IFCN Nisan-2014 Bülteni Çiğ süt fiyatları 2013 yılında aşamalı

IFCN Nisan-2014 Bülteni
Çiğ süt fiyatları 2013 yılında aşamalı olarak yükselerek yılın son çeyreğinde 50$/100 Kg a
ulaşmış ve yükselme eğilimi 2014 yılında da devam etmiştir. IFCN tarafından hesaplanan
dünya ortalama çiğ süt fiyatları Nisan 2013 döneminde görülen en yüksek seviyeyi 2014
yılının Şubat ayında 56$/100 Kg ile aşmış ve takip eden Mart ayında 55,7$/100 Kg olarak
hesaplanmıştır.
2013 yılının Kasım ayında görülen düşüşün ardından dünya ortalama yem fiyatları 31,2 $/100
Kg’a yükselmiştir (%70 Mısır, %30 Soya). Söz konusu fiyat 2012 yılının Haziran ve Temmuz
aylarında sonraki en yüksek artış iken, artışın temel nedenlerini soyaya karşı artan talep ve
hava şartlarından dolayı ilerde beklenen üretimdeki azalma oluşturmaktadır.
Avrupa’daki olumsuz hava şartlarından dolayı süt üretiminde 2013 yılının ilk yarısında
görülen düşüş, Yeni Zelanda’nın kuzey bölgelerindeki kuraklık ve dünya çapında çiftliklerin
ekonomik gelişmelerinde görülen gerilemeden kaynaklanırken toplan üretim 2013 yılı
Haziran ayında bir önceki yıla göre 2,1 milyon ton düşmüştür. Bu aylarda meydana gelen
üretim azalmanın ardından aynı yılın Ekim ayında 3,7 milyon tonluk artışla nispeten
dengelenmiştir. Üretimdeki artışın en önemli sebepleri Yeni Zelanda’nın sezona üretim
anlamında iyi başlaması ve ABD ve AB-15 ülkelerinde üretici fiyatlarının yükselmesidir.
Son tahminlere göre ise söz konusu üretim artışı, 2014 yılı ilk çeyreğinde iki yıl öncesine
kıyasla 9 milyon ton daha fazla olacak ancak üretimdeki artış yıl içinde aylar bazında düşüş
gösterecektir. Buradaki artışta görülecek olan düşüşün en önemli nedenleri ise ABD’nin
gelişiminde görülen yavaşlama, vergi anlamında AB’nin karşılaşacağı güçlükler ve BRICS
ülkelerindeki (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) belirsizliklerdir.
Son bir yıl içinde çiğ süt fiyatları dünyada ortalamanın üzerinde seyrederken süt ve süt
ürünlerine olan talep de artmıştır. Talepteki bu artış üretimde artışa neden olmuş fakat
üretim ve talep dengesi genel anlamda sağlanamamış ve fiyatlarda artış olarak şu sonuçlar
ortaya çıkmıştır:
1. Olumsuz hava şartları yem fiyatlarını ve arzını etkilemiştir. Her ne kadar kuzey kutbu
ülkelerinde kış daha yumuşak geçse de, AB ve ABD gibi önemli yem üretim
merkezlerindeki yağışlar yetersiz kalmıştır. Diğer taraftan İngiltere ve İrlanda gibi
önemli mera alanları da yağışlardan olumsuz etkilenmiştir. Sonuç olarak ileriki
dönemlerde artan yem fiyatları dünya çapında çiftlik gelirlerini etkilemesi
beklenmektedir.
2. Küresel ticaret hacmi, küresel üretim miktarından %10 daha düşüktür ve açığın
önümüzdeki dönemde daha da artacağı tahmin edilmektedir.
3. Yüksek süt ve süt ürünleri hammadde fiyatlarının doğrudan tüketici fiyatlarına
yansıtılması, talebi azalmasına neden olacağı gibi çiğ süt fiyatlarını da olumsuz
etkileyebilir.
4. Temel soru, çiğ süt arzındaki açığın geçici olarak talebi karşılayıp karşılayamayacağı ya
da gelişmekte olan ülkelerdeki refah seviyesinin artmasına bağlı olarak küresel talebin
uzun dönemde değişip değişmeyeceğidir. Devam etmekte olan talepteki artış, çiğ süt
fiyatlarını artırabileceği gibi üretim cephesinde de arzın artmasına neden olabilir.
Bununla beraber çiğ süt fiyatları 40-50 $/100 kg seviyelerine erişmesi de
beklenmektedir.