ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİNİN YASAL HAKLARI, İSTİHDAMI VE BU KONULARDA ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASININ YAPTIĞI ÇALIŞMALAR Eşref GİRGİN Orman Yük. Müh.&İşletmeci Orman Bakanlığı (E)Müsteşar Yardımcısı Orman Müh. Odası AR-GE Merkezi Başkanı [email protected] 1- GİRİŞ Orman Mühendisleri Odası üyesi olan Orman Mühendisleri, Orman Endüstri Mühendisleri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendislerinin mesleki faaliyet konuları ile bu konulara ilişkin mesleki hak, yetki ve sorumlulukları; Odanın 2004-2006 yılları arasını kapsayan 40’ıncı faaliyet Dönemi içinde çıkarılan 29/6/2006 tarih ve 5531 sayılı Orman Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Hakkında Kanun ile yasal güvenceye alınmıştır. Bu Kanunun 4’üncü maddesinde her üç mühendislik disiplininin mesleki faaliyet konuları sayılarak belirlenmiş, 5’inci maddesinde de bu faaliyet konuları ile sınırlı olmak üzere mesleki hak, yetki ve sorumlulukları düzenlenmiştir. Orman Endüstri Mühendislerinin mesleki faaliyet konuları, 5531 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi, 1’inci fıkrası (b) bendinde, dört alt bent halinde düzenlenmiştir. Bu bentlerin açılımları, 10/10/2009 tarih ve 27372 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Orman, Orman Endüstri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri ile Serbest Meslek Bürolarının Çalışma Alanlarına Dair Yönetmelik” de mühendis istihdamı esas ve kriterleri Çevre ve Orman Bakanlığın (Orman ve Su İşleri) uygun görüşleri alınarak belirlenmiştir. Orman Mühendisleri Odası, başta orman idaresi olmak üzere diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerde meslek mensuplarının mesleki hak ve yetkilerinin korunması için gerekli çalışmalar yapmaktadır. 2- ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİNİN YASAL HAKLARI VE 5531 SAYILI KANUN Orman Mühendisleri Odası, üyelerini Avrupa Birliği standartlarında yasal zemine kavuşturmak amacıyla 2004 yılında, meslek kamu oyu, ormancılık sivil toplum örgütleri, orman fakülteleri, meslek camiası, siyasi parti gruplarının desteğini sağlayarak, 29/6/2006 tarih ve 5531 sayılı “Orman Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Hakkında Kanun”u, TBMM’in 29/6/2006 tarihli 122 inci oturumundan oybirliğiyle ve temel kanun olarak çıkartılmasını başarmıştır. Böylece Orman Mühendisleri, Orman Endüstri Mühendisleri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri devrim niteliğinde bir yasaya sahip olmuşlardır. 1 2.1- Orman Endüstri Mühendisliği bağlamında Kanunun amacı ve kapsamı 5531 sayılı Kanunun amacı birinci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, meslek mensubu Orman Endüstri Mühendislerinin, Kanunun 4 üncü maddesindeki mesleki faaliyet konularına ilişkin yapacakları işlemleri; 1) Mevzuata uygun olarak işleyişini gerçekleştirmek, 2) Faaliyet sonuçlarını denetlemek ve tarafsız şekilde değerlendirerek ilgililerin istifadesine sunmak, 3) Orman ve ağaç işleri endüstrisine dair işlerin standardını gerçekleştirmek üzere orman ürünleri bürolarının kuruluş ve çalışma esaslarını düzenlemek, 4) Uzmanlık alanlarına uygun mesleki faaliyetlerdeki hak, yetki ve sorumlulukları düzenlemek, Olarak belirlenmiştir. Kanun; orman ve ağaç endüstrisiyle uğraşan gerçek kişilere ait yerler ile tüzel kişilere ait yerlerde (Özel hukuk tüzel kişileri ve Kamu tüzel kişileri) çalışan mühendisler, mühendislik mesleğini hizmet akdi ile herhangi bir iş yerine bağlı olmaksızın, kendi nam ve hesaplarına serbest olarak icra mühendisleri kapsamaktadır. 2.2Orman Endüstri Mühendislerinin mesleki faaliyet konuları (5531 S.K.Md.4/1-b) Orman Endüstri Mühendislerinin yasal hakları, 5531 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi 1’inci fıkrası (b) bendinde 4 alt bent halinde düzenlenmiştir. Buna göre; “1) Odun hammaddesinin yarma, kesme, soyma, biçme, şekil değiştirme işlemlerini yapmak. 2) Odun hammaddesini yongalayarak veya liflere ayırarak ve yapıştırıcı maddeler kullanarak ya da kullanmadan presleme, buharlama, kurutma ve emprenye etme gibi işlemlerle yapısını değiştirmeden veya fiziksel ve kimyasal yollarla değiştirerek işlemek. 3) Kereste, ağaç kaplama levha, kâğıt, selüloz ve benzeri yarı mamullerini üreten ve bunları kullanan, orman ürünleri fabrikalarında, ahşap olmak kaydıyla mobilya ile sabit ve hareketli mobilyalar, doğramalar, kapı, pencere, yer döşemeleri, ahşap yapılar ve elemanların üretim faaliyetlerini yapmak. 4) Odun dışı orman ürünlerini işleyen tesislerde; kalite kontrol, maliyet hesaplama, stok kontrolü ve tasarım faaliyetleri yapmak.” 2.3- Orman Endüstri Mühendislerinin mesleki faaliyet konularına ilişkin mesleki hak, yetki ve sorumlulukları (5531 S.K. Madde-5) Serbest meslek mensupları mesleki hak ve yetkilerini; Kanunun 4 ncü maddesindeki uzmanlık alanlarıyla sınırlı olmak üzere, tek başlarına veya ortak alanlarda mevzuatta yetkilendirilmiş diğer meslek mensuplarıyla beraber kullanabilirler. 5531 sayılı Kanunun 5’inci maddesinde düzenlenen mesleki hak ve yetkiler ile bunlara ilişkin sorumluluklar şöyledir. 2 “MADDE 5- Meslek mensupları, 4 üncü maddede belirtilen faaliyet konularıyla sınırlı olmak kaydıyla; araştırma-geliştirme çalışmaları yapmaya, çevresel muhasebe yapmaya, keşif yapmaya, zarar ziyan belirlemeye, maliyet hesaplamaya, fizibilite raporu hazırlamaya, tasarım faaliyetleri yapmaya, plân ve projeler hazırlamaya ve uygulamaya, standardizasyon çalışmaları yapmaya, sertifikalandırmaya, kalite kontrolü yapmaya, stok kontrolü yapmaya, denetim yapmaya, muayene yapmaya, hakemlik yapmaya, eksperlik yapmaya, teknik müşavirlik yapmaya, danışmanlık yapmaya, yeminli danışmanlık ve bilirkişilik yapmaya, raporlar hazırlamaya, ormancılık ve orman ürünleri konularında serbest müşavirlik büroları ile serbest yeminli müşavirlik büroları açmaya, laboratuvarlar açmaya, özel müesseseler ile işletmeler kurmaya, bunları yönetmeye ve bunların sorumlu müdürlüğünü yapmaya, ormancılık karantina ve rehberlik hizmetlerini yürütmeye, her türlü odun ve odun dışı orman ürünleri ile orman endüstrisi dahil her türlü ormancılık çalışmaları için gerekli olan fidan, bitki, alet ve edevatın ihracat ve ithalat işlemleriyle ilgili hizmetleri tek başlarına, ortak faaliyet alanları içinde ise mevzuatta yetkilendirilmiş diğer meslek mensuplarıyla beraber yapmaya ve yürütmeye yetkilidir. Bu fıkrada belirtilen hak ve yetkiler, Odaya kayıtlı meslek mensuplarınca kullanılır. 4 üncü maddede belirtilen alanlarda faaliyet gösteren gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin mühendis istihdamında uymak zorunda oldukları esaslar Bakanlığın uygun görüşü alınarak Oda tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.” Bu maddede yer alan, “Meslek mensupları, 4 üncü maddede belirtilen faaliyet konularıyla sınırlı olmak kaydıyla; .…………….. ilgili hizmetleri tek başlarına, …… yapmaya ve yürütmeye yetkilidir. Bu fıkrada belirtilen hak ve yetkiler, odaya kayıtlı meslek mensuplarınca kullanılır…. 4 üncü maddede belirtilen alanlarda faaliyet gösteren gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin mühendis istihdamında uymak zorunda oldukları esaslar, Bakanlığının uygun görüşü alınarak Oda tarafından hazırlanacak yönetmelikte belirlenir.” hükmüne dayanarak, Odamızca uygulama yönetmelikleri hazırlanmış ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmeliklerden 10/10/2009 tarih ve 27372 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Orman, Orman Endüstri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri ile Serbest Meslek Bürolarının Çalışma Alanlarına Dair Yönetmelik” de, Orman Endüstri Mühendislerinin 4/1-b maddesindeki mesleki faaliyet konuları ile bu konulara ilişkin 5’inci maddesindeki mesleki hak, yetki ve sorumlulukların açılımları düzenlenmiştir. 2.4- 5531 sayılı Kanundaki mühendislik mesleki hakların kullanılması 2.4.1- 5531 sayılı Kanunun 7 inci maddesinde; “MADDE 7- Odaya kayıtlı ve ruhsatlı meslek mensupları, 4 üncü maddede sayılan ve sınırları yönetmelikle belirlenen faaliyet konularında; eksperlik, danışmanlık, teknik müşavirlik ve benzeri işleri bir iş yerine bağlı olmaksızın kendi nam ve hesaplarına serbestçe yapabilecekleri ormancılık ve orman ürünleri büroları veya faaliyet konularına göre ayrı ayrı olmak üzere serbest ormancılık büroları ile serbest orman ürünleri büroları kurabilirler. 3 Odaya kayıtlı ve ruhsatlı meslek mensubu kişiler, ormancılık ve orman ürünleri büroları, ortaklık bürosu ya da şirket şeklinde birleşebilirler.” hükümlerine dayanarak, Oda tarafından mesleki hakların kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar 8/4/2009 tarih ve 27194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ormancılık ve Orman Ürünleri Bürolarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliği” de belirlenmiştir. 2.4.2- Kanunun 7 inci maddesine göre çıkarılan, Ormancılık ve Orman Ürünleri Bürolarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliğinin; 12 inci maddesi 1 inci fıkrasında, “MADDE 12- (1) Meslek mensupları, mesleki faaliyetlerini serbest icra etmeleri halinde, ormancılık ve orman ürünleri büroları açmak zorundadırlar…” 13 üncü maddesi 1 inci fıkrasında “MADDE 13– (Res.Gaz. 31.12.2009 Tar. 27449 Mü. Sayı-4 Değ.) (1) Ruhsat almış olan meslek mensupları, bağımsız olarak tek başına, ortaklık veya şirket kurarak mesleki faaliyette bulunmak istedikleri takdirde Odaya başvurarak çalışanlar listesine kayıt olmak zorundadırlar.” 33 üncü maddesi 1 inci fıkrasında “MADDE 33– (1) Mesleğin konusuna giren işleri, serbest meslek faaliyeti olarak yalnız mesleki faaliyette bulunan meslek mensupları yapabilir”. 34 üncü maddesi 1 inci fıkrasında, “MADDE 34– (1) Birden çok meslek mensubu, ortaklık bürosu veya şirket kurarak mesleki faaliyette bulunabilir.” 2.4.3- Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddelerine göre çıkarılan, Orman, Orman Endüstri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri ile Serbest Meslek Bürolarının Çalışma Alanlarına Dair Yönetmeliğinin; 11 inci maddesi 1 inci fıkrasında, “MADDE 11- (1) Serbest meslek mensupları, Kanun ve bu Yönetmelikte belirtilen konulara ilişkin hak, yetki ve çalışmalarını serbest ormancılık ve serbest orman ürünleri büroları ile şirketler dışında kullanamazlar.” Bu Yönetmelik düzenlemelerinden anlaşıldığı üzere; bu Kanundaki mesleki faaliyet konularına dair hak ve yetkiler, Odaya kayıtlı olmak ve ruhsatlı olmak koşuluyla ancak serbest orman ürünleri büroları ile şirketlerinde kullanılabilecektir. 2.4.4- Serbest meslek mensubu olmak ve hakları kullanmak için, 5531 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı 8/7/2006 tarihinden önce mezun mühendisler ile bu tarihten sonra mezun mühendislerin yapmaları gerekenler şöyledir. 2.4.4.1- 5531 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden (8/7/2006) önce mezun mühendisler için; – Orman Mühendisleri Odasına kayıtlı olmak, – Kamu kurumlarında geçen hizmetleri ile özel sektörde geçen sosyal güvenceli hizmetleri değerlendirilerek uzmanlık konularını belirlemek, 4 – Serbest Meslek Mensupluğu Ruhsat Belgesi düzenlemek, – Oda çalışanlar listesine kayıt olmak, 2.4.4.2- 5531 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden (8/7/2006) sonra mezun mühendisler için; – Orman Mühendisleri Odasına kayıtlı olmak, – Serbest meslek mensuplarının gözetiminde, bir yıl süreli mesleki deneyim kazanma çalışması yapmak, – Serbest Meslek Mensupluğu sınavında başarılı olmak, – Serbest Meslek Mensupluğu Ruhsat Belgesini almak, – Oda çalışanlar listesine kayıt olmak, Mesleki hak ve yetkilerin kullanılması özetlenecek olur ise; Orman Endüstri Mühendisleri Odaya kayıt yaptırmadan, meslek mensubu ruhsat belgesine sahip olmadan, Oda Çalışanlar Listesine kayıt yaptırmadan, 5531 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen mesleki faaliyet konularına ilişkin mesleki hak ve yetkilerini kullanmaları hukuken mümkün değildir. 2.5- Orman ve Ağaç Endüstrisiyle iştigal eden, özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilerin mühendis istihdamında uymaları gereken hususlar. 5531 sayılı Kanunun 5 inci maddesine dayanarak hazırlanıp 10/10/2009 tarih ve 27372 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Orman, Orman Endüstri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri ile Serbest Meslek Bürolarının Çalışma Alanlarına Dair Yönetmelik” de mühendis istihdamı esas ve kriterleri Bakanlığın uygun görüşleri alınarak belirlenmiştir. 2.5.1- Orman Endüstri Mühendisi unvanlı meslek mensuplarının istihdamına ilişkin ilkeler Orman Endüstri Mühendisi istihdam kriterleri; 5531 sayılı Kanunun 4. maddesi 1. fıkrası (b) bendinde sayılan mesleki konular esas alınarak, Yönetmeliğin Orman Endüstri Mühendisi İstihdamı başlıklı 15 inci maddesi 1 inci fıkrasında altı bent halinde düzenlenmiştir. Şöyle ki; “Orman endüstri mühendisi istihdamı MADDE 15 – (1) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan faaliyetleri yapan veya yaptıran gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri, serbest orman ürünleri büroları veya serbest yeminli orman ürünleri büroları, bu Yönetmeliğin beşinci bölümündeki esaslar çerçevesinde aşağıdaki istihdam ilkelerine uyarlar. a) İşletme kapasitesi 5000 m3/yıl olan ya da yıllık üretimi 2500 m3/yıl’a kadar kereste üreten işletmelerde bir, kapasitesi 5000 m3/yıl, ya da yıllık üretim kapasitesi 5 2500 m3/yıl kereste üzerinde üretim yapan işletmelerde ise, bu miktarlar katlanarak hesaplanacak sayıda meslek mensubu çalıştırılır. b) Orman ürünleri fabrikalarında, ahşap ve türevleri kullanılarak mobilya, sabit ve hareketli mobilya, seri halde doğrama, kapı, pencere ve yer döşemeleri, ahşap yapı ve elemanlarının üretimini yapan işletmelerden; 25’e kadar işçi çalıştıranlar bir, 25’in üzerinde işçi çalıştıranlar ise her 50 işçi için bir olmak üzere belirlenecek sayıda meslek mensubu istihdam ederler. c) Ahşap kaplama levha, ahşap lif ve yonga levha, kotraplak, kâğıt, selüloz, selüloz türevleri, hemi selüloz, lignin, ekstraktif madde ve benzeri yarı mamulleri üreten işletmelerden; 25’e kadar işçi çalıştıranlar bir, 25’in üzerinde işçi çalıştıranlar ise her 50 işçi için bir olmak üzere belirlenecek sayıda meslek mensubu istihdam ederler. ç) Ahşap doğrama yapan diğer işletmelerden; 15–25 arasında işçi çalıştıranlar bir, 25’in üzerinde işçi çalıştıranlar ise, her 50 işçi için bir olmak üzere belirlenecek sayıda meslek mensubu istihdam ederler. d) Odun dışı orman ürünleri işleyen tesislerde, üretim, kalite kontrol, maliyet hesaplama, stok kontrolü gibi işlerde görevlendirilmek üzere en az bir meslek mensubu çalıştırılır. e) Eprenye, ahşap koruma, kurutma-buharlama, yüzey işlemleri, palet, ambalaj, levha ürünleri ve selüloz-kâğıt üreten işletmelerden; 25 işçiye kadar işçi çalıştıranlar bir, 25’in üzerinde işçi çalıştıranlar ise her 50 işçi için bir olmak üzere belirlenecek sayıda meslek mensubu istihdam ederler.” 2.6- Serbest Meslek Mensubu Adayı Orman Endüstri Mühendislerinin yetiştirilmesine dair yapılan çalışmalar. Orman Endüstri Mühendisleri; Kanunun 6 ıncı maddesine göre, 8/7/2006 tarihinden sonra lisans düzeyinde eğitim ve öğretim yapan yüksek öğretim kurumlarından mezun olduktan sonra, bir yıl süreyle ruhsatlı orman endüstri mühendisi unvanlı meslek mensubunun yanında ve gözetiminde bir yıl süreyle mesleki deneyim kazanma çalışması (staj) yapmak zorundadır. Ancak bu çalışmadan sonra, serbest meslek mensupluğu sınavına girerek başarılı olunması halinde, Serbest Meslek Mensupluğu Ruhsat Belgesi alarak mesleki haklarını kullanabilmektedir. Mesleki deneyim kazanma çalışmaları ile SMM sınavlarının yapılmasına dair usul ve esasları, 6/5/2009 tarih ve 27220 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Orman Mühendisleri Odası Mesleki Deneyim Kazanma ve Meslek Mensupluğu Sınav Yönetmeliği” de belirlenmiştir. Bu Yönetmeliğe göre; - Bir yıl süreli mesleki deneyim kazanma çalışmalarının altı aylık kısmında nazari (teorik) mesleki sınav konularına yönelik uygulama tezleri yaptırılmaktadır. - Diğer altı aylık kısmında ise, ormancılık ve orman ürünleri büro ve şirketleriyle, bu konuda iştigal eden kamu kurum ve kuruluşlarında görevli meslek mensuplarının yanında ve gözetiminde uygulamalı çalışma yaptırılmaktadır. - SMM Sınavları öncesinde, talep olması halinde dört gün süreli hazırlık eğitimi verilmektedir. 6 SMM adayı mühendislerin, bir yıllık mesleki deneyim kazanma çalışmaları sürecinde yapacakları çalışmaların, ülkemiz ormancılığı, Orman Endüstrisi ve Ağaç İşleri Endüstrisi açısından çok büyük önem arz etmektedir. O nedenle, öncelikle bu bir yıllık mesleki deneyim kazanma çalışmalarında, Odamız ile kamu ve özel sektörün işbirliği yapmaları çok büyük önem arz etmektedir. 3ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASININ, ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİNİN YASAL GÜVENCEYE ALINAN MESLEKİ HAKLARININ KORUNMASI VE İSTİHDAMI KONULARINA YÖNELİK YAPTIĞI ÇALIŞMALAR Orman Mühendisleri Odası; mesleki hakların kullanılarak korunmasında, uygulamanın koordinasyonu ve uygulama yönetmeliklerinin çıkarılmasında 5531 sayılı Kanun ile yetkilendirilmiştir. Bu yasa ile güvenceye alınan hakların kullanılmasına yönelik ikincil mevzuatın düzenlemesi, kamu kurumları ile özel sektörde mesleki hakların kullandırılması yönündeki girişimlerini sürekli yapmakta ve yasal hakların korunması için gerektiğinde idari yargı yoluna başvurmaktadır. 3.1- Orman bitkisi ve bitkisel ürünlerinin ithalatındaki kontrolün Orman Mühendisleri ile Orman Endüstri Mühendislerince yapılması için 5996 sayılı Kanunun TBMM’de ki görüşmelerinde değişiklik yapılmasını sağlamıştır. 5996 Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” tasarısının 31 inci maddesi EK:2 sayılı cetvelinde bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerinin ithalatının kontrolünde yalnızca Ziraat Mühendisleri yetkili kılınmıştı. TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonda kanun tasarısının görüşmeleri sırasında, Odamızın girişimleriyle ithalat hanesinin aşağıdaki şekilde ikiye ayrılması sağlanmış, orman bitki, bitkisel ürünleri ve ahşap ambalaj malzemelerinde orman mühendisi ve orman endüstri mühendisleri de yetkili kılınmıştır. Ç. İTHALAT Bitki ve bitkisel ürünler ve diğer Ziraat mühendisi maddeler Orman bitki, bitkisel ürünleri ile ahşap Ziraat mühendisi, ambalaj malzemeleri mühendisi, orman mühendisi orman endüstri 3.2- 5531 sayılı Kanunda yer alan ormancılık karantinası konusunun 3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda yer almasını sağlamıştır. Orman Mühendisleri Odası; Orman Mühendisleri ile Orman Endüstri Mühendislerinin, 5531 sayılı Yetki Kanununda belirtilen mesleki hak ve yetkilerinin konu edildiği, Danıştay kararları ile de sabit olan ormancılık karantinası konusunun, 3234 sayılı OGM Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda yer alması için 645 sayılı KHK’nin içinde yer almasında aktif katkılar yapmıştır. 7 3.3- Bitki Sağlığı Önlemlerine Yönelik Ahşap Ambalaj Malzemelerinin İşaretlenmesine Dair Yönetmelikte, orman endüstri mühendislerinin denetim görevlisi olmaları sağlanmıştır. Ahşap malzemelerinin bitki sağlığı açısından uluslararası ISPM standartlarına uygunluğu ziraat mühendislerince yapılmakta iken; Odamızın Danıştay’da açtığı iptal davası sonucunda, orman endüstri mühendislerinin de denetim görevlisi olmaları sağlanmıştır. Bunun üzerine, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca hazırlanıp 12 Mayıs 2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitki Sağlığı Önlemlerine Yönelik Ahşap Ambalaj Malzemelerinin İşaretlenmesine Dair Yönetmelik” de Orman Endüstri Mühendislerinin de Denetim Görevlisi olması ve bu Bakanlık merkezinde kurulan yetkili komisyona Odamızdan bir üyenin katılımı sağlanmıştır. Bu kez 5996 sayılı Kanuna dayanarak yeniden düzenlenip, 4/12/2011 tarih ve 28132 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Ahşap Ambalaj Malzemelerinin Isıl İşleme Tabi Tutulması ve İşaretlenmesine Dair Yönetmelik” de Orman Endüstri Mühendisleri Kontrol Görevlisi olarak aynı konumlarını korumuş ve Odamızdan bir endüstri mühendisinin merkez komisyon üyeliği devam ettirilmiştir. 3.4- Orman Endüstri Mühendislerinin 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca Çevre Görevlisi olmaları sağlanmıştır. Orman Mühendisleri, Orman Endüstri Mühendisleri ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendislerinin 2872 sayılı Çevre Kanununun Ek 2. maddesine göre hazırlanıp 12.11.2010 tarihli ve 27757 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik” in 5. Maddesinde çevre görevlisi olacaklar arasına alınması sağlanmıştır. 3.5- Orman Endüstri Mühendislerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Güvenliği Uzmanı olmaları sağlanmıştır. Rehberlik, danışmanlık, risk değerlendirmesi, çalışma ortamı gözetimi, eğitim, bilgilendirme, kayıt ve ilgili birimlerle işbirliği konularında görev yapmak üzere yetkilendirilen İş Güvenliği Uzmanlığı için, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanıp, 27 Kasım 2010 tarihli ve 27768 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” de, Odamızın girişimleri sonucunda mühendisler bağlamında Orman Mühendisleri, Orman Endüstri Mühendisleri ile Ağaç İşleri Endüstri Mühendislerinin İş Güvenliği Uzmanı olmaları sağlanmıştır. Bu Yönetmelik 2013 yılında yürürlükten kaldırılmış, ancak yeni çıkarılan Yönetmelikte de aynı yetkiler korunmuştur. 3.6- Orman ve ağaç endüstrisine ait sınai tesislere yönelik kapasite raporlarının düzenlemesinin Orman Endüstri Mühendislerince yapılması sağlanmıştır. Gerek TOBB ve gerekse TESK, kendi mevzuatlarına göre orman ve ağaç endüstrisine dair sanayi tesislerinin üretim güçlerinin tespitine yönelik olarak periyodik zamanlarda veya ihracat, ithalat, kredi vb. işlerde kullanılmak üzere, sanayiciden 8 kapasite raporları istemektedir. Bu raporları çoğu kez bu alanda yetkileri bulunmayan mühendislik disiplinlerince yapıldığı görülmektedir. Bu konunun düzeltilmesi için her iki kuruluşa Odamızca uyarı yazıları gönderilmiş ve kapasite raporlarının, Orman Endüstri Mühendisi ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendislerine düzenlenmesi istenmiştir. Bu konuda her iki kuruluş bağlı Odalarına yazılar göndererek kapasite raporlarının uzman endüstri mühendisleri veya ağaç işleri endüstri mühendislerince düzenlemelerine dikkat edilmesi istenmiştir. Burada önemli olan husus; bu alandaki sanayicilerin, orman ve ağaç endüstrisine dair sanayi tesislerinin üretim gücü ve kapasitesini en iyi bilen mühendislere kapasite raporlarını yaptırılmalarını sağlamak için, gerektiğinde TOBB ve TESK’larına bağlı ticaret, sanayi ve esnaf Odaları nezdinde yapıcı girişimlerde bulunulmalıdır. 3.7- Orman işletme yönetimi, orman ürünleri üretimi ve üretim zincirinin sertifikalandırılması çalışmaları Orman Mühendisleri Odası; orman işletmeciliği ve yönetimi, orman ürünleri üretim ve üretim zinciri çalışmalarının uluslar arası kabul gören belgelerle sertifikalandırılmasına yönelik olarak 2011 yılında başlattığı çalışmaları sürdürmektedir. Bu amaçla PEFC sertifikasyon kuruluşunun İsviçre’deki genel merkezi ile yazışmalar yapmış, Orman Genel Müdürlüğü ve Türk Standartları Enstitüsü ile temaslarını sürdürmektedir. Bu çalışmalar sonuçlandığında, ulusal kriterlere uygun olarak Türkiye Ormanları ile orman ürünleri üretimi ve üretim zincirinin sertifikalandırılmasında Orman Mühendisleri ile Orman Endüstri Mühendisleri görev almış olacaklardır. 3.8- Orman bitki ve bitkisel ürünleri ile ahşap ambalaj malzemelerinin ithalatındaki karantina uygulamalarının Orman Genel Müdürlüğünce yapılması konusundaki çalışmalar. Odamızın katkılarıyla, 2011 yılında 645 sayılı KHK ile 3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanunda gerçekleştirilen değişiklikte, orman bitki ve bitkisel ürünleri ile ahşap ambalaj maddelerinin ithalat ve ihracattaki karantina kontrollerinin yapılması Orman Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır. Odamız, bu yasal değişikliğin hazırlanacak yönetmelik ile uygulamaya aktarılması için Orman Genel Müdürlüğü nezdinde gerekli girişimlerde bulunmuş, yönetmelik taslağının Resmi Gazete’de yayımlanacak hale gelmesinde her türlü katkıyı sağlamıştır. Ancak taslağın henüz Orman Genel Müdürlüğünce Resmi Gazete’de yayımlanması sağlanmamıştır. Bu konuda girişimlerimiz devam etmektedir. Bu Yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayımlanması halinde, orman bitki ve bitkisel ürünleri ile ahşap ambalaj maddelerinin ithalat ve ihracatta orman mühendisleri ile orman endüstri mühendislerine önemli miktarda istihdam sağlanmış olacaktır. 9 4- SONUÇ VE ÖNERİLER Orman endüstrisi ve ağaç endüstrisinde belirlenen 2023 yılı hedefleri ile mobilya sektörünün ihracatımızda ki yeri dikkate alındığında; bu sektörlerde çalışan Orman Endüstri Mühendislerinin, 5531 sayılı Kanuna göre, Orman Mühendisleri Odasına kayıtlı, ruhsatlı ve yetkili ve nitelikli mühendis olmalarının önemi çok büyüktür. Zira nitelikli mühendisler ile üretimde daha iyi sonuç alınacağı bir gerçektir. O nedenle, aşağıdaki önerilerin dikkate alınması yararlı olacaktır. Şöyle ki; 1) Orman Endüstri Mühendislerinin, sektörün istediği nitelikte teknik eleman olarak yetiştirilmeleri için, lisans eğitimi ile bir yıllık mesleki deneyim kazanma çalışmalarında, TOBB sektör meclislerinin, fakültelerin Orman Mühendisleri Odası ile işbirliği yaparak hazırlayacakları protokollere göre mesleki deneyim kazanma çalışmalarını yapmaları sağlanmalıdır. 2) TOBB nin orman ve ağaç endüstrisi ile ilgili olan Türkiye Orman Ürünleri Meclisi, Türkiye Mobilya Ürünleri Meclisi, Türkiye Ambalaj Meclisi ve Türkiye Kağıt ve Kağıt Ürünleri Sanayi Meclisine üye sektörlerdeki Orman Endüstri Mühendisleri ile Ağaç İşleri Endüstri Mühendislerinin, mesleki konumları 5531 sayılı yasaya uyumlu hale getirilmelidir. 3) Orman Endüstri Mühendislerinin sanayinin istediği nitelikli teknik personel olarak yetiştirilmeleri için, bir yıllık mesleki deneyim kazanma (staj) çalışmalarının fiili staj kısmı ilgili sektörlerin tesislerinde gerçekleştirilmelidir. 4) TOBB un ilgili sektör meclislerinin periyodik toplantılarına Orman Mühendisleri Odası sürekli çağırılmalıdır. 5) Orman Endüstri Mühendisi mezun eden Orman Fakültelerinde, 5531 sayılı Kanunun esasları öğrencilere ders olarak okutulmalı ve bu konuda Oda ile işbirliği yapılmalıdır. 6) Orman endüstrisi ile ağaç endüstrisi sektöründe çalışan orman endüstri mühendislerine, sanatkârların yapacakları bedeni işler değil, mutlaka mühendislik hizmetleri yaptırılmalı, farkındalıkları yaratılmalı, mühendislerin meslek mensupluğu ruhsatlarının işyerlerinin ofislerinde asılması sağlanmalıdır. 7) Orman Genel Müdürlüğünce hazırlanmış ve ilgili dairesinde bekletilmekte olan Ormancılık Karantinası Yönetmeliği taslağı bir an önce Resmi Gazete’de yayımlanmalıdır. 8) Orman Endüstri Mühendisliği yüksek eğitim ve öğretimi lisans programında, Dünya konjonktürüne uygun ve serbest piyasanın istediği nitelikte mühendis yetiştirilecek biçimde uzmanlaşmaya gidilmelidir. 10 11
© Copyright 2024 Paperzz
