BMT104_03_Deney_3 - Düzce Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği

T.C.
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ
TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
BMT104
ELEKTRONİK DEVRELER DERSİ
LABORATUVAR UYGULAMALARI
DENEY NO:3
TAM DALGA VE YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ DEVRELERİ
Laboratuvar Grup No
:
Hazırlayanlar
:..................................
..................................
..................................
Deney Tarihi
: . . . . . / . . . . / 2014
Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ
Arş. Gör. M. Enes BAYRAKDAR
Arş. Gör. Sümeyye KALE
2014
BMT103 Elektronik Devreler Dersi Laboratuvarı
Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ
Deney No:3
TAM DALGA VE YARIM DALGA DOĞRULTMAÇ DEVRELERİ
Amaç
Diyotlarla yapılan tam dalga ve yarım dalga doğrultmaç devrelerinin incelenmesi ve çalışma prensiplerinin
anlaşılması.
Teorik Bilgi
Alternatif gerilimin doğru gerilime dönüştürülmesi işlemine doğrultma ve bu işlemi yapan devrelere de
doğrultucu adı verilmektedir. Doğrultma işlemi için diyotlardan faydalanılmaktadır.
Doğrultma işlemi yarım dalga veya tam dalga olarak gerçekleştirilebilmektedir. Yarım dalga doğrultmada
çıkış sinyalinin dalga şekli sadece giriş sinyalinin bir fazında yani + veya – alternansında görünürken, tam
dalgada bu her iki alternansta da görülmektedir. Tam dalga doğrultma işlemi de iki ana başlık altında
incelenebilir, bunlar orta uçlu simetrik çıkışlara sahip transformatör ve iki diyot kullanılarak yapılan tam
dalga doğrultma ve dört diyot kullanılarak yapılan köprü tipi doğrultma devreleridir. Bu deneyde yarım
dalga ve dört diyot kullanılarak yapılan köprü tipi tam doğrultma devreleri incelenecektir.
Yarım dalga doğrultma devresinin çıkışında ölçülen DC çıkış gerilimi
formülü ile hesaplanabilir.
Tam dalgada ise
olarak bulunabilir.
2
BMT103 Elektronik Devreler Dersi Laboratuvarı
Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ
Deney No:3
Yarım Dalga Doğrultucu
İki Diyotlu Tam Dalga Doğrultucu
İki Diyotlu Tam Dalga Doğrultucu
Köprü Tipi Tam Dalga Doğrultucu
3
BMT103 Elektronik Devreler Dersi Laboratuvarı
Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ
Deney No:3
Ön Çalışma
Deney adımlarını Proteus ISIS programında gerçekleştiriniz. Proteus ISIS programından istenen ekran
görüntülerini (sinyal jeneratörü ve osiloskop ekran görüntüleri), VOLTS/DIV ve TIME/DIV değerlerini elde
ederek çıktı alınız ve ön çalışma raporlarınızı deney sırasında mutlaka yanınızda bulundurunuz.
Dikkat! Lütfen sinyal jeneratörünü ve osiloskobu ISIS programındaki devrelerinize doğru şekilde bağlayınız.
NOT: Ön çalışma raporu olmayanlar deneye alınmayacaktır.
DENEYDE KULLANILACAK CİHAZLAR VE MALZEMELER:
Laboratuvarda Mevcut Olanlar
Alınması Gereken Malzemeler
1. AC Güç Kaynağı
1. Breadboard
2. Osiloskop
2. Montaj kablosu
3. Direnç (10 KΩ, 3 Adet)
4. Diyot (1N4001, 5 Adet)
4
BMT103 Elektronik Devreler Dersi Laboratuvarı
Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ
Deney No:3
Deneyin Yapılışı
1. Şekil-1’de görülen yarım dalga doğrultma devresini Breadboard üzerine kurunuz.
Şekil-1
2. Sinyal jeneratöründen 50 Hz ve 8 Vpp sinyal üreterek devreye şekildeki gibi bağlayınız.
3. Osiloskobun 1. kanalını devrenin giriş uçları arasına, 2. Kanalını da çıkış uçlarına bağlayarak, giriş ve
çıkış dalga şekillerini Şekil-2 üzerine çiziniz. Şekiller üzerinde zaman ve gerilim değerlerini ayarlayıp,
yazınız.
4.
Sorular ve yorum bölümündeki ilk soru için değerlendirme yapınız.
Şekil 2. İşlem basamağı 3 verileri için osiloskop ekranı
5
BMT103 Elektronik Devreler Dersi Laboratuvarı
Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ
Deney No:3
5. Şekil-3’te görülen köprü tipi tam dalga doğrultma devresini Breadboard üzerine kurunuz.
Şekil-3
6. Sinyal jeneratöründen 50 Hz ve 8 Vpp sinyal üreterek devreye şekildeki gibi bağlayınız.
7. Osiloskobun 1. kanalını devrenin giriş uçları arasına, 2. Kanalını da çıkış uçlarına bağlayarak, giriş ve
çıkış dalga şekillerini Şekil-4 üzerine çiziniz. Şekiller üzerinde zaman ve gerilim değerlerini ayarlayıp,
yazınız.
8. Sorular ve yorum bölümündeki ilk soru için değerlendirme yapınız.
Şekil 4. İşlem basamağı 7 verileri için osiloskop ekranı
6
BMT103 Elektronik Devreler Dersi Laboratuvarı
Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ
Deney No:3
SORULAR-YORUM
1. Her iki doğrultma devresi için de giriş sinyalinin maksimum genlik değeri ile çıkış sinyalinin maksimum
genlik değerini karşılaştırınız. Eğer arada fark var ise nedenini açıklayınız.
2. Tam ve yarım dalga doğrultma devrelerinin avantaj ve dezavantajlarını kısaca açıklayınız.
Laboratuvar Sorumlusunun Onayı:
7