ÜNİTE 2: KILASİK MANTIK KONU KAVRAM ÇEŞİTLERİ ANLAMLARINA GÖRE KAVRAMLAR NELİĞİNE GÖRE KAVRAMLAR GENEL KAVRAMLAR TEKİL KAVRAMLAR TÜMEL VE TİKEL KAVRAMLAR SOMUT VE SOYUT KAVRAMLAR KOLLEKTİF VE DİSTRİBÜTİF KAVRAMLAR OLUMLU VE OLUMSUZ KAVRAMLAR 1. NELİĞİNE GÖRE KAVRAMLAR GENEL KAVRAMLAR A)GENEL KAVRAMLAR B)TEKİL KAVRAMLAR Aynı türden nesnelerin ortak özelliklerinden elde edilen kavramlardır. Bir sınıfın yalnızca bir ferdini gösteren kavramlardır. ÖRNEK: İNSAN, GEZEGEN, HAYVAN, KENT VB kavramlar. ÖRNEK: ALİ, DÜNYA, ASLAN, ESKİŞEHİR vb kavramlar. 2. ANLAMLARINA GÖRE KAVRAMLAR A) SOYUT VE SOMUT KAVRAMLAR SOMUT KAVRAM SOYUT KAVRAM Bir nesne işaret eden beş duyumuz Duyu organları ile algılanamayan ile doğrudan algılanabilen kavramladır. Bir varoluş tarzını ve varoluşu bir başka şeye bağlı olan nitelikleri ifade eden kavramlardır. Örnek: Örnek: Masa, Sıra, Kalem, İnsanlık, Beyazlık, İyilik At vs kavramlar B) TÜMEL VE TİKEL KAVRAMLAR TÜMEL KAVRAM TİKEL KAVRAM -- Ele aldığı sınıfın bütününden bahseden ** Ele aldığı sınıfın bir kısmından bahse- kavramlardır. kavramlardır. -- Tümel önermelerde özne olurlar. ** Tikel önermelerde özne olurlar. -- Bütün, Hepsi, Hiçbiri, Tüm, Her ** Bazı, bir bölümü, bir kısmı, kimi gibi gibi sözcüklerle ifade edilir. sözcüklerle ifade edilir. Örnek: Örnek: Bütün insanlar ölümlüdür. Bazı insanlar subaydır. 3. KOLLEKTİF VE DİSTRİBÜTİF KAVRAMLAR Bireyler grubunu ifade edipte grupta gerçekleşen kavramlara KOLLEKTİF KAVRAM denir. ÖRNEK: Üniversite, Aile, Ordu, Meclis, Takım Bireyler grubunu ifade edipte bireyde gerçekleşen kavramlara DİSTRİBÜTİF KAVRAM denir. ÖRNEK: Öğrenci, Asker, Milletvekili, Futbolcu 4. OLUMLU VE OLUMSUZ KAVRAM Bir kavramın ifade ettiği nitelik eğer gösterdiği nesnede bulunuyorsa o kavram OLUMLU KAVRAM dır. Örnek: Erdemli, Başarılı, Güçlü, Becerikli vs gibi Bir kavramın ifade ettiği nitelik gösterdiği nesnede bulunmuyorsa o kavram OLUMSUZ KAVRAM dır. Örnek: Erdemsiz, Başarısız, Beceriksiz vs gibi. Olumlu kavramlar genelde yalın halde bulunurlar ya da “-lı, li”, “-lu, lü”gibi ekler alırken Olumsuz kavramlar olumlu kavramlara eklenen “-siz”,”-suz”, “-me”, “-ma” gibi eklerle oluşurlar. “Olmayan”, “değildir” gibi sözcüklerle de oluşturulabilirler. NE KADAR ÖĞRENDİK. ÖLÇ BAKALIM 1. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. SOYUT a).Beyazlık, insanlık, iyilik gibi kavramlar……………………………… kavramlardır. b).Bir kavramın ifade ettiği nitelik gösterdiği nesnede bulunmuyorsa böyle türden kavramlar OLUMSUZ ……………………………….. kavramlardır. NELİK c).Bir kavramın sadece zihnimizdeki tasarımına ………………………., o kavramın dış dünyadaki GERÇEKLİK KİMLİK varlığına ……………………………….., tek bir nesnede gösterilmesine ………………………………. denir. d). Ele aldığı sınıfın bir kısmından bahseden “bazı”, “bir bölümü”, “kimi” gibi niceleyicilerle oluşturulan kavrama …………………………………. TİKEL KAVRAM denir. e). Öğrenci, Futbolcu gibi kavramlar bireyler grubunda gerçekleşip bireyi ifade ettiği için ………………………………… kavramlardır. DİSTRİBÜTİF NE KADAR ÖĞRENDİK. ÖLÇ BAKALIM 2. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları dikkatlice okuyup doğru şıkkı işaretleyiniz. a). Genel bir kavramın sadece zihindeki bireylerini ifade eden kavrama nelik denir. Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisinin sadece neliği vardır? A) Kalem D B) Deniz Kızı C) Ağaç D) Uçak E) Bilgisayar b). İçlem, bir kavramın içine aldığı varlıkların ortak özelliklerinin tümüne denir. Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisinin içlemi en fazladır? A) Van Kedisi B) Canlı C) Hayvan D) Kedi E) Varlık D NE KADAR ÖĞRENDİK. ÖLÇ BAKALIM 2. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları dikkatlice okuyup doğru şıkkı işaretleyiniz c). “Bütünün bazı parçalarından hareketle elde edilen verilerin bütünün tamamını kuşatıcı bir sonuca varmasıdır. Deneysel bilimlerin kullandığı bir yöntemdir.” Yukarıda ifade edilen yöntem aşağıdakilerden hangisidir? A) Tümdengelim B) Tümevarım C) D Eksik Tümevarım D) Eksik Tümdengelim E) Analoji d). Mantığın hem verilerini kullanan hem de mantığı kendi araştırma konularına dahil eden bilgi turu hangisidir? A) Felsefe B) Antropoloji C) Fizik D) Kimya E) Biyoloji D NE KADAR ÖĞRENDİK. ÖLÇ BAKALIM 3) Aşağıdaki boşluklara verilen cümleler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız. 1. ( D ) Her sabah güneş yeniden doğar cümlesi yargı içerir. 2. ( Y ) Güneş her sabah doğudan mı doğar? Cümlesi yargı içerir. 3. ( Y ) A, A’dır. sembolik gösterimi çelişmezlik ilkesini ifade eder. 4. ( D ) Kavramları insan zihni genelleme ve soyutlama yolu ile oluşturur. 5. ( D ) “Üçgenin iç açıları toplamı 360 derecedir.” önermesi bilgi doğrusuna örnektir. 6. ( D ) Akıl yürütmelerde sonuç, öncüllerden zorunlu olarak çıkıyorsa bu akıl yürütme geçerlidir. 7. ( Y ) Akıl yürütmelerde gerekçe durumundaki önerme çıkarım önermesidir. 8. ( Y ) Ünlem ve istekler, birer önerme olarak değerlendirilebilir. 9. ( D ) “Logos” akıl, düşünme, yasa anlamlarına gelir.
© Copyright 2024 Paperzz
