beş tümel ve kavramlar arası ilişkiler

ÜNİTE 2 : KILASİK MANTIK
KONU: BEŞ TÜMEL VE KAVRAMLAR
ARASI İLİŞKİLER
BEŞ TÜMEL
1).CİNS
2).TÜR
3).AYRIM
4).ÖZGÜLÜK
5).İLİNTİ
BEŞ TÜMEL
1). CİNS:
Gerçeklikleri çeşitli olan bir çok şeye Bunlar Nedir? sorusu sorulduğunda
alınan cevaptır.
Türlerin altında sıralandığı sıralandığı kavramdır. İki genel kavramdan
kaplamı daha fazla olan kavram cinsi verir.
2). TÜR
Ortak özelliği olan iki terimden içlemi daha fazla olan kavramdır.
Cinsin altında sıralanan kavramlardır.
BUNLAR
VARLIKTIR
BUNLAR
NEDİR?
BEŞ TÜMEL
3). AYRIM
Cinleri ve türleri birbirinden ayıran temel özelliklerdir. Her türü cinsten
ayıran yönleri vardır buna ayrım denir.
İNSANIN
DÜŞÜNEBİLMESİ
ARILARIN BAL YAPABİLMESİ
BEŞ TÜMEL
4. ÖZGÜLÜK (HASSA)
Bir türe özgü sadece o türe ait özelliklere Özgülük ya da Hassa denir.
Örneğin
Konuşmak
Kültürleşmek
Sosyalleşmek insan
türüne özgü
özelliklerdir.
Arının bal
yapması da
arı türüne
özgü
özelliklerdir.
BEŞ TÜMEL
5) İLİNTİ
Çeşitli türlere ait ortak özelliklere İLİNTİ denir.
Bir den fazla türün ortak nitelikleri o türlerin ilintileridir.
Yemek yemek, hareket etmek, uyumak bir çok canlı türünün
ortak özelliği olduğu için canlıların ilintisidir.
KAVRAMLAR
ARASI
İLİŞKİLER
EŞİTLİK
TAM GİRİŞİMLİLİK
EKSİK
GİRİŞİMLİLİK
AYRIKLIK
EŞİTLİK
İki kavramdan her biri diğerinin bütün elemanlarını karşılıyorsa (içine
alıyorsa) bu iki kavram arasında EŞİTLİK ilişkisi vardır.
DÜŞÜNEN
İNSAN
Bütün düşünenler insandır.
Bütün insanlar düşünendir.
Düşen ve
insan
kavramları
arasında
Eşitlik ilişkisi
vardır.
Birbirlerin
tüm
elemanlarını
içine alırlar.
AYRIKLIK
İki kavram arasında hiçbir ilişki yoksa, iki kavram grubu
birbirlerinin hiçbir üyesini karşılamıyorsa bu iki kavram arasında
AYRIKLIK ilişkisi vardır.
PAPAĞAN
Hiçbir papağan balık değildir.
Hiçbir balık papağan değildir.
BALIK
TAM GİRİŞİMLİLİK
İki kavramdan sadece biri diğerinin tüm elemanlarını karşılıyorsa (içine alıyorsa)
bu iki kavram arasında Tam Girişimlilik ilişkisi vardır.
Bütün insanlar canlıdır.
CANLI
Bazı canlılar insandır.
İNSAN
EKSİK GİRİŞİMLİLİK
İki kavramdan her biri diğerinin bazı kavramlarını karşılıyorsa içine alıyorsa bu iki
kavram arasında Eksik Girişimlilik ilişkisi vardır.