Final - Makine Mühendisliği

GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ
2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM BAHAR YARIYILI
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI-II FİNAL SINAVI
Adı-Soyadı:
No:
11/06/2014
SÖZEL BÖLÜM
1.) Aşağıda verilen makine elemanları ile ilgili soruları cevaplandırınız.
a) Kavrama elemanlarda devreye girme sürecini gösteren fiziksel bir model oluşturarak 1. ve 2. milin açısal hız
değerlerinin zamana bağlı değişimini şekil çizerek açıklayınız.(10p)
b) Bir rulmanın standart gösteriminde kullanılan harfler ve rakamlar neyi ifade eder? Verilen örnek üzerinden açıklayınız.
(6205 Rulman serisi) (5p)
c) Kaymalı yatakların kullanım amacı nedir? (5p)
SAYISAL BÖLÜM
Şekildeki iki kademeli dişli kutusu P=25 KW gücünde bir elektrik motoru ile tahrik edilmektedir. Kutu ile motor
arasındaki bağlantı çözülebilir bir konik kavrama ile kontrol edilmektedir. Dişli temaslarında verimler sırasıyla 0,98 ve
0,97’dir. Şekilde A ile gösterilen kavrama kolu ile kavramayı devreye sokmak için gerekli olan F kuvveti 50 kN yatayla
yaptığı açı ise 60o’dir. Konik kavrama için rd=120mm, ri= 55 mm, genişliği ise 25 mm olarak verilmiştir. Kavrama
kolunun devreye girmesi için gerekli olan uzunluk değerleri ise sırasıyla a=200 mm, b=180 mm, c=50 mm’dir.
1. Sürtünme katsayısı 0,25 için kavramanın taşıyabileceği momenti hesaplayınız. (30p)
2. Motor mili 1000 dev/dk ile döndüğünde kavramanın moment aktarımında %5 kayıp yaşamakta ve bu karşılık devirde
ise %2’lik bir düşüş gerçekleşmektedir. Çıkış milinde 128 dev/dk’lık bir devir elde edilmesi planlanmaktadır. Bu şartlar
altında dişli kutusunun çıkış milinde ne kadarlık bir güç aktarımı gerçekleşir? (20p)
3. Dişli kutusunun ara mili üzerinde ise bir adet düz bir adette sol helis dişli bulunmaktadır. Her iki dişlinin kavrama açısı
20° dir. Düz dişli kademesi için Z1=20; Z2=75; standart modül 2,5 verilmiştir. Helisel dişli kademesinde ise Z3=18,
mn=3 ve Helis açısı β 22°’dir. Dişli kutusunun giriş mili 450 dev/dk ve P=22 kW güç aktarımı gerçekleştirdiği durumda,
İkinci mile etkiyen kuvvetlerin değerini hesaplayıp mil üzerinde gösteriniz.(30p)
P
M d  9554
n
Mk 
2
d 
3
 Me   Md 

 

R   R 
fd
e


 
32 EK

2
 . p. (rd 3  ri 3 )
3sin 
d 0  2(ri 
Helis için kuvvetler
rd  ri
)
2
M d ç  top
p
ng
nç
Md g
itop 
Fe
 pem
d 0btg
ng
 i12.i34.....
nç
top  1234....
Düz Dişli için kuvvetler
Fa  Ft tan 
2M d
Ft 
dt
tan  n
Fr  Ft
cos 
2
mz
dt  n
cos 
2M d
dt
Fr  Ft tan 
Ft 
d t  mz
i12 
Z2
Z1