kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti bilgi teknolojileri ve haberleşme

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE HABERLEŞME KURUMU
Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu Başkanı Kadri Bürüncük, baz istasyonu için basına
yansıyan “10 Kat Fazla” manşetli haber üzerine açıklamalarda bulundu.
Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu Başkanı Kadri Bürüncük, geçtiğimiz günlerde
Lefkoşa’daki Akdeniz Karpaz Üniversi’ne ait bina üzerinde kurulu baz istasyonu için basına yansıyan
“10 Kat Fazla” manşetli haber üzerine açıklamalarda bulundu. Elektronik haberleşme sektörünü
düzenleyen ve denetleyen tek yetkili mercinin Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu olduğunu
vurgulayan Bürüncük, Amerika’dan getirilen bir cihaz ile baz istasyonu ölçümlerinin yapıldığını, bu
ölçümlerin hangi marka/model cihaz ve alıcı anten ile, hangi standartlara, limit değerlerine bağlı
olarak ve kimin tarafından yapıldığı bilinmediğini, söz konusu cihazın ülkeye girişte Kurum tarafından
verilen teknik uyumluluk onayını alması gerektiğini fakat böyle bir başvurunun dahi
gerçekleştirilmediğini vurguladı. Ayrıca Amerika’daki GSM sistemlerinde farklı frekans bandlarının
kullanıldığını, geçerli bir ölçüm için cihaza doğru ayarların yapılmasının önemli bir husus olduğunu,
her cihazın kendine özgü ayarlarının olduğu ve bu nedenle cihazı kullanmadan önce eğitiminin alınmış
olması gerektiğini ve bu ölçümleri yapacak kişilerin elektromanyetik alanların ölçümü konusunda
gerekli eğitimleri ve sertifikaları almış olmasının ciddi önem taşıdığını vurguladı. İlgili haber
okunduğu zaman verilmiş olan manşetten dolayı sanki limit değerlerinden 10 kat fazla bir
elektromanyetik yayılım var gibi algılandığını ancak söz konusu haberde bina dışında ölçülen
değerlerin bina içerisinde alınan ölçüm değerlerinden 10 kat fazla olduğunun iddia edildiğini, bu
durum da zaten doğal ve beklenen bir durum olduğunu, söz konusu bina içi ve bina dışı ölçüm
değerleri dikkate alındığında uluslararası limit değerlerinin çok altında olduğuna dikkat çeken
Bürüncük, baz istasyonları ile ilgili ölçüm taleplerinin Kurumumuz tarafından bir dilekçe ile kabul
edildiğini, fakat bu güne kadar söz konusu istasyon için herhangi bir talepte bulunulmadığını belirtti.
Ayrıca Kurumumuz, her gün rastgele seçtiği baz istasyonları için denetimlerini yaptığını, sektörün
sürekli denetim altında olduğunu önemle vurgulamıştır.
Bürüncük, KKTC genelinde her bir baz istasyonu için uluslararası standartlara uygun olarak
ölçümlerin gerçekleştirildiğini, “10 Kat Fazla” manşetli haberde belirtilen baz istasyonu için
Kurumumuz tarafından gerekli denetimlerin yapılmış olduğunu ayrıca basına yansıyan bu haber
üzerine ivedi olarak tekrardan 374 noktada tarama amaçlı ölçümler aldıklarını sözlerine ekledi.
Yapılmış olan en güncel ölçümlerde NARDA marka SRM 3006 cihazı, 470 MHz – 6 GHz ölçüm
probu ile kullanılarak ölçümlerin gerçekleştirildiğini, bu ölçümlerde sadece söz konusu baz istasyonu
etkisinin değil, ayrıca selvili tepeden yayın yapan TV kanallarının, evlerde kullanılan DECT
telefonların, kablosuz modemlerin, internet servis sağlayıcıları tarafından kullanılan sistemlerin ve
antenlerin, bu band aralığında yayın yapan benzer cihazlar da dahil olmak üzere toplam etkilerinin
ölçüldüğünü ve 374 noktada yapılan bu ölçüme göre ortamın toplam en yüksek elektrik alan şiddeti
değerinin 2.36 V/m olarak bulunduğunu belirtti (EK-1). Bu değerin elektromanyetik alan
maruziyetinde sınır değerleri belirlenmesi konusunda Dünya ve Avrupa ülkelerinin referans olarak
aldığı kurumların başında gelen Uluslararası İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyondan Koruma
Komisyonu (ICNIRP)’nun belirlemiş olduğu, Kurumumuz tarafından da kabul edildiği ve normal
koşullarda ortalama değerlerin karşılaştırılmasında kullanıldığı ortamın toplam limit değerlerin
yaklaşık 17 kat altında olduğunu vurguladı. Ayrıca Bürüncük, ICNIRP tarafından belirlenmiş olan,
Kurumumuzun da kabul ettiği limit değerlerin; bağımsız kuruluşların elektromanyetik alanlar üzerine
yaptığı çalışmaların sonuçlarına göre belirlendiğini ve bu değerlerin 50 kat tedbir içeren sınır değerleri
olduğunu önemle belirtmek istedi.
Söz konusu baz istasyonunun izinlendirilmesi ile ilgili de bilgiler veren Bürüncük, Akdeniz
Karpaz Üniversite binası üzerinde bulunan istasyon saha denetiminin 31 OCAK 2014 tarihinde
tamamlandığını (EK-1), elektrik alan şiddeti ölçümünün uluslararası standartlara uygun şekilde
yapıldığını, bu ölçümlerinde standartlara uygun olmayan herhangi bir elektrik alan şiddeti değerine
rastlanmadığını ve istasyonun Kurum tarafından izinlendirilmiş olduğunu belirtti.
Kurum Başkanı Kadri Bürüncük, baz istasyonlarının denetimi ve yapılan elektromanyetik alan
şiddeti ölçümleri ile ilgili olarak Kurumun yapmış olduğu çalışmalar hakkında detaylı bilgiler verdi:
Kurumumuz yetkileri doğrultusunda,
elektronik haberleşme cihazlarından ve baz
istasyonlarından yayılan elektromanyetik alanlar için KKTC genelinde elektrik alan şiddeti ölçümleri
gerçekleştirmektedir. Bu ölçümler, Türkiye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından
düzenlenen “Elektromanyetik Alan Ölçüm Sertifikası Kurs Program’ını” yüksek başarı ile
tamamlayan uzman personelimiz ve danışmanımız tarafından gerçekleştirilmektedir. Kurumumuz
tarafından 2013 yılı sonunda alınan, elektromanyetik alan şiddetini ölçen ve bu alandaki uluslararası
standartları taşıyan NARDA marka SRM-3006 cihazımız, uzman personellerimize cihaz kullanımı
için verilen sertifikalı eğitimden sonra hem baz istasyonlarının hem de diğer telsiz cihazlarının
ölçümünü gerçekleştirmek için kullanılmaya başlanmıştır. (EK-2: NARDA SRM 3006
elektromanyetik alan şiddeti ölçüm cihazı)
Kurumumuz tarafından gerçekleştirilen elektrik alan şiddeti ölçüm sonuçları uluslararası
kuruluşlar tarafından belirlenen ve Kurumumuzca da kabul edilen sınır değerlerine göre
değerlendirilmektedir. Elektromanyetik alan maruziyetinde sınır değerleri belirlenmesi konusunda
Dünya ve Avrupa ülkelerinin referans olarak aldığı kurumların başında Uluslararası İyonlaştırıcı
Olmayan Radyasyondan Koruma Komisyonu (ICNIRP- International Commission on Non-Ionizing
Radiation Protection) gelmekte olup, ilgili kuruluş; Dünya Sağlık Örgütü (WHO-World Health
Organization) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO-International Labour Organization) tarafından
resmen tanınan, bağımsız bilim insanlarından oluşan bir araştırma kuruluşudur. ICNIRP, iyonlaştırıcı
olmayan (Non-ionizing) elektromanyetik alanlar için Dünya’da ve birçok Avrupa ülkesinde kabul
gören standart ve sınır değerlerini belirlemiştir. Bu elektromanyetik alanları üreten yapı ve sistemlere
örnek olarak; çeşitli ev aletleri, trafo istasyonları, baz istasyonları, radyo/TV vericileri, kablosuz ağlar
ve modemler, yüksek gerilim hatları, televizyonlar ve bilgisayar ekranları verilebilir. Ülkemizde bu
konuda yetkili kuruluş olan Kurumumuz (BTHK), ICNIRP’nin belirlediği sınır değerlerini 2013İK/BTHK-21.48 numaralı kurul kararı ile referans alınmasına karar vermiştir. Ayrıca kararda da
belirtildiği gibi, Kurumumuz, çevre ve insan sağlığını dikkate alarak, ihtiyati tedbir açısından, tek bir
cihaz için ICNIRP’nin belirlediği limit değerin dörtte birini (¼) aşmayacak şekilde önlemlerini
almakta ve denetimlerini gerçekleştirmektedir.
Baz istasyonlarının ve diğer telsiz sistemlerinin radyasyon yaydığı halk arasında yaygın olarak
söylenmektedir. Baz istasyonlarının yaydığı elektromanyetik alanlar halk arasında yaygın olarak
kullanılan iyonlaştırıcı radyasyon sınıfına kesinlikle girmemektedir. Alfa, beta, gama ve X ışınları
yüksek enerjili yayılım olup iyonlaştırıcı radyasyon tanımına girmektedir. Tomografi çekiminde
kullanılan cihazdan veya röntgen cihazından bu tip bir yayılım yapılmaktadır. Ancak Baz İstasyonları
ve diğer telsiz sistemlerinden iyonlaştırıcı radyasyon olarak tanımlanan bu tipte bir yayılımın olması
söz konusu bile değildir. Alfa, beta, gama ve X ışınları gibi hüçre yapısını bozabilecek nitelikte bir
yayılımın haberleşmede kullanılan telsiz sistemlerinden yayılması mümkün değildir. Haberleşme
sistemlerinde iyonlaştırıcı olmayan, alt frekans bandlarında yayılım yapan elektromanyetik alanlardan
bahsetmek doğru olacaktır.
Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu, baz istasyonları için ayrı ayrı ölçüm
gerçekleştirmesinin yanında KKTC genelini kapsayan genel ölçümlere de yer vermekte ve bu
kapsamda gerekli çalışmaları yapmaktadır. Kurumumuz Türkiye Cumhuriyeti Bilgi Teknolojileri ve
İletişim Kurumu (BTK) işbirliği ile 23-27 Aralık 2013 tarihleri arasında Lefkoşa, Girne, Gazimağusa,
Güzelyurt, Lefke, Yeni İskele yerleşim alanlarıyla Kantara ve Selvilitepe emisyon bölgelerinde toplam
48.497 adet ölçüm alarak ortamın elektrik alan şiddeti değerlerini ada genelinde elde etmiştir. Ada
genelinde yapılan bu ölçümler Sayın Bakanımızın da bulunduğu bir basın toplantısı ile kamuoyuna
duyurulmuştu. Ayrıntılı ölçüm raporuna BTHK’nın web sitesi adresinden erişebilirsiz:
http://www.bthk.org/. (EK-3 ARALIK 2013 KKTC Geneli Elektrik Alan Şiddeti ölçüm çalışması.)
Her bir telsiz ve baz istasyonu için yapılan elektrik alan şiddeti ölçümlerinin değerlendirilmesi
haricinde, denetimi yapılan istasyon için güvenlik mesafesi tedbirlerinin alınıp alınmadığı, operatör
tarafından bildirilen verilerin doğru olup olmadığı denetim esnasında kontrol edilmektedir. Denetimi
yapılmakta olan istasyon için standartlara uygun olmayan bir durum tespit edilmesi halinde,
Kurumumuz tarafından ivedi olarak işlem başlatılmaktadır ve standartlara uygun hale getirilinceye
kadar değişikliklerin yapılması ve gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması sağlanmaktadır.
Telsiz ve baz istasyonları için kullanılan cihazların tamamı KKTC gümrüklerinden geçmeden
önce Kurumumuz tarafından denetime tabii tutulmaktadır. Operatörlerin kullandıkları telsiz ve baz
istasyonu cihazları için ithal ön izinleri Kurumumuz tarafından yapılan teknik değerlendirme
sonucunda verilmektedir. Avrupa Birliği’nde serbest dolaşım yapabilecek ve teknik açıdan uygun
standartlardaki cihazlara Kurumumuz tarafından teknik uygunluk izni verilmektedir. Avrupa Birliği
ülkelerinde kullanımı uygun olmayan ve teknik açıdan gerekli standartlardan yoksun bir telsiz
cihazının ülkemizde kullanılmasına izin verilmemektedir.
Elektronik haberleşme alt yapı ve şebekesinin tesisi ve işletilmesi ile her türlü elektronik
haberleşme cihaz ve sistemleri ile bu konulara ilişkin düzenleme, yetkilendirme, denetleme ve
uzlaştırma faaliyetlerinin yürütülmesinden sorumlu olan Kurumumuz, elektronik haberleşme
sektöründe yeni kurulacak olan telsiz ve baz istasyonları için gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması
için çalışmalarını devam ettirmekte ve uluslararası standartlar ve uygulamalar da dahil olmak üzere bu
alandaki tüm gelişmeleri sürekli takip etmekte ve uygulanmasını sağlamaktadır.
EK-1
31 OCAK 2014 tarihinde Akdeniz Karpaz Ünivesite binası üzerindeki baz isyasyonu için
yapılan ölçüm sonuçları raporu.
31 OCAK 2014 TARİHLİ ÖLÇÜM SONUÇLARI
Frekans
Limit
Değerler
900 MHz (2G)
1800 MHz (2G)
ICNIRP’nin Kurumun ICNIRP’nin
Belirlediği
Belirlediği
Kabul
Ortamın
Ortamın
Ettiği Tek
Toplam
Toplam
Cihaz için
Limit
Limit
Limit
Değeri
Değeri
Değer
Kurumun
Kabul
Ettiği Tek
Cihaz için
Limit
Değer
2100 MHz (3G)
ICNIRP’nin
Belirlediği
Ortamın
Toplam
Limit
Değeri
Kurumun
Kabul
Ettiği Tek
Cihaz için
Limit
Değer
Şht. Mustafa Ahmet Ruso
Caddesi Akdeniz Karpaz
Üniversitesi binası üzeri
Lefkoşa’da
31.01.2014 tarihinde yapılan
ölçüm sonuçları
420 MHz- 6 GHz
E-Prob
Ölçülen Değerler
1. Ölçüm Noktası değeri:
Ortalama :0.65 V/m
2. Ölçüm Noktası değeri:
Ortalama :0.58 V/m
Elektrik Alan
Şiddeti
Değeri
41.25 V/m
10.31 V/m
58.33 V/m
14.58 V/m
61 V/m
15.25 V/m
3. Ölçüm Noktası değeri:
Ortalama :0.75 V/m
4. Ölçüm Noktası değeri:
Ortalama :0.64 V/m
EN YÜKSEK DEĞER:
1.67 V/m
11 AĞUSTOS 2014 TARİHLİ ÖLÇÜM SONUÇLARI ( 374 NOKTADA YAPILAN ÖLÇÜM)
Frekans
Limit
Değerler
Elektrik Alan
Şiddeti
Değeri
900 MHz (2G)
1800 MHz (2G)
2100 MHz (3G)
Kurumun
ICNIRP’nin
ICNIRP’nin
Kabul
Belirlediği
Belirlediği
Ettiği Tek
Ortamın
Ortamın
Cihaz için
Toplam
Toplam
Limit
Limit
Limit
Değer
Değeri
Değeri
Kurumun
Kabul
Ettiği Tek
Cihaz için
Limit
Değer
ICNIRP’nin
Belirlediği
Ortamın
Toplam
Limit
Değeri
Kurumun
Kabul
Ettiği Tek
Cihaz için
Limit
Değer
41.25 V/m
14.58 V/m
61 V/m
15.25 V/m
10.31 V/m
58.33 V/m
Akdeniz Karpaz Üniversitesi içerisinde (kapalı alanda) yapılan ölçüm
değerlerine göre
Şht. Mustafa Ahmet Ruso
Caddesi Akdeniz Karpaz
Üniversitesi binası üzeri
Lefkoşa’da
11.08.2014 tarihinde yapılan
ölçüm sonuçları
420 MHz- 6 GHz
E-Prob
374 NOKTADA
YAPILAN ÖLÇÜM
DEĞERLERİNE
GÖRE
EN YÜKSEK DEĞER:
2.36 V/m
EN YÜKSEK DEĞER:
0.27 V/m
Akdeniz Karpaz Üniversitesi binası üzerinde bulunan baz istasyonu için yapılmış olan
uluslararası standartlara ve Kurumumuzun belirlediği limit değerlere göre karşılaştırılmalı verilmiş
ölçüm sonuçları.
EK-2
NARDA SRM 3006 Elektromanyetik Alan Şiddeti Ölçüm Cihazı
Türkiye Protel firmasından Aralık ayı ortasında NARDA marka SRM-3006 model elektromanyetik alan ölçüm cihazı üç
ölçüm probu (9 kHz – 250 MHz, 420 MHz – 6 GHz, 27 MHz – 3 GHz ) ile birlikte tedarik edilmiştir. Bu cihaz, 9 kHz-6
GHz arasında elektromanyetik alan şiddeti ölçümleri yapabilmekte ve aynı zamanda cihazın frekans seçebilme özelliği
sayesinde istenilen frekans bandına ait elektromanyetik alan şiddeti değerleri de elde edilebilmektedir.
EK-3
ARALIK 2013 KKTC Geneli Elektrik Alan Şiddeti Ölçümü
Çalışması