Okumak İçin Tıklayınız

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
-Yaz OkuluCeza Muhakemesi Hukuku-II – Vize Sınavı
19 Temmuz 2014-Cumartesi, Saat:16.00
AÇIKLAMALAR: 1-Sınav süresi 55 dakikadır. 2-Kanun kullanmak yasaktır. 3-Ek kâğıt verilmeyecektir. 4-Yazınızın
okunaklı ve imla kurallarına uygun olmasına özen gösteriniz.
Başarılar Dileriz … Prof.Dr. Hamide Zafer
METİN SORULARI
I-İddianamenin düzenlenmesinin (kamu davasının açılmasının) geri bırakılması kararına karşı
başvurulacak olan çare hakkında bilgi veriniz.
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına karşı itiraz edilmesi mümkündür. Kanun
koyucu, erteleme kararına karşı başvurulacak kanun yolunu, kovuşturmaya yer olmadığına dair karara
karşı başvurulan itiraz davası (kovuşturma davası) olarak görmüştür. (5 Puan). Bu halde adeta
kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz (kovuşturma) davası açma imkanı öne çekilmiştir.
Artık beş yıllık denetim süresinin iyi halli geçirilmesi halinde verilecek olan kovuşturmaya yer
olmadığı kararına karşı bu dava açılamayacaktır. (+4 Puan)
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi (kovuşturmaya yer olmadığı) kararına karşı yapılan
itiraz, bir hâkimlik kararı (istisnai olarak mahkemenin bir ara kararı) bulunmadığından, bu başvuru,
teknik anlamda itiraz olmayıp, idari bir makamın kararına karşı açılan tali bir ceza davası
niteliğindedir. (5 Puan)
Suçtan zarar gören, kamu davasının açılmasının ertelenmemesi konusunda ortaya çıkan
uyuşmazlığın çözümlenmesini yargılama makamından istemektedir. Suçtan zarar gören kişi kavramı,
suçların cezasız kalmaması için geniş yorumlanmalıdır. (4 Puan)
İtiraz süresi 15 gündür. Süre, Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının suçtan zarar
görene tebliğinden itibaren başlar. Bu konudaki itiraz, Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev
yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine yapılır. (2 Puan) (II.
OLAYDA YENİDEN SORULDUĞU İÇİN AZ PUAN VERİLMİŞTİR. AYRICA
SORUŞTURMANIN GENİŞLETİLMESİ GEREKTİĞİ HALDE UYGULANACAK USUL DE
AYNI OLAYDA SORULDUĞUNDAN BURADA PUANLANMAMIŞTIR )
İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller gösterilir. (2
Puan)
Hâkimlik, önce biçimsel açıdan davanın kabul edilip edilemeyeceği hususunda bir karar verir.
Başka bir deyişle davanın süresinde açılıp açılmadığı ve davayı açan kişinin gerçekten suçtan zarar
gören olup olmadığını incelenir. Biçimsel koşullar gerçekleşmemişse dava bu yönden reddedilir.
Biçimsel şartlar gerçekleşmişse talep konusu araştırılmaya başlanır. (3 Puan)
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına karşı yapılan itiraz kabul edildiği takdirde savcı
bu kararı yerine getirmeye ve iddianame düzenlemeye mecburdur. (2 Puan)
Kovuşturma davası duruşmasız ve dosya üzerinden görülür. (1 Puan)
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına karşı yapılan itirazın reddi ve Kamu davasının
açılmasının ertelenmesi kararına karşı yapılan itirazın kabul edilmesi kararları kesindir. (1 Puan)
II-Olumlu ve olumsuz madde itibariyle yetki (görev) uyuşmazlığı ve çözümü hakkında bilgi
veriniz.
N.Centel/H.Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul 2013, §11-III-2-h (s.519 vd.)
OLAY-I
Cumhuriyet savcısı nezdinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesine hitaben bir
iddianame düzenler. İddianamenin sevk maddesi kısmında Terörle Mücadele K. m.6
yazmaktadır. Ağır ceza mahkemesi başkanı iddianame kendisine ulaştığı tarihten sonra bir
hafta için iddianameyi değerlendirir ve suçun asliye ceza mahkemesinin görevine girdiğini
belirterek görevsizlik kararıyla dosyayı asliye ceza mahkemesine gönderir. Asliye ceza
mahkemesi hakimi, görevsizlik kararının kendisine ulaştığı tarihten itibaren 6. günde tensip
yaparken iddianameyi inceler ve sanığın ifadesinin alınmadığı, fiilin hukuki nitelemesinin de
yanlış yapıldığı gerekçesiyle iddianameyi Cumhuriyet başsavcılığına iade eder. Cumhuriyet
savcısı iade kararını görünce çok bozulur ve sulh ceza hakimliğine itiraz eder.
Soru: Olaydaki hukuka aykırı muhakeme işlemlerini gerekçesini (doğrusunu)
belirterek yazınız.
Not: TMK m.6/1 (Açıklama ve yayınlama) Madde 6 – İsim ve kimlik belirterek veya belirtmeyerek kime yönelik
olduğunun anlaşılmasını sağlayacak surette kişilere karşı terör örgütleri tarafından suç işleneceğini veya terörle mücadelede
görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini açıklayanlar veya yayınlayanlar veya bu yolla kişileri hedef gösterenler bir
yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
1-Terörle Mücadele Kapsamına giren suçlar ağır ceza mahkemelerinin madde itibariyle
yetkisindedir. Bu suçun cezasının on yıldan aşağı olmasının bir önemi bulunmamaktadır (Teşkilat K.
m.12)
2-İddianameyi değerlendirme süresi onbeş gündür. Ağır ceza mahkemesinin iddianameyi
kendisine ulaştığı tarihten itibaren bir hafta içinde değerlendirmeye alması yasaya uygundur (CMK
m.174). Ancak değerlendirmeyi mahkeme başkanı değil mahkeme yapar. Yani mahkeme başkanı
sıfatıyla değil mahkeme sıfatıyla iddianame değerlendirilir.
3-Ağır ceza mahkemesi iddianamenin kabulüne veya iadesine karar verebilir. Ara
muhakemede görevsizlik kararı verilmesi mümkün değildir. Ağır ceza mahkemesinin başkanının bu
aşamada görevsizlik kararı vermesi hukuka aykırıdır.
4-Ayrıca görevsizlik kararı fiilin hukuki niteliğinin değişmesi anlamına gelir. Suçun hukuki
niteliğinin değiştiğinden bahisle iddianame iade edilemez (CMK m.174/2).
5-Görevsizlik kararları iddianamenin kabulünden sonra (kovuşturma evresinde) verilebilen
kararlardır (CMK m.5). Ara muhakemede bu kararın verilmesi bu nedenle de hukuka aykırıdır.
6-Görevsizlik kararları gönderildiği mahkemede okunarak yeni nitelemeye uygun olarak
savunma alınır. Görevsizlik kararı ile gelen bir dosya ara muhakeden geçmiş yani iddinamesi kabul
edilmiş demektir. Görevsizlik kararı ile dosya önüne gelen asliye ceza mahkemesi iddianamenin
değerlendirilmesi aşamasına dönemez.
7-Cumhuriyet savcısının iade kararına itiraz etme hakkı vardır (CMK m.174/5). İtiraz kanun
yolu CMK m.268’de belirtilmiştir. İtiraz dilekçesi kararı veren makama verilir o kararını 3 gün içinde
değiştirmezse CMK m.268’de gösterilen mercilere gönderir. Merci somut olayda ağır ceza
mahkemesidir. Sulh ceza hakimine itiraz edilmesi hukuka aykırıdır.
OLAY-II
İstanbul Cumhuriyet başsavcılığına (A)’ nın görevini kötüye kullandığı ihbar edilir.
İhbarı değerlendiren Cumhuriyet savcısı (A)’yı davet eder ve ifadesini alır. Ayrıca ihbarcı
(B)’yi de tanık olarak dinler. (A)’nın kamu görevlisi olması nedeniyle kurumuna başvurarak
soruşturma izni talep eder. Bir yıl sonra idare, soruşturma izni verilmediğine dair yazıya
Danıştay’ın onama kararını da ekleyerek Cumhuriyet başsavcılığına gönderir. Cumhuriyet
savcısı yeterli delil olmadığı gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığı kararı verir. Bu karar
suçtan zarar gören ihbarcı (B)’ye tebliğ edilir. (B), tebligatı aldıktan sonra bir avukata danışır.
Avukat itiraz davası açılabileceğini söyler. Bir ay sonra (B), Avukata vekaletname çıkartır.
Avukat derhal İstanbul Cumhuriyet başsavcılığına başvurarak İstanbul Ağır Ceza
Mahkemesi’ne en yakın olan Bakırköy Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmek üzere itiraz
davası dilekçesini verir. Bakırköy ağır ceza mahkemesi, yargı çevresindeki sulh ceza
hakimliğini görevlendirerek soruşturmanın genişletilmesine karar verir ve sonuçta yeterli delil
bulunmadığı için verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararının doğru olduğuna ve itirazın
reddine karar verir.
Soru: Olaydaki hukuka aykırı muhakeme işlemlerini gerekçesini (doğrusunu) belirterek
yazınız.
1-Olayda soruşturma ve kovuşturma şartı olan bir muhakeme şartı gerçekleşmemiştir. Bu
nedenle Cumhuriyet savcısının yeterli delil olmadığı gerekçesiyle değil kovuşturma olanağı
bulunmadığı gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığı kararı vermesi gerekirdi (CMK m.172/1).
2-(B), kendisine tebligat yapıldıktan sonra avukatla görüşmüş ve bir ay sonra da itiraz
(kovuşturma) davası açılmıştır. Suçtan zarar gören, itiraz davasını kovuşturmaya yer
olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde açabilir. Olayda bu
süre geçirilmiştir.
3-Bu dava kovuşturmaya yer olmadığı kararını veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde
görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine açılabilir. Olayda
yanlış yere açılmıştır. (CMK m.173).
4-Dava doğru yere açılmış sayılsa bile son yasal değişikliğe göre itiraz davasını inceleyen
makamın sulh ceza hakimliğini görevlendirerek delil araştırması mümkün değildir. Dava sulh ceza
hakimliğine açılabilir ve soruşturmanın genişletilmesi gerektiğinde kovuşturmaya yer olmadığı
kararını veren Cumhuriyet savcısından delil araştırması istenebilir. (CMK m.173).
5-Ağır ceza mahkemesinin kararı şu gerekçeyle yerinde değildir: “Soruşturma izni
verilmemesi sebebiyle verilen kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararın içeriği itibariyle inceleme
yapılmasına yer olmadığına anlamına gelen ve 5271 sayılı CYY.nın 172-173. Maddeleri anlamında
itiraza tabi karar olmaması karşısında, itiraz merciinin itirazın reddi yerine, itirazı incelemek suretiyle
kabul kararı vermiş olması yasaya aykırı bulunduğundan 5271 sayılı CYY.nın 309. maddesi uyarınca
bozmayı gerektirmiştir”, Y4CD, 4.10.2006-5346/14876.

Download Report