tekstilteknoloji_ocak1_Tekstil Subat 1/15/15 3:44 PM Page 106 ELYAF İPLİK FIBER YARN Yün ve Yün İçeren Diğer Tekstiller İçin Geliştirilmiş Hijyen Koruma Improved Hygiene Protection For Wool and Other Textiles Containing Wool IGF araştırma projesinin (AiF No 17150N) bir parçası olarak, Bönnigheim'da Hohenstein Enstitüsü’ndeki ve Aachen İnteraktif Malzemeler (DWI) için Leibnitz Enstitüsü’ndeki bilim adamları, yün ve yün içeren diğer tekstiller için antimikrobiyal işlemi geliştirmiştir. As part of an IGF research project (AiF No. 17150N), scientists at the Hohenstein Institute in Bönnigheim and the Leibnitz Institute for Interactive Materials (DWI) in Aachen have developed an antimicrobial treatment for wool and other textiles containing wool. Bugün, piyasada bulunan antimikrobiyal işleme maddelerinin çoğu, pamuk, poliester, poliamid ve bu liflerin karışımları üzerinde çok etkilidir. Buna karşın, antimikrobiyal malzemeler, yün ve yün içeren karışık lifler üzerinde ya genellikle tümünde etkili değildir ya da sadece sınırlı bir ölçüde etkilidir. Hal böyleyken, bir antimikrobiyal koruyucu işlem burada istek uyandırıcı olacaktır, çünkü yün içeren tekstiller, genellikle yün liflerinin keçeleşme eğilimi nedeniyle diğer liflerden yapılmış tekstillerden daha az sıklıkla yıkanmaktadır. Özellikle açık hava ve spor sektörlerinde, yün bugünlerde gerçek bir rönesans yaşıyor, bu yüzden Hohenstein Enstitüsü Proje Lideri Mihaela Szegedi, bunu, SA/TSA asıltılı kompleksin üretilmesi: a) Aşama 2 (CaCI2 çözeltisine eklenen damlalar) b) İzole edilmiş SA/TSA (1:10) filtrat. Producing an SA/TSA colloidal complex: a) Stage 2 (adding drops of CaCl2 solution) b) Isolated SA/TSA (1:10) filtrate. 106 www.tekstilteknoloji.com.tr tekstilteknoloji_ocak1_Tekstil Subat 1/15/15 3:44 PM Page 107 FIBER YARN ELYAF İPLİK söz konusu yenilikçi tekstil apresi için özellikle çekici bir uygulama alanı olarak görüyor: "Farklı antimikrobiyal malzemeleri ve teknolojilerin kullanımını birleştirerek, geniş bir etkinlik yelpazesi elde ettik. Bu, özellikle yün içeren yüksek kaliteli fonksiyonel tekstil üreticilerinin çıkarlarına olacak. Ancak, bunu aynı zamanda yünden veya yün içeren karışık kumaşlardan yapılmış klasik iş kıyafetleri veya tayyörlerin yanı sıra ev tekstili veya döşemelik kumaşlar için de büyük bir potansiyel olarak görüyoruz." En iyi formülasyonu bulmak için, araştırmacılar iyonik biyopolimerler, katyonik polielektrolitler, gümüş ve çinko gibi malzemeler ve tabaka- tabaka kaplama gibi teknolojilerin birleştirilmiş kullanımı üzerinde çalıştılar. İki araştırma kurumu, iki farklı yaklaşımı paralel olarak Hohenstein izledi. Enstitüsünde, araştırmacılar sulu bir dağılım ortamında karışım maddelerinin asıltılı dağılımının (asıltı kompleksi) üretilmesi üzerine yoğunlaşmışlardır. Bu, antimikrobik partiküllerin Gümüş asıltı ve SA/TSA kompleksi ile işlenen yünlü test kumaşı: (1nm < boyut > 1μm) iki asitlenmiş(solda), işlenmemiş (ortada), keçeleşmemiş (sağda). maddeden oluşan asıltısının Woollen test fabric treated with silver colloid and SA/TSA complex: ne olduğudur: iyonik biyopo- pickled(left), untreated (middle), felt-free (right). limer alginat (SA) ve bir silan quat (Katyonik tetra oktadesil silikon amonyum bileşiği (TSA)) türü. Hohenstein Enstitüsü’ndeki uzmanlar, iki bileşen, SA:TSA konsantrasyonu için en iyi oranı ve ultra-ince tabakaların tekstil malzemesine uygulanmasının ve sabitlenmesinin en iyi yolunun nasıl bulunacağını çözdüler. DWI, poliamin ve gümüş koloidlerden yapılan hidrojel kaplamayı geliştirdi ve saf yünlü kumaş ve lif karışımlarının işlenmesinde doğal durumunda üretilen gümüş salım tabakaların etkinliğini araştırdı. Farklı SA: TSA % ağırlık oranlarından farklı koloid kompleksini üretmek için iki aşamalı bir jel çapraz bağlanma reaksiyonunu takiben, SA/TSA koloid kompleksinin antimikrobiyal etkinliği araştırılmıştır. Lif malzemeler ile etkileşim, zeta potansiyelini ölçme yoluyla test edilmiş ve yıkama kalıcılığını artırmak için ön prototip optimize edilmiştir. Kurutma/ sabitlemeyi takiben, yüksek sıcaklık çektirme ve soğuk bekletme yöntemi gibi uygulama teknolojilerini kullanarak, değişken poliamin hidrojel katmanları, gümüş koloid ve polielektrolit katmanları (SA, TSA) uygulanmış ve etkinlik aralığı farklı değerlendirme matrisleri kullanılarak her iki araştırma merkezinde de değerlendirilmiştir. www.tekstilteknoloji.com.tr / 107 tekstilteknoloji_ocak1_Tekstil Subat 1/15/15 3:44 PM Page 108 ELYAF İPLİK FIBER YARN Gram-pozitif ve Gram-negatif biyoindikatörlere karşı 5-25 yıkama döngüsünden sonra (ev içi yıkama, 40°C) sonra asıltılı tabakaları içeren (çinko, SA/TSA kompleksi) içeren işlemelerin anti mikrobik etkinlikleri. Antimicrobial effectiveness of treatments consisting of colloidal layers (zinc, SA/TSA complex) after 5-25 wash cycles (domestic wash, 40°C) against Gram-positive and Gram-negative bioindicators. Testler, iki aktif bileşenin (gümüş iyonlar ve Si-quatlar) birleştirilerek yün üzerindeki mikroorganizmaların (bakteri ve mantarlar) büyümesinin yün ve polyester karışımları üzerinde büyük ölçüde azaltılabildiğini gösterdi. Gümüş salım tabakaların (Ag/ poliamin), polielektrolit (SA) ve Si-quat tabakaların (TSA) uygulanması, sinerjistik bir etkiye sahip bir apre ile sonuçlanmıştır. Gümüş salım tabakalara ve alternatif polielektrolit tabakalarına dayanan birleştirilmiş işlemin dezavantajları, renginin değişmesi ve sınırlı yıkama kalıcılığıdır. Araştırma projesinde, asıltı komplekslerine dayanan bir işleme, yün, WO ve PET lif karışımları için özel olarak ilk kez geliştirildi. Sol-jel kaplama üzerine asıltılı çinko piritiyon formülasyonu ile birlikte SA/TSA kompleksinin (1:2 oranında) asıltılı tabakasını uygulayarak, 25 yıkama devrinden sonra bile güçlü bir antimikrobiyal etki elde edildi. Burada, aynı zamanda, yıkama kalıcılığına ilaveten, bakteri ve mantarlara karşı etkililiğin daha geniş bir spektrumu, iki aktif bileşenin birleşiminin sonucu olarak dikkate alındı. Gram-pozitif ve Gram-negatif biyoendikatörlerine karşı etkililiğinin yük- Yünlü tekstiller, keçeleşme eğilimleri nedeniyle diğer liflerden üretilenlerden daha az sıklıkla yıkanmaktadır. Bu yüzden, antimikrobik sek oranda TSA ile artırılabi- işleme, örneğin yünden yapılan iş takımlarında çok kullanışlı olabilir. leceği bulunmuştur. Dinamik Woollen textiles are washed less frequently than those made of other fibres because of their felting tendency. For that reason, an ışık saçılımı (DLS) ve ATR-IR antimicrobial treatment can be very useful, for example on a business spektroskopisi ile analiz, suit made of wool. TSA silan guat bileşenleri ile anyonik polielektrolit SA etkileşiminin, elektrostatik etkileşimin bir sonucu olarak asıltılı 108 www.tekstilteknoloji.com.tr tekstilteknoloji_ocak1_Tekstil Subat 1/15/15 3:44 PM Page 109 FIBER YARN ELYAF İPLİK yapılar (miseller) veya silseskioksan oligomerlerin oluşumuna yol açtığını gösterir. Çektirme yönteminde sulu SA / TSA kompleksi ve koloid gümüş veya fular yönteminde ticari çinko bazlı asıltıların kullanımının birleştirilmesi, yün içeren ürünler için geniş etkinlik yelpazesine ve mükemmel hijyen korumasına yol açar. Bu, hayvansal protein liflerine dayanan ürünlerin mantar, yosun ve bakterilere karşı korunabilmesi demektir. Sık sık neme maruz kalan yünlü tekstiller, bu işlem ile aynı zamanda küf ve çürüme gibi malzeme hasarlarından da korunabilir. Yüksek yün lif içerikli tekstiller için sinerjistik işlemenin bu türünün, tekstil üreticileri (ev tekstili, döşemelik malzemeler) yalıtım üreticileri, çorap üreticileri ve diğer kumaş üreticilerine büyük yararı olabilir. Ürün yelpazesi yünlü lif karışımlarını (araba koltukları) içeren teknik tekstil sektöründeki firmalar da, antimikrobiyal korumanın avantajlarından yararlanma imkânına sahip olacaklardır. Kullanılan özel formülasyonlar, hali hazırda AB Biyosidal Ürünler Yönetmeliği kapsamında lisanslıdır ve bu nedenle tekstil terbiye firmaları ile birleştirilmiş bir işlem (sulu asıltılı dağılımlara dayanan) olarak kullanılabilir. Farklı antimikrobik maddeler ve teknolojilerin kullanımını birleştirerek, bilim adamları yaygın şekilde etkili olan antimikrobik işlemenin elde edilmesini başardılar. By combining the use of different antimicrobial substances and technologies, the scientists were able to achieve an antimicrobial treatment that was widely effective. www.tekstilteknoloji.com.tr / 109
© Copyright 2024 Paperzz
