okumanın manası kişi hakkı bilmektir!

“OKUMANIN MANASI KİŞİ HAKKI BİLMEKTİR!”
“Çün okudun bilmezsin, ha bir kuru emektir” der merhum Yunus Emre.
Başlığımızla ele alacak olursak, beyti şöylece manalandırırız; “Okumaktan
maksat, kişinin Hakkı bilmesidir. Niçin okuduğunu bilmez isen, neticesi,
getirisi olmayan bir emek harcamış, boş yere yorulmuş olursun” demektir.
Yüce Rabbimizin biz insanlara verdiği en büyük nimetlerden biri de bilgidir,
ilimdir, bilmektir. Kur’anımızın ifadesiyle “insanoğlu dünyaya bir şey bilmeden
gelir.” ( Nahl Suresi-78) Yani insan doğduğunda ilme ve öğrenmeye kabiliyeti olan,
ancak hiçbir şey bilmeyen olarak doğar. Sonra vakti geldikçe öğrene, öğrene
olgunlaşır. Buna eski büyüklerimiz; “İnsan, taallümle tekemmül eder”
demişlerdir. Yine büyüklerimiz ilmi öğrenmenin veya öğrenilen bir şeyin ilim
sayılmasının beş mertebesi olduğunu beyan etmişlerdir; 1. Dinlemek, 2. Anlamak,
3. Ezberlemek, 4. Uygulamak, 5. Başkasına anlatmak, öğretmektir (Haris elMuhasibi, er-Riaye. Terc. Nefis Muhasebesinin temelleri, s. 189).
Her aile ve her millet, kendi evlatlarını iyi ve bilgili yetiştirmek ister. Fakat
istemek ayrı şeydir, bu işin doğru yolunu bilmek ve bulmak ayrı şeydir. İlimden ve
eğitimden esas maksat, neslin dünya ve ahiret mutluluğunu yakalamasının
yollarını göstermektir. Bir eğitim, bir öğretim dünyaya ait bilgileri vermenin
yanında, gerçek istikbal, hakiki gelecek olan ahiretin huzur ve mutluluğunu
sağlayacak yolları nesle vermiyorsa, insanın yaradılış gayesini, kendisini yaratanı,
rızkını verip yaşatanı tanıtmıyorsa bu insana gerçek mutluluğu getirmez ve gerçek
ilim değildir. Onun için; “İlmin başı, ilimlerin şahı ve padişahı İman ilmidir”
denilmiştir.
Bunu biraz daha açalım. Meselâ; İlim adına, bilgi öğretme adına öğrencilere
sütün mahiyeti ve faydaları öğretilmektedir. Tabi imkanlar ölçüsünde, özellikle
yetişme çağındaki öğrencilere süt dağıtılmakta, bir çocuğun günde ne kadar süt
içmesi gerektiği anlatılmaktadır. Bu arada sütün ya inekten veya koyun ya da
keçiden elde edildiği de öğretilmektedir. Sütün besleyici değeri uzun uzun izah
edilmektedir. Bunlar normal ve güzel şeylerdir. Böylece nesil hem sağlıklı yetişir
hem de süt endüstrisi üzerine çalışmalar yapılır. Böylece dünyevi gelişmeler de
sağlanır.
Ama aynı nesle, bu kadar faydalı ve hayati olan sütü, aklı ve şuuru olmayan bir
ineğin veya koyunun vücudundaki kan ile fışkının arasından süzerek bize ulaştıran
sonsuz şefkat ve merhamet sahibi Allah anlatılmaz ve tanıtılmaz ise, Ona kulluk
yapmanın önemi, şekli öğretilmez ise iş, yazımızın başlığına aldığımız; “Okumanın
manası, kişi hakkı bilmektir. Çün okudun bilmezsin, ha bir kuru emektir”
hükmüne varır dayanır.
27.11.2014
Mehmet ŞAHiN
Kırşehir Müftüsü

Download Report