8.2.3. Storie İndex PE = 0.7(AxBxCxX)+VE+KE = 0.7TE+VE+KE PE: A: B: C: X: TE: VE: KE: (Eşitlik 8.1.) (Eşitlik 8.2.) Parsel endeksi Toprak derinliği ve profil grubu Üst toprak bünyesi Eğim Diğer faktörler A, B, C ve X in çarpımı ile hesaplanan toprak endeksi Verimlilik indeksi Konum indeksi Hesaplanan parsel endeksine göre parsellerin dereceleri çizelge 8.1 ile belirtilir. Çizelge 8.1. Parsel endeksine göre parsellerin dereceleri Parsel Derecesi Parsel Endeksi 1 91-100 2 81-90 3 71-80 4 61-70 5 51-60 6 41-50 7 31-40 8 21-30 9 11-20 10 0-10 8.2.3.1. Toprak derinliği ve profil grubu (A) Parselin ortalama toprak derinliğine göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak değerler çizelge 8.2.’de verilmiştir. Çizelge 8.2. Parselin ortalama toprak derinliğine göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak puanları Toprak Derinliği (cm) 12191-120 61-90 31-60 0-30 Puanı 91-100 71-90 51-70 31-50 5-30 8.2.3.2. Üst toprak bünyesi (B) Yapılan analizler sonucu belirlenen parsel bünye sınıfına göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak değerler çizelge 8.3.’de verilmiştir. Çizelge 8.3. Bünye sınıfına göre araziye verilecek puanlar Bünye Sınıfı Orta bünyeli (tınlı) İnce veya ağır bünyeli (killi) Kaba veya hafif bünyeli (kumlu) Çok kaba bünyeli Puanı 90-100 80 65-75 50 Arazi yüzeyinin çakıllı veya taşlı olması durumunda yukarıda verilen puanlardan 5-20 puan düşürülmelidir (Çizelge 8.4). Çizelge 8.4. Arazi yüzeyinin çalkı veya taş ile kaplı olması durumunda düşülecek puanlar Taşlılık durumu Hafif Orta Çok Arazi yüzeyinin taş-çakıl ile kaplı miktarı (%) % 2-10 % 10-50 % 50-90 Düşülecek puan 5 10 20 8.2.3.3. Arazinin eğimi (C) Topografik harita veya arazide yapılan ölçümlerinden saptanan arazi eğimine göre derecelendirme işleminde dikkate alınacak değerler çizelge 8.5.’de verilmiştir. Çizelge 8.5. Arazi eğimine göre araziye verilecek puanlar Eğim durumu Düz Hafif eğimli Orta eğimli Çok eğimli Dik Çok dik Eğim (%) 0-2 3-8 9-15 16-30 30-45 46- Puan 100 95-100 80-95 70-80 30-50 10-30 8.2.3.4. Diğer faktörler (X) Toprak verimliliğine etkili diğer faktörler drenaj durumu, erozyon derecesi, sodyumluluk, tuzluluk, pH ve mikrorelieftir. Bu faktörlere göre verilecek puanlar çizelge 8.6.-8.9’da belirtilmiştir. Çizelge 8.6. Drenaj durumuna göre araziye verilecek puanlar Drenaj durumu İyi Yetersiz Kötü 2 Puanı 100 80 60 Çizelge 8.7. Erozyon durumuna göre araziye verilecek puanlar Erozyon derecesi Yok veya hafif Orta Şiddetli Orta şiddetli Puanı 100 90 80 50 Çizelge 8.8. Değişebilir sodyum durumuna göre araziye verilecek puanlar Değişebilir sodyum (%) 0-15 ve pH>8.5 20-30 30-35 40-45 Puan 80 65-75 45-55 30-40 Çizelge 8.9. Tuzluluk durumuna göre araziye verilecek puanlar Tuzluluk Tuzsuz Hafif Orta Şiddetli Eriyebilir tuz (%) 0-0.15 0.16-0.35 0.36-0.65 0.66- Puan 100 80-90 50-70 5-30 8.2.3.5. Toprak endeksi Yukarıda açıklanan toprak katmanının derinliği (A), üst toprağın bünyesi (B), parselin eğimi (C) ve toprağın kullanılabilirliliği - verimine etkili diğer faktörler (X) olan drenaj, erozyon, sodyumluluk ve tuzluluğun birlikte değerlendirilmesiyle toprak endeksi değeri elde edilir. Arazi ve laboratuar da yapılan ölçüm ve analizler sonucu belirlenen A, B, C ve X puanlarının çarpımı ile elde edilen toprak endeksi değeri 0 –100 arasında değişir. 8.2.3.6. Verimlilik endeksi Proje alanında geçmiş yıllardaki bitkisel üretimdeki verimliliğe göre iyi, orta ve kötü verimli en az birer örnek parsel seçilir. Toplulaştırma alanındaki diğer parseller verim yönünden örnek parsellerle karşılaştırılarak 0 ile 10 puan arasında verimlilik puanı belirlenir. 8.2.3.7. Konum endeksi Arazinin değeri toprak, topografya ve kimyasal özelliklerinin yanı sıra konumundan (köye yakınlığı gibi) kaynaklanan nedenlerle artabilir. 0 ile 20 puan arasında değişebilen konum endeksi; parselin işletme merkezine (veya köye), pazara yakınlığına, bu noktalarla ulaşım kolaylığına, iskan veya mücavir alan içinde bulunmasına, enerji hatlarına ulaşabilirliğine göre değerlendirilir. Bu özellikler bir dairenin merkezi olarak kabul edilir ve merkeze en yakın parsellere 20 puan verilirken belirli aralıklarla çizilen dıştaki dairelerin içindeki parsellere sıfıra kadar azalan miktarda konum puanı verilir. 3 Sayısal örnek 1: Toplulaştırma projesi yürütülen 5500 da alanda bulunan toplam 12 adet parselin endeks ve alan değerleri çizelge 8.10.’da verilmiştir. Bu değerler esas alınarak her bir derecenin ortalama endeksi çizelge 8.11.’de, bu değerlerin birbirine oranlanmasıyla elde edilen derece dönüşüm katsayıları çizelge 8.12.’de verilmiştir. Çizelge 8.10. Toplulaştırma projesi yürütülen alanda bulunan parsellerin endeks değerleri Parsel no 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Toplam Parsel derecesi 1 2 3 4 5 6 7 Parsel endeksi 93 86 80 77 69 62 58 55 53 47 45 34 Parsel alanı (da) 530 375 180 410 640 110 565 540 470 770 320 590 5500 Çizelge 8.11. Derecelerin ortalama endeksleri Parsel no Parsel derecesi Parsel endeksi Parsel alanı (da) Alan ağırlıklı endeks değeri 1 1 93 530 2 2 86 375 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 3 80 77 69 62 58 55 53 47 45 34 180 410 640 110 565 540 470 770 320 590 93x530 = 93 530 86x375 = 86 375 80x180 + 77x410 = 78 180 + 410 69x640 + 62 x110 = 68 640 + 110 58x565 + 55x540 + 53x470 = 55 565 + 540 + 470 4 5 6 7 4 ortalama 47x770 + 45x320 = 46 770 + 320 34x590 = 34 590 Çizelge 8.12. Derece dönüşüm katsayıları Parsel Derecesi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1.00 0.924731 0.838710 0.731183 0.591398 0.494624 0.365591 ---- 2 1.081395 1.00 0.906977 0.790698 0.639535 0.534884 0.395349 ---- 3 1.192308 1.102564 1.00 0.871795 0.705128 0.589744 0.435897 ---- 4 1.367647 1.264706 1.147059 1.00 0.808824 0.676471 0.500000 ---- 5 1.690909 1.563636 1.418182 1.236364 1.00 0.836364 0.618182 ---- 6 2.021739 1.869565 1.695652 1.478261 1.195652 1.00 0.739130 ---- 7 2.735294 2.529412 2.294118 2.000000 1.617647 1.352941 1.00 ---- 8 ----------- 9 ----------- 10 ----------- Bu durumda derece esasına göre dağıtım yapılırsa; a) 4 nolu (77 parsel endeksine sahip 410 da büyüklüğündeki 3. derece arazi) parselin sahibine; 1. derecede 410x0.838710=343.87 da veya 5. derecede 410x1.418182=581.45 da veya 7. derecede 410x2.294118=939.38 da arazi verilebilir. b) 3 ve 6 nolu parselin sahibi olan kişiye ise 1. derecede 180x0.838710 + 110x0.731183=231.40 da veya 3. derecede 180x1.00 + 110x0.871795=275.90 da veya 5. derecede 180x1.418182 + 110x1.236364=391.27 da arazi verilebilir. Arazi sahiplerine yeniden dağıtım sırasında daha iyi dereceli ama daha az veya daha kötü dereceli ama daha fazla arazi verileceği aşikardır. Sayısal örnek 2: Yukarıda verilen örnekte 4 nolu parselin sahibi olan kişinin arazi toplam değer sayısı İDS= 77 x410 = 315.7 olarak bulunur. 100 Yeniden dağıtım sırasında bu malike; 93 parsel endeksli 1. derece araziden A = 100 100 xIDS = x315.7 = 339.46 da veya 93 PE 55 parsel endeksli 5. derece araziden A = 100 100 xIDS = x315.7 = 574.00 da veya 55 PE 34 parsel endeksli 7. derece araziden A = 100 100 xIDS = x315.7 = 928.53 da arazi verilebilir. PE 34 5 Sayısal örnek 3: Yukarıda verilen örnekte 3 ve 6 nolu parselin sahibi olan kişinin arazilerinin toplam değer sayısı İDS= 80 62 x180 + x110 = 212.2 olarak bulunur. 100 100 Yeniden dağıtım sırasında bu malike; 93 parsel endeksli 1. derece araziden A = 100 100 xIDS = x212.2 = 228.17 da veya PE 93 77 parsel endeksli 3. derece araziden A = 100 100 xIDS = x212.2 = 275.58 da veya PE 77 55 parsel endeksli 5. derece araziden A = 100 100 xIDS = x212.2 = 385.82 da arazi verilebilir. PE 55 6
© Copyright 2024 Paperzz
