Karanfil Yaprakbükeni

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitü Müdürlüğü tarafından yayınlanır
2005-2
2009 -1
B E R E K E T
KARANFİL YAPRAKBÜKENİ, Cacoecimorpha pronubana
(Hübner) (Lepidoptera: Tortricidae)
Dr. Gülay KAÇAR*
YENİ BİR ZEYTİN ZARARLISI, KARANFİL YAPRAKBÜKENİ
*Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, 01321
Yüreğir / Adana
* Karanfil yaprakbükeni, (C. pronubana) Doğu Akdeniz Bölgesi’nde zeytinlerde yeni bir
zararlıdır. C. pronubana Zirai Karantina Yönetmeliğinin A2 listesinde ithali yasak karantina
zararlıları arasında yer almaktadır (Anonim,2003). Polifag bir zararlı olan C. pronubana’a
özellikle süs bitkilerinden çalılıklarda, sebzelerde ve birçok meyve ağacında zarar
ayapmaktadır. Ancak, zararlı özellikle zeytinin sürgün vebmeyveleriyle beslenerek zarar yapar.
C. pronubana’a zararı ile değişik biyolojik dönemlerinin görsel olarak verildiği bu yayın,
zararlıyı tanıtmayı amaçlamaktadır.
a
b
c
b
Şekil 1. C. pronubana’nın yumurtası (a) 1. dönem larva (b) ve son dönem larvası (c)
Tanımı:
Yumurta: Zararlının yumurtaları ovalimsi bir pulcuk görünümünde ve parlak-yeşil renktedir.
Boyu yaklaşık 1 mm olup, eni 0.6 mm kadardır. Zararlı yumurtalarını gruplar halinde bırakır.
Larva: Birinci larva dönemi sarı renkli olup larvanın başı siyah renktedir. İkinci larva
adöneminde kahverengiye dönüşür. Son dönem larva boyu 15-20 mm’ye kadar ulaşır. Son dönem
larvanın başı kahverengimsi sarı renkli olup, üzerinde değişik koyu lekeler vardır (Meijerman
ve Ulenberg, 2000; Anonim, 2002). Prothoraksın arka kısmında dört koyu leke mevcut olup,
yeşilimsi sarı renktedir.
a
Şekil 1. C. pronubana’nın pupası (a) ve ergin (b)
b
KARANFİL YAPRAKBÜKENİ, CACOECİMORPHA PRONUBANA
Zirai Mücadele Araştırma Enstitü Müdürlüğü, Yüreğir / Adana, TLF.: (322) 3441784-97 ve FAX.: (322) 3441702
Pupa: Başlangıçta kahverenginde, daha sonraları siyaha yakın bir renk alır. Pupa yoğun bir ağ
içerisinde bulunur ve boyu yaklaşık olarak 9-12 mm kadardır (Meijerman ve Ulenberg, 2000).
Ergin:
Erkeklerin kanat açıklığı 15-17 mm, dişilerin ise berkeklerden biraz daha büyük 18-24 mm
a
kadardır. Ön kanatlar dikdörtgen şeklinde olup, üzerinde sarımsı-kahverenginden morumsukahverengiye değişen renklerde koyu, dar, eğrili enine bantlar bulunur. Arka kanatlar portakal
renginde olup, kenarları koyu kahverengidir. Dişiler erkeklerden daha açık renklidir (Meijerman
ve Ulenberg, 2000; Anonim, 2002).
a
b
c
Şekil 3. C. pronubana sürgündeki zararı (a, b) ve meyvedeki
b
zararı (c)
Zarar Şekli:
Bitkinin genç kısımlarıyla; iki veya üç adet uç yaprağı bir ağ ile biraya getirip tipik bir şekilde
bükerek parankimayla, çiçek tomurcuklarına girerek beslendiği, çiçeklerin karakteristik kabarık
bir görüntü alarak açılmasını engelleyerek ve gelişmekte olan küçük meyvelere girip meyve
sapına yakın deri yüzeyinde beslenerek ve ayrıca, olgun meyvelerde yüzeysel beslenerek
çürükçül etmenlerin gelişmesine uygun bir ortam oluşturmaktadırlar.
Mücadelesi:
Ülkemizde bu zararlı ile ilgili bir çalışma yapılmadığından, mücadelesine yönelik bir bilgi
bulunmamaktadır.
Kimyasal Mücadele:
Ülkemizde ruhsatlı ilacı bulunmamaktadır.
KAYNAKLAR
Anonim, 2002. Cacoecimorpha pronubana. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 32, s. 267-275.
Anonim, 2003. Zirai Karantina Yönetmeliği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara. Resmi Gazete
sayısı: 25160.
Kaçar, G., Ulusoy, M. R., 2008. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Yeni bir Zeytin Zararlısı Karanfil
yaprakbükeni, Cacoecimorpha pronubana (Hübner, 1796-99) (Lepidoptera: Tortricidae).
Turk. entomol. derg., 32(3): 211-223
Meijerman, L. & S. A. Ulenburg, 2000. Ulenberg Arthropods of Economic Importance: Eurasian
Tortricidae. http://nlbif.eti.uva.nl.