Menopauza

BROJ 1 / MAJ 2008.
novosti
Mo}ni fitoestrogeni
prirodna i sigurna zamjena za estrogen
Zabrinutost me|u korisnicama ali i
medicinskim profesionalcima nakon objave
rezultata Women's Health Initiative (WHI),
Heart and Estrogen/progestin Replacement
studije (HERS) i nedavne britanske Million
Women studije izazvala je evidentan porast
zanimanja za prirodnom i sigurnom
zamjenom za estrogen. Iako je hormonska
terapija najdjelotvornija za ubla`avanje ili
potpunu redukciju perimenopauzalne
simptomatologije, `ene u perimenopauzi
se sve vi{e okre}u biljnim preparatima za
koje se smatra da ubla`avaju simptome
perimenopauze bez ozbiljnijih posljedica.
Ideja o upotrebi biljnih preparata (dodataka
prehrani) za ubla`avanje simptoma
menopauze zasniva se na ~injenici da samo
10-20% Azijki, u pore|enju sa 70-80%
`ena sa Zapada, pati od talasa vru}ine, kao
i da je pojava estrogen zavisnih tumora kod
azijske populacije ni`a. Popularna hipoteza
koja obja{njava navedenu razliku proizlazi
iz pretpostavke da izoflavoni soje, kao dio
tradicionalne azijske ishrane, imaju
zna~ajan uticaj na efekte hormonskih
promjena u perimenopauzi.
Fistoni} I.: Botani~ka terapija u postmenopauzi kao dio
komplementarne i alternativne medicine, Gynaecol
Perinatal 2004; 13(2): 69-73
Menopauza
novosti
Talasi vru}ine (Valunzi)
Talasi vru}ine nastaju kada
termoregulacioni centar u
hipotalamusu (dio mozga) registruje
pad nivoa estrogena u krvi. Tokom
godina menopauze ove simptome
ima veliki broj `ena, ali ne i sve.
Talasi vru}ine su predstavljeni
osje}ajem iznenadne toplote koja se
u obliku talasa {iri od grudnog ko{a
preko vrata do lica ~esto se {ire}i i
nadole prema rukama ponekad i
trbu{nom zidu. Traju vi{e minuta a
ponekad i du`e.
[ta se de{ava
kada padne nivo estrogena?
Genitourinarne promene
Tkivo koje izgra|uje mokra}nu
be{iku i vaginu postaje istanjeno i
osjetljivo zbog dugotrajnog
nedostatka estrogena.
Simptomi se ogledaju u vaginalnom
svrabu, osje}aju suvo}e vagine,
u~estalom mokrenju i ~estim
infekcijama mokra}ne be{ike.
Osteoporoza
Proces gubitka ko{tane mase
zna~ajno se ubrzava u prvim
godinama menopauze. U prvih 5 do
10 godina mo`e se izgubiti i 20%
od ukupne ko{tane mase.
Hormonske promjene u organizmu
pra}ene su pove}anom resorpcijom
kosti zbog pove}ane aktivnosti
osteoklasta i smanjenom
izgradnjom kosti zbog umanjene
aktivnosti osteoblasta (}elije
odgovorne za izgradnju kosti).
MENOPAUZA
podrazumijeva trajni prestanak menstrualnog krvarenja i mo`e se javiti u
razdoblju izme|u 45 i 55 godine `ivota.
PERIMENOPAUZA
ozna~ava `ivotno doba prije menopauze i karakteri{e se postepenim
ga{enjem funkcije jajnika. Jajnici stvaraju sve manje estrogena i vi{e nisu
tako osjetljivi na hormone hipofize. Hipofiza, kako bi popravila nastalu
situaciju, lu~i sve vi{e svojih hormona (LH - luteiniziraju}eg hormona i
FSH - folikulostimuliraju}eg hormona). Manjak estrogena, ali i pove}ano
lu~enje LH i FSH smatra se odgovornim za najve}i broj tegoba i
Pobolj{ajte kvalitet `ivota i smanjite rizik od osteoporoze i
kardiovaskularnih oboljenja u periodu menopauze!
Kardiovaskularna oboljenja
Promjene poslije menopauze u
metabolizmu masti dovode do
porasta nivoa LDL holesterola
("lo{eg" holesterola) i pada nivoa
HDL holesterola ("dobrog"
holestrola).
Svaka `ena }e se suo~iti sa menopauzom na jedinstven na~in.
Simptomi ponekad mogu sna`no uticati na kvalitet `ivota, a
osteoporoza i kardiovaskularna oboljenja dodatno komplikuju
nastalo stanje. Promjena na~ina `ivota u ve}ini slu~ajeva mo`e
uticati na olak{anje simptoma.
SAVJETI:
Redovno vje`bajte!
Umanjite rizik od osteoporoze. Pove}ajte unos
kalcijuma, magnezijuma i vitamina D3!
Prednosti i nedostaci
hormonske supstitucione
terapije
Odr`avajte preporu~enu te`inu!
Za{titite krvne sudove! Smanjite unos masti,
pove}ajte unos proteina soje i namirnica koje
su bogate fitoestrogenima (mahunarke)!
Rezultati velikog broja studija pokazuju da
upotreba proteina soje zna~ajno
sni`ava serumske koncentracije
ukupnog holesterola,
LDL i triglicerida, a
HDL (dobri holesterol)
je u blagom porastu.
Iako su hormonski preparati vrlo efikasni u
otklanjanju klimakteri~nih simptoma, moramo biti
svjesni da nisu pogodni za svaku `enu.
Mogu pove}ati mogu}nost sr~anog udara, raka
dojke, tromboze ili demencije. Doze moraju biti
najni`e efektivne, a du`ina terapije najkra}a
mogu}a, imaju}i u vidu potencijalni rizik i
dobrobit.
Hormonska terapija se preporu~uje onim `enama
koje pate od jakih simptoma koji zna~ajno
ometaju njihovo funkcionisanje u radnom i
porodi~nom okru`enju, kao i onim `enama kod
kojih postoji visok rizik za razvoj ili produbljenje
osteoporoze.
“Unos od 25g proteina soje
na dan,
kao dio dijete koja
sadr`i malo zasi}enih masti
i holesterola,
mo`e smanjiti rizik od
sr~anih oboljenja.”
Izjavila je
Ameri~ka organizacija
za hranu i lijekove (FDA).
novosti
Ako ve} mo`emo
birati, izaberimo
prirodno!
@enama kod kojih je hormonska
terapija kontraindikovana kao i
`enama koje iz nekog razloga ne
`ele hormonsku terapiju
preporu~uje se upotreba biljnih
Cimicifuga racemosa
Decenija iskustva je pokazala, Cimicifuga
racemosa (L.), Ranunculacae ima primat
me|u biljem u tretmanu menopauzalnih
problema. Terapijski efekat Cimicifuge
racemose u tretmanu menopauzalnih
poreme}aja je dokumentovan i klini~kim
ispitivanjima i u praksi. Ova biljka se prvi
put spominje u farmakopeji SAD 1830.
godine pod imenom crni zmijski korijen
(„black snakeroot”). U Njema~koj i
drugim evropskim zemljama Cimicifuga
racemosa se koristi za tretman
simptoma menopauze vi{e od 40
godina.
Nedavno je dobila i potvr|en status
Njema~ke komisije E, kao preparat za
ubla`avanje predmenstrualnih tegoba,
dismenoreje i klimakteri~nih simptoma.
Aktivne supstance u korijenu cimicifuge su triterpenski glikozidi
(cimifugazid, 27-deoksiaktein i aktein). Smatra se da imaju efekat
sli~an estradiolu, vezuju se za estrogenske receptore i vr{e supresiju
luteiniziraju}eg hormona. Ispitivanja su pokazala da ekstrakt
cimicifuge:
Ublažava navale vrućine
Pomaže kod uznemirenosti
Ublažava promjene na vaginalnoj sluznici
Ima osteoprotektivno djelovanje
Menoval sadrži:
koncentrat sojinih
izoflavona
ekstrakt Cimicifuge
racemose
kalcijum citrat
Prilikom primjene ekstrakta C. racemose primje}en je zna~ajan
porast vrijednosti specifi~ne ko{tane alkane fosfataze ali ne i
CrossLaps markera (koji ukazuje na degradaciju), {to ukazuje na
mogu}e poja~ano formiranje kostiju. Tako|e, dokazano je da
ekstrakt cimicifuge ne uti~e na debljinu endometrijuma, ne mijenja
citologiju vaginalne sluznice kao i da nema estrogenske efekte na
uterus. Stoga cimicifuga mo`e biti alternativa hormonskoj terapiji.1
Kalcijum citrat
Kalcijum citrat u preparatu je neophodan
za o~uvanje zdravlja kostiju i prevenciju
osteoporoze u periodu perimenopauze i
menopauze.
novosti
Koncentrat sojinih
izoflavona
Ustanovljeno je da
izoflavoni soje, opona{aju
djelovanje estrogena i na
taj na~in uspjevaju ubla`iti
simptome menopauze.
Izoflavoni soje (genistein,
daidzein i glicetein)
zahvaljuju}i polifenolskoj
strukturi imaju dejstvo
sli~no estrogenima. Dobro se vezuju za estrogenske
receptore u nekim tkivima dok u drugim tkivima
njihovo vezivanje izostaje. Smatra se da se izoflavoni
bolje ve`u za beta estrogenske receptore nego za alfa,
ali je afinitet njihovog vezivanje samo 35% od
afiniteta koji pokazuje estradiol1.
Zahvaljuju}i ovakvim osobinama ka`e se da izoflavoni
ispoljavaju agonisti~ko/antagonisti~ko djelovanje na
estrogenskim receptorima. Kod zdravih `ena mogu se
koristiti kao prevencija od estrogen zavisnih tumora, a
istovremeno i kao sredstvo za ubla`avanje simptoma
menopauze.
Ispitivanja o ishrani `ena u Japanu pokazala su da
konzumacija proizvoda na bazi soje mo`e umanjiti
navale vru}ine tipi~ne za `ene u menopauzi. U
ispitivanju je u~estvovalo 1106 `ena izme|u 35-54
godine, u razdoblju premenopauze. Ispitivanje je
provedeno u periodu od 6 godina. Samo 101 `ena
imala je blage navale vru}ine.
1
Fistoni} I.: Botani~ka terapija u postmenopauzi kao dio
komplementarne i alternativne medicine, Gynaecol Perinatal 2004;
Ublažavaju simptome menopauze
Smanjuju nivo holesterola
Smanjuju krvni pritisak
Sigurnost primjene fitoestrogena
kod zdravih `ena u menopauzi
Za razliku od terapije
sintetskim
hormonima, primjena
fitoestrogena
zahvaljuju}i
selektivnom dejstvu
na beta estrogenske
receptore, ne mo`e
izazvati maligne
promjene na dojci i
uterusu (u kojima
dominiraju alfa
estrogenski receptori).
Za ekstrakt Cimicifuge
dokazano je da ne uti~e na debljinu
endometrijuma, ne mijenja citologiju vaginalne
sluznice kao i da nema estrogenske efekte na
uterus. Stoga cimicifuga mo`e biti alternativa
hormonskoj terapiji.
Primjena fitoestrogena se ne
preporu~uje kod pacijenata sa
postoje}im estrogen zavisnim
tumorima
U dijelovima Svijeta gdje je upotreba soje u
ishrani dio tradicije, ni`a je incidenca malignoma
dojke, endometrija i prostate. Unazad par godina
objavljeno je nekoliko sveobuhvatnih preglednih
~lanaka koji razmatraju povezanost upotrebe soje
s rizikom za postizanje maligne bolesti dojke,
odnosno razumnost kori{tenja soje kod onih kod
kojih je dijagnostifikovan i lije~en rak dojke. Za
sada nema ~vrstih dokaza da prehrana sojom
uti~e na rizik od pojave raka dojke, kao ni
pre`ivljavanje onih koje su lije~ene s tom
dijagnozom.
Postoje brojna in vitro i in vivo ispitivanja koja
ukazuju da ekstrakt Cimicifuge racemose ne uti~e
na razvoj skrivenih niti na razvoj postoje}ih
tumora dojke kao i da mo`e imati inhibitoran
efekat na proliferaciju adenokarcinoma dojke kod
ljudi (MCF-7). Me|utim, rezultati pojedinih in
vitro ispitivanja bili su kontradiktorni, {to ukazuje
na odre|enu dozu rizika pri primjeni ekstrakta
MENOVAL
Mo}na kombinacija fitoestrogena i kalcijum citrata
Menoval je mo}na kombinacija fitoestrogena i
kalcijum citrata.
Fitoestrogeni, izoflavoni iz soje i triterpenski
glikozidi Cimicifuge racemose pokazuju
karakteristike fito SERM-ovaw biljnih komponenti
koje djeluju kao selektivni modulatori estrogenskih
receptora. Stimulacijom beta estrogenskih
receptora djeluju osteoprotektivno, umanjuju
toplotne valunge, poja~ano znojenje, promjene
raspolo`enja i poreme}aj sna, a pritom ne uti~u na
}elije dojke i uterusa. Menoval sadr`i i kalcijum
citrat. Predstavlja izvrsnu nadoknadu kalcijuma
svakodnevnoj ishrani `ena u menopauzi i
istovremeno poja~ava osteoprotektivno djelovanje
Sastav i dejstvo:
Kalcijum citrat 500 mg, sojini izoflavoni (40%) 50 mg, Cimicifuga racemosa
(standarizovan ekstrakt na 2,5% triterpena) 40 mg.
Ubla`ava simptome perimenopauze i menopauze
Ubla`ava toplotne valunge
Uznemirenost
Pretjerano znojenje
Nesanicu
Djeluje osteoprotektivno
Predstavlja izvrsna dopunu kalcijuma
svakodnevnoj ishrani `ena u menopauzi
Kao dodatnu
prevenciju osteoporoze
preporu~ujemo
“OsteoSTOP”
Proces gubitka ko{tane mase
zna~ajno se ubrzava u prvim
godinama menopauze. U prvih
5 do 10 godina mo`e se
izgubiti i 20% od ukupne
ko{tane mase.
Umanjite rizik od osteoporoze!
Obezbijedite svom organizmu
dovoljno kalcijuma,
Sastav:
Kalcijum citrat 500 mg
Magnezijum karbonat 250 mg
Vitamin D 200 i.j.
Na~in upotrebe:
Jedna tableta dnevno. Prvi znaci pobolj{anja mogu se o~ekivati ve} nakon 2-4
nedelje upotrebe. Zna~ajno pobolj{anje mo`e se o~ekivati ukoliko se preparat
koristi 6-8 nedelja, a maksimalan efekat posti`e se nakon 12 nedelja upotrebe.
Mjere opreza:
Trudnice, dojilje i mala djeca ne treba da uzimaju preparate koji sadrže
izoflavone jer ne postoji dovoljno podataka o njihovom dejstvu na ovu
populaciju. Preparat se ne preporučuje osobama koje su preosjetljive na
Na~in upotrebe:
Uzimaju se 2 tablete dnevno,
ujutro i uve~e.
Ukoliko istovremeno uzimate
Menoval, onda je doziranje:
1 tableta Menoval-a ujutro +
1 tableta OsteoSTOP-a uve~e.