Manda Hastalıkları

MANDALARIN SIK KARŞILAŞILAN
HASTALIKLARI
Doç. Dr. Bülent Elitok
İç Hastalıkları A.B.D.
Anavatanı Hindistan ve Güney Asya olan
manda, boynuzlugiller familyasının
sığırlar alt familyasına ait olup, genellikle
evcil bir türdür. Süt, et ve çeki hayvanı
olarak bilinen mandanın; Türkiye'de
dombay, camız, camış ve kömüş gibi
değişik isimleri vardır. Bu özeliği
mandaya hem suda hem de bataklıkta
kolay hareket edebilme ve yüzme
olanağı sağlar.
Süt, et ve çeki hayvanı olarak
dünyada önemli bir ekonomik
etkinliğe sahip olan manda;
Güneydoğu Asya ülkelerinde,
Güney Amerika ülkelerinde,
Kuzey Afrika'da, Fransa
dışındaki bütün Akdeniz
ülkelerinde, Balkan ülkeleri
ile bazı Orta Avrupa
ülkelerinde ve Avustralya'da
yaygın bir şekilde
yetiştirilmektedir.
ÜLKEMİZ İÇİN MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ ETİ
VE SÜTÜ YÖNÜNDEN ÖNEMLİDİR. SÜTÜ,
%10 YAĞ ORANI VE LEZZETİYLE ÖNCELİKLİ
OLARAK TERCİH EDİLMEKTEDİR. İNEK
SÜTÜNDEN İKİ KAT DAHA YAĞLI, DAHA
BEYAZDIR VE TAZELİĞİNİ DAHA UZUN SÜRE
KORUR. KOLESTEROL İÇERİĞİ DÜŞÜK,
PROTEİN VE MİNERAL AÇISINDAN
SIK KARŞILAŞILAN HASTALIKLAR
KENE ENFESTASYONU
 Manda ile sığırın, muhtelif kene türlerine
olan dayanıklılığı biribirinden farklıdır
 Hyalomma anatolicum’la sığıra
 oranla çok daha fazla etkilenen mandalar,
Boophilces türüne karşı sığırdan daha
 dayanıklıdır.
KAN PARAZİTLERİ
Kan parazitlerinden, Theileria annuleta ile
etkilenme oranı mandada, sığırdan daha
 düşük olup, enfeksiyon oranı yazın en yüksek
seviyeye ulaşmaktadır. Theileria annulata
enfeksiyon
 oranını sığırda %65, mandada %53 olarak
bildirmektedirler.

HELMİNT VE PROTOZOON HAST.
Barınak ve yetiştirme usullerindeki
değişiklikler, manda yetiştiriciliğindeki
parazitolojik paternin, önemli derecede
değişmesine neden olmuştur; Helmintlerin
(trematoda, cestoda, nematoda)
hükümranlığının artık çok fazla olmadığı, buna
karşın Eimeria coccidia’nın çok ağır ekonomik
kayıplara neden olduğu
KARACİĞER PARAZİTLERİ
Mandada entansif yetiştiriciliğin artması, hastalık
nedenlerini artırmıştır.
Fascioliasis, bu problemlerden birisidir. Ayrıca, akut
enfeksiyonlar nedeni ile ölümler, önemli derecede
karaciğer zararı, süt veriminde düşme, canlı ağırlık
kazancında azalma, yemden yararlanma kabiliyetinde
düşme, dirençte azalma ve üreme rahatsızlıkları
meydana gelmektedir. Yaş arttıkça, çıkan parazit
sayısının ve enfeksiyon riskinin yükseldiği de tespit
edilmiştir
MALAK HASTALIKLARI
İshal:
İshal, yeni doğmuş (Neonatal) malaklarda hastalık
ve ölüme yol açan en önemli nedenlerden biridir.
Neonatal ishalin ortaya çıkmasında farklı patojen
ajanlar tespit edilmiştir. Viral ajanlar Dünya
çapında yayılmışlardır (Özellikle
Rotavirus, sık sık izole edilmiştir
Neonatal ishale en fazla neden olan ajan
Escherichia coli’dir
SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI
Solunum sistemi hastalığı,
malaklarda büyük ekonomik
kayıplara sebep olan
 hastalıklardan biridir. Son
zamanlarda bu hastalıkların
görülme frekansı ve şiddeti,
önemli düzeyde artmıştır.
 Solunum sistemi hastalıklarının,
genç hayvanlarda görülme sıklığı
yüksek olduğu gibi genç
hayvanları, yaşlılara oranla daha
şiddetli etkilemektedir

SIK KARŞILAŞILAN VİRAL HASTALIKLAR








·
Foot-and-mouth disease
·
Rinderpest
·
Malignant catarrhal fever
·
Infectious bovine rhinotracheitis/ infectious
pustular vulvovaginitis
·
Blue tongue
·
Bovine viral diarrhea
·
Rabies
·
Ephemeral Fever
Buffalo pox

·
SIK KARŞILAŞILAN BAKTERİYAL HASTALIKLARI
·
Bovine brucellosis
·
Tuberculosis
·
Paratuberculosis
·
Haemorrhagic septicaemia
·
Chlamydiosis
·
Leptospirosis
·
Contagious bovine pleuropneumonia
Anthrax
·
Tetanus


SIK KARŞILAŞILAN PARAZİTER HASTALIKLARI
·
·
·
·
·
·
·
·
·

Trypanosomiasis
Ascaridiosis
Fasciolosis
Babesiosis
Theileriosis
Strongilosis
Coccidiosis
Echinococcosis/hydatidosis
Mange
TEŞEKKÜRLER

Download Report