İŞKODRA MUHASARASI 3 BAKİ SARISAKAL İŞ KODRA MUHAS ARASI 3 18 Ekim 1912: Haftada iki defa Cevani’den, Kataru’ya hareket ettirilecek olan İşkodra ismindeki küçük vapurla tesis muvasala ve istimal muhabere için vesait lazımenin temin ve istihzarıyla iştigal ediyoruz. Bulgar Hükümeti’nin Türkiye’ye harp ilan ettiğini Yunanistan’ında bir emrivaki halini almış olan Girit Ceziresi ilhakının kabul ve tasdik edilmesi teahüdüne ait notayı ita etmiş olduğunu bu gün istihbar ettik. Girit Türk Gönüllüler M üşkülat vakayı güna gün zavallı Türkiye’nin boğazını aşıyor. Ciğeri epeyce deşiliyor. Tarabuş mevkii müstahkem ve mühimmenin emri idare ve kumandasını Hasan Rıza Paşa deruhte etti. FuşarŞutupet’te tertibat harbiyeyi Arnavut Esat Paşa sevk ve idare edecek. Esat Paşa Askerler Arasında 19 Ekim 1912: Bir gece üç saat kadar devam eden büyük bir müsademe, seri, şiddetli piyade ateşleri gecenin sükûnet tabiyesine sanki maruz, fakat cidden dehşet amiz kurşun burası. Karadağlıların Şala, M alisörlerin müzaheret ve muavenetiyle Koşahuta’da kuvvetli baskılar icra etmiş oldukları rivayet ediliyor. Anamelatya’da dün ve evvelki günden beri devam eden şiddetli muharebede Dağlıların İşkodra’ya birkaç kilometre uzak bulunan Birdinsa’ya kadar takribe muvaffak oldukları şayi oldu. Acaba bu cidal neye yol açacak. Yunan Konsolosu iler madaması yeis ve endişe içindeler. Türkiye’ye ilanı harp edilmiş olduğuna dair bir resmi emir ahz ve telakki etmemiş olduklarından İşkodra’dan harekete, memuriyetini terke cüret edemiyorlar. Diğer cihetten beyanülhak deveran eden birçok şayia tesiriyle M üslümanların kısmı mütesebatından pek korkuyorlar. Geceleyin sokaklarda meydana gelen arbede ve müsademelerin tevellüt ettiği azim karışıklıklar sebebiyle hükümet mahalliye hiçbir ferdin silahlı olarak hanesinden çıkmaya mezun olmadığını, halef emir ve tenbiya hareketa kıyam edecek olanların derhal vurulacağına dair bir kati emir tebliğ ve neşretti. İşkodra 20 Ekim 1912: M emleketimizle muhabere imkânının mütasır olması nevcudiyetine itimat edilemeyecek mucip kemali rivayet ve şayianın teksiri, iman mechuliyet içinde geçen zamanlarımızdan mütehasıl endişe ve ızdırabatın tenvih ve tevsii… Of hep bunlar insanı çıldırtacak şeylerdir. İlanı hürriyet edileliden beri Viyana’dan daha bugün ilk defa bir telgraf almaya muvaffak olabildik. Zahire tedariki hususuna kemali ehemmiyetle devam ediyoruz. 21 Ekim 1912: Bugün yine yanlarına gittiğim Prenik Biyapdude Paşa’nın kiler ile pek ehemmiyetli mevzular üzerine görüşmelerde bulunduk. Karadağlıların hasım bi amanı olan M arta bütün merdiyetlilerinde kendi fikrinde olduğunu kati bir lisan ile söy lüyor. 22 Ekim 1912: Bu sabah M orikan istikametinden gelen piyade ateşleri semaya vasıl oluyor. Öğleden evvel saat on bir buçuktan akşama kadar Karadağ mevziinden ve M ariça ile Tarabuş’tan top ateşleri. Daha üç Balkan Hükümetinin Türkiye’ye ilanı harp eylemiş oldukları haberi. Tamam… İşte bu.. Desek a, bıçak kemiğe dayandı. 23 Ekim 1912: Bugün sabahleyin akşama kadar Karadağ topçusu Tarabuş İstihkâmına gülle yağdırıyordu. Türklerin pek müşkül bir vaziyette bulundukları görülüyor. Kasturati, Vupraka, Vekuplik Karadağlılar tarafından zapt olunmuş. Acaba Avusturya Hükümeti lakaytlığını, sükûnetini daha ne kadar muhafaza edecek. İşkodra’nın Karadağlıların eline geçmesine muvaffakiyet edecek mi? İşkodra 24 Ekim 1912: Ne müthiş hal! Bütün gece Tarabuş’da muharebe... Yatağımdan fırladım. Derhal elbiselerimi giydim. Bu suretle kendimi mahya kıldım.fakat ne için? Sebebini, hikmetini ben kendimde bilmiyorum. Cereyan eden hadiseden bihaber olan evlatlarım müsterihane yine bu gece uyuyabildiler. 25 Ekim 1912: Redif kıtaları arasında büyük bir faaliyet, bir oraya, bir buraya hareket. Hasan Rıza Paşa imkanın müsaadesi nispetinde tedbir lazımeye, tahkimata gayret sarf ediyor. 26 Ekim 1912: Bugün tekrar Prenik Biyapdude Paşa’nın pek mükemmel ve vasıh nezareti havi olan kalesindeyim. Etraftaki küme küme yeşillikleriyle, dağ ve tepeciklere, şehir ile gayrı kabil kıyas güzellikler. İncelikler arz eden muhite, bu doyulmaz letafet tabiyeye daldığım sırada… Diyorum… Hep bunlar, bu güzellikle şu, Karadağ için mi? Ah öy le ise pek yazık. Hasan Rıza Paşa İşkodra Kalesi 27 Ekim 1912: Kocayiştuviyet’de pek dehşetli topçu muharebesi. Maatteessüf pek sık şararelerle biraz dumandan gayrı bir şey görmek, tefrik etmek mümkün olamıyor. Vesait nariye-i harbiyenin hali hazırda dahil olduğu devir tekmili sebebiyle istimal olunan dumansız barutlar muhasımında, Temaşakar mevkiinde bulunan yataklarında tecesis ve tahribinden mevzii askeriye setr ve ihtifa ediyor. Sabahın on buçuğunda Varaka cihetinde de mücadele başladı. Düşman topçu mermilerinin Türk mahallelerine peyderpey düşüyor ve kargaşalıklara yol açıyor. Bir mermi sokağın ortasında patladı. Korkuy orum. Ah, fakat bunu geçiştirdik. Tevali edeceklere muntazır, mütahamel olmak ne müşkül.. Civardaki ahali, köylüler şehre kaçıyorlar. Karadağlılar ileriye doğru icra ettikleri hareketlerde bütün köyleri tahrip, yakaladıklarını imha ediyorlar. Yarın katiyen İşkodra’ya girecekleri söy leniyor. Ahali-i İslamiye ve Katolikler arasında fevkalade bir heyecan meşhut oluyor. Ben itidalimi muhafaza etmekle beraber vakanın aldığı şekil bende derecesiz bir meyusiyet tevellüt ediyor. İşte mermi sükut etti. İştigal. Bir kadıncağız hanenin enkazı altında hurduhaş, iki küçük masum çocuk kurban, altı kişi yaralı. İşte harp böyledir. Öyle müthiştir, cehennemdir. 1 Çetine’de Türk Ordusundan Ele Geçirilen Toplar 28 Ekim 1912: Varaka’da muharebe devam ediyor. Şiddetli piyade atışı, büyük topların velvele-i azimesi, danelerin sükûtundan mütahassıl taraka-i dehşetin, parça parça olmuş insan cesetleri, küme küme cesetler! Aman Allah’ım bu pek feci ve hazin engiz hal, şu silsile-i hadisat ne vakte kadar devam edecek? Yarın askeri Osmaniye’nin Kop ilik’teki düşman mevzilerine bir hücum icra edecekleri söy leniyor. Ahali-i İslamiye’den teslim edilen bin kişinin memleket ile hükümdarı uğrunda fedai nefes ve can edeceklerine dair tahlifi icra olundu. Acaba şehrin daha ziyade tahammül ve mukavemet gösterebileceği ümit ediliyor mu? Bardinol’da meydana gelen büyük bir muharebe Türklerin parlak muzafferiyetleriyle nihayet bulmuş olduğu şimdi bize vasıl oldu. Talihi harp Türkler için daha İşkodra’ya veda edecek bir şekil vaziyette değildir. 1 Peyam 15 Şubat 1914 Ele Geçirilen Karadağ Bayrağı
© Copyright 2024 Paperzz
