Çoklu nükleoz(t)id analoğuna dirençli kronik hepatit B olgusu Doç. Dr. Murat Sayan Kocaeli Üniv., Tıp Fakültesi, Merkez Laboratuvarı, PCR Ünitesi Viral Hepatit Kampı 28 Şubat – 2 Mart, Abant/Bolu Kronik HBV tedavisinde kilometre taşları ETV 1992 LAM 2002 1999 IFN TDF 2007 2006 ADV 2008 PegIFN LdT Kısaltmalar; IFN: interferon, LAM: lamivudin, ADV: adefovir, pegIFN: pegile interferon, ETV: entekavir, LdT: telbivudin, TDF: tenofovir Zoulim et al. J Hepatol. 2008;48: 2-19 Kronik hepatit B tedavisinde oral antiviral tedavi stratejileri nelerdir? HBV ilaç direnci analizi ne zaman istenmelidir? Antiviral ilaç direncinin ortaya çıkışı Virolojik breakthrough: dip seviyeye göre HBV DNA’nın serumda ≥1 log10 artışı Virolojik breakthrough, ALT artışı eşlik etmedikçe, ≥2 kez (~1 ay arayla) doğrulanmalıdır. 6 HBV DNA (log10 IU/mL) 5 4 Bazal seviye 3 2 1 Nükleoz(t)id Antiviral drug analoğu 0 Ay/yıl Lok AS, et al. Hepatology 2007;46:254–65. 1 log10 Genotipik direnç •HBV ilaç direnci tanımı pol geni RT domainindeki pozisyonlara göre yapılmaktadır. Terminal protein Spacer RNase H Pol/RT 1.aa YMDD 344.aa M204V Doğal tip-metiyonin YMDD Locarnini S. J Hepatol. 2006;44:422-31. Schildgen et al. Virology Journal 2010; 7:167 rtM204Valin -YVDD rtM204Izolösin -YIDD rtM204Serin -YSDD rtM204K-lizin -YKDD Valin subsitutsiyonu YVDD HBV ilaç direncinin tanısında kullanılan laboratuvar teknikleri nelerdir? İlaca dirençli HBV sekanslarının belirlenmesi DNA dizi analizi: bilinen ve bilinmeyen tüm mutasyonları gösterir Genotipik yöntemler ─ HBV DNA dizi analizi PCR ürünlerinin dizi analizi Klon analizi ─ HBV Line probe assay (LIPA) ─ PCR-RFLP ─ Real-Time PCR Bozdayı M. Viral Hepatit 2009. s53 LIPA; bilinen primer ilaç direnci mutasyonlarını doğal tip motiflerle birlikte gösterir. Mutant HBV kökenlerini saptama yöntemleri; •major (>10%), orta ve minor (<1%) viral populasyonlar Chevaliez S, et al. Gastroenterology. 2012 May; 142(6): 1303–1313.e1. Çoklu ilaca dirençli HBV varyantları nasıl tanımlanır? • Kural: farklı sınıftan en az iki nükleoz(t)id analoğuna, çapraz olmaksızın direnç saptanmalıdır. Papatheodoridis GV. Future Microbiol 2008; 3(5):525-538 Olgu • • • • Kadın hasta 33 yaş HBeAg (-) KC Biyopsisi: grade II, evre II kronik hepatit B • HBV genotip D/subgenotip D2 enfeksiyonu M.Sayan, S.Hülagü, SCÖ Karataylı. Multidrug – resistant hepatitis B virus strain in a chronic Turkish patient: A case report. Journal of Hepatitis Monthly 2010;10(2):141-146 Fig. 1. Ardışık nükleoz(t)id analoğu tedavi süresince HBV DNA yükü, ALT seviyeleri ve primer ilaç direnci mutasyonları (populasyon sekanslama tekniği ile). Tablo 2. HBV çoklu ilaç direnci suşunda klon analizi (PCR ürününün klonlanması tekniği ile) Clone Sample Mutation L80V 1 2 3 4 5 6 R120K CTT-->ATT AGG-->AAG Sera, TTA-->GTA CTT-->ATT 11th month in TTA-->GTA ADV therapy TTA-->GTA CTT-->ATT CTT-->ATT AGG-->AAG L80V 1 2 3 4 5 L91I Sera, 4th month in ETV+TDF therapy L91I CTT-->ATT CTT-->ATT CTT-->ATT CTT-->ATT CTT-->ATT R120K AGG-->AAG AGG-->AAG AGG-->AAG AGG-->AAG AGG-->AAG H126R S135Y V173L L180M A181V M204I L231V Y245H CAC-->CGC TCC-->TAC H248N CAT-->AAT ATG-->ATT TAC-->CAC CTG-->GTG GCT-->GTT ATG-->ATT TAC-->CAC CAC-->CGC TCC-->TAC H126R CAC-->CGC CAC-->CGC CAC-->CGC CAC-->CGC CAC-->CGC S135Y TCC-->TAC TCC-->TAC TCC-->TAC TCC-->TAC TCC-->TAC CAT-->AAT V173L L180M GTG-->TTG GTG-->TTG GTG-->TTG GTG-->TTG GTG-->TTG CTG-->ATG CTG-->ATG CTG-->ATG CTG-->ATG CTG-->ATG A181V M204V ATG-->GTG ATG-->GTG ATG-->GTG ATG-->GTG ATG-->GTG L231V Y245H H248N CAT-->AAT CAT-->AAT CAT-->AAT CAT-->AAT CAT-->AAT Tablo 3. Ardışık ve add-on tedavi sonrasında primer ilaç direnci mutasyonları ve uygulanan tanı teknikleri (kronolojik). Sequential NUCs therapy (Dec. 2004 – Feb. 2009) Resistance detection method (application time in the treatment) Primer resistance Compensatory resistance Resistance to LAM Direct sequencing (13th month) M552V (rtM204V) L528M (rtL180M), V555V (rtV207V) LAM and ETV (intermediate) LAM + ADV NT NT NT - LIPA (11th month) Clonal analysis (on 6 clones) (11th month) Direct sequencing (5th month) Direct sequencing (18th month) LIPA (18th month) Direct sequencing (4th month) LIPA (4th month) Clonal analysis (5 clones) (4th month) rtN236T (Wild type:N236) (Wild type:L80) ADV and TDF (intermediate) rtM204I (in clone 2, 5) rtA181V (in clone 4) rtL80V (in clone 2, 3, 5) LAM, LdT, ADV - rtQ215H rtM204V rtV173L, rtL180M rtM204V, rtN236T, rtA181V/T (Wild type:M204, N236) rtV173L, rtL180M, rtL80I/V (Wild type:L80, V173, L180/A181) rtM204V rtV173L, rtL180M rtM204V (Wild type:N236) rtV173L, rtL180M (Wild type:L80, L180/A181) rtM204V (in clone 1-5) rtV173L, rtL180M (in all clones) ADV ADV ADV + ETV ETV ETV ETV + TDF ETV + TDF ETV + TDF LAM and ETV (intermediate) LAM, ADV and TDF (intermediate) LAM and ETV (intermediate) LAM and ETV (intermediate) LAM and ETV (intermediate) TDF + ETV tedavisiyle baskılanan çoklu ilaca dirençli HBV olgusunda kronolojik HBV DNA yükü analizi Özet • Saptanan HBV suşu çoklu ilaca dirençlidir. • Hastada HBV ilaç direnci gelişim hızı çok yüksektir. • Çoklu ilaç dirençli HBV suşlarının takibi sık yapılmalıdır. • Çoklu HBV ilaç direnci tanısında mümkün olan tüm tekniklerin kullanılması gerekebilir. Soru Cevap
© Copyright 2024 Paperzz