İzibiz Edefter Teknik Döküman

E-Defter Teknik Doküman
Defterdar Teknik Doküman
EYLÜL 2014
sürüm 1.0
İzibiz Bilgi Teknolojileri A.Ş.
Tel: 0 850 811 11 99
[email protected]
www.izibiz.com.tr
E-Defter Teknik Doküman
İçindekiler
1
GİRİŞ............................................................................................................................................................................... 1
1.1 .... Kapsamı ve Amacı .............................................................................................................................................................. 1
1.2 .... Genel Bakış ............................................................................................................................................................................ 1
2
DEFTERDAR GENEL MİMARİ .............................................................................................................................. 2
3
İŞ AKIŞ ŞEMALARI .................................................................................................................................................... 3
3.1 .... E-Defter Veri Alımı İş Akış Şeması .............................................................................................................................. 3
3.2 .... E-Defter İşlemleri İş Akış Şeması................................................................................................................................. 5
4
E-Defter Adımları ve Ekran Görüntüleri ......................................................................................................... 6
4.1 .... Genel Bilgilerin Girilmesi ................................................................................................................................................ 6
4.2 .... E-DEFTER OLUŞTURMA ADIMLARI ....................................................................................................................... 10
4.2.1 “ Veri Aktar ” Tuşu ................................................................................................................................................................... 10
4.2.2 “ Yeni ” Tuşu ............................................................................................................................................................................... 13
4.2.3 “ VERİ ANALİZİ ” Tuşu ........................................................................................................................................................... 14
4.2.4 “ Dosya Oluştur “ Tuşu ........................................................................................................................................................... 15
4.2.5 “ DOSYA İMZALA “ Tuşu ........................................................................................................................................................ 15
4.2.6 “ BERAT OLUŞTUR “ Tuşu .................................................................................................................................................... 16
4.2.7 “ BERAT İMZALA “ TUŞU ....................................................................................................................................................... 17
4.2.8 “ YÜKLE “ TUŞU ......................................................................................................................................................................... 18
4.2.9 “İNDİR” TUŞU ............................................................................................................................................................................. 19
4.2.10
“ KONTROL ET “ TUŞU .................................................................................................................................................... 20
4.2.11
“GÖRÜNTÜLE ” TUŞU ...................................................................................................................................................... 21
4.3 .... HATA EKRANLARI VE YÖNLENDİRMELER ....................................................................................................... 23
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
1 GİRİŞ
1.1 Kapsamı ve Amacı
Defterdar, farklı ERP sistemleri ve veri kaynaklarıyla uyumlu şekilde çalışabilen platform
bağımsız bir e-defter uygulamasıdır. ERP sisteminizde bulunan verilerle E-Defter dosyalarınızı
GİB’in belirttiği format ve standartlarda oluşturabilir, görüntüleyebilir ve güvenli bir şekilde
otomatik olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) gönderebilirsiniz. E-Defterlerin oluşturulma
işlemleri adım adım gerçekleştirilmektedir.
Defterdar’ın teknik dokümanında uygulamanın genel mimarisini, uygulamanın iş akış
şemalarını ve uygulamaya dair ekran görüntülerini bulabilirsiniz.
1.2 Genel Bakış
Defterdar uygulamasının genel mimarisine,iş akış şemalarına, E-Defter süreçlerine ve
bu süreçlere dair ekran görüntülerine bir bakalım.
Bunları sıralayacak olursak ;

Genel Mimari

İş Akış Şemaları

E-Defter Adımları

Ekran Görüntüleri
şeklindedir.
E-Defter Teknik Doküman
2 DEFTERDAR GENEL MİMARİ
Bu bölümde Defterdar uygulamasına ait genel mimariden bahsedilecektir. Defterdar
uygulamasına ait genel mimari aşağıdaki şekildeki gibidir.
XLS
XML
CSV
USER DATABASE
DATA COLLECTOR
Company
Info
DEFTERDAR DATABASE
DEFTERDAR
USER FİLES
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
Schematron
Files
E-Defter Teknik Doküman
3
İŞ AKIŞ ŞEMALARI
3.1 E-Defter Veri Alımı İş Akış Şeması
E-Defter veri alımı iş akış şeması aşağıdaki şekildedir ;
Başla
Kullanıcı
Bilgileri
Başarısız
Başarı
lı mı?
Başarılı
Veri Kaynağını Seç
CSV,Excel,XML
Dosya tiplerine uygun
şablonları göster
Uygulama
Konfigürasyon
Dosyası
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
Defterdar Veri
Tabanı
Verileri Aktaracak
Servis veya
fonksiyonlar
Konfigürasyonları Kaydet
E-Defter Teknik Doküman
Firma Bilgileri
DEFTERDAR
FirmInfo
Firma
Temsilcisi
Bilgileri
DEFTERDAR
AccountantInfo
E-Defter
Parametreleri
Konfigürasyon
Dosyası
DEFTERDAR VERİ
TABANI
“ Kaydet “
Tuşuna
Basılması
Defter Bilgileri
(documentInf
o)
“Veri Analizi”
tuşuna basılması
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
Listeden
Seçilmesi
“ Yeni “ Tuşuna
Basılması
“ Dosya Oluştur “
Tuşuna
Basılması
Son
E-Defter Teknik Doküman
3.2 E-Defter İşlemleri İş Akış Şeması
E-Defter İşlemleri iş akış şeması aşağıdaki gibidir.
Başla
Defter Dosyası
Oluştur
Dosyayı İmzala /
Mühürle
(Hayır)
Başarılı
mı?
AppData\BTPRO\…\
1234567890-201101-Y0000.zip
Dosyayı
Şema/Şematron
kontrolünden geçir
Kaydet
(EVET)
Defter Beratı
Oluştur
Defter Beratını
İmzala/Mühürle
(Hayır)
AppData\BTPRO\…\
1234567890-201101-YB0000.zip
Beratı GİB’e
Yükle
Başarılı
mı?
(EVET)
GİB Mühürlü
Beratı İndir
Beratı Şema/Şematron
kontrolünden geçir
Kaydet
GİB Mühürlü Berat
Dosyasını Kontrol
Et ve Dizinine
Yükle
(Hayır)
(EVET)
Başarılı mı?
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
AppData\BTPRO\
…\ GIB1234567890201101-YB0000.zip
Son
E-Defter Teknik Doküman
4 E-Defter Adımları ve Ekran Görüntüleri
4.1 Genel Bilgilerin Girilmesi
Bu kısım Defterdar uygulaması ilk açıldığında girilecek olan kullanıcı bilgileri ,veri
kaynağı seçimi (Defterdar’ın veritabanı), firma bilgileri firma temsilcisi bilgileri , Elektronik
İmza veya Mali Mühür Aracının şifresi, Zaman Damgası değerleri ve oluşturulan dosyaların
kaydedileceği dosya dizini gibi bilgilerin kullanıcı tarafından doldurulduğu kısımdır. Bu
bilgiler daha sonradan uygulama içerisindeki “Ayarlar” ve “Tanımlamalar” alanlarından
güncellenebilir.
Resim1. Kullanıcı Giriş ekranı
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 2. Defterdar’ın veri tabanına ait bilgilerin girildiği ekran
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 3. Firma ve Şubelerin Bilgilerinin tanımlandığı ekran
Resim 4. Mali Müşavir bilgilerinin tanımlandığı ekran
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 5. Mali Mühür veya Elektronik imza değerlerinin girildiği ekran
Resim 6. Zaman Damgası bilgilerinin girildiği ekran.
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 7. Dosyaların kaydedileceği dizinin seçildiği klasör seçim ekranı
4.2 E-DEFTER OLUŞTURMA ADIMLARI
4.2.1
“ Veri Aktar ” Tuşu
Defterdar uygulamasında “Veri Aktar “ tuşuna basıldığında kullanıcı tarafından
seçilen veri kaynağı seçimine göre uygun senaryo ile veriler Defterdar uygulamasının veri
tabanı tablolarına kaydedilir.
Bu senaryolar verilerin CSV, Excel, XML dosyalarına kaydedip buradan Defterdar’a
iletilmesi (dosyaların şablonları müşteriye belirtilecektir), Defterdar’da oluşturulan
sorgular sayesinde müşteri veritabanından çekilmesi veya müşterinin veriyi direkt
Defterdar veri tabanına aktarması olarak düşünülebilir. (Örneğin SAP müşterileri için SAP
içinde geliştirilen ekranlar sayesinde Defterdar’a veriler direkt olarak aktarılabilmektedir)
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 8. Veri aktarımında Microsoft Excel senaryosu
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 9. Veri aktarımında CSV senaryosu
Resim 10. Veri aktarımında Veri Tabanı Bağlantı senaryosu
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
4.2.2
“ Yeni ” Tuşu
Defterdar Uygulamamızda “ Yeni “ tuşuna basıldığında ekranda, defterleri oluşturulmak istenen dönemin bilgilerinin girileceği bir form açılmaktadır. Bu formda defterleri
oluşturulmak istenen dönemin Ay ve Yıl bilgileri, kullanıcının isteğine bağlı olarak parçalı
defter oluşturulabileceğinden defterleri oluşturulmak istenen tarih aralığının gün bazında
başlangıç ve bitiş tarihi , yine kullanıcının isteğine bağlı olarak şubeli defter oluşturulmak
istenmesi durumunda şube seçimi yapılır ve “ Kaydet ” tuşuna basılarak oluşturulmak
istenen defterlere ait “documentInfo” verileri belirlenmiş olur ve defterler oluşturulur.
Resim 11. “ Yeni “ tuşuna basılmasıyla gelen defter oluşturma ekranı
Not : E-Defter’de önceki dönemin defterleri kapatılmadan yeni döneme ait defter
oluşturulamaz.
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
4.2.3
“ VERİ ANALİZİ ” Tuşu
“ Veri Analizi ” tuşuna basıldığında “ Yeni ” adımında belirlenen parametrelere göre
uygulama tarafından veriler analiz edilir ve verilerin standart ve formatlara uygunluğu,
herhangi bir eksiklik olup olmadığı gibi kontroller yapılır. Burada tespit edilen herhangi bir
uygunsuzluk durumunda kullanıcıya bu hatalar bir mesaj ekranı ile gösterilerek gerekli
düzeltmelerin yapılması istenir. Veri analizi aşamasında veriler Defterdar uygulaması
veritabanında numaralandırılır ve herhangi bir uyumsuzluk yoksa sonraki adım olan Dosya
Oluştur adımı için hazır hale getirilir.
Resim 12. “ VERİ ANALİZİ ” ekranı
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
4.2.4
“ Dosya Oluştur “ Tuşu
Seçilen defterin tipine göre defter dosyasını oluşturmak için kullanılır.
Resim 13. “ DOSYA OLUŞTUR ” ekranı
Defter dosyaları oluşturulurken defter dosyaları 200 mb kısıtına göre otomatik
olarak parçalanır veya manuel tarih seçilerek isteğe bağlı şekilde parçalanabilir. Bölünme
sonucunda oluşan her parça Defter Dosyasının Hazırlanması ve Defter Dosyasının
Mühürlenmesi veya imzalanması adımlarına uygun olarak oluşturulur.
Defter dosyaları ve beratlar dosya dizinine ;
“ Müşteri VKN / Yıl / Ay / Defter Tipi / Defter Dosyası ve Berat “ formatında kaydedilir.
Örn : 1234567890\ 2011 \ 10 \ KEBIR \ 1234567890-201110-K-0000.zip
veya
1234567890 \ 2012 \ 06 \ YEVMIYE \ 1234567890-201206-YB-0000-0000.zip .
4.2.5
“ DOSYA İMZALA “ Tuşu
Oluşturulan dosyanın imzalanması ya da mühürlenmesi için kullanılan seçenektir. Bu
tuşa basıldığında daha öncesinde kullanıcı tarafından belirlenen imza ayarları dikkate
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
alınarak dosyanın imzalanması ya da mühürlenmesi işlemi uygulama tarafından otomatik
olarak gerçekleştirilir. Ve uygulama imzalanan ya da mühürlenen dosyayı GİB’den indirilen
güncel şema ve şematron dosyalarına göre kontrolden geçirir. Uygulama şema ve şematron
kontrolünden geçen dosyaları belirlenen konuma kaydeder.Şema ve şematron kontrolü
esnasında herhangi bir hata ile karşılaşılması durumunda uygulama ilgili hata mesajını ve
gerekli yönlendirmeleri gösterir.
Resim 14. “ DOSYA İMZALA ” ekranı
4.2.6
“ BERAT OLUŞTUR “ Tuşu
E-Defter beratı , elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin olarak, Başkanlık
tarafından belirlenen standartlara uygun bilgileri içeren ve Başkanlık Mali Mührü ile
onaylanmış elektronik dosyalardır. Bu seçenek ile defter dosyalarına ait berat dosyaları
oluşturulur.
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 15. “ BERAT OLUŞTUR ” ekranı
4.2.7
“ BERAT İMZALA “ TUŞU
Oluşturulan beratın imzalanması için kullanılan seçenektir. Bu tuşa basıldığında daha
öncesinde kullanıcı tarafından belirlenen imza ayarları dikkate alınarak beratın
imzalanması ya da mühürlenmesi işlemi uygulama tarafından otomatik olarak
gerçekleştirilir. Ve uygulama imzalanan ya da mühürlenen beratı GİB’den indirilen güncel
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
şema ve şematron dosyalarına göre kontrolden geçirir. Uygulama şema ve şematron
kontrolünden geçen beratları belirlenen konuma kaydeder.Şema ve şematron kontrolü
esnasında herhangi bir hata ile karşılaşılması durumunda uygulama ilgili hata mesajını ve
gerekli yönlendirmeleri gösterir. Berat imzalama işlemi esnasında kullanıcı dilerse zaman
damgasını kullanarak işlemi zaman damgalayabilir. Zaman damgalama sayesinde defter ve
beratın oluşturulup imzalandığı tarihler birer ispat aracı olarak kullanılabilir.
Resim 16. “ BERAT İMZALA ” ekranı
4.2.8
“ YÜKLE “ TUŞU
Beratlar hazırlandıktan sonra iki farklı seçenekle GİB sistemlerine
yüklenebilir.Bunlardan ilki GİB’in sağlamış olduğu Web Servisler sayesinde beratların
uygulama içerisinden GİB’e gönderilmesi ve yine uygulama içerisinden GİB mühürlü beratın
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
indirilmesidir.Bu seçenek uygulamada default olarak seçili haldedir.İkincisi ise mühürlenen
beratların uygulamada “Yükle” tuşunun üstünde bulunan “Manuel Yükleme Açık/Kapalı”
seçeneğinden “Açık” tıklanarak “Yükle” tuşuna basılması ve beratların GİB sistemlerine
manuel olarak yüklenmesi ve çift mühürlü beratın yine manuel olarak indirilmesidir.
Resim 17. Mühürlü Beratın GİB Sistemlerine yüklenmesi ekranları
4.2.9
“İNDİR” TUŞU
GİB sistemlerine otomatik olarak Web Servisler aracılığıyla yüklenen beratlar, GİB
tarafından gerekli kontrollerden geçirildikten sonra uygun olması durumunda mühürlenerek kullanıcının erişimine açılır. Uygulamamızda bu çift mühürlü beratlar “İNDİR” tuşu
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
kullanılarak yine otomatik olarak Web Servisler aracılığıyla gerekli kontrollerden geçirildikten sonra ilgili dosya dizinine kaydedilir.
Resim 18. GIB mühürlü beratların kullanıcı sistemine indirilmesi
4.2.10 “ KONTROL ET “ TUŞU
GİB sistemlerine manuel olarak kullanıcı tarafından yüklenen beratlar, GİB tarafından
gerekli kontrollerden geçirildikten sonra uygun olması durumunda mühürlenerek
kullanıcının erişimine açılır. Uygulamamızda bu çift mühürlü beratlar “KONTROL ET “
tuşunun üstündeki dosya seçim kısmından seçilir ve ” Kontrol Et “ tuşuna basılarak gerekli
kontrollerden geçirildikten sonra ilgili dosya dizinine kaydedilir.
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 19. “ Kontrol Et “ ekranı
4.2.11 “GÖRÜNTÜLE ” TUŞU
Oluşturulan Defter dosya ve beratları E-Defter oluşturma aşamalarında sağ tuş tıklanıp
“Görüntüle” denilerek ve en son aşamada da “Görüntüle” tuşuna basılarak görüntülenebilir.
Sağ tuş ile görüntüle dendiğinde “Görüntüle” seçeneğinin yanında bir yan menü açılır.Bu
yan menüde defter dosyasının mı yoksa beratın mı görüntüleneceği seçilir.
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 20. “ GÖRÜNTÜLE ” ekranı
Resim 21. Kebir Defteri Görüntüsü
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
4.3 HATA EKRANLARI VE YÖNLENDİRMELER
Defterdar Uygulamasında, E-Defter Oluşturma adımları boyunca karşılaşılabilecek
kullanıcı hatalarını minimum sayıya indirgemek ve proaktif koruma sağlamak amacıyla bir
çok hata kontrolü ve yönlendirme bulunmaktadır. Uygulama bazı işlemlerde (defter
oluşturma vb.) kullanıcının hata yapmasına hiç izin vermezken, bazı işlemlerde (aktarılan
verilerin analizi vb.) ise yaptığı kontrollerde ortaya çıkan hataların, yönlendirmeler
sayesinde giderilmesini sağlar. Bu kontrollere ve yönlendirmelere örnek birkaç örnek şu
şekildedir ;
Resim 22. İleri Tarih Hatası
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0
E-Defter Teknik Doküman
Resim 23. Veri analizi sonucunda oluşabilecek hatalar ve yönlendirmeler
Resim 24. Çift Mühürlü Beratın Kontrolü
Defterdar Teknik Doküman
Sürüm 1.0