Nitel Paradigma ve Nitel Veri Toplama Araçları

Bilimsel Araştırma
Nedir?
Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık
Bilgi edinme kaynaklarımız nelerdir?
Bilimsel yollarla elde edilen bilginin yaşantımızdaki
yeri nedir?
Bilimsel araştırma yöntemleri bilgisinin bir öğretmene
katkısı nedir?
TÜBİTAK, AB vs. proje önerilerinin hazırlanmasında
bilimsel araştırma yöntemleri bilgisinin katkısı
nedir?
Bilimsel yöntem nedir?
Literatürdeki bazı tanımlara göre bilimsel yöntem;
 Kanıtlanmış bilgi elde etmek için izlenen yol.
 Problem çözmek için izlenecek düzenli yol.
 Açık seçik, denetlenebilir, yansız , eleştirici ve
düzeltici, deneyici, seçici, akla uygun yol.
Bilimsel yöntemin kullanılması ile ne amaçlanır?
Bilimsel yöntem ile amaçlananlar:
 Olayların tanımlanması, sınıflanması
 Olaylar arasındaki ilişkilerin bulunması
 Olayların açıklanması
 Olayların önceden tahmin edilmesi
 Olayların kontrolü
 Olaylar arasındaki sebep sonuç ilişkilerinin
bulunması
Bilimsel yöntem ile ne tür sorulara yanıt aranır?
Eğitimciler olarak ne tür araştırma sorularına yanıt
arıyorsunuz?
Bu sorular ne tür araştırmalarla yanıtlanabilir?
Bilimsel Araştırmanın
Basamakları
 Problemi görme
 Araştırma problemini tanımlama
 Kaynak tarama
 Araştırma sorularını, hipotezleri oluşturma
 Araştırma yöntemini belirleme
 Veri toplama
 Verileri analiz etme
 Raporlaştırma
Bilimsel araştırma yöntemleri genel midir? Acaba bu
yöntemler disiplinlere göre farklılık gösterir mi?
İnsan davranışlarını anlamada Fen bilimlerindeki
araştırma yöntemleri yetersizdir.
Pozitivist Paradigma
Hiyerarşi
Evren mekaniktir
Gelecek belirlidir
Nedensellik zorunludur
Nesnellik zorunludur
Yorumlayıcı Paradigma
Heterarşi
Evren holografiktir
Gelecek belirsizdir
İlişkiler karşılıklıdır
Araştırmacı belli bir bakış açısına sahiptir
Nitel – Nicel Araştırmalar
Nitel
Nicel
Önceden kestirilemezlik
Durumsallık
Öznel gerçeklik
Görüş açısı
Yorumlama
Nitelleştirme
Katılım
Yordama
Genelleme
Genel gerçeklik
Nesnellik
Tarafsızlık
Nicelleştirme
Dışarıdan bakma
Nitel – Nicel Araştırma
Nitel araştırma Niçin? Nasıl? Ne şekilde sorularına
yanıt arar.
Nicel araştırma Ne kadar? Ne miktarda? Ne kadar
sık, Ne kadar yaygın? sorularına yanıt arar.
Araştırma Türlerinin
Sınıflandırılması
Araştırma yöntemleri farklı özellikleri temele alınarak
farklı biçimlerde sınıflandırılmaktadır:
 Olaylara müdahale edilip edilmediğine göre
(deneysel– betimsel)
 Zamana göre (geriye dönük – ileriye dönük)
 Kişi sayısına göre (tek denekli – çok denekli)
 Amaca göre (kuramsal – uygulamalı)
Araştırma Türleri
Genel olarak eğitim araştırmaları aşağıdaki türlerde
yapılmaktadır:
 Tarama türü araştırmalar
 Deneysel araştırmalar
 İlişkisel araştırmalar
 Durum çalışmaları
 Eylem araştırmaları
Tarama Türü Araştırmalar
 Betimleme
 Genelleme
Deneysel Araştırmalar
 Müdahale
 Kontrol
İlişkisel Araştırmalar
 İlişki kurma
Durum Çalışmaları
 Durum
 Derinlemesine inceleme
 Kendine özgülük
Eylem Araştırmaları
 Eleştirel yaklaşma
 Değiştirme
 İyileştirme
Veri Toplama Teknikleri
Eğitim araştırmalarında sıklıkla kullanılan veri
toplama teknikleri:
 Görüşme
 Gözlem
 Belge inceleme
 Anketler
 Başarı testleri
 Ölçekler (tutum, ilgi vs.)
 Envanterler (kişilik vs.)
Veri Analizi Teknikleri
Nitel
Nicel
Betimsel analiz
İçerik analizi
Söylem analizi
Yüzde frekans
Fark testleri
Korelasyon
Regresyon analizi
Yapısal eşitlik analizi
Betimsel Analiz
Araştırmaya katılan görüşmeciler üniversiteyi ve işlevlerini nasıl
algıladıkları konusunda farklı söylemlerde bulunmuşlardır. Bu
söylem, toplumda genel kabul görmüş olan “etkinlik”, “kalite”,
“performans”, “esneklik”, “şeffaflık”, “hesap verebilirlik”, “katılım”,
“yerellik”, “hoşgörü”, “uzlaşma”, “paydaşlık”, “ortaklık” ve
“demokrasi” kavramlarıyla açıklanmıştır.
…
Bununla ilgi görüşmecilerin farklı düşünceleri bulunmaktadır.
Ben üniversiteyi diğer esnaflar gibi bir kar amaçlı bir kurum olarak
görmüyorum. Burada insanlar üniversitenin açılmasıyla daha çok
öğrenciye hizmet edileceğini daha çok ekmek satılacağını, daha
çok ticaret hacminin artacağını düşünüyorlar. Bu bence yanlış,
öğrencileri ve üniversite personelini müşteri olarak görmemek
lazım. (3. Görüşmeci, Sivil toplum Kuruluşu, Ziraat Odası
Başkanı).
İçerik Analizi
Söylem Analizi
Yüzde Frekans
Korelasyon
Fark Testleri
Yapısal Eşitlik Modeli
Bir problem durumunu temele alınız. Bu durumla
ilgili olarak aşağıdakileri oluşturunuz:
 Araştırmanın amacı
 Araştırma soruları
 Araştırmanın türü
 Veri toplama araçları
 Verilerin analizi