÿíúÿäÿ îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðìûø âÿ îíëàðûí íîðìàë ùÿéàòû ö÷öí áóðàäà ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûëäûüûíû ãåéä åòìèøäèð. Ñÿôèð Ðàôàåë Ùàðïàç Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿðèíèí ìÿãñÿäèíè à÷ûãëàéàðêÿí áèëäèðìèøäèð êè, Èñðàèë äþâëÿòè áèð ÷îõ ñàùÿëÿð öçðÿ Àçÿðáàéúàíëà ÿìÿêäàøëûã åäèð. Õöñóñèëÿ êÿíä òÿñÿððöôàòû, ñÿùèééÿ âÿ Èñðàèë äþâëÿòèíèí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Ðàôàåë Ùàðïàç øÿùÿðèìèçÿ ñÿôÿð åòìèøäèð. Áþéöê ùþðìÿòëÿ ãàðøûëàíàí ãîíàã øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâëÿ èøýöçàð ýþðöø êå÷èðìèøäèð. Ýþðöø çàìàíû áèð ÷îõ ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð. Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ ñÿôèðè ñàëàìëàéàðàã Àçÿðáàéúàí-Èñðàèë ÿìÿêäàøëûüûíûí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøìûø, øÿùÿðèí èúòèìàè-ñèéàñè ùÿéàòû, èãòèñàäèééàòû áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðìèøäèð. Ýþðöøäÿ ñÿôèð Ðàôàåë Ùàðïàç ÷ûõûø åäÿðÿê Àçÿðáàéúàíûí Èñðàèë ö÷öí äîñò þë- åëìèí äèýÿð ñàùÿëÿðè öçðÿ ãóðóëàí ÿìÿêäàøëûã áó ýöí ùÿð èêè äþâëÿò ö÷öí áþéöê ñÿìÿðÿ âåðèð. Ãÿðá áþëýÿñèíèí ìÿðêÿçè ñàéûëàí Ýÿíúÿäÿ äÿ áó ÿëàãÿëÿðèí ãóðóëìàñû ö÷öí ýåíèø èìêàíëàð âàðäûð. Ñÿôèð Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíÿ òîõóíàðêÿí äåìèøäèð êè, áó èøäÿ Èñðàèë äþâëÿòèíèí ìþâãåéè ùÿð êÿñÿ ìÿëóìäóð. Áèç áó ìöíàãèøÿíèí ñöëù éîëó èëÿ ùÿëëèíè äÿñòÿêëÿéèð âÿ Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíö òàíûéûðûã. Ýþðöøöí ñîíóíäà ñÿôèðÿ äàùè Àçÿðáàéúàí øàèðè Íèçàìè Ýÿíúÿâèíèí èíýèëèñ äèëèíäÿ ÷àï åäèëìèø øåèð âÿ ãÿçÿëëÿð êèòàáû, åëÿúÿ äÿ äèýÿð õàòèðÿ ùÿäèééÿëÿðè òÿãäèì îëóíìóøäóð. Ýÿíúÿäÿ òèáá èø÷èëÿðè þç ïåøÿ áàéðàìëàðûíû èøäÿ ãàçàíäûãëàðû óüóðëàðëà ãåéä åäèáëÿð 17 èéóí - Òèáá èø÷èëÿðèíèí ïåøÿ áàéðàìû ìöíàñèáÿòèëÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áþéöê ñàëîíóíäà øÿùÿðèí ñÿùèééÿ èø÷èëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ òÿäáèð êå÷èðèëìèøäèð. Áàéðàì òÿäáèðèíèí èøòèðàê÷ûëàðû ÿââÿëúÿ öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àáèäÿñèíè çèéàðÿò åòìèø, þíöíÿ ýöë äÿñòÿëÿðè äöçìöøëÿð. Òÿäáèðè ýèðèø ñþçö èëÿ Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè áàø÷ûñûíûí ìöàâèíè Ñåâäà Ãóðáàíÿëèéåâà à÷ìûø âÿ ÿëàìÿòäàð ýöí ìöíàñèáÿòèëÿ ñÿùèééÿ èø÷èëÿðèíè òÿáðèê åòìèøäèð. Øÿùÿð Ñÿùèééÿ èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ìåùìàí Ðçàéåâèí ñîí èëëÿð Àçÿðáàéúàí ñÿùèééÿñèíäÿ, î úöìëÿäÿí Ýÿíúÿäÿ ýþðöëÿí èøëÿð âÿ áó ñàùÿäÿ ãàçàíûëàí óüóðëàðû ÿêñ åòäèðÿí ìÿðóçÿñè äèíëÿíèëìèøäèð. Ìÿðóçÿ÷è ãåéä åòìèøäèð êè, þëêÿìèçäÿ éåíè òèáá îúàãëàðûíûí éàðàäûëìàñû âÿ éåíèäÿí ãóðóëìàñû, ìöàñèð òèááè òåõíîëîýèéàëàðûí òÿòáèãè ÿùàëèéÿ ñÿùèé- éÿ õèäìÿòèíèí ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñèíÿ áþéöê èìêàíëàð éàðàòìûøäûð. Áó èíêèøàô ðåñïóáëèêàíûí èêèíúè áþéöê øÿùÿðè îëàí Ýÿíúÿäÿ äÿ íÿçÿðÿ ÷àðïàúàã äÿðÿúÿäÿäèð. Ýÿíúÿ øÿùÿðè öçðÿ 35 òèáá ìöÿññèñÿñè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð êè, ùÿìèí òèáá îúàãëàðûíäà 853 ùÿêèì, 3200 òèáá èø÷èñè ÿùàëèéÿ òèááè õèäìÿò ýþñòÿðèð. Ñÿùèééÿ îúàãëàðûíûí ìàääè-òåõíèêè áàçàñû ìþùêÿìëÿíäèðèëìèø, ìöàñèð òèááè àâàäàíëûãëàðûí àëûíìàñû èñÿ õèäìÿòèí êåéôèééÿòèíè õåéëè àðòûðìûøäûð. Áþëýÿäÿ ÿí áþéöê òèáá îúàãëàðû Àçÿðáàéúàí ýÿíúëèéè îíëàðà ýþñòÿðèëÿí äèããÿò âÿ ãàéüûíû éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèð Àâðîïà Éåðëè âÿ Ðåýèîíàë Ùàêèìèééÿòëÿð Êîíãðåñèíèí Áöðî èúëàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ êå÷èðèëÿí áåéíÿëõàëã êîíôðàíñäà ÷ûõûø åäÿí ÿäëèééÿ íàçèðèíèí ìöàâèíè Âèëàéÿò Çàùèðîâ þëêÿìèçäÿ ìèëëè èíñàí ùöãóãëàðû ýöíöíÿ òÿñàäöô åäÿí áó òÿäáèðèí êå÷èðèëìÿñèíè ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿ êèìè äÿéÿðëÿíäèðìèøäèð. Êîíãðåñèí ïðåçèäåíòè Ùåðâèã Âàí Ñòàà òÿìñèë åòäèéè ãóðóìóí áóèëêè ïðèîðèòåòëÿðèíäÿí áèðèíèí ìÿùç ýÿíúëÿð ñèéàñÿòè èëÿ áàüëû îëäóüóíó áèëäèðìèø, éåðëè äåìîêðàòèéàíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ýÿíúëÿðèí ðîëóíóí àðòûðûëìàñûíûí âàúèáëèéèíè þíÿ ÷ÿêìèø, áó ñàùÿäÿ òÿúðöáÿ ìöáàäèëÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøìûøäûð. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ðåýèîíàë ìÿñÿëÿëÿð êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Àðèô Ðÿùèìçàäÿ ýÿíúëÿðèí äåìîêðàòèê úÿìèééÿòèí èíêèøàôûíäà, èúòèìàè-ñèéàñè ùÿéàòäà ôÿàë èøòèðàêûíû, þç ïîòåíñèàëûíäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ åòìÿëÿðè ö÷öí ÿëâåðèøëè øÿðàèòèí éàðàäûëäûüûíû áèëäèðìèøäèð. Ñîíðà êîíôðàíñäà “Ôóíäàìåíòàë ñîñèàë ùöãóãëàðà ýÿíúëÿðèí ÷ûõûø èìêàíëàðûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû: òÿùñèë âÿ òÿëèì - ìÿøüóëëóã - ñÿùèééÿ - éàøàéûø” âÿ “Èúòèìàè ùÿéàòäà ýÿíúëÿðèí èøòèðàêû: äåìîêðàòèéàéà ýÿíúëÿðèí úÿëá îëóíìàñû” ìþâçóñóíäà ìöçàêèðÿëÿðëÿ äàâàì åòìèøäèð. “Ýÿíúÿ Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû2016” Ýÿíúëÿð Èúòèìàè Áèðëèéèíèí ñÿäðè Åëìèð Âÿëèéåâ êîíôðàíñäàêû ÷ûõûøûíäà áó ýöí ìöàñèð Àçÿðáàéúàíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èñëàùàòëàðäàí, ãÿáóë îëóíìóø äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí èúðàñûíäà ýÿíúëÿðèí ôÿàë èøòèðàêûíäàí ñþùáÿò à÷ìûøäûð. Å.Âÿëèéåâ ãåéä åäèá êè, óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñàéÿñèíäÿ þëêÿäÿ ýÿíúëÿðÿ äèããÿò âÿ ãàéüû ýþñòÿðèëìÿêëÿ éàíàøû, ùÿì äÿ äþâëÿò ñÿâèééÿñèíäÿ ìÿãñÿäéþíëö ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíèí ÿñàñû ãîéóëìóøäóð. Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìÿíàôåéèíÿ ÿñàñëàíàí áó ñèéàñÿò áó ýöí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð. Äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí ïðèîðèòåò ñàùÿëÿðèíäÿí îëàí äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòè ðåñïóáëèêàíûí àéðû-àéðû ðåýèîíëàðûíäà îëäóüó êèìè, Àçÿðáàéúàíûí èêèíúè áþéöê øÿùÿðè Ýÿíúÿäÿ äÿ óüóðëà èúðà îëóíìàãäàäûð. Áó ýöí øÿùÿðäÿ 8 àëè âÿ îðòà èõòèñàñ òÿùñèëè ìöÿññèñÿñè, 8 òÿëÿáÿ ýÿíúëÿð òÿøêèëàòû, 7 ýÿíúëÿð ãåéðè-ùþêóìÿò òÿøêèëàòû ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Ùÿìèí òÿøêèëàòëàð Ýÿíúÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áèð ñûðà éåðëè âÿ áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿðäÿ ôÿàë èøòèðàê åäèðëÿð. Áó ýöí ýÿíúëÿð ñèéàñÿòè Ýÿíúÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàíûëûð. 2011-úè èëäÿí áó ýöíÿ êèìè øÿùÿðäÿ ýÿíúëÿð ñàùÿñè öçðÿ 340-äàí àðòûã éåðëè âÿ áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿëè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèá êè, ùÿìèí òÿäáèðëÿðäÿ ìèíëÿðëÿ ýÿíú èøòèðàê åäèá. Êå÷èðèëÿí áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿðäÿ èøòèðàê åòìÿê ö÷öí áó ýöí Àâðîïàíûí ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèíäÿí éöçëÿðëÿ ýÿíú Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿð åäèð, îíóí ìÿäÿíèééÿòè, òàðèõè èëÿ éàõûíäàí òàíûø îëóðëàð. Ìÿùç ýÿíúëÿð ñàùÿñèíäÿ àïàðûëàí èøëÿðèí óüóðëó íÿòèúÿñè èäè êè, Ýÿíúÿ øÿùÿðè 2012-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàíûí èëê Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû ñå÷èëèá. Áó ýöí èñÿ Ýÿíúÿ Àâðîïà 2016-úû èë ö÷öí Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòûäûð. Àðòûã Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû ëàéèùÿñèíäÿ ãàëèá ýÿëìèø ïàéòàõò øÿùÿðëÿðèí øÿáÿêÿñè éàðàäûëìàãäàäûð. Ýÿíúÿ øÿùÿðè “Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû-2016” ñå÷èëäèéè ýöíäÿí åòèáàðÿí áó øÿáÿêÿíèí áöòöí ýþðöøëÿðèíäÿ àêòèâ èøòèðàê åäèð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí ýÿíúëèéè îíëàðà ýþñòÿðèëÿí äèããÿò âÿ ãàéüûíû éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèð, äþâëÿò âÿ õàëã ãàðøûñûíäà þç âÿçèôÿ âÿ ìÿñóëèééÿòèíè éàõøû äÿðê åäèðëÿð. Ãåéä åäÿê êè, êîíôðàíñäà Áþéöê Áðèòàíèéà, Àâñòðèéà, Èñâå÷, Áåë÷èêà, Ðóñèéà âÿ Óêðàéíàíûí ãàíóíâåðèúè âÿ éåðëèþçöíöèäàðÿ îðãàíëàðûíûí ðÿùáÿðëÿðè, éöêñÿê èõòèñàñëû áåéíÿëõàëã ìöòÿõÿññèñëÿð, ìöõòÿëèô äþâëÿò îðãàíëàðûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè, áÿëÿäèééÿ àññîñèàñèéàëàðûíûí ñÿäðëÿðè, ýÿíúëÿð òÿøêèëàòëàðûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè, ýÿíú áÿëÿäèééÿ ñÿäðëÿðè âÿ öçâëÿðè èøòèðàê åòìèøëÿð. îëàí Àááàñ Ñÿùùÿò àäûíà âÿ èíôåêñèîí õÿñòÿõàíàëàðûíäà, 6 ñàéëû ïîëèêëèíèêàäà ÿñàñëû òÿìèð èøëÿðè àïàðûëàðàã éåíèäÿí ãóðóëìóøäóð. Áóíäàí áàøãà ðåýèîí ö÷öí ÿùÿìèééÿòëè ðîë îéíàéàí ïåðèíàòàë âÿ ðàéîíëàðàðàñû ùåìîäèàëèç ìÿðêÿçëÿðèíèí, åëÿúÿ äÿ îíêîëîæè õÿñòÿõàíàäà øöà ìöàëèúÿ áþëìÿñèíèí, êîìïöòåð òîìîãðàô ñèìóëéàòîð àïàðàòûíûí èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè ñÿùèééÿ âÿ ñàüëàìëûã ýþñòÿðèúèëÿðèíèí éàõøûëàøìàñûíà çÿìèí éàðàòìûøäûð. Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ øÿùÿð ñàêèíëÿðèíÿ, õöñóñÿí óøàãëàðà éöêñÿê ñÿâèééÿëè òèááè õèäìÿòèí ýþñòÿðèëìÿñèíèí âàúèáëèéèíäÿí äàíûøìûø, åùòèéàú äóéóëàí ñÿùèééÿ îúàãëàðûíûí ÿñàñëû âÿ úàðè òÿìèðè, ùÿì÷èíèí ëàçûìè òèáá àâàäàíëûãëàðûí àëûíìàñû ö÷öí òàïøûðûã âÿ ýþñòÿðèøëÿðèíè âåðìèøäèð. ÉÀÏ ñûðàëàðûíà éåíè ãÿáóë îëóíàí òèáá èø÷èëÿðèíÿ öçâëöê âÿñèãÿëÿðè òÿãäèì îëóíäóãäàí ñîíðà èøäÿ ôÿðãëÿíÿí áèð ãðóï òèáá èø÷èñèíÿ ôÿõðè ôÿðìàí, òÿøÿêêöðíàìÿ âÿ ãèéìÿòëè ùÿäèééÿëÿð âåðèëìèøäèð. Ñàáèð ßËÈÉÅ Ýÿíú àëèìëÿ âèäà ìÿðàñèìè ìàð Âÿëèéåâ Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿíèí éàõûíëàðûíà âÿ äîüìàëàðûíà áàøñàüëûüû âåðìèø, ìÿðùóìóí õàòèðÿñèíèí ùÿìèøÿ ÿçèç òóòóëàúàüûíû áèëäèðìèøäèð. Ìÿðàñèìäÿ ÷ûõûø åäÿí ÀÌÅÀ Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí àêàäåìèê êàòèáè Ôóàä ßëèéåâ, ÀÄÀÓ-íóí ðåêòîðó, ïðîôåññîð Èáðàùèì Úÿôÿðîâ, ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Íàãèô Ùÿìçÿéåâ, ÝÄÓ-íóí ïðîôåññîðó Ùÿñÿíáàëà Ñàäûãîâ Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿíèí åëìè ôÿàëèééÿòèíäÿí äàíûøìûøëàð. Àëèìèí áèð ÷îõ ðåñïóáëèêà âÿ áåéíÿëõàëã ìèãéàñëû åëìè òÿäáèðëÿðäÿ Ýÿíúÿíè óüóðëà òÿìñèë åòäèéè, ÀÌÅÀ Ýÿíú Àëèì âÿ Ìöòÿõÿññèñëÿð Øóðàñûíûí áöðî öçâö êèìè ýÿÈíäè îíóí ùàããûíäà êå÷ìèø çàìàíäà äàíûøìàã ÷îõ ÷ÿòèíäèð. Ùÿìèøÿ àõòàðûøäà îëàí òÿäãèãàò÷û àëèì Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ ÿâÿçñèç áèð èíñàí èäè. Ñàäÿëèéè, ñÿìèìèééÿòè, ÷àëûøãàíëûüû îíó ùÿð êÿñÿ ñåâäèðÿ áèëìèøäè. Ýÿíú àëèì Ýÿíúÿíèí òàðèõè èëÿ áàüëû ñàíáàëëû ìîíîãðàôèéàëàðûí âÿ åëìè ÿñÿðëÿðèí ìöÿëëèôè èäè. Âàõòñûç âÿ ôàúèÿëè øÿêèëäÿ ýÿëÿí þëöì îíó áèçëÿðäÿí àéûðäû. ÀÌÅÀ Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí áèíàñû ãàðøûñûíà òîïëàøàíëàð Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ èëÿ âèäà ýþðöøöíÿ ýÿëìèøäèëÿð. Îíóí ùÿð ýöí ãàëõûá-åíäèéè ïèëëÿëÿðÿ àë ãÿðÿíôèëëÿð äöçöëìöøäö. Ìàòÿì ìÿðàñèìèíè à÷àí øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ Àçÿðáàéúàí åëìèíÿ âÿ øÿùÿð èúòèìàèééÿòèíÿ àüûð èòêè öç âåðäèéèíè áèëäèðìèøäèð. Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿíèí åëìè ôÿàëèééÿòëÿ éàíàøû, Ýÿíúÿäÿ ýåäÿí àáàäëûããóðóúóëóã èøëÿðèíäÿ éàõûíäàí èøòèðàê åòäèéèíè ñþéëÿéÿí Èúðà Áàø÷ûñû îíóí éåíè éàðàäûëàí Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíèí, Íèçàìè Ýÿíúÿâè Ìóçåéèíèí, Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè Ìÿðêÿçèíèí âÿ Ãàëà Ãàïûëàðû Àðõåîëîýèéà âÿ Åòíîãðàôèéà ÀáèäÿÊîìïëåêñèíèí òÿøêèëèíäÿ ÿâÿçñèç õèäìÿòè îëäóüóíó ãåéä åòìèøäèð. Äàùè øàèðèìèç Íèçàìè Ýÿíúÿâèíèí 870 èëëèê éóáèëåéèíäÿ, Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè éàðàäûúûëûüûíûí 900 èëëèê éóáèëåéè òÿäáèðëÿðèíäÿ éàõûíäàí èøòèðàê åòäèéèíè ãåéä åäÿí Åë- ðÿêëè ôÿàëèééÿòè âóðüóëàíìûøäûð. Âèäà ìÿðàñèìèíäÿí ñîíðà ìÿðùóì Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ Ñÿáèñêàð ãÿáèðèñòàíëûüûíäà òîðïàüà òàïøûðûëìûøäûð. Àëëàù ðÿùìÿò åëÿñèí! “Ýÿíúÿíèí ñÿñè” Éàëíûç ôÿõð åòìèðèê, ùÿì äÿ ãîðóéóðóã Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí Ùåéäÿð ßëèéåâ ïàðêû-êîìïëåêñèíäÿ îëàí çàìàí ñþéëÿäèéè: “Áó áþéöê ïàðêûí éàðàäûëìàñû áèð ìþúöçÿäèð” - ñþçëÿðè ùÿð áèð ýÿíúÿëè ö÷öí ãöðóðâåðèúè îëìàãëà éàíàøû, ùÿì äÿ áþéöê ìÿñóëèééÿò ùèññè éàðàäûá. ×öíêè áó éöêñÿê åòèìàäû äîüðóëòìàã ùÿð áèð ñàêèíèí öìäÿ âÿçèôÿñèäèð. Ýþçÿëëèê î çàìàí äàèìè îëóð êè, ãàéüûñûíà ãàëûíûð, ÿçèééÿòè ÷ÿêèëèð, ÿðñÿéÿ ýÿòèðìÿê ìöìêöí îëóð. Îäóð êè, ýÿíúÿëèëÿð âàõòàøûðû ùÿâÿñëÿ ãöðóð ìÿíáÿéè âÿ ìöãÿääÿñ ìÿêàí ùåñàá åòäèêëÿðè ïàðêêîìïëåêñäÿ èìÿúèëèéÿ ÷ûõûðëàð. Áó ýöíëÿðäÿ êå÷èðèëÿí èìÿúèëèê çàìàíû ïàðê-êîìïëåêñèí ÿðàçèñèíäÿ ñÿëèãÿ-ñàùìàí éàðàäûëûá. Éàøûëëûãëàðà àãðîòåõíèêè ãàéäàäà ãóëëóã ýþñòÿðèëèá. ßðàçèäÿ ìþâúóä îëàí àüàú âÿ òèíýëÿðÿ ñó âåðèëèá. Èðèýþâäÿëè àüàúëàð áóäàíûá âÿ äèáëÿðè áåëëÿíèá. Èìÿúèëèê çàìàíû ñþçöýåäÿí ÿðàçè, ùÿì÷èíèí ìÿèøÿò òóëëàíòûëàðûíäàí äà òÿìèçëÿíèá. Õàòûðëàäàã êè, èìÿúèëèéÿ ñÿùÿð ñààòëàðûíäàí ñòàðò âåðèëèá âÿ áèð íå÷ÿ ñààò äàâàì åäèá. Áóíäàí áàøãà, ïàðêäà ÿêèí÷èëèê âÿ ìåëèîðàòèâ òÿäáèðëÿðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè òÿìèí îëóíìàãëà, ÿðàçèéÿ ìöõòÿëèô ýöë êîëëàðû ÿêèëèá. Ãåéä åäÿê êè, øÿùÿðèí èäàðÿ, ìöÿññèñÿ âÿ òÿøêèëàòëàðû êîëëåêòèâëÿðèíèí ùÿð áèðè èìÿúèëèéÿ éöêñÿê ôÿàëëûãëà ãàòûëìûøëàð. Éåêäèë ôèêèð èñÿ: “Éàëíûç ôÿõð åòìèðèê, ùÿì äÿ ãîðóéóðóã” - ñþçëÿðè èëÿ èôàäÿ îëóíìóøäóð. Éåýàíÿ ÈÑÌÀÉÛËÃÛÇÛ 3 Ñàìèð Ïîëàä îüëó Ïèøíàìàççàäÿ Àçÿðáàéúàí åëìèíÿ âÿ Ýÿíúÿ èúòèìàèééÿòèíÿ àüûð èòêè öç âåðìèøäèð. Ýÿíú àëèì, òàðèõ öçðÿ ôÿëñÿôÿ äîêòîðó, äîñåíò Ñàìèð Ïîëàä îüëó Ïèøíàìàççàäÿ 2014-úö èë èéóí àéûíûí 20-äÿ ôàúèÿëè øÿêèëäÿ éîë ãÿçàñûíäà ùÿëàê îëìóøäóð. Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ 1976-úû èëäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ, çèéàëû àèëÿñèíäÿ àíàäàí îëìóøäóð. Ýÿíúÿ øÿùÿð 4 ñàéëû òàì îðòà ìÿêòÿáè áèòèðäèêäÿí ñîíðà 1993-1999-úó èëëÿðäÿ Ýÿíúÿ Äþâëÿò Ïåäàãîæè Èíñòèòóòóíóí (èíäèêè ÝÄÓ) òàðèõ-úîüðàôèéà ôàêöëòÿñèíäÿ òàðèõ èõòèñàñû öçðÿ òÿùñèë àëìûøäûð. ßìÿê ôÿàëèééÿòèíÿ 2001-úè èëäÿ Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ ìöÿëëèì êèìè áàøëàéàí Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ 2012úè èëäÿí åòèáàðÿí ÀÌÅÀ Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí àêàäåìèê-êàòèáèíèí ìöàâèíè âÿçèôÿñèíäÿ ÷àëûøûá. Î, 2007-úè èëäÿ íàìèçÿäëèê äèññåðòàñèéàñûíû ìöäàôèÿ åòìèø, 2011-úè èëäÿ äîñåíò åëìè àäûíû àëìûøäûð. Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ 60-äàí ÷îõ åëìè ÿñÿðèí, î úöìëÿäÿí ìîíîãðàôèéàëàðûí ìöÿëëèôèäèð. Î, áèð íå÷ÿ ìþòÿáÿð ðåñïóáëèêà âÿ áåéíÿëõàëã åëìè êîíôðàíñëàðäà Àçÿðáàéúàí åëìèíè âÿ Ýÿíúÿíè ëÿéàãÿòëÿ òÿìñèë åòìèøäèð. Ñÿìÿðÿëè åëìè éàðàäûúûëûãëà éàíàøû, Ýÿíúÿ øÿùÿðèíèí èúòèìàè-ñèéàñè ùÿéàòûíäà éàõûíäàí èøòèðàê åäÿí Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ, ñîí èëëÿð Ýÿíúÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ýåíèø àáàäëûã-ãóðóúóëóã èøëÿðèíäÿ ôÿàëëûã ýþñòÿðìèø, øÿùÿð èúòèìàèééÿòèíèí äÿðèí ùþðìÿòèíè ãàçàíìûøäûð. Éåíè éàðàäûëàí Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíèí, Íèçàìè Ýÿíúÿâè Ìóçåéèíèí, Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè Ìÿðêÿçèíèí âÿ Ãàëà Ãàïûëàðû Àðõåîëîýèéà âÿ Åòíîãðàôèéà Àáèäÿ-Êîìïëåêñèíèí òÿøêèëèíäÿ Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿíèí ÿâÿçñèç õèäìÿòè îëìóøäóð. Ùÿì÷èíèí î, Ýÿíúÿíèí áÿøÿðèééÿòÿ áÿõø åòäèéè áþéöê øÿõñèééÿòëÿðèí - Íèçàìè Ýÿíúÿâèíèí 870 èëëèê éóáèëåéèíèí, Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè éàðàäûúûëûüûíûí 900 èëëèéèíÿ ùÿñð îëóíìóø éóáèëåé òÿäáèðëÿðèíèí òÿøêèëèíäÿ, áþéöê ìöòÿôÿêêèð âÿ ìààðèô÷è Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåùèí ÿëéàçìàëàðûíûí Àëìàíèéàäàí Ýÿíúÿéÿ ýÿòèðèëèá òÿðúöìÿ îëóíìàñûíäà éàõûíäàí èøòèðàê åòìèøäèð. Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòû Èäàðÿ ùåéÿòèíèí öçâö, ÀÌÅÀ Ýÿíú Àëèì âÿ Ìöòÿõÿññèñëÿð Øóðàñûíûí áöðî öçâö îëóá. Áàúàðûãëû åëì òÿøêèëàò÷ûñû âÿ ñÿìèìè èíñàí Ñàìèð Ïèøíàìàççàäÿíèí ÿçèç õàòèðÿñè îíó òàíûéàíëàðûí ãÿëáèíäÿ äàèì éàøàéàúàãäûð. Àëëàù ðÿùìÿò åëÿñèí! Åëìàð Âÿëèéåâ Ìÿùàðÿò Ìóñòàôàéåâ Åëäÿíèç Õóäèéåâ Ìèêàéûë Çåéíàëîâ Ñåâäà Ãóðáàíÿëèéåâà Ðàôèã Øÿôèéåâ Íèçàìè Ùàúûéåâ Ôàèã Øàáàíîâ Àäèë Âÿëèéåâ ßëè ßëèéåâ Ôóàä ßëèéåâ Ñèääèãÿ Ìÿììÿäîâà Êàìèë Ôÿòÿëèéåâ Àëëàùâåðäè Ñåéèäîâ Éóñèô Éóñèáîâ Èáðàùèì Úÿôÿðîâ Àêèô Ñöëåéìàíîâ Ìåùìàí Ðçàéåâ Çàêèð Ùöñåéíîâ Ñÿíàí Ùàúûéåâ Áåëîðóñèéàíûí àëìàí ôàøèçìèíäÿí àçàä åäèëìÿñèíäÿ èøòèðàê åäÿí áèð ãðóï ìöùàðèáÿ âåòåðàíûíà éóáèëåé ìåäàëëàðû òÿãäèì åäèëìèøäèð Ñûðàëàðû èëáÿèë ñåéðÿëÿí, ùÿðÿñè úàíëû áèð òàðèõ îëàí Èêèíúè Äöíéà ìöùàðèáÿñè èøòèðàê÷ûëàðûíûí - êþùíÿ äþéöø÷öëÿðèí éîðüóí âàðëûüûíäà, áóëàíìûø ýþçëÿðèíèí äÿðèíëèéèíäÿ, òàãÿòäÿí äöøìöø äèçëÿðèíèí áöêöëìÿéèíäÿ, êþìÿêñèç áàðìàãëàðûíûí òèòðÿøìÿñèíäÿ î èëëÿðèí ÿçàáÿçèééÿòè, àüðû-àúûñû èëÿ éàíàøû, øÿðÿôëè áèð äþéöø éîëóíóí èçëÿðè äóéóëóð. Áèð çàìàíëàð þç úÿñàðÿò âÿ ãÿùðÿìàíëûãëàðû èëÿ äöøìÿí áàüðû éàðàí áó èýèä äþéöø÷öëÿð èíäè - 70 èëäÿí ñîíðà éàõûíëàðûíûí, äîüìàëàðûíûí êþìÿéèíÿ ìþùòàúäûðëàð. Áèð âàõòëàð ñèëàù òóòàí ÿëëÿðè èëÿ èíäè ÷ÿëèêäÿí éàïûøìûø áó ãîúàìàí äþéöø÷öëÿð þìðöí ïàéûç ôÿñëè - éàðïàã òþêöìö èëÿ öçöçÿ îëñàëàð äà èëëÿðèí ñûíàüûíäàí ÷ûõìûø ãÿùðÿìàíëûãëàðû óíóäóëìóð, äþâëÿòèìèç òÿðÿôèíäÿí ùÿð çàìàí éöêñÿê äÿéÿðëÿíäèðèëèð. Áó ýöíëÿðäÿ, 70 èëäÿí ñîíðà äà îðäåí-ìåäàëëû ñèíÿëÿðèíè áèð ôÿõðè ìöêàôàò äà áÿçÿäè. Áåëîðóñèéàíûí àëìàí ôàøèçìèíäÿí àçàä åäèëìÿñèíäÿ èøòèðàê åòìèø áèð ãðóï àçÿðáàéúàíëûéà éóáèëåé ìåäàëëàðû òÿãäèì îëóíäó. Ìåäàëëàðûí òÿãäèì îëóíìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿð åäÿí Áåëîðóñèéàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Íèêîëàé Ïàäñêåâè÷ Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòèíäÿ âåòåðàíëàðëà ýþðöøìöø, îíëàðûí áåëîðóñ õàëãû ãàðøûñûíäà ýþñòÿðäèêëÿðè ãÿùðÿìàíëûã âÿ èýèäëèéè éöêñÿê äÿéÿðëÿíäèðÿðÿê ìèííÿòäàðëûã åòìèøäèð. Ñÿôèð äåìèøäèð êè, áó ýöí Áåëîðóñèéàíûí àëìàí ôàøèçìèíäÿí àçàä îëóíìàñûíäàí 70 èë êå÷èð. Ëàêèí õàëã ìöùàðèáÿíèí âóðäóüó àüûð éàðàëàðû óíóòìóð. ×öíêè ìöùàðèáÿ çàìàíû ùÿð 3 áåëîðóñäàí áèðè ìÿùâ åäèëìèøäèð. Åëÿ áèð àèëÿ îëìàìûøäûð êè, áó ìöùàðèáÿäÿí çèéàí ÷ÿêìÿñèí. Ëàêèí Áåëîðóñ õàëãû äèýÿð ìèëëÿòëÿðëÿ ÷èéèí-÷èéèíÿ äöøìÿíÿ ãàðøû àìàíñûçëûãëà äþéöøìöøäöð. Áó äþéöøëÿðäÿ àçÿðáàéúàíëûëàð äàùà ÷îõ íöìóíÿ ýþñòÿðìèøëÿð. Áåëîðóñ õàëãû éóç ìèíëÿðëÿ äþéöøÿí àçÿðáàéúàíëûíû, î úöìëÿäÿí Ñîâåò Èòòèôàãû Ãÿùðÿìàíëàðû ýåíåðàë Ùÿçè Àñëàíîâó, Íÿúÿôãóëó Ðÿôèéåâè âÿ äèýÿðëÿðèíè ùå÷ âàõò óíóòìóð. Ñîíðà ñÿôèð Íèêîëàé Ïàäñêåâè÷ þç þëêÿñèíèí ïðåçèäåíòè âÿ õàëãû àäûíäàí âåòåðàíëàðà ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðìèø, îíëàðà “Áåëîðóñèéàíûí àëìàí ôàøèçìèíäÿí àçàä åäèëìÿñèíèí 70 èëëèéè” éóáèëåé ìåäàëëàðûíû òÿãäèì åòìèø, úàí ñàüëûüû âÿ óçóí þìöð àðçóëàìûøäûð. Ìÿðàñèìäÿ èøòèðàê åäÿí Ñÿôÿðáÿðëèê âÿ Ùÿðáè Õèäìÿòÿ ×àüûðûø öçðÿ Äþâëÿò Õèäìÿòèíèí Êÿïÿç, Íèçàìè, Øÿìêèð, Ýÿäÿáÿé, Ñàìóõ âÿ Ýîðàíáîé ðàéîí øþáÿëÿðèíèí ðÿèñëÿðè âåòåðàíëàðû òÿáðèê åòìèøëÿð. Ñÿôèð Íèêîëàé Ïàäñêåâè÷ äàùà ñîíðà Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Àãðàð Óíèâåðñèòåòèíäÿ èøýöçàð ýþðöø êå÷èðìèøäèð. Ýþðöøäÿ áèð ñûðà ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð. Óíèâåðñèòåòèí ðåêòîðó, ïðîôåññîð Èáðàùèì Úÿôÿðîâ ñÿôèðÿ àëè òÿùñèë îúàüû ùàããûíäà ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðäèêäÿí ñîíðà Áåëîðóñèéàíûí àëè ìÿêòÿáëÿðè èëÿ ãóðóëìàñû âàúèá îëàí ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð. Ñàáèð ßËÈÉÅ 4 24 èéóí 2014-úö èë ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ Óëó þíäÿð éàëíûç Ýÿíúÿíè äåéèë, áöòþâëöêäÿ Àçÿðáàéúàíû õèëàñ åòäè 15 èéóíäàí þòÿí äþâðöí ãûñà õàðàêòåðèñòèêàñû ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ôîðìàëàøäûðûëìàñû ìÿðùÿëÿñèíèí ìöùöì ôàêòëàðûíû þçöíäÿ åùòèâà åäèð. Áó òàðèõ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí êèôàéÿò ãÿäÿð ìÿñóëèééÿòëè âÿ ÷ÿòèí áèð äþâðäÿ åòäèéè ñå÷èìèí íÿ ãÿäÿð äöçýöí îëäóüóíó ýþñòÿðèð. Ìÿùç èéóíóí 15-äÿ Àçÿðáàéúàí òÿùëöêÿëè áèð ìÿðùÿëÿíè óüóðëà äÿô åäÿðÿê þç äþâëÿò÷èëèéèíè ìþùêÿìëÿíäèðäè âÿ áó ýöí þëêÿäÿ ùþêì ñöðÿí èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèê, ãàçàíûëàí óüóðëàð, ïåðñïåêòèâ ùàããûíäà îïòèìèñò ôèêèðëÿøìÿéÿ òàì ÿñàñ âåðèð. Áó íàèëèééÿòëÿð èíäè ùÿð áèð èíñàí ö÷öí ôþâãÿëàäÿ äÿðÿúÿäÿ ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð âÿ îíóí äàâàì åòäèðèëìÿñè àðòûã úÿìèééÿòèí öìóìè ìàðàãëàðû ôîíóíäà îðòàéà ÷ûõàí òÿëÿáàòà ÷åâðèëìèøäèð. 1993-úö èëèí 4 èéóíóíäà Ýÿíúÿäÿ áàø âåðìèø ùàäèñÿëÿð ðåñïóáëèêàíûí éåíèúÿ íàèë îëäóüó äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèíÿ úèääè òÿùëöêÿ îëìàãëà éàíàøû, ñèëàùëû âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíÿ, Àçÿðáàéúàíûí àéðûàéðû áþëýÿëÿðÿ ïàð÷àëàíìàñûíà çÿìèí éàðàòìûøäû. Øèìàëäà ñåïàðàò÷û “Ñàäâàë” ùÿðÿêàòûíûí ôÿàëëàøìàñû, úÿíóáäà ãîíäàðìà “Òàëûø-Ìóüàí Ðåñïóáëèêàñû”íûí éàðàäûëìàñû òÿøÿááöñëÿðèíèí áàø ãàëäûðìàñû äà þëêÿäÿêè ùàêèìèééÿòñèçëèéèí, õàîñ âÿ àíàðõèéàíûí, ãàíóíñóçëóüóí áàðèç òÿúÿññöìö èäè. Öìóììèëëè ëèäåðèí 1993úö èëèí 9 èéóíóíäà õàëãûí òÿêèäëè èñòÿéèíÿ ñÿñ âåðÿðÿê Áàêûéà ãàéûòìàñû èñÿ îíóí íÿ ãÿäÿð ãÿòèééÿòëè, ïðèíñèïèàë, ùå÷ áèð òÿùëöêÿäÿí ÷ÿêèíìÿéÿí, õàëãûíûí òàëåéèíÿ áèýàíÿ ãàëìàéàí ôåíîìåí øÿõñèééÿò îëäóüóíó áèð äàùà òÿñäèãëÿäè. Ðåñïóáëèêàäà ùÿðú-ìÿðúëèéèí, þçáàøûíàëûüûí ùþêì ñöðäöéö, ãàíóíñóç ñèëàùëû äÿñòÿëÿðèí àò îéíàòäûüû, äöøìÿíëÿ ìöáàðèçÿ àïàðà áèëÿúÿê íèçàìè îðäó- íóí îëìàäûüû, åðìÿíèëÿð òÿðÿôèíäÿí èøüàëûí ýöíäÿí-ýöíÿ ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, áèð ÷îõ õàðèúè äþâëÿòëÿðèí Àçÿðáàéúàíû ñóâåðåí äþâëÿò êèìè ýþðìÿê èñòÿìÿäèéè, áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ þëêÿìèçèí òÿêëÿíäèéè áèð âàõòäà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëèá ùàäèñÿëÿðèí ýåäèøèíè ãûñà çàìàíäà äÿéèøÿðÿê íîðìàë ìÿúðàñûíà ñàëìàã áþéöê ñèéàñÿò âÿ ìöäðèêëèê òÿëÿá åäèðäè. Áó ýöíöí ïðèçìàñûíäàí áèð äàùà àéäûí ýþðöíöð êè, Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàîñ è÷ÿðèñèíäÿ îëàí ïàéòàõòà ýÿëìÿñèíèí þçö áèð úÿñàðÿò íöìóíÿñè, ëèäåðëèê þðíÿéè èäè. Áàøûïîçóã áèð þëêÿäÿ, ãàðäàø ãàðäàøûí ãàíûíû àõûòäûüû áèð çàìàíäà óëó þíäÿðèí òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ ùå÷ êèì çÿìàíÿò âåðÿ áèëìÿçäè. Þëêÿéÿ ðÿùáÿðëèê åäÿíëÿð Ýÿíúÿäÿ áþéöê ôÿëàêÿòëÿð òþðÿòäèêëÿðèíÿ áàõìàéàðàã, ýöíàùñûç îëäóãëàðûíû, áó ãàðøûäóðìàéà ñÿðÿíúàì âåðìÿäèêëÿðèíè èñðàð åäèð, áèðáèðèíè ýöíàùëàíäûðûð, þçëÿðèíèí òÿãñèðêàð îëìàäûãëàðûíû ñöáóò åòìÿéÿ ÷àëûøûðäûëàð. Ùÿìèí ýöíëÿð Ýÿíúÿ ñàêèíëÿðèíèí éàõøû éàäûíäàäûð. Íÿ áàø âåðäèéèíè äîüðó-äöçýöí áèëìÿéÿí èíñàíëàð ñÿêñÿêÿ è÷ÿðèñèíäÿ èäèëÿð. Îðòàëàðäà äîëàøàí ñèëàùëû èíñàíëàð èñÿ ñþçöí ùÿãèãè ìÿíàñûíäà, âàùèìÿ éàðàäûðäûëàð. Áèðúÿ î ìÿëóì èäè êè, Ýÿíúÿ ùÿð àí ïàðòëàéà áèëÿúÿê áàðûò ÷ÿëëÿéèíÿ äþíìöøäö. Áó ïàðòëàéûø ãîðõóñó, èíñàíëàðû ôÿëàêÿòÿ ñöðöêëÿéÿúÿê áó ãåéðè-ìöÿééÿíëèê ÿñÿáëÿðè òàðûìà ÷ÿêìèøäè. Îëóá-êå÷ÿíëÿð èíñàíëàðäà áèð öìèäñèçëèê éàðàòñà äà, áèð èíñàíûí - Ùåéäÿð ßëè- éåâèí âàðëûüû þëìÿéÿí öìèä êèìè ñàêèíëÿðèí ñàáàùà èíàìûíûí ãàðàíòûíà ÷åâðèëìèøäè. Øÿùÿðäÿ ùÿð êÿñ “Áèçè áó ôÿëàêÿòäÿí éàëíûç Ùåéäÿð ßëèéåâ ãóðòàðà áèëÿð” - äåéèðäè. Õàëã éàíûëìàìûøäû, áåëÿ áèð âÿçèééÿòäÿ Áàêûéà ýÿëìÿéè âÿ ùå÷ áèð òÿùëöêÿäÿí ÷ÿêèíìÿäÿí Ýÿíúÿéÿ, ùàäèñÿëÿðèí úÿðÿéàí åòäèéè áèð áþëýÿéÿ ñÿôÿð åòìÿéè, ùàäèñÿëÿðÿ äöçýöí ñèéàñè ãèéìÿò âåðìÿéè éàëíûç Ùåéäÿð ßëèéåâ êèìè ôåíîìåíàë øÿõñèééÿò áàúàðà áèëÿðäè. Öìóììèëëè ëèäåðèí áèð ãðóï çèéàëû èëÿ Ýÿíúÿéÿ ñÿôÿð åòìÿñè âÿ ùå÷ áèð ðèñêäÿí ÷ÿêèíìÿéÿðÿê ñèëàùëàíìûø ãöââÿëÿðëÿ äàíûøûãëàð àïàðìàñû âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè òÿùëöêÿñèíèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñûíäà ìöùöì àääûì îëäó. Òÿùëöêÿíèí ñîâóøäóüóíó ýþðÿí ýÿíúÿëèëÿð äÿðèíäÿí íÿôÿñ àëäûëàð. ×öíêè ãàðäàø ãûðüûíûíûí ãàðøûñû àëûíìûøäû. Áóíäàí áèð íå÷ÿ ýöí ñîíðà - èéóíóí 15-äÿ èñÿ óëó þíäÿð ïàðëàìåíòäÿ ñÿñëÿíÿí òÿêèäëè õàùèøëÿðè, ÿí ÿñàñû, õàëãûí èñòÿéèíè íÿçÿðÿ àëàðàã î çàìàíêû Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Àëè Ñîâåòèíèí ñÿäðè âÿçèôÿñèíÿ ñå÷èëìÿñèíÿ ðàçûëûã âåðäè. Áó òàðèõè ùàäèñÿ ðåñïóáëèêà ùÿéàòûíäà õàîñ âÿ àíàðõèéàäàí ãóðòóëóøà äîüðó éåíè ìÿðùÿëÿíèí áàøëàíüûúûíà ÷åâðèëäè. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí èéóíóí 15-äÿ Àëè Ñîâåòèí ñÿäðè ñå÷èëìÿñè áþéöê ñòðàòåãèí ñàäÿúÿ, ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäûøû äåéèë, åéíè çàìàíäà, õàëãûí ãóðòóëóø âÿ þçöíöòÿñäèã òàðèõèäèð. Áó òàðèõè ãàéûäûø èëê íþâáÿäÿ, Àçÿðáàéúàíûí âàðëûüûíû, ìöñòÿãèëëèéèíè, äþâëÿò÷èëèéèíè ãîðóéóá ñàõëàäû, þëêÿíè ïàð÷àëàíìàãäàí, âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí, äöøìÿí èøüàëûíûí ýåíèø ìèãéàñ àëìàñûíäàí õèëàñ åòäè. Àç áèð ìöääÿò ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà äåìîêðàòèê ïðèíñèïëÿðèí áÿðãÿðàð îëìàñû, ãàéäà-ãàíóíóí åòèáàðëû øÿêèëäÿ ãîðóíìàñû òÿìèí åäèëìÿêëÿ ùÿðú-ìÿðúëèéÿ âÿ þçáàøûíàëûüà ñîí ãîéóëäó. Äþâëÿò ãóðóúóëóüó ïðîñåñèíäÿ äåìîêðàòèê ïðèíñèïëÿðèí éåð àëìàñû èúòèìàè-ñèéàñè ìöùèòè ñàôëàøäûðìàãëà éàíàøû, ñàáèòëèéè òÿìèí åäÿí ýöúëö àìèëÿ ÷åâðèëäè. 1993-úö èë èéóíóí 15-äÿ Àçÿðáàéúàí ïàðëàìåíòèíäÿ äÿðèí ìÿçìóíëó íèòã ñþéëÿéÿí óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ðåñïóáëèêàíû õàîñ âÿ àíàðõèéà áóðóëüàíûíäàí ÷ûõàðìàã, õàëãûí åòèìàäûíû äîüðóëòìàã ö÷öí ñÿéëÿ ÷àëûøàúàüûíû áÿéàí åòäè: “...Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè ÿí ÿñàñ ìÿñÿëÿäèð. Ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíäà äåìîêðàòèéà èíêèøàô åòäèðèëìÿëèäèð. Ñèéàñè ïëöðàëèçìÿ ýåíèø éîë âåðèëìÿëèäèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà Êîíñòèòóñèéàíûí ïîçóëìàñûíà, ãàíóí ïîçóíòóëàðûíà éîë âåðèëìÿìÿëèäèð. Äþâëÿò ãóðóúóëóüó âÿ úÿìèééÿòèí ôîðìàëàøìàñû ìÿùç äåìîêðàòèê ïðèíñèïëÿð ÿñàñûíäà îëìàëûäûð. Ñèéàñÿòäÿ âÿ èãòèñàäèééàòäà ñÿðáÿñòëèê, ùöððèééÿò, èíñàí àçàäëûüû, èíñàí ùöãóãëàðûíûí ãîðóíìàñû âÿ ñÿðáÿñò èãòèñàäèééàò, áàçàð èãòèñàäèééàòû ïðèíñèïëÿðè áÿðãÿðàð îëìàëûäûð. Éÿíè, áèçèì ðåñïóáëèêàìûç áèð èë áóíäàí þíúÿ áàøëàäûüû éîëëà ýåòìÿêäÿ äàâàì åòìÿëèäèð. Áó, äöçýöí éîëäóð, äîüðó éîëäóð, áó éîëëà áèçèì ðåñïóáëèêà äàùà ãÿòèééÿòëÿ ýåòìÿëèäèð. ßìèí îëìàëûñûíûç êè, ìÿí áó éîëà ùÿìèøÿ ñàäèã îëàúàüàì”. 1994-úö èë ñåíòéàáðûí 20äÿ “ßñðèí ìöãàâèëÿñè” èìçàëàíäû. Áó ìþùòÿøÿì ñàçèø Áàêûíûí äöíéàíûí íåôò ìÿðêÿçè êèìè øþùðÿòèíè áÿðïà åòäè. Áó ìöãàâèëÿ Àçÿðáàéúàíûí áóýöíöíö éàðàòäû, ýÿëÿúÿéèíè ìöÿééÿíëÿøäèðäè. Ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô ñòðàòåýèéàñûíûí óëó þíäÿð òÿðÿôèíäÿí äöçýöí ñå÷èëäèéèíè àðòûã 1996-úû èëäÿ ìöøàùèäÿ îëóíàí èãòèñàäè ñàáèòëèê âÿ 1997-úè èëäÿí áàøëàéàí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô õÿòòè áàðèç øÿêèëäÿ íöìàéèø åòäèðäè. Áàøãà ñþçëÿ, áó ãàéûäûø Àçÿðáàéúàíûí ìàëèê îëäóüó ùÿì èãòèñàäè, ùÿì äÿ ìÿäÿíè-ìÿíÿâè ñÿðâÿòëÿðèíèí äàüûäûëìàñû ïðîñåñèíè äàéàíäûðäû. Éåíè ãóðóúóëóã èøëÿðè âàðèñëèê ïðèíñèïè ÿñàñûíäà, áöòöí ÿââÿëêè ìÿðùÿëÿëÿðäÿ õàëãûìûçûí ÿëäÿ åòäèéè íàèëèééÿòëÿðèí äàâàìû êèìè ùÿéàòà êå÷èðèëìÿéÿ áàøëàäû. Áÿëè, óëó þíäÿðèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Àçÿðáàéúàí 1993-úö èëäÿí ñîíðàêû îí èë ÿðçèíäÿ áþéöê âÿ øÿðÿôëè éîë êå÷äè. 1993-2003-úö èëëÿð þëêÿìèçäÿ ñàáèòëèê âÿ èíêèøàô èëëÿðè êèìè éàääàøëàðäà âÿ òàðèõäÿ ãàëäû. Áó èëëÿð ÿðçèíäÿ äþâëÿò÷èëèéèí ÿñàñëàðû ãîéóëäó. Àçÿðáàéúàí äöíéà áèðëèéèíÿ þçöíö òÿãäèì åòäè. Áåéíÿëõàëã ÿëàãÿëÿð èíêèøàô åòäè. Äöíéà õÿðèòÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí þçöíÿ ëàéèã éåð òóòäó. Íÿùÿíý ñîñèàë âÿ èãòèñàäè èñëàùàòëàð óüóðëà àïàðûëäû. Àçÿðáàéúàí áèð íå÷ÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòà öçâ îëäó. Þëêÿìèçÿ áþéöê ùÿúìäÿ èíâåñòèñèéàëàð úÿëá åäèëäè. Àçÿðáàéúàí áåëÿ áèð ìþùêÿì çÿìèí ÿñàñûíäà áó ýöí äÿ èíêèøàô åäèð. 15 èéóí ùÿì äÿ Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ñàðñûëìàç áèðëèéèíèí, ùÿìðÿéëèéèíèí ðÿìçè òÿúÿññöìöäöð. ßýÿð õàëãûí òÿêèäè èëÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ éåíèäÿí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿñÿéäè, áóýöíêö ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí âàðëûüûíäàí äàíûøìàã ÷ÿòèí êè, ìöìêöí îëàúàãäû. Áó ãàéûäûø, èëê íþâáÿäÿ, Àçÿðáàéúàíûí âàðëûüûíû, ìöñòÿãèëëèéèíè, äþâëÿò÷èëèéèíè ãîðóéóá ñàõëàäû, þëêÿíè ïàð÷àëàíìàãäàí, âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí, äöøìÿí èøüàëûíûí ýåíèø ìèãéàñ àëìàñûíäàí õèëàñ åòäè. Öìóììèëëè ëèäåðèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà þëêÿäÿ èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèê òÿìèí îëóíäó, ãàíóíñóç ñèëàùëû áèðëÿøìÿëÿð çÿðÿðñèçëÿøäèðèëäè, þçáàøûíàëûüûí, ùÿðú-ìÿðúëèéèí, ãàíóíñóçëóãëàðûí, êöòëÿâè èüòèøàøëàðûí, àúëûüûí, ñÿôàëÿòèí ãàðøûñû àëûíäû. Åðìÿíèñòàíûí äàùà ýåíèø ÿðàçèëÿðèìèçè èøüàë åòìÿñèíÿ, êöòëÿâè ãàíëàð àõûäûëìàñûíà ñîí ãîéóëäó, àòÿøêÿñèí èìçàëàíìàñûíà íàèë îëóíäó. Áó äà òÿñàäöôè äåéèëäèð êè, öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí èéóíóí 15-äÿ Àçÿðáàéúàí Àëè Ñîâåòèíèí ñÿäðè ñå÷èëìÿñè ðåñïóáëèêàíûí ÷àüäàø òàðèõèíäÿ äþíöø âÿ ãóðòóëóø ìÿðùÿëÿñè êèìè äÿéÿðëÿíäèðèëèð. Áåëÿëèêëÿ, 15 èéóí òàðèõè Àçÿðáàéúàíûí áþéöê ôàúèÿ âÿ ìÿøÿããÿòëÿðäÿí ãóðòóëóøóíóí ùÿãèãè èôàäÿñèíÿ, èíêèøàô âÿ òÿðÿããè èëÿ ñÿúèééÿëÿíÿí éåíè ìÿðùÿëÿñèíèí áàøëàíüûúûíà ÷åâðèëìèøäèð. 1994-úö èëèí îêòéàáð, 1995-úè èëèí ìàðò ùàäèñÿëÿðèíäÿ óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ þçöíöí ãÿòèééÿòè, õàðèçìàñû èëÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíè Ýÿíúÿíèí íþâáÿòè áåéíÿëõàëã åëìè óüóðó Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91 èëëèéè âÿ Ìèëëè Ãóðòóëóø Ýöíö èëÿ áàüëû þëêÿìèçäÿ ñèëñèëÿ òÿäáèðëÿð òÿøêèë åäèëìèøäèð. Áó ìöùöì òÿäáèðëÿðäÿí áèðè äÿ Áàêûäà êå÷èðèëìèø Äöíéà Ýÿíú Àëèìëÿðèíèí Áåéíÿëõàëã Åëìè Ôîðóìó îëìóøäóð. Àìåðèêà Áèðëÿøìèø Øòàòëàðû, Êàíàäà, Àâñòðàëèéà, Ôðàíñà, Áðàçèëèéà, Èñâå÷ðÿ, Àðýåíòèíà, Èíýèëòÿðÿ, Úÿíóáè Àôðèêà Ðåñïóáëèêàñû, Ìåêñèêà, Èñïàíèéà, Ùèíäèñòàí, Àëìàíèéà, Ìèñèð, Êàìåðóí, Êîëóìáèéà, Àâñòðèéà, Ðóñèéà, Ñèíãàïóð âÿ áöòþâëöêäÿ, äöíéàíûí 96 þëêÿñèíäÿí 300-äÿí ÷îõ ýÿíú àëèì âÿ òÿäãèãàò÷ûíûí èøòèðàê åòäèéè áó ìþòÿáÿð åëìè òÿäáèðäÿ þëêÿìèçèí ðåýèîíëàðû è÷ÿðèñèíäÿ ìÿùç Ýÿíúÿ øÿùÿðè òÿìñèë÷èëèê ùöãóãó ÿëäÿ åòìèøäèð. Áåëÿ êè, Äöíéà Ýÿíú Àëèìëÿðèíèí Áåéíÿëõàëã Åëìè Ôîðóìóíäà èøòèðàê åòìÿê ö÷öí äöíéàíûí 120-éÿ ãÿäÿð þëêÿñèíäÿí 2000-äÿê ýÿíú àëèì ìöðàúèÿò åòìèøäèð. Ëàêèí ìöíñèôëÿð ùåéÿòè âÿ ìöñòÿãèë åêñïåðòëÿð øóðàñûíûí ãÿðàðû èëÿ éàëíûç 400 àëèìèí áó ìöùöì åëìè òÿäáèðäÿ èøòèðàêû âÿ ìÿðóçÿ èëÿ ÷ûõûøû ìöÿééÿí åäèëìèøäèð. Áåéíÿëõàëã Åëìè Ôîðóìóí à÷ûëûø ìÿðàñèìèíäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí òÿáðèê ìÿêòóáó îõóíìóøäóð. À÷ûëûø ìÿðàñèìèíäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí Ùóìàíèòàð ìÿñÿëÿëÿð øþáÿñèíèí ìöäèðè Ôàòìà Àáäóëëàçàäÿ, Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí ïðåçèäåíòè, àêàäåìèê Àêèô ßëèçàäÿ, ýÿíúëÿð âÿ èäìàí íàçèðè Àçàä Ðÿùèìîâ, ÓÍÅÑÚÎ-íóí áàø êîíôðàíñûíûí ïðåçèäåíòè Ùàî Ïèíã âÿ äèýÿð ðÿñìè øÿõñëÿð èøòèðàê åòìèøëÿð. Ãöðóðâåðèúè ùàëäûð êè, þëêÿìèçèí ðåýèîíëàðû è÷ÿðèñèíäÿ ìÿùç øÿùÿðèìèç òÿìñèë÷èëèê ùöãóãó ÿëäÿ åòìèøäèð. Ýÿíúÿ øÿùÿðèíè áó ìþòÿáÿð òÿäáèðäÿ òÿìñèë åäÿí ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòû Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö, Ýÿíúëÿð Áèðëèéèíèí ñÿäð ìöàâèíè, ÀÌÅÀ Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí äîêòîðàíòû Åëíóð Ùÿñÿíîâ Äöíéà Ýÿíú Àëèìëÿðèíèí Áåéíÿëõàëã åëìè ôîðóìóíóí ìöíñèôëÿð ùåéÿòèíèí êàòèáè âÿ Ùóìàíèòàð åëìëÿð áþëìÿñèíèí ìîäåðàòîð-åêñïåðòè ñå÷èëìèøäèð. Òÿäáèðäÿ øÿùÿðèìèçèí òÿìñèë÷èñè Åëíóð Ùÿñÿ- íþâáÿòè àüûð òÿùëöêÿëÿðäÿí ùèôç åòìèøäèð. Ñîíðàêû ìÿðùÿëÿäÿí åòèáàðÿí Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà äåìîêðàòèê, ùöãóãè âÿ äöíéÿâè äþâëÿò ãóðóúóëóüó éîëóíäà àòûëàí àääûìëàð, ìèëëè äþâëÿò÷èëèê ÿíÿíÿëÿðèíÿ, áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà ÿñàñëàíàí êþêëö èñëàùàòëàð èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí òÿìèíàòû ñàùÿñèíäÿ ÿñàñëû äþíöøÿ ñÿáÿá îëìóøäóð. 1995-úè èëèí 12 íîéàáðûíäà öìóìõàëã ñÿñâåðìÿñè éîëó èëÿ ãÿáóë åäèëìèø ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí èëê Êîíñòèòóñèéàñû þëêÿíèí ýÿëÿúÿê èíêèøàô ïðèîðèòåòëÿðèíè ìöÿééÿíëÿøäèðìÿêëÿ éàíàøû, èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí òÿìèíàòûíû äþâëÿòèí àëè ìÿãñÿäè êèìè þí ïëàíà ÷ûõàðìûøäûð. Ùÿìèí ýöí Êîíñòèòóñèéàíûí ãÿáóëó èëÿ éàíàøû, ùÿì äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñèíÿ Û ÷àüûðûø ñå÷êèëÿð êå÷èðèëìèø, äåìîêðàòèê øÿðàèòäÿ èëê ïàðëàìåíò ôîðìàëàøäûðûëìûøäûð. Áèðèíúè ÷àüûðûø ïàðëàìåíò þëêÿäÿ ùöãóãè äþâëÿò âÿ âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè ãóðóúóëóüóíóí, áàçàð èãòèñàäèééàòû ïðèíñèïëÿðèíèí áÿðãÿðàð åäèëìÿñè, Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïà õàëãëàðû àèëÿñèíÿ èíòåãðàñèéàñû ö÷öí ùöãóãè áàçàíûí éàðàäûëìàñû âÿ äèýÿð âÿçèôÿëÿðè óüóðëà éåðèíÿ éåòèðìèø, ãàíóí éàðàäûúûëûüû èøèíäÿ äöíéàíûí ãàáàãúûë äåìîêðàòèê þëêÿëÿðèíèí òÿúðöáÿñèíäÿí áÿùðÿëÿíìèøäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí õèëàñêàðû, ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãóðóúóñóäóð. Óëó þíäÿðèí çÿíýèí èðñè, èäåéàëàðû âÿ òþâñèéÿëÿðè ìöàñèð úÿìèééÿòèìèçèí èíêèøàôûíûí íÿèíêè èäåéà ìÿíáÿéèäèð, ùÿì÷èíèí ìþùòÿøÿì ñÿôÿðáÿðåäèúè àìèëäèð. Öìóììèëëè ëèäåðèí òÿëàòöìëÿðäÿí, òÿùëöêÿëÿðäÿí ÷ûõàðàðàã ãóðóá-éàðàòäûüû Àçÿðáàéúàí èíäè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà áöòöí äöíéàéà ìþùòÿøÿì éöêñÿëèø äèíàìèêàñû íöìàéèø åòäèðèð. Óëó þíäÿðèí éàðàòäûüû ãóðóúóëóã øÿðàèòè èíäè Àçÿðáàéúàíûí ðåàë ñèéàñè âÿ èãòèñàäè ùÿéàòûíäà òÿçàùöð åäèð. Ñîí 11 èëäÿ þëêÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí åôôåêòèâ èãòèñàäè èñëàùàòëàð êóðñóíó óüóðëà äàâàì åòäèðÿðÿê äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóí éåíè ÷àëàðëàðëà çÿíýèíëÿøäèðÿí äþâëÿò áàø÷ûñû úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ õàëã ãàðøûñûíäà âåðäèéè áöòöí âÿäëÿðè ñÿéëÿ, àðäûúûë âÿ ñèñòåìëè ñóðÿòäÿ éåðèíÿ éåòèðìèøäèð. Àçÿðáàéúàíûí ñîñèàëèãòèñàäè éöêñÿëèøè áó ýöí, èëê íþâáÿäÿ, èíñàíëàðûí ýöíäÿëèê ùÿéàòûíäà þçöíö ãàáàðûã áöðóçÿ âåðèð. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí éöðöòäöéö ñèéàñÿòèí ìÿãñÿäéþíëöëöéö, àðäûúûëëûüû, îáéåêòèâ ýåð÷ÿêëèéÿ àäåêâàòëûüû, áó ñèéàñÿòèí þëêÿíèí ìèëëè ìÿíàôåëÿðèíè ÿêñ åòäèðìÿñè ðåñïóáëèêàíûí ùÿð áèð âÿòÿíäàøûíäà ýÿëÿúÿéÿ áþéöê èíàì âÿ ÿìèíëèê éàðàäûð. Êàìèë ÔßÒßËÈÉÅÂ, Àçÿðáàéúàí Åëìè-Òÿäãèãàò “Àãðîìåõàíèêà” Èíñòèòóòóíóí äèðåêòîðó “Ñîñèàë èø-úÿìèééÿòèí èíêèøàôû” àäëû ôîðóìó ýÿíúëÿð ìàðàãëà ãàðøûëàäûëàð íîâ ÿúíÿáè âÿ éåðëè ýÿíú àëèìëÿðèí èøòèðàê åòäèéè Ùóìàíèòàð åëìëÿð áþëìÿñèíèí åëìè ñåññèéàëàðûíà ðÿùáÿðëèê åòìèøäèð. Õöñóñèëÿ ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, ôîðóìóí ýåäèøèíäÿ ÿúíÿáè ýÿíú àëèìëÿðÿ þëêÿìèçèí òàðèõè âÿ ìÿäÿíèééÿòè, î úöìëÿäÿí äÿ Àâðîïàíûí 2016-úû èë ö÷öí ýÿíúëÿð ïàéòàõòû ñå÷èëìèø Ýÿíúÿ øÿùÿðè ùàããûíäà âèäåî âÿ ôîòî ìàòåðèàëëàð âàñèòÿñèëÿ ýåíèø ìÿëóìàò âåðèëìèøäèð. Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ýåíèøìèãéàñëû àáàäëûã-ãóðóúóëóã òÿäáèðëÿðè èëÿ ÿëàãÿäàð õàðèúè ýÿíú òÿäãèãàò÷ûëàðûí äèããÿòèíÿ ñëàéäëàð âàñèòÿñèëÿ ìöôÿññÿë áèëýè ÷àòäûðûëìûø, ùÿì÷èíèí øÿùÿðèìèçäÿ òàðèõè-ìåìàðëûã àáèäÿëÿðèíèí ìöùàôèçÿñè, ýþðêÿìëè øÿõñèééÿòëÿðèìèçèí èðñèíèí òÿáëèüè èëÿ áàüëû ùÿéàòà êå÷èðèëìèø áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿð ùàããûíäà ÿéàíè ìàòåðèàëëàð ãîíàãëàðà òÿãäèì îëóíìóøäóð. Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, áó ìþòÿáÿð áåéíÿëõàëã ôîðóì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿúíÿáè ýÿíú àëèìëÿðèí þëêÿìèçèí ìöõòÿëèô áþëýÿëÿðè, ìèëëèìÿäÿíè äÿéÿðëÿðèìèç, òàðèõè àáèäÿëÿðèìèç èëÿ òàíûø îëìàëàðû ö÷öí ýÿçèíòèëÿð äÿ òÿøêèë åäèëìèøäèð. “Îäëàð Éóðäó” Ýÿíúëÿð Èúòèìàè Áèðëèéèíèí òÿøÿááöñö, Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Áàø Èäàðÿñèíèí äÿñòÿéè, “Ýÿíúÿ 2016 Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû” Èúòèìàè Áèðëèéèíèí òÿðÿôäàøëûüû èëÿ øÿùÿðèìèçäÿ èëê äÿôÿ îëàðàã “Ñîñèàë èø-úÿìèééÿòèí èíêèøàôû” àäëû Û Ýÿíúëÿð Ôîðóìó êå÷èðèëìèøäèð. Òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðû þíúÿ öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àáèäÿñèíè çèéàðÿò åòìèø, àáèäÿ þíöíÿ ýöë äÿñòÿëÿðè ãîéìàãëà õàòèðÿñèíÿ åùòèðàìëàðûíû áèëäèðìèøëÿð. Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðè ýèðèø ñþçö èëÿ “Îäëàð Éóðäó” Ýÿíúëÿð Èúòèìàè Áèðëèéèíèí ñÿäðè Íèýàð ßëÿñýÿðîâà à÷àðàã ôîðóì èøòèðàê÷ûëàðûíû ñàëàìëàìûø, ñîñèàë èø, ñîñèàë ìÿñóëèééÿò àíëàéûøûíûí ýÿíúëÿðÿ àøûëàíìàñûíäà ìöçàêèðÿ îëóíàúàã ìÿñÿëÿëÿðè èøòèðàê÷ûëàðûí äèããÿòèíÿ ÷àòäûðìûøäûð. Ñîíðà ÉÀÏ Ýÿíúÿ Øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Íàãèô Ùÿìçÿéåâ, øÿùÿð Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Áàø èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ìöøôèã Úÿôÿðîâ, Àçÿðáàéúàí Ýÿíúëÿð Ôîíäóíóí ëàéèùÿëÿð âÿ ðåýèîíëàðëà èø ñåêòîðóíóí ìöäèðè Âàãèô Ñåéèäáÿéîâ âÿ áàøãàëàðû ÷ûõûø åäÿðÿê ýÿíúëÿðèí áó ìþâçóäà ìààðèôëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ôîðóìóí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøìûøëàð. Ñîíðà àêòèâ ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëìûøäûð. Éåêóíäà ôÿàëëûã ýþñòÿðÿí ýÿíúëÿðÿ øÿùàäÿòíàìÿëÿð ïàéëàíûëìûøäûð. Ôÿððóõÿ ÓÌÀÐÎÂÀ Éàøàð ÍßÁÈÉÅ Ùöãóã èñëàùàòëàðûíûí áàíèñè Ãåéðè-àäè çÿêà, ôèòðè èñòåäàä ñàùèáè, ìöäðèê äþâëÿò õàäèìè, öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí òàðèõèíäÿ âÿ òàëåéèíäÿ ñèëèíìÿç èç ãîéàí áþéöê øÿõñèééÿò êèìè äàèì éàøàéàúàãäûð. Áó äàùè øÿõñèééÿò ðåñïóáëèêàìûçûí èíêèøàô âÿ òÿðÿããè éîëóíó ìöÿééÿíëÿøäèðìèø, ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèçèí, ìöñòÿãèë äþâëÿò÷èëèéèìèçèí ÿñàñëàðûíû éàðàòìûø, ìèëëè ðóùóí, ìèëëè èäåîëîýèéàíûí éöêñÿëìÿñèíÿ ÿâÿçñèç òþùôÿñèíè âåðìèøäèð. Óëó þíäÿðèí õèëàñêàðëûã ìèññèéàñû ñàéÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí äöíéàíûí ñèéàñè õÿðèòÿñèíäÿí ñèëèíìÿê òÿùëöêÿñèíäÿí ãóðòàðìûøäûð. Àçÿðáàéúàí õàëãû þç äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèíè ÿëäÿ åòäèêäÿí ñîíðà úÿìèééÿòèí ýÿëÿúÿê èíêèøàôû ö÷öí ùöãóãè èñëàùàòëàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè, òàìàìèëÿ éåíè ìöòÿðÿããè âÿ äåìîêðàòèê äÿéÿðëÿðÿ ÿñàñëàíàí ùöãóã âÿ ìÿùêÿìÿ ñèñòåìèíèí, ãàíóíâåðèúèëèê áàçàñûíûí ôîðìàëàøäûðûëìàñû çÿðóðè èäè. Ëàêèí 90-úû èëëÿðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ þëêÿäÿêè ìþâúóä âÿçèééÿò ãàðøûäà äóðàí ùÿéàòè ÿùÿìèééÿòëè âÿçèôÿëÿðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèíÿ èìêàí âåðìèðäè. Àçÿðáàéúàíäà ùöãóãè äþâëÿò ãóðóúóëóüó ïðîñåñèíÿ áàøëàíûëìàñû èëê íþâáÿäÿ, þëêÿäÿ èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèéèí áÿðãÿðàð îëóíìàñûíû çÿðóðè åäèðäè. Àçÿðáàéúàíûí ìÿùç áåëÿ àüûð âÿçèééÿòèíäÿ õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ àëè ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäàí öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâ ãûñà çàìàí êÿñèéèíäÿ èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèéè òàì òÿìèí åòìÿéÿ íàèë îëäó. Äàâàìëû èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèéÿ íàèë îëóíìàñû èñÿ âÿòÿíäàøëàðûí ùöãóã âÿ ìÿíàôåëÿðèíèí ìöäàôèÿñèíÿ, áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð ñèñòåìèíÿ èíòåãðàñèéàéà èñòèãàìÿòëÿíÿí, ñîñèàë ÿäàëÿò ïðèíñèïèíÿ ÿñàñëàíàí äåìîêðàòèê âÿ ùöãóãè äþâëÿò ãóðóúóëóüóíà èìêàí éàðàòäû. Àçÿðáàéúàíûí äåìîêðàòèê âÿ áÿøÿðè äÿéÿðëÿðÿ ñàäèã ìöñòÿãèë áèð äþâëÿò êèìè ôîðìàëàøìàñû èñÿ óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè ôÿàëèééÿòèíèí íÿòèúÿñèäèð. Èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí òÿìèí åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ùöãóã èñëàùàòëàðûíûí ÿí ìöùöìö èñÿ éàøàìàã ùöãóãóíóí òÿìèí åäèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð îëìóøäóð. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí òÿøÿááöñö èëÿ 1993-úö èëäÿ Àçÿðáàéúàíäà þëöì úÿçàñûíûí èúðàñûíà ìîðàòîðèóì ãîéóëäó. 1998-úè èë ôåâðàëûí 10äà èñÿ Àçÿðáàéúàíäà þëöì úÿçàñû ëÿüâ åäèëäè. Áó òàðèõè àääûì èñÿ ùóìàíèçì, èíñàíïÿðâÿðëèê, ÿäàëÿò, øÿõñèééÿòÿ âÿ èíñàí ùöãóãëàðûíà ùþðìÿò êèìè éöêñÿê àìàëëàðëà éàøàéàí öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ ìèñèëñèç òþùôÿñèäèð. Óëó þíäÿð ãåéä åäèðäè: “Ìÿí úèíàéÿòùöãóã ñèéàñÿòèíè ùÿðòÿðÿôëè òÿùëèë åäÿðÿê, ÿäàëÿò, àçàäëûã, ùóìàíèçì âÿ èíñàíïÿðâÿðëèê êèìè éöêñÿê èäåàëëàðà ñàäèã ãàëàðàã, þëêÿìèçäÿ þëöì úÿçàñûíûí ëÿüâ åäèëìÿñè ãÿíàÿòèíÿ ýÿëèá áó òàðèõè áÿéàíàòû âåðìèøÿì”. Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà äåìîêðàòèê âÿ ùöãóãè äþâëÿò ãóðóúóëóüó éîëóíäà àòûëàí àääûìëàð, áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà ÿñàñëàíàí êþêëö ùöãóãè èñëàùàòëàð èíñàí âÿ âÿòÿíäàø ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí òÿìèíàòû ñàùÿñèíäÿ ÿñàñëû äþíöøÿ ñÿáÿá îëìóøäóð. Ùåéäÿð ßëèéåâèí “Úèíàéÿòêàðëûüà ãàðøû ìöáàðèçÿíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, ãàíóíúóëóüóí âÿ ùöãóã ãàéäàñûíûí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ùàããûíäà” 1994-úö èë 9 àâãóñò òàðèõëè ôÿðìàíû èëÿ úèíàéÿòêàðëûüà ãàðøû ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðè äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìèø, ùöãóãìöùàôûçÿ îðãàíëàðûíûí áó èñòèãàìÿòäÿ óçóíìöääÿòëè äþâð ö÷öí ôÿàëèééÿò ïðîãðàìû ìöÿééÿíëÿøäèðèëìèøäèð. Áó áèð ùÿãèãÿòäèð êè, ìöñòÿãèë äþâëÿòèìèçèí èëê ìèëëè Êîíñòèòóñèéàñûíûí ãÿáóë îëóíìàñû âÿ ìöñòÿãèëëèê òàðèõèìèçäÿ èëê ïàðëàìåíò ñå÷êèëÿðèíèí êå÷èðèëìÿñè èëÿ Àçÿðáàéúàíûí òàðèõè èíêèøàôûíûí éåíè áèð ìÿðùÿëÿñè áàøëàíäû. Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèê åòäèéè êîìèññèéà òÿðÿôûíäÿí ùàçûðëàíàðàã öìóìõàëã ìöçàêèðÿñèíÿ ÷ûõàðûëàí Êîíñòèòóñèéà ëàéèùÿñè 1995-úè èë íîéàáðûí 12-äÿ êå÷èðèëÿí öìóìõàëã ñÿñâåðìÿñèíäÿ - ðåôåðåíäóìäà ãÿáóë åäèëäè. Êîíñòèòóñèéàíûí ãÿáóë åäèëìÿñè èëÿ þëêÿìèçäÿ ìÿùêÿìÿ-ùöãóã èñëàùàòëàðûíûí ÿñàñû ãîéóëäó. Áó ìöùöì òàðèõè ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèê ñÿíÿä þëêÿìèçäÿ èíñàí âÿ âÿòÿíäàø ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíà ëàçûìè òÿìèíàòëàð éàðàòìàãëà ùöãóãè äþâëÿò âÿ âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè ãóðóúóëóüóíóí ìþùêÿì òÿìÿëèíè òÿøêèë åäèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóñèéàñûíäà éöç èëëÿð áîéó áÿøÿðèééÿòèí ÿëäÿ åòäèéè ìöòÿðÿããè äÿéÿðëÿð þç ÿêñèíè òàïìûøäûð. Êîíñòèòóñèéàäà õàëãûí äþâëÿò ùàêèìèééÿòèíèí éåýàíÿ ìÿíáÿéè îëìàñû, èäàðÿ÷èëèéèí ùàêèìèééÿò áþëýöñö ÿñàñûíäà òÿøêèë îëóíìàñû êèìè òÿìÿë ïðèíñèïëÿð òÿñáèò îëóíìóø, èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí ìöäàôèÿñè èñÿ äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí ÿñàñ èñòèãàìÿòè, áöòöí äþâëÿò îðãàíëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí ÿñàñ ìÿãñÿäè êèìè ìöÿééÿí åäèëìèøäèð. Þëêÿìèçäÿ ùöãóãè èñëàùàòëàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí òÿìèí åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ 1996-úû èëäÿ Ùöãóã Èñëàùàò Êîìèññèéàñû éàðàäûëìûøäûð. Ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èñëàùàòëàð ãàíóíëàðûí âÿ äèýÿð íîðìàòèâ ùöãóãè àêòëàðûí ùàçûðëàíìàñû, ùöãóãè èíôîðìàñèéà ñèñòåìèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, ìÿùêÿìÿ âÿ áöòþâëöêäÿ ùöãóã-ìöùàôèçÿ ñèñòåìèíèí èñëàùàòû, ãàíóíëàðûí ÿùàëè àðàñûíäà òÿáëèüè âÿ þéðÿíèëìÿñè êèìè ìöùöì òÿäáèðëÿðè þçöíäÿ åùòèâà åäèð. “Ìÿùêÿìÿëÿð âÿ ùàêèìëÿð ùàããûíäà”, “Êîíñòèòóñèéà ìÿùêÿìÿñè ùàããûíäà”, “Ïðîêóðîðëóã ùàããûíäà”, “Ïîëèñ ùàããûíäà” ãàíóíëàð âÿ äèýÿð ãàíóíëàðûí ãÿáóë åäèëìÿñè þëêÿìèçäÿ ìÿùêÿìÿ-ùöãóã èñëàùàòëàðû ñàùÿñèíäÿ àòûëàí èëê, ëàêèí ÷îõ âàúèá àääûì îëìàãëà ìöñòÿãèë ìÿùêÿìÿ ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñûíà âÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìÿñèíÿ èìêàí éàðàòìûøäûð. Þëêÿìèçäÿ ùöãóã ñèñòåìèíèí âÿ ÿäàëÿò ìöùàêèìÿñèíèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí àðòûðûëìàñû ìÿãñÿäè èëÿ ãàíóíâåðèúèëèê âÿ èíñòèòóòñèîíàë èñëàùàòëàð äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿêäÿäèð. Äåìîêðàòèê âÿ ùöãóãè äþâëÿò ãóðóúóëóüó ïðîñåñè ùàçûðäà óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèéàñè êóðñóíóí ÿí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð. Ðÿôàåë ÙßÑßÍÎÂ, Ýÿíúÿ øÿùÿð ïðîêóðîðóíóí áþéöê êþìÿê÷èñè, ÛÛ äÿðÿúÿëè ùöãóãøöíàñ ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ 24 èéóí 2014-úö èë 5 Ýÿíúÿ äàùà áèð èìòàùàíäàí, úèääè ñûíàãäàí àëíûà÷ûã, öçöàü ÷ûõäû Ãÿôëÿòè ýÿëÿí ãàñûðüà åëÿúÿ äÿ øÿùÿðèí ìÿðêÿçèíäÿ îëàí ôÿðäè âÿ èúòèìàè áèíàëàðà êöëëè ìèãäàðäà çèéàí äÿéìèøäèð. 24 ôÿðäè åâäÿ áÿðïà èøëÿðè áàøà ÷àòìûøäûð. Äàüûíòûëàðûí òåçëèêëÿ àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí ÿëàâÿ ãöââÿëÿð äÿ úÿëá åäèëìèøäèð. Ôþâãÿëàäÿ Ùàëëàð Íàçèðëèéè íöìàéÿíäÿëÿðèíèí äàüûíòû áàðÿäÿ òÿðòèá åòäèêëÿðè àêòëàð àëûíàí êèìè äÿðùàë òÿìèð èøëÿðèíÿ áàøëàíûëûð. Äÿéÿí çèéàíûí ìÿáëÿüè áàðÿäÿ êîíêðåò ôèêèð ñþéëÿìÿê ÷ÿòèíäèð. ×öíêè âÿòÿíäàøëàðûí åâëÿðè èëÿ éàíàøû òÿùñèë, ñÿùèééÿ âÿ ìÿäÿíèééÿò îáéåêòëÿðèíÿ äÿ ÷îõëó ñàéäà çèéàí äÿéèá. 100-ëÿðëÿ èøûã äèðÿéè àøìûø, 100 êèëîìåòðëÿðëÿ åëåêòðèê íàãèëè ñûðàäàí ÷ûõìûøäûð. Áèð ñþçëÿ, êîìèññèéà ùÿëÿ èøëÿéèð. Òÿáèè ôÿëàêÿòèí þëêÿ áàø÷ûñûíûí íÿçàðÿòèíäÿ îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðàí Åëìàð Âÿëèéåâ îíó äà ÿëàâÿ åòäè êè, òÿáèè ôÿëàêÿòäÿí çèéàí ÷ÿêÿí áèð íÿôÿð äÿ êÿíàðäà ãàëìàéàúàãäûð. Áèð ñþçëÿ, éàõûí âàõòëàðäà Ýÿíúÿäÿ áàø âåðìèø äàüûíòûëàð òàìàìèëÿ àðàäàí ãàëäûðûëàúàãäûð. Éàç ôÿñëèíèí ñîíó, éàéûí ÿââÿëëÿðèíäÿ éàüûøûí éàüìàñû, øèìøÿéèí ÷àõìàñû àäè áèð òÿáèÿò ùàäèñÿñèäèð. Ëàêèí áèð ýþç ãûðïûìûíäà ëåéñàíëà ìöøàéèÿò îëóíàí ãàñûðüà äÿùøÿòëè áèð âàùèìÿ éàðàòäû. Ñàíêè éåðëÿ ýþéöí àðàñû áèðëÿøìèøäè. Éåð-ýþé ëÿðçÿéÿ ýÿëìèøäè. Åëÿ áèë êè, øèìøÿê ëàï éàõûíäà, áèð àääûìëûãäà ÷àõûðäû. Êö÷ÿäÿ îëàíëàð äàëäàëàíìàüà éåð òàïà áèëìèðäèëÿð. Èðè ýþâäÿëè àüàúëàð êþêöíäÿí ãîïóá éåðÿ ñÿðèëèð, êö÷ÿëÿð ñåë ñóëàðûíà ãàðûøûðäû. 20 äÿãèãÿ ÿðçèíäÿ Ýÿíúÿ ñàíêè ãîðõóëó ôèëìëÿðèí íöìàéèø åòäèðèëäèéè åêðàíà ÷åâðèëìèøäè. Ñàêèíëÿð âàùèìÿ è÷èíäÿ íÿëÿð áàø âåðäèéèíè àíëàìàüà ÷àëûøûðäûëàð. Øÿùÿðèí ÷îõ éåðèíäÿ èøûãëàð ñþíìöøäö. Ãàòû ãàðàíëûã áàø âåðÿíëÿðèí ôîíóíäà äàùà äà âàùèìÿëè ýþðöíöðäö. Éàäà äöøÿí øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí òåëåôîí íþìðÿñè îëäó. Ùÿð ãÿáóëäà, ñÿééàð ýþðöøëÿðäÿ Èúðà Áàø÷ûñû áó òåëåôîí íþìðÿñèíè äþíÿ-äþíÿ õàòûðëàäûðäû. Òÿëàøëû ñÿñè äèããÿòëÿ äèíëÿéÿí òåëåôîíóí î áàøûíäàêû àäàìëàð òåçëèêëÿ ùÿð øåéèí ãàéäàéà äöøÿúÿéèíè, éàðäûì îëóíàúàüûíû áèëäèðèðäèëÿð. Áó úöð ýþçëÿíèëìÿç ýÿëÿí íèýàðàíëûã áÿëêÿ äÿ çàìàíûí ÿí àüûð þë÷ö âàùèäèäèð. Ñàêèíëÿð ðàçûëûã åäèðëÿð Áÿðïà èøëÿðèíèí ñöðÿòè ýöíäÿí-ýöíÿ àðòûð. Äÿùøÿòëè ãàñûðüàíû éàøàìûø èíñàíëàð ùÿð àí, ùÿð äÿãèãÿ ùèññ åòäèêëÿðè ãàéüûäàí öðÿêäîëóñó äàíûøûðëàð. Ðåäàêñèéàìûçûí ïî÷òóíäà áó ìþâçóäà îíëàðëà ìÿêòóá âàð. Ìöÿëëèôëÿð áó òÿáèè ôÿëàêÿò çàìàíû øÿùÿð ðÿùáÿðëèéèíèí îíëàðà ñàùèá ÷ûõäûüûíû, çèéàíûí òåçëèêëÿ àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà éàðäûì÷û îëäóüóíó áèëäèðèðëÿð. ßçèç ßëèéåâ êö÷ÿñè 171 íþìðÿëè åâäÿ éàøàéàí Øàùèí ßëÿêáÿðîâ, Ùÿñÿí ßëèéåâ êö÷ÿñè 89 íþìðÿëè åâèí ñàùèáÿñè Íàçèëÿ Ùàúûéåâà, ùÿìèí êö÷ÿäÿêè 3910 íþìðÿëè åâèí ñàêèíè Çÿðÿíýèç Áàüûðîâà, Ùÿñÿíëè ãàðäàøëàðû åâ 5-äÿ éàøàéàí Ïàêèçÿ Èñìàéûëîâà, Ïóøêèí êö÷ÿñèíäÿêè 6 íþìðÿëè åâèí ñàêèíè Ýöëàðÿ Âÿëèéåâà, 20 Éàíâàð êö÷ÿñè 10-úó äàëàí, åâ 2-äÿ éàøàéàí Èëùàì Áàáàéåâ, ßëè Íÿçìè êö÷ÿñè 46 íþìðÿëè åâèí ñàùèáè Íàäèð Ðàìàçàíîâ, ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ êö÷ÿñè 2-úè äàëàí, 18 íþìðÿëè åâäÿ éàøàéàí Ñåâäà Àüàéåâà âÿ áàøãàëàðû òÿáèè ôÿëàêÿòäÿí çèéàí ÷ÿêìèø åâëÿðèíèí äàì þðòöêëÿðèíèí ãûñà ìöääÿòäÿ áÿðïà îëóíìàñûíû òÿìèí åòäèêëÿðè ö÷öí øÿùÿð ðÿùáÿðëèéèíÿ, ÔÙÍ-íèí íöìàéÿíäÿëÿðèíÿ, øÿùÿð ôÿàëëàðûíà òÿøÿêêöð åäèðëÿð. ßáöë-Öëà Ýÿíúÿâè êö÷ÿñè 154 íþìðÿëè öíâàíäà éàøàéàí Øÿùëà Ùöìáÿòîâà ñÿìèìè áèð åòèðàô åòäè. Äåäè êè, 5 óøàã àíàñûéàì. Ùÿìèí ýöí þâëàäëàðûìû éàòûðìàüà ùàçûðëàøûðäûì. Äÿùøÿòëè ñÿñäÿí óøàãëàð ãîðõóá àüëàìàüà áàøëàäûëàð. Äîüðóñó, ìÿí äÿ áÿðê ãîðõìóøäóì, ëàêèí áÿëëè åòìÿìÿéÿ ÷àëûøûðäûì. Ìÿíÿ åëÿ ýÿëäè êè, çÿëçÿëÿ áàø âåðäè. Ëàêèí ýóðóëòó äàâàì åäèðäè âÿ ýåòäèêúÿ äàùà äà ýöúëÿíèðäè. Ãîðõà-ãîðõà ãàïûíû àðàëàäûì. Ýöúëö êöëÿê îíó à÷ìàüà ìàíå îëóðäó. Áàõàíäà ýþðäöì êè, åâèìèçèí äàìû òàìàìèëÿ êö÷ÿéÿ òþêöëöá. Éàõøû êè, þçöìö èòèðìÿäèì. “Ãàéíàð õÿòò”ÿ çÿíý åòäèì. Ñàü îëñóíëàð, þçëÿðèíè éåòèðäèëÿð. Äöçöíö äåéèì êè, åâèìèçèí äàì þðòöéö î ãÿäÿð äÿ éàõøû âÿçèééÿòäÿ äåéèëäè. Áèçèì óçóí ìöääÿò ýþðÿ áèëìÿäèéèìèç èø áèð íå÷ÿ ýöíÿ áàøà ÷àòäûðûëäû. Áó, àèëÿ áöäúÿìèçÿ äÿ ÿìÿëëè-áàøëû êþìÿê îëäó. Òÿáèè ôÿëàêÿòäÿí çèéàí ÷ÿêÿíëÿð ùÿìèí ýåúÿíè äÿùøÿò è÷èíäÿ õàòûðëàñàëàð äà, ñîíðàêû íÿòèúÿäÿí ÷îõ ðàçû ãàëäûãëàðûíû äþíÿ-äþíÿ äèëÿ ýÿòèðèðëÿð. ßëè Íÿçìè êö÷ÿñèíäÿêè 36 íþìðÿëè åâèí ñàêèíè Ñÿìàéÿ Øàáàíîâà äåéèð: “Ùÿìèí ýåúÿ áèçèì êö÷ÿ ìöùàðèáÿ ìåéäàíûíà áÿíçÿéèðäè. Ãàñûðüà åâèìèçèí äàìûíäàêû äÿìèð ïàð÷àëàðûíûí ùÿðÿñèíè áèð òÿðÿôÿ ó÷óðäó. Íÿ éàõøû êè, àäàìëàðûí öñòöíÿ äöøìÿéèá. ßìÿëëè-áàøëû áÿäáÿõò ùàäèñÿ áàø âåðÿ áèëÿðäè. ×îõèëëèê àüàúëàð ãûðûëûá éîëó òóòìóøäó. Èøûã äèðÿêëÿðè àøìûø, íàãèëëÿð ùàâàäàí àñûëû ãàëìûøäû. Ùÿð àí ôÿëàêÿòëÿ öç-öçÿ èäèê. Ñàü îëñóíëàð, âàõòûíäà êþìÿéèìèçÿ ÷àòäûëàð”. Èéóíóí 10-äà àõøàì ñààò 22-äÿ áàøëàéàí ãàñûðüà âÿ ëåéñàí þçö èëÿ ùàíñû ôÿëàêÿòëÿðè ýÿòèðìèøäè Îïåðàòèâ ãÿðàðýàù ùÿð øåéè äÿãèãëèêëÿ ãåéäÿ àëûðäû. Éåðëÿðäÿí ýÿëÿí õÿáÿðëÿð ùå÷ äÿ öðÿêà÷àí äåéèëäè. Ýÿíúÿ øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ òÿáèè ôÿëàêÿòëÿ áàüëû ÊÈ íöìàéÿíäÿëÿðèíÿ à÷ûãëàìà âåðäè: “Ñààò 22 ðàäÿëÿðèíäÿ 20 äÿãèãÿ äàâàì åäÿí âÿ ýöúëö êöëÿêëÿ ìöøàùèäÿ îëóíàí ëåéñàí íÿòèúÿñèíäÿ Ýÿíúÿíèí åëåêòðèê, ãàç, ñó, êàíàëèçàñèéà âÿ ðàáèòÿ òÿñÿððöôàòûíûí áþéöê ùèññÿñèíÿ úèääè çèéàí äÿéèá. Ëåéñàí éàüûø íÿòèúÿñèíäÿ òÿõìèíÿí 1000-äÿí àðòûã ôÿðäè éàøàéûø åâëÿðèíèí ùÿéÿòëÿðèíÿ, åëÿúÿ äÿ çèðçÿìèñèíÿ ñåë ñóëàðû äîëóá. Ýöúëö êöëÿê 200-äÿí àðòûã èðèýþâäÿëè àüàúû àøûðäàðàã êö÷ÿ âÿ ïðîñïåêòëÿðäÿ àâòîìàøûíëàðûí ùÿðÿêÿòèíè ìÿùäóäëàøäûðûá, éàõûíëûãäàêû åâëÿðÿ âÿ îíëàðûí äàìûíà úèääè çèéàí âóðóá. Àüàúëàðûí àøìàñû íÿòèúÿñèíäÿ 27 àâòîìîáèëÿ çèéàí äÿéèá. Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ áàø âåðÿí òÿáèè ôÿëàêÿòèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí ôþâãÿëàäÿ êîìèññèéà éàðàäûëûá. Èëêèí àðàøäûðìà çàìàíû øÿùÿðèí 30-äàí àðòûã éàðûìñòàíñèéàñûíûí ñûðàäàí ÷ûõäûüû ìÿëóì îëóá. Ãàç òÿñÿððöôàòûíäà 27 íþãòÿäÿ áþéöê äàüûíòûëàð âàð. Øÿùÿðèí 80 ôàèçè èøûãñûç ãàëûá. Éàøû ÿñðëÿðè þòÿí ÷èíàð àüàúëàðû àøûá. ÔÙÍ-íèí àèäèééÿòè ãóðóìëàðû õèäìÿò àïàðûð. Ñó áàñìûø åâëÿðèí, çÿðÿð äÿéìèø äàì þðòöêëÿðèíèí, äàüûëìûø áèíàëàðûí ñèéàùûñû äÿãèãëÿøäèðèëèð. Ýÿíúÿéÿ ÷îõ áþéöê çèéàí äÿéèá. Ëàêèí áóíëàðà áàõìàéàðàã áöòöí ìÿñÿëÿëÿð íÿçàðÿò àëòûíäàäûð”. Áÿëè, áó ãàñûðüàíûí òþðÿòäèéè èëêèí íÿòèúÿëÿð èäè. Øÿùÿðèí ìöâàôèã òÿøêèëàòëàðû, ôÿàëëàð ñàáàùû ýþçëÿìÿäÿí ãàñûðüàíûí òþðÿòäèêëÿðèíè àðàäàí ãàëäûðìàüà áàøëàìûøäûëàð. Ýåúÿ ñààò 01-30 ðàäÿëÿðèíäÿ àðòûã Ýÿíúÿíèí áèð ùèññÿñèíäÿ åëåêòðèê âåðèëèøè òÿìèí îëóíìóøäó. Ëàêèí ãàç òÿñÿððöôàòûíäà èøëÿð ùÿëÿ äÿ äàâàì åäèðäè. Øÿùÿð Ìÿíçèë Êîììóíàë Òÿñÿððöôàòû Èñòåùñàëàò Áèðëèéèíèí òåõíèêà âÿ úàíëû ãöââÿñè êö÷ÿëÿðè òÿìèçëÿéèð, êöëÿéèí âÿ éàüûøûí òþðÿòäèéè ôÿñàäëàðû àðàäàí ãàëäûðìàüà ÷àëûøûðäûëàð. Èúðà Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ áàø âåðÿíëÿðè õàðàêòåðèçÿ åäÿðÿê äåäè êè, áó áþéöê áèð òÿáèè ôÿëàêÿòäèð. “Äåéÿðäèì êè, çÿëçÿëÿëÿð èñòèñíà îëìàãëà Ýÿíúÿíèí òàðèõèíäÿ áåëÿ áþéöê ôÿëàêÿò îëìàéûá. Àììà áóíëàðà ðÿüìÿí áöòöí ùàäèñÿëÿð íÿçàðÿò àëòûíäàäûð. Àðòûã ìöâàôèã ãóðóìëàð ìÿðêÿçëÿøäèðèëìèø ãàéäàäà þç èøëÿðèíè ýþðöðëÿð. Øÿùÿðÿ ÷îõ áþéöê çèéàí äÿéèá”. Áó ñþçëÿð Ýÿíúÿäÿ íÿëÿðèí áàø âåðäèéèíÿ áÿëÿä÷èëèê åäèðäè. Áó ñûíàã, áó èìòàùàí çàìàíû áèð äàùà éÿãèíëÿøäèðäèê êè... Ýÿíúÿ òÿáèÿòèí ñûíàüû èëÿ öç-öçÿ Ùàäèñÿëÿðèí øàùèäëÿðèíäÿí áèðè ñþéëÿéèð êè, ùÿð øåé àíèäÿí áàø âåðäè. Ìàøûíëà ýåäèðäèì. Ãÿôëÿòÿí øèìøÿê ÷àõäû, ýþé ýóðóëäàäû. Ìÿíÿ åëÿ ýÿëäè êè, àðòûã ýþé äåéèëÿí áèð øåé éîõäóð. Éàüûø ñóéó ñåë êèìè òþêöëöðäö. Àñôàëò éîëëà ýÿëÿí ýöúëö ñåë àç ãàëà ìàøûíû ãàáàüûíà ãàòûá äèâàðà ÷ûðïñûí. ßòðàôäàêû àäàìëàð äà ÷àøûá ãàëìûøäûëàð. Åëÿ áó çàìàí èøûãëàð ñþíäö. Éàõûíëûãäà åëåêòðèê äèðÿéè éåðÿ ÷ûðïûëäû. Êöëÿéèí ãàáàüûíà ãàòäûüû ðåêëàì ëþâùÿñè âàùèìÿëè áèð ñÿñ ÷ûõàðûðäû. Áåëÿ áèð ýÿðýèí âàõòäà øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ îïåðàòèâ ìöøàâèðÿ ýåäèðäè. Ìöâàôèã ñòðóêòóðëàðûí ðÿùáÿðëÿðèíÿ òÿáèè ôÿëàêÿòèí íÿòèúÿëÿðèíè àðàäàí ãàëäûðìàã ö÷öí òàïøûðûãëàð âåðèëèðäè. Áàø âåðÿí ãàñûðüà èëÿ áàüëû þëêÿíèí ìöâàôèã äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò ñòðóêòóðëàðûíà ìÿëóìàòëàð ÷àòäûðûëûðäû. Ñÿùÿð à÷ûëàð-à÷ûëìàç èíñàíëàð èøûã ýþçö èëÿ øÿùÿðäÿ íÿëÿð áàø âåðäèéèíè ýþðäöëÿð. Òÿáèè ôÿëàêÿòèí ôÿñàäëàðû øÿùÿðèí ìÿðêÿçè ùèññÿñèíÿ äàùà ÷îõ òÿëàôàò âåðìèøäè. ×îõèëëèê ÷èíàðëàðûí àøìàñû íÿòèúÿñèíäÿ íÿãëèééàòûí èíòåíñèâëèéè ïîçóëìóøäó. Áÿçè åâëÿðèí äàì þðòöêëÿðè êö÷ÿëÿðÿ òþêöëìöøäö. Éàëíûç áó çàìàí èíñàíëàð áèð äàùà ùèññ åòäèëÿð êè, áó òÿáèè ôÿëàêÿò þçö èëÿ íÿ ãÿäÿð áþéöê ôÿñàäëàð ýÿòèðèáìèø. Áåëÿëèêëÿ, èëêèí íÿòèúÿéÿ ýþðÿ 300-àðòûã áèíàéà, 500 ôÿðäè åâÿ, 56-60 äþâëÿò òÿøêèëàòûíà úèääè çèéàí äÿéèá. 11 éöêñÿê ìÿðòÿáÿëè áèíà èñÿ òàì ãÿçàëû âÿçèééÿòäÿäèð. 1000-äÿí àðòûã ôÿðäè éàøàéûø åâëÿðèíèí ùÿéÿòëÿðèíÿ, åëÿúÿ äÿ çèðçÿìèñèíÿ ñåë ñóëàðû äîëóá. 200äÿí àðòûã èðèýþâäÿëè àüàú àøàðàã êö÷ÿ âÿ ïðîñïåêòëÿðè êÿñèá, ãÿçàëàð éàðàäûá. 27 àâòîìîáèë çèéàí ýþðöá. 30-äàí àðòûã éàðûìñòàíñèéà ñûðàäàí ÷ûõûá. Ãàç òÿñÿððöôàòûíäà 27 íþãòÿäÿ áþéöê äàüûíòûëàð âàð. Òÿáèè ôÿëàêÿòèí ÿùàòÿ äàèðÿñè ýåíèø îëäóüó ö÷öí êîìèññèéà èøèíè äàâàì åòäèðèð. Èúðà Áàø÷ûñû ñàêèíëÿðëÿ ýþðöøäö Ýåúÿíè éóõóñóç êå÷èðÿí êîìèññèéà öçâëÿðè ñÿùÿð ñààòëàðûíäàí áàøëàéàðàã âÿçèééÿòëÿ éåðèíäÿ òàíûø îëìàã âÿ ìþâúóä äóðóìó àéäûíëàøäûðìàã ö÷öí öíâàíëàðà éîëëàíäûëàð. Èúðà Áàø÷ûñû çèéàí ýþðìöø ùÿð áèð ñàêèíè äèããÿòëÿ äèíëÿäèêäÿí ñîíðà ôÿëàêÿòèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí òàïøûðûãëàð âåðèðäè. Îíóí àðäûíúà ùÿð èêè ñààòäàí áèð øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ ãÿáóëëàð êå÷èðèëäè. Ùÿð ñàêèíè äèíëÿäèêúÿ âÿçèééÿòèí íÿ ãÿäÿð úèääè îëäóüó ýþç þíöíÿ ýÿëèðäè. Âÿçèééÿò ýÿðýèí èäè. Ëàêèí ÷ûõûëìàç äåéèëäè. ×öíêè ùÿð êÿñ þç áîðúóíó ãöñóðñóç éåðèíÿ éåòèðìÿéÿ ñÿé ýþñòÿðèðäè. Ãÿáóëà ýÿëÿíëÿðèí òÿøâèøè ãÿáóëäàí ñîíðà èòèá ýåäèðäè. Äåéèëÿí ñþç, ýþñòÿðèëÿí ñÿìèìèééÿò öðÿêëÿðè èñèäèð, èíñàíëàðûí äàõèëè èíàìûíû ýöúëÿíäèðèðäè. Òÿáèè ôÿëàêÿòèí èêèíúè ýöíö Íþâáÿòè ãÿáóë äàùà áþéöê áèð ìÿêàíäà ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí èúëàñ çàëûíäà êå÷èðèëäè. Ýþðöøäÿ ÷ûõûø åäÿí Åëìàð Âÿëèéåâ èéóíóí 10-äà ýöúëö ãàñûðüà èëÿ ìöøàéèÿò îëóíàí ëåéñàí éàüûøëàðûíûí øÿùÿðÿ áþéöê çèéàí âóðäóüóíó ñþéëÿéÿðÿê äåäè êè, éöçëÿðëÿ åâèí äàì þðòöéö ñûðàäàí ÷ûõìûø, åâëÿðè, çèðçÿìèëÿðè ñó áàñìûø, éöçëÿðëÿ íÿùÿíý àüàú àøìûø, ÷îõ ñàéäà èøûã äèðÿêëÿðè, äàéàíàúàãëàð, çèáèë ãàáëàðû, îòóðàúàãëàð, ðåêëàì ëþâùÿëÿðè éàðàðñûç ùàëà äöøìöø, îíëàðëà àâòîìàøûí ãÿçà âÿçèééÿòèíÿ äöøìöø, åëÿúÿ äÿ áèð íå÷ÿ èíñàí õÿñàðÿò àëìûøäûð. Øÿùÿð òÿñÿððöôàòûíà úèääè çèéàí äÿéìèøäèð. Òÿáèè ôÿëàêÿòäÿí ñîíðà äÿðùàë øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ ãÿðàðýàù éàðàäûëìûø, ÷ûõûëìàç âÿçèééÿòäÿ ãàëìûø âÿòÿíäàøëàðà òÿúèëè îëàðàã éàðäûìëàð åäèëìèøäèð. Áàø âåðìèø ôÿëàêÿòëÿ áàüëû Ôþâãÿëàäÿ Ùàëëàð íàçèðèíèí ìöàâèíè Îðóúÿëè Ùàúûéåâèí ðÿùáÿð- ëèéè èëÿ áèð ãðóï ìöòÿõÿññèñ Ýÿíúÿéÿ åçàì îëóíìóøäóð êè, îíëàð äà ùàçûðäà âÿòÿíäàøëàðà äÿéìèø çèéàíûí ìöÿééÿíëÿøäèðèëÿðÿê ñÿíÿäëÿøäèðèëìÿñè èëÿ ìÿøüóëäóðëàð. Áöòþâëöêäÿ øÿùÿð ñàêèíëÿðèíäÿí 500-äÿí àðòûã ìöðàúèÿò äàõèë îëìóøäóð. Èúðà Áàø÷ûñû äÿéìèø çÿðÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí “Ãàéíàð õÿòò”èí ôÿàëèééÿò ýþñòÿðäèéèíè áèëäèðìèøäèð. Òÿúèëè òÿìèðÿ åùòèéàúû îëàí 20-äÿê ÷îõìÿðòÿáÿëè áèíàíûí, 30-äÿê ôÿðäè åâèí äàì þðòöéöíöí äÿéèøäèðèëìÿñèíÿ áàøëàíûëìûøäûð. Ðåñïóáëèêà Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí òàì íÿçàðÿòèíäÿ îëàí òÿáèè ôÿëàêÿòèí òþðÿòäèéè ôÿñàäëàðûí òÿúèëè îëàðàã àðàäàí ãàëäûðûëìàñû âÿ ñàêèíëÿðÿ ùÿð úöð êþìÿêëèêëÿð ýþñòÿðèëìÿñè ö÷öí àðòûã áÿðïà èøëÿðèíÿ ñòàðò âåðèëìèøäèð. Þëêÿ áàø÷ûñûíûí ìöâàôèã òàïøûðûüûíà óéüóí îëàðàã âÿòÿíäàøà äÿéÿí çèéàí äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ãàðøûëàíàúàã âÿ ïðîáëåìëÿð àðàäàí ãàëäûðûëàúàãäûð. Ùàçûðäà øÿùÿðèí, åëÿúÿ äÿ ðåñïóáëèêàìûçûí ìöâàôèã òÿøêèëàòëàðû ñÿôÿðáÿðëèéÿ àëûíàðàã áöòöí ãöââÿëÿð òÿáèè ôÿëàêÿòèí òþðÿòäèéè äàüûíòûëàðûí òåçëèêëÿ àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà éþíÿëäèëìèøäèð. Çèéàí ÷ÿêìèø ùÿð áèð øÿùÿð ñàêèíè ÿìèí îëà áèëÿð êè, î, äþâëÿòèí ãàéüûñûíäàí êÿíàðäà ãàëìàéàúàãäûð. Ñîíðà ñàêèíëÿð äàíûøäûëàð. Íÿðèìàíîâ ïðîñïåêòèíèí ñàêèíè Çàùèä Ãóðáàíîâ, Ïóøêèí êö÷ÿñèíèí ñàêèíè Ìöðñÿë Îðóúîâ, ßçèç ßëèéåâ êö÷ÿñèíèí ñàêèíè Àðèôÿ Ãàñûìîâà âÿ áàøãàëàðû òÿáèè ôÿëàêÿò íÿòèúÿñèíäÿ éàøàäûãëàðû åâëÿðèí ãÿçàëû âÿçèééÿòÿ äöøìÿñèíäÿí äàíûøäûëàð âÿ äþâëÿòäÿí êþìÿê èñòÿäèëÿð. Åëìàð Âÿëèéåâ ùÿìèí âÿòÿíäàøëàðà áèëäèðäè êè, íàðàùàòëûüà ùå÷ áèð ÿñàñ éîõäóð. Çèéàí äÿéìèø áöòöí åâëÿð áÿðïà åäèëÿúÿêäèð. Ñàìèðÿ Ñÿôÿðÿëèéåâà èñÿ òÿáèè ôÿëàêÿò çàìàíû éûõûëàí àüàúûí àëòûíäà ãàëàí þâëàäûíûí ìöàëèúÿñè ö÷öí éàðäûìà åùòèéàúû îëäóüóíó ñþéëÿäè. Îíóí õàùèøè éåðèíäÿúÿ ùÿëëèíè òàïäû. Ýþðöø çàìàíû ñàëîíäà ãîéóëìóø áþéöê ìîíèòîðäà òÿáèè ôÿëàêÿò çàìàíû çèéàí äÿéìèø áöòöí åâëÿðèí ôîòîøÿêèëëÿðè íöìàéèø åòäèðèëäè. Ëàêèí Èúðà Áàø÷ûñû áó ãÿáóëëà êèôàéÿòëÿíìÿäè. Þçöíöí äåäèéè êèìè, ìÿëóìàòñûç èíñàíëàð, ýÿëÿ áèëìÿéÿíëÿð âàðäû. Îäóð êè, éåíèäÿí òÿáèè ôÿëàêÿòèí áàø âåðäèéè öíâàíëàðà áàø ÷ÿêìÿéÿ áàøëàäû. Íþâáÿòè ýþðöøö Òàüû Àðàíè âÿ Èñàã Úÿôÿðîâ êö÷ÿëÿðèíäÿêè ÷îõìÿðòÿáÿëè áèíàëàðûí ñàêèíëÿðè èëÿ êå÷èðÿí Èúðà Áàø÷ûñû Åëìàð Âÿëèéåâ äåäè êè, ýöúëö ãàñûðüà 500-ÿ éàõûí éàøàéûø áèíàñûíà, ôÿðäè éàøàéûø åâëÿðèíÿ âÿ èúòèìàèñîñèàë îáéåêòëÿðÿ çèéàí âóðìóøäóð. Ôþâãÿëàäÿ Ùàëëàð Íàçèðëèéè âÿ Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí íöìàéÿíäÿëÿðèíäÿí èáàðÿò êîìèññèéà äÿéìèø çÿðÿðèí ãûñà âàõò ÿðçèíäÿ ãåéäÿ àëûíìàñû ö÷öí èøëÿðè äàùà äà ñöðÿòëÿíäèðìèøäèð. Àðòûã ÷îõìÿðòÿáÿëè áèíàëàðûí äàì þðòöêëÿðèíèí áÿðïàñû èøëÿðèíÿ áàøëàíûëìûøäûð. 61 ÿäÿä ÷îõìÿðòÿáÿëè áèíàíûí äàì þðòöéöíöí äÿéèøäèðèëìÿñè éàõûí âàõòëàðäà áàøà ÷àòäûðûëàúàãäûð. Ìàùðàñà áàüû, Ýöëöñòàí, Éåíè Ýÿíúÿ, Øûõçàìàíëû ãÿñÿáÿëÿðèíäÿ, - Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ âÿòÿíäàøëàðûí, ñàäÿ èíñàíëàðûí ùÿð ùàíñû ïðîáëåìëÿðëÿ öçëÿøìÿñèíè äàèì äèããÿòëÿ èçëÿéèð. Áåëÿ ïðîáëåìëÿðèí îëäóüó òÿãäèðäÿ îíóí ùÿëëèíÿ ìöâàôèã ýþñòÿðèøëÿð âåðèð. Ïðåçèäåíò þç âÿòÿíäàøûíà äÿéÿð âåðèð. Áóíó ýÿíúÿëèëÿð ùÿìèí òÿáèè ôÿëàêÿò çàìàíû áèð äàùà éÿãèíëÿøäèðäèëÿð; - Ýÿíúÿ ÷îõ ñöðÿòëÿ àáàäëàøäûüû, ýåíèøìèãéàñëû ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí ìÿêàíû, ìþúöçÿëÿðèí öíâàíû îëäóüó êèìè, ùÿì äÿ ôÿëàêÿò áàø âåðÿíäÿ ìöñÿëëÿù ÿñýÿðÿ ÷åâðèëÿ áèëèð. Ãàñûðüàíûí òþðÿòäèéè ôÿëàêÿò áàø âåðäèéè àíäàí øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòè îïåðàòèâ áèð ãÿðàðýàùà ÷åâðèëäè. Ìöâàôèã èäàðÿëÿðèí ÿìÿêäàøëàðû, ôÿàëëàð èíñàíëàðûí êþìÿéèíÿ ÷àòäû. Äàðäà ãàëàíëàðûí äàäûíà éåòèøäè; - Ùÿìèí ýåúÿ ãàñûðüàíûí áèòìÿñèíäÿí àç ñîíðà àðòûã Èúðà Áàø÷ûñû øÿùÿðèí áöòöí èñòèãàìÿòëÿðèíäÿ íÿ áàø âåðäèéèíè àéäûíëàøäûðà áèëìèøäè. Áó ìÿëóìàòëàð åëÿ ñöðÿòëÿ, åëÿ ïåøÿêàðëûãëà òîïëàíûðäû êè, äÿãèãÿëÿð ñîíðà Åëìàð Âÿëèéåâ æóðíàëèñòëÿðèí ãàðøûñûíà ÷ûõàðàã áàø âåðÿíëÿð áàðÿäÿ ìÿòáóàòà à÷ûãëàìàëàð âåðÿ áèëäè; - Ùÿìèí ýåúÿ Ýÿíúÿ éàòìàäû. ×öíêè èíñàíëàð áàø âåðÿí òÿáèè ôÿëàêÿòèí òÿêðàðëàíàúàüûíäàí ãîðõóðäóëàð. Áàø âåðäè äÿ. Ëàêèí áó äÿôÿ ñàêèíëÿð ÿââÿëêè êèìè ãîðõìàäûëàð. ×öíêè êþìÿêñèç îëìàäûãëàðûíà, áèð çÿíýëÿ êþìÿêëÿðèíÿ éåòèøèëÿúÿéèíÿ ÿìèí èäèëÿð; - Ùÿìèí ýåúÿ áàø âåðÿí òÿáèè ôÿëàêÿò áèð äàùà ÿìèí åòäè êè, þëêÿ áàø÷ûñûíûí ãàéüû âÿ äÿñòÿéèíäÿí ýöú àëàí Ýÿíúÿ áöòöí ÷ÿòèíëèêëÿðèí þùäÿñèíäÿí ýÿëÿ áèëÿð. Áóðàäà èíñàíëàðûí ýöúöíö, ãöââÿñèíè áèð éåðÿ òîïëàéà áèëÿí øÿùÿð ðÿùáÿðëèéè þç Ïðåçèäåíòèíÿ ñÿäàãÿòèíè ÿìÿëè èëÿ èñáàò åäÿ áèëèð. Áèð ýöíäÿ ùÿð 2 ñààòäàí áèð çÿðÿð ÷ÿêÿíëÿðëÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿð, ñîíðàëàð äà ìöòÿìàäè äàâàì åäÿí áó ýþðöøëÿð èíñàíëàðûí åòèìàäûíû, ýöâÿíèíè àðòûðäû. Ùå÷ êèì áó ýþðöøëÿðäÿí íàöìèä ãàéûòìàäû. ×öíêè ùÿìèí ýþðöøäÿí àç êå÷ìÿìèø ôÿëàêÿòèí äîüóðäóüó ôÿñàäëàðûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû ö÷öí êþìÿê þçöíö éåòèðèðäè; - Àòàëàð ñþçöäöð: “Äîñòóíó äàð ýöíäÿ ñûíà”. Àììà áó ãèéìÿòëè êÿëàìû ÷îõ øåéÿ øàìèë åòìÿê îëàð. Ñûíàã ÷îõ øåéè àéäûíëûüà ÷ûõàðà áèëÿð. Ýÿíúÿëèëÿð Þëêÿ Áàø÷ûñûíûí ãàéüûñûíû, Èúðà Áàø÷ûñûíûí äèããÿòèíè “ùàìûéà êþìÿê åäÿúÿéèê”, “äÿðùàë êþìÿê îëóíàúàã”, “íàðàùàò îëìàéûí”, “ÿââÿëêèíäÿí äÿ éàõøû îëàúàã” ñþçëÿðè èëÿ éÿãèíëÿøäèðäèëÿð; - Ýÿíúÿ äàùà áèð èìòàùàíäàí, úèääè ñûíàãäàí àëíûà÷ûã, öçöàü ÷ûõäû. Ðÿôèãÿ ÑÀÄÛÃÎÂÀ 6 24 èéóí 2014-úö èë ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ 26 èéóí Àçÿðáàéúàí Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðè Ýöíöäöð 95 éàøëû ìöùàðèáÿ âåòåðàíû Ãöäðÿòëè îðäóìóç âàð Îðäó ãóðóúóëóüóíóí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿð Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð. Àçÿðáàéúàíûí èãòèñàäè èìêàíëàðû àðòäûãúà þëêÿìèçèí Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèíèí äÿ ìàääèòåõíèêè áàçàñûíûí äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ýåíèø âöñÿò àëûð. Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàí Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðè íÿèíêè ðåýèîíóí, åëÿúÿ äÿ äöíéàíûí ÿí ýöúëö îðäóëàðûíäàí áèðè ñàéûëûð. Àçÿðáàéúàí îðäóñó ìöòÿìàäè ãàéäàäà ÿí ìöàñèð ñèëàù-ñóðñàòëà òÿúùèç îëóíóð. Þëêÿíèí äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ ùÿðáè õÿðúëÿð èëäÿí-èëÿ àðòûðûëûð. Àçÿðáàéúàí Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèíèí ñèëàù-ñóðñàòëà òÿúùèçàòûíäà àðòûã Ìöäàôèÿ Ñÿíàéåñè Íàçèðëèéè äÿ ìöùöì éåð òóòóð. Ïðåçèäåíò, Àëè Áàø Êîìàíäàí Èëùàì ßëèéåâèí òàïøûðûüûíà óéüóí îëàðàã áöòöí ñàùÿëÿðäÿ îëäóüó êèìè, îðäóìóçäà äà éàëíûç ÿí ñîí åëìè-òåõíèêè éåíèëèêëÿð òÿòáèã åäèëèð. Áó áàõûìäàí þëêÿìèçèí àëè ùÿðáè ìÿêòÿáëÿðèíäÿ äÿ çàáèòëÿðèí ýöíöí òÿëÿáëÿðè ñÿâèééÿñèíäÿ ùàçûðëàíìàñû ö÷öí éöêñÿê øÿðàèò éàðàäûëìûøäûð. Îðäóìóçóí òàðèõè ÿñëèíäÿ ìöñòÿãèëëèéèìèçèí âÿ ñóâåðåíëèéèìèçèí òàðèõèäèð. Áó òàðèõè õàëãûìûç þç àçàäëûüû âÿ èñòèãëàëû óüðóíäà ÷àðïûøàí þâëàäëàðûíûí ùÿéàòû âÿ ãàíû áàùàñûíà éàðàòìûøäûð. Àçÿðáàéúàí Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèíèí äÿ áó ïðîñåñäÿ õöñóñè õèäìÿòëÿðè îëìóø, äþâëÿò÷èëèéèìèçèí éåíè ñÿùèôÿëÿðèíèí éàçûëìàñûíäà éàõûíäàí èøòèðàê åòìèøäèð. Áó ùÿãèãÿòè Àçÿðáàéúàí îðäóñóíóí øÿõñè ùåéÿòè áþéöê ãöðóð ùèññè èëÿ äÿðê åäèð âÿ ñûðàëàðûíäà õèäìÿò åòäèéè Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèí íöôóçóíó ýöíäÿëèê ôÿäàêàð ÿìÿéè, äþéöø ùàçûðëûüû, ìÿíÿâè-ïñèõîëîæè ùàçûðëûã âÿ òÿùñèë ñàùÿñèíäÿ ÿëäÿ åòäèéè éåíèéåíè íàèëèééÿòëÿðëÿ àðòûðûð. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ 28 Ìàé - Ðåñïóáëèêà Ýöíöíÿ ùÿñð îëóíìóø ðÿñìè ãÿáóë ìÿðàñèìèíäÿêè ÷ûõûøûíäà Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëèíÿ òîõóíàðêÿí äåìèøäèð: “Òÿêúÿ îíó äåìÿê êèôàéÿòäèð êè, ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíûí ùÿðáè õÿðúëÿðè Åðìÿíèñòàíûí áöòöí äþâëÿò õÿðúëÿðèíäÿí 50 ôàèç ÷îõäóð. ßëáÿòòÿ, ùÿì ìàääè-òåõíèêè òÿúùèçàòûìûç áþéöê äÿðÿúÿäÿ éàõøûëàøûð, ùÿì äÿ îðäóìóçóí ïåøÿêàðëûüû, äþéöø ãàáèëèééÿòè àðòûð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí îðäóñó äöíéà ìèãéàñûíäà ýöúëö îðäóëàðûí ñûðàñûíäàäûð. Áóíäàí ñîíðàêû èëëÿðäÿ îðäó ãóðóúóëóüóíà ýþñòÿðèëÿí äèããÿò äàùà äà ÷îõ îëàúàã âÿ áèç äàùà äà ýöúëö îðäóéà ìàëèê îëàúàüûã”. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí 2011-úè èë äåêàáðûí 28-äÿ “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèíèí ùÿðáè ãóëëóã÷óëàðûíûí ñîñèàë ìöäàôèÿñèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðè áàðÿäÿ”, êîíêðåò îëàðàã “Èéèðìè òÿãâèì èëè âÿ äàùà ÷îõ ãöñóðñóç õèäìÿò åòìèø ùÿðáè ãóëëóã÷óëàðû äþâëÿò âÿñàèòè ùåñàáûíà ìÿíçèëëÿ òÿìèí åòìÿê ùàããûíäà” èìçàëàäûüû ôÿðìàí ùÿðáè ãóëëóã÷óëàðà äþâëÿò ãàéüûñûíûí áàðèç íöìóíÿñèäèð. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ùÿëÿ 1970-úè èëëÿðäÿ ùÿðáè ñàùÿäÿ ýÿíú ïåøÿêàð êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñûíà õöñóñè äèããÿò éåòèðìèøäèð. Óëó þíäÿðèí òÿøÿááöñö èëÿ Íàõ÷ûâàíñêè àäûíà Ùÿðáè Ìÿêòÿáèí éàðàäûëìàñû î èëëÿðäÿêè òàðèõèìèçäÿ ÷îõ þíÿìëè ùàäèñÿëÿðäÿí áèðè èäè. Óëó þíäÿð ùÿëÿ î çàìàí ýþðöðäö êè, éåðëè ùÿðáè êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñûíà åùòèéàú âàð. Àçÿðáàéúàíäà ùÿðáè êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñûíà áó ýöí äÿ áþéöê äèããÿò ýþñòÿðèëèð. Ùÿðá÷èëÿðèìèçèí ïåøÿêàðëûüû, äþéöø ãàáèëèééÿòè èëäÿí-èëÿ àðòûð, ðóù éöêñÿêëèéè éöêñÿê ñÿâèééÿäÿäèð. Ýÿíúëÿðèìèç âÿòÿíïÿðâÿðëèê ðóùóíäà òÿðáèéÿ àëûðëàð. Áåëÿëèêëÿ, þëêÿ ãàðøûñûíäà äóðàí ÿñàñ âÿçèôÿ - òîðïàãëàðûìûçû èøüàë÷ûëàðäàí àçàä åòìÿê ö÷öí ãöäðÿòëè îðäóìóç âàðäûð. Îðäó ãóðóúóëóüó ïðîñåñè áó ýöí äÿ äàâàì åòäèðèëèð. Áó èëëÿð ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà íèçàìè îðäó éàðàäûëìûøäûð, îðäó ýöúëÿíìèøäèð. Àçÿðáàéúàí Îðäóñó àðòûã íÿèíêè áþëýÿäÿ, äöíéà ìèãéàñûíäà ýöúëö îðäóëàðûí ñûðàñûíäàäûð. Îðäóìóçóí ìàääè-òåõíèêè áàçàñû éöêñÿê äÿðÿúÿäÿ ìþùêÿìëÿíäèðèëìèøäèð. Ùÿðáè õÿðúëÿð èëäÿí-èëÿ àðòûð. Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò áöäúÿñèíäÿ ùÿðáè õÿðúëÿð áèðèíúè éåðäÿäèð. Ðåñïóáëèêàìûç ìöùàðèáÿ øÿðàèòèíäÿäèð. Ìöùàðèáÿ ùÿëÿ áèòìÿéèá. Ìöùàðèáÿíèí áèðèíúè ìÿðùÿëÿñè áàøà ÷àòûáäûð. Îäóð êè, ìöùàðèáÿ øÿðàèòèíäÿ éàøàéàí þëêÿäÿ îðäó ìÿñÿëÿëÿðèíÿ áèðèíúè íþâáÿäÿ äèããÿò ýþñòÿðèëèð. Ñîí áèð íå÷ÿ èë ÿðçèíäÿ ùÿðáè õÿðúëÿð 20 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòìûøäûð. Ùàçûðäà áó õÿðúëÿð Åðìÿíèñòàíûí áöòöí äþâëÿò õÿðúëÿðèíäÿí 50 ôàèç ÷îõäóð. ßëáÿòòÿ, áó ðåàëëûãëàð óüóðëó èãòèñàäè ñèéàñÿòèí, èãòèñàäè èñëàùàòëàðûí íÿòèúÿñèäèð. Ìàääè-òåõíèêè òÿìèíàò, èãòèñàäè ãöäðÿò, ùÿðá÷èëÿðèí ùàçûðëàíìàñû, ýÿíúëÿðèìèçèí âÿòÿíïÿðâÿðëèê ðóùóíäà áþéöìÿñè - áöòöí áó àìèëëÿð õàëãûìûçû ìöãÿääÿñ ìÿãñÿäÿ ÷àòäûðàúàãäûð. 2012-úè èë èéóíóí 26-äà Ùåéäÿð ßëèéåâ àäûíà Àçÿðáàéúàí Àëè Ùÿðáè Ìÿêòÿáèíäÿ õöñóñè òÿéèíàòëû ùÿðáè òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðèíèí íþâáÿòè áóðàõûëûøûíà ùÿñð îëóíìóø òÿíòÿíÿëè ìÿðóçÿñèíäÿ Ïðåçèäåíò, Àëè Áàø Êîìàíäàí Èëùàì ßëèéåâ äåìèøäèð: “Éåääè èë áóíäàí ÿââÿë ìÿíèì ñÿðÿíúàìûìëà Ìöäàôèÿ Ñÿíàéåñè Íàçèðëèéèíèí éàðàäûëìàñû áó ñàùÿäÿ äÿ äþíöøÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðìûøäûð. Áó éåääè èë ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà ùÿðáè òÿéèíàòëû 20 çàâîä âÿ èñòåùñàëàò áèðëèéè éàðàäûëìûøäûð. Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíäà ùÿðáè òÿéèíàòëû ìÿìóëàòûí ñàéû 665-äèð. Àçÿðáàéúàíäà 665 àääà ùÿðáè òÿéèíàòëû ìÿìóëàò èñòåùñàë åäèëèð. Áèç ýÿëÿúÿêäÿ áó ñàùÿäÿêè ôÿàëèééÿòèìèçè äàùà äà ýåíèøëÿíäèðÿúÿéèê. Ùàçûðäà áèç þç ýöúöìöçö àðòûðûðûã âÿ åéíè çàìàíäà äàíûøûãëàð ïðîñåñèíäÿ äÿ èøòèðàê åäèðèê. Ìÿí òàì ÿìèíÿì êè, îðäóìóç íÿ ãÿäÿð ýöúëö îëñà, äàíûøûãëàð ïðîñåñèíäÿ ìþâãåéèìèç î ãÿäÿð ýöúëÿíÿð. Áó èêè àìèë àðàñûíäà áèðáàøà áàüëàíòû âàðäûð. Áèç äàíûøûãëàðäà ïðèíñèïèàë ìþâãåéèìèçè ýþñòÿðèðèê. Áó ìþâãåäÿí áèð àääûì ýåðè àòìàéàúàüûã. Áóíóíëà áÿðàáÿð, ñîí èëëÿð ÿðçèíäÿ áèç áþéöê äÿðÿúÿäÿ ýöúëÿíÿ áèëìèøèê. ßýÿð áèð íå÷ÿ èë áóíäàí ÿââÿë ùÿì ùÿðáè, ùÿì èãòèñàäè ñàùÿäÿ Åðìÿíèñòàí èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà äåìÿê îëàð êè, ïàðèòåò âàð èäèñÿ, àðòûã áó ïàðèòåòè áèç äàüûòäûã. Àçÿðáàéúàí èãòèñàäè úÿùÿòäÿí Åðìÿíèñòàíäàí 10 äÿôÿ ýöúëö þëêÿäèð. Äþâëÿò áöäúÿìèç 10 äÿôÿäÿí ÷îõäóð. Ùÿðáè õÿðúëÿð 10 äÿôÿäÿí ÷îõäóð. Àçÿðáàéúàíäà äåìîãðàôèê âÿçèééÿò ìöñáÿòäèð. Àçÿðáàéúàí þç ùåñàáûíà éàøàéàí þëêÿäèð. Áþéöê åùòèéàòëàðûìûç, èíñàí ðåñóðñëàðûìûç âàðäûð. Ýöúëö ñÿíàéåìèç, ýöúëö îðäóìóç âàðäûð. Þçöìöç þç ñèéàñÿòèìèçè ìöÿééÿí åäèðèê, ìöñòÿãèë ñèéàñÿò àïàðûðûã, Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí èðàäÿñèíÿ àðõàëàíû- ðûã. Ýåòäèêúÿ èêè þëêÿ àðàñûíäàêû ó÷óðóì äàùà äà äÿðèíëÿøèð âÿ äÿðèíëÿøÿúÿêäèð. Ìÿí ÿìèíÿì êè, áöòöí áó àìèëëÿðèí íÿòèúÿñèíäÿ áèç èñòÿéèìèçÿ íàèë îëàúàüûã, ÿäàëÿòè, Àçÿðáàéúàíûí ñóâåðåíëèéèíè áÿðïà åäÿúÿéèê. Áóíó åòìÿê ö÷öí áèç äàùà äà ýöúëö îëìàëûéûã. Åðìÿíèñòàí èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäàêû ýöúëÿð íèñáÿòè áèçèì õåéðèìèçÿ äàùà äà ÷îõ äÿéèøèð. Áèð äàùà äåìÿê èñòÿéèðÿì êè, 10 èë áóíäàí ÿââÿë ìöÿééÿí äÿðÿúÿäÿ òàðàçëûã âàð èäè. Èíäè áó òàðàçëûãäàí ÿñÿð-ÿëàìÿò äÿ ãàëìàéûá. Íþâáÿòè èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàí éàëíûç âÿ éàëíûç ýöúëÿíÿúÿêäèð. ×öíêè áèç ïåðñïåêòèâëÿðèìèçè éàõøû áèëèðèê. Áèç ýÿëÿúÿéèìèçè þçöìöç éàðàäûðûã. Áèçèì ýÿëÿúÿéèìèç Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí çÿùìÿòè ùåñàáûíà éàðàíûð. Áèç éàõøû áèëèðèê êè, ýöú áàõûìûíäàí Åðìÿíèñòàí áèçèì ãàðøûìûçäà ùå÷ âàõò äàâàì ýÿòèðÿ áèëìÿç. Ñàäÿúÿ îëàðàã, áèç ùÿëÿ êè, ÷àëûøûðûã, ìÿñÿëÿ äèíú éîëëà, äàíûøûãëàð éîëó èëÿ ùÿëë åäèëñèí. Àíúàã ìÿñÿëÿíèí ùÿëëè áåéíÿëõàëã ùöãóãäàí êå÷èð. Àçÿðáàéúàíûí ÿçÿëè òîðïàüû îëàí Äàüëûã Ãàðàáàü ùöãóãè úÿùÿòäÿí äÿ Àçÿðáàéúàíûí àéðûëìàç ùèññÿñè êèìè äöíéà áèðëèéè òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëèð. Áèçèì ÿðàçè áöòþâëöéöìöç áÿðïà åäèëìÿëèäèð. Èøüàë÷û ãöââÿëÿð èøüàë åäèëìèø áöòöí òîðïàãëàðäàí ÷ûõàðûëìàëûäûð. Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøëàðû þç äîüìà òîðïàãëàðûíà ãàéûòìàëûäûðëàð”. Ãöââÿòëè îðäóñó îëàí Àçÿðáàéúàíûí ö÷ðÿíýëè áàéðàüû Õàíêÿíäè äÿ, Ãàðàáàüäà äàëüàëàíàúàã âÿ äàèì âàð îëàúàãäûð. Ìÿììÿä ÀËÛÉÅÂ, Ýÿíúÿ ùÿðáè ïðîêóðîðóíí êþìÿê÷èñè, ÿäëèééÿ ïîëêîâíèêëåéòåíàíòû “Âÿòÿí óüðóíäà þëÿúÿéÿì” Þëöìäÿí ãîðõìàéàí ìèëëÿòÿ þëöì éîõäóð. Øåéõ Ìÿùÿììÿä Õèéàáàíè Îüóë äöøìÿí ÷ÿïÿðè, àðõà-äàéàãäûð, äåéèáëÿð. Õàëèäÿ õàíûì äà áèð-áèðèíèí àðäûíúà äöíéàéà äþðä îüóë ýÿòèðÿíäÿ õîøáÿõò èäè, ñåâèíúè éåðÿ-ýþéÿ ñûüìûðäû. Îüóë áàëàëàðûíû õàëãà, âÿòÿíÿ, åëîáàéà àðõà-äàéàã îëà áèëÿúÿê áèð ðóùäà éåòèøäèðìÿéÿ, ýÿëÿúÿéèí èýèä ÿðëÿðè êèìè òÿëèì-òÿðáèéÿ åòìÿéÿ ÷àëûøûðäû. Î ãÿäÿð äÿ èìêàíëû îëìàéàí áèð àèëÿäÿ 4 îüóë áþéöäöá, ëàçûìè òÿëÿáàòëàðûíû ãÿäÿðèíúÿ þäÿìÿê ÷ÿòèí èäè. Ëàêèí Õàëèäÿ õàíûì áó ÷ÿòèíëèéèí þùäÿñèíäÿí ìÿòàíÿòëÿ, ÷ÿêäèéè ÿçèééÿòëÿðäÿí çþâã àëà-àëà ýÿëèðäè. ×öíêè úàíûíûí áèð ïàð÷àñû îëàí ÿçèç îüóëëàðûíûí áîéà-áàøà ÷àòìàñû ö÷öí èäè áó ÷àëûøûá-âóðóøìàëàð. Ùÿéàò éîëäàøû õÿñòÿ îëäóüó ö÷öí àèëÿíèí àüûð éöêö Õàëèäÿ õàíûìûí ÷èéèíëÿðèíÿ äöøìöøäö. Àììà î, áó àüûð ãàéüû éöêöíö ñåâÿ-ñåâÿ ÷ÿêèðäè. Ýþçöíöí ãàáàüûíäà ùÿð ýöí áèð áóüäà áîéó áþéöéÿí áàëàëàðûíûí øèðèí ýöëöøëÿðèíè, ãàéüûñûç õîøáÿõòëèêëÿðèíè ýþðäöêúÿ úàíûíûí éîðüóíëóüóíó óíóäóð, áàëàëàðû èëÿ áàüëû ýþçÿë-ýþçÿë õÿéàëëàð ãóðóðäó. Íÿ éàçûã êè, çàìàíûí ÷àðõû þçö áèëäèéè êèìè ôûðëàíûð. Íÿ àðçó-íèééÿòè íÿ- çÿðÿ àëûð, íÿ èíñàíëàðëà ùåñàáëàøûð. Åðìÿíè ãÿñáêàðëàðûíûí òîðïàã èääèàñû ìÿùç Õàëèäÿ õàíûìûí îüëàíëàðûíûí áîéà-áàøà ÷àòäûüû, ýÿíúëèê äþâðöíÿ ãÿäÿì ãîéäóüó áèð âàõòà òÿñàäöô åòäè. Îüóëëàð äöøìÿí áàñãûíûíà ìÿðóç ãàëìûø äîüìà òîðïàãëàðûìûçûí ìöäàôèÿñèíÿ ãàëõäûëàð. Õàëèäÿ àíà ö÷ îüóë éîëà ñàëäû áó ãàíëû ÷àðïûøìàéà; áó çàìàí Âÿôàäàðûí 21, Íÿñèìèíèí 25 éàøû âàðäû. Úîøãóí èñÿ 17 éàøûíà éåíèúÿ ãÿäÿì ãîéìóøäó. Úîøãóí Íèçàìè îüëó Ùöñåéíîâ 4 èéóí 1976-úû èëäÿ äöíéàéà ýÿëìèøäè. Îðòà ìÿêòÿáèí ñîíóíúó ñèíôèíäÿ îõóéóðäó. Âÿòÿí òÿÿññöáö áöòöí äóéüóëàðûíû, ùèññëÿðèíè öñòÿëÿìèøäè. Ùÿòòà öðÿéèíÿ éåíèúÿ êþç ñàëìûø ñåâýèñèíè áåëÿ. Î, åðìÿíè ãÿääàðëûüûíà, çîðàêûëûüûíà äþçÿ áèëìÿäè âÿ 1993-úö èëèí éàíâàð àéûíûí 1-äÿ êþíöëëö ñóðÿòäÿ úÿáùÿéÿ éîëà äöøäö. Áèð ìöääÿò 792 ñàéëû ùÿðáè ùèññÿäÿ õèäìÿò åòäè. Äöøìÿíÿ îëàí íèôðÿòèíè äþéöøäÿêè úÿëäëèéè, ÷åâèêëèéè, ãîðõìàçëûüû èëÿ áÿéàí åòìÿéÿ ÷àëûøäû. Ùÿðäÿí äþéöø÷ö äîñòëàðû éåíèéåòìÿ îüëàíûí áó éàøäà ýþñòÿðäèéè èýèäëèéÿ, úÿñóðëóüà òÿÿúúöá åäèð, ìåùðèáàíëûüû, èñòèãàíëûëûüû èëÿ ùÿð êÿñèí õÿòèð-ùþðìÿòèíè ãàçàíìàüûíà ñåâèíèðäèëÿð. Éîëäàøëàðûíûí, êîìàíäèðëÿðèíèí ãÿëáèíè ÷îõ òåç ôÿòù åòäè Úîøãóí. Àììà áó ñåâýè îíóí ùÿéàòûíû õèëàñ åäÿ áèëìÿäè. Éåääè àéëûã äþéöø éîëó êå÷ÿí Úîøãóí 17 éàøû òàìàì îëäóãäàí úÿìè áèðúÿ àé ñîíðà 1993-úö èë èéóë àéûíûí 24-äÿ Àüäàìäà øÿùèä îëäó. Ùÿìèí ýöíö àíàñû Õàëèäÿ õàíûì áåëÿ õàòûðëàéûð: “Ñÿùÿð òåçäÿí ãàïû äþéöëäö. À÷äûì. Ãàïûäà ÿëè ñèëàùëû èêè ùÿðá÷è äàéàíìûøäû. Õàùèø åòäèëÿð êè, ãîíøóäàí áèð-èêè àäàì ÷àüûðûì. Àøàüû ìÿðòÿáÿäÿ éàøàéàí Èëùàì ìöÿëëèì ýÿë- äè. Ùÿðá÷èëÿð: “Úîøãóíóí íÿéèñèíèç?” ñîðóøäóëàð. Äåäèì êè, àíàñûéàì. “Çÿùìÿò îëìàñà áèð ñòÿêàí ñó ýÿòèðèí” - äåäèëÿð. È÷ÿðè êå÷ñÿì äÿ, áó õàùèøäÿí øöáùÿëÿíäèì. Ñóéó ýÿòèðÿíäÿ ùÿéÿúàí ìÿíè áîüäó, ãÿôèëäÿí áàøûìûí òöêö äèê ãàëõäû. Äÿùëèçäÿ áèð àç àéàüûìû ñöðöäöì. Áó çàìàí ùÿðá÷èíèí ùöçíëö âÿ àñòà ñÿñëÿ ãîíøóìà äåäèéè ñþçëÿðè åøèòäèì: “Îüëóíäàí ãàðà êàüûç ýÿòèðìèøèê”. Åëÿ îðàäàúà ãûøãûðûá þçöìäÿí ýåòìèøÿì. Úîøãóíóí éåääèñè ýöíö î áèðè îüëóì Íÿñèìèíèí öðÿê íàùèééÿñèíäÿí éàðàëàíàðàã Ýÿíúÿ ùîñïèòàëûíà ýþíäÿðèëäèéèíè åøèòäèê. Íÿñèìèíè ùÿêèìëÿð õèëàñ åòäèëÿð, àììà ñàüëàìëûüûíû òàì áÿðïà åäÿ áèëìÿäèëÿð. Áó ýöíÿúÿí öðÿéèíäÿí éåääè äÿôÿ ÿìÿëèééàò êå÷èðèá. Û ãðóï ÿëèëäèð. Äèýÿð îüëóì Âÿôàäàð èñÿ áîéíóíäàí àüûð ýöëëÿ éàðàñû àëûá. Àòàëàðû èñÿ ìàøûí ãÿçàñûíà äöøÿðÿê äöíéàñûíû äÿéèøäè. Áÿëè, áó ìöùàðèáÿ áèçèì àèëÿéÿ áþéöê çÿðáÿëÿð âóðäó. Ùÿéàòûìûçûí àëòûíû-öñòöíÿ ÷åâèðäè. 3 îüóë éîëà ñàëäûì ìöùàðèáÿéÿ. Áèðè øÿùèä îëäó, èêèñè ñàüëàìëûüûíû èòèðäè. Ùàíñû êè, ÷îõ áþéöê ÷ÿòèíëèêëÿðëÿ, çöëìëÿðëÿ, êèðàéÿ åâëÿðäÿ éàøàéà-éàøàéà áîéà-áàøà ÷àòäûðìûøäûì îíëàðû. Úîøãóí øÿùèä îëìàçäàí áèð ùÿôòÿ ÿââÿë ýÿëìèøäè åâÿ. Äîñòóíóí íèøàí ìÿðàñèìè èäè. Áèðëèêäÿ ýåäèá îíóí ö÷öí òÿçÿ êîñòéóì, ÿéèí-áàø àëäûã. Ýåéèíèáêåúèíèá îòàüà ýèðÿíäÿ ñåâèíúèìäÿí ýþçëÿðèì äîëäó. Åëÿ éàðàøûãëû, áîéëó-áóõóíëó îëìóøäó êè. Ïàëòàðû îíà ÷îõ éàðàøûðäû. “Î ýöí îëñóí þç íèøàíûíûí ïàëòàðûíû ýåéèíÿñÿí, îüóë” - äåäèì. Ñàíêè áó ñþçöìö ýþçëÿéèðìèø. “Î äà îëàúàã, àíà, þçö äÿ òåçëèêëÿ” - äåäè. - Éîõñà ãèñìÿòèíè ñå÷ìèñÿí? - ñîðóøäóì. - Ñå÷ìèøÿì, àíà. - Êèìäèð î? Éàõûíëûãäà éàøàéàí áèð ãûçûí àäûíû ÷ÿêäè. Äöçöíö äåéèì êè, òÿÿúúöáëÿíäèì: “Áîéóíà ãóðáàí îëóì, Úîøãóí, î êè, ùÿëÿ óøàãäûð?” - Ìÿí êè, ùÿëÿ åâëÿíìèðÿì, àíà. Åë÷è ýåò, áàðìàüûíà öçöê òàõ, áèëèì êè, ìÿíèìäèð. Òîéóìóçó èñÿ ìöùàðèáÿ ãóðòàðàíäàí ñîíðà åäÿðèê. Îíñóç äà ùå÷ ìÿí äÿ åâëÿíÿñè éàøäà äåéèëÿì. - Äîüðóäóð, ìÿíèì áàëàì, ñÿí íåúÿ èñòÿéèðñÿí åëÿ äÿ åäÿðèê. Àëëàùà øöêöð, ýÿëèíèì ö÷öí öçöéöì äÿ âàð, ãûð-ãûçûëûì äà. Áèðúÿ ñÿí ñàü-ñàëàìàò äþí. Áèðúÿ ñèç åâèìèçÿ ñàü-ñàëàìàò äþíöí. Àíàíûçûí ýþçöíö éîëäà ãîéìàéûí. Úÿáùÿéÿ ýåäÿíäÿ òÿçÿ ïàëòàðëàðûíû ñÿëèãÿ èëÿ ÷ûõàðûá þç îòàüûíäàí àñäû. Íÿ èñÿ éàçûá ïåíúÿéèíèí úèáèíÿ ãîéäóüóíó ùèññ åòñÿì äÿ, ÿââÿëúÿ ÿùÿìèééÿò âåðìÿäèì. Î ýåäÿíäÿí ñîíðà èñÿ þçöìö ñàõëàéà áèëìÿäèì. Ïåíúÿéèíèí úèáèíÿ ãîéäóüó êàüûçû ÷ûõàðûá îõóäóì: “Ìàìà, äåñÿëÿð êè, Úîøãóí þëöá, èíàíìà. Ìÿí þëñÿì äÿ, Âÿòÿí óüðóíäà þëÿúÿéÿì. Ìÿíèì éîëóìó ýþçëÿìÿ” - éàçìûøäû. Ùÿìèí ýöíäÿí áèð ùÿôòÿ ñîíðà èñÿ ãàðà õÿáÿðè ýÿëäè”. Úîøãóí Ùöñåéíîâ éàøû àç îëñà äà, êþíöëëö îëàðàã úÿáùÿéÿ ýåòìèøäè. Àüäàì áþëýÿñèíäÿ âóðóøìóøäó. Áîé-áóõóíëó, úöññÿëè îëäóüóíäàí ñèëàùäàøëàðûíäàí ñå÷èëìèðäè. Åëÿ àðçóëàðû, ÿìÿëëÿðè äÿ éàøûíäàí áþéöê èäè; òîðïàãëàðûìûçû ìÿíôóð äöøìÿí òàïäàüûíäàí àçàä åòìÿê, éóðäóìóçóí ôèðàâàíëûüû, õîøáÿõò ýÿëÿúÿéè óüðóíäà ÷àðïûøûá-âóðóøìàã, ñåâäèéè ãûçûí 18 éàøûíà ÷àòàúàüû ýöíö ýþçëÿéèá àíàñûíà ýÿëèí ýÿòèðìÿê, Õàëèäÿ õàíûìûí ãàáàðëû ÿëëÿðèíÿ, éîðüóí ãîëëàðûíà ñûüàë ÷ÿêèá, îíà õèäìÿò ýþñòÿðìÿê, ãàðäàøëàðûíà àðõà-äàéàã îëìàã… ×îõ èäè àðçóëàðû. Íÿ éàçûã êè, òÿêúÿ áèðèíÿ éåòèøäè; “Þëñÿì, Âÿòÿí óüðóíäà þëÿúÿéÿì”. Áåëÿ äÿ îëäó. Úîøãóí Âÿòÿí óüðóíäà - úàíûíäàí ÷îõ ñåâäèéè äîüìà òîðïàã óüðóíäà øÿùèä îëóá ÿáÿäèééÿòÿ ãîâóøäó. Ãÿëáèíèí äèýÿð àðçóëàðû, öìèäëÿðè èëÿ áèðýÿ. Éàøàéàí èñÿ éåíÿ äÿ Âÿòÿíäèð. Úîøãóí êèìè éöçëÿðëÿ øÿùèäèìèçèí óüðóíäà úàí âåðèá, øÿùèä îëäóüó äîüìà Âÿòÿí! Ôÿððóõÿ ÓÌÀÐÎÂÀ 1941-1945-úè èë ìöùàðèáÿñèíäÿ ýåäèá-ãàéûòìàéàíëàðûìûç ÷îõ îëäó. Èýèä îüóëëàðûí ÿâÿçèíÿ ãàïûëàðû “ãàðà êàüûçëàð” äþéäö. Èëëÿð êå÷ñÿ äÿ, ãþâð åäÿí éàðàëàð ùÿëÿ äÿ ñûçûëäàéûð. Ýþçëÿðèíè éîëëàðà äèêèá äîüìàëàðûíû ýþçëÿéÿíëÿð àðçóëàðûéëà ñàâàøäà éåíèëñÿëÿð äÿ, þç þëöìëÿðèíÿ áàø ÿéäèëÿð, ýåäèá-ãàéûòìàéàíëàðûíûí éîõëóüóíó éàõûíëàðûíà áóðàõìàã èñòÿìÿäèëÿð. Ìöùàðèáÿíèí îä-àëîâóíäàí êå÷èá âåòåðàí àäûíà ëàéèã îëàí êå÷ìèø äþéöø÷öëÿðèí éàðïàã òþêöìö áàøëàéûá. Ñèéàùûëàð àçàëûð, úàíëû øàùèäëÿðèí úÿðýÿñè òöêÿíèð. Ãöäðÿò Úÿôÿðîâ 1920-úè èëäÿ Éåâëàõ ðàéîíóíóí Òàíðûãóëóëàð êÿíäèíäÿ äöíéàéà ýþç à÷ìûø, òÿùñèëèíè îðàäàêû îðòà ìÿêòÿáäÿ àëìûø, ñîíðà èñÿ Ýÿíúÿäÿ òèáá ìÿêòÿáèíè áèòèðìèøäèð. 1940-úû èëäÿ ÿñýÿðè õèäìÿòÿ éîëëàíàí Ãöäðÿò Úÿôÿðîâ Þçáÿêèñòàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Òåðìåç øÿùÿðèíäÿ ÿñýÿðè õèäìÿòäÿ îëàðêÿí àðçóñó ùÿðáèäÿí ãàéûòäûãäàí ñîíðà àëè òÿùñèëëè ùÿêèì èõòèñàñûíà éèéÿëÿíìÿê èäè. Ëàêèí 1941-úè èë èéóíóí 22-äÿ àëìàí ôàøèñòëÿðèíèí êå÷ìèø ñîâåòëÿð áèðëèéèíÿ ãÿôèë ùöúóìó îíóí àðçóñóíó ýþçöíäÿ ãîéäó. Àç áèð âàõòäà éàðàäûëàí 314-úö äèâèçèéàíûí òÿðêèáèíäÿ Ãöäðÿò Úÿôÿðîâ äà Ïåòåðïàâëîâñêè øÿùÿðèíÿ ýþíäÿðèëäè. Áóðàäà ãûñà ìöääÿòëè ùÿðáè òÿëèìäÿí ñîíðà îíóí õèäìÿò åòäèéè äèâèçèéà Ëåíèíãðàä øÿùÿðèíèí ìöäàôèÿñèíÿ ýþíäÿðèëäè. Ñÿðò âÿ øàõòàëû èãëèì øÿðàèòèíäÿ, àëìàí òÿééàðÿëÿðèíèí øÿùÿðÿ ÿðçàã äàøûìàã ö÷öí éåýàíÿ îëàí Ëàäîãà ýþëöíäÿí êå÷ÿí éîëó áîìáàðäìàí åòìÿëÿðè îíñóç äà àüûð îëàí âÿçèééÿòè ýÿðýèíëÿøäèðñÿ äÿ, äþéöø÷öëÿðè ðóùäàí ñàëà áèëìÿäè. Ùÿìèí ýöíëÿðèí áèðèíäÿ Åðìèòàæäà äàùè Àçÿðáàéúàí øàèðè Íèçàìè Ýÿíúÿâèíèí 800 èëëèê éóáèëåéèíèí êå÷èðèëìÿñè áèð àçÿðáàéúàíëû êèìè Ãöäðÿò Úÿôÿðîâó äà ðóùëàíäûðìûøäû. Î, ìÿðäëèêëÿ âóðóøìàãëà éàíàøû, ùÿì äÿ ñÿùèééÿ èø÷èñè êèìè éàðàëû äþéöø÷öëÿðÿ òèááè õèäìÿò ýþñòÿðèðäè. 900 ýöí äàâàì åäÿí ìöùàñèðÿ 1943-úö èëèí ñîíëàðûíà éàõûí éàðûëäû âÿ øÿùÿð òàìàìèëÿ õèëàñ îëäó. Áóíäàí ñîíðà Ãöäðÿò Úÿôÿðîâóí õèäìÿò åòäèéè 314-úö äèâèçèéà Åñòîíèéàíûí Âûáðûñêè øÿùÿðè óüðóíäà äþéöøëÿðäÿ èøòèðàê åòäè. Úÿñóð äþéöø÷ö ñîíðà Ïîëøàíûí, Ìàúàðûñòàíûí, ×åõîñëîâàêèéàíûí âÿ Éóãîñëàâèéàíûí äöøìÿíäÿí àçàä îëóíìàñûíäà éàõûíäàí èøòèðàê åòäè. 1948-úè èëäÿ ùÿðáè õèäìÿòäÿí òÿðõèñ îëóíóá Âÿòÿíÿ ãàéûäàí Ã.Úÿôÿðîâ áèð ìöääÿò Ìèíýÿ÷åâèð øÿùÿðèíäÿ ñÿùèééÿ ñàùÿñèíäÿ ÷àëûøûá. Ñîíðà èñÿ òÿãàöäÿ ÷ûõàíà ãÿäÿð Ýÿíúÿ øÿùÿð Ýèýèéåíà âÿ Åïèäåìèîëîýèéà Ìÿðêÿçèíäÿ èøëÿéèá. Ìöùàðèáÿ èëëÿðèíäÿ ýþñòÿðäèéè øöúàÿòÿ ýþðÿ åùòèéàòäà îëàí òèáá õèäìÿòè êàïèòàíû Ãöäðÿò Úÿôÿðîâóí ñèíÿñèíè “Ãûðìûçû óëäóç”, ãÿëÿáÿ îðäåíëÿðè èëÿ éàíàøû, àçàä îëóíàí áèð ñûðà þëêÿëÿðèí ìåäàëëàðû äà áÿçÿéèð. 95 éàøû îëìàñûíà áàõìàéàðàã êå÷ìèø äþéöø÷ö òåç-òåç îðòà ìÿêòÿáëÿðäÿ, ùÿðáè ùèññÿëÿðäÿ îëóð, ýÿíúëÿðÿ þçöíöí êå÷äèéè äþéöø éîëóíäàí ñþùáÿò à÷ûð. 9 Ìàé Ãÿëÿáÿ áàéðàìûíû 1945-úè èëäÿ Áåðëèíäÿ ãàðøûëàéàí Ãöäðÿò Úÿôÿðîâó Ãÿëÿáÿ ýöíö ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèê åäèð, îíà úàí ñàüëûüû àðçóëàéûðûã. Ôàçèë ÊÀÇÛÌΠ“ÑÀÁÀÙ” ãðóïóíóí òÿãäèìàòû êå÷èðèëìèøäèð Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ “ÑÀÁÀÙ” ãðóïóíóí òÿãäèìàòû êå÷èðèëìèøäèð. Òÿãäèìàò ìÿðàñèìèíäÿ ÷ûõûø åäÿí Òÿùñèë Íàçèðëèéèíèí àïàðàò ðÿùáÿðèíèí ìöàâèíè Éàãóá Ïèðèéåâ, íàçèðëèéèí ñåêòîð ìöäèðëÿðè Ñöëùÿääèí Ýþçÿëîâ âÿ Úÿñàðÿò Âàëåùîâ ÷ûõûø åäÿðÿê ãðóïóí éàðàäûëìà ñÿáÿáëÿðè, åëÿúÿ äÿ îíóí ìÿãñÿä âÿ âÿçèôÿëÿðè áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðìèøëÿð. Ãåéä åäèëìèøäèð êè, “ÑÀÁÀÙ” ãðóïóíóí éàðàäûëìàñûíäà ÿñàñ ìÿãñÿä Àçÿðáàéúàíûí òÿùñèë ñèñòåìèíäÿ êàäð ïîòåíñèàëûíû áó ãðóï âàñèòÿñèëÿ ùÿëë åòìÿêäèð. Ãðóïà ùÿëÿëèê 30-äàí àðòûã óíèâåðñèòåòäÿ 20 ìèíÿ éàõûí òÿëÿáÿíèí ãàòûëìàñû íÿçÿðäÿ òóòóëìóøäóð. 8 áàçà-óíèâåðñèòåòäÿ éàðàíàúàã áó ãðóïëàðäà 53 èõòèñàñ ãðóïó òÿìñèë îëóíàúàãäûð. Áó èõòèñàñëàðà þëêÿ ö÷öí ïðèîðèòåò-ñÿíàéå, òÿùñèë âÿ äèýÿð èõòèñàñëàð äàõèëäèð. Èëê îëàðàã íþâáÿòè òÿäðèñ èëèíäÿ 1300 ÛÛ êóðñ òÿëÿáÿñè “ÑÀÁÀÙ” ãðóïëàðûíäà òÿùñèë àëà áèëÿúÿêëÿð. Àçòÿìèíàòëû àèëÿëÿðäÿí îëàí òÿëÿáÿëÿð éàòàãõàíà âÿ éåìÿêëÿ òÿìèí îëóíàúàãëàð. Áèð ñþçëÿ, áàúàðûãëû âÿ ñàâàäëû êàäðëàðûí éåòèøäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ éàðàäûëàí “ÑÀÁÀÙ” ãðóïëàðû Àçÿðáàéúàíäà àëè òÿùñèëèí áðåíäè îëàúàãäûð. Òÿãäèìàò ìÿðàñèìèíäÿ ìöÿëëèì âÿ òÿëÿáÿëÿðè ìàðàãëàíäûðàí ñóàëëàðà äà úàâàá âåðèëìèøäèð. Ñ.ßËÈÉÅ Áåéíÿëõàëã Ìöíàñèáÿòëÿðèí Àðàøäûðûëìàñû Ìÿðêÿçèíèí éåíè ëàéèùÿñè Ïðåçèäåíò éàíûíäà ÃÙÒ-ëÿðÿ Äþâëÿò Äÿñòÿéè Øóðàñûíûí äÿñòÿéè èëÿ “Àçÿðáàéúàí 2020:ýÿëÿúÿéÿ áàõûø” Èíêèøàô Êîíñåïñèéàñûíäà èíñàí êàïèòàëû âÿ ñÿìÿðÿëè ñîñèàë ìöäàôèÿ ñèñòåìè: óüóðëàð âÿ ïåðñïåêòèâëÿð ëàéèùÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íþâáÿòè òÿäáèð Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ áàø òóòóá. Ýÿíúÿ Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè, øÿùÿð èúòèìàèééÿòèíèí òÿìñèë÷èëÿðè, ÃÙÒ âÿ ìåäèà ðÿùáÿðëÿðè òÿäáèðäÿ èøòèðàê åäèá. Øÿùÿð Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí íöìàéÿíäÿñè ßñýÿð Áàáàçàäÿ Ýÿíúÿäÿ èíêèøàô êîíñåïñèéàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èøëÿðäÿí äàíûøûá. Áèëäèðèá êè, Àçÿðáàéúàíûí áó ãÿäèì øÿùÿðè äÿ áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ áþéöê èíêèøàô éîëóíäàäûð. Òÿäáèðäÿ ÁÌÀÌ-èí ñÿäðè Ðóôèç Ãîíàãîâ ýåíèø ìÿðóçÿ èëÿ ÷ûõûø åäèá. Î, áèëäèðèá êè, ëàéèùÿ Éàñàìàë, Áèíÿãÿäè, Ãóáà âÿ Ýÿíúÿíè ÿùàòÿ åäèð. Êîíñåïñèéàíûí ÿùàòÿ åòäèéè ðåýèîíëàð âÿ ñàùÿ- ëÿð éöêñÿëèøÿ ùåñàáëàíûá. Ýÿíúÿ þëêÿíèí èêèíúè áþéöê øÿùÿðè îëàðàã ÿùàëè âÿ ÿðàçè áàõûìûíäàí ðåñïóáëèêàíûí èíêèøàôûíäà ìöùöì ðîë îéíàéûð. Ëàéèùÿíèí åêñïåðòè Ùÿáèá Ùåéäÿð èñÿ âóðüóëàéûá êè, áó òÿáëèüàòäà ÿñàñ ùÿäÿô êîíñåïñèéàíûí èúòèìàèééÿòÿ ÷àòäûðûëìàñû, èãòèñàäè èíêèøàôûí èíñàí êàïèòàëûíà éþíÿëäèëìÿñèíèí âÿ ñîñèàë ìöäàôèÿ ñèñòåìèíäÿ äþâëÿòèí ùÿéàòà êå÷èðÿúÿéè òÿäáèðëÿðèí èúòèìàè ìöçàêèðÿñèíèí òÿøêèëè âÿ ÿùàëèíèí ìààðèôëÿíäèðèëìÿñè, âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè ñåêòîðóíóí äþâëÿò ïðîãðàìûíà óéüóí ãÿáóëó ö÷öí òÿêëèôëÿðëÿ ÷ûõûø åòìÿñèíÿ äÿñòÿê âåðìÿêäèð. Ìöçàêèðÿëÿðäÿ ìöõòÿëèô äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí òÿìñèë÷èëÿðè, áÿëÿäèééÿëÿð âÿ ÃÙÒ íöìàéÿíäÿëÿðè èøòèðàê åäèá. Ëàéèùÿ èëÿ áàüëû èøòèðàê÷ûëàðû ìàðàãëàíäûðàí ñóàëëàðà àéäûíëûã ýÿòèðèëèá. Ñàìèðÿ ÑÖËÅÉÌÀÍËÛ ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ 24 èéóí 2014-úö èë Ãÿðá ðåýèîíó öçðÿ Ðóñ Èúìàñûíûí êîíôðàíñû êå÷èðèëèá ÂÛÛ Ôîðóì ýÿíúëèéèí äþâëÿò, ìèëëÿò, âÿòÿí ãàðøûñûíäà îëàí íþâáÿòè ùåñàáàòû èäè Áèçèì ùàìûìûçûí áèð âÿòÿíè âàð - áó Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèäèð. Àçÿðáàéúàíëû ùÿð éåðäÿ éàøàéà áèëÿð, àíúàã àçÿðáàéúàíëûëûüûíû, þç äèëèíè, äèíèíè, ìèëëè ÿíÿíÿëÿðèíè óíóòìàìàëûäûð. Îíóí ãÿëáè äàèì äîüìà Àçÿðáàéúàíëà áèð âóðìàëûäûð. Ùåéäÿð ßëèéåâ ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí Ãÿðàðýàùûíäà Àçÿðáàéúàíûí Ãÿðá ðåýèîíó öçðÿ Ðóñ Èúìàñûíûí êîíôðàíñû êå÷èðèëìèøäèð. Òÿäáèðäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñèíèí äåïóòàòû, Ðóñ Èúìàñûíûí ñÿäðè Ìèõàèë Çàáåëèí, ñÿäð ìöàâèíè Á. Âîðîíèí èøòèðàê åòìèøëÿð. Êîíôðàíñû ýèðèø ñþçö èëÿ Ãÿðá ðåýèîíó öçðÿ Ðóñ Èúìàñûíûí ñÿäðè Âàëåðè Êîçèí à÷àðàã, ýöíäÿëèêäÿ äóðàí ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðìèøäèð. Êîíôðàíñäà Ðóñèéà âÿ Ñîâåò Èòòèôàãû Àëè Ìÿêòÿá Øóðàëàðû Àññîñèàñèéàñûíûí ñÿäðè Ö.ßëèéåâ, “Íîâîñòè Ãéàíäæè” ãÿçåòèíèí ðåäàêòîðó, Ãÿðá ðåýèîíó öçðÿ Ðóñ Èúìàñûíûí ñÿäð ìöàâèíè Èðèíà Êàëàøíèêîâà, Ýÿäÿáÿé ðóñ èúìàñûíûí ñÿäðè Í.Áû÷êîâ, ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòû Èäåîëîæè øþáÿíèí ìöäèðè Ùöñåéí Áóäàãîâ, ÀÄÀÓ-íóí êàôåäðà ìöäèðè Ç.Ùöìáÿòîâ ÷ûõûø åäÿðÿê, Ðóñèéà âÿ Àçÿðáàéúàí õàëãëàðû àðàñûíäà òàðèõÿí éàðàíìûø äîñòëóã ÿëàãÿëÿðèíäÿí, óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìèñèëñèç õèäìÿòëÿðè ñàéÿñèíäÿ ùÿð èêè þëêÿ àðàñûíäà ñûõ ÿìÿêäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðèíèí éàðàíìàñûíäàí âÿ ùàçûðäà þëêÿ áàø÷ûñû úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí áó ÿíÿíÿëÿðèí äàùà äà èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíäÿí, Àçÿðáàéúàíûí äöíéàäà òîëåðàíò þëêÿ îëàðàã òàíûíìàñûíäàí, þëêÿìèçäÿ âÿ ùÿì÷èíèí Ãÿðá ðåýèîíóíäà éàøàéàí ðóñäèëëè ÿùàëèíèí íöìàéÿíäÿëÿðèíÿ ýþñòÿðèëÿí äèããÿò âÿ ãàéüûäàí ñþùáÿò à÷ìûøëàð. Êîíôðàíñäà èøòèðàê÷ûëàð òÿðÿ- ôèíäÿí èðÿëè ñöðöëÿí áèð ñûðà ïðîáëåìëÿðÿ äÿ àéäûíëûã ýÿòèðèëìèøäèð. Ãÿðá ðåýèîíóíóí Ðóñ Èúìàñûíûí ôÿàëèééÿòè êîíôðàíñ íöìàéÿíäÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí ãÿíàÿòáÿõø ùåñàá îëóíìóøäóð. Êîíôðàíñäà ìöçàêèðÿ îëóíàí ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ ãÿðàð ãÿáóë åäèëìèø âÿ Àçÿðáàéúàí Ðóñ Èúìàñûíûí Áàêûäà êå÷èðèëÿúÿê ãóðóëòàéûíà íöìàéÿíäÿëÿð ñå÷èëìèøäèð. Ñîíäà “Íîâîñòè Ãéàíäæè” ãÿçåòèíèí òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ Ýÿíúÿ øÿùÿð öìóìòÿùñèë ìÿêòÿáëÿðè àðàñûíäà êå÷èðèëÿí âÿ 9 Ìàé Ãÿëÿáÿ Ýöíöíÿ ùÿñð îëóíìóø èíøà éàçû âÿ ðÿñì ìöñàáèãÿñèíèí ãàëèáëÿðè ôÿõðè ôÿðìàí âÿ ãèéìÿòëè ùÿäèééÿëÿðëÿ ìöêàôàòëàíäûðûëìûøëàð. Ñöñÿí ÒÀÜÛÉÅÂÀ Ïàðê âÿ ìåéäàíëàð éàøûëëàøäûðûëûð Ùàçûðäà Ýÿíúÿíèí ìöõòÿëèô ïàðê âÿ ìåéäàíëàðûíäà éàøûëëàøäûðìà èøëÿðè àïàðûëûð. Ãàçîíëàðûí ñàëûíìàñû, éåíè ÷è÷ÿê âÿ ýöëëÿðèí ÿêèëìÿñè ýþç îõøàéàí áèð ìÿíçÿðÿ éàðàäûð. Àðòûã øÿùÿðèí 6 ùåêòàð ÿðàçèñè ãàçîíëàøäûðûëûá. Ñîí áèð íå÷ÿ àé ÿðçèíäÿ øÿùÿðÿ öìóìèëèêäÿ 150 ìèíÿ éàõûí àüàú, 75 ìèíÿ éàõûí èñÿ ýöë êîëó ýÿòèðèëèá. Éàõûí ýöíëÿðäÿ Ùîëëàíäèéàäàí äàùà 30 ìèí ýöë êîëóíóí ýÿòèðèëÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Õàðèúäÿí ýÿòèðèëÿí àüàú âÿ ýöë êîëëàðû ÿñà- ñÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ ïàðê-êîìïëåêñèíäÿ, Íèçàìè Ýÿíúÿâèíèí ìÿãáÿðÿñè ÿòðàôûíäà, Ùåéäÿð ßëèéåâ âÿ Øàù Èñìàéûë Õÿòàè ïðîñïåêòëÿðèíäÿ ÿêèëìèøäèð. Àïàðûëàí éàøûëëàøäûðìà èøëÿðè, ýþçÿëëèéÿ õèäìÿò åòìÿêëÿ éàíàøû øÿùÿðèí áèîëîæè ìöõòÿëèôëèéèíèí âÿ åêîëîæè âÿçèééÿòèí ãîðóíìàñûíà áþéöê òþùôÿäèð. Áó èñòèãàìÿòäÿ ìþâñöìÿ óéüóí îëàðàã ýþðöëÿí òÿäáèðëÿð äàâàì åòäèðèëÿúÿêäèð. 7 Ýÿíúëÿðäÿ Âÿòÿíÿ ìÿùÿááÿò ùèññèíèí äàùà äà éöêñÿëäèëìÿñè, îíëàðûí äþâëÿò÷èëèéÿ ñÿäàãÿò âÿ ìèëëè-ìÿäÿíè èðñèìèçÿ ùþðìÿò ðóùóíäà òÿðáèéÿ åäèëìÿñè äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíèí ùÿìèøÿ àêòóàë âÿçèôÿëÿðèíäÿíäèð. Ìöàñèð ìÿðùÿëÿäÿ Àçÿðáàéúàíäà éöêñÿê äåìîêðàòèê ìÿäÿíèééÿòÿ ìàëèê, ìèëëè âÿ áÿøÿðè äÿéÿðëÿðÿ ùþðìÿò åäÿí âÿ îíëàðû ìÿíèìñÿéÿí, ñîñèàë òÿøÿááöñëÿðëÿ ÷ûõûø åòìÿéÿ ãàäèð, ùÿì÷èíèí âÿòÿíäàø, úÿìèééÿò âÿ äþâëÿòèí ìàðàãëàðûíû ãîðóéàí øÿõñëÿðèí ôîðìàëàøìàñû - âÿòÿíïÿðâÿðëèê òÿðáèéÿñèíèí ÿñàñûíû òÿøêèë åäèð. Èéóí àéûíûí 2-3-äÿ Áàêûäà Àçÿðáàéúàí Ýÿíúëÿðèíèí Ôîðóìó êå÷èðèëìèøäèð. Ñàéúà ÂÛÛ îëàí ôîðóìà 200-äÿí àðòûã ýÿíúëÿð òÿøêèëàòû ãàòûëìûøäû. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ôîðóì èøòèðàê÷ûëàðûíà òÿáðèê ìÿêòóáó ýþíäÿðÿðÿê Àçÿðáàéúàíäà àïàðûëàí ýÿíúëÿð ñèéàñÿòè âÿ ýÿíúëÿðèí þëêÿíèí èúòèìàè-ñèéàñè, ñîñèàë ùÿéàòûíäàêû ôÿàëèééÿòè áàðÿäÿ äÿéÿðëè ôèêèðëÿð ñþéëÿìèøäèð. Ôîðóìäà ýÿíúëÿð éåíè ùÿäÿôëÿð ìöÿééÿíëÿøäèðìèøëÿð. Ýÿíúëÿðèí ÂÛÛ Ôîðóìóíäà 1739 íöìàéÿíäÿ èøòèðàê åòìèøäèð. Ýÿíúëÿð þòÿí ôîðóìäàí êå÷ÿí 3 èë ÿðçèíäÿ äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíèí ïðèîðèòåò ñàùÿëÿðèíäÿ ãàçàíûëìûø óüóðëàð, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí ñÿðÿíúàìû èëÿ òÿñäèã îëóíìóø “Àçÿðáàéúàí ýÿíúëèéè 2011-2015-úè èëëÿðäÿ” Äþâëÿò Ïðîãðàìûíäàí èðÿëè ýÿëÿí âÿçèôÿëÿð, ýÿíúëèéèí àêòóàë ïðîáëåìëÿðèíè ìöçàêèðÿ åòìèø âÿ òÿêëèôëÿðèíè ñÿñëÿíäèðìèøëÿð. Áó äà òÿñàäöôè äåéèë. ×öíêè äþâëÿò÷èëèéèí, ìöñòÿãèëëèéèí äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè, ýÿëÿúÿéèí åòèáàðëû òÿìèíàòû ïåøÿêàð êàäðëàðûí éåòèøäèðèëìÿñèíäÿí, ýÿíúëÿðèí úÿìèééÿòèí áöòöí ñôåðàëàðûíäà èøòèðàêûíäàí, îíëàðûí àïàðûúû ãöââÿéÿ ÷åâðèëìÿñèíäÿí ÷îõ àñûëûäûð. Ýÿíúëÿðèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôû þëêÿíèí ñîñèàë-èãòèñàäè, åëìè âÿ ìÿäÿíè èíêèøàôû èëÿ ñûõ ÿëàãÿäÿäèð, îíóí ãëîáàë ðÿãàáÿòÿäàâàìëûëûüûíûí, ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí âàúèá øÿðòëÿðèíäÿíäèð. Áàøãà ñþçëÿ, ýÿíúëÿðÿ ìöíàñèáÿò ùÿìèí äþâëÿòèí ýÿëÿúÿéèíÿ ìöíàñèáÿòèäèð. Ìÿùç áó ðåàëëûüû íÿçÿðÿ àëàðàã Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ñèéàñÿòèíäÿ ýÿíúëÿðëÿ èø ïðèîðèòåò ñàùÿëÿðäÿí áèðè êèìè äàèì äèããÿòäÿ ñàõëàíûëûð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí ýÿíúëÿðè èúòèìàè-ñèéàñè, ñîñèàë-ìÿäÿíè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ àêòèâ èøòèðàê åäèð, ãóðóúóëóüà ëàéèãëè òþùôÿëÿð âåðèðëÿð. Þëêÿíèí àêòèâ ýÿíúëèéèíè áèð àðàéà ýÿòèðÿí ôîðóìäà ýÿíúëÿð òÿøêèëàòëàðûíûí âÿçèôÿ âÿ þùäÿëèêëÿðè, ýÿíúëÿðèí èúòèìàè ñèéàñè ôÿàëëûüû, òÿëÿáÿëÿðèí ñîñèàë ïðîáëåìëÿðè, òÿùñèëèí êåéôèééÿòè, ýÿíú àëèìëÿðèí ïåðñïåêòèâëÿðè âÿ èñòåäàäëû ýÿíúëÿðèí ïðîáëåì âÿ éåíè ëàéèùÿëÿðè, ýÿíúëÿðèí èäàðÿåòìÿ ñàùÿñèíÿ úÿëá åäèëèá äÿñòÿêëÿíìÿñè, õàðèúäÿ òÿùñèë àëàí ýÿíúëÿðèí èíêèøàôû ö÷öí éåíè ëàéèùÿëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè, áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûã âÿ äèýÿð ìöùöì ìÿñÿëÿëÿð ìöçàêèðÿ îëóíìóø, ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðè ìöÿééÿíëÿøäèðèëìèøäèð. Éåêóíäà ãÿòíàìÿ ãÿáóë åäèëìèøäèð. Äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíèí ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðè èñòåäàäëû ýÿíúëÿðÿ äþâëÿò ãàéüûñûäûð. Éàðàäûúû âÿ èñòåäàäëû ýÿíúëÿðëÿ èø åëì, òÿùñèë, ìÿäÿíèééÿò âÿ èíúÿñÿíÿò ñàùÿñèíäÿ èñòåäàäëû ýÿíúëÿðèí àøêàð îëóíìàñû, îíëàðëà ôÿðäè èøèí ãóðóëìàñû âÿ ïåøÿêàðëûã ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñè, åëÿúÿ äÿ ýÿíúëÿðèí èíòåëëåêòóàë èíêèøàôûíûí äÿñòÿêëÿíìÿñè, èíòåëëåêòóàë îéóí íþâëÿðèíèí òÿáëèü åäèëìÿñè âÿ ýÿíúëÿðèí àñóäÿ âàõòûíûí ñÿìÿðÿëè òÿøêèëè èñòèãàìÿòëÿðèíäÿ àïàðûëìûøäûð. Þëêÿíèí òÿùñèë, åëì, ìÿäÿíèééÿò âÿ èíúÿñÿíÿò ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí èñòåäàäëû âÿ éàðàäûúû ýÿíúëÿðÿ ýþñòÿðèëÿí äþâëÿò äÿñòÿéèíèí öíâàíëûëûüûíûí âÿ ñÿìÿðÿëèëèéèíèí àðòûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ ìÿäÿíèééÿò âÿ èíúÿñÿíÿò ñàùÿñèíäÿ ýÿíúëÿðèí éàðàäûúûëûã íàèëèééÿòëÿðèíèí ìöáàäèëÿñè, óñòàä äÿðñëÿðè, ñÿíÿòÿ áàõûø êèìè òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ öñòöíëöê âåðèëìèø, åëÿúÿ äÿ éàðàäûúû ýÿíúëÿðèí ïðîáëåìëÿðèíèí þéðÿíèëìÿñè âÿ îíëàðûí ùÿëëè éîëëàðûíûí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñèíÿ õöñóñè äèããÿò àéðûëìûøäûð. Áó áàõûìäàí ÿí óüóðëó ëàéèùÿëÿðäÿí áèðè “Èñòåäàäëû âÿ éàðàäûúû ýÿíúëÿðèí ÛÛ ðåñïóáëèêà òîïëàíòûñû” îëìóøäóð. Äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíèí ÿñàñ ôÿàëèééÿò èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðè îëàí ýÿíúëÿð àðàñûíäà ñàüëàì ùÿéàò òÿðçèíèí òÿáëèü îëóíìàñû, õöñóñèëÿ äÿ úèíàéÿòêàðëûüûí, íàðêîìàíëûüûí, ÃÈ×Ñ-èí âÿ äèýÿð íåãàòèâ ùàëëàðûí ïðîôèëàêòèêàñû ñàùÿñèíäÿ èøèí àïàðûëìàñû äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ îëìóøäóð. Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí ðåñïóáëèêàíûí ðàéîí âÿ øÿùÿðëÿðèíäÿ ìààðèôëÿíäèðèúè õàðàêòåðëè ñåìèíàðèàí äöøÿðýÿëÿð, ìÿäÿíè-êöòëÿâè àêñèéàëàð òÿøêèë îëóíìóø, ýÿíúëÿð àðàñûíäà ìöâàôèã ÿéàíè âÿñàèòëÿð ïàéëàíìûøäûð. Îí ìèíëÿðëÿ ýÿíú êå÷èðèëÿí áó ëàéèùÿëÿðäÿí áÿùðÿëÿíìèøäèð. Áó ýöí ùÿð áèð úÿìèééÿòèí âÿ äþâëÿòèí èíêèøàôû äåìîêðàòèéà âÿ èíñàí ùöãóãëàðûíà ùþðìÿò îëìàäàí ìöìêöí äåéèë. Äåìîêðàòèéà, èíêèøàô, èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíà ùþðìÿò áèð-áèðè èëÿ áàüëû îëàí âÿ áèð-áèðèíè øÿðòëÿíäèðÿí àìèëëÿðäèð. Áó áàõûìäàí Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Íàçèðëèéè ùÿð çàìàí ùöãóã ìàðèô÷èëèéèíÿ, õöñóñè ãàéüûéà åùòèéàúû îëàí, ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöí äöøìöø, ÿëèëëèéè îëàí ýÿíúëÿðèí ùöãóãëàðûíûí ãîðóíìàñûíû äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàìûø, ýÿíúëÿð àðàñûíäà çîðàêûëûã, èíñàí àëâåðè èëÿ áàüëû ìààðèôëÿíäèðèúè òÿäáèðëÿðèí êå÷èðèëìÿñèíÿ äèããÿòè àðòûðìûøäûð. Àçÿðáàéúàí Ýÿíúëÿðèíèí ÂÛ Ôîðóìóíäàí êå÷ÿí ìöääÿò ÿðçèíäÿ ñàüëàìëûã èìêàíëàðû ìÿùäóä ýÿíúëÿðèí áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿðäÿ èøòèðàêëàðûíà êþìÿê ýþñòÿðèëìèø, ùÿð èë Íîâðóç áàéðàìû èëÿ ÿëàãÿäàð êå÷èðèëÿí øÿíëèêëÿðäÿ ñàüëàìëûã èìêàíëàðû ìÿùäóä îëàí éöçëÿðëÿ óøàã âÿ ýÿíúëÿð èøòèðàê åòìèø, õöñóñè ãàéüûéà åùòèéàúû îëàí ìèíëÿðëÿ ýÿíúèí éàé èñòèðàùÿò äöøÿðýÿñè òÿøêèë åäèëìèøäèð. Ýÿíú ÿëèëëÿðèí ìÿäÿíè ùÿéàòäà äàùà éàõûíäàí èøòèðàêûíû òÿìèí åòìÿê, îíëàðûí éàðàäûúûëûã ïîòåíñèàëëàðûíûí àøêàðëàíûá öçÿ ÷ûõàðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ ÿëèëëèéè îëàí éåíèéåòìÿ âÿ ýÿíúëÿðèí ùÿì éåðëè, ùÿì äÿ áåéíÿëõàëã éàðàäûúûëûã ôåñòèâàë ìöñàáèãÿëÿðè êå÷èðèëèð êè, áóðàäà äà ÿëèëëèéè îëàí ýÿíúëÿð þç éàðàäûúûëûã ìÿùàðÿòëÿðèíè øåèð, ðÿñì, òåàòð, ðÿãñ, òàìàøà íîìèíàñèéàëàðû öçðÿ íöìàéèø åòäèðèðëÿð. Þëêÿìèçäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí óüóðëó ñîñèàë-èãòèñàäè ñèéàñÿò âÿ áåéíÿëõàëã àðåíàäà òóòäóüóìóç èíàìëû ìþâãåéèìèç ýÿíúëÿð ñôåðàñûíûí äèíàìèê èíêèøàôû ö÷öí ìöñáÿò øÿðàèò éàðàòìûøäûð. “Àçÿðáàéúàí ýÿíúëèéè 2011-2015-úè èëëÿðäÿ” Äþâëÿò Ïðîãðàìûíûí ãÿáóëó âÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ýÿíúëÿðÿ âÿ ýÿíúëèéèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíà àéûðäûüû äèããÿòèí áàðèç íöìóíÿñèäèð. Áó ïðîãðàìäà ýÿíúëÿðèí ìÿøüóëëóã ïðîáëåìèíÿ âÿ ýÿíú ïåøÿêàð êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñû ìÿñÿëÿñèíÿ õöñóñè þíÿì âåðèëìèøäèð. Äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíèí ÿñàñ èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðè ýÿíúëÿðèí áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûüûíûí âÿ ìöáàäèëÿñèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèäèð. Àçÿðáàéúàí ýÿíúëèéè áó ýöí ìöõòÿëèô íöôóçëó áåéíÿëõàëã ãóðóìëàðäà þëêÿìèçè ëàéèãèíúÿ òÿìñèë åäèð âÿ ìöõòÿëèô ìöáàäèëÿëÿðäÿ èøòèðàê åäèðëÿð. 2013-úö èëäÿ “Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû-2016” ìöñàáèãÿñèíÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíèí íàìèçÿäëèéè èðÿëè ñöðöëìöø âÿ ýÿðýèí êå÷ÿí ìöáàðèçÿ øÿðàèòèíäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðè 2016-úû èëèí Àâðîïà Ýÿíúëÿð Ïàéòàõòû ñå÷èëìèøäèð. 2016-úû èëäÿ Ýÿíúÿäÿ Àâðîïàíûí ÿí íöôóçëó áåéíÿëõàëã ýÿíúëÿð òÿäáèðëÿðèíèí òÿøêèëè ýþçëÿíèëèð. Áöòþâëöêäÿ ùÿð èë îðòà ùåñàáëà 2000 íÿôÿð ÿúíÿáè Àçÿðáàéúàíäà êå÷èðèëÿí ýÿíúëÿð òÿäáèðëÿðèíÿ ãàòûëûð, 1000äÿí àðòûã àçÿðáàéúàíëû ýÿíú õàðèúè òÿäáèðëÿðäÿ þëêÿìèçè òÿìñèë åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ õàðèúè þëêÿëÿðÿ åçàì åäèëèð. Àçÿðáàéúàí Ýÿíúëÿðèíèí ÂÛÛ Ôîðóìó çàìàíû ìÿðóçÿëÿð âÿ ÷ûõûøëàð äà ýþñòÿðäè êè, ýÿíúëÿðèí þëêÿíèí ìÿäÿíè, èúòèìàè-ñèéàñè, èãòèñàäè ùÿéàòûíäà ôÿàëëûüû àðòûá âÿ îíëàð ñöðÿòëè ãóðóúóëóüóí ôÿàë èøòèðàê÷ûëàðûíà ÷åâðèëèáëÿð. Ìöøôèã ÚßÔßÐÎÂ, Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Áàø Èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåù - 220 Ìèðçÿ Øÿôè èëÿ Áîäåíøòåäòèí òàíûøëûüû äîñòëóüà ÷åâðèëäè Øÿðã ïîåçèéàñûíûí ÷îõÿñðëèê ÿíÿíÿëÿðèíè ëàéèãèíúÿ éàøàòìûø âÿ éöêñÿê èíñàíïÿðâÿðëèéè, ìÿíÿâè ýþçÿëëèéè òÿðÿííöì åäÿí èðñÿ ñàùèá îëàí Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåùèí ùÿéàòûíûí Òèôëèñ äþâðö øàèð þìðöíöí ÿí ìÿíàëû âÿ çÿíýèí äþâðöäöð. Î, áóðàäà áèð íå÷ÿ õàëãûí ãàáàãúûë ôèêèðëè çèéàëûëàðû èëÿ ýþðöøìöø, äîñòëóã åòìèøäèð. Ìèðçÿ Øÿôèíèí òàíûøëàðû, äîñòëàðû è÷ÿðèñèíäÿ Àëìàíèéàäàí ýÿëìèø Ôðèäðèõ Ìàðòèí ôîí Áîäåíøòåäò äÿ âàð èäè. Î, Ìèðçÿ Øÿôèíèí 1844-úö èëäÿ Òèôëèñäÿ òÿøêèë åòäèéè “Äèâàíè-ùèêìÿò” àäëû ÿäÿáè ìÿúëèñèíäÿ éàõûíäàí èøòèðàê åäèð, øàèðäÿí Øÿðã ïîåçèéàñûíûí þçöíÿìÿõñóñ ÷àëàðëàðûíû þéðÿíèð. ×îõ êå÷ìèð êè, Ìèðçÿ Øÿôè èëÿ Ô.Áîäåíøòåäòèí òàíûøëûüû éàõûí äîñòëóüà ÷åâðèëèð. Ô.Áîäåíøòåäò âÿòÿíè Àëìàíèéàéà ãàéûäàí çàìàí øàèðèí ÿëéàçìàñû ùàëûíäà îëàí øåèð ìÿúìóÿñèíè àëìàí äèëèíÿ òÿðúöìÿ åòìÿê ö÷öí îíäàí àëûá, þçö èëÿ àïàðûð. Ô.Áîäåíøòåäò àëìàí äèëèíÿ òÿðúöìÿ åòäèéè áó øåèðëÿðèí áèð ãèñìèíè þçöíöí òàðèõè-åòíîãðàôèê ÿñÿðè îëàí “Øÿðãäÿ ìèí áèð ýöí” êèòàáûíà äàõèë åäÿðÿê, Ìèðçÿ Øÿôè áàðÿñèíäÿ õàòèðÿëÿðèíè äÿ éàçìûøäûð. Àëìàí îõóúóëàðû òÿðÿôèíäÿí ðÿüáÿòëÿ ãàðøûëàíàí øåèðëÿð Ô.Áîäåíøòåäòäÿ øàèðèí ãàëàí øåèðëÿðèíè òÿðúöìÿ åäèá, àéðûúà êèòàá÷à ùàëûíäà ÷àï åòäèðìÿê ùÿâÿñè îéàäûð. 1851-úè èëäÿ î, Ìèðçÿ Øÿôèíèí øåèðëÿðèíè “Ìèðçÿ Øÿôèíèí íÿüìÿëÿðè” áàøëûüû àëòûíäà íÿôèñ øÿêèëäÿ ÷àï åòäèðèð. Øåèðëÿð ñöðÿòëÿ éàéûëàðàã, ìöÿëëèôèíÿ ýþðöíìÿìèø øþùðÿò ýÿòèðèð. Àç ìöääÿò ÿðçèíäÿ “Ìèðçÿ Øÿôè íÿüìÿëÿðè” Àâðîïà äèëëÿðèíèí áèð ÷îõóíà òÿðúöìÿ îëóíóð. Äöíéàíûí ìÿøùóð áÿñòÿêàðëàðû Ìèðçÿ Øÿôè íÿüìÿëÿðèíÿ ìóñèãè ÿñÿðëÿðè áÿñòÿëÿéèðëÿð. Øåèðëÿðèí ìèñèëñèç øþùðÿòèíè ýþðÿí Ô.Áîäåíøòåäò 1870-úè èëäÿ “Ìèðçÿ Øÿôèíèí ñÿëÿôèíäÿí” àäëû èêèíúè áèð êèòàá ÷àï åòäèðÿðÿê, Ìèðçÿ Øÿôè àäû èëÿ áàüëû øåèðëÿðèí þçöíÿ ìÿõñóñ îëäóüóíó âÿ “Ìèðçÿ Øÿôè” àäûíäàí ÿäÿáè òÿõÿëëöñ êèìè èñòèôàäÿ åòäèéè ôèêðèíè ñþéëÿéèð. Áóíóíëà äà, î, Ìèðçÿ Øÿôè ÿäÿáè èðñèíÿ êþëýÿ ñàëûð. Áèð òÿðÿôäÿí Ìèðçÿ Øÿôèíèí îðèæèíàë ÿñÿðëÿðèíèí ÿëäÿ àç îëìàñû, äèýÿð òÿðÿôäÿí äÿ åëìè ìÿòáóàòäà øàèð ùàããûíäà ñþéëÿíèëÿí äèããÿòÿëàéèã ôèêèðëÿðëÿ éàíàøû, ãåéðè-åëìè, çèää, éàíëûø ùþêìëÿðèí ìåéäàíà ÷ûõìàñû Ìèðçÿ Øÿôèíèí ÿäÿáè èðñè ùàããûíäà òàì ôèêèð ñþéëÿìÿéÿ èìêàí âåðìÿéèá. Ñîí äþâðëÿðäÿ ÿäÿáèééàòøöíàñëàðûìûçûí, òÿäãèãàò÷û àëèìëÿðèìèçèí ýÿðýèí àõòàðûøëàðû íÿòèúÿñèíäÿ Ìèðçÿ Øÿôè âÿ Ô.Áîäåíøòåäò ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ ùÿðòÿðÿôëè íÿçÿð éåòèðèëìèø, øàèðèìèçèí ÿäÿáè èðñèíÿ ñàëûíìûø êþëýÿëÿðèí áèð ãèñìè àéäûíëàøäûðûëìûøäûð. Ñöáóò åäèëìèøäèð êè, àëìàí äèëèíÿ òÿðúöìÿ îëóíìóø “Ìèðçÿ Øÿôèíèí íÿüìÿëÿðè” áàøëûüû àëòûíäà ÷ûõìûø êèòàáäàêû øåèðëÿð ïîåòèê èôàäÿ, ôÿëñÿôè öìóìèëÿøäèðìÿ áàõûìûíäàí Àçÿðáàéúàí øàèðè Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåùèí ãÿëÿìèíÿ ìÿõñóñäóð. Ïðîôåññîð Àêèô Áàéðàìîâ Ô.Áîäåíøòåäòèí øàèð ùàããûíäà éàçäûüû õàòèðÿëÿðè Àçÿðáàéúàí äèëèíÿ òÿðúöìÿ åòìèøäèð. Îõóúóëàð ö÷öí ìàðàãëû îëàúàüûíû íÿçÿðÿ àëàðàã ùÿìèí õàòèðÿëÿðè èõòèñàðëà äÿðú åäèðèê: Ìèðçÿ Øÿôè ùàããûíäà õàòèðÿëÿð Ãÿëáèìäÿ éåíÿ ñÿí úàíëàíûðñàí, åé ýÿíúÿëè óñòàäûì! Ñÿíèí éàíûíäà ÿéëÿøèá, íÿüìÿëÿðèíè ìÿëàùÿòëè ñÿñèíäÿ äèíëÿìÿê èñòÿéèðÿì. Ñÿíèí ìÿíÿ áÿõø åòäèéèí î ÿòèðëè ÷è÷ÿêëÿðäÿí ýþçÿë áèð ÷ÿëÿíý ùþðäöì. Ñÿíÿ øþùðÿò, ãàäûíëàðûìûçà ñåâèíú ýÿòèðìÿê ö÷öí ãàðøûìà òþêäöéöì èíúèëÿðè ñàïà äöçöá, ñÿëèãÿëè áèð áîéóíáàüû äöçÿëòäèì, åé ìÿíèì ýÿíúÿëè ñþç óñòàäûì Ìèðçÿ Øÿôè! Ô.Áîäåíøòåäò ...Òèôëèñÿ ýÿëÿíäÿ ìÿíè ùÿð øåéäÿí ÿââÿë ìöÿëëèì òóòìàã ìÿñÿëÿñè äöøöíäöðöðäö êè, òàòàð (Àçÿðáàéúàí - À.Á) äèëèíè þéðÿíèì. Ãàôãàçäà éàøàéàí úààìàòëà öíñèééÿòäÿ îëìàã ö÷öí áó äèëè áèëìÿê êèôàéÿò åäèðäè. Õîøáÿõòëèêäÿí, àðàéûá-àõòàðäûüûì ìöÿëëèìëÿðäÿí öðÿéèìÿ éàòàíû òàíûíìûø õÿòòàò, àëèì, ýÿíúÿëè Ìèðçÿ Øÿôè îëäó. Ìèðçÿ Øÿôè þç òÿâàçþêàðëûüû èëÿ Øÿðãèí ÿí ìöäðèê àäàìëàðûíäàí áèðè èäè âÿ áó ôèêèðäÿéäè êè, Àâðîïàäà ýÿíúëÿð åòèãàäñûç, èíàìñûç éàøàéûðëàð. Î, åéíè çàìàíäà áåëÿ áèð ìþùêÿì ÿãèäÿäÿ èäè êè, áèç Ãÿðá þâëàäëàðû äÿðñ àëàúàüûìûç èëëÿð ÿðçèíäÿ îíóí ñÿéè èëÿ Øÿðãèí ìöäðèê âÿ èáðÿòàìèç úÿùÿòëÿðèíÿ éèéÿëÿíÿúÿéèê. - Ñÿí ìÿíèì áåøèíúè øàýèðäèìñÿí, äåéèá ÿëàâÿ åòäè êè, ùèêìÿòëè êÿëàìëàðûíû äèíëÿìÿê ö÷öí Òèôëèñÿ ýÿëìÿê çÿðóðÿòèíè äóéàíëàðûí ñàéû ýåòäèêúÿ ÷îõàëûð. Áèð àç ñóñäóãäàí ñîíðà äåäè êè, ìÿíäÿí ÿââÿëêè äþðä øàýèðäè ýåðèéÿ - Àâðîïàéà, þç âÿòÿíëÿðèíÿ ãàéûäàíäàí ñîíðà áöòöí ñÿéëÿðèíè Øÿðãäÿ àëäûãëàðû áèëèêëÿðè éåðëÿðèíäÿ ýåíèø éàéìàüà ùÿñð åòìèøëÿð. Ìÿíÿ èñÿ î äàùà áþéöê öìèä âÿ åùòèðàì áÿñëÿéèðäè. Î çàìàí åëÿ ýöìàí åäèðäèì êè, îíóí ìÿíÿ îëàí ïÿðÿñòèøêàðëûüû ìöãÿääÿñ äèëëÿðè þéðÿíìÿêäÿ ñÿé âÿ áàúàðûüûì, åéíè çàìàíäà ùÿð áèð äÿðñèíÿ âåðäèéèì ãåéðè-àäè (éÿíè, áþéöê) ãèéìÿòè îëàí áèð ýöìöø ïóëëà áàüëûäûð. Ìèðçÿ Øÿôè èíàíà áèëìèð êè, ìöãÿääÿñ äèëëÿðè áèëìÿäÿí àäàì þçöíö íåúÿ ìöäðèê ùåñàá åäèá, àëèì àäû èëÿ äöíéàíû ýÿçèá äîëàøñûí. Ìèðçÿ Øÿôè ìöãÿääÿñ äèëëÿðè þéðÿíìÿê ñÿéèìè âÿ áàúàðûüûìû, åéíè çàìàíäà õîøáÿõòëèêäÿí îíó þçöìÿ ìöÿëëèì ñå÷ìÿêäÿ öñòöí úÿùÿòëÿðèìè ýþðöá, áÿçè øåéëÿðäÿ ìÿíÿ ýöçÿøòÿ ýåäèðäè. Î, ìÿíÿ õåéèðõàù ìöíàñèáÿòèíè ÿéàíè øÿêèëäÿ ñöáóò åòìÿéÿ ÷àëûøûðäû. - Ìÿí, Ìèðçÿ Øÿôè, Øÿðãèí òàíûíìûø àëèìëÿðèíäÿíÿì. Äåìÿëè, ñÿí ìÿíäÿí ñîíðà èêèíúè ìöäðèê àäàì îëìàëûñàí. Àíúàã ñÿí ìÿíè äöçýöí áàøà äöø. Ìÿíèì Þìÿð ÿôÿíäè àäëû áèð äîñòóì âàð. Î, áþéöê àüûë âÿ ìÿðèôÿò ñàùèáèäèð. Áó äèéàðäà îíó éàçû-ïîçó èøèíäÿ ö÷öíúö øÿõñèééÿò ùåñàá åòìÿê îëàð. ßýÿð ìÿí þëñÿì, ñÿíèí ìöÿëëèìèí ùÿìèí øÿõñ îëìàëûäûð. Î çàìàí î áèðèíúè, ñÿí èñÿ èêèíúè ìöäðèê àäàì îëìàëûñàí. Áó öðÿê ñþçëÿðèíè äåéÿ-äåéÿ Ìèðçÿ Øÿôè øÿùàäÿò áàðìàüûíû àëíûíà ñþéêÿéèá, íöôóçåäèúè íÿçÿðëÿðëÿ ìÿíè ñöçöð, ìÿí äÿ ñöêóò è÷èíäÿ ðàçûëûãëà áàøûìû òÿðïÿäèá, îíóí ôèêðèíÿ òÿðÿôäàð îëäóüóìó áèëäèðèðäèì. Ýÿíúÿëè óñòàäûì, äÿðèí áèëèéèíÿ øöáùÿ åäÿí ùÿð áèð êÿñÿ þç ìöäðèêëèéèíè ÿéàíè ñóðÿòäÿ ýþñòÿðèðäè. Ìÿí äÿ áèð ùàäèñÿäÿ áóíóí øàùèäè îëäóì. Ìèðçÿ Øÿôèíèí ìöùàçèðÿëÿðèíÿ ïàõûëëûã åëÿéÿí ãÿëÿì ðÿãèáëÿðè è÷ÿðèñèíäÿ ÿí ãÿääàðû áàüäàäëû àëèì Ìèðçÿ Éóñèô èäè. Î þçöíö îíà ýþðÿ áàüäàäëû àäëàíäûðûðäû êè, ÿðÿáúÿ òÿùñèëèíè Áàüäàääà àëìûøäû âÿ èääèà åäèðäè êè, áèëèêäÿ Øÿôèäÿí äàùà äÿðèí àäàìäûð. Î, Ìèðçÿ Øÿôèíè åëì àäàìëàðû àðàñûíäà ÿí ñÿâèééÿñèç øÿõñ ñàéûðäû. Ñàâàäëû éàçà áèëìÿäèéèíè ñþéëÿéèá, ùþðìÿòëè ìöÿëëèìèìè ýþçöìäÿí ñàëìàüà ÷àëûøûðäû. - Î ùÿòòà îõóìàüû áàúàðìûð. Ìÿíÿ äå ýþðöì, éàçìàüû áàúàðìàéàí àäàì ìöäðèê îëàðìû? - äåéèá, àðà âåðìÿäÿí úûð, ãóëàãáàòûðûúû ñÿñëÿ äàíûøûðäû. Îíóí äàíûøûüûíäàí ùå÷ íÿ áàøà äöøìÿê îëìóðäó. Þç àäûíûí ýþçÿëëèéèíè, ïåéüÿìáÿð àäû èëÿ áàüëû îëäóüóíó ñþéëÿéèðäè. Äåéèðäè êè, “Éóñèô àäûíû øàèðëÿð äþíÿ-äþíÿ åùòèðàìëà âÿñô åòìèøëÿð”. Úàíôÿøàíëûãëà ñöáóò åòìÿéÿ ÷àëûøûðäû êè, áó àä àäè ñþç äåéèë, Ìèñèð þëêÿñèíäÿ ÿôñàíÿéÿ ÷åâðèëìèø Éóñèôèí åéíèäèð êè, èíñàíëàð àðàñûíäà ìöäðèêëèéèí òèìñàëûäûð. Áó àäû äàøûéàíëàðûí þçöíäÿ äÿ àç, éà ÷îõ äÿðÿúÿäÿ ýþçÿëëèê, áþéöêëöê âÿ ìöãÿääÿñëèê âàð. Áàõ, áó úöð þçöíö òÿðèôëÿéèðäè Éóñèô! Ìèðçÿ Éóñèô ìÿíÿ þçöíöí éåíè êåéôèééÿòëÿðèíäÿí äàíûøìàã èñòÿéÿíäÿ, àðòûðìàäà ìþùòÿðÿì ìöÿëëèìèìèí àéàã ñÿñëÿðè åøèäèëäè. Ìèðçÿ Øÿôè àéàããàáûëàðûíû ãàïû àðõàñûíäà ÷ûõàðûá, àéàüûíäà ÿëâàí, ñÿëèãÿëè òîõóíìóø úîðàá, îòàüà äàõèë îëäó. Ãîíàüûì åëÿ ýöìàí åòäè êè, Ìèðçÿ Øÿôèíè ãÿñäÿí áóðàéà äÿâÿò åòìèøÿì. ×öíêè Ìèðçÿ Øÿôè îíó ýþðúÿê ïèñ âÿçèééÿòÿ äöøìöø Ìèðçÿ Éóñèôè áàøäàí-àéàüà êèíëè íÿçÿðëÿðëÿ ñöçöá, äàõèëè ùèññèíè áöðóçÿ âåðìÿê èñòÿäè. Áó çàìàí òåç îíó ãàáàãëàéàðàã ñîðóøäóì: - Ìèðçÿ Øÿôè, ýÿíúÿëè óñòàä! Ìÿí íÿëÿð åøèäèðÿì?! Ñÿí éàçìàüû, îõóìàüû áèëìÿäÿí ìÿíÿ åëì þéðÿòìÿê èñòÿéèðñÿí? Áàüäàäëû óñòàä Ìèðçÿ Éóñèô ñÿíè åëì àëÿìèíäÿ ñÿðèøòÿñè îëìàéàí àäàì ùåñàá åäèð? Áó ñþçëÿðäÿí Ìèðçÿ Øÿôèíèí þâãàòû òÿëõ îëäó. Î, ÿââÿëúÿ ÿëèíè ÿëèíÿ âóðäó, õèäìÿò÷èìÿ ãÿëéàí ýÿòèðìÿéè èøàðÿ åòäè. Õèäìÿò÷èì, ùÿìèøÿ îëäóüó êèìè, îíà áèð ãÿëéàí ýÿòèðäè. Ñîíðà Ìèðçÿ Øÿôè äèêäàáàí àéàããàáûñûíûí áèð òàéûíû ýþðöðäö âÿ ðÿùìñèçëèêëÿ îíó áàüäàäëû “ìöäðèêèí” áàøûíà ÷ûðïäû. Ìèðçÿ Øÿôèíèí þçöíäÿí ÷ûõäûüûíû ýþðÿí áàüäàäëû “ìöäðèê” áàéûðà ãà÷ìàüà ÷àëûøäû. Ìèðçÿ Øÿôè îíà èìêàí âåðìÿéèá: - Äåìÿê, ñÿí ìÿíäÿí àüûëëûñàí? Äåéèðñÿí ìÿí îõóéà áèëìèðÿì? Èíäè äàéàí, ñÿíÿ áèð îõóìàã þéðÿäèì êè, àëÿì òàìàøàíà ýÿëñèí! Äåéèðñÿí éÿíè, ìÿí éàçà äà áèëìèðÿì? Àë, áàøûáàòìûø! - äåéèá, àðà âåðìÿäÿí àéàããàáûíû îíóí áàøûíà åíäèðèðäè. Áàüäàäëû “ìöäðèê” Ìèðçÿ Øÿôèíèí êþòÿêëÿðè àëòûíäàí áèð òÿùÿð ãóðòàðûá óôóëäàéàðàã îòàãäàí àðòûðìàéà, îðàäàí äà ïèëëÿêÿíëÿ àøàüûéà åíèá ýþçäÿí èòäè. Ìèðçÿ Øÿôè ìöäðèêëèê ìöáàðèçÿñèíäÿ ãÿëÿáÿ ÷àëìûø, ãöðóðëà, ìÿíèì ýþçëÿäèéèìäÿí äÿ àðòûã ñàêèòëÿøìèø âÿçèééÿòäÿ ýåðè ãàéûòäû. Ìöÿëëèìèì ìÿíÿ ñþéëÿäè êè, Ìèðçÿ Éóñèô êèìè áîøáîüàçëàðûí ñþçëÿðèíÿ èíàíìàéûì, éàëíûç îíóí äåäèêëÿðèíÿ ÿìÿë åäèì. - Ìèðçÿ Éóñèô êèìè ÷îõëàðû ñÿíèí éàíûíà ýÿëÿúÿê, àíúàã ñÿí îíëàðäàí þç àüëûíëà öç äþíäÿðìÿëèñÿí. Øàèð äåéèð êè: “Îõóìàüû, éàçìàüû áàúàðìàéàí àäàìëàðûí êþíëöíäÿí âÿçèðëèê êå÷ÿð”. ×öíêè áåëÿ àäàìëàðûí áèëèêëÿðè äàéàç, òàìàùëàðû èñÿ áþéöê îëóð. Îíëàð ñÿíèí éàíûíà åëì þéðÿòìÿê ö÷öí äåéèë, úèáèíè ñîéìàüà ýÿëèðëÿð. Ìèðçÿ Øÿôè ñÿäÿô êèìè àü äèøëÿðèíè ýþñòÿðèá, ÿëàâÿ åòäè: - Èøòàù äèø àëòûíäà îëóð. Î, àäÿòè öçðÿ, ðàùàòëàíìàã ö÷öí ïàïàüûíû ÷ûõàðûá êÿíàðà ãîéäó. Áàøûíû öëýöúëÿ òÿðòÿìèç ãûðõäûðàíäà ÷îõ ìÿüðóð ýþðöíöðäö. Áó çàìàí îíà åëÿ ýÿëèðäè êè, áöòöí ãàäûíëàðäà îíà ìÿùÿááÿò, êèøèëÿðäÿ èñÿ åùòèðàì ùèññè îéàíûð. Ùÿð äÿôÿ áàøûíû ãûðõäûðàíäà, ìÿí îíóí ðóùóíó îõøàìàã ö÷öí äåéÿðäèì: - Áó ýöí íåúÿ ýþçÿëñèíèç, Ìèðçÿ Øÿôè! Äèêäàáàí àéàããàáû ÿùâàëàòûíà áàõìàéàðàã, Ìèðçÿ Øÿôè áó ýåúÿ ìÿíÿ øàä ýþðöíöðäö. ×öíêè áèçèì òàíûøëûüûìûçäàí èíäèéÿ ãÿäÿð èëê äÿôÿ èäè êè, ìÿíèìëÿ øÿðàá è÷ìÿéÿ ìåéèë åäèðäè. Ùàëáóêè î, ùÿìèøÿ ìöÿééÿí áÿùàíÿ èëÿ áóíäàí áîéóí ãà÷ûðàðäû. ßëáÿòòÿ, ÷îõ ùþðìÿòëè àäàì îëäóüó ö÷öí Àâðîïàäà îíóí øÿðàá è÷ìÿñè áàðÿñèíäÿ äàíûøàúàüûìäàí, òÿìèç ìöÿëëèì àäûíà ëÿêÿ ýÿòèðÿ áèëÿúÿéèìäÿí åùòèéàò åäèðäè. Àíúàã î, ùèññëÿðèíè áîüà áèëìÿäè, èêè-ö÷ ãÿäÿù è÷äèêäÿí ñîíðà èëùàìà ýÿëäè. Ìèðçÿ Øÿôè åëÿ ìöêÿääÿð, åëÿ ñþùáÿòúèë áèð àäàìà ÷åâðèëäè êè, ùå÷ âàõò îíó áåëÿ ÿùâàëäà ýþðìÿìèøäèì. Î, ìÿíè õóìàð áàõûøëàðëà ñöçöá äåäè: - Ýþð áèð Ùàôèç íÿ äåéèð: Øÿðàá ìöäðèê àäàìëàðûí è÷êèñèäèð, Î, ýþçÿë ÿùâàë-ðóùèééÿíèí ìÿíáÿéèäèð. - ßñëèíäÿ, - äåéÿ î, ñþçöíÿ äàâàì åòäè, - øÿðàáûí ëÿççÿòèíè éàëíûç àâàì àäàìëàð áàøà äöøìÿçëÿð. Áèç ôèëîñîôëàðà Ãóðàí íÿ ëàçûìäûð? Áèçèì ìöäðèê øàèðëÿðèìèç, àüûëëû õàíÿíäÿëÿðèìèç þìöðëÿðè áîéó øÿðàáû ìÿäù åäèáëÿð. Èíäè áèçèì úöðÿòèìèç ÷àòàðìû êè, îíëàðûí äåäèêëÿðèíÿ ÿêñ ýåäÿê? Ìèðçÿ Øÿôè áó ñþçëÿðëÿ ñöáóòà éåòèðìÿê èñòÿéèðäè êè, îíóí ñþéëÿäèêëÿðèíè äöíÿíÿ øàìèë åòìÿê îëìàç. Î ìÿíÿ îí èë áóíäàí ÿââÿë ãàòû äèíäàð áèð ìîëëàéà ýþíäÿðäèéè, øÿðàáà ìÿùÿááÿòèíè èçùàð åäÿí áèð íÿüìÿ îõóäó: Ìîëëà, øÿðàá òÿìèçäèð, Ýöíàùäûð îíó òÿùãèð åòìÿê. Ùÿãèãÿòè äÿ àõòàðñàí îíäà òàïàðñàí Àéàãëàðûì ìÿíè áèëÿðÿê ìÿñúèäÿ ýÿòèðìÿéèá, Ñÿðõîø èäèì, éîëóìó àçûá ýÿëìèøÿì. Áàäÿíè øåèð, øåèðè èñÿ áàäÿ ÿâÿç åäèðäè. Áèðäÿí ìÿíèì íÿçÿðëÿðèì òÿÿúúöáëÿ îíà äèêèëäè. Ìèðçÿ äÿðèí ôèêðÿ ýåòìèøäè. Ýþçëÿðè áèð íþãòÿéÿ äèêèëèá ãàëìûøäû. Áèð àí áåëÿúÿ õÿéàëà äàëäû. Ìÿí îíó õÿéàëäàí àéûðìàüà ãûéìàäûì. Î, äÿðèí êþêñ þòöðöá, êÿäÿðëè áèð àùÿíýëÿ àøàüûäàêû íÿüìÿíè îõóäó: Ìÿùÿááÿòèí ÿçàáû áåëèìè ÿéäè Êèìäÿí þòðö, ñîðóøìà. Ìÿíÿ àéðûëûüûí çÿùÿðèíè âåðäè Êèìèí ÿëèéëÿ, ñîðóøìà. Îíóí ñþçöíö êÿñèá: - Ìèðçÿ Øÿôè, ùå÷ ñåâìèñÿíìè? - ñîðóøäóì. Î ìÿíè ÿçàáëû áàõûøëàðëà ñöçäö âÿ áàøãà áèð íÿüìÿ îõóìàüà áàøëàäû. Ìÿíÿ åëÿ ýÿëèð êè, íÿüìÿ Ùàôèçèí èäè: Ìÿùÿááÿòèí ñîíó-íÿùàéÿòè ýþðöíìÿéÿí úûüûðûíà åëÿ êè, àéàã áàñäûí, òÿñÿëëèíè éàëíûç ëàáöä þëöìöíäÿ, éîõëóüóíäà òàïàðñàí. Íÿüìÿíè àõûðà ãÿäÿð àâàçëà îõóäó âÿ öçöíö ìÿíÿ òóòóá äåäè: - Éîõ, èíäè ìÿí ñåâìèðÿì, àíúàã áèðúÿ äÿôÿ àøèã îëìóøàì. Ìÿíèì êèìè ùå÷ áèð êÿñ áåëÿ âóðóëìàéûá! Ñèçÿ äåéèì êè, îíóí ìÿùÿááÿòèíèí ñèððèíè þéðÿíìÿê ö÷öí áöòöí ñÿéèìè òîïëàìàüà úÿùä ýþñòÿðäèì. Áèç ýåúÿäÿí õåéëè êå÷ÿíÿ ãÿäÿð îòóðäóã. Íÿçÿðëÿðèì îíà çèëëÿíìèøäè, äèããÿòèì îíäà èäè. Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí áèð ãðóï ìöÿëëèì âÿ òÿëÿáÿñè Ìèðçÿ Øÿôè Âàçåùèí ãÿáðèíè çèéàðÿò åäèá Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí 20 íÿôÿðäÿí èáàðÿò íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Òèôëèñ øÿùÿðèíäÿ îëìóø, Ì.Ø.Âàçåùèí ãÿáðèíè çèéàðÿò åòìèøëÿð. Áó ìöíàñèáÿòëÿ óíèâåðñèòåòäÿ êå÷èðèëÿí ïîåçèéà ýåúÿñèíäÿ ÿââÿëúÿ ìîíèòîð âàñèòÿñèëÿ Òèôëèñ øÿùÿðèíäÿ êå÷èðèëìèø êîíôðàíñäàí êàäðëàð íöìàéèø åòäèðèëìèøäèð. Ýöðúöñòàí Ðåñïóáëèêàñûíäàêû Àçÿðáàéúàí ñÿôèðëèéèíèí âÿ Òèôëèñ øÿùÿðèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí Àçÿðáàéúàí Ìÿäÿíèééÿò Ìÿðêÿçè íöìàéÿíäÿëÿðèíèí äÿ èøòèðàê åòäèéè êîíôðàíñäàí ÿââÿë íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àáèäÿñèíè, ñîíðà èñÿ Ì.Ø.Âàçåùèí âÿ Ì.Ô.Àõóíäîâóí ìÿçàðëàðûíû çèéàðÿò åòìèøëÿð. Íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè âàõòèëÿ Ì.Ø.Âàçåùèí èøëÿäèéè âÿ áó ýöí Òèôëèñ øÿùÿðèíäÿ 73 íþìðÿëè îðòà ìÿêòÿá êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí òÿùñèë îúàüû èëÿ òàíûø îëìóøëàð. Ãåéä åäÿê êè, éóáèëåéÿ ùÿñð îëóíìóø êîíôðàíñ Ì.Ô.Àõóíäîâóí åâ ìóçåéèíäÿ êå÷èðèëìèøäèð. ÝÄÓ ðÿùáÿðëèéèíèí òÿøÿááöñö âÿ äÿñòÿéè èëÿ áàø òóòàí áó ñÿôÿðèí èøòèðàê÷ûëàðû òÿÿññöðàòëàðûíû þç êîëëåêòèâëÿðè èëÿ áþëöøìöøëÿð. Òÿäáèðèí áÿäèè ùèññÿñèíäÿ óíèâåðñèòåò òÿëÿáÿëÿðèíèí èôàñûíäà Ì.Ø.Âàçåùèí øåèð âÿ ãÿçÿëëÿðè Àçÿðáàéúàí, ðóñ, èíýèëèñ, ôðàíñûç âÿ àëìàí äèëëÿðèíäÿ ñÿñëÿíìèøäèð. Ñîíäà óíèâåðñèòåòèí ðåêòîðó, ïðîôåññîð Éóñèô Éóñèáîâ Òèôëèñ øÿùÿðèíäÿ êå÷èðèëÿí êîíôðàíñäà ôÿðãëÿíÿí 3 íÿôÿð òÿëÿáÿéÿ ôÿõðè ôÿðìàí òÿãäèì åòìèøäèð. ÝÄÓ-íóí ìÿòáóàò õèäìÿòè 8 24 èéóí 2014-úö èë ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ Éóáèëåé êå÷èðèëìèøäèð 60 èëëèê þìöð éîëó Áó ýöíëÿðäÿ Áàêûäàêû Ùåéäÿð ßëèéåâ àäûíà Ùàâà Ëèìàíûíäà Ýÿíúÿ Áåéíÿëõàëã Ùàâà Ëèìàíûíûí ÿìÿêäàøû - “Àçÿðáàéúàí Ùàâà Éîëëàðû” Ãàïàëû Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí Ó÷óøëàðûí Òÿùëöêÿñèçëèéè Èäàðÿñèíèí Àåðîïîðòëàð öçðÿ Èíñïåêñèéà øþáÿñèíèí Ó÷óøëàðûí òÿùëöêÿñèçëèéè öçðÿ ìöùÿíäèñ-èíñïåêòîðó Áàéðàìÿëè Òàüûéåâèí 60 èëëèê éóáèëåé òÿäáèðè êå÷èðèëìèøäèð. Éóáèëåé òÿäáèðèíäÿ Ó÷óøëàðûí Òÿùëöêÿñèçëèéè Èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ñåðýåé Ðóáëéîâ, ÓÒÈ-íèí ðÿèñ ìöàâèíè Ìèððÿñóë Ñåéèäîâ, Àçÿðáàéúàí Àâèàñèéà Èø÷èëÿðè Ùÿìêàðëàð Èòòèôàãû Ðåñïóáëèêà Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Áÿêèð Éóñèôîâ âÿ äèýÿðëÿðè Áàéðàìÿëè Òàüûéåâè òÿáðèê åòìèø, îíà èøëÿðèíäÿ óüóðëàð àðçóëàìûøëàð. “Àçÿðáàéúàí Ùàâà Éîëëàðû” ÃÑÚíèí âèòñå-ïðåçèäåíòè Èëùàì ßìèðîâ Áàéðàìÿëè Òàüûéåâÿ Ìöëêè Àâèàñèéà ñàùÿñèíèí ôÿõðè “Øÿðÿô íèøàíû”íû òÿãäèì åòìèøäèð. Òÿäáèð Ýÿíúÿ Áåéíÿëõàëã Ùàâà Ëèìàíûíäà äàâàì åòìèøäèð. Ùàâà ëèìàíûíûí äèðåêòîðó Áÿéëÿð Íÿúÿôîâ, ìöàâèíëÿðè Ðàôèã Ñàäûõîâ, Âàëåðèé Êîçèí, Ãðàóíä 1964-úö èëäÿí ôÿàëèééÿòÿ áàøëàéàí Áöëáöë àäûíà 3 ñàéëû óøàã ìóñèãè ìÿêòÿáèíèí áó ýöíëÿðäÿ 50 èëëèê éóáèëåéè òÿíòÿíÿ èëÿ ãåéä åäèëèá. Éóáèëåé òÿäáèðèíäÿ ìÿêòÿáèí äèðåêòîðó Åëìàí Ìÿììÿäîâ, ÿìÿêäàð èíúÿñÿíÿò õàäèìè, øàèð Ìÿììÿä Àëèì, øÿùÿð ìÿäÿíèééÿò âÿ òóðèçì èäàðÿñèíèí ìÿñëÿùÿò÷èñè Áÿõòèéàð Ìóðàäîâ, ðåñïóáëèêàíûí ÿìÿêäàð àðòèñòè, áÿñòÿêàð Ìÿììÿä Úÿôÿðîâ, 6 ñàéëû êëóáóí ìöäèðè Êèôàéÿò Ãàôàðîâà, âàëèäåéí Ìÿòàíÿò Íÿáèçàäÿ âÿ äèýÿðëÿðè ÷ûõûø åäÿðÿê áó ãîúàìàí òÿùñèë îúàüûíûí ôÿàëèééÿòèíÿ èøûã ñàëìûø, Àçÿðáàéúàíûí ìóñèãè ìÿäÿíèééÿòè òàðèõèíäÿêè õèäìÿòëÿðèíäÿí äàíûøìûøëàð. Ãåéä åäèëìèøäèð êè, 3 ñàéëû óøàã ìóñèãè ìÿêòÿáè 50 èë ÿðçèíäÿ éöçëÿðëÿ ìÿçóí éåòèøäèðìèøäèð âÿ áó ýöí ìóñèãè ñàùÿñèíäÿ þç ëàéèãëè éåðèíè òóòìóø éåòèðìÿëÿðè èëÿ ôÿõð åäèð. Éóáèëåé òÿäáèðè ìàðàãëû êîíñåðò ïðîãðàìû èëÿ äÿ éàääà ãàëìûøäûð. Ìÿêòÿáèí ôîðòåïèàíî ñèíôèíèí øàýèðäëÿðè, ðåñïóáëèêà ìöñàáèãÿñèíèí äèïëîìàòëàðû Ãóìðàë âÿ Íÿçðèí Çåéíàëîâà áàúûëàðûíûí ÷ûõûøëàðû, Éàøàð Ìÿëèêîâóí íàüàðà èôàñû âÿ äèýÿð ìóñèãè íþìðÿëÿðè àëãûøëàðëà ãàðøûëàíìûøäûð. Ùÿíäëèíý Êîìïàíè-ÌÌÚíèí “Ýÿíúÿ” ÁÙË öçðÿ ñàùÿ ðÿèñè Àðèô Àëëàùâåðäèéåâ âÿ áàøãàëàðû ÷ûõûø åäÿðÿê Áàéðàìÿëè Òàüûéåâè òÿáðèê åòìèøëÿð. Áàéðàìÿëè Òàüûéåâ éóáèëåé ìöíàñèáÿòèëÿ ôÿõðè ôÿðìàí âÿ “Éóðäà ìÿùÿááÿò âÿ èýèäëèê” õàòèðÿ íèøàíû èëÿ òÿëòèô åäèëìèøäèð. Ñÿáóùè ÙÀÚÛÉÅ Ôÿððóõÿ ÓÌÀÐÎÂÀ Øÿùÿðÿ ýÿëÿí òóðèñòëÿðèí ñàéû àðòûá ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòû, Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Áàø Èäàðÿñè âÿ “Òÿùñèë” ÐÈÌ-íèí Ýÿíúÿ ôèëèàëûíûí òÿøÿááöñö èëÿ öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð îëóíìóø áÿäèè ýèìíàñòèêà öçðÿ ðåñïóáëèêà òóðíèðè êå÷èðèëèá. Òóðíèðèí à÷ûëûø ìÿðàñèìèíäÿ ÷ûõûø åäÿíëÿð áó èäìàí íþâöíÿ ýþñòÿðèëÿí äèããÿò âÿ ãàéüûäàí áÿùñ åäÿðÿê, ñîí çàìàíëàð Àçÿðáàéúàí ýèìíàñòëàðûíûí áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿëè éàðûøëàðäà ãàçàíäûãëàðû óüóðëàðû ãåéä åäèáëÿð. Ýÿíúÿ øÿùÿð Îëèìïèéà Èäìàí Êîìïëåêñèíäÿ 20012008-úè èë òÿâÿëëöäëö ýèìíàñòëàð àðàñûíäà êå÷èðèëÿí áó éàðûøäà 35 èäìàí÷û èøòèðàê åäèá. Òóðíèðäÿ ÒÐÈÌ-èí 2 êîìàíäàñû èëÿ éàíàøû, Áàêû, Ñóìãàéûò âÿ Êöðäÿìèð èäìàí÷ûëàðû äà ÷ûõûø åäèáëÿð. Ïàéòàõò òÿìñèë÷èëÿðè éàðûøà 3 êîìàíäà èëÿ ãàòûëûá. 2005-úè èë òÿâÿëëöäëö ýèìíàñòëàðûí éàðûøûíäà Ñåëúàí Ìÿùÿððÿìîâà êîìïîçèñèéàíû áöòöí ðÿãèáëÿðèíäÿí éàõøû éåðèíÿ éåòèðÿðÿê òóðíèðèí áàø ìöêàôàòûíà ëàéèã ýþðöëöá. ×èíàðÿ Êÿðèìîâà, Àéñó âÿ Ñÿáèíÿ ßëèéåâàëàð äà þç éàø ãðóïëàðûíäà ÿí éöêñÿê ýþñòÿðèúèëÿðÿ èìçà àòûáëàð. ßí àøàüû éàø ãðóïóíäà èñÿ Ñÿôóðÿ Ìÿììÿäëè ÷îõíþâ÷öëöêäÿ ñåâèíÿí òÿðÿô îëóá. Ýÿíúÿ ýèìíàñòëàðû éàðûøëàðûí íÿòèúÿëÿðèíÿ ÿñàñÿí êîìàíäà ùåñàáûíäà áèðèíúè éåðÿ ëàéèã ýþðöëöáëÿð. Òóðíèðäÿ ôÿðãëÿíÿí èäìàí÷ûëàðà ìåäàë, ôÿõðè ôÿðìàí âÿ ùÿäèééÿëÿð òÿãäèì îëóíóá. òóðèñòëÿðèí ìàðàüûíà ñÿáÿá îëóá. Ùÿìèí ìÿêàíëàðûí ñûðàñûíäà ùàçûðäà ðåñòàâðàñèéà îëóíàí Èìàìçàäÿ êîìïëåêñèíè, Óüóðëó õàí âÿ Øàù Àááàñ êàðâàíñàðàëàðûíû, éåíè èíøà îëóíàí Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâè âÿ Íèçàìè Ýÿíúÿâè ìóçåéëÿðèíè, Ýÿíúÿ Ãàëà ÃàïûëàðûÀðõåîëîýèéà âÿ Åòíîãðàôèéà Ìóçåéè Àáèäÿ Êîìïëåêñèíè, Íèçàìè Ýÿíúÿâè ìÿãáÿðÿñè âÿ éåíè èñòèôàäÿéÿ âåðèëÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ ïàðêêîìïëåêñèíè ãåéä åòìÿê îëàð. Øÿùÿðèìèçÿ ýÿëÿí òóðèñòëÿð àðàñûíäà Ðóñèéà, Òöðêèéÿ, Óêðàéíà, Þçáÿêèñòàí, Ãàçàõûñòàí, Ýöðúöñòàí âÿ Èðàí âÿòÿíäàøëàðû öñòöíëöê òÿøêèë åäèð. Ìÿðêÿçè êèòàáõàíàéà ýÿòèðèëÿí éåíè êèòàáëàð îõóúóëàðûí ñàéûíû àðòûðûá ßêñÿðèééÿòè Ìÿäÿíèééÿò âÿ Òóðèçì Íàçèðëèéèíèí ùÿäèééÿñè îëàí éåíè íÿøðëÿð ÿñàñÿí ìÿäÿíèééÿò âÿ èíúÿñÿíÿò ñàùÿñèíÿ àèääèð. Ìÿðêÿçè êèòàáõàíàäà îõóúóëàðûí éåíè êèòàáëàð ùàãäà ìÿëóìàò àëìàñû ö÷öí ñÿðýè òÿøêèë îëóíóð âÿ õöëàñÿ ùàçûðëàíûð. Øÿùÿð ìÿðêÿçè êèòàáõàíàñûíûí øþáÿ ìöäèðè Ýöëíàç Èñýÿíäÿðîâàíûí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ êèòàá ôîíäóíà äàõèë îëàí íÿøðëÿð ñûðàñûíäà Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèéÿ ùÿñð îëóíàí êèòàáûí õöñóñè éåðè âàð. Ìöÿëëèô òàíûíìûø éàçû÷û Ðàôàåë Ùöñåéíîâóí îëäóüó Ìÿùñÿòè Ýÿíúÿâèäÿí áÿùñ åäÿí êèòàá 13 äèëÿ òÿðúöìÿ åäèëèá êè, áó çàìàíà ãÿäÿð êèòàáõàíàäà ùÿìèí äèëëÿðäÿ êèòàá îëìàéûá. Éåíè íÿøðëÿðèí è÷ÿðèñèíäÿ éóíàí, ÷èí, ÿðÿá âÿ èâðèò äèëëÿðèíäÿ îëàí êèòàáëàð äà âàðäûð. Áóíäàí áàøãà, éåíè êèòàá ñèéàùûñûíäà Ùåéäÿð ßëèéåâÿ ùÿñð îëóíàí íÿôèñ òÿðòèáàòëû ôî- ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí ãÿðàðýàùûíäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Ãåéðè-Ùþêóìÿò Òÿøêèëàòëàðûíà Äþâëÿò Äÿñòÿéè Øóðàñû âÿ “Àçÿðáàéúàí Æóðíàëèñòëÿð Øÿáÿêÿñè” Èúòèìàè Áèðëèéèíèí (ÈÁ) òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ “Éåíè ìåäèàäà åòèê ñòàíäàðòëàðûí òÿáëèüè” ëàéèùÿñèíèí èúðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ æóðíàëèñòëÿð ö÷öí “äÿéèðìè ìàñà” êå÷èðèëèá. Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí ÈÁíèí ñÿäðè Àéàç Ìèðçÿéåâ ëàéèùÿíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí ñþç à÷ûá. Áèëäèðèá êè, ëàéèùÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Ãåéðè-Ùþêóìÿò Òÿøêèëàòëàðûíà Äþâëÿò Äÿñòÿéè Øóðàñûíûí ìàëèééÿ éàðäûìû èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ëàéèùÿíèí ÿñàñ ìÿãñÿäè éåíè ìåäèàäà åòèê ñòàíäàðòëàðûí òî àëáîì, Àçÿðáàéúàí òåàòð àíòîëîýèéàñû, Èëùàì Ðÿùèìëèíèí Àçÿðáàéúàí òåàòðûíà ùÿñð åòäèéè êèòàáëàð, Åë÷èí ßôÿíäèéåâèí ÿñÿðëÿðèíèí éåíè íÿøðè âàðäûð. Ãåéä åäÿê êè, 1934-úö èëäÿí ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí Ýÿíúÿ Øÿùÿð Ìÿðêÿçè êèòàáõàíàñûíûí 6 øþáÿñè âÿ 23 ôèëèàëû âàðäûð. Éàíâàð àéûíäàí ìàé àéûíà ãÿäÿð îëàí ìöääÿòäÿ ìÿðêÿçè êèòàáõàíàäà 300 éåíè ÿäÿáèééàò íöìóíÿñè èøëÿíèëèá êè, áó äà îõóúó àóäèòîðèéàñûíûí àðòìàñûíà ñÿáÿá îëóá. Êèòàáõàíàíûí îõó çàëûíà ìöðàúèÿò åäÿíëÿðèí ÿêñÿðèééÿòè äþâðè ìÿòáóàò îõóúóëàðûäûð. Ìÿðêÿçè êèòàáõàíà 36 àääà ãÿçåòÿ âÿ 11 àääà æóðíàëà àáóíÿ÷èäèð. 1 ñàéëû ÓÝÈÌ-èí à÷ûã áèðèíúèëèéè êå÷èðèëèá Ñàìèðÿ ÑÖËÅÉÌÀÍËÛ Ãàôãàç äÿëÿëÿðè ùÿð êÿñèí ìàðàüûíà ñÿáÿá îëäó Øÿêè Îëèìïèéà Èäìàí Êîìïëåêñèíäÿ 1 èéóí Óøàãëàðûí Áåéíÿëõàëã Ìöäàôèÿñè Ýöíöíÿ ùÿñð îëóíìóø êàðàòå WÊÔ öçðÿ áåéíÿëõàëã òóðíèð êå÷èðèëèá. Òóðíèðäÿ Àçÿðáàéúàí èäìàí÷ûëàðû èëÿ éàíàøû, Ðóñèéà, Èðàí, Þçáÿêèñòàí âÿ Ýöðúöñòàí êàðàòå÷èëÿðè äÿ þç ãöââÿëÿðèíè ñûíàéûáëàð. Áó éàðûøäà øÿùÿðèìèçè ÄÈÍ-íèí èäìàí úÿìèééÿòèíèí èäìàí÷ûëàðû òÿìñèë åäèáëÿð. ßìÿêäàð ìÿøã÷è ßçèç ßçèçîâóí éåòèðìÿñè ßíâÿð Ìÿììÿäîâ áó òóðíèðäÿ óüóðëó ÷ûõûøû èëÿ éàääà ãàëûá. 16-17 éàøëû êàðàòå÷èëÿðèí - 76 êã ÷ÿêè äÿðÿúÿñèíäÿ ÷ûõûø åäÿí ßíâÿð êå÷èðäèéè áöòöí äþéöøëÿðè ãÿëÿáÿ èëÿ áàøà âóðàðàã ôÿõðè êöðñöíöí ÿí éöêñÿê ïèëëÿñèíÿ ãàëõìàüû áàúàðûá. Òóðíèðäÿ ßçèç ìöÿëëèìèí éåòèðìÿëÿðèíäÿí äàùà 4 íÿôÿðè þç ÷ÿêè äÿðÿúÿëÿðèíäÿ ìåäàë÷ûëàð (2 ýöìöø, 2 áöðöíú) ñûðàñûíäà éåð àëûá. Èíäè ßíâÿð Ìÿììÿäîâ èéóí àéûíûí 25-äÿ Ðóñèéàíûí ïàéòàõòû Ìîñêâà øÿùÿ- ðèíäÿ éåíèéåòìÿ, ýÿíúëÿð âÿ áþéöêëÿð àðàñûíäà êàðàòå öçðÿ äöçÿíëÿíÿúÿê Àâðîïà ÷åìïèîíàòûíà ùà- çûðëàøûð. Áèç äÿ éåíèéåòìÿ äþéöø÷öìöçÿ áó éàðûøäàí äà ãÿëÿáÿ èëÿ äþíìÿéè àðçóëàéûðûã. Èäìàí÷ûëàðëà ýþðöø Àçÿðáàéúàí èäìàíûíûí èíêèøàôûíäà Ýÿíúÿ èäìàí÷ûëàðûíûí õöñóñè éåðè âÿ ÷ÿêèñè âàðäûð. Ýÿíúÿëè èäìàí÷ûëàð îëèìïèéà îéóíëàðûíäà, áåéíÿëõàëã òóðíèðëÿðäÿ, åëÿúÿ äÿ äöíéà âÿ Àâðîïà áèðèíúèëèêëÿðèíäÿ ÿí éöêñÿê çèðâÿíè ôÿòù åäÿðÿê ö÷ðÿíýëè áàéðàüûìûçû éöêñÿêëÿðÿ ãàëäûðìàüà íàèë îëìóøëàð. Áó ýöíëÿðäÿ øÿùÿð Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Áàø èäàðÿñèíäÿ Ýÿíúÿíèí èäìàí øÿðÿôèíè óúàëäàí, îíó éåíè ðåêîðäëàðëà øÿðÿôëÿíäèðÿí èäìàí÷ûëàð âÿ îíëàðûí ìÿøã÷èëÿðè èëÿ ýþðöø êå÷èðèëìèøäèð. Øÿùÿð Ýÿíúëÿð âÿ Èäìàí Áàø èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ìöøôèã Úÿôÿðîâ èäìàí÷ûëàðû ñàëàìëàéàðàã áèëäèðìèøäèð êè, òÿêúÿ ìàé àéû ÿðçèíäÿ 8 èäìàí÷û - Àìèë Ãàñûìîâ ñàìáî öçðÿ Àâðîïà ÷åìïèîíó àäûíà, Åëâÿð Îñìàíîâ äþéöø ñàìáîñó öçðÿ Àâðîïà ÷åìïèîíàòûíûí áöðöíú Ýÿíúÿ øÿùÿð Îëèìïèéà Èäìàí Êîìïëåêñèíäÿ óëó þíäÿðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91 èëëèéèíÿ ùÿñð îëóíìóø úöäî öçðÿ 1 ñàéëû ÓÝÈÌ-èí à÷ûã áèðèíúèëèéè êå÷èðèëèá. Áèðèíúèëèêäÿ øÿùÿðèìèçèí èäìàí ìÿêòÿáëÿðè âÿ úÿìèééÿòëÿðèíèí èäìàí÷ûëàðû èëÿ éàíàøû, Áàêû, Ìèíýÿ÷åâèð, Éåâëàõ, Øÿìêèð âÿ Òîâóç øÿùÿðëÿðèíèí úöäî÷óëàðû äà ãöââÿëÿðèíè ñûíàéûáëàð. Öìóìèëèêäÿ 150 íÿôÿð èäìàí÷ûíûí èøòèðàê åòäèéè áó éàðûø 2001-2002-úè èë òÿâÿëëöäëö úöäî÷óëàð àðàñûíäà êå÷èðèëèá. Ìöõòÿëèô ÷ÿêè äÿðÿúÿëÿðèíäÿ êå÷èðèëÿí áó áèðèíúèëèêäÿ Ùöñåéí Ñàäûãîâ (24 êã, Éåâëàõ), Àðàç Èñàéåâ (27 êã, ÓÝÈÌ-1), Ìóðàä Úàâàäîâ (30 êã, ÓÝÈÌ-1), Òóðàí Áàéðàìîâ (34 êã, ÓÝÈÌ-1), Ðþéàë Ðöñòÿìîâ (38 êã, ÓÝÈÌ-1), Âöñàë Ðöñòÿìîâ (42 êã, ÓÝÈÌ-1), Éóñèô Ìÿììÿäîâ (46 êã, ÓÝÈÌ-1), Òàëåù Èñìàéûëçàäÿ (50 êã, ÒÈÌ), Êàìèë Ðçàéåâ (55 êã, Òîâóç), Åëìèð Ñàëìàíîâ (+55 êã, Áàêû) ãàëèá àäûíû ãàçàíûáëàð. Ìöêàôàòëàíäûðìà ìÿðàñèìèíäÿ éàðûøûí áàø ùàêèìè Õàíÿùìÿä Ðçàçàäÿ âÿ éàðûøûí áàø êàòèáè ñàìáî öçðÿ äöíéà ÷åìïèîíó, Ïåêèí Îëèìïèàäàñûíûí èøòèðàê÷ûñû Ðàìèë Ãàñûìîâ áèðèíúèëèêäÿ ôÿðãëÿíÿí èäìàí÷ûëàðû äèïëîì âÿ ìåäàëëàðëà òÿëòèô åäèáëÿð. Òöðêèéÿíèí ×åøìÿ øÿùÿðèíäÿ (Èçìèð øÿùÿðè éàõûíëûüûíäà) ÛÛ “×åøìÿ Îïåí” áåéíÿëõàëã øàùìàò òóðíèðè áàøà ÷àòûá. Òóðíèðäÿ 7 þëêÿíèí 53 øàùìàò÷ûñû èøòèðàê åäèá. 9 áåéíÿëõàëã ãðîññìåéñòåð, 5 áåéíÿëõàëã óñòàíûí ãàòûëäûüû áó éàðûøäà ùÿìéåðëèìèç, áåéíÿëõàëã ãðîññìåéñòåð Âöãàð Ðÿñóëîâ äà ãÿëÿáÿ óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðûá. Éàðûøäà èëê îëàðàã áëèòñ (ñöðÿòëè) òóðíèð êå÷èðèëèá. Âöãàð Ðÿñóëîâ áó éàðûøäà 9 îéóíäàí 8 õàë òîïëàéàðàã áëèòñ òóðíèðèí ãàëèáè àäûíû ãàçàíûá. Êëàññèê òóðíèðäÿ ÅËÀÍ “ÝßÍÚßÍÈÍ ÑßÑÈ” ãÿçåòèíäÿ ðåêëàì Ñèçèí óüóðëàðûíûçûí áàøëàíüûúûäûð (022) 256-86-50 ÙßÐ ÇÀÌÀÍ ÕÈÄÌßÒÈÍÈÇÄßÉÈÊ! Öíâàí ÐßÔÈÃß ÑÀÄÛÃÎÂÀ ìþâúóä åòèêà ïðîáëåìëÿðè, åëÿúÿ äÿ áóíäàí ÷ûõûø éîëëàðûíûí ìöçàêèðÿñèíäÿí äàíûøûá. “Äÿéèðìè ìàñà”äà úûõûø åäÿí íàòèãëÿð âóðüóëàéûáëàð êè, éåíè ìåäèà ãóðóìëàðûíäà åòèê ñòàíäàðòëàðûí òÿòáèãè âÿ òÿáëèüè ìÿñÿëÿñèíÿ ùÿð êÿñ ùÿññàñëûãëà éàíàøìàëû, æóðíàëèñòëÿð þç àäëàðûíû, íöôóçëàðûíû ãîðóìàãëà éàíàøû, úÿìèééÿòäÿ áó ñÿíÿòÿ îëàí ìàðàüû äàùà äà àðòûðìàëû, úÿìèééÿòèí áöòöí öçâëÿðè èëÿ éàíàøû, ïåøÿêàð, îòóðóøìóø ìåäèà ãóðóìëàðû äà ùÿìèí ðåñóðñëàðûí ôÿàëèééÿòèíè òÿíçèìëÿéÿí èúòèìàè ãûíàã âàñèòÿëÿðèíäÿí èñòèôàäÿ åòìÿëèäèðëÿð. Ñîíäà òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðûíû ìàðàãëàíäûðàí ñóàëëàð úàâàáëàíäûðûëûá. Ñöñÿí ÒÀÜÛÉÅÂÀ ìöêàôàòûíà, Åëâèí Íàìàçîâ ñÿðáÿñò ýöëÿø öçðÿ Àâðîïà áèðèíúèëèéèíèí ýöìöø ìöêàôàòûíà, Åëíóð Ìÿììÿäîâ êàðàòåÂÊÑ öçðÿ äöíéà ÷åìïèîíàòûíûí áöðöíú ìöêàôàòûíà ëàéèã ýþðöëìöøëÿð. Äèýÿð 4 èäìàí÷û äà ìöõòÿëèô èäìàí íþâëÿðè öçðÿ óüóð ÿëäÿ åòìèøëÿð. Ùÿìèí èäìàí÷ûëàð àðàñûíäà 2015-úè èëäÿ Áàêûäà èëê äÿôÿ îëàðàã êå÷èðèëÿúÿê Û Àâðîïà Îëèìïèéà Îéóíëàðûíà âÿñèãÿ ãàçàíàíëàð äà âàðäûð. Àðòûã äöíéà îëèìïèàäàñûíà âÿñèãÿ ãàçàíàí èäìàí÷ûëàðûí àäëàðû äà ìÿëóìäóð. Ýþðöøäÿ èøòèðàê åäÿí èäìàí÷ûëàð îíëàðà ýþñòÿðèëÿí äèããÿò âÿ ãàéüûéà ýþðÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ, øÿùÿð ðÿùáÿðëèéèíÿ ìèííÿòäàðëûãëàðûíû áèëäèðìèø, áóíäàí ñîíðà äà Àçÿðáàéúàíûí èäìàí øÿðÿôèíè ëÿéàãÿòëÿ ãîðóéàúàãëàðûíû ñþéëÿìèøëÿð. ×ûõûøëàðäàí ñîíðà ìöõòÿëèô èäìàí íþâëÿðè öçðÿ ôÿðãëÿíÿí èäìàí÷ûëàðà ôÿõðè ôÿðìàí âÿ ùÿäèééÿëÿð òÿãäèì åäèëìèø, èäìàí÷ûëàðëà õàòèðÿ øÿêëè ÷ÿêäèðèëìèøäèð. Âöãàð “×åøìÿ Îïåí”äÿ ôÿðãëÿíäè Ýöíöí áöòöí ñààòëàðûíäà ãÿëÿáÿëèê îëàí Ùåéäÿð ßëèéåâ ïàðêêîìïëåêñèíäÿ èíñàíûí ðóùóíó îõøàéà áèëÿúÿê íÿ âàðñà éàðàäûëûáäûð. Áó ýöíëÿðäÿ ïàðêäà èíñàíëàðû ùåéðàí åäÿ áèëÿúÿê äàùà áèð éåíèëèê îëóá. Àüàúäàí-àüàúà àòûëàðàã ùÿì áàëàúàëàðûí, ùÿì äÿ áþéöêëÿðèí äèããÿòèíè ÷ÿêÿí äÿëÿëÿð ùÿð êÿñèí ìàðàüûíà ñÿáÿá îëóá. Ãàôãàç äÿëÿëÿðè ïàðêûí éåíè ñàêèíëÿðè ñàéûëñà äà, áóðàäàêû øÿðàèòÿ òåç àëûøäûãëàðû áÿëëè îëóð. 20 Ãàôãàç äÿëÿñè çÿíýèí áèòêè àëÿìè èëÿ ÿùàòÿ îëóíìóø ïàðêêîìïëåêñèí úàíëû ýóøÿñèíè çÿíýèíëÿøäèðÿ áèëèá. Éàõûí çàìàíëàðäà äàùà 20 Ãàôãàç äÿëÿñèíèí ýÿòèðèëÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Ñàìèðÿ ÑÖËÅÉÌÀÍËÛ ÁÀØ ÐÅÄÀÊÒÎÐ âÿ ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèí òÿáëèüè èñòèãàìÿòèíäÿ ïåøÿêàð ìöçàêèðÿ âÿ ñèëñèëÿ òÿëèìëÿð òÿøêèë åòìÿêäèð. ÉÀÏ Ýÿíúÿ øÿùÿð Òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Íàãèô Ùÿìçÿéåâ ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ æóðíàëèñòëÿð ö÷öí áó úöð òÿëèì âÿ ìöçàêèðÿëÿðèí òÿøêèëèíè òÿãäèðÿëàéèã ùàë êèìè äÿéÿðëÿíäèðèá, úûõûøûíäà ñîí èëëÿðäÿ þëêÿìèçäÿ ìåäèà ãóðóìëàðûíûí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôû ö÷öí éàðàäûëìûø øÿðàèòäÿí, éåíè ìåäèàäà åòèê íîðìàëàðûí ãîðóíìàñûíûí çÿðóðèëèéèíäÿí äàíûøûá. ÀÌÅÀ Ýÿíúÿ Áþëìÿñèíèí àêàäåìèê êàòèáè Ôóàä ßëèéåâ ëàéèùÿíèí àêòóàëëûüûíäàí âÿ ýåíèø àóäèòîðèéàëàðäà êå÷èðèëìÿñèíèí çÿðóðèëèéèíäÿí ñþùáÿò à÷ûá, èíòåðíåò ìåäèàñûíäà ßíâÿð áåéíÿëõàëã òóðíèðäÿ ôÿðãëÿíäè Áÿäèè ýèìíàñòëàðûí ðåñïóáëèêà òóðíèðè Ãÿäèì òàðèõÿ ìàëèê Ýÿíúÿ øÿùÿðè ùÿð çàìàí çÿíýèí òóðèçì ïîòåíñèàëû èëÿ ñå÷èëèá. Øÿùÿðèí éåðëÿøäèéè úîüðàôè ìÿêàí, òàðèõè þçöíäÿ éàøàäàí àáèäÿëÿðè, ÿí íÿùàéÿò, Àâðîïà øÿùÿðëÿðè èëÿ ìöãàéèñÿ îëóíàúàã éöêñÿê ñÿâèééÿëè ùîòåë âÿ õèäìÿò Àçÿðáàéúàíà ýÿëÿí òóðèñòëÿðèí äèããÿò âÿ íÿçÿðëÿðèíè áóðàéà úÿëá åäèð. Éàé ôÿñëèíèí ýÿëèøè èñÿ øÿùÿðÿ ìàðàã ýþñòÿðÿíëÿðèí ñàéûíû äàùà äà àðòûðûá. Ýÿíúÿ Òóðèçì Èíôîðìàñèéà Ìÿðêÿçèíäÿí ìöõáèðèìèçÿ áèëäèðèáëÿð êè, øÿùÿðäÿ éåíè òóðèçì îáéåêòëÿðèíèí à÷ûëìàñû, òàðèõè àáèäÿ âÿ áèíàëàðûí ðåñòàâðàñèéàñû, éåíè èñòèðàùÿò ìÿêàíëàðûíûí èíøà îëóíàðàã èñòèôàäÿéÿ âåðèëìÿñè Éåíè ìåäèàäà åòèê ñòàíäàðòëàð ìöçàêèðÿ îëóíäó Ýÿíúÿ øÿùÿðè, Ùåéäÿð ßëèéåâ ìåéäàíû, Èíçèáàòè áèíà (ñîë úèíàù, 3-úö ìÿðòÿáÿ) 12.01.1998-úè èëäÿ Ýÿíúÿ øÿùÿðè Íèçàìè ðàéîí Ùÿðáè Êîìèññàðëûüû òÿðÿôèíäÿí Ìÿììÿäîâ Ýöíäöç Ìþâñöì îüëóíóí àäûíà âåðèëìèø Ì\ 008243 íþìðÿëè Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè âåòåðàíû âÿñèãÿñè èòäèéè ö÷öí åòèáàðñûç ñàéûëûð. *** Ýÿíúÿ Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòè òÿðÿôèíäÿí ßùìÿäîâà Ñàìèðÿ Ìåùðàá ãûçûíûí àäûíà âåðèëìèø Òåëåôîíëàð Áàø ðåäàêòîð: (022) 256-86-50 Áàø ðåäàêòîðóí ìöàâèíè: (022) 256-03-27 øþáÿëÿð: (022) 256-08-69, (022)256-52-12 ñóëîâ 2-úè, òöðê øàùìàò÷ûñû Éûëìàç Ìóñòàôà èñÿ 3-úö éåðèí ñàùèáè îëóáëàð. Ùÿìéåðëèìèç áó òóðíèðäÿ ïóë ìöêàôàòû ãàçàíìàãëà éàíàøû, áåéíÿëõàëã ðåéòèíãèíè 15 âàùèä àðòûðûá. Èíäè áåéíÿëõàëã ÿìñàëû 2521 õàë îëàí Âöãàð Ðÿñóëîâ ñåíòéàáð àéûíäà Èñïàíèéàíûí Áèëáàî øÿùÿðèíäÿ êå÷èðèëÿúÿê êëóáëàðàðàñû Àâðîïà êóáîêóíäà “Îäëàð éóðäó” êîìàíäàñûíûí òÿðêèáèíäÿ ãÿëÿáÿ óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðàúàã. èñÿ Ëàòâèéà òÿìñèë÷èñè Èãîð Êîâàëåíêî 1-úè, Âöãàð ÐÿÀLLAH ß-01-2013-2014 íþìðÿëè òÿëÿáÿ áèëåòè èòäèéè ö÷öí åòèáàðñûç ñàéûëûð. *** Òàüûéåâ Øàèã Øàùèí îüëóíà ìÿõñóñ ÂÀÇ 2106 ìàðêàëû 10ÚÐ236 íþìðÿ íèøàíëû àâòîìîáèëÿ ìÿõñóñ ÀÀ960118 íþìðÿëè òåõíèêè ïàñïîðò èòäèéè ö÷öí åòèáàðñûç ñàéûëûð. Ãÿçåò “Ýÿíúÿíèí ñÿñè” ðåäàêñèéàñûíûí êîìïéóòåð ìÿðêÿçèíäÿ éûüûëìûø, ñÿùèôÿëÿíìèø, “Àçÿðáàéúàí” íÿøðèééàòûíäà ÷àï îëóíìóøäóð Rÿsmi sÿnÿd vÿ ÷ûxûølarda ñþéëÿíèëÿíëÿðëÿ áÿðàáÿð, äÿðú ö÷öí ýþíäÿðèëÿí äèýÿð éàçûëàðäàêû ôèêèðëÿð äÿ Azÿrbaycan dþvlÿtinin ìÿíàôåéèíÿ uyüun gÿlmÿlidir ßlyazmalara cavab verilmir vÿ onlar geri qaytarûlmûr ÐßHMßT Ñÿáóùè ÙÀÚÛÉÅ ELßSÈN “Ýÿíúÿíèí ñÿñè” ãÿçåòèíèí êîëëåêòèâè òÿäãèãàò÷û, ýÿíú àëèì Ñàìèð ÏÈØÍÀÌÀÇÇÀÄßÍÈÍ âàõòñûç âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèéèíè áèëäèðèð âÿ ìÿðùóìóí àèëÿñèíÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèð. “Ýÿíúÿíèí ñÿñè” ãÿçåòèíèí êîëëåêòèâè Ôàòìà Úÿôÿðîâàéà, ÿçèçè ÅËÕÀÍÛÍ âàõòñûç âÿôàòûíäàí êÿäÿðëÿíäèéèíè áèëäèðèð âÿ äÿðèí ùöçíëÿ áàøñàüëûüû âåðèð. Êàïèòàë Áàíêûí Ýÿíúÿ Ôèëèàëû Êîä: 200275 ÂÞÅÍ: 9900003611 Ìöõáèð ùåñàáû: ÀÇ37ÍÀÁÇ01350100000000001944 ÑWÛÔÒ: ÁÈÊ ÀÛÛÁÀÇ2Õ “Ýÿíúÿíèí ñÿñè” ãÿçåòè ðåäàêñèéàñû Ùåñàá: ÀÇ51ÀÛÛÁ33080019442700295127 ÂÞÅÍ: 2300380481 å-ìàèë: ýåíúåíèí-ñåñè-qazeti@ìàèë.ðó Òèðàæ: 3100 Ñèôàðèø: 2234
© Copyright 2025 Paperzz
