Kitabı İncele - Demavend Yayınları

AYETULLAH SEYYİD RUHULLAH MUSAVİ HUMEYNİ
İran İslâm Cumhuriyeti’nin kurucusu ve lideri, fakih ve arif İmam Humeyni, 24
Eylül 1902 tarihinde İran’ın Humeyn şehrinde doğdu.
Asıl adı Ruhullah Mustafavî olan, ancak Musevî-yi Humeynî olarak tanınan İmam
Humeynî, henüz beş aylık bebek iken babasını kaybetti.
Çocukluk dönemini Ayetullah Hansarî’nin (Zubdetu’t-Tasnif’in yazarı) torunlarından olan annesi Hacer Hanım ve halası Sahibe hanımın yanında geçirmiş, ancak on beş
yaşında iken hem annesini hem de halasını kaybetmiştir.
Çocukluk yıllarından itibaren dinî medreselerde temel dersleri (Arap dili ve
edebiyatı, mantık, fıkıh ve usul) almaya başlamış ve Mirza Mahmud İftiharu’l-Ulema, Hac
Mirza Necefî-yi Humeynî, Ayetullah Şeyh Ali Muhammed Burucerdî, Ayetullah
Muhammed Gulpayganî ve Ayetullah Abbas Erakî gibi bölgenin büyük âlim ve
hocalarından dersler alarak 1919 yılında Erak İlmiye Medresesi’ne girdi. Burada birçok
dersleri okuduktan sonra Kum İlmiye medresesine geçerek felsefe ve ahlak derslerini,
Ayetullah Muhammed Şahabadî, Seyyid Ebu’l-Hasan Hakîm Kazvinî ve Hac Mirza Cevad
Ağa Melikî-yi Tebrizî’nin yanında okudu. Menkul fıkıh ve usul derslerini ise Ayetullah
Abdulkerim Hairî-yi Yezdî, ve Ağa Mir Seyyid Ali Kaşanî’den aldı. Fıkıh ve usul
derslerinde çok başarılı olarak kısa zamanda ictihad (Muctehidlik) derecesine ulaştı.
İmam Humeynî, Hicri 1339 yılında Ayetullah Abdulkerim Hairî’nin vefatından
sonra artık kendisi felsefe, nefis terbiyesi ve ahlak derslerinde Kum’un ünlü âlimlerinden
biri olmuş; daha sonraları ise fıkıh ve usul derslerinin de ünlü hocaları arasında yer
almıştır. Ayetullah Hairî’den sonra Kum’un önde gelen âlimlerinden Ayetullah
Burucerdi’ye bir süre güncel meseleler hususunda yardımcı olan İmam Humeynî, onun
vefat etmesinin ardından, Kum Medresesi ve ilmî çevrelerde “Ayetullahi’l-Uzma” olarak
tanındı.
1958’de Eyalet ve Vilayet Cemiyetlerinin kurulması ve Şah’ın “Altı maddelik
tasarıları”nın ortaya konulmasıyla, Şah rejimi aleyhine mücadelesini başlattı. 5 Haziran
1961’de meydana gelen kanlı olaylardan sonra rejim aleyhine yaptığı bir konuşma sonucu
tutuklanarak Tahran’daki İşretâbâd askeri ceza evine konuldu.
Serbest kaldıktan bir yıl sonra, kapitülasyon tasarısı aleyhine yaptığı ateşli
konuşmasının ardından tekrar tutuklandı. Ancak bu kez cezaevine değil, 4 Kasım 1965’te
Türkiye’ye sürgüne gönderildi. Bir süre sonra İmam Humeynî, Türkiye’den Irak’a geçti ve
bu, Irak’ın Necef kentinde talebe yetiştirmekle meşgul olacağı on beş yıllık uzun bir
sürgünün başlangıcıydı.
İmam’ın oğlu Seyyid Mustafa’nın, Şah rejimi gizli istihbarat servisleri tarafından
öldürülmesinin ardından İran’da karışıklıklar meydana geldi. Şah rejiminin aleyhine bir
ayaklanma başlatıldı. İmam Humeynî’nin önderliği altında yürütülen bu hareketler
sonucunda Irak’tan Fransa’nın Paris kentine geçti.
1 Şubat 1979’da Şah’ın İran’dan kaçmasının ardından İmam Humeynî on beş yıllık
bir sürgünün ardından büyük bir karşılama ile ve İran halkına bağımsızlık, özgürlük ve
İslâm Cumhuriyetini hediye olarak getirerek İran’a geri döndü. Onun geri dönüşü devrimin
gidişatını daha da hızlandırdı ve 11 Şubat 1979’da İmam Humeynî’nin başlattığı uzun
mücadele zafere ulaştı ve halkın büyük desteği ile Şah rejimi tarihe karışarak yerine İran
İslâm Cumhuriyeti rejimi kuruldu. İmam Humeynî İnkılabın zaferinden on yıl sonra, 4
Haziran 1989’da Tahran’da vefat etti.
Demavend Yayınları: 12
2. Baskı, İstanbul, Şubat 2014 (1. Baskı, Kaknüs Yayınları, 2010)
Yayın Yönetmeni: Neval Güzelyüz
Editör: Nasır Cavid Mukaddes
Türkçesi: Ali Güzelyüz – Halil Toker
Kapak tasarımı: Sercan Arslan
Dizgi ve iç düzen: Demavend
Eserin özgün adı: Divân-ı İmam
Eserin özgün dili: Farsça
© Bu eserin bütün hakları Demavend Yayınları’na aittir. Yayınevinin yazılı
izni olmaksızın eserin kısmen de olsa herhangi bir yöntemle yayınlanması
yasaktır.
T.C. Kültür Bakanlığı Yayıncı Sertifika No: 27406
ISBN: 978-605-86158-9-2
Demavend Yayınları
Başak Mah. Yeşil Vadi Cad.
Metrokent, A1 Blok, D. 87
Başakşehir-İSTANBUL
 : 0212 500 36 07 – 0542 311 17 89
Baskı: Ofis Matbaa Ltd. Şti.
Davutpaşa Kışla Cad. 75/386 Topkapı-İstanbul
Matbaa Sertifika No: 14973
E-mail: [email protected]
Web: http://www.demavend.com.tr
İmam Humeyni
Mesih
Nefesli Aşk
(Divan-ı İmam)
Türkçesi:
Ali GÜZELYÜZ
Halil TOKER
İÇİNDEKİLER
Önsöz .........................................................................................................................
GAZELLER
Nevruz Bayramı .................................................................................................. 19
Güzel Son ............................................................................................................. 21
Cihanın Canı ........................................................................................................ 23
Cilvenin Açıklaması ............................................................................................ 25
Güzellik Denizi .................................................................................................... 27
Yokluk Yolu ......................................................................................................... 29
Dostun Dudağı .................................................................................................... 31
Gönül Tekkesi ...................................................................................................... 33
Gece Yarısı Güneşi .............................................................................................. 35
Deniz ve Serap ..................................................................................................... 37
Güzellik Dergâhı ................................................................................................. 39
Gönül Sözü ........................................................................................................... 41
Aşk Mektebi ......................................................................................................... 43
Güneşin Yanağı ................................................................................................... 45
Yanmış Âşık ......................................................................................................... 47
Rintlerin Mezhebi ................................................................................................ 49
Sevgiliye Kavuş ................................................................................................... 51
Âşıkların Testisi ................................................................................................... 53
Mihrap Kıblesi ..................................................................................................... 55
Aşk Denizi ............................................................................................................ 57
Benim Fetvam ...................................................................................................... 59
Aşk Yuvası ........................................................................................................... 61
Kavuşma Arzusu................................................................................................. 63
Aşk Işığı ................................................................................................................ 65
Dost Tutkunu ....................................................................................................... 67
Dostun Testisi ...................................................................................................... 69
Can Sırrı ................................................................................................................ 71
Yanık Gönüllüler Meclisi ................................................................................... 73
Âşığın Sarhoşluğu ............................................................................................... 75
Yüzünün Özlemi ................................................................................................. 77
Var ve Yok ............................................................................................................ 79
Aşkın Yolu ve Yöntemi ...................................................................................... 81
Sarhoşluğun Hikâyesi ........................................................................................ 83
Şarap Tutkunları ................................................................................................. 85
Aşk Doktoru ........................................................................................................ 87
İkiyüzlülük Hırkası ............................................................................................. 89
Görüşme Müjdesi ................................................................................................ 91
Canın Uçuşu ........................................................................................................ 93
Dostun Üzüntüsü ................................................................................................ 95
Üzüntü Kıvılcımı ................................................................................................. 97
Aşk Yolculuğu ..................................................................................................... 99
Aşk Kıblesi ......................................................................................................... 101
Umut Sabahı ...................................................................................................... 103
Sevgilinin Aşkı................................................................................................... 105
Pirin Tesellisi ..................................................................................................... 107
Çare Bulan Aşk .................................................................................................. 109
Can Sırları........................................................................................................... 111
Dünyadan Kurtulmuş ...................................................................................... 113
Gizli Sır ............................................................................................................... 115
Kavuşma Müjdesi ............................................................................................. 117
Aşk Mucizesi...................................................................................................... 119
Aşk Şarkısı.......................................................................................................... 121
Bahar ................................................................................................................... 123
Yoldaki Hızır ..................................................................................................... 125
Ömür Kitabı ....................................................................................................... 127
İhlas İddiası ........................................................................................................ 129
Güzellik Cilvesi ................................................................................................. 131
Gülün Doğum Günü......................................................................................... 133
Ömür Kervanı .................................................................................................... 135
Aşk Lezzeti ......................................................................................................... 137
Cem’in Kadehi ................................................................................................... 139
Kadehin Cilvesi ................................................................................................. 141
Sarhoşluğun Sırrı............................................................................................... 143
Halvette Oturan................................................................................................. 145
Güzellik Gölgesi ................................................................................................ 147
Yokluk Denizi .................................................................................................... 149
Aşk Yolu ............................................................................................................. 151
Yokluk Sarhoşluğu............................................................................................ 153
Aşk Sultanı ......................................................................................................... 155
Aşk Kâbesi.......................................................................................................... 157
Gönül Şahidi ...................................................................................................... 159
Gönül Bağı ......................................................................................................... 161
Kavuşma Günü ................................................................................................. 163
Aşk Ateşi ............................................................................................................ 165
Açıkla Sırrını ...................................................................................................... 167
Mesih NefesliAşk .............................................................................................. 169
Güzellik Işığı ...................................................................................................... 171
Gönlünü Kaptıran Âşık .................................................................................... 173
Yoksulluk Hırkası ............................................................................................. 175
İstek Baharı ........................................................................................................ 177
Kutsal Mekân ..................................................................................................... 179
Sevgilinin Yüzü ................................................................................................. 181
Kime Anlatayım? .............................................................................................. 183
Ayıklık Şarabı .................................................................................................... 185
Şarap Küpü ........................................................................................................ 187
Sevgilinin Diyarı ............................................................................................... 189
Güneşin Nuru .................................................................................................... 191
Aşk Sarhoşluğu ................................................................................................. 193
Servinin Gölgesi ................................................................................................ 195
Sabahın Gelini.................................................................................................... 197
Aşk Sanatı........................................................................................................... 199
Cebrail’in Sesi .................................................................................................... 201
Meyhanenin Piri ................................................................................................ 203
Ayrılık Ateşi ....................................................................................................... 205
Dost Arzusu ....................................................................................................... 207
Aşka Aşina ......................................................................................................... 209
Bakışının Cilvesi ................................................................................................ 211
Sırlara Mahrem .................................................................................................. 213
Eğlence Mevsimi ............................................................................................... 215
Sırların Halvet Evi ............................................................................................. 217
Can Aynası ......................................................................................................... 219
Gizli Hazine ....................................................................................................... 221
Gamzenin Kenarı .............................................................................................. 223
Hasta Göz ........................................................................................................... 225
Şehirde Meşhur ................................................................................................. 227
Dostun Anısı ...................................................................................................... 229
Arzular................................................................................................................ 231
Yardan Ayrılmak............................................................................................... 233
İsteklerin Kâbe’si ............................................................................................... 235
Aşk Esintisi ........................................................................................................ 237
Aşkın Mihrabı .................................................................................................... 239
Aşkın Gölgesi..................................................................................................... 241
Elbiseleri Yırtan ................................................................................................. 243
Canın Baharı ...................................................................................................... 245
Rintlerin Meclisi ................................................................................................ 247
Bekleyiş ............................................................................................................... 249
Sevgilinin Kokusu ............................................................................................. 251
Kavuşma Gecesi ................................................................................................ 253
Aşk Otağı............................................................................................................ 255
Varlık Mumu ..................................................................................................... 257
Âşıkların Halveti ............................................................................................... 259
Perişanlığın Açıklaması .................................................................................... 261
Pirin Gayreti....................................................................................................... 263
Can Kadehi......................................................................................................... 265
Dert Sahibi.......................................................................................................... 267
Gönül Kâbesi ..................................................................................................... 269
Aşkın Sırrı .......................................................................................................... 271
Sır Arkadaşı ....................................................................................................... 273
Öncesizlik Kadehi ............................................................................................. 275
Sevgilinin Yükü ................................................................................................. 277
Aman Vadisi ...................................................................................................... 279
Bir Tanecik Sevgili............................................................................................. 281
Çare Bulan Şarap ............................................................................................... 283
Sır Açma ............................................................................................................. 285
Varlık Şarabı ...................................................................................................... 287
Varlık Sahili........................................................................................................ 289
Yokluk Kadehi ................................................................................................... 291
Zincire Vurulan Kâbe ....................................................................................... 293
Aşk İçkisi ............................................................................................................ 295
Olgun Güneş ...................................................................................................... 297
Yar Kokusu ........................................................................................................ 299
Varlık Deryası .................................................................................................... 301
Emanet Yükü ..................................................................................................... 303
Aşk Kervanı ....................................................................................................... 305
Can Bahçesi ........................................................................................................ 307
Gönül Dostu ....................................................................................................... 309
Düşünce Mihrabı ............................................................................................... 311
Dostun Gamzesi ................................................................................................ 313
Sarhoşların Halveti ........................................................................................... 315
RUBAİLER
Rüya Âlemi ........................................................................................................ 319
Vuslat Kapısı ...................................................................................................... 319
Toy ...................................................................................................................... 319
Elest Şarabı ......................................................................................................... 321
Ne Mümkün! ..................................................................................................... 321
İslam Cumhuriyeti ............................................................................................ 321
Feryat .................................................................................................................. 323
Yaradılış Kandili................................................................................................ 323
Haykırışım ......................................................................................................... 323
Cumhuriyetimiz ................................................................................................ 325
Seni Tanıyamadık.............................................................................................. 325
Cevaba Susamış ................................................................................................. 325
Bayrak ................................................................................................................. 327
Yetimin İncisi ..................................................................................................... 327
Papağan Gibi...................................................................................................... 327
Konuk ................................................................................................................. 329
İman .................................................................................................................... 329
Aşk ...................................................................................................................... 329
Şirin ..................................................................................................................... 331
Yazık! .................................................................................................................. 331
Kuşku .................................................................................................................. 331
Dostun Varlığı! .................................................................................................. 333
Bulunmaz! .......................................................................................................... 333
Yol ....................................................................................................................... 333
Yokluk................................................................................................................. 335
Sakın! .................................................................................................................. 335
Sefer..................................................................................................................... 335
Büyük Örtü ........................................................................................................ 337
Yol ....................................................................................................................... 337
İz .......................................................................................................................... 337
Bayram................................................................................................................ 339
Arif ...................................................................................................................... 339
Kıble .................................................................................................................... 339
Perişan ................................................................................................................ 341
Kurtulmak Gerek .............................................................................................. 341
Hak Cilvesi ......................................................................................................... 341
Felsefe ................................................................................................................. 343
Örtü ..................................................................................................................... 343
Cefa ..................................................................................................................... 343
Beni Göremeyeceksin ....................................................................................... 345
Sırdaş .................................................................................................................. 345
Hakk’a Övgü...................................................................................................... 345
O’na Doğru ........................................................................................................ 347
Yolunu Kaybetmiş ............................................................................................ 347
Nur ...................................................................................................................... 347
Öğüt .................................................................................................................... 349
Huzur .................................................................................................................. 349
Put ....................................................................................................................... 349
Kim? .................................................................................................................... 351
Bilgi Yolu ............................................................................................................ 351
Huzursuz............................................................................................................ 351
Terk Edilmiş ....................................................................................................... 353
Varlığın Feyzi .................................................................................................... 353
İddiacı ................................................................................................................. 353
Seni Arayan ........................................................................................................ 355
Akıl ve Aşk......................................................................................................... 355
Gönül Tuzağı ..................................................................................................... 355
Sana Vurgun ...................................................................................................... 357
Olgunluk Deryası .............................................................................................. 357
Kendine Yabancı ............................................................................................... 357
Ne Yapayım? ..................................................................................................... 359
Dostun Mahallesi .............................................................................................. 359
Hatıra .................................................................................................................. 359
Senin Yüzünden ................................................................................................ 361
O Gün ................................................................................................................. 361
Yardım Et! .......................................................................................................... 361
İnilti ..................................................................................................................... 363
Günah ................................................................................................................. 363
Damla.................................................................................................................. 363
Medet Ey Dostlar .............................................................................................. 365
Güzellik Bahçesi ................................................................................................ 365
Sefer Endişesi ..................................................................................................... 365
Meclisin Mumu ................................................................................................. 367
Dünyanın Güneşi .............................................................................................. 367
Tur Dağı ............................................................................................................. 367
Sığınak Bulamadım ........................................................................................... 369
Gönül Huzuru ................................................................................................... 369
Sarhoşluk ............................................................................................................ 369
Uyan .................................................................................................................... 371
Tutsak ................................................................................................................. 371
At Uzağa ............................................................................................................. 371
Meftun ................................................................................................................ 373
Salt Güzellik ....................................................................................................... 373
Gölge ................................................................................................................... 373
Mutluluk............................................................................................................. 375
Ey Pir................................................................................................................... 375
Devlet Kuşu ....................................................................................................... 375
Tufan ................................................................................................................... 377
Bir Bak! ............................................................................................................... 377
Kandil ................................................................................................................. 377
Senin Hatıran ..................................................................................................... 379
Delilik Yolu ........................................................................................................ 379
Mecnun Ol.......................................................................................................... 379
Bilgi ..................................................................................................................... 381
Gönüldeki Murat............................................................................................... 381
Mecnun ............................................................................................................... 381
Âşıklar ................................................................................................................ 383
Yolcular .............................................................................................................. 383
Ey Güneş! ........................................................................................................... 383
Üzüntü Sokağı ................................................................................................... 385
Dost ..................................................................................................................... 385
Akıl Sahibi .......................................................................................................... 385
Âşikâr.................................................................................................................. 387
Kadeh .................................................................................................................. 387
Ey Aşk ................................................................................................................. 387
Haber .................................................................................................................. 389
Nefsin Tutsağı ................................................................................................... 389
İmdada Yetişen .................................................................................................. 389
Dost Meclisi........................................................................................................ 391
Yol Dikeni........................................................................................................... 391
Bencil................................................................................................................... 391
“Ene’l-Hak” Sözü .............................................................................................. 393
İrfan Sözü ........................................................................................................... 393
Güneş .................................................................................................................. 393
Boş ....................................................................................................................... 395
Kaldır Örtüyü .................................................................................................... 395
Sığınak ................................................................................................................ 395
KASİDELER
Hz. Fatima-i Zehra ile Hz. Fatima-i Masume (A.S.)’ye Övgü ..................... 399
Bekleyiş (Bahariye Kasidesi) ............................................................................ 409
Veli-yi Asr’ın Methi Hakkında ........................................................................ 421
MUSAMMAT
Baharun Tavsifi, Dönemin İmamı Ebu Salih’in Övülmesi ve Ayetullah
Şeyh Abdulkerim Hâirî-yi Yezdî (K.S.) Hakkında ....................................... 433
Gönül Sözü ......................................................................................................... 447
TERCİ-İ BEND
Dönüm Noktası ................................................................................................. 453
KITALAR VE DİĞER ŞİİRLER
Göz Kadehi ........................................................................................................ 469
Övünç Kaynağı .................................................................................................. 469
Şerefe................................................................................................................... 471
Nazlandırır ......................................................................................................... 471
Yaşam Suyu ....................................................................................................... 473
Şarap ................................................................................................................... 473
Eğer Geçirirse .................................................................................................... 475
Ayrılık Belası...................................................................................................... 475
Taze Gül Yaprağı............................................................................................... 477
Ahmed İçin......................................................................................................... 479
Bülbülün Feryadı .............................................................................................. 481
İstihare ................................................................................................................ 481
Bülbülün Çağrısı ............................................................................................... 481
Kevser ................................................................................................................. 483
Vuslat Denizi ..................................................................................................... 483
Bet Nazar ............................................................................................................ 483
Tekrarların Tekrarı “Sözün sonuna Geldim” ................................................ 485
Müjdeler Olsun!................................................................................................. 487
İbadet .................................................................................................................. 487
Ali (A.S.) ............................................................................................................. 489
Kızım!.................................................................................................................. 489
Dilbere Vurgun .................................................................................................. 493
İşveli Güzel ........................................................................................................ 493
Zulüm ................................................................................................................. 495
Şaraba Rehin ...................................................................................................... 495
ÖNSÖZ
“Düş gücüne, hayale, imgeye, gönle seslenen, anı, duygu,
coşku uyandıran, etkileyen şey.” diye tanımlanır sözlüklerde şiir.
Şiiri anlamak, onun değerinin farkına varmak şiirin ve onu
yazan şairin iç dünyasına giden yolu bulmak her zaman kolay
olmamıştır. Fakat şiir dünyası ne kadar karmaşık, ne kadar derin ve
anlaşılması zor olursa olsun, taşıdığı melodik unsurlar ve gönle
seslenişiyle her dönemde, her kesimden insanın ruhuna seslenmiş
ve insanların ilgilerini çekmeyi başarmıştır.
Şiir yazmak, şiir yazabilmek ise Allah’ın bir lütfüdür insanlara.
Nice padişahlar, hükümdarlar, devlet adamları, âlimler, filozoflar ve
dahiler vardır ki Allah’ın bu lütfüne nail olamamışlardır. Çünkü bu
insanlar tüm üstün vasıflarına rağmen şiir yazacak ince ve hassas
ruha, kulaklarına olayları melodik bir şekilde fısıldayacak ilham
perisine sahip olamamışlardır. Bu nedenledir ki Farsça bir mısrada
da söylendiği gibi “Şairlik peygamberliktir” bir açıdan. Çünkü şair,
tıpkı peygamberler gibi, diğer insanların duyamadığı gaipten gelen
fısıltıları duymakta, göremediği güzellikleri, mutlulukları, dertleri
ve üzüntüleri, geçmişin, bugünün ve geleceğin yansımalarını gönül
aynalarında tüm incelikleriyle görmektedir. Gerçek şairler bir
beyitleriyle toplulukları harekete geçirir, bir beyitleriyle
toplumlarına yön vererek yapılması imkânsız işleri yapmaya
yönlendirebilirler. Kısacası şairler milletlerin ruhu, sürekli çarpan
hassas yüreği, dün ve bugününün hafızasıdır.
İşte elimizdeki bu divan, dinî ve siyasi bir önder kimliğine
sahip olmakla birlikte duygusal bir insan kimliğiyle şiirler yazmış,
duygularını ve düşüncelerini güzel ve akıcı bir dille ortaya
koyabilmiş bir şairin şiirlerini içermektedir. Bahsettiğimiz bu şair,
Türkiye’de bugüne değin dinî ve siyasi yönüyle tanıdığımız ama
şairlik yönüne hiç değinilmeyen İran İslâm Cumhuriyeti’nin
kurucusu ve dinî önderi Ayetullah Humeyni’dir.
Bu şiirlerde, ağır başlı, vakur, çatık kaşlarıyla resimlerinden ve
haberlerdeki görüntülerinden tanıdığımız dini bir lideri, ilk defa
yumuşak çehresiyle, gönül dünyasıyla ve duygularıyla görmemiz
mümkün olmaktadır. Bu şiirlerde o, bazen bir sufi, bazen bir Hak
âşığı, bazen müşfik bir baba ve bazen de bir filozof kimliğiyle
karşımıza çıkmaktadır. Özellikle “Fatî” diye hitap ettiği kızı
Fatma’ya seslenerek verdiği öğütlerdeki “babalık” vasfı, bir babanın
sevecenliğini ortaya koymaktadır.
Ayetullah Humeyni’nin şiirleri, klasik Fars şiirinin tüm
yönlerini içermektedir. Aruzun çeşitli vezinlerinin kullanımı, klasik
şiirdeki imge, sembol ve metaforların şiirlerde işlenişi şairin
şiirlerinin klasik ölçülere vurularak değerlendirilmesi gerekliliğini
göstermektedir. Ayetullah Humeyni’nin şiirlerinde de klasik
tasavvufi şiirde geçen şarap, saki, meyhane ve harabat gibi
semboller sözlük anlamlarının dışında, çoğunlukla tasavvuf
şiirinden bildiğimiz anlamlarıyla öne çıkmaktadır. Örneğin âşık, tam
bir vecd ile Allah Teâlâ’yı arayan ve gerçek sevgiliden başkasına
bakmayan kişi; câm (kadeh), ârifin marifet ile dolu kalbi; saki
(meyhaneci), mutlak feyz dağıtan kâmil mürşit; şarap, aşkın
yoğunluğu ve Hakk’a karşı beslenen samimi aşk; harabat ise beşerî
sıfatların yok olduğu, bedenin fenâya ulaştığı yer, anlamıyla sıkça
kullanılmıştır.
Yukarıdaki satırlarda şiirinin özelliklerine kısaca değindiğimiz
İran İslâm Cumhuriyeti’nin kurucusu Ayetullah Humeynî’nin
şiirlerinin, İran’ın dinî önderini bugüne kadar tanınmayan
yönleriyle tanınmasını sağlayacağını düşündüğümüz Türk
okuyucusuna sunuyoruz.
‫غزلها‬
Gazeller
‫‪‬‬
‫‪18‬‬
‫‪‬‬
‫عيد نوروز‬

19

NEVRUZ BAYRAMI
Dağlarda ovalarda esti Nevruz rüzgârı, geldi bahar
Zengin, fakir süslensin, giyilsin bayramlıklar
Cennet bağının bülbülü kayıp, bulamaz dosta giden yolu
Meclisin mutribi benim rehberim, yüreğim övünçle dolu
Sofiler ve arifler uzak düştü şu aşk çölünden
Cezbeye kapılmak için al kadehi mutribin elinden
Bayram günü gider herkes oluk oluk bahçelere, kırlara
Bu mest hâlimle ben dönerim sırtımı meyhaneye, yönelirim Allah’a
Kutlu olsun Nevruz bayramı fakire de zengine de
Ey can dostum, puthaneden çıkmak için bir kapı aç sen hele!
Hakikat meyhanesinin şeyhine ulaşmama izin verirsen
Geçerim ayaklarımdan, koşarım ona canla başla ben
İlim erbabının safında yıllarca dikildim durdum ben
Sonunda buldum sevgilimi, o hataya düşmem yeniden
‫‪‬‬
‫حُسن ختام‬
‫‪20‬‬
‫‪‬‬

GÜZEL SON
21

Ey saki! Hadi gel de meyle doldur kadehimi
Söküp atsın ruhumdan o, utanç ve ün hevesini
Dök kadehime, dök ki fenâya katsın canımı
Hile ve tuzaktan arındırsın benim varlık toprağımı
Dök ki sıyırsın canımı şu benliğin bağından
Kavrasın dizginlerimi, kurtarsın makam hırsından
Dök ki saygısız rintlerin toplandığı uzlet evinde
Kıyamımı alt üst etsin, heyecan katsın secdeme
Meyhanedeki gül yüzlülerin hareminde sen yoktun ya
Hangi delikten içeri girsem bir gül yapıştı yakama
Kendimden geçmiş bir hâlde pirlerin meclisine gidersem belki
Meyle temizlerler ruhumdan benim ham endişelerimi
Ey yokluk vadisinin hızlı ulağı!
O vadinin sahibine ulaştır şükür ile selamımı
Yokluk içindeki yokluğumun mektubunu sonlandırdım şarap ile
Bunu anlat meyhanenin pirine, hele baksın hüsnü hatimeme