Okumayå Geliätirme äemaså

Okumayı Geliştirme şeması
1. Araştıma: araştırmacı okuma
Bu aşamada çocuk aşama aşama her bir sayfadaki yazıda yer alan ve kendisi için anlam
ifade eden sözcükleri öqrenmeye çalışır. Sözcüklerin içeriklerini, anlamlarını öqrenmek
çabası büyük bir güc, enerji ve dikkat isteyen bir iştir. 11. moktadan sonra çocuk, kendine
özgü okumayı geliştirme stratejileri
bulur ve böylece okuma becerisini kazanır.
1. Kendi adını okur (bulur) ve yazar (çizer).
2. Yazının hangi yöne okunduqunu bilir.
3. Yazılan şeyleri (harfleri) okur.
4. Yazıdaki (metindeki) bildik, tanıdık sözcükleri harf harf sökmeden okur.
5. Daha önce tanıdıqı, ögrenmiş olduqu sözcüklerin yardımıyla yeni
sözcükler keşfeder, ortaya çıkarır.
6. Bildiqi harfleri kullanarak metindeki sözcükleri okumaya çalışır. Bunu
yaparken de bazen yaptıqı yanlışı farkedip, düzeltir.
7. Gerektiqinde, harflerin yardımına sıkca başvurur. Yanlışlarını düzeltir.
8. Okuma-dinleme durumundan yazma-okuma aşamasına geçebilir.
9. Uzun ve kendisine yabancı sözcükleri sesli okuyarak ögrenir.
10. Yukarıdaki deqişik adımları kullanarak basit metinleri okur hale gelir.
11. Çocuk yazının içerigini anlamak için akıcı deqil, dura dura okur.
12. Çocuk kendisine yabancı gelmeyen yazıdaki 3-4 sözcüqü birbiri ardına okur.
2. Aşama: Ilerleme, geliştirme
Saqlam okuma stratejilerini geliştirmiş olan çocuk artık okuma alanını
genişleterek ince-kalın demeden her türden kitapları okur hale gelir.
Bu aşamada kitaplarda yalnızca yazı bulunur, resim yer almaz. Ve yine bu
aşamada, gelişmiş ve seri okuma tekniqiyle yeni okuma fonksiyonları gelişir.
13. Çocuk daha hızlı ve seri okur, bazen takılır.
14. Aradıqı şeyleri veya soruları çabuk bulur.
15. Bu aşamada hızlı ve seri okurken, okuduqunu iyi anlar. Sessiz okumayı yeqler.
16. Reçete, yemek tarifi ve benzeri diqer tarifleri okur ve anlar, anladıqını tarife uyarak
gösterir.
17. Yabancı film ve doqa programlarındaki alt yazılarda okuduqunu anlar.
18. Çok okur.
18 a. Içeriqi karmaşık olmayan ve içinde resim bulunmayan kitaplar okur.
18 b. Genellikle gençlere yönelik, kişi, çevre tanımlamaları, ve monologlar
içeren kitapları okur. Bu tür kitaplarda olaylardan çok kisiler ve tanımlamalar yer alır.
18 c. Bu aşamada okuma alanı, gençlik kitaplarından, yetişkin kitaplarına
doqru genişler. Bazen birkaç kitabı birden aynı anda okur.
19. Bu aşamada ise okuma daha derinlik kazanmıştır. Metnin içeriqini ve
yapısını kolaylıkla girip yazıyı derinliklerini keşfeder.
3. Aşama: Ileri okuma
Burada ileri okuma ile kastedilen şey, okuyandan beklenen soyut ve
Varsayımlar, düşünebilme yeteneqidir. Yani yazıda söz konusu edilen
formüle edilmemiş ilkeleri ve varsayımları anlamak. Diqer bir deyişle,
kişinin kendi tecrübe alanının dışında kalan konuları, olayları yorumlayıp
sonuçlar çıkarabilmek. Bu tür bir okumayı beceren kişi, edebiyat alanının
her dalında her türlü metni, şiir de dahil rahatlıkla okuma becerisine
sahip demektir.
Ileri Okuma Aşaması
Yukarıda söz konusu edilen noktalar tek başına, öqrencileri LUS şemasına bakarak bir dogru
degerlendirmeye yetmiyebilir. Öqrencilerin okuma becerisini tam doqru deqerlendirebilmek
ixin, 'Nya Lusboken' ve ' Komplement till Nya Lşsboken' kitaplarına gereksinim olduqu kadar,
okulun bu konuda belirlediqi noktalara da ihtiyax vardır. Bu konudaki xalışmalara yardımcı
olması ixin iki video filmi ile bir CD de bulunmaktadır. (http://www.lus.nu) sayfasına internet
wzerinden girip bakılabilir. Bu konuya bakış, protokol, Eksell dosyaları yapmak ve benzeri
diqer bilgiler ixin de http://www.bibo.se adresinden faydanılabilir.
Affan Dagasan