TEMEL BİLGİSAYAR

TEMEL BİLGİSAYAR
Ders Notları
Yard. Doç. Dr. Seyit Okan KARA
Bilgisayara Giriş ve Donanım
• Temel Kavramlar
• Sayı ve Kodlama Sistemleri
• Bilgisayarın Kullanım Alanları ve Bilgisayarda
Ölçü Birimleri
• Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Anakart, İşlemci (CPU), ROM ve RAM,
Depolama Birimleri ve Sürücüler
• Giriş ve Çıkış Birimleri, Klavye ve Uygulamaları
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Temel Kavramlar
• Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle
mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapan;
yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen;
sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen
elektronik bir makinedir.
• Bu işlemleri yaparken veriler girilir, işlenir,
depolanabilir ve çıkışı alınabilir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Temel Kavramlar
• Bilgisayar aldığı komutlar uyarınca veri
işleyerek problem çözen otomatik elektronik
aygıtların ortak adıdır.
• Bilgisayarların en büyük özelliği elektronik
olmasıdır.
• Elektronik alanındaki ilerlemelerin paralelinde
hızla gelişerek yaygın bir hale gelmiştir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Giriş: Kişi tarafından veya bilgisayar tarafından sağlanan verilerdir. Bu
veriler, sayılar, harfler, sözcükler, ses sinyalleri ve komutlardır. Veriler
giriş birimleri tarafından toplanır.
İşlem: Veriler insanların amaçları doğrultusunda, programın
yetenekleri ölçüsünde işlem basamaklarından geçer.
Bellek: Verilerin saklandığı yerdir. Giriş yapılan veriler, işlenen veriler
bellekte saklanır.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Çıkış: Bilgisayar tarafından üretilen rapor, döküman,
müzik, grafik, video, resimlerdir. İşlenmiş sonuçların
yazılı olarak ekrandan veya diğer çıkış birimlerinden
çıkarılmasıdır
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Sayı ve Kodlama Sistemleri
• Tüm veriler ve yapılan işlemler bilgisayarda sayılar
ile temsil edilir. Tüm bilgisayarlar sayısaldır.
• Bilgisayardaki tüm işlemler temelde 1 ve 0
kullanılarak gerçekleştirilir.
• Sayı sistemleri; sembollerden ve bu sembolleri
kullanma yöntemlerinden meydana gelir.
En çok kullanılanlar, 16, 10’lu ve 2’li sayı
sistemidir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Sayı ve Kodlama Sistemleri
• 10 tabanındaki her bir sayının rakamları, 10’un
kuvvetleri biçiminde sağdan sola doğru okunmaya
başlanır ve her bir rakam çarpan olarak işleme
girer.
• Bilgisayarın en çok kullandığı sayı sistemi 2’li sayı
sistemidir. Bu sayı sisteminde sadece 2 tane
sembol kullanılır 1 ve 0.
• On tabanındaki bir sayı ikili tabana çevrilirken
sürekli 2 ye bölünür …
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Sayı ve Kodlama Sistemleri
• Bit: En küçük birim bit’tir. Bilgisayar içinde
karakterler ikilik sayı siteminde 8 haneli bir
sayıyla ifade edilir. İşte bu sayının her bir
basamağına 1 Bit denir.
• Byte (Bayt) : Bilgisayar içinde her karakter aynı
zamanda 1 Byte’tır. Örneğin A karakteri=1 Byte
= 8 Bit. Bu eşitliklere göre 1 Byte=8 Bit sonucu
çıkarılabilir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bit ve Bayt
Birim
Tanım
Örnek
Bit()
1 ve 0 dan meydana gelen
2 li rakamdır.
Bir devrenin açık 0 konumu 0 Volt,
kapalı 1 durumu 5volt olarak
gösterilir.
Byte(B)
8 bit 1 byte oluşturur.
ASCII formatında bir karakteri
ifade eder. A,C, 2,% gibi.
KiloByte(KB)
1 KB = 1024 Byte
640 KB bellek gibi
MegaByte(MB)
1 MB = 1024 KB
Disket kapasitesi : 1.44MB
Cd Rom : 700MB
RAM : 256 MB gibi
GigaByte (GB)
1 GB = 1024 MB
Sabit Disk : 120 GB
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Sayı ve Kodlama Sistemleri
• 25 yazısı kaç Byte dır.
2 karakter yani 2 byte yani 16 bit dir.
• ANADOLU kelimesi kaç Byte ve kaç Bit’tir.
 ANADOLU kelimesi 7 karakterden oluşmaktadır. 1
Karakter=1 Byte olduğu için bu kelime 7 Byte’tır.
1Byte=8 bit olduğundan dolayı bu kelime 8x7=56
Bit’tir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Sayı ve Kodlama Sistemleri
• 54 sayısı kaç byte ile ifade edilebilir.
110110 dur 2 li sistemde. Yani 6 bit dir. Yani 8 bite
sığıyor o zaman 1 byte ın içine sığıyor. 54 sayısı 1 byte
ile ifade edilir.
• 285 sayısını kaç byte ile ifade ederiz.
 100000000 dur 2 li sistemde. Yani 9 bit. 1 byte = 8
bit e sığmadı. Demekki 285 sayısı 2 byte ile ifade edilir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Sayı ve Kodlama Sistemleri
• 2048 KB kaç MB’dır?
1024 tane KB=1 MB olduğundan 2048 KB=2
MB’tır. Çünkü 2048’in içinde 2 tane 1024
vardır.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayarların Kullanım Alanları
• İlk kişisel bilgisayar 1981 yılında IBM firması
tarafından pazara sürülmüştür.
• Kişisel bilgisayar büyük bilgisayar sistemlerinden farklı
olarak bir kişi tarafından kullanilabilir, taşınabilir ve
uygun fiyatı ile satın alınabilen bir bilgisayardır.
• Kısa zaman içinde tüm ülkelerde kişisel bilgi işlem
gereksinimleri için başta küçük ticari işletmeler olmak
üzere her kesimden insanlar kişisel bilgisayar edinmeye
başladılar.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayarların Kullanım Alanları
• Aşağıda kişisel bilgisayarların yaygın olarak kullanıldığı
alanlar yer almaktadır.
Ticari uygulamalar
Bilimsel uygulamalar
Ev içi uygulamalar
Eğitim
İletişim
Çoklu-ortam
• Kişisel bilgisayarların bu kadar geniş bir alana
yayılmalarının sonucu IBM firmasının yanı sıra çok
sayıda firmada “ IBM uyumlu” standardı ile kişisel
bilgisayar üretmeye başladı.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
Donamım:
• Bilgisayarların fiziksel kısımlarına donanım
denilmektedir. Elle tutulabilirler.
• Ekran, klavye, Sabit disk (harddisk), fare, yazıcı,
bellek, mikroişlemci, tarayıcı,…
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
Donanım:
Bilgisayarın elektronik ve mekanik bölümüdür.
• Monitör: Bilgisayarda yapılan işlemlerin
sonuçlarını alabilmemizi sağlayan donanım
birimidir.
• Monitörlerde her bir noktaya “piksel” adı verilir.
Piksel sayısı ne kadar fazla olursa o kadar net
görüntü sağlanabilir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Kasa ve Temel Bileşenler: Kasanın ön kısmında
bulunanlar
Açma kapama düğmesi
Reset düğmesi : bilgisayarı yeniden başlatmak
istediğimizde bu düğmeyi kullanırız.
CD-RW
CD-R
Disket Sürücü
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Kasa ve Temel Bileşenler: Kasanın ön kısmında
bulunanlar
Güç ışığı
Sabit disk çalışma ışığı
Mikrofon-hoperlör girişi
USB aygıtları
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Kasa ve Temel Bileşenler: Kasanın arka
kısmında bulunanlar
220V elektrik girişi …elektrik kablosunun
takıldığı yer. Bilgisayarın elektrik bağlantısı
bu noktadan yapılıyor.
Elektrik açma kapama düğmesi : kasanın
güç kaynağına gelen elektriği açıp kapatır.
Güç kaynağına ait soğutucu fanı
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Kasa ve Temel Bileşenler: Kasanın arka
kısmında bulunanlar
Fare bağlantı noktası. Genelde yeşil renkli.
Klavye girişinin sağı
Klavye bağlantı noktası. PS/2 uyumlu ise.
Kasa içini soğutmak için kullanılan ekstra
fan.
USB bağlantı noktası. USB uyumlu kamerayazıcı-tarayıcı bu noktadan takılır.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Kasa ve Temel Bileşenler: Kasanın arka kısmında
bulunanlar
Seri bağlatı noktaları.Genellikle harici
modemler bağlanır.
Seri bağlantı noktaları. Eski tip fareleri
bağlamak için.
Paralel bağlantı noktaları: Eski tip yazı- tarayıcı
bağlantı noktaları için.
On board ses kartı bulunan ana kartlarda ses
giriş çıkış bağlantı noktaları. Hoperlör-müzik
seti bağlamak için.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Kasa ve Temel Bileşenler: Kasanın arka kısmında
bulunanlar
Monitör girişi.monitörde 2 kablo olur biri
görüntü için diğeri elektrik için.
Ağ bağlantısı için eternet kartının bağlantı
noktası.
 Joistick bağlantı noktası. On bort ses kartı olan
ana kartlarda bulunur.
Harici ses kartına ait hoparlör, mikrofon ve ses
giriş noktaları.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• Anakart: Anakart, adından da anlaşılacağı gibi, tüm diğer
kartları üzerinde barındırabilen ve yönetimini sağlayan temel
parçadır.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
• CPU (mikroişlemci) aritmetik ve mantık
işlemlerini yürüten çok gelişmiş bir entegre
devredir.
• CPU bilgisayarın yaptığı işlemleri hızlandırdığı
gibi bilgisayarın genişlemesine de yardımcı
olur.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
İşlemci (Merkezi İşlem Birimi):
• Anakart üzerinde, bilgisayarın yapması gereken tüm
işlem ve hesaplamaları yapan birimdir.
• Bir diğer anlamıyla bilgisayarın hem kalbi, hem de
beyni görevini yapar.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
RAM (RANDOM ACCESS MEMORY) BELLEK
• Bilgilerin geçici olarak depolandığı bellektir. Elektrik
kesildiğinde veya bilgisayar kapatıldığında bu bellekteki
tüm bilgiler silinir.
ROM (READ ONLY MEMORY) BELLEK
• Rastgele erişimli bellektir. Bilgisayar ile ilgili teknik
bilgiler bu belleğe yerleştirilir.
• ROM bellekteki bilgiler elektriğin kesilmesinden veya
bilgisayarın kapatılmasından etkilenmezler.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
HARDDİSK
• Giriş ve çıkış birimidir.
• Harddisk geniş kapasiteli manyetik saklama alanıdır.
• Bilgisayarın ana belleğindeki bilgiler bilgisayarın
kapatılmasıyla silinir.
• Bu bilgilerin kalıcı olarak geniş kapasiteli bir bellek
alanına saklanması zorunluluğu ile harddiskler
kullanılır.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
HARDDİSK
• Sabit disk sürücü, bilgisayarın bilgi depolamak için
kullandığı en temel birimdir.
• Sabit disk kapalı bir kutu içinde bilgisayarın içinde
bulunmaktadır.
• Sabit disk sürücü, verileri bir dizi dönen magnetik
yapraklarda magnetik olarak saklar.
• Her magnetik yaprakta okuma ve yazma işlemini
yapan okuma yazma kafası vardır. Daha çok veri
kaydedilir. Sabit disk taşınamaz.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
HARDDİSK
• Sabit disk, merkezlerinden geçen bir mil üzerine üst
üste yerleştirilmiş plaklara benzer.
• Bu plaklar mil ile beraber belirli bir hızda dönerler ve
bu sırada okunurlar veya üzerlerine yeni bilgiler
yazılır.
• Erişim hızı ve kapasitesi yüksektir.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
KLAVYE ve UYGULAMALARI
• Klavye veri giriş birimidir.
• Klavyeler üzerinde bir yazı karakterlerinin
karşılığı tuşlar bulunur.
• Bunlar A-Z’ye harf tuşlarını içerir.
• Bunun dışında klavye üzerinde fonksiyon
tuşları , kontrol tuşları ve sağ tarafta sayısal
klavye olarak adlandırılan tuş takımı vardır.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
KLAVYE ve UYGULAMALARI
• Q Klavye ve F Klavye (Türkçe Daktilo Klavyesi) olmak
üzere iki şekilde sınıflandırılabilir.
• Klavye üzerindeki tuşları 4 kısımda inceleyebiliriz;
 Fonksiyon tuşları
 Daktilo tuşları
 Nümerik tuşlar
 Özel tuşlar
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
KLAVYE TUŞLARININ GÖREVLERİ
• ENTER
Klavyenin en önemli tuşudur. Komut satırına yazılan
tanımlamaların çalıştırılmasını sağlar.
• CAPSLOCK
Karakterlerin büyük veya küçük harfe dönüştürülmesini sağlar.
Bu tuşun ışığı yanıyorsa karakterler büyük harfe, yanmıyorsa
küçük harfe dönüşür.
• SHIFT
Aynı tuş üzerinde üst sıradaki karakterlerin görüntülenmesini,
Aynı zamanda da istenilen karakterleri büyük veya küçük harfe
dönüştürmeyi sağlar.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
KLAVYE TUŞLARININ GÖREVLERİ
• BACKSPACE
İmlecin sol tarafında bulunan karakterleri silmeyi sağlar.
• TAB
İmlecin tab duraklarına konumlandırılmasını sağlar.
• CTRL+ALT
Bu tuşlar tek başına kullanılmaz. Birden fazla tuş
kombinasyonları ile beraber kullanılır.
• CTRL+C : Yanlışlıkla yapılan bir işlemi iptal etmeyi veya akan bir
programı kesmeyi sağlar.
• CTRL+ALT+DELETE : Bilgisayarı RESET etmeyi sağlar.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
KLAVYE TUŞLARININ GÖREVLERİ
• INSERT
Eksik olan bir karakteri veya ifadeyi araya yerleştirmeyi sağlar.
• DELETE
İmlecin sağında bulunan karakterleri silmeyi sağlar.
• HOME
İmleci bulunduğu satırın başına konumlandırmayı sağlar.
• END
İmleci bulunduğu satırın sonuna konumlandırmayı sağlar.
• PAGE UP
Bir üst sayfaya geçmeyi sağlar.
Bilgisayara Giriş ve Donanım
Bilgisayar Donanımları Hakkında Genel Bilgi
KLAVYE TUŞLARININ GÖREVLERİ
• PAGE DOWN
Bir alt sayfaya geçmeyi sağlar.
• PAUSE
Akan bir programı geçici bir süre için durdurmayı sağlar.
• SPACEBAR (ARA ÇUBUK)
İfadeler arasında boşluk bırakmayı sağlar.
• YÖN TUŞLARI
İmlecin yukarı, aşağı, sağa veya sola doğru hareket etmesini
sağlar.

Download Report