PowerPoint Sunusu

Çoklu nükleoz(t)id analoğuna dirençli
kronik hepatit B olgusu
Doç. Dr. Murat Sayan
Kocaeli Üniv., Tıp Fakültesi,
Merkez Laboratuvarı, PCR Ünitesi
Viral Hepatit Kampı
28 Şubat – 2 Mart, Abant/Bolu
Kronik HBV tedavisinde kilometre taşları
ETV
1992
LAM
2002
1999
IFN
TDF
2007
2006
ADV
2008
PegIFN
LdT
Kısaltmalar; IFN: interferon, LAM: lamivudin, ADV: adefovir, pegIFN: pegile interferon, ETV: entekavir, LdT: telbivudin, TDF: tenofovir
Zoulim et al. J Hepatol. 2008;48: 2-19
Kronik hepatit B tedavisinde oral
antiviral tedavi stratejileri nelerdir?
HBV ilaç direnci analizi ne zaman
istenmelidir?
Antiviral ilaç direncinin ortaya çıkışı
Virolojik breakthrough: dip seviyeye göre HBV DNA’nın serumda
≥1 log10 artışı
Virolojik breakthrough,
ALT artışı eşlik etmedikçe,
≥2 kez (~1 ay arayla)
doğrulanmalıdır.
6
HBV DNA (log10 IU/mL)
5
4
Bazal seviye
3
2
1
Nükleoz(t)id
Antiviral
drug analoğu
0
Ay/yıl
Lok AS, et al. Hepatology 2007;46:254–65.
1 log10
Genotipik direnç
•HBV ilaç direnci tanımı pol geni RT domainindeki pozisyonlara göre
yapılmaktadır.
Terminal
protein
Spacer
RNase H
Pol/RT
1.aa
YMDD
344.aa
M204V
Doğal tip-metiyonin
YMDD
Locarnini S. J Hepatol. 2006;44:422-31.
Schildgen et al. Virology Journal 2010; 7:167
rtM204Valin -YVDD
rtM204Izolösin -YIDD
rtM204Serin -YSDD
rtM204K-lizin -YKDD
Valin subsitutsiyonu
YVDD
HBV ilaç direncinin tanısında kullanılan
laboratuvar teknikleri nelerdir?
İlaca dirençli HBV sekanslarının belirlenmesi
DNA dizi analizi: bilinen ve bilinmeyen tüm
mutasyonları gösterir
Genotipik yöntemler
─ HBV DNA dizi analizi
 PCR ürünlerinin dizi analizi
 Klon analizi
─ HBV Line probe assay (LIPA)
─ PCR-RFLP
─ Real-Time PCR
Bozdayı M. Viral Hepatit 2009. s53
LIPA; bilinen primer ilaç direnci
mutasyonlarını doğal tip motiflerle birlikte
gösterir.
Mutant HBV kökenlerini saptama yöntemleri;
•major (>10%), orta ve minor (<1%) viral populasyonlar
Chevaliez S, et al. Gastroenterology. 2012 May; 142(6): 1303–1313.e1.
Çoklu ilaca dirençli HBV varyantları
nasıl tanımlanır?
• Kural: farklı
sınıftan en az iki
nükleoz(t)id
analoğuna, çapraz
olmaksızın direnç
saptanmalıdır.
Papatheodoridis GV. Future Microbiol 2008; 3(5):525-538
Olgu
•
•
•
•
Kadın hasta
33 yaş
HBeAg (-)
KC Biyopsisi: grade II, evre II
kronik hepatit B
• HBV genotip D/subgenotip D2
enfeksiyonu
M.Sayan, S.Hülagü, SCÖ Karataylı. Multidrug – resistant hepatitis B virus strain in a chronic Turkish patient:
A case report. Journal of Hepatitis Monthly 2010;10(2):141-146
Fig. 1. Ardışık nükleoz(t)id analoğu tedavi süresince HBV DNA yükü, ALT seviyeleri ve primer
ilaç direnci mutasyonları (populasyon sekanslama tekniği ile).
Tablo 2. HBV çoklu ilaç direnci suşunda klon analizi (PCR ürününün klonlanması tekniği ile)
Clone Sample
Mutation
L80V
1
2
3
4
5
6
R120K
CTT-->ATT AGG-->AAG
Sera,
TTA-->GTA
CTT-->ATT
11th
month in TTA-->GTA
ADV
therapy
TTA-->GTA CTT-->ATT
CTT-->ATT AGG-->AAG
L80V
1
2
3
4
5
L91I
Sera,
4th
month in
ETV+TDF
therapy
L91I
CTT-->ATT
CTT-->ATT
CTT-->ATT
CTT-->ATT
CTT-->ATT
R120K
AGG-->AAG
AGG-->AAG
AGG-->AAG
AGG-->AAG
AGG-->AAG
H126R
S135Y
V173L
L180M
A181V
M204I
L231V
Y245H
CAC-->CGC TCC-->TAC
H248N
CAT-->AAT
ATG-->ATT
TAC-->CAC
CTG-->GTG
GCT-->GTT
ATG-->ATT
TAC-->CAC
CAC-->CGC TCC-->TAC
H126R
CAC-->CGC
CAC-->CGC
CAC-->CGC
CAC-->CGC
CAC-->CGC
S135Y
TCC-->TAC
TCC-->TAC
TCC-->TAC
TCC-->TAC
TCC-->TAC
CAT-->AAT
V173L
L180M
GTG-->TTG
GTG-->TTG
GTG-->TTG
GTG-->TTG
GTG-->TTG
CTG-->ATG
CTG-->ATG
CTG-->ATG
CTG-->ATG
CTG-->ATG
A181V
M204V
ATG-->GTG
ATG-->GTG
ATG-->GTG
ATG-->GTG
ATG-->GTG
L231V
Y245H
H248N
CAT-->AAT
CAT-->AAT
CAT-->AAT
CAT-->AAT
CAT-->AAT
Tablo 3. Ardışık ve add-on tedavi sonrasında primer ilaç direnci mutasyonları
ve uygulanan tanı teknikleri (kronolojik).
Sequential NUCs
therapy
(Dec. 2004 –
Feb. 2009)
Resistance
detection method
(application time in
the treatment)
Primer resistance
Compensatory resistance
Resistance to
LAM
Direct sequencing
(13th month)
M552V (rtM204V)
L528M (rtL180M),
V555V (rtV207V)
LAM and
ETV (intermediate)
LAM + ADV
NT
NT
NT
-
LIPA
(11th month)
Clonal analysis
(on 6 clones)
(11th month)
Direct sequencing
(5th month)
Direct sequencing
(18th month)
LIPA
(18th month)
Direct sequencing
(4th month)
LIPA
(4th month)
Clonal analysis
(5 clones)
(4th month)
rtN236T
(Wild type:N236)
(Wild type:L80)
ADV and
TDF (intermediate)
rtM204I (in clone 2, 5)
rtA181V (in clone 4)
rtL80V (in clone 2, 3, 5)
LAM, LdT, ADV
-
rtQ215H
rtM204V
rtV173L, rtL180M
rtM204V, rtN236T, rtA181V/T
(Wild type:M204, N236)
rtV173L, rtL180M, rtL80I/V
(Wild type:L80, V173, L180/A181)
rtM204V
rtV173L, rtL180M
rtM204V
(Wild type:N236)
rtV173L, rtL180M
(Wild type:L80, L180/A181)
rtM204V
(in clone 1-5)
rtV173L, rtL180M (in all clones)
ADV
ADV
ADV + ETV
ETV
ETV
ETV + TDF
ETV + TDF
ETV + TDF
LAM and
ETV (intermediate)
LAM, ADV and
TDF (intermediate)
LAM and
ETV (intermediate)
LAM and
ETV (intermediate)
LAM and
ETV (intermediate)
TDF + ETV tedavisiyle baskılanan çoklu ilaca dirençli HBV olgusunda
kronolojik HBV DNA yükü analizi
Özet
• Saptanan HBV suşu çoklu
ilaca dirençlidir.
• Hastada HBV ilaç direnci
gelişim hızı çok yüksektir.
• Çoklu ilaç dirençli HBV
suşlarının takibi sık
yapılmalıdır.
• Çoklu HBV ilaç direnci
tanısında mümkün olan
tüm tekniklerin
kullanılması gerekebilir.
Soru  Cevap