SON 10 YILDA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜYÜME VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK SORUNU Mustafa Sönmez 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* Milli Gelir:1980-2012(1998 Fiy. Milyon TL) 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Milli Gelirin Üç 10 Döneme Dağılımı,% 1980-1990 1991-2002 2003-2012 20% 48% 32% -50.000 -100.000 -150.000 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İTHALAT-İHRACAT VE DIŞ AÇIK: 1980-2012 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 İHRACAT İTHALAT 50.000 Açık 0 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Dış Ticaret Hacmi ve Milli Gelir,Milyon $ Milli Gelir HACİM DıŞ TICARETTE ÜÇ DÖNEMIN PAYLARı İhracatın yarısı:2003 sonrası İthalatın yarısı :2003 sonrası 1980-2012, İHRACAT, 1980-2012: İTHALAT(1.083 milyar $) 667 milyar $ 333.623; 50% 88.071; 13% 134.713; 12% 1980-1990 245.552; 37% 541.718; 50% 1980-1990 1991-2001 1991-2001 2002-2012 2002-2012 407.005; 38% Dış Ticarette 3 Dönem 1.000.000 800.000 600.000 1980-1990 400.000 1991-2001 200.000 2002-2012 0 İHRACAT -200.000 -400.000 İTHALAT DENGE HACİM TÜRKIYE’YE MAL VE SERMAYE IHRACıNDA DÖNEMLER Türkiye'ye Mal ve Sermaye Girişi: 1984-2012(Milyar $,%) Mal ve Hizmet İhracı Sermaye(net) İhracı Toplam 1984-2001 36,2 65,2 101,4 2002-2012* 281,5 483,5 765,0 Artış,% 677,3 641,4 654,2 YÜKSELEN ÜLKELERE SERMLAYE AKıŞı:1980 SONRASı,YıLLıK, MILYAR $ DÜNYA EKONOMISINDE INIŞLER VE ÇıKıŞLAR(BÜYÜME ORANLARı) DÜNYADA SERMAYE HAREKETLERI VE TÜRLERI ORTA VE DOĞU AVRUPA’DA (TÜRKIYE DAHIL) SERMAYE HAREKETLERI:1990 SONRASı TÜRKIYE’DE BÜYÜME VE SERMAYE GIRIŞI PARALELLIĞI Büyüme ve Dış Kaynak Girişi: 2003-2012 900.000.000 80.000 800.000.000 70.000 700.000.000 60.000 600.000.000 50.000 Milli Gelir(Bin $) 500.000.000 40.000 400.000.000 Sermaye Girişi 30.000 300.000.000 20.000 200.000.000 10.000 100.000.000 0 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 0 TÜRKIYE’DE SERMAYE GIRIŞI VE DÖVIZ AÇıĞı(CARI AÇıK) Cari Açık-Sermaye Girişi: 1978-2012,Milyon $ 67.709 2012 2010 2008 2006 2004 2002 2000 1998 1996 1994 1992 1990 1988 Sermaye Girişi 1986 1984 1982 1980 1978 Cari açık -77.219 0,0 -2,0 -14,0 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 (1) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 (3) KAMU MALİYESİ KRİZİNDEN MALİ DİSİPLİNE Kamu Maliyesinde Dönemler (Kamu Kesimi Borçlanma Ger./GSYH,%) -4,0 -6,0 -8,0 -10,0 -12,0 -12,4 Kamu Gelirleri,Vergiler ve Milli Gelirdeki Payı: 2004-2011,% Kamu Gelirleri Vergi Gelirleri Dolaylı vergiler(KDV,ÖTV) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 19,8 21,3 22,9 22,6 22,1 22,6 23,1 22,9 18,0 16,5 18,1 18,1 17,7 18,1 19,2 19,6 12,0 11,4 12,4 12,0 11,5 11,6 13,0 13,2 ÖZELLEŞTIRME: 51,2 MILYAR $ Milli Gelir Toplamında Kamu Yatırımlarında Düşüş: 1998-2011,% 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Kamu Sektörü 4,6 4,5 5,0 4,2 4,3 3,5 2,9 3,4 3,3 3,3 3,7 3,9 4,2 3,7 Özel Sektör 18,3 15,3 16,8 12,0 13,2 15,5 19,3 20,7 22,3 21,9 19,8 16,1 19,7 22,3 Kamu Borç Stoku/GSYH,% 76,1 70,9 63,5 57,8 52,2 47,7 46,4 2001 2002 2003 2004 2005 2006 44,4 40,4 41,2 2007 2008 41,2 2009 2010 2011 39,8 2012 İHRACATıN ÜÇTE IKISI ITHAL GIRDI ILE 2003-2012 DÖNEMI DıŞ KAYNAKBÜYÜME-CARI AÇıK(MILYAR $) DIŞ BORÇ STOKUNDA TIRMANIŞ Dış Borç Stoku (2012-9 ay: 326 milyar $) 700,0 600,0 500,0 400,0 Kamu Sektörü Toplam Dış Borç Stoku (I) 300,0 Özel Sektör Toplam Dış Borç Stoku (III) Türkiye Brüt Dış Borç Stoku (I+II+III) 200,0 100,0 0,0
© Copyright 2024 Paperzz