ابل E-b-l - alim allah sözlük

‫ابل‬
E-b-l
Bu kökten türeyen kelimeler Kuran’da 3 kez kullanılmıştır.
Kelime
Ayet No
Anlamı
Açıklama
‫( إِبِل‬ibil)
6/144, 88/17
Deve
İbil (topluluk ismi
olarak) deve
anlamına gelir (deve
cinsini tanımlar);
müfredi yoktur
‫أََبابِيل‬
(ebâbîl)
105/3
Ayrı ayrı topluluk,
Müfredi yoktur
dağınık gruplar
halinde olan, sürü
sürü, peş peşe
Açıklama:
“Ebele (
َ‫”)أََب َل‬
fiili (deve bakmakta) hünerli olmak, (Allah’a) tam kulluk etmek,
(bastonla) vurmak, (deve için) çok olmak, (suya) ihtiyacı olmamak; ebbele (
edinmek, (devesi) çok olmak, (deveyi) tımarla tavlandırmak; âbele (
teebbele (
َ‫)تَأَّب َل‬
َ‫ )أََّب َل‬fiili (deve)
َ‫( ) ٰأَب َل‬devesi) çok olmak;
(deve için) taze otlama nedeniyle suya yanaşmamak, (deve) edinmek,
‫ ) ٰأبِل‬ot yiyerek suya ihtiyacı olmayan
(kadından) yüz çevirmek, (deveyi) tavlandırmak; âbil (
hayvan, deve ve koyun işinde ehil olan kişi, deve sahibi anlamlarına gelir. İbil (
‫ )إِبِل‬veya ibl
‫ )إِْبل‬topluluk ismi olarak deve anlamına gelir; müfredi yoktur ve müennestir. Çokluk için
(
âbâl (
‫( ) ٰأَبال‬develer) kelimesi kullanılır. 88/17. ayetteki “ibil” kelimesinin (bulutun deveye
benzetilmesiyle) bulut manasına geldiğini söyleyenler de olmuştur. “Ebele (
َ‫ ”)أََب َل‬fiilinin
(suya) ihtiyacı olmamak manası da, deve gibi susuzluğa dayanmaktan gelir.
İbâle (
‫)إَِبالَة‬
demet, deste, topluluk, hayvanlara iyi bakmak gibi anlamlara gelir.
Burada demet ve topluluk ile devenin gücü ve dayanıklılığı arasında benzetme yapılmıştır.
İbbâle (
‫ )إَِّبالَة‬kelimesi de balya demektir. Benzer şekilde ebîle (‫ )أَبِيلَة‬de ot veya odundan
bağ manalarına gelir. Ebîl (
‫)أَبِيل‬
ise rahip, abid, baston, çan ve çan çalan kimse için
kullanılır. 105/3. ayette geçen ebâbîl (
‫ )أََبابِيل‬kelimesi, (deve sürüleri gibi) birbirini takip
eden bölükler, sürü sürü olan grup demektir.