MANYETİK ALANIN KAYNAĞI [Uyumluluk Modu]

BÖLÜM 8
MANYETİK ALANIN
KAYNAĞI
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Hedef Öğretiler
• Hareketli yükün oluşturduğu manyetik alan
• Akım taşıyan iletkenin etrafında oluşan manyetik
alan
• Akım taşıyan iletkenin etrafında oluşan manyetik
kuvvet
• Akım halkasında manyetik alan
• Amper kanunu
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Giriş
• Günlük yaşamımızda
elektrik bobini örneklerini
vermek istersek,kapı zili
ve araçlarda marş bobini
akla gelebilir.
• Fotoğrafta gördüğünüz ise,
bilim adamlarının CERN
de kullandıkları çok güçlü
detektör görülmektedir.
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Hareketli yükün oluşturduğu manyetik alan
• Hareketli bir yük hızına
bağlı olarak bir manyetik
alan üretir.
X sembolü ile aşağıda gösterilen yük
Sayfa düzleminden içeri doğru
hareket etmektedir.
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Hareketli Yükler— Alan çizgileri
• Hareketli yüke etki
eden kuvvet yönü.
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Akım taşıyan telde manyetik alan
X sembolü ile aşağıda gösterilen
iletken teldeki akım yönü sayfa
düzleminden içeri doğru hareket
etmektedir.
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Sabit akım taşıyan iletkende manyetik alan
• Biot –Savart Kanunu
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Akım Taşıyan Paralel Tellerin Birbirine Uyguladıkları Kuvvet
https://www.youtube.com/watch
?v=JYisTFLwee8
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Akım taşıyan halka iletkende Manyetik Alan
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Ampere Kanunu
Amper yasası (1826'da André-Marie
Ampere tarafından bulunmuştur) kapalı bir eğri
üzerinden integrali alınmış manyetik alanla o
eğri üzerindeki elektrik akımı arasındaki ilişkiyi
açıklayan yasadır.
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
İletken Silindirde Manyetik Alan
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Selenoid (bobin) te Manyetik Alan
Selenoid (bobin) te manyetik alan değeri
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Manyetik Malzemeler
Mıknatıs üretiminde kullanılan manyetik malzemeleri,
her
geçen
gün
gelişme
göstermesiyle
birlikte diamagnetik, paramagnetik, ferromagnetik,
antiferromagnetik ve ferrimagnetik olmak üzere
beş kısım altında toplayabiliriz. Diamagnetik
malzemelerin en önemli özelliği bir alan altında
uygulanan alana zıt yönde akım üretmeleridir.
Paramagnetik malzemelerin ise atomik anlamda net
bir manyetik alana sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bir
alan altında malzemenin sıcaklığı çok yüksek
olmadığı müddetçe manyetik momentleri aynı yönde
olurlar. Paramanyetik malzemelerin kullanım alanı,
ferromanyetik malzemeler kadar çok değildir.
Ferromanyetik
malzemeler
de
paramagnetik
malzemelerde olduğu gibi net bir manyetik momente
sahiptirler.
Bu
malzemenin
farkı
manyetik
momentlerin kendiliğinden aynı yönde olmasıdır.
Antiferromagnetik ve Ferrimagnetik malzemelerde
biri diğerine ters yönde yönlenmiş paralel atomik
momentler bulunur. Yalnız, antiferromagnetik
malzemede kendini gösteren net bir magnetik
moment bulunmamasıyla birlikte ferrimagnetik
malzemelerde magnetik momentler birbirine eşit
değildir.
Copyright © 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley