Arapça II konu 8

Murat eğitim kurumları
Arapça II konu 8
Haberin öne geçmesi
Evet geçen senenin meselesi
Daha önce görmediğimiz bir örnek
1. ‫َاك َر ُج ٌل‬
َ ‫ُهن‬
Burada ‫َاك‬
َ ‫ ُهن‬zarftır ve tek başına cümlemsi yapıdadır.
2. Soru isimleri
Bir önceki konuda gördüğümüz nerede, nasıl, ne zaman anlamını veren soru
isimleri haberdir. Nereden anlıyoruz. Sorulara verilen cevapların haber
olmasından.
(başka bir yerde olmaz zaten ) ‫اين الرجل؟ الرجل في الدار‬
Aynı şekilde soru ismine muzaf olan bir yapı da başa geçmek zorunda kalır.
ُ ‫بِ ْن‬
Sen kimin kızısın? :‫ت ؟‬
ِ ‫ت َم ْن أ َ ْن‬
3. Haber şibhul cümle olup haberde mübtedaya ait bir zamir olması
ُ‫ان َمشَا ِكلُه‬
insanın problemleri var.
َ ‫ْل ْن‬
ِ ْ ‫ِل‬
ِ ‫س‬
Bu tür yapılarda zamir her zaman ait olduğu kelimeden sonra gelir kuralı
gereğince haber öne geçmiştir. Haberin şibh cümle olması burada ikinci
plandadır. Zamirin yerini bulması daha önemlidir. Onun için sebep olarak
gösterilmiştir.
4. Haberin mübtedaya hasr olması (hasır kilim meselesi değil dikkat et)
Türkçe iki cümleyi düşünelim. (leyla-mecnundan alıntıdır )
Sensin benim sevdiğim
1.
2.
Sen benim sevdiğimsin..
Cümleyi kurduran sebep leylanın mecnunun sevgisinden emin olmayışıdır.
Acaba benden başka sevdiğin mi var senin mecnun yeme beni bakışına
verilen cevaptır.
Cümle ise leyla ile mecnun evlenip çoluk çocuğa karıştıktan sonra leyla’nın
hayatın acı gerçekleriyle karşılaştıktan sonra mecnun’a «sen beni artık
sevmiyor musun» şeklinde psikopata bağladığı sorulara verdiği cevaptır.
Mecnun’un evin dertlerinden başkasını düşünecek hali yoktur fakat Leyla
kendini ev hizmetçisi gibi düşünmektedir. Bu düşünceyi kafasından silmek
için Mecnun'un kurduğu terapi cümlesidir.
İşte bu tür cümleler için biz hasır tabirini kullanıyoruz. Arapça
örneğini görelim.
2
ِ
‫إِ مَّنَا َخال ٌق للاه‬
Sadece Allah yaratandır. Başka birisini yaratıcı olarak önüme
getirmeyin. Kafa atarım cümlesi.
‫إ مَّنَا للاه َخالِ ٌق‬
Allah sadece yaratıcıdır. Başka bir iş yapmaz. O kim bana
karışıyor cümlesi.
Yukarıda görüldüğü üzere aynı cümlenin iki farklı hasr ile söylenmesi adamı dinden imandan
edebiliyor. Bizim burada dikkat kesileceğimiz şey ‫ انما‬dan sonra gelen öğenin vurgulandığıdır.
Buradan bize soru gelirse nasıl gelir. Cümlenin en başını boş bırakır. Buraya ne gelir diye sorar.
‫ انما‬ihtimallerin en kuvvetlisidir.
Aşağıdaki haberlerden hangisi zorunlu olarak değil, bireysel tercihle öne
geçmiştir?
Soruyu türkçe’ye çevirelim. Aşağıdaki cümlelerdeki
a. ‫ِِف َج ْيِِب نه هقو ٌد‬
ِ ‫َعلَى الن‬
b. ‫ماس إِ ْْهَاهله هم‬
c. ‫س َفر‬
‫َما َم ْو ِع هد ال م‬
d. ‫ِِف َم مكةَ الْ َك ْعبَةه‬
e. ‫َم ََت ِعي هد ال ِْفطْر‬
mübteda-haberi yer değiştirince banane değişmem diye
inat etmeyen, anlamı değişmeyen cümle hangisidir. D
seçeneğine bakalım ki ne görelim. İki tarafa da dönüyor.
Hem de hiç sorunsuz. Diğer seçeneklerde bu isteğimiz
gerçekleşemez çünkü mecburen başa geçmişler. Cevap D
Aşağıdaki haberlerden hangisi zorunlu olarak öne geçmiştir?
a. ‫يِف الْ َم ْس يج يد أَمحَد‬
‫الرئي ي‬
b. ‫ف‬
ٌ َ‫يس آال‬
َّ ‫ف‬
َ ‫َخ ْل‬
c. ‫السطْ يح الْع َّمال‬
َّ ‫فَ ْو َق‬
‫ي ي ي ي ي‬
d. ‫َّب‬
ِ‫ِف الْي َمدينَة َم ْسجد الن ي‬
e. ‫الصالَة طَبييب الْم ْستَ ْش َفى‬
َّ ‫يِف‬
Aynı sorunun zıddı. Bu sefer de
mübtedası nekra cümle arayacağız.
Elini kaldırdı ve aldık yerine.
Cevap B.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru ismi bulunmaktadır?
a. ‫اعة‬
َّ ‫َم ََت‬
َ ‫الس‬
‫أَ أنْت ع ياِل أم ج ي‬
b. ‫اه ٌل‬
َ ْ ٌَ َ
‫ي‬
c. ‫هل الطَّاليب يِف املخ ْْتَ َب‬
‫أ أنت أعظَم األساتي ي‬
d. ‫يذ‬
ْ َ
َ
e. Hiçbiri
3
Kalın puntolu kelimemiz ne zaman
anlamındaki soru ismimiz. Hayırlı uğurlu
olsun. Cevap A.
Aşağıdakilerin hangisinde soru ismi haber görevinde değildir?
ِ
a. ‫ب‬
‫َم ِن الْغَائ ه‬
b. ‫أَيْ َن األ َْوَرا هق‬
ِ ‫اء أ َْم‬
c. ‫س‬
َ ‫َم ْن َج‬
d. ‫َما اإلميا هن‬
e. ‫األَّي هم الْ َق ِدميَةه‬
‫أيْ َن م‬
Sorunun Türkçesi. Seçeneklerde isim cümlesi
olmayan var mı? Çünkü soru isimleri isim
cümlelerinde her zaman haber görevini üstlenir. Bu
yüzden
Cevap C.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mahsûr, haber görevindedir?
a. ‫إنَّ َما أنا بَشَر‬
b. ‫َما ُه َو إال ِذ ْكر‬
ْ ‫ون‬
َ ُ‫المؤمن‬
c. ‫إخ َوة‬
‫إنما‬
ِ
ُ َ‫َوما ُهم إالَّ ي‬
َ ُّ‫ظن‬
d. ‫ون‬
e. َ‫َو َما ك َِريم إالَّ أ ْنت‬
4
Mahsur ‫ انما‬dan sonra gelen kelime, ..‫ اال‬... ‫ ما‬İkilisinde de
‫ما‬dan sonra gelen öğedir. Şimdi seçeneklere baktığımızda
bu kelimelerden sonra gelen öğeler hep marife sadece
E’deki nekra. Farklı olanı bulduk.
Cevap E.

Download Report