karbon nanotüp ipliklerle güneş ışığından elektrik enerjisi üreten

XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu
2-5 Nisan 2014
KARBON NANOTÜP İPLİKLERLE GÜNEŞ IŞIĞINDAN ELEKTRİK
ENERJİSİ ÜRETEN FOTOVOLTAİK TEKSTİLLERİN (SOLAR
TEKSTİL) GELİŞTİRİLMESİ
Ö.Göktepe, F. Göktepe
Namık Kemal Üniversitesi, Çorlu Mühendislik Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Çorlu-Tekirdağ, Türkiye
[email protected] veya [email protected]
Günümüzde nüfus ve tüketimle sürekli artan enerji ihtiyacı dünyanın çözmesi gereken
problemlerin başında gelmektedir. İnsanlık, bu sorunu, yaşadığı çevreyi yok etmeden ve
sınırlı kaynakları tüketmeden çözmek zorunda olup, çok sayıda araştırmacı bu konularda
çalışmaktadır. Bu çalışmaların sonucunda, içinde bulunduğumuz 21. Yüzyıl fosil yakıtların,
yerini hızla yenilenebilir temiz enerji kaynaklarına devrettikleri bir çağ olacaktır.
Önerilen bu çalışma, insan yaşamı için elzem iki unsuru- güneş ve tekstili- bir araya getirmek
suretiyle bu sorunun çözümüne katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Böylelikle geliştirilen
fotovoltaik (solar cell) ipliklerden kendi enerjisini kendisi üreten tekstil yüzeyleri imalatı
mümkün olabilecektir. Söz konusu açık ihtiyacı karşılamaya yönelik bazı girişimler
yapılmakla birlikte mevcut uygulamalar katı güneş panellerinin tekstil yüzeylerine
montajından öteye gidememektedir. Bu çalışmada ise eğrilebilir iletken karbon nano tüp
ormanları (MWNT forest) kullanarak özel ve dikkatli bir tasarımla, ışığa duyarlı boya
tekniği ile güneşten elektrik enerjisi üretebilen ve verimlilik değeri %3’ü aşan DSSC özel
iplikler geliştirilmektedir (yarn solar cell). Böylelikle kendi enerjisini üreten tekstil yüzeyleri
gerçek olabilecektir.
Literatür incelendiğinde bu amaca yönelik çalışmaların çok yeni ve sınırlı sayıda olduğu
görülmektedir. Ayrıca çoğunlukla tel vb rijit materyallerle çalışılmış olup, tekstilin ana
özelliği olan dökümlülüğü verecek gerçek ipliklerle yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır.
Öte yandan elde edilen verimlilik değerleri de oldukça düşüktür. Cai ve ark. karbon elektrot
esaslı ipliklerle 1.9% verimlilik değeri elde etmiş, Francis ve ark. ise elektrospun rutil lifler ile
%1.76 verimliliğe ulaşmıştır. Hou ve ark. tarafından fotonat esaslı Ti tel etrafına karbon
elyafı/PEDOT:PSS sarılmış elektrot ile %5.5 verimlilik değerine; Lv ve ark. tarafından yine
Ti tel elektrot ve Pt karşı elektrot ile %5.05 değerine ulaşılmıştır. Yine Lv ve ark. bir başka
çalışmada lif biçimli DSSClerin fotokimyasal performansları üzerine elektrolit yenilemenin
etkisini incelemiştir. Nanotel DSSCler ile Law ve ark. ise %1.5, Chen ve ark. ise KNT esaslı
DSSCler kullanarak %2.94 verimliliğe ulaşmıştır. Sonuç olarak KNT esaslı çalışmalarda elde
edilen en yüksek verimlilik değerinin %2.94 olduğu görülmekte, bu çalışmalar gerçek solar
tekstil üretimi için ciddi bir ihtiyaç ve boşluk bulunduğunu ortaya koymaktadır.
Sunulan çalışma, temel olarak karbon nano tüp ipliklerin üretilmesi, kullanılacak elektrotların
ön işlemlerinin yapılması, güneş hücresinin hazırlanması ve solar simülatörde test edilmesi
aşamalarını kapsamaktadır. Sonuç olarak çalışmada geliştirilen söz konusu MWNT iplik
esaslı fotovoltaik yapı ile ilk etapta %3.4 PCE değerine ulaşılmış olup, söz konusu değer
bugüne kadar bu alanda literatürde elde edilen en yüksek verimlilik değeridir. Bunun yanında
çok daha yüksek verimlilik değerine ulaşmak için gerçekleştirilen yeni tasarımlar ve sistem
üzerinde yapılan iyileştirme çalışmalarına da yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Esnek DSSCler, Photovoltaikler, MWNT
298
XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu
2-5 Nisan 2014
KAYNAKLAR
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
Cai, et.al., Phys. Chem. Chem. Phys., 2012, 14, 125–130.
Chen et al., Nano Let., 2012, 12, 2568−2572.
Francis et.al., Energy, 2011, 36, 627-632.
Hou, et.al., Journal of Power Sources, 2012, 215, 164-169.
Lv et al., Phys. Chem. Chem. Phys., 2011, 13, 10076–10083.
Lv et al., Int. J. of Photoenergy, 2012, Article ID 104597.
Law et al., Nature Materials, 2005, Vol. 4, 455-459.
299