2014 Seçimlerinden Sonra Irak Siyasetinin Geleceği

“2014 SEÇİMLERİNDEN SONRA IRAK
SİYASETİNİN GELECEĞİ” ÇALIŞTAYI
13 Haziran 2014 / Ankara
3
0 Nisan 2014 tarihinde Irak’ta gerçekleşen genel
seçimi, Irak halkı kadar bölge ülkeleri ve uluslararası kamuoyu da yakından takip etmiştir. Bu
bağlamda Irak halkını ve siyasetini derinden etkileyecek olan seçimleri değerlendirmek, bu seçimlerin
Irak siyasetini nasıl şekillendireceğini kamuoyu ile
paylaşmak ve kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla
Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM),
13 Haziran 2014 tarihinde “2014 Seçimlerinden
Sonra Irak Siyasetinin Geleceği” başlıklı bir çalıştay düzenlemiştir. Çalıştaya konuşmacı olarak hem
Irak’tan hem de Türkiye’den Iraklı akademisyenler ve
uzmanlar katılmıştır. Toplantıda basın, diplomatik
çevreler ve kamu kuruluşlarının temsilcileri ile düşünce kuruluşlarının çalışanlarını da içeren 60 civarında
katılımcı yer almıştır.
Konuşmacılar
seçimlerde, etnik ve mezhepsel
oluşumların ve partilerin
ön planda olduğunu belirttiler. Çalıştayda mezhepsel
ve etnik uygulamaların devam ettiği Irak’ta mezhepsel
bir anlaşmazlığın olduğu
konusunda geniş bir uzlaşı
vardı. Konuşmacılar, Irak’ta
bütün siyasi partilerin parlamentoda temsil edilmekte olduğunu ve bu durumun hem Irak’ta denetim
mekanizmasının işlememesine hem de parlamentoda muhalefetin yer alamamasına neden olduğunu
dile getirdiler.
Seçimler öncesi ve sırasında Maliki hükümetinin
Irak’ın bütün gelirlerini, kendi listesi için kullandığı
vurgulandı. Seçim zamanında bazı kesimlerin tehdit
edildiği ve oy vermelerinin engellendiği dile getirildi. Bu ortamda seçmenin psikolojik baskıya maruz
kaldığı ve bu yüzden de bazı kesimlerin oylarının
düştüğü tespiti yapıldı. Partilerin seçim sloganları da
tartışıldı. Bu kapsamda konuşmacılar, Sünni listelerin anayasanın değiştirilmesini talep ettiklerini, Şii
listelerin ise bu seçimlerin Şiilerin geleceğini belirleyeceğini dile getirdikleri vurgulamıştır. Ayrıca konuşmacılar, vatandaş grubunun bu tarz sloganlardan
uzak durduğunu ifade ettiler.
Temmuz-Ağustos Cilt: 6 Sayı: 63
Çalıştayda Irak için üç hükümet alternatifinden
bahsedilmiştir. Bunlardan ilki ‘ulusal ortaklık hükümeti’dir. Bu bağlamda Irak’ta birçok farklı etnik ve
mezhepsel grup ve ayrım olduğu, bu nedenle Irak’ta
ulusal bir yapı ve kimlik oluşturmanın zor olduğu
vurgulanmıştır. İkinci hükümet biçimi ‘siyasal çoğunluk hükümeti’dir. Siyasal çoğunluk hükümetinde iktidar olmak isteyen parti bütün sandalyelerin
yarısından bir fazlasını (165) almak zorundadır. Siyasal çoğunluk hükümeti için sadece mezhepsel ve
etnik çoğunluk değil, aynı zamanda siyasi çoğunluk
da gerektiği vurgulanmıştır. Çalıştayda dile getirilen
son alternatif ise ‘ulusal bütünleşme hükümeti’dir.
Bu hükümet seçeneğinde herhangi bir siyasi
grubun etkinliği söz konusu değildir. Hükümet
kurmak için bütün siyasi
oluşumların bir araya gelmesi gerekmektedir. Bu
hükümet yapısının, ülke
içindeki bütün mezhepsel
ve etnik ayrılıkları sona
erdirme potansiyeline sahip olabileceği ihtimali
öne sürülmüştür. Birçok
konuşmacı, bu hükümet
alternatifinin ülkenin siyasetinin geleceği için daha iyi bir yol olduğu görüşünde birleşmiştir.
Son olarak Irak’taki Irak Şam İslam Devleti (IŞİD)
tehdidi de çalıştayın ana konularından biri olmuştur.
Bu kapsamda çalıştay boyunca yapılan konuşmalarda, Irak’ta meydana gelebilecek herhangi köklü bir
değişikliğin sadece Irak’ı etkilemeyeceği, aynı zamanda bölge ülkelerini, özellikle de Irak’a komşu ülkeleri, etkileyeceği ifade edilmiştir. IŞİD tehdidinin
ülkede devam etmesi halinde, ülke içindeki duruma,
güvenliğe, politikalara ve iç siyasete büyük etkileri olacağından belirtilmiştir. Bu bakımdan, bölge ülkeleri, uluslararası aktörler ve organizasyonlara Irak’taki
IŞİD tehdidini bitirmek için büyük sorumluluklar
düştüğü söylenmiş ve bu tehdidi bitirmek için Irak’a
yardım etmeleri gerektiği dile getirilmiştir.
Firuze Yağmur Gökler
91

Download Report