İçindekiler
Önsöz • 11
Kısaltmalar • 15
EBÛ MANSÛR EL-MÂTÜRÎDÎ • 17
Hayatı • 17
Siyasî ve İlmî Çevresi • 20
İlmî Şahsiyeti • 22
Eserleri • 25
a. Kelâm ve Mezhepler Tarihi • 25
b. Usûl-i Fıkıh • 29
c. Tefsir ve Kur’an İlimleri • 30
d. Mâtürîdî’ye Nisbet Edilen Eserler • 32
KİTÂBÜ’T-TEVHÎD -Açıklamalı Tercüme- • 37
[Dini Delile Dayanarak Bilmenin Gerekliliği] • 39
[Nakil ile Aklın Dinin Tanınması için Esas Teşkil Etmesi] • 40
MUKADDİME • 43
[BİLGİ EDİNME YOLLARI] • 45
a. [Duyuların İdraki] • 46
b. [Haberler] • 47
c. [İstidlâl] • 49
[Bilgi Edinme Yollarını İnkâr Edenlere Başka Cevaplar] • 52
5
Birinci Bölüm
[İLÂHİYYÂT KONULARI] • 55
[ÂLEMİN YARATILMIŞLIĞI VE ALLAH’IN VARLIĞI] • 57
[CEVHERLERİN YARATILMIŞLIĞI] • 57
[Araz veya Sıfat] • 59
[ÂLEMİN YARATICISI] • 65
MESELE • 68
[KÂİNATIN YARATICISI BİRDİR] • 68
[ALLAH TEÂLÂ’DAN TEŞBİHİN NEFYİ] • 73
[İspat ve Teşbih] • 75
MESELE • 77
[DUYULUR ÂLEMİN DUYU ÖTESİ İÇİN DELİL
TEŞKİL ETMESİ] • 77
Âlemin Ezelîliğini Savunanların Görüşleri • 80
[Seneviyye’nin Âlemin Ezelîliği ve Diğer Konular
Hakkındaki Görüşleri] • 85
MESELE • 90
[Allah’a Cisim Kavramının Nisbet Edilmesi] • 90
[Allah’a Şey Kavramının Nisbet Edilmesi] • 92
MESELE • 97
[ALLAH TEÂLÂ’NIN SIFATLARI HAKKINDA] • 97
[TEKVİN] • 99
MESELE • 104
[K‘BÎ’NİN ZÂTÎ SIFATLARLA FİİLÎ SIFATLAR
HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ VE TENKİDİ] • 106
[Kelâm Sıfatı] • 108
MESELE • 117
[İlâhî Fiillerin İhtiyarî Olduğu Hakkında] • 117
[Hikmet ve İlim Sahibi Bir Yaratıcıyı İnkâr
Edenlere Cevap] • 117
MESELE • 123
[Azîz ve Celîl Olan Allah’ın İsimleri Hakkında] • 123
MESELE • 126
Arş Konusunun Açıklanması • 126
MESELE • 139
[Allah’ın Görülmesi] • 139
6
MESELE • 151
[MU‘TEZİLE’YE GÖRE MA‘DÛMUN ŞEY OLUŞU VE
BUNUN TENKİDİ] • 151
MESELE • 160
[ALLAH’I NİTELEYİP İSİMLENDİRMEK BENZEŞMEYİ
GEREKTİRMEZ] • 160
[ALLAH KÂİNATI NİÇİN YARATMIŞTIR?] • 165
[Emir ile Nehyin Hikmeti] • 169
MESELE • 172
[TEVHİD KONUSUNDA RABBİN TANINMASI] • 172
MESELE • 175
[“ŞEY” VE “CİSİM” KELİMELERİNİN ALLAH’A NİSBET
EDİLİŞİ] • 175
[Allah Teâlâ’nın Mekânla Nitelendirilemeyeceği] • 176
MESELE • 178
[“Mahiyet”, “Keyfiyet” ve “Kurb” Kavramlarının Allah’a
Nisbet Edilmesi] • 178
[Zararlı Nesneleri Yaratmanın Hikmeti] • 180
MESELE • 182
[İNSANLARIN KÂİNAT HAKKINDAKİ FARKLI
GÖRÜŞLERİ] • 182
[Seneviyye’nin Tenkidi] • 187
[Tabiatçıların Eleştirilmesi] • 191
[TEVHİD YÖNTEMLERİ HAKKINDA] • 194
[Muhammed b. Şebîb’in Allah’ın Varlığı ve Sıfatları
Hakkındaki Görüşleri] • 199
MESELE • 216
[TEFEKKÜR YOLUYLA BİLGİ EDİNME HAKKINDA
SAVUNMA] • 216
[Muhammed b. Şebîb’in Cisimlerin Yaratılmışlığı
Hakkında İstidlâli] • 220
DEHRİYYE’YE AİT GÖRÜŞLERİN TENKİDİ • 224
MESELE • 238
[SÜMENİYYE’NİN GÖRÜŞLERİ VE TENKİDİ] • 238
MESELE • 239
[Sofistlerin Görüşleri ve Tenkidi] • 239
7
MESELE • 243
SENEVİYYE’YE AİT GÖRÜŞLERİN MAHİYETİ • 243
[Menâniyye’nin Görüşleri ve Tenkidi] • 243
[Deysâniyye’nin Görüşleri ve Tenkidi] • 251
[Merkayûniyye’nin Görüşleri ve Tenkidi] • 261
[Mecûsîler’in Görüşleri ve Tenkidi] • 263
İkinci Bölüm
[NÜBÜVVET KONULARI] • 269
MESELE • 271
[NÜBÜVVETİN İSPATI VE GEREĞİ] • 273
[Verrâk’ın Nübüvvet Konusundaki Görüşleri ve Tenkidi] • 284
[Hz. Muhammed’in Nübüvvetinin İspatına Kısa
Bir Bakış] • 290
[Verrâk’a Ait Görüşlerin Devamı] • 292
[İbnü’r-Râvendî’nin Nübüvveti İspat Konusundaki İstidlâli ve
Verrâk’a Eleştirisi] • 295
HAZRETİ PEYGAMBER’İN NÜBÜVVETİNİN İSBATI • 307
[Hıristiyanların Mesîh Îsâ Hakkındaki Görüşleri
ve Tenkidi] • 321
MESELE • 324
Üçüncü Bölüm
[KAZÂ VE KADER KONULARI] • 329
MESELE • 331
[HİKMET VE SEFEH HAKKINDA] • 331
MESELE • 338
KULLARIN FİİLLERİ VE FÂİLLERİNİN BELİRLENMESİ
HAKKINDA • 338
[İslâmî Fırkaların Kulların Fiilleri Hakkındaki Görüşleri] • 343
[Kulların Fiilleri Hakkında Mu‘tezile’nin Görüşü ve
Tenkidi] • 359
[Kulların Fiilleri Hakkında Kâ‘bî’nin Görüşleri ve Bunların
Tenkidi] • 364
[Fiillerin Yaratılmışlığı Hakkında Naklî Delil] • 387
[Kula Ait Fiilin Kudret veya İstitâati] • 389
[İstitâat Fiilden Önce mi Fiil ile Beraber mi?] • 396
8
MESELE • 398
[Kudretin Hem Taat Hem Mâsiyete Elverişli Oluşu ve Güç
Yetirilemeyecek Şeylerle Mükellef Tutulma Hakkında] • 398
[Kâ‘bî’nin Kudret ve Güç Yetirilemeyecek Şeylerle Mükellef
Tutulma Hakkındaki Görüşleri ve Tenkidi] • 402
[ECEL KONUSU] • 425
[RIZIK KONUSU] • 429
İRADEYE DAİR MESELELER • 432
[Kâ‘bî’nin İrade Konusundaki Görüşleri ve Tenkidi] • 442
[İrade Konularının Devamı] • 453
MESELE • 458
KAZÂ VE KADER HAKKINDA • 458
[Kâ‘bî’nin Kazâ ve Kader Hakkındaki Görüşleri
ve Tenkidi] • 461
MESELE • 471
[Kaderiyye veya Mu‘tezile’nin Yerilmesi Hakkında] • 471
[Kâ‘bî’nin Kaderiyye Hakkındaki Görüşleri ve Tenkidi] • 474
[Mu‘tezile’yi Zem Konusunun Devamı] • 477
Dördüncü Bölüm
[BÜYÜK GÜNAHLAR
VE BUNLARI İŞLEYENLERİN DURUMU] • 485
MESELE • 487
[GÜNAHLARIN DİNDEKİ KONUMU VE GÜNAH
İŞLEYENLERİN DURUMU] • 487
MESELE • 496
[Büyük Günah İşleyenler Hakkında Âlimlerin Farklı
Değerlendirmeleri] • 496
[Kâ‘bî’nin Büyük Günah Hakkındaki Görüşleri ve
Bunların Tenkidi] • 518
[İki Nevi Günahı Birbirinden Ayırmanın Aklî Gerekliliği] • 544
[Mu‘tezile ve İmanla Vasıflanma Olayı] • 549
[Büyük Günah ve Şefaat] • 551
9
Beşinci Bölüm
[İMAN VE İSLÂM TERİMLERİYLE İLGİLİ KONULAR] • 563
MESELE • 565
[İMANDA İKRAR VE TASDİKİN ROLÜ] • 565
MESELE • 574
[İman Tasdik midir Yoksa Mârifet mi?] • 574
MESELE • 575
[İrcâ Hakkında] • 575
[İmanın Yaratılmışlığı] • 580
MESELE • 585
[İmanda İstisna] • 585
MESELE • 591
[İslâm ve İman] • 591
Bibliyografya • 603
İndeks • 611
10

5. sınıf deneme konuları

Özet - Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü