Erdener A, Balık E, Ulman İ, İlhan H, Çetinkurşun S. Çocuklarda akut

I
I
I
Qocuklarda akut apandisit
Ata ERDENER, Erol BALIK, Ibrahim ULMAN, Hiiseyin ILHAN,
sarih gnrlnruR$uN
Ege tJniversitesi Try Fakiiltesi, Qocuk Cerrahisi Anabilirn Dal4 lzmir
Ozet
Bu galtsmada 1980-1988 yillan arasmda Ege Try
Fakiiltesi Qocuk Cerrahisi Anabilirn Dalr'nda akut
apandisit dn tantsryla opere edilen 319 olgu sunulmuEtur.207'si erkek. Il2'si kn olan olgularda
ortalama yaS 8,5 dur. Olgularn Vo 23 iinde perforasyon, % 3.5 da plastron, % 2.8 de apandisit dtsr
cerrahi pataloji saptanmtstr. Negatif el<splorasyon orant % 3.7 dir. En uk gdriilen postoperatif
komplilcasyonyara enfeksiyonudur (% l3). Kaybedilen olgumuz olmamryttr. Yanlry tanr gereksiz
laparotomiye ve genel durumu bozuk hastalarda
riske yol aqabilece[i gibi, taruda gecikme appendiksin perforasyonuna ve bu nedenlc de morbidite
ve mortalitenin artmasma neden olabilecektir. Bu
nedenle akut apandisitli olgularda dod,ru ve zarnantnda giriSim gok dnemli olmakladr.
Anahtar
kelimeler: Akut apandisit.
Giriq
Apandisit,akutkarrnlablosuyaratarakgocukluk
d6nemindeccrrahi giriqim gerektirennedenlerin
yer alrr. Qocuklardacerrahiteknik,
ilk srrasrnda
tedavialanestezi,antibiyotik,pre-postoperatif
paralelolarak,iilkemizdede
anrndakigeligmelere
gocuk cerrahlannlnsaylslndakiartrg sonucu,
apandisiteba$r morbiditeve mortaliteoranlarrnda anlamll azalmaoldufu gOriilmtigt0r
( 1 , 6 , 8 . 1 0 , 1 5 , 1 6 , 1 7 , 1 8 ,B2 u2 ,y2a3z) r. d a s, o n 9
yrlhk bir stire iEindeklini[imizdcki apandisitli
Adrcs: Dr. Ata ERDENER,E.U.T.F.QocukCenahisi
AnabilimDalr, Bomova-lz,mir
Summary
Acute
appendicitis
in
children
319 children (207 rnale and I12 female), aged bet
ween l-14 years (mean 8.5 year) operated with pre
operative diagnosis of acute appendicitis at the
Department of Pediatric Surgery, Ege University
Faculty of Medicine during the previous eight
years. The laparotomy findings were as follows:
perforated appendicitis 76 (7o 23), acute appendicitis 2II (679o), periappendiceal abscess1I (3.57o).
9 cases (2,8Vo)had surgical lesions other than appendicitis. The rate of negative exploration was
found to be 3.7 Vo (12 cases). Variou.spostoperative complications occured in 52 (16%) of the patients. Wound infection (43 patients, I3 7o), wound
dehiscenceand postoperative hernia (2 cases), inteslinal obstruction due to intraabdominal arlhesions (5 patients, L5%), pelvic abscess(l) and stercoral fistula (l) were the major complications. It
was concluded that the patients who are operated
without proper diagnosis when they are in poor
condition bear some risk, however delay in diagno
sis may cause perforation and peritonitis which
may increase lhe morbidity and mortality. Therefore, the proper diagnosis and proper timing of
the surgical approach is very important in ,he managcmcnt of the children with acute appendicitis.
Key word: Acute appendicitis
ve litcrntiirbilgisi rgr[rnda
olgulannincclcnmesi
tarh$llmaslamaElanmr$tlr.
Gereg ve Y0ntem
Ege Univcrsitesi Trp Fakilltesi Qocuk Cerrahisi
Anabilim Dah'na 1980-1988 yrllarr arasrndaakut
kann nedeniyle baqvurup, akut apandisit 6n tanrsr
olan 319 olgu gcrccimizi oluqturmaktadrr. Apandisit d0EUnillenher olgu, yolun bakrm iinitcsi
koqullannda IV srvr resiisitasyonu,nazogastrik dekompresyon ve antibiyotik tcdavisi yaprlarak izlcnmiqtir. T0m olgularda kan (hemogram, elcktrolit), idrar ve radyolojik inceleme (direkt kann grafisi) yaprlmrgtrr.Kuqkulu olan tiim olgular, aynr
ekip tarafrndan gerekirsc laboratuvar ve radyolojik
incclemclcri dc yenilenerek, tckrar muayenc edilmiqtir. Apandisit tanrsr olan ttim olgular prcopcra-
L67
A.Erdercr veark. QocukJardaakut apdisit
til hazrrhklardan sonra amcliyata ahnmrqtrr. Arneliyatta paramedian veya transvers kesiler kullanrlmrqtrr. Appendektomiden sonra giidiik kese
stitiirt.lile gckuma giimiilmilq, perfore olmayanlarda
drcn brnkrlmadan, perfore olur olgularda isc drcn
brrakrlarak kurrn kapatrlmrqtrr.Pl{stron saptanan
olgularda konservatif tedavi uygulanmrq vc 6-8
hafta sonra appendektomi yaprlmrqtrr.
Antibiyotik olarak, perfore olmayan olgularda ampicillin+aminoglikozid (Centamisin, Tobramisin)
kombinasyonu, pcrfore olgularda ampicillin+ aminoglikozid (Tobramisin, Gentamisin) + Clindamisin veya son yrllarda sefolosporin (Selftriakson) +
aminoglikozid (amikasin) kombinasyonu kullanllmrytrr. Anribiyotik tedavisinc pcrfore olmayan
olgularda3-5 giin, pcrforc olan olgularda ise 7-10
gi.indevam edilmiqtir.
Ilulgular
da 3,5 gi.in,plastronolgulanndaisc 7 giin olarak
bulunmugtur.
Apandisitnedeniyleopereedilen
olgulanmrzrn
klinik belirtive fizik muaycne
bulgularrTabloIl ve TabloIll'dc g6stcrilmiqtir.
Olgulann 286 srnda (Vo 89) lbkositoz saptanmrltlr.Apandisitliolgulardaqekilendirekt
kann grafisinde,2l olgudahava-srvrseviyesi,3
olgudakalsifiyefekalitgortilmiiq,difer olgularda
radyolojinin tanlyakatkrsrolmamrgtrr.Apandisit
nedeniyleoperoedilcnolgulanmrzlailgili ameliyat bulgulanTabloIV de gdsterilmiqtir.
Perfore
olan olgularda, pcriton srvrsrndanahnan
kiiltiirlcrin 7o 54 de E.Coli, 4o 12 sinde K.
Pn6monie,Vo8 inde P.Aerogenosa,
Vo I indc
P.MirabilistiremiqVo25 olgudaisc iiremeolmaml$tlr.
Yaqlan1-14arasrnda
dcliqen(ortalamaya$8,5)
207 erkek,ll2ktz toplam319apandisitli
olgugostcrilmigtir.
yaq
muzdaki dafrhmrTabloI de
S e m p t o m l a r r nb a q l a n g r c r n d a nh a s t a n e y e
kadargeEenorLalama
bagvuruncaya
siireperfore
olmayanolgularda1,7gtin,perforeolanolgularTABLO
I.
Apandisitli olgularda yag daIrlrrnr
0-2 yag
2-6 yaq
6-14 yag
TAIILO
7 olgu
?7 olgu
235 olgu
II.
Aplndisitli
AEn
Bulantr ve kusma
Yiiksek ateg
lgrah azalmasr
lshal
Kabrzhk
Tenean
TABLO III.
bulgularr
olgularda klinik
319 olgu
225 olgu
185 olgu
66 olgu
23 olgu
l3 olgu
6
olgu
bcllrtilcr
7o IOO
4o 7O
4o 57
Vo20
4o1
9o4
Vo2
Apandisitli olgularda fiztk muayenc
Sa! alt kadrandaduyarhhk
Rebound (+)
Tuge rektalde duyarhlk
Rovsing
Kannda kirle (Plastron)
r68
VoZ
Vo24
Vo'14
319 olgu
319 olgu
198 olgu
5l olgu
ll olgu
Vo IOQ
Vo 100
Vo62
7o 16
1o3
iintanrstyla opcre edilen
TABLO IV. Apandisit
319 olguda amcliyat bulgularr
Akut apandisit(Nonperfore)
Pcrfore apandisit
Pfasironeapandisit
Apandisit drgr cerrahi patoloji
Ncgatif laparotomi
2ll olgu
76 olgu
l1 olgu
9 olgu
12 olgu
Vo67
Vo23
4o 3.5
o/o2.8
go 3.7
TABLO V. Olgularrmrzda alucliyat sonrasr giiriilcn
k o m p I i k a s yo n l a r
Yara enlcksiyonu
Brid ilcus
Yara agrlmasrve insizyoncl hcmi
Pclvik abse
Stcrkoral (gckal) fistril
43 olgu
5 olgu
2 olgu
I olgu
I olgu
Vo13
V o1 . 5
VoO.6
Vo0.3
7o0.3
Apandisitdrqrcenahiparolojiolarak:4 olguda
Meckclit,2 olgudatorsiyoneovcr kisti, I olguda
mezcntcrkisti, I olgudakoleliriyazisve I olguda
hidronefroz
saptanmt$ur.
Laparatomide
appendiksin normalbulundufu,8 olgudatistsolunumyolu enfcksiyonuna
bafh mezenter
lenfadcnit,
2 olgudaiirinerenfeksiyon,1 olgudatiiberktilozlcnfadenit, 1 olguda ise ncfrotik sendromsaplanmr$tr.Apandisitnedcniylcopereedilenolgulanmrzdaor[ayaqlkankomplikasyonlar
TabloV
deg6stcrilmiqtir.
Kaybcdilcnolgumuzyokrur.
Pediatrik Cerrahi Dergisi 3: 167-170, 1989
lanmrzrnVo8 indeanlamholarakbulunmuqtur.
Fckalitg6ri.ilcn3 olgudrgrnda,
pcrforeapandisitli
21
olgudasaf alt kadrandahava-srvrscviycsi
Apandisit,gocuklukgafrndaccrrahigirigimgegilri.ilmiigtiir.
ycr alrr. Srkhkla6Apandisittanrsriqinbaryumlukolrcktircnpatolojilcrinbaqrnda
gdriilmcsinc
on grafisidc 6ncrilmck1g611(13).
Ancakbizimol10ya5arasrgocuklarda
karqrn,cndcr
gulanmrzda
bu ydntcmkullanrlmamr$trr.
olarak ycnidofan d6ncmindevc slit gocuklufiu
Apandisit ncdcniyleopcrcedilcnolgulanmrznVo23
dbnemindede gOriilcbll;1(20).Bizim olgude pcrforasyon
lqtr. Litcratiirdcbildirilen
lanmrzrnVo74 i 6-10 yaggrubuarasrnda
yer alsaptanm
perforasyonorant Vo 19.5-Vo35 arasrndadrr
maktadrr.Ilk 2 yaqigindegOrtihncsrkhfirVo2-3
(6'8'12'14.18'22).
Vo70 e varanpcrfoUltcemizde
olarak bildirilmiqtir (9,20). ltt Z yaq iginde
msyonoranlandabildirilmigtir(1s).Pcrforasyonbagvuran
7 olgumuzun(Vo2) tUmiindcperforasyonsaptanmr$ur.
Bu d<jncmdc
tanrkonmasrndaki daki cn 6ncmli ctkcn, hastanrnhastancye
gccikmedir.Pcrforeolan olgugiigliikvc hastancye
gcgbaqvurmapcrforasyona baqvurmasrndaki
lanmrzdascmptomlann
yol agannedcnlcrinbaqrnda
ycr almaktadr.
ortayaErkrqrndan
hastaneyebaqvuruncaya
kadargegcnortalamasiire3,5
giind0r.Bu hastalanndaha erkcn tanrmlanrp
pcroreapandisit
Okul OncesidOncmdc,
Eocuklarda
gocukccrrahisimerkczlcrincgdndcrilmclcriyle,
srklrfrVo50-706i1(l l). Bu ncdenlekuqkuludupcrforasyonoranlnrngok dahaaqafr dtizeylcre
rumlarda,olgunungocukccrrahrrarafindang6riilgckilcbilecefiagrktr.Tiim olgulanmrzda
ncgatif
mesinin,okul dncesiEa[dapcrforasyon
oranrnln
eksplorasyon
oranl%o3.7 dir. Deligik scrilerede
azaltrlmasrnda
onemli rol aynayaca[rkanrsrnkabul
bildirilcn
edilcbilirncgatiflaparotomiorandayn.Apandisitinklasikbclirtileriolanafrr, bulan Vo5-Vo22.1dir(3,6,12,14,18,19).
Klinifiimize
lantr,kusma,ve ategolgulanmrzrnbiiyiik bir
akut
kann
nedcniyle
yatrnlan
olgularrndikkatli
krsmrndagdriilmiiqtiir.iqtah azahnasrolgubir gckildcizlcnmcsi,kuqkuluolgulanntckrar
lanmrzrn7o20 de g6rlillirken,apandisitincrkcn
muaycncedilcrcktitizlikledcfcrlcndirilmcsi
sofazrndagdriilcbildi[ibildirilcniqtahartmasrna
ol(l t). Olgulanmrzrn nucu ncgatifcksplorasyon
gularrmrzda
oranl oldukgaaqafr
rastlanmamrgtrr
diizcylcrcindirilmigtir.Kann alnsr nedcniyle
7o 7 sinde gdriilcn diyarc ise srkhklapelvik
grkmrqur.
baqvuran
hcr olgumuzctyolojikncdenbulununkarqrmrza
apandisitlcrdc
1'erlcgimli
cayakadararagtrnlmakt^a,
ccrahi ve ccrrahidrgr
akut kann nedcnlcri arasrndaayrrntrlr
Fizik muaycnede
saf alt kadrandaduyarhhkve rctanrmlamalaryaprlmaya
Yurduboundti.imolgulardasaptanmrqtrr.
Apandisittc
Eahqrlmaktadrr.
gocuk
muzda
cerahisi mcrkczlcrininartmaslyla
rcktaltuqenintanrsaldcfcri tartrqmahdrr.
Rektal
ncgatif cksplorasyonoranl Vo 1.87'yekadar
muayenesrrasrnda
oluqanafn ve rcktal duyardiiqtiriilmiiqtiir(6). Plastron saptananolguhhfrn apandisitli
olgulannyanrnda,
apandisit
ollanmrzda
konscrvatif
ve cnflatcdaviuygulanmrq
mayanolgulardada gori.ilcbildifibildirilmiqtir
(2'4'7'9'zo)
masyonyatrquktan
6-8 haftasonraappcndcktomi
. B izim olgularrmrzdarcktal tuqcnin
yaprlmrqtrr.
Apandisit
ncdeniylc
kaybcdilcn
olgutanryakatkrsrVo62 olarakbulunmuqtur.
Afrrh
postopcratif
muz yoktur.Tiim olgulanmrzda
ve gocuk iEin iirktiti.iciibir muaycneytintcmi
komplikasyon
oranrVo 16 drr. En srk gdriilen
vc kuqkulu
olanrektaltuqenin,btiyiikgocuklarda
(7ol3). Son
yaracnfeksiyonudur
komplikasyon
yaprlmasrnrn
durumlarda
dahayararholacafrnr
yrllarda
etkili antibiyotiklcrintcdaviyegirmcsive
diiqtinmcktcyiz.
Olgulanmrzrn
Vo89 da ltikositoz
dcri altrdrenajruygulanmasryla
bu komplikasyon
saptanmr$tr.
Scrimizdcldkositsaylmrnln[anlya
otdukgaazalmrqtrr.
Yalnrzca2 olguda yara
katkrsr oldukga anlamhdrr.Normal lokosit
ve insizyonclhcrnigOrtilmiigtiir.
saylslnlnapandisittanlslnrekartectmcmcsine agrlmasr
karqrn,lOkositozun
vcyaapandisit
pcrapandisit
Yanhg[anrkonmasrgcrcksizlaparotomiye
yol
forasyonunda
anlamholabilccefibilinmcktedir
(2,3,s,
r o,2l).
agabildifigibi, tanrdagccikmeappcndiksin
pcrforc olup klinik tablonunafrrlaqmasrna,
hatta
0liimlc sonuglanmasrna
ncden olabilir. Son
Dirckt karrn grafisinin tanrya katkrsr olgu-
Tartrgma
r69
A. Erdtner ve ark. Qocr*hrfu akut apndisit
yrllardai.ilkemizde
qocukcerrahisimerkezlerinin
artmasryla,
apandisitebaflr morbiditeve mortalitenin6ncmlidlEiideazaldrfir,negatifeksplorasyon oranlannrnda oldukEaaqafr diizcylere
diigiiriildii[ii gdzlenmi$tir.Her cerrahi girigim
getirdifinden
komplikasyonriskini deberaberinde
miimkiin oldufiu kadar negatif laparotomidcn
kagrnmakgerekmektedir.
Ancakbu kagrnmanrn
iEin
appendiksperforasyonuyla
sonuqlanmamasr
yatrnlmah,
kugkuluher olgu hastaneye
titizlikle
aragtnlmahve yakrndanizlenmelidir.
Kaynaklar
1. Arrtiirk E, Gtirses N: Sol torasik kavite iginde
gd,riilen bir perfore apandisit olgusu. II. Ulusal
Qocuk CerrahisiKongresi,17-18.9.1982.
2. Ballantine TVN: Appendicitis. Surg. .Clin North
Am 6:ll1l,1981.
3. Bell M, Bower JR, Tenberg LS: Appcndectomy
in childhood. Am J Surg 144:335, 1982.
4. Bower RJ, Bell MJ: Controversial aspects of
appcndicitis managemcnt in children. Acrh Surg
116:885,1981.
5. Bower RJ, Bell MJ: Diagnosticvaluc of the
whitc blood count and ncutrophil perccntagc in
the cvaluation of abdominalpain in childrcn. Surg
Cynecol Obstet 152:.424, 1981.
6. Btiytikiinal C, lskit S, Cerrah A, $enyiiz OF, Danigmend N, Yeker D: Qocuk cerrahisindcakut apan
disitin 6ncmi ve Tiirkiye'de yaprlmrq gahEmalara
toplu bir bakrq,Ulusal Cenahi Dergisi 4:27,1988.
'1
. Cloud DT: Appendicitis. J Pediatr Surg
925:498, 1980.
8. Qalmak O, Dondurmacroflu T, Tanyel C, Pektaq O: QocuklardaapandisitV.Ulusal Qocuk Cerrahisi Kongrcsi 20-21.9.1985 Samsun. Bildiri
Ozetler Kitabr s:35.
9. Dachlin L: Acute appendicitis during the first
three years of life.Acta Chir Scand 148:291, 1982,
10. Dalollu T, Mercan S, Delerli 0, Omen V,
Karahan S, Unal M: Qocuklarda apandisit. I.Ulusal
Proktoloji Kongresi 15-16.9.1982,Marmaris, Bildiri Ozetler Kitabr, Doyuran Matbaasr, lstanbul,
s:89.
11. Graham JM, Pokorny WJ: Acute appendicitis
in preschool age children. Am J Surg 139:247,
1980.
12. Harrison WM, Lindner JD, Campbell RJ,
Campbell JT: Acute appendicitis in children. Am J
S u r g 1 4 7 : 6 0 5 ,1 9 8 4 .
13. Hatch EI, Naffis D: Pitfalls in the use of barium enema in early appendicitis in children. J Pedia t r S u r g 1 6 : 3 0 9 ,1 9 8 1 .
14. Janik SJ, Firor VH: Pediatric appendicitis.
Arch Surg ll4:7|7, 1979.
15. Kiigiikaydrn M: Qocuklarda apandisit.
VI.Ulusal Qocuk Cerrahisi Kongresi 252'1.9.1,986,
Bursa, Bildiri Ozetleri Kitabr s:6.
16. Mir E: Qocuklarda cerrahi akut karrn afrrsr ve
tanr. Izmir Qocuk HastanesiTrp Btilteni 2:3,
1986.
17. Ozarmaian S, Yticel T, Salman T, Sener M:
Qocuklarda akut apandisitler. Ulusal Cerrahi Kongresi'84, l8-21.4.1984,lstanbul, Bildiri Ozetler
Kitabr s:39.
18. Ozarmafan.S, Belgerden S, Altu! K, Salman
T. Srjnmcz Y, Dcmirkol K: Qocuklarda akut apandisit. Ulusal Cerrahi Dcrgisi 3:71, 1987.
19. Picpcr lt, Kager L, Nasman P: Acute appendicitis. A clinical study of 108 cases of emergency
appendectomy.Acta Chir Scand 148:51, 1982.
20. Puri P, O'Donnell B: Appendicitis in infancy.
J P e d i a t rS u r g 1 3 : 1 7 3 ,1 9 7 8 .
21. Stonc HH: Bacterial flora of appendicitis in
childrcn. J Pediatr Surg 1l:37, 1976.
22. Tanyel FC, Qakmak O, Dondurmacro$u T,
Pcktaq O, Etker $: Qocukluk galr perfore apandisitlcrindc antibiyotik tcdavisi. Pediatr Cer Derg
l:23, 198'1.
23. Yeker D, Nanigmcnd N, Alturtal M, Biiyiikrinal
C, Cciksoy E: Qocukluk gafr apandisit olgularr,
XVIL Tiirk Pediatri Kongresi, 26-30.6.19?8.Bildiri Ozetlcr Kitabr s:316-325.
170
aFB.rFillFE|G
:{
:!F4rt!5.'lsE?o*,{11