http://gard.org.tr/ http://gard.org.tr/ http://gard.org.tr/

PULMONER REHABİLİTASYON NEDİR?
Pulmoner rehabilitasyon; uzun süreli solunum hastalığı olanlar
için uygulanan bir programdır. Uzun süreli akciğer, solunum
probleminiz olduğunda, nefes darlığı hissetmeksizin hareket
etmeniz veya normal günlük aktivitelerinizi yapmanız güçleşir.
Çok kolay yorulduğunuzu ve sıklıkla tükendiğinizi hissedersiniz.
Pulmoner rehabilitasyon nefes darlığınızla başa çıkabilmeyi, aynı
zamanda daha güçlü ve sağlıklı hissetmenizi sağlar.
Bu amaca yönelik pulmoner rehabilitasyonun özel hedefleri:
• Solunum problemlerinizden kaynaklanan yakınmalarınızı ve
gelişebilecek olumsuzlukları önlemek ve azaltmak,
• Günlük yaşam aktivitelerinizi yapabilir hale gelmenizde
yardımcı olmak,
• Fiziksel kapasitenizi iyileştirmek ve egzersiz kapasitenizi
artırmak,
Nefessizlik hissi çok korkutucu olabilir; bu da nefes darlığının
kötüleşmesine neden olabilir. Bunu önlemek için birçok kişi
daha az hareket eder. Oysa bu çözüm değildir. Hareketliliğin
kısıtlanması sizi güçsüz, yorgun ve daha fazla nefes darlığı ile
karşı karşıya bırakır. Pulmoner rehabilitasyon bu kısır döngünün
kırılmasında size yardımcı olacaktır.
PULMONER REHABİLİTASYON NELERİ İÇERİR?
Pulmoner rehabilitasyon programında aşağıdaki başlıklar ve
uygulamalar yer alır:
• Hastalığınız ile ilgili endişe ve korkularınızla başa çıkmanıza
yardımcı olmak,
• Hastane başvurularını ve yatış gerekliliğini azaltmaktır.
PULMONER REHABİLİTASYON PROGRAMLARINA KİMLER
BAŞVURABİLİR?
• Akciğer sağlığı, hastalıkları ve tedavileri ile ilgili hasta ve aile
eğitimi.
PULMONER REHABİLİTASYON NASIL YARAR SAĞLAR?
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH),
a. Fiziksel aktiviteyi artırmak niçin önemli?
• Astım,
Egzersiz, pulmoner rehabilitasyon programlarının en önemli
bölümüdür. Egzersiz kalp ve akciğer fonksiyonlarını iyileştirir.
Kaslarını güçlendirerek, nefes darlığı hissini azaltır.
• Kistik fibrozis,
• Göğüs kafesi hastalıkları,
• Nefes darlığı ile baş edebilme yöntemleri.
• Solunum problemi yaratan sinir-kas hastalıkları,
• Beslenme danışmanlığı, tedavisi.
• Akciğeri etkileyen bağ dokusu hastalıkları,
• Destekleyici, arkadaşça ortam.
• Akciğer nakli bekleyen veya akciğer cerrahisi öncesi ve sonrası
solunum problemleri olan hastalar başvurabilir.
PULMONER REHABİLİTASYONUN HEDEFLERİ NELERDİR?
Konusunda eğitimli, deneyimli hekimler, fizyoterapistler,
hemşireler, diyetisyenler, sosyal hizmet uzmanları ve psikologlar
bir ekip olarak birlikte hastalığınızla başa çıkmanızı sağlayacaklardır.
Program nefes darlığı nedeni ile yaşam kalitesi ve fiziksel
kapasitesi bozulan, hastalığı hakkında bilgi edinme ihtiyacı olup,
hastalığın yarattığı kısıtlamalarla baş etmeyi öğrenmesi gereken
hastalara yöneliktir.
http://gard.org.tr/
PULMONER REHABİLİTASYON PROGRAMLARININ
ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Pulmoner rehabilitasyon programları; hastanede yatarak,
ayaktan ve evde uygulanabilen; uygulama merkezlerinin olanak
ve özelliklerine göre süresi ve içeriği değişebilen programlardır.
Ulaşım ve sağlık güvencesi kapsamı için ilgili merkezle iletişim
kurulmalıdır.
Pulmoner rehabilitasyon programlarına;
• Bronşektazi,
• Kişiye özel egzersiz programı.
PULMONER REHABİLİTASYON PROGRAMINA NASIL
ULAŞILABİLİR?
İlk adım en yakın pulmoner rehabilitasyon programı uygulayan
merkeze ulaşmaktır. Bunun için aile hekimi veya sağlık
kuruluşundan pulmoner rehabilitasyon programı olan merkezler
öğrenilebilir.
http://gard.org.tr/
Solunumsal problemleri olanlar nefes darlığı gelişme korkusu
nedeniyle, fiziksel aktivitelerini kısıtlarlar. Aktivite kısıtlandığında
dayanıklılık ve güç azalır. Pulmoner rehabilitasyon, bireyin
kapasitesinin el verdiği ölçüde aktif olmasına yardımcı olur.
Egzersiz eğitimi, pulmoner rehabilitasyon programlarında
bireysel ihtiyaca göre birebir veya grup içinde uygulanır.
Yürüme, bisiklete binme gibi aerobik egzersizleri ve güçlendirme
egzersizlerini içerir. Ayrıca, solunum egzersizleri, gevşeme ve
günlük aktiviteler sırasında enerji kullanma teknikleri ve nefes
darlığını azaltma yöntemleri öğretilir.
http://gard.org.tr/
b. Hasta ve ailesinin eğitimi niçin önemli?
Hasta ve ailesinin eğitimi, pulmoner rehabilitasyonun diğer
bölümüdür. Eğitim birebir verildiği gibi, yazılı ve görsel materyal
kullanılarak, grup eğitim toplantılarında da verilir.
Eğitim programlarının içeriğinde aşağıdaki konu başlıkları yer
alır:
• Akciğerlerin nasıl çalıştığı,
• Hastalıklar ile ilgili bilgilendirme,
• Tedavi, ilaçların etkileri ve yan etkileri, inhaler kullanma
•
•
•
•
PULMONER REHABİLİTASYON PROGRAMI UYGULAYAN BİR
MERKEZE ULAŞIM İMKÂNI YOKSA NE YAPILMALIDIR?
Pulmoner rehabilitasyon programına ulaşım imkânı yoksa,
hastanın kendi kendine yapabileceği çok şey vardır. Öncelikle
göğüs hastalıkları uzmanına danışarak yapabilecekleri hakkında
bilgi edinir. Yaşam kalitesini sigarayı bırakarak, ilaçlarını doğru
kullanmayı öğrenerek ve düzenli egzersiz yaparak artırabilir.
Aşağıdaki basit egzersiz programını uygulayarak başlayabilir:
• En basit ve en önemli egzersiz düzenli yürüyüş yapmaktır.
teknikleri, yardımcı solunum cihazlarının kullanımı ve kendine
bakım,
• Sağlıklı bireyler için her gün en az 20 dakika yürüyüş
önerilmektedir.
Oksijen kullanımı koşulları ve nasıl kullanılacağı,
• Yürüyüş programları, yürüme süresi ve mesafesini artıracak
şekilde planlanır.
Solunum teknikleri,
Egzersizin önemi,
Solunum problemleri (nefes darlığı, öksürme, balgam çıkarma)
ile baş edebilme yöntemleri,
• Seyahat.
c. Hastalığın getirdiği kısıtlamalarla nasıl başa çıkılabilir?
Hastalık nedeniyle günlük yaşantı sırasında, huzursuzluk ve
kaygı duyulabilir. Bu duygular nefes darlığını artırabilir. Uzun
süreli solunum hastalığı olanlarda, depresyon sık rastlanan bir
durumdur. Bu konuda danışmanlık hizmeti almak, hastalıkla
başa çıkmada hem hastaya hem de ailesine yardımcı olacaktır.
Pulmoner rehabilitasyon programlarında, stresle ve hastalıkla baş
edebilme ve gevşeme teknikleri öğretilmektedir.
ç. Beslenme alışkanlığı neden önemli? Sorunlar nasıl
çözülebilir?
Uzun süreli solunum hastalığı kilo kontrolü ve beslenme ile
ilgili sorunlara yol açabilir. Nefes darlığı, dengeli beslenmeyi
engelleyebilir. Yiyeceklerin miktarı, tipi ve öğün zamanlaması,
nefes darlığının artmasına neden olabilir. Pulmoner rehabilitasyon
ekibinde yer alan bir diyetisyen, sağlıklı beslenme, doğru gıda
seçimi ve hazırlanması ile ilgili hastayı bilgilendirir. Beslenme
yetersizliği, yutma güçlüğü, kilo kaybı ve şişmanlık sorunu olan
kişilerde, danışmanlık ve bireysel yaklaşım sunulur.
PULMONER REHABİLİTASYON PROGRAMINI
TAMAMLADIKTAN SONRA NE YAPILMALIDIR?
Program süresince öğrenilen ve uygulanan yaklaşımlar, günlük
yaşamın bir parçası olmalıdır. Pulmoner rehabilitasyon ekibi
tarafından program bitiminde hastaya uzun dönem tedavi planı
verilir. İdame tedavi önerilerine uyulmalıdır. Önerilen sıklıkta
kontroller için başvuru unutulmamalıdır.
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
Yürüme süresi aşağıdaki şekilde ayarlanabilir:
• Günde 5 dakika yürüyebiliyorsanız 
günde en az 2 kez,
yapabiliyorsanız 3 kez
• Günde 5-10 dakika arasında yürüyebiliyorsanız günde 2 kez
• Günde 10-15 dakika arasında yürüyebiliyorsanız en az günde 1
kez
• Günde 15-20 dakika arasında yürüyebiliyorsanız günde 1 kez
YÜRÜMENİZ ÖNERİLİR.
YÜRÜYÜŞLERDE YAPILMASI VE YAPILMAMASI GEREKEN
ÖNEMLİ NOKTALAR
YAPILMASI GEREKEN ÖNEMLİ NOKTALAR:
• Düz bir zemin üzerinde yürünmelidir.
• Hastanın kısa etkili nefes açıcı ilacı her zaman yanında
olmalıdır.
• Mümkünse sürekli olarak, çok uzun süreli duraklamadan
yürünmelidir.
• Yürüme zamanı yavaş yavaş artırılmalıdır.
• Yürüme süresi, hiç ara vermeden (dinlenme ihtiyacı olmadan)
yürünebildiği zaman artırılmalıdır.
• Eğer hasta oksijen kullanıyorsa; oksijenle birlikte yürümelidir,
oksijen kullanımı, kullanılacak oksijen kaynağının seçimi için
Göğüs Hastalıkları Uzmanına başvurmalıdır.
YAPILMAMASI GEREKEN ÖNEMLİ NOKTALAR:
• Fazla miktarda yemek yedikten sonra yürünmemelidir.
• Bir anda aşırı egzersize kalkışılmamalı, tempo yavaş yavaş
artırılmalıdır.
PULMONER
REHABİLİTASYON

Download Report