XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu 2-5 Nisan 2014 HAVA SICAKLIK VE NEMİNDEKİ DEĞİŞİMLER NEDENİYLE BAZI DOKUMA KUMAŞLARIN HAVA GEÇİRGENLİĞİNDEKİ VARYASYONLAR Lubos Hes, Vladimir Bajzik, Technical University of Liberec, Faculty of Textile Engineering, Liberec, Studentská 2, 46117, Liberec, Çek Cumhuriyeti [email protected] Hava geçirgenliği özellikle motosiklet ve kayak sporları gibi rüzgâra karşı koruyuculuğun gerekli olduğu ve düşük geçirgenliğin istenildiği giysilerde giyim konforunu etkileyen temel tekstil özelliklerinden bir tanesidir. Diğer taraftan yazlık giysilerin havalandırarak ısı transferini artırmak için yeterli hava geçirgenliği olmalıdır. Hava geçirgenliği esasta kumaş gözenekliliği, kalınlığı ve uzay geometrisindeki gözeneklere bağlıdır. Dokuma kumaşlarda esas rolü kalınlık ve konstrüksiyon oynamaktadır, bunlardan ikincisi doku ve iplik tipi, iplik doğrusal yoğunluğu, atkı/çözgü sıklığı, bitim işlemleri ve diğer faktörlere bağlıdır. İfade edilen kumaş özelliklerinin öneminden dolayı son yıllarda bahsedilen özelliklerin kumaşların hava geçirgenliğine etkisinin teorik ve deneysel analizine ait pek çok yayın yapılmıştır [1- 3]. Ancak çalışmaların pek çoğu standart laboratuvar şartlarındaki kumaş hava geçirgenliğine değinmektedir, fakat gerçekte kumaşlar farklı klima şartlarında kullanılmaktadır. Bakınız [4, 5]. Çalışmamızın amacı pamuk, poliester ve polipropilenden üretilmiş 6 farklı kumaşta hava sıcaklık ve neminin kumaş hava geçirgenliğine etkisini araştırmaktı. Kumaşlardan 4 tanesi birim alan kütlesi yaklaşık 160 g/m2, atkı ve çözgü sıklıkları 108 tel /cm olan düz dokuma, diğer kumaşlardan birisi 400 g/m2 ağırlığında denim ve diğeri 180 g/m2 PES süprem kumaş idi. Atkı ve çözgü olarak aynı numarada 45 tex inceliğinde iplikler kullanılmıştır. Hava geçirgenliği testleri FX 3300 I Hava Geçirgenliği Test (Textest Instruments) cihazında 100 Pa basınçta yapıldı. Hava emiş kafası esnek geniş bir tüple farklı sıcaklık ve nem sağlayan iklimlendirme kabini Voetsch cihazına bağlandı. (Bakınız Şekil 1). Kabinden cihaza hava akışı sırasında sıcaklık ve nemdeki değişimleri elimine etmek için FX 3300 cihazına hassas sıcaklık ve nem sensörü yerleştirildi. Sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirildi ve doğrusal regresyonlar grafik olarak verildi. Şekil 1. Sıcak ve nemli hava kaynağı VOETSCH, hava geçirgenliği test cihazı FX 3300, hava sıcaklığı ve nem ölçümü yapan AHLBORN‘ dan oluşan ölçüm düzeneği 241 XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu 2-5 Nisan 2014 Hava geçirgenliği [l/m2/s] Şekil 2. POP dokuma kumaşlarda sıcaklık ve nemin (yatay eksende % olarak verilmiştir) hava geçirgenliğine etkisi Hava geçirgenliği [l/m2/s]. Şekil 3. Pamuk dokuma kumaşlarda sıcaklık ve nemin (yatay eksende % olarak verilmiştir) hava geçirgenliğine etkisi Hava geçirgenliği [l/m2/s] Şekil 4. Poliester dokuma kumaşlarda sıcaklık ve nemin (yatay eksende % olarak verilmiştir) hava geçirgenliğine etkisi Denemeler her durumda hava nem ve sıcaklığı arttıkça hava geçirgenliğinin azaldığını göstermiştir. Hidrofob POP kumaşlarda nemin etkisi en azdır. Bu durum, en fazla şişen hidrofil pamuklu kumaşların tersine bu kumaşların en az şişmesi ile açıklanabilir. 242 XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu 2-5 Nisan 2014 KAYNAKLAR [1] OGULAVA R.T.: Air permeability of Woven Fabrics J.TaTM Vol.3, No. 2, pp. 1 – 10, 2006 [2] ZUPIN Z., HLADNIK A., DIMITROVSKI K.: Prediction of one-layer woven fabrics air permeability using porosity parameters. Text. Res. J.. Vol. 82, No. 2, pp.. 117-128. [3] HALEEM N. et al.: Predicting the Air Permeability of PES / Cotton woven fabrics. Fibers and Polymers Vol. 4, No.7, pp- 1172 – 1178, 2013. [4] GIBSON P., CHARMCHI M.: Modeling convection / diffusion processes in porous textiles with inclusion of humidity-dependent air permeability. Heat and Mass Transfer, Vol. 3, No. 2, pp. 709 – 724, 2006. [5] MATYAS M.: MSc Thesis, Technical University of Liberec, June 2013. 243
© Copyright 2024 Paperzz
