1 Araştırmanın başlığı: Elit Adölesanlarda Artistik Cimnastiğin Skapulotorasik Eklem Üzerine 2 Etkisinin İncelenmesi 3 Araştırmanın İngilizce başlığı: The Investigation of the Effect of Artistic Gymnastics on 4 Scapulothoracic Joint in Elite Adolescents 5 6 Bu araştırma ile ilgili herhangi bir kurumdan maddi destek alınmamıştır. Araştırmanın gönüllü 7 popülasyonu için Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünden ve İl Milli Eğitim Müdürlüğünden gerekli 8 izinler alınmıştır. 9 Araştırmanın istatistikleri için Doç. Dr. H. Birol Yalçın’a teşekkür ederiz. 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 1 26 ÖZET 27 Amaç: Bu çalışma, elit adölesanlarda artistik cimnastiğin skapulotorasik eklem üzerine etkisini 28 incelemek amacıyla yapıldı. 29 Yöntemler: Çalışmaya 8-14 yaşları arasında, omuz bölgesi ve çevresinden herhangi bir 30 teşhis/tedavi almamış, en az 3 yıldır artistik cimnastik yapan 20 artistik cimnastikçi ve hiçbir 31 spor branşında lisansı bulunmayan 24 olgu katıldı. Çalışmaya katılan tüm olgulara demografik 32 bilgileri ve spor özgeçmişleri alındıktan sonra skapular kassal endurans testi, gözlemsel 33 skapular diskinezi testi, lateral skapular kayma testi, protraksiyon derecesi ve posterior kapsül 34 gerginliği değerlendirmeleri uygulandı. 35 Sonuçlar: Cimnastik grubunda spor yılı ile skapular kassal endurans arasında anlamlı bir ilişki 36 bulunurken (p<0,05), spor yılı ile posterior kapsül gerginliği ve protraksiyon derecesi arasında 37 anlamlı bir ilişki bulunamadı (p>0,05). Gruplar arasında skapular kassal endurans ve skapular 38 diskinezide anlamlı bir fark bulunmazken (p>0,05), skapular kassal endurans değerleri 39 erkeklerde cimnastikçiler lehine anlamlı olarak farklı bulundu (p<0,05). Skapular diskinezi ise 40 kadınlarda kontrol grubu lehine istatistiksel olarak anlamlıydı (p<0,05). Gruplar arası 41 karşılaştırmada protraksiyon derecesi, non-dominant tarafta; posterior kapsül gerginliği ise hem 42 dominant hem de non-dominant tarafta cimnastik grubu lehine anlamlı olarak farklı bulundu 43 (p<0,05). 44 Tartışma: Artistik cimnastik sporunun skapular kaslara olumlu etki ettiği görülmüştür ancak 45 sporcu olmayan adölesanlarla farkın bulunmayışı sporcuların antrenman programlarına bu 46 bölgeye özel egzersizlerin eklenmesi gerekliliğini göstermiştir. İlerideki çalışmalarda 47 artrokinematik değişikleri detaylı inceleyebilmek için hareket analiz sistemleri kullanılmalıdır. 48 Anahtar Kelimeler: Artistik jimnastik, Diskinezi, Skapular kaslar, Skapulotorasik eklem. 49 50 ABSTRACT 2 51 Aim: This study was done to investigate the effect of artistic gymnastics on scapulothorasic 52 joint in elite adolescent artistic gymnasts. 53 Methods: 20 elite adolescent artistic gymnasts between 8-14 ages, who had no diagnoses/ 54 treatment from the shoulder region, and have been doing artistic gymnastics for at least 3 years; 55 24 56 Scapular muscle endurance test, observational scapular dyskinesia test, lateral scapular slide 57 test, protraction degree and tightness of posterior capsule measurements were done after 58 obtaining their demographic information and sports history. 59 Results: While there was a significant relation between sports year and scapular muscle 60 endurance in gymnasts (p<0,05), no relation was found between sports year and posterior 61 capsule tightness and protraction degree (p>0,05). While there was no significant difference 62 between groups for scapular muscle endurance and scapular dyskinesia (p>0,05), scapular 63 muscle endurance values were significantly different in male gymnasts (p<0,05). Scapular 64 dyskinesia on the other hand, was statistically significant in female controls (p<0,05). When we 65 compare two groups; protraction degree in non-dominant side, posterior capsule tightness in 66 both sides were found significantly different in favor of gymnasts (p<0,05). 67 Conclusion: We found artistic gymnastics affected scapular muscles however; the results 68 indicated no difference between groups showed the essentiality of special exercises for this 69 region in training programs. In future studies, motion analysis sytems should be used for 70 detailed investigation of arthrokinematic changes. 71 Keywords: Artistic gymnastics, Dyskinesia, Scapular muscles, Scapulothoracic joint. cases who have no license in any sports included into this study. 72 73 74 75 Giriş 3 76 Cimnastik üst düzey kuvvet, cesaret ve zarafet gerektiren etkileyici bir spordur. Çok küçük 77 yaşlarda başlayan, ustalık kazanma ve rekabetçi olmayı gerektiren yoğun ve şiddetli çalışmalar, 78 yaralanmaların risklerini, ciddiyetini ve uzun dönem etkilerini arttırmaktadır. (1,2). 79 Diğer sporların aksine, cimnastikte üst ekstremiteler ağırlık taşıyan uzuvlar olarak kullanılır ve 80 vücut ağırlığı dirsekler ve el bileğine doğru dağıtılır. Üst ekstremiteler için öngörülebilecek en 81 kötü kullanım olduğunu düşünecek olursak bu bölgenin en sık yaralanan ikinci bölge olması 82 şaşırtıcı olmayacaktır (3). Cimnastikçilerde el bileği problemlerinin incelendiği birçok 83 çalışmada, cimnastikçilerin %10-85'inde distal radius epifiz plağı-stress reaksiyonuyla uyumlu 84 radyolojik verilere ulaşılmıştır (4,5). Burada el bileğine binen yükü azaltabilmek için hareket 85 alanının sonundaki stabilizatörler olan statik yapıların sağlamlığına ilaveten skapula 86 stabilizatörlerinin, ya da başka bir deyişle üst ekstremite proksimal stabilizasyonunun önemli 87 olduğunu düşünmekteyiz. Literatürde cimnastikçilerin skapular kassal enduranslarının 88 değerlendirildiği çalışma yer almaktadır (6). Ancak cimnastiğin skapulotorasik eklem üzerine 89 etkisini araştıran bir çalışma olmadığı görülmektedir. Bu bilgiler ışığında araştırmanın amacı; 90 adölesanlarda artistik cimnastiğin skapulotorasik eklem üzerine etkisini incelemek ve şayet 91 varsa olumsuzlukları gidermek maksadıyla planlanacak olan antrenman programlarına 92 fizyoterapist bakış açısıyla yaklaşarak çocuklarımızın olimpik birer sporcu olabilmesine katkı 93 sağlamak olarak belirlenmiştir. 94 Yöntemler 95 Araştırmaya Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne bağlı 8-14 yaşları arası 20 artistik cimnastikçi 96 (10 Erkek, 10 Kadın) ve aynı yaş grubu cimnastik yapmayan 24 çocuk (14 Erkek, 10 Kadın) 97 olmak üzere toplamda 44 olgu dahil edildi. Araştırma için etik kurul izni ve çalışmaya dahil 98 edilen olgular ve velilerinden imzalı onam formları alındı. 99 100 Olguların çalışmaya dahil edilme kriterleri 4 101 Çalışma grubu için en az 3 yıl süreyle düzenli olarak cimnastik sporu yapmış olmak. 102 Araştırmaya katılmaya gönüllü olmak. Olguların çalışma dışı bırakılma kriterleri 103 104 Kontrol grubu için herhangi bir spor branşında lisanslı olmak. 105 Her iki grup için de omuz bölgesi ve çevresinden herhangi bir yaralanma teşhisi ve 106 tedavisi almış olmak. 107 Demografik Bilgiler 108 Bu araştırmada yapılan tüm fiziksel analizler fizyoterapist tarafından gerçekleştirildi. Bireylerin 109 yaşı, cinsiyeti, boyu, kilosu, spora başlama yaşı, spor yılı, dominant el ve sakatlık geçmişi gibi 110 kişisel bilgileri alındı. 111 Skapular kassal endurans değerlendirmesi 112 Skapular Kassal Endurans Testi (SKET) ile serratus anterior ve trapez kaslarının enduransı 113 değerlendirildi ve sonuçlar saniye cinsinden kaydedildi. SKET olgular yüzü duvara dönük 114 olarak ayakta durma pozisyonunda, omuz ve dirsekler 90° fleksiyon pozisyonundayken yapıldı. 115 Her iki skapula nötral pozisyondayken olgunun dirsekleri arasına farklı uzunluklardaki (18-36 116 cm) 10 tahta çubuktan uzunluğu en uygun olanı ve ellerinin arasına da bir dinamometre (Feta 117 F0202 1 KG/10 N) yerleştirildi. Bu pozisyondayken olgudan dinamometrede bir kilogramlık 118 yüke ulaşana kadar omuz eksternal rotasyonu yapması ve bu kuvveti koruması istendi (Fotograf 119 1). Olgunun uygulanan direnci sürdürememesi, dirsekleri arasında bulunan çubuğu düşürmesi 120 ya da 90 derecelik omuz fleksiyonunu koruyamaması ve dayanılamaz bir rahatsızlık oluşması 121 durumunda test sonlandırıldı (7,8). 122 123 124 Gözlemsel skapular diskinezi testi (GSDT) 5 125 Kibler (9) tarafından açıklanmış olan skapular diskinezi klinik değerlendirme sistemi kullanıldı. 126 Değerlendirme prosedürü olarak olgular ayakta dururken her iki eline ½ kg’lık ağırlık verildi. 127 Kollar yanda dinlenme pozisyonu başlangıç pozisyonu olarak kullanıldı. Olgulardan skapular 128 planda her iki kolu 180° abduksiyona almaları ve son dereceye ulaştıktan sonra kollarını 129 yavaşça aşağı indirmeleri istendi. Bu hareket 3 kez tekrarlandıktan sonra, Kibler'in skapular 130 diskinezi değerlendirme sistemine söre skapular dizkinezinin tipi kaydedildi (9,10). Ancak 131 çalışmaya katılan olguların azlığı sebebiyle diskinezi bulunan tip 1, tip 2 ve tip 3 skapulalar tek 132 grup altında toplanarak istatistiksel analizleri yapıldı. 133 Lateral skapular kayma testi (LKST) 134 Olgular ayakta dik duruş pozisyonunda iken dominant ve nondominat taraflar için tekrarlanan 135 testte, spina skapulanın medial kenarı ile T3 spinöz proses arası ve skapulanın inferior ucu ile 136 T7 spinöz proses arası santimetre cinsinden ölçüldü (11,12). Ölçümler 3 pozisyonda yapıldı: 137 1. Pozisyon: Eller vücut yanında sarkıtılmış, dinlenme pozisyonunda (nötral pozisyon) 138 2. Pozisyon: Omuzlar 45° abduksiyonda (eller krista iliaka üzerinde, başparmaklar posteriorda 139 olacak şekilde) 140 3. Pozisyon: Omuzlar 90° abduksiyonda (başparmaklar aşağı bakacak şekilde) 141 142 Bu 3 pozisyonda gerçekleştirilen ölçümlerin herhangi birinde dominant taraf ile non-dominant 143 taraf arasındaki fark 1,5 cm ve üzerinde olduğunda skapular diskinezi var olarak kaydedildi 144 (12). 145 Posterior kapsül gerginliğinin değerlendirilmesi 146 Bir fizyoterapist sırtüstü yatış pozisyonunda yatan olgunun test edilecek tarafına geçerek 147 retrakte edilmiş skapulayı lateralden stabilize etti ve böylelikle humerus nötral rotasyonu 148 korunarak horizontal adduksiyona pasif olarak getirildi. Bu pozisyonda diğer fizyoterapist 6 149 humerus ve horizontal düzlem arasındaki açıyı universal gonyometre ile ölçtü. Ölçümler 3 kez 150 tekrarlanarak en iyi derece kaydedildi (13). 151 Omuz protraksiyon derecesinin değerlendirilmesi 152 Bu ölçümde 20 cm uzunluğunda mm'lik bölmelendirilmiş bir cetvel ile protraksiyon 153 derecelerine bakıldı. Olgular sırtını duvara dayadılar ve normal günlük yaşamlarındaki duruş 154 pozisyonunu aldılar (omuzlarını dikleştirip duvara dayamadan). Cetvelin bir ucu duvara 155 dayandı ve diğer ucu ise akromiyonun anterior tepesine yerleştirilerek duvarla aradaki mesafe 156 cm cinsinden kaydedildi (14,15). İstatistiksel Analiz 157 Bu araştırmada anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alındı ve analizler SPSS 16.0 paket 158 programında yapıldı. Araştırmadaki olgulara ait demografik verilerin analizinde betimsel 159 istatistik, grup içi farklar için parametrik olmayan testlerden Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek 160 testi, gruplar arasındaki farkların karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi ve Ki Kare testi 161 kullanıldı. İlişki analizinde ise Pearson ve Spearman Korelasyon analizleri yapıldı. 162 Sonuçlar 163 Olguların yaş, spora başlama yaşı, spor yılı ve vücut kitle indeksi (VKİ) gibi fiziksel özellikleri 164 Tablo 1’de yer almaktadır. Demografik veriler açısından gruplar benzerdir. Katılımcıların 165 43’ünün sağ, 1’inin sol dominant olduğu görüldü. Cimnastik grubundaki 20 cimnastikçinin 11’i 166 ulusal müsabakalarda derece (1.’lik, 2.’lik veya 3.’lük) almış ve haftada 6 gün, toplamda 24 167 saat antrenman yapan yarışmacı sporculardı. 168 Cimnastik grubunda spor yılı ile skapular kassal endurans arasında anlamlı bir ilişki bulunurken 169 (p<0,05), spor yılı ile posterior kapsül gerginliği ve protraksiyon derecesi arasında anlamlı bir 170 ilişki bulunamadı (p>0,05) (Tablo 2). Skapular kassal endurans ve skapular diskinezi, iki grup 171 arasında farklı olarak bulunmadı (p>0,05) (Tablo 3). Değerler cinsiyetlere göre incelendiğinde 172 skapular kassal endurans değerleri erkeklerde cimnastikçiler lehine anlamlı idi (p<0,05) (Tablo 7 173 4). Skapular diskinezi ise gruplar arasında anlamlı değilken (p>0.05) (Tablo 5); kadınlarda 174 kontrol grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05) (Tablo 6). Gruplar arası 175 karşılaştırmada protraksiyon derecesi, nondominant tarafta; posterior kapsül gerginliği ise hem 176 dominant hem de nondominant tarafta jimnastik grubu lehine anlamlı olarak farklı bulundu 177 (p<0,05) (Tablo 3). 178 Tartışma 179 Adölesan artistik cimnastikçilerde skapular kassal enduransın skapulotorasik eklem üzerine 180 etkisini incelemek amacıyla yapılan bu çalışma ile cimnastik sporunu yapan ve yapmayan 181 adölesanlarda skapular kassal endurans açısından anlamlı bir fark olmadığı ama spor yılı ile 182 skapular kassal endurans arasında pozitif bir ilişki olduğu ve her iki grupta da diskinezi 183 görülmesi bakımından anlamlı bir fark olmadığı bulundu. 184 Day (16) çalışmasında lateral epikondilitli olgularda skapular kasların kuvvet ve enduransını 185 değerlendirmiştir. Çalışmanın sonucunda lateral epikondilit grubunun skapular kassal 186 enduranslarının kontrol grubundan daha az olduğu bulunmuş ve lateral epikondilitli hastalarda 187 skapular kasların değerlendirilmesi ve tedavi edilmesinin uygun olacağı belirtilmiştir. Skapular 188 kassal endurans ile üst ektremitenin yaralanmalarının ilişkili olabileceği düşünüldüğünde bu 189 yaralanmalara özellikle dirsek ve el bileği bölgelerinde sıkça maruz kalan cimnastikçilerin (3) 190 sezon öncesi skapular kassal enduranslarının değerlendirilmesinin faydalı olabileceği 191 kanaatindeyiz. 192 Cools ve ark. (6) skapular kassal performansı test ettikleri çalışmalarında, 16 elit adölesan 193 cimnastikçi ve 26 sedanter adölesandan oluşan olgulara düşük hızlı, yüksek hızlı ve endurans 194 olmak üzere 3 ayrı izokinetik test uygulamışlardır. Çalışma sonucunda cimnastik grubu ve 195 kontrol grubunun skapular kassal enduransları arasında anlamlı fark bulamamışlardır. 196 Çalışmamızda da gruplar arası skapular kassal endurans değerleri arasında anlamlı bir fark 197 bulunmadı. Ancak grupları cinsiyetlere göre ayırdığımızda bayan cimnastikçiler ile kontrol 8 198 grubu arasında anlamlı bir fark yokken, erkek cimnastikçiler lehine anlamlı fark bulunmuştur. 199 Erkek cimnastikçilerin skapular kassal endurans ölçümlerindeki anlamlı farkın, erkeklerin 200 bayanlardan farklı olarak üst esktremitenin yoğun olarak kullanıldığı iki aleti daha (halka ve 201 kulplu beygir) kullanmalarından kaynaklanmış olabileceğini söyleyebiliriz. Çalışma 202 grubundaki tüm bireylerde skapular kassal enduransın kontrol grubundan fazla çıkmamasının 203 bu bölgeye yönelik özel antrenman çalışmaları yapmıyor olmalarından kaynaklandığını 204 düşünmekteyiz. 205 Çalışmamızda, cimnastik grubunda spor yılı ile skapular kassal endurans arasında istatistiksel 206 olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Spor yılı arttıkça skapular kassal enduranstaki artışı 207 sporcunun antrene oluşuna bağlayabiliriz ancak kontrol grubuyla kıyaslandığında anlamlı 208 farkın bulunmayışı o bölgeye özel egzersizlerin antrenman programlarında olmadığını 209 göstermektedir. 210 Myers ve ark. (17) lise beyzbol takımındaki 246 kişi skapular diskinezi açısından 211 değerlendirilmiş ve 2 sezon boyunca her hafta yaralanma durumları sorgulanmıştır. 212 Katılımcıların 124’ü normal skapulaya sahipken 122’sinde (69’unda hafif, 53’ünde belirgin) 213 skapular diskinezi bulunmuştur. Çalışmada skapular diskinezi ile üst ekstremite yaralanma 214 oranı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamış ve bu yaş grubu beyzbolcularda skapular 215 diskinezinin yaygın oluşuna dikkat çekilmiştir. Araştırmamızda GSDT sonuçlarına göre, 20 216 cimnastikçinin 13’ünde, 24 kontrol olgusunun 20’sinde; LSKT sonuçlarına göre, 20 217 cimnastikçinin 9’unda, 24 kontrol olgusunun 15’inde skapular diskinezi bulduk. Skapular 218 diskinezinin beyzbola göre daha simetrik bir branş olan cimnastikte ve cimnastik 219 yapmayanlarda da bu sıklıkta görülüyor olması bu durumun bu üç grubun ortak değişkeni olan 220 yaş ile ilgili olabileceğini düşündürmektedir. Bu yaşlarda çevre yumuşak dokunun vertebral 221 uzamaya vereceği cevabın gecikmesinin bu sonucu doğurabileceğini düşünüyoruz. 9 222 Çalışmamızda gruplar arasında skapular diskinezi açısından anlamlı bir fark yoktu. Ancak 223 gruplar cinsiyetlere göre incelendiğinde erkekler arasında anlamlı bir fark bulunmazken 224 kadınlarda kontrol grubu lehine anlamlı yüksek sonuçlar vardı. Artistik cimnastikte erkek ve 225 bayanların hareketleri ve aletlerinin farklı oluşu, kızların erkeklerden daha önce puberteye 226 girerek daha hızlı bir gelişim göstermesi, laboratuar testleri yerine klinik testleri kullanmış 227 olmamız ve denek sayımızın azlığı bu sonuca yol açmış olabilir. 228 Çalışmaya bir kulübün sporcularının katılması her ne kadar çalışma grubunun ve uygulanan 229 antrenman programının homojenitesi açısından avantajsa da katılan olgu sayısının az olması 230 yönüyle limitasyonumuzdu. Hem kontrol grubunun hem de cimnastik grubunun okul çağında 231 olmaları, kulüp ve okul şartlarında değerlendirme yapıyor oluşumuz neticesinde verileri klinik 232 testlerden elde ettik. Hareket analiz sistemlerinin zaman ve maliyetleri nedeniyle kullanılmamış 233 olmaları bir diğer limitasyonumuzdur. 234 Literatürde cimnastikçilerin skapular kassal enduranslarını değerlendiren çalışmalar mevcuttu 235 ancak skapulotorasik eklem eklemi üzerine etkisini araştıran bir çalışmaya rastlamadık. 236 Çalışmamızın bu yönüyle bu konuda yapılacak diğer çalışmalara ışık tutacağı kanaatindeyiz. 237 Bu konuda çalışma yapmayı düşünen araştırmacıların, skapular kassal endurans 238 değerlendirmesi sonrasında üst ekstremite yaralanma takiplerinin yapıldığı, kinematik analizde 239 daha objektif yöntemlerin kullanıldığı ve daha fazla sporcunun katıldığı çalışmalar 240 planlamalarının bu konudaki çalışmaları daha ileri götüreceği düşüncesindeyiz. 241 Cimnastik ve kontrol grubu arasında haftalık 24 saatlik bir antrenman farkı olmasına rağmen 242 skapular kassal enduranslarının farklı olmayışı ve skapular stabilizasyonun üst ekstremite 243 fonksiyonlarındaki önemi düşünüldüğünde, artistik cimnastik antrenmalarında skapula 244 stabilizatör kasların kuvvet ve enduransını arttırmaya yönelik egzersiz yaklaşımlarının yer 245 alması gerektiğini önermekteyiz. 246 10 247 Kaynaklar: 248 1. Singh S, Smith GA, Fields SK, McKenzie LB. Gymnastics-related injuries to children 249 treated in emergency departments in the United States, 1990-2005. Pediatrics. 2008 250 Apr;121(4):e954-960. 251 252 2. The Science of Gymnastics. 1st Ed. London and New York: Routledge Taylor and Francis Group; 2011. 253 3. Caine DJ, Nassar L. Gymnastics injuries. Med Sport Sci. 2005;48:18-58. 254 4. DiFiori JP, Puffer JC, Aish B, Dorey F. Wrist pain in young gymnasts: frequency and 255 effects upon training over 1 year. Clin J Sport Med. 2002 Nov;12(6):348-53. 256 5. DiFiori JP, Puffer JC, Mandelbaum BR, Dorey F. Distal radial growth plate injury and 257 positive ulnar variance in nonelite gymnasts. Am J Sports Med. 1997 Nov- 258 Dec;25(6):763-8. 259 6. Cools AM, Geerooms E, Van den Berghe DF, Cambier DC, Witvrouw EE. Isokinetic 260 scapular muscle performance in young elite gymnasts. J Athl Train. 2007 Oct- 261 Dec;42(4):458-63. 262 263 7. Eraslan U. Tekstil işçilerinde kronik omuz ağrısına skapular kassal enduransın etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İzmir, 2011. 264 8. Edmondston SJ, Wallumrod ME, Macleid F, Kvamm LS, Joebqes S, Brabham GC. 265 Reliability of isometric muscle endurance tests in subjects with postural neck pain. J 266 Manipulative Physiol Ther. 2008 June;31(5):348-54. 267 9. Kibler WB, Uhl TL, Maddux JW, Brooks PV, Zeller B, McMullen J. Qualitative clinical 268 evaluation of scapular dysfunction: a reliability study. J Shoulder Elbow Surg. 2002 269 Nov-Dec;11(6):550-6. 270 271 10. Uhl TL, Kibler WB, Gecewich B, Tripp BL. Evaluation of clinical assessment methods for scapular dyskinesis. Arthroscopy. 2009 Nov;25(11):1240-8. 11 272 11. Odom CJ, Taylor AB, Hurd CE, Denegar CR. Measurement of scapular asymetry and 273 assessment of shoulder dysfunction using the Lateral Scapular Slide Test: a reliability 274 and validity study. Phys Ther. 2001 Feb;81(2):799-809. 275 276 12. Kibler WB. The role of the scapula in athletic shoulder function. Am J Sports Med. 1998 Mar-Apr;26(2):325-37. 277 13. Myers JB, Oyama S, Wassinger CA, Ricci RD, Abt JP, Conley KM, Lephart SM. 278 Reliability, precision, accuracy, and validity of posterior shoulder tightness assessment 279 in overhead athletes. Am J Sports Med. 2007 Nov;35(11):1922-30. 280 281 14. Otman S, Köse N. Tedavi Hareketlerinde Temel Değerlendirme Prensipleri. 4. Baskı. Ankara: Yücel Ofset Matbaacılık; 2008. 282 15. Struyf F, Nijs J, De Coninck K, Giunta M, Mottram S, Meeusen R. Clinical assessment 283 of scapular positioning in musicians: an intertester reliability study. J Athl Train. 2009 284 Sep-Oct;44(5):519-26. 285 286 16. Day JM. Scapular muscle assessment in patients with lateral epicondylalgia. Theses and Dissertations-Rehabilitation Sciences. 2013. 287 17. Myers JB, Oyama S, Hibberd EE. Scapular dysfunction in high school baseball players 288 sustaining throwing-related upper extremity injury: a prospective study. J Shoulder 289 Elbow Surg. 2013;22:1154-1159. 290 291 292 293 294 295 296 297 12
© Copyright 2024 Paperzz