FİİLİMSİLER

TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
FİİLİMSİLER
1- İsim-Fiil (Mastar, Ad-Eylem)
2- Sıfat-Fiil (Ortaç)
3- Zarf-Fiil (Ulaç)
1
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
• Fiilden türer.
• Sıfat-fiil ekleri alır.
• Cümlede genelde sıfat görevinde kullanılır.
2
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat - Fiil Ekleri
-an
-en
-ası
-esi
-maz
-mez
-r
-ar
-er
-ur
-ür
-dık
-dik
-duk
-dük
-tık
-tik
-tuk
-tük
-acak
-ecek
-mış
-miş
-muş
-müş
3
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
K u r u y a n dallar budandı.
Örneklerdeki ilk kelimeler :
 Fiilden türemiş
G ö r ü r gözüm görmez oldu.
T a n ı d ı k kimse kalmadı.
4
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
K u r u y a n dallar budandı.
Örneklerdeki ilk kelimeler :
 Fiilden türemiş
G ö r ü r gözüm görmez oldu.
 Sıfat-fiil eki almış
T a n ı d ı k kimse kalmadı.
5
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
K u r u y a n dallar budandı.
Örneklerdeki ilk kelimeler :
 Fiilden türemiş
G ö r ü r gözüm görmez oldu.
 Sıfat-fiil eki almış
 Sıfat görevinde kullanılmıştır.
T a n ı d ı k kimse kalmadı.
6
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-Fiilin Çekimli Fiilden ve Sıfattan Farkı
7
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-Fiilin Çekimli Fiilden ve Sıfattan Farkı
Sıfat-Fiil
Sıfat-fiil eki alır.
Örnek
Çalış an
8
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-Fiilin Çekimli Fiilden ve Sıfattan Farkı
Sıfat-Fiil
Çekimli Fiil
Sıfat-fiil eki alır.
Kip ve kişi eki alır.
Örnek
Örnek
Çalış an
Çalış tı k
9
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-Fiilin Çekimli Fiilden ve Sıfattan Farkı
Sıfat-Fiil
Çekimli Fiil
Sıfat
Sıfat-fiil eki alır.
Kip ve kişi eki alır.
Sıfat-fiil eki, kip ve
kişi eki almaz.
Örnek
Örnek
Örnek
Çalış an
Çalış tı k
Çalış kan
10
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiiller her zaman sıfat görevinde olmayabilir.
11
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiiller her zaman sıfat görevinde olmayabilir.
Örnekler
Ne zaman gideceği belli değil.
Bunu senin yapmadığını herkes biliyor.
Altı çizili sözcükler sıfat- fiildir
ancak sıfat görevinde değildir.
12
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiiller dönüşerek isim de olabilirler.
13
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiiller dönüşerek isim de olabilirler.
Örnekler
Bu kitabın yazarını tanırım. (İsim olmuştur.)
14
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiiller dönüşerek isim de olabilirler.
Örnekler
Bu kitabın yazarını tanırım. (İsim olmuştur.)
Fare kapana düşmüş. (İsim olmuştur.)
15
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiil ekleri kip ekleriyle karıştırılmamalıdır.
16
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiil ekleri kip ekleriyle karıştırılmamalıdır.
Örnekler
Bu iş böyle olmaz. (Geniş zaman kipinin olumsuzu)
Olmaz işleri oldurduk. (Sıfat-fiil)
17
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiil ekleri kip ekleriyle karıştırılmamalıdır.
Örnekler
Bu iş böyle olmaz. (Geniş zaman kipinin olumsuzu)
Olmaz işleri oldurduk. (Sıfat-fiil)
O her gün buradan geçer. (Geniş zaman kipi)
Geçer akçe değil artık bu sözler. (Sıfat-fiil)
18
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiil ekleri kip ekleriyle karıştırılmamalıdır.
19
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiil ekleri kip ekleriyle karıştırılmamalıdır.
Örnekler
Kısa zamanda çevreyi tanıdık. (Geçmiş zaman kipi)
Pek tanıdık kimse yok buralarda. (Sıfat-fiil)
20
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat-fiil ekleri kip ekleriyle karıştırılmamalıdır.
Örnekler
Kısa zamanda çevreyi tanıdık. (Geçmiş zaman kipi)
Pek tanıdık kimse yok buralarda. (Sıfat-fiil)
Herkes konuyu öğrenecek. (Gelecek zaman kipi)
Öğrenecek çok şey var dünyada. ( Sıfat-fiil)
21
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiil ekleri ünlü ile
başlayan ek aldığında yumuşar.
22
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiil ekleri ünlü ile
başlayan ek aldığında yumuşar.
Örnekler
Yapacağın işleri bir kenara yaz. (-acak eki)
Geldiğin zaman haber ver. (-dik eki)
23
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
24
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
Örnekler
Çalışmasını bitiren öğrenci çıkabilir.
25
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
Örnekler
Çalışmasını bitiren
çıkabilir.
26
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
Örnekler
Çalışmasını bitiren çıkabilir.
Olan biten işlerden haberim yok.
27
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
Örnekler
Çalışmasını bitiren çıkabilir.
Olan bitenden
haberim yok.
28
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
Örnekler
Çalışmasını bitiren çıkabilir.
Olan bitenden haberim yok.
Bekleyen kişileri içeri alın.
29
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
Örnekler
Çalışmasını bitiren çıkabilir.
Olan bitenden haberim yok.
Bekleyenleri
içeri alın.
30
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Bazı sıfat-fiillerde sıfatın yanındaki isim
yazılmaz. Buna adlaşmış sıfat denir.
Örnekler
Çalışmasını bitiren çıkabilir.
Olan bitenden haberim yok.
Bekleyenleri içeri alın.
31
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
 Fiilden türer.
 Zarf-fiil ekleri alır.
 Cümlede zarf görevinde kullanılır.
32
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Zarf-Fiil Ekleri
-ıp
-ip
-up
-üp
-arak -ken
-erek
-a
-e
-madan -eli
-meden -alı
-ınca
-ince
-unca
-ünce
-meksizin -dıkça
-maksızın -dikçe
-dukça
-dükçe
-r… -mez
33
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Zarf-Fiil (Ulaç)
Seni g ö r d ü k ç e mutlu oluyorum.
Markete u ğ r a y ı p eve öyle geçeceğim.
K o ş a k o ş a okula gitti.
Düzenli ders ç a l ı ş a r a k başarılı olabilirsin.
34
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Zarf-Fiil (Ulaç)
Seni g ö r d ü k ç e mutlu oluyorum.
Markete u ğ r a y ı p eve öyle geçeceğim.
K o ş a k o ş a okula gitti.
Düzenli ders ç a l ı ş a r a k başarılı olabilirsin.
Altı çizili sözcükler:
• Fiilden türemiş.
35
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Zarf-Fiil (Ulaç)
Seni g ö r d ü k ç e mutlu oluyorum.
Markete u ğ r a y ı p eve öyle geçeceğim.
K o ş a k o ş a okula gitti.
Düzenli ders ç a l ı ş a r a k başarılı olabilirsin.
Altı çizili sözcükler:
• Fiilden türemiş.
• Zarf-fiil eki alarak zarf-fiil olmuş.
36
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Zarf-Fiil (Ulaç)
Seni g ö r d ü k ç e mutlu oluyorum.
Markete u ğ r a y ı p eve öyle geçeceğim.
K o ş a k o ş a okula gitti.
Düzenli ders ç a l ı ş a r a k başarılı olabilirsin.
Altı çizili sözcükler:
• Fiilden türemiş.
• Zarf-fiil eki alarak zarf-fiil olmuş.
• Cümleye zaman veya durum anlamı katmıştır.
37
TÜRKÇE / Fiilimsiler (Eylemsiler)
Sıfat - fiilleri ve
zarf - fiilleri öğrendik.
38