Meyve suyu imalatı iş planı örnekleri

BR
% Ü
10 K
0 SE
KO L
SG UZ
EB MA
05 G NL
34 İRİ AR
w 70 ŞİM I D
w 6 C A
w
.is 55 İ İ NIŞ
pl 17 Ş P M
an 0 L A
io 43 AN NL
rn 2
I
ek 2 I H K G
le 15 AZ Ü
ri. 1 I V
co 1 RL EN
m 02 A C
TM E
AK Sİ
İL
İÇ E
İN
MEYVE SULARI Hazırlayan Nilüfer YILMAZ 2011 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
MEYVE SULARI Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları Ürün Adı Portakal Suyu (Dondurulmuş) GTİP No 200911 200912,200919 Greyfurt Suyu 200921,200929 Diğer Turunçgil Suları 200931,200939 Ananas Suyu 200941,200949 BR
% Ü
10 K
0 SE
KO L
SG UZ
EB MA
05 G NL
34 İRİ AR
w 70 ŞİM I D
w 6 C A
w
.is 55 İ İ NIŞ
pl 17 Ş P M
an 0 L A
io 43 AN NL
rn 2
I
ek 2 I H K G
le 15 AZ Ü
ri. 1 I V
co 1 RL EN
m 02 A C
TM E
AK Sİ
İL
İÇ E
İN
Diğer Portakal Suları Domates Suyu 200950 Üzüm Suyu 200961,200969 Elma Suyu 200971,200979 Diğer Meyve /Sebze Suları 200980 Karışık Meyve/Sebze Suları 200990 Kaynak: Gümrükler Genel Müdürlüğü Web Sayfası, http://www.gumrukler.gov.tr TÜRKİYE'DE ÜRETİM Ülkemizde meyve suyu üretimi 1960’lı yılların sonlarında başlamıştır. Yıllar içinde teknolojik gelişmeler yakından takip edilmiş ve ürün çeşitlendirmesine gidilmiştir. İç pazarda özellikle şeftali, vişne, kayısı ve karışık meyve nektarları tüketilmekte iken, ihracatta ağırlıklı olarak elma suları önem kazanmıştır. Ancak son yıllarda değişen eğilimler doğrultusunda iç pazarda elma, nar, domates ve üzüm suyuna ve özellikle % 100 meyve suyuna olan talebin artması bu ürünleri de iç pazarda kayda değer bir konuma getirmiştir. MEYED (Meyve Suyu Endüstrisi Derneği) verilerine göre meyve suyuna işlenen meyve miktarı 2000 yılında 433 bin ton iken, 2007 yılında 737 bin tona çıkmış (%70 artış) ve 2008 yılında ise 771 bin tona yükselmiştir. Aynı zamanda var olan meyve çeşitlerine ek olarak ayva, havuç (siyah ve sarı) ve çilek de meyve suyuna işlenen meyveler arasında yer almıştır. Ancak meyve suyuna işlenen meyve çeşidi ve miktarı artmasına rağmen meyve üretim artış oranı yetersizdir (2002­2008 dönemi % 9,1). Meyve suyuna işlenen meyveler ve 2008 yılındaki payları şu şekildedir: % 43,3 elma, % 15,4 şeftali, % 7,1 vişne, % 6,4 nar, % 8,3 portakal, % 9,7 kayısı, % 3,9 havuç, % 2,2 üzüm ve % 3,7 diğer meyve ve sebzelerdir. MEYED (Meyve Suyu Endüstrisi Derneği) verilerine göre konsantre ve püre üretimi 2000­ 2008 yılları arasında % 142 oranında artış göstererek 107 bin tondan 259 bin tona ulaşmıştır. 2008 yılı toplam konsantre üretimi 74,3 bin ton ve püre üretimi 184,3 bin ton olmuştur. Meyve suyu vb. içecek üretimi ise 821 milyon litreye ulaşmıştır. 2008 yılında üretilen içeceklerin % 64’i meyve nektarı, % 22’i aromalı içecekler, % 9’i meyve suyu ve % 5’i meyve içeceğidir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2011 TÜRKİYE'NİN İHRACATI Türkiye, sahip olduğu ekolojik yapısı ve üretim alanı itibariyle yaş meyve üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden biri konumundadır. Bu durum, Türk meyve suyu sektörü için de önemli avantajlar sağlamaktadır. BR
% Ü
10 K
0 SE
KO L
SG UZ
EB MA
05 G NL
34 İRİ AR
w 70 ŞİM I D
w 6 C A
w
.is 55 İ İ NIŞ
pl 17 Ş P M
an 0 L A
io 43 AN NL
rn 2
I
ek 2 I H K G
le 15 AZ Ü
ri. 1 I V
co 1 RL EN
m 02 A C
TM E
AK Sİ
İL
İÇ E
İN
Türkiye’nin meyve suyu ihracatı 1970 yılında 6 ton gibi sembolik bir miktarla başlamış ve 2010 yılı ihracatımız ise 174 milyon dolar ve 111 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Meyve suları daha çok, paketleme ve nakliye aşamasındaki avantajları nedeniyle konsantre olarak ihraç edilmektedir (Tablo 2). Tablo 2. Tür kiye’nin Yıllar İtibariyle Meyve Suyu ve Konsantresi İhracatı (Miktar: ton, Değer: bin dolar) Ürün Adı Elma suyu (diğerleri) Diğer meyve ve sebzelerin suyu Karışık haldeki meyve ve sebze suları Elma suyu (brix değeri 20'den az) Diğer turunçgil suyu (brix değeri 20'den az) Portakal suyu (dondurulmamış; brixs değeri 20'den az) Diğer turunçgil suyu (brix değeri 20'den fazla) Portakal suyu (diğer hallerde) Ananas suyu (brix değeri 20'den az) Üzüm suyu (diğerleri) Üzüm suyu (brix değeri 30'dan az) Domates suyu Portakal suyu (dondurulmuş) Diğer greyfurt suları Greyfurt suyu (brixs değeri 20'den az) Ananas suyu (diğerleri) Toplam 2008 Miktar Değer 20.260 42.483 23.657 70.258 5.698 5.106 3.305 2.218 2.792 2.586 3.137 2.519 666 647 2.556 2.115 945 624 1.158 1.129 625 484 1.120 965 70 38 8 8 0 0 68 74 66.065 131.253 2009 Miktar Değer 34.636 36.367 21.608 54.008 5.382 4.947 2.958 1.829 3.391 2.048 1.753 1.188 627 861 1.707 1.258 1.043 695 867 1.001 620 469 958 659 81 50 35 48 0 0 29 41 75.695 105.469 2010 Miktar Değer 58.889 80.617 28.593 75.578 6.346 5.964 3.834 2.355 3.924 2.273 2.445 1.649 1.125 1.586 1.688 1.117 1.244 831 757 613 821 604 1.107 590 416 376 14 19 6 14 6 8 111.215 174.192 Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Sistemi Türkiye’nin meyve suyu ve konsantreleri ihracatında en önemli kalem elma suyudur. Toplam elma suyu ihracatımız 2010 yılında yaklaşık 83 milyon dolardır. Vişne, şeftali, kayısı suları ve sebze suları gibi ürünlerin bulunduğu diğer meyve/ sebze sularının payı değer olarak %43’ tür. Türkiye’nin meyve suyu ihracatında ilk sırada Mersin Serbest Bölge gelmektedir. Söz konusu bölgeden ürünlerin hemen hemen tamamı Avrupa ülkelerine ihraç edilmektedir. Almanya sektördeki en önemli pazarımızdır. Ancak son yıllarda Avrupa Birliği’nin perakende meyve suyu üretim merkezi haline gelen Polonya’ya ihracatımız 2010 yılında bir önceki yıla göre 12 kat artış göstererek 21 milyon dolara ulaşmıştır. Hollanda, Avusturya ve ABD diğer önemli pazarlarımızdır (Tablo 3). Bugün Türkiye’den 140’dan fazla ülkeye meyve suyu ve konsantrelerinin ihraç edildiği görülmektedir.
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2011 Tablo 3. Tür kiye’nin Ülkeler İtibariyle Meyve Suyu ve Konsantresi İhracatı (Miktar: ton, Değer: bin dolar) 2008 Miktar Değer 8.079 21.040 9.929 25.719 516 642 8.220 16.487 937 1.591 4.176 8.905 1.578 4.104 5.593 9.052 1.437 3.282 1.643 4.189 209 818 3.949 3.376 2.581 2.475 0 0 408 944 793 1.572 879 4.050 1.828 6.228 2.170 2.846 629 1.350 2009 Miktar Değer 10.634 24.796 10.568 16.468 2.508 1.734 11.452 12.877 2.346 2.155 4.852 8.015 1.672 4.424 5.543 7.272 739 1.153 1.335 2.090 614 1.255 3.865 2.172 2.270 1.777 97 74 1.649 1.307 1.008 1.458 630 1.392 883 2.196 1.373 2.065 444 969 2010 Miktar Değer 14.628 28.988 15.309 28.952 12.815 21.191 11.692 19.627 4.932 10.380 4.879 9.795 2.124 6.760 6.947 6.359 4.501 6.105 2.213 3.517 850 3.072 5.297 2.811 2.356 1.865 1.796 1.796 1.274 1.789 753 1.704 1.108 1.298 664 1.277 734 1.087 631 1.077 BR
% Ü
10 K
0 SE
KO L
SG UZ
EB MA
05 G NL
34 İRİ AR
w 70 ŞİM I D
w 6 C A
w
.is 55 İ İ NIŞ
pl 17 Ş P M
an 0 L A
io 43 AN NL
rn 2
I
ek 2 I H K G
le 15 AZ Ü
ri. 1 I V
co 1 RL EN
m 02 A C
TM E
AK Sİ
İL
İÇ E
İN
Ülkeler Mersin Serbest Bölge Almanya Polonya Hollanda Avusturya ABD İtalya İngiltere İsrail Fransa Rusya Federasyonu Irak Kuzey Kıbrıs TC. Çek Cumhuriyeti Belçika İspanya Güney Kore Cum. Japonya Azerbaycan­Nahç. Danimarka Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Sistemi TÜRKİYE'NİN İTHALATI Türkiye’nin meyve suyu ve konsantreleri ithalatı 2010 yılında ihracata paralel olarak artış göstermiştir. 2010 yılındaki ithalatımız 23 milyon dolara ulaşmıştır. Bu duruma iç pazarda tüketimi artan portakal suyu ve Çin’den ithal edilen elma suyunun katkısı olmuştur (Tablo 4). Tablo 4. Tür kiye’nin Yıllar İtibariyle Meyve Suyu ve Konsantresi İthalatı (Miktar: ton, Değer: bin dolar) Ürün Adı Portakal suyu (dondurulmuş) Diğer turunçgil suyu (brix değeri 20'den fazla) Elma suyu (diğerleri) Diğer meyve ve sebzelerin suyu Ananas suyu (diğerleri) Portakal suyu (diğer hallerde) Karışık haldeki meyve ve sebze suları Diğer greyfurt suları Üzüm suyu (diğerleri) Üzüm suyu (brix değeri 30'dan az) Elma suyu (brix değeri 20'den az) Domates suyu Portakal suyu (dondurulmamış; brixs değeri 20'den az) Diğer turunçgil suyu (brix değeri 20'den az) 2008 2009 2010 Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer 5.833 15.316 3.648 6.135 4.323 8.583 2.142 4.175 1.875 4.440 1.878 4.253 1.511 2.665 6.010 1.704 10.427 4.199 3.033 6.767 677 1.964 1.744 3.289 464 748 356 760 529 1.114 1.631 3.126 338 628 599 1.067 542 1.960 332 1.004 248 814 110 170 128 161 163 190 1.141 334 75 90 283 113 5 88 5 86 6 86 3 7 16 39 34 37 3 4 1 1 9 7 143 272 22 24 0 1 0 0 0 0 0 0
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2011 Greyfurt suyu (brixs değeri 20'den az) Ananas suyu (brix değeri 20'den az) Toplam 1 2 1 1 0 0 13 15 1 1 0 0 16.576 35.650 13.484 17.037 20.241 23.752 Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Sistemi BR
% Ü
10 K
0 SE
KO L
SG UZ
EB MA
05 G NL
34 İRİ AR
w 70 ŞİM I D
w 6 C A
w
.is 55 İ İ NIŞ
pl 17 Ş P M
an 0 L A
io 43 AN NL
rn 2
I
ek 2 I H K G
le 15 AZ Ü
ri. 1 I V
co 1 RL EN
m 02 A C
TM E
AK Sİ
İL
İÇ E
İN
Türkiye’ye 2010 yılında toplam 40 ülkeden meyve suyu ve konsantresi ithalatı gerçekleştirilmiştir. İsrail, Çin, Brezilya, KKTC ve Hollanda ithalatımızda önde gelen ülkelerdir. İsrail’den turunçgil suyu, Brezilya, KKTC ve Hollanda’dan portakal suyu ithal edilmektedir. Elma suyu üretimimiz iç ve dış talebi karşılayamadığı için Çin’den ithalat yapılmaktadır. (Tablo 5). Tablo 5. Tür kiye’nin Başlıca Ülkeler İtibariyle Meyve Suyu ve Konsantresi İthalatı (Miktar: ton, Değer: bin dolar) Ülkeler İsrail Çin Halk Cumhuriyeti Brezilya Kuzey Kıbrıs TC Hollanda Azerbaycan­ Nahçıvan Arjantin Yunanistan İran Almanya Endonezya ABD İrlanda Fransa Danimarka İngiltere 2008 Miktar Değer 2.216 3.935 919 1.466 5.455 14.309 181 366 1.287 3.667 0 0 880 1.365 1.712 3.966 2.237 1.303 423 1.927 276 402 65 458 87 259 10 94 6 61 6 110 2009 Miktar Değer 1.617 3.280 1.498 1.156 2.806 4.333 681 1.426 804 1.784 2 1 111 538 429 442 4.527 538 133 942 299 575 33 202 79 386 54 367 15 135 9 80 Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Sistemi
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2011 2010 Miktar Değer 2.721 5.174 3.896 3.368 1.825 2.989 1.315 2.937 1.113 2.563 315 979 364 946 936 909 6.837 841 168 634 271 539 32 421 101 372 84 372 13 114 26 110 DÜNYA TİCARETİ Dünya meyve suyu ve konsantresi ihracatında 2009 yılı itibariyle portakal suları (%40) en fazla paya sahiptir. Elma suyu (%16), diğer meyve/sebze suları (%16) ve karışık meyve ve sebze suları (%11) dünya ticaretinde öne çıkan meyve suyu çeşitleridir (Tablo 6). Tablo 6. Ürünler İtibariyle Dünya Meyve Suyu ve Konsantresi İhracatı (bin dolar) 2006 2007 2008 BR
% Ü
10 K
0 SE
KO L
SG UZ
EB MA
05 G NL
34 İRİ AR
w 70 ŞİM I D
w 6 C A
w
.is 55 İ İ NIŞ
pl 17 Ş P M
an 0 L A
io 43 AN NL
rn 2
I
ek 2 I H K G
le 15 AZ Ü
ri. 1 I V
co 1 RL EN
m 02 A C
TM E
AK Sİ
İL
İÇ E
İN
Ürünler Portakal suyu Elma suyu Diğer meyve/sebze suyu Karışık meyve/sebze suyu Üzüm suyu Ananas suyu Diğer turunçgillerin suyu Greyfurt suyu Domates suyu Toplam 4.474.110 5.954.052 1.984.484 2.974.771 1.743.244 2.173.762 1.063.996 1.326.416 590.001 779.921 471.940 494.904 237.332 315.338 249.333 241.008 48.237 52.165 10.862.677 14.312.337 5.820.102 3.075.388 2.377.420 1.546.168 975.307 615.869 489.442 298.632 58.464 15.256.792 2009 4.883.494 1.928.430 1.921.388 1.331.736 744.776 701.786 521.194 259.079 50.214 12.342.097 Kaynak: ITC (International Trade Centre) Trade Map Brezilya, Hollanda, Belçika, ABD, Almanya ve Çin dünyadaki önemli ihracatçılardır. Bu ülkeler, değer olarak dünya meyve suyu ve konsantresi toplam ihracatının yarısından fazlasını gerçekleştirmektedirler. Brezilya tek başına dünya ihracatı içinde % 14’lük paya sahiptir. Brezilya’nın ihraç ürünleri arasında başta dondurulmuş portakal suyu olmak üzere diğer portakal suları, diğer meyve/sebze suları ve elma suyu gelmektedir (Tablo 7). Tablo 7. Ülkeler İtibariyle Dünya Meyve Suyu ve Konsantresi İhracatı (bin dolar) Ülkeler 2006 2007 2008 2009 Brezilya 1.569.567 2.374.045 2.151.783 1.751.828 Hollanda Belçika ABD Almanya Çin İspanya İtalya Polonya Arjantin Tayland Avusturya Meksika Fransa Şili 836.436 1.123.020 894.901 840.885 670.909 517.056 454.652 493.179 257.320 234.268 287.076 163.810 199.585 154.417 1.131.845 1.283.450 996.449 984.417 1.353.325 659.487 597.344 544.501 317.025 235.813 368.515 247.290 238.941 154.761 1.222.525 1.378.324 1.079.658 1.170.239 1.258.656 724.928 714.289 665.364 425.888 295.310 534.980 308.238 282.143 230.804 1.158.475 1.070.316 1.024.056 962.717 762.362 661.645 559.960 439.723 324.686 323.184 300.469 266.987 232.103 181.941 Kaynak: ITC (International Trade Centre) Trade Map
ABD, Almanya, Hollanda ve Belçika dünya ihracatında olduğu kadar ithalatında da önemli bir yere sahiptir. Bu ülkelerin ithalatı daha çok konsantre meyve suları üzerine olmaktadır. ABD ve Almanya dünya ithalatında sırasıyla %12 ve %10’luk payları ve Hollanda ve Fransa %9’luk payları ile büyük ithalatçı konumundadır (Tablo 8). Tablo 8. Ülkeler İtibariyle Dünya Meyve Suyu ve Konsantresi İthalatı (bin dolar) Ülkeler 2007 1.848.717 1.673.296 813.345 1.008.570 914.384 1.081.704 667.262 785.581 381.023 271.732 426.421 294.858 249.002 174.517 176.583 146.168 207.647 139.584 140.789 147.852 2008 2.123.453 1.738.798 1.415.736 1.197.751 1.040.563 1.199.540 688.304 806.014 418.829 313.668 451.097 307.665 261.627 221.372 189.192 126.053 175.782 199.463 160.197 144.348 2009 1.561.749 1.265.891 1.181.098 1.149.602 992.898 898.856 616.358 612.144 314.435 275.949 260.488 232.140 173.912 158.857 157.058 141.137 139.555 136.254 128.966 119.064 BR
% Ü
10 K
0 SE
KO L
SG UZ
EB MA
05 G NL
34 İRİ AR
w 70 ŞİM I D
w 6 C A
w
.is 55 İ İ NIŞ
pl 17 Ş P M
an 0 L A
io 43 AN NL
rn 2
I
ek 2 I H K G
le 15 AZ Ü
ri. 1 I V
co 1 RL EN
m 02 A C
TM E
AK Sİ
İL
İÇ E
İN
ABD Almanya Hollanda Fransa Belçika İngiltere Kanada Japonya Rusya Federasyonu İspanya Avusturya İtalya İrlanda İsveç Avustralya Çin Polonya Danimarka İsviçre Güney Kore 2006 1.228.397 1.369.456 791.746 827.972 652.028 885.616 585.035 631.474 305.533 236.021 280.939 243.409 160.597 133.509 116.860 98.867 134.460 109.912 114.850 117.058 Kaynak: ITC (International Trade Centre) Trade Map
© İGEME ­ İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2011