Συντροφική Σχέση και Οικογένεια

Συντροφική Σχέση
και
Οικογένεια
Σειρά Ολιστικής Φιλοσουίας
\
Άθως Όθωνος
Ιατρος Ομοιοπαθητικης Ιατρικης
1
Σειρά Ολιστικής Φιλοσουίας
΢ΤΝΣΡΟΦΗΚΖ ΢ΥΔ΢Ζ
ΚΑΗ
ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑ
-Ση είλαη θπζηνινγηθό;
-Πνηνο έρεη ην «πάλσ ρέξη»;
-Ο ξόινο ησλ ηδηνζπγθξαζηώλ
-Ο ζεζκόο ηνπ Γάκνπ
-Σα παηδηά ζνπ δελ είλαη παηδηά «ζνπ»
-Καξκηθέο Οηθνγελεηαθέο ΢ρέζεηο
Άζσο Όζσλνο
Ηαηξόο
Οκνηνπαζεηηθήο Ηαηξηθήο
2
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟ΢
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1
΢ΤΝΣΡΟΦΗΚΖ ΢ΥΔ΢Ζ ΚΑΗ ΢ΤΜΠΑΝΣΗΚΟΗ ΝΟΜΟΗ
1.1 Ηδηνζπγθξαζίεο ίζνλ αλζξώπηλεο αληζνξξνπίεο
1.2 Πώο είλαη έλαο θπζηνινγηθόο άλζξσπνο;
1.3 Ζ ζεκαζία ηεο γλώζεο ηνπ θπζηνινγηθνύ ζηελ νκνηνπαζεηηθή
δηάγλσζε θαη ζηελ θνηλσλία
1.4 Αληηθεηκεληθόο θαζνξηζκόο ηνπ θπζηνινγηθνύ
Σπκπαληηθώλ Νόκσλ θαη ηεο γλώζεο ησλ ηδηνζπγθξαζηώλ
κέζσ
ησλ
Μνλαδηθόηεηαο
θαη
1.5 Σπληξνθηθή Σρέζε: πεγή δπζηπρίαο ή επηπρίαο;
1.6 Σπληξνθηθή
Πνηθηινκνξθίαο
Σρέζε
θαη
Νόκνο
ηεο
1.7 Σπληξνθηθή Σρέζε θαη Νόκνο ηεο Δλόηεηαο θαη Νόκνο ηνπ ΋ινπ
1.8 Δμέιημε ησλ θύισλ θαη ηεο ζπληξνθηθήο ζρέζεο δηα κέζνπ ησλ
αηώλσλ
1.9 Σπληξνθηθή Σρέζε θαη Νόκνο ηεο Ηεξαξρίαο
1.10 Ηεξαξρία βάζεη ηνπ πλεπκαηηθνύ επηπέδνπ θαη όρη κε απζαίξεηα
θξηηήξηα
1.11 Σπληξνθηθή Σρέζε θαη Νόκνο ηεο Σπκπιεξσκαηηθόηεηαο ησλ
Αληηζέησλ
1.12 Σπληξνθηθή Σρέζε θαη Νόκνο ηεο Αιήζεηαο θαη Νόκνο ηεο Αγάπεο
3
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2
ΦΤ΢ΗΚΖ ΢ΤΝΣΡΟΦΗΚΖ ΢ΥΔ΢Ζ
2.1 Βαζηθέο Αξρέο κηαο ιεηηνπξγηθήο Σπληξνθηθήο Σρέζεο
2.2 Αξραία Διιάδα θαη Οκνθπινθηιία
2.3 Δίλαη ε αληξηθή νκνθπινθηιία θάηη ην θπζηνινγηθό;
2.4 «Δλεξγεηηθόο» θαη «παζεηηθόο» ξόινο ζηε ζεμνπαιηθή ζρέζε
2.5 Δίλαη θπζηνινγηθή ε γπλαηθεία νκνθπινθηιία;
2.6 Ζ ζεμνπαιηθόηεηα ζε θπιέο αλέγγηρηεο από ηνλ πνπξηηαληζκό
2.7 Γηάθξηζε κεηαμύ ζεβαζηνύ αλζξώπηλνπ όληνο θαη αθύζηθσλ
επηινγώλ ηνπ
2.8 Πνηνο πξέπεη λα έρεη ην «πάλσ ρέξη» ζηε Σπληξνθηθή Σρέζε;
2.9 Ζ ηεξαξρία αιιάδεη αλάινγα κε ην ζέκα θαη ρξνληθά
2.10 «Ο θαζέλαο αλάινγα κε ηε δπλαηόηεηα ηνπ, ζηνλ θαζέλα αλάινγα
κε ηηο αλάγθεο ηνπ»
2.11 Σην Σύκπαλ ηα αλώηεξα ππεξεηνύλ ηα θαηώηεξα
2.12 Ζ πνηόηεηα θαη ε εζηθή δελ επηβάιινληαη
2.13 Ζ παιαηά «παξαδνζηαθή»
αλδξνθξαηνύκελε θνηλσλία
Σπληξνθηθή
Σρέζε
ζηελ
2.14 Πώο νη ηδηνζπγθξαζηαθέο αληζνξξνπίεο ραιάλε ηε Σπληξνθηθή
Σρέζε
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3
Ο ΘΔ΢ΜΟ΢ ΣΟΤ ΓΑΜΟΤ
3.1 Ο ζεζκόο ηνπ γάκνπ ηζηνξηθά
3.2 Ή ζηξαβόο είλαη ν ζεζκόο ηνπ γάκνπ ή ζηξαβά αξκελίδνπκε ή θαη ηα
δύν!
4
3.3 Κάζε λνκηθόο ή θνηλσληθόο θαηαλαγθαζκόο ραιάεη ηε ζπληξνθηθή
ζρέζε
3.4 Υπνρξεσηηθή αγακία: ε θαηαπίεζε ηεο θύζεο νδεγεί κόλν ζε
πξνβιήκαηα
3.5 Πνιπγακία
3.6 Μνηρεία! Απηζηία! Πξνδνζία! Εώλεο Αγλόηεηαο!
3.7 Γάκνο: εζσζηξεθείο, εμσζηξεθείο θαη δηαζηξνθηθέο πιάλεο
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4
ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑΚΔ΢ ΢ΥΔ΢ΔΗ΢
4.1 «Τα παηδηά ζνπ δελ είλαη παηδηά σου!»
4.2 Τα παηδηά επηιέγνπλ ηνπο γνλείο!
4.3 Τν παιαηό κνληέιν ηνπ παηέξα-αθέληε θαη ην «ζόη-αγέιε»
4.4 Τν ζεκεξηλό κνληέιν ηεο θαηαπηεζηηθήο ππεξπξνζηαηεπηηθήο
νηθνγέλεηαο
4.5 Ννζεξά θαηλόκελα θαη αδηέμνδα ηεο «Αγίαο Διιεληθήο Οηθνγέλεηαο»
4.6 Ο Άλζξσπνο γελληέηαη ή γίλεηαη;
4.7 Πιάλεο εζσζηξεθώλ γνληώλ
4.8 Πιάλεο εμσζηξεθώλ θαη δηαζηξνθηθώλ γνληώλ
4.9 Οη «ρξπζέο αιπζίδεο»!
4.10 Τν αίκα λεξό δελ γίλεηαη... αιιά κπνξεί λα γίλεη ρνιή!
4.11 Οη νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο είλαη θαξκηθέο ζρέζεηο!
4.12 Οη νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο είλαη επθαηξία λα λνηώζνπκε ςήγκαηα
Αγάπεο
4.13 Απνπξνζθόιιεζε θαη αληδηνηειήο Αγάπε
4.14 Σπκπαληηθνί Νόκνη θαη Οηθνγελεηαθέο Σρέζεηο
5
ΠΡΟΛΟΓΟ΢
Ζ Οκνηνπαζεηηθή Ηαηξηθή έηζη όπσο ηε βηώλσ πξνζσπηθά ζαλ άηνκν δελ
είλαη γηα κέλα κόλν ε Δπηζηήκε ηεο Ηαηξηθήο. Δπεηδή αθνινπζεί θαη
ζέβεηαη ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο θαη επεηδή θνιπκπάεη κέζα ζηελ
θαζεκεξηλή πξαγκαηηθόηεηα όρη κόλν ηεο ζσκαηηθήο αληζνξξνπίαο αιιά
θαη ηεο ςπρηθήο ζε νδεγεί αλαγθαζηηθά ζε θνηλσληθνύο θαη
θηινζνθηθνύο πξνβιεκαηηζκνύο.
΋ηαλ βιέπεηο θαζεκεξηλά πώο ζπρλά ην άηνκν αληζνξξνπεί θαη
αξξσζηαίλεη ςπρνζσκαηηθά από πξνβιήκαηα ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε,
ζηε ζεμνπαιηθή ζρέζε θαη ζηελ νηθνγελεηαθή ζρέζε δελ κπνξείο παξά λα
δηεξσηεζείο «αλ είλαη ζηξαβόο ν γηαιόο ή εκείο νη άλζξσπνη ζηξαβά
αξκελίδνπκε». Γελ κπνξείο ινηπόλ λα κείλεηο ν απαζήο επηζηήκνλαο
εηδηθεπκέλνο γηαηξόο πνπ αζρνιείηαη κόλν κε αζζέλεηεο ζσκαηηθέο,
ζσκαηηθά όξγαλα, άληε θαη ςπρηθέο αζζέλεηεο. Πξνβιεκαηίδεζαη.
Πξνβιεκαηίδεζαη θαη θηινζνθείο θαη ςάρλεηο λα βξεηο ηί είλαη ην
θπζηνινγηθό θαη ηη είλαη ην παζνινγηθό ζε όιεο ηηο εθθξάζεηο ηεο δσήο
ηνπ αηόκνπ. Καη θπξίσο ζε θαπηνύο ηνκείο όπσο νη ζπληξνθηθέο ζρέζεηο
θαη νη νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο. Αλ κε ηη άιιν γηα λα βξεηο θαη ιύζεηο ζηα
δηθά ζνπ αηνκηθά εξσηήκαηα.
Έηζη πξνέθπςαλ θαη νη δύν απηέο δηαιέμεηο πξνο εθπαηδεπόκελνπο
γηαηξνύο γηα ηε Σπληξνθηθή Σρέζε θαη ηελ Οηθνγέλεηα πνπ ζπληζηνύλ
ηνλ θνξκό θαη ην αληηθείκελν απηνύ ηνπ βηβιίνπ. Γηαηί δελ κπνξείο λα
ζεξαπεύζεηο ηνπο άιινπο, ηνπο «αζζελείο» όηαλ εζύ είζαη αληζόξξνπνο.
Γη‟ απηό θαη γηα κέλα ηέηνηα ζέκαηα ζαθώο θαη ζπληζηνύλ απαξαίηεηε
«ηαηξηθή» γλώζε ηνπ νκνηνπαζεηηθνύ γηαηξνύ.
Αιιά απηά ζαθώο θαη δελ αθνξνύλ κόλν ηνπο γηαηξνύο. Αθνξνύλ ηνλ
θαζέλα καο γηαηί όινη καο ζηε δηάξθεηα ηεο δσήο καο γελλεζήθακε ζε
6
κηα νηθνγέλεηα θαη δήζακε αξρηθά ηε ζπληξνθηθή ζρέζε ησλ γνληώλ καο
θαη ζηε ζπλέρεηα ηηο δηθέο καο ζπληξνθηθέο ζρέζεηο θαη ηηο δηθέο καο
νηθνγέλεηεο.
Σηελ Οιηζηηθή Φηινζνθία δελ ζεσξνύκε όηη απηή είλαη κηα δπζλόεηε
επηζηεκνληθή ή θηινζνθηθή γλώζε πνπ αθνξά κόλν ηνπο «εηδηθνύο»
γηαηί κόλν απηνί κπνξνύλ λα ηελ ζπνπδάζνπλ θαη λα ηελ θαηαιάβνπλ.
Ίζα-ίζα πνπ ζπρλά ηέηνηνη «εηδηθνί» είλαη ηόζν ζηεγλνί ζηε ζθέςε θαη κε
ηέηνην ππεξηξνθηθό θαη εγσηζηηθό κπαιό πνπ δελ κπνξνύλ λα
ιεηηνπξγήζνπλ θαη κε ηελ θαξδηά θαη κε ην κπαιό όπσο απαηηεί ε
Οιηζηηθή Σθέςε.
Ζ Οιηζηηθή Φηινζνθία ζηεξίδεηαη ζε απινύο θαη θαηαλνεηνύο
Σπκπαληηθνύο Νόκνπο πνπ κπνξνύλ λα γίλνπλ θαηαλνεηνί από ηε
Γηαλνεηηθή καο Χπρή αιιά θαη λα ζπγθηλήζνπλ ηελ Σπλεηδεζηαθή καο
Χπρή. Δίλαη έλα κέζν αλάιπζεο νπνηνπδήπνηε ζέκαηνο θαη κπνξεί λα
ρξεζηκνπνηεζεί θαη λα βησζεί από ηνλ θαζέλα καο.
Ζ ζπληξνθηθή ζρέζε θαη ε νηθνγέλεηα είλαη νη κεγαιύηεξεο πεγέο
δπζηπρίαο ζήκεξα αιιά ηαπηόρξνλα θαη νη κεγαιύηεξεο πεγέο επηπρίαο.
Δδώ είλαη ε Κόιαζε, εδώ θαη ν Παξάδεηζνο. Πσο γίλεηαη απηό; Ζ
ζπληξνθηθή ζρέζε θαη ε νηθνγέλεηα είλαη έλα δώξν από ην Γεκηνπξγό.
Μπνξνύκε λα ην βηώζνπκε ζσζηά κε βάζε ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο
θαη λα επηπρήζνπκε ή λα ην βηώζνπκε ιάζνο θόληξα ζηνπο Σπκπαληηθνύο
Νόκνπο θαη λα δπζηπρήζνπκε. Σην ρέξη καο είλαη γηαηί ζαλ αλζξώπηλα
όληα έρνπκε έλα αθόκε κεγάιν δώξν από ην Γεκηνπξγό. Τν δώξν ηεο
Διεύζεξεο Βνύιεζεο.
7
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1
΢ΤΝΣΡΟΦΗΚΖ ΢ΥΔ΢Ζ
ΚΑΗ
΢ΤΜΠΑΝΣΗΚΟΗ ΝΟΜΟΗ
1.1 Ηδηνζπγθξαζίεο ίζνλ αλζξώπηλεο αληζνξξνπίεο
1.2 Πώο είλαη έλαο θπζηνινγηθόο άλζξσπνο;
1.3 Ζ ζεκαζία ηεο γλώζεο ηνπ θπζηνινγηθνύ ζηελ νκνηνπαζεηηθή
δηάγλσζε θαη ζηελ θνηλσλία
1.4 Αληηθεηκεληθόο θαζνξηζκόο ηνπ θπζηνινγηθνύ κέζσ ησλ
΢πκπαληηθώλ Νόκσλ θαη ηεο γλώζεο ησλ ηδηνζπγθξαζηώλ
1.5 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε: πεγή δπζηπρίαο ή επηπρίαο;
1.6 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο Μνλαδηθόηεηαο θαη
Πνηθηινκνξθίαο
1.7 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο Δλόηεηαο θαη Νόκνο ηνπ Όινπ
1.8 Δμέιημε ησλ θύισλ θαη ηεο ζπληξνθηθήο ζρέζεο δηα κέζνπ ησλ
αηώλσλ
1.9 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο Ηεξαξρίαο
1.10 Ηεξαξρία βάζεη ηνπ πλεπκαηηθνύ επηπέδνπ θαη όρη κε απζαίξεηα
θξηηήξηα
1.11 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο ΢πκπιεξσκαηηθόηεηαο ησλ
Αληηζέησλ
1.12 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο Αιήζεηαο θαη Νόκνο ηεο
Αγάπεο
8
1.1 Ηδηνζπγθξαζίεο ίζνλ αλζξώπηλεο αληζνξξνπίεο
΋ηαλ αλαθεξόκαζηε ζηηο δηάθνξεο νκνηνπαζεηηθέο ηδηνζπγθξαζίεο,
δειαδή ζηνπο αλζξώπηλνπο ηύπνπο, νπζηαζηηθά θάζε θνξά απηό πνπ
πεξηγξάθνπκε είλαη νη αληζνξξνπίεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ αλζξώπηλσλ
ηύπσλ.
Καη αλ πηάζνπκε όιε ηελ Οκνηνπαζεηηθή Φαξκαθνινγία πνπ πεξηγξάθεη
ηνπο αλζξώπηλνπο ηύπνπο, νπζηαζηηθά πεξηγξάθνπκε ην ζύλνιν ησλ
αληζνξξνπηώλ πνπ αθνξνύλ ηνλ Άλζξσπν, ην Αλζξώπηλν Ολ. Σε όινπο
ηνπο ηνκείο, ςπρηθνύο θαη ζσκαηηθνύο. Καη βέβαηα απηό είλαη πνιύ
ζεκαληηθό θαη από πιεπξάο δηάγλσζεο ησλ αλζξώπηλσλ αληζνξξνπηώλ
θαη από πιεπξάο ζεξαπείαο απηώλ ησλ αληζνξξνπηώλ θαη ησλ
αληίζηνηρσλ αζζελεηώλ, ςπρηθώλ θαη ζσκαηηθώλ.
1.2 Πώο είλαη έλαο θπζηνινγηθόο άλζξσπνο;
Απηό πνπ πνιιέο θνξέο δελ ζπλεηδεηνπνηνύκε είλαη όηη ηαπηόρξνλα κε
ηελ πεξηγξαθή ησλ αληζνξξνπηώλ ησλ δηαθόξσλ αλζξώπηλσλ ηύπσλ ε
Οκνηνπαζεηηθή έρεη θαηαθέξεη λα καο δώζεη έλα πνιύ ζεκαληηθό
εξγαιείν γηα λα κπνξέζνπκε λα πεξηγξάςνπκε ηη είλαη ην θπζηνινγηθό ζ‟
έλαλ άλζξσπν. Γειαδή λα πεξηγξάςνπκε, αο κελ πσ ηνλ ηδαληθό
άλζξσπν, αιιά ηνλ ηζνξξνπεκέλν Άλζξσπν, ηνλ πγηή ζσκαηηθά θαη
ςπρηθά.
Γηα λα είλαη βέβαηα ηζνξξνπεκέλνο έλαο άλζξσπνο, ήδε ζε κεγάιν βαζκό
δελ επεξεάδεηαη ηδηαίηεξα από ην θαηλόκελν ηεο αλζξώπηλεο
ηδηνζπγθξαζίαο. Γειαδή έρεη έλα πνιύ πην ηζνξξνπεκέλν Αηζεξηθό
Σώκα. Γελ ζεκαίλεη βέβαηα απηό όηη έρεη εμαιεηθζεί ε εθάζηνηε
δηαδξνκή ηνπ ζε δηάθνξεο ηδηνζπγθξαζίεο αιιά έρεη θαηαθέξεη λα
ηζνξξνπήζεη ηηο αθξόηεηεο. Μελ μερλάκε ηε ιατθή ξήζε «πξώηα θεύγεη
ε ςπρή θαη κεηά ην ρνύη!»
9
1.3 Ζ ζεκαζία ηεο γλώζεο ηνπ θπζηνινγηθνύ ζηελ νκνηνπαζεηηθή
δηάγλσζε θαη ζηελ θνηλσλία
«Καη πνπ ζα καο ρξεζηκεύζεη απηό;» ζα κπνξνύζε λα ξσηήζεη θάπνηνο
θιαζζηθόο γηαηξόο, ζπλεζηζκέλνο ζην λα ζεξαπεύεη αζζέλεηεο. Μα έλα
πνιύ ζεκαληηθό πξώην θνκκάηη ζην γηαηξό είλαη λα δηαγλώζεη αλ απηό
πνπ ηνπ αλαθέξεη ν αζζελήο είλαη θπζηνινγηθό ή παζνινγηθό. Γηαηί αλ
είλαη θπζηνινγηθό ηόηε δελ ρξεηάδεηαη ζεξαπεία. Γηαηί αλ ην ζεσξήζνπκε
σο παζνινγηθό θαη δελ είλαη θαη πάκε λα δώζνπκε ζεξαπεία ζα
πξνθαιέζνπκε εκείο νη ίδηνη ηαηξνγελή λόζν.
Αλ από ηελ άιιε είλαη παζνινγηθό θαη ην αμηνινγήζνπκε σο
θπζηνινγηθό ζα έρνπκε πάιη ιάζνο δηάγλσζε θαη θαη‟ επέθηαζε ιάζνο
ζεξαπεία. ΋κσο, αλ απηό είλαη πνιύ ζεκαληηθό όζνλ αθνξά ην ζσκαηηθό
ηνκέα, πόζν κάιινλ ζηνλ ςπρηθό ηνκέα θαη γηα έλαλ ςπρίαηξν αιιά θαη
γηα έλαλ νκνηνπαζεηηθό γηαηξό πνπ εμεηάδεη ηνλ άλζξσπν νιηζηηθά ζαλ
ζύλνιν ςπρνζσκαηηθό.
Δπνκέλσο είλαη πνιύ ζεκαληηθό γηα έλαλ νκνηνπαζεηηθό γηαηξό λα
κπνξέζεη λα δηαγλώζεη ζσζηά αλ απηά πνπ ηνπ αλαθέξεη ν αζζελήο ηνπ
είλαη ηδηαίηεξα θαη αληζόξξνπα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αηόκνπ ή είλαη
θπζηνινγηθά. Πέξαλ από ηελ θιαζζηθή δηάγλσζε θαη ε νκνηνπαζεηηθή
ηνπ δηάγλσζε δελ ζα είλαη ζσζηή αλ δελ κπνξέζεη λα μερσξίζεη ζηνλ
θάζε ηνκέα ην θπζηνινγηθό απ‟ ην παζνινγηθό.
Ο αληηθεηκεληθόο θαηά ην δπλαηόλ θαζνξηζκόο ηνπ ηη είλαη θπζηνινγηθό
θαη ηη παζνινγηθό είλαη επίζεο πάξα πνιύ ζεκαληηθόο γηα ηνλ άλζξσπν
ζαλ άηνκν από πιεπξάο απηνγλσζίαο, απηνβειηίσζεο θαη πλεπκαηηθήο
θαιιηέξγεηαο. Καζώο επίζεο θαη γηα ηελ θνηλσλία σο ζύλνιν γηα λα
κπνξέζεη λα ζεζπίζεη λόκνπο θαη θαλόλεο εζηθνύο θαη λνκηθνύο νύησο
ώζηε λα ιεηηνπξγήζεη εύξπζκα θαη θπζηθά κηα θνηλσλία.
10
Ηδηαίηεξα ζε κηα δηαζηξνθηθή ζαλ Τάζε επνρή πνπ δνύκε εδώ θαη αξθεηά
ρξόληα, ζηελ νπνία είλαη νκνινγνπκέλσο από όινπο παξαδεθηό όηη πιένλ
δελ έρνπκε θάπνηα ζηαζεξά θξηηήξηα γηα ην ηη είλαη εζηθό θαη ηη δελ είλαη,
ηη είλαη θπζηνινγηθό θαη ηη δελ είλαη, είλαη πάξα πνιύ ζεκαληηθό λα
έρνπκε έλα αληηθεηκεληθό θξηηήξην ηνπ ηη είλαη θπζηνινγηθό θαη ηη όρη.
1.4 Αληηθεηκεληθόο θαζνξηζκόο ηνπ θπζηνινγηθνύ κέζσ ησλ
΢πκπαληηθώλ Νόκσλ θαη ηεο γλώζεο ησλ ηδηνζπγθξαζηώλ
Τν πξώην καο κάζεκα ήηαλ πεξί Σπκπαληηθώλ Νόκσλ. Γηαηί; Γηαηί αλ
δελ γλσξίδνπκε πσο ιεηηνπξγεί ην Σύκπαλ θαη πνηνη είλαη νη Σπκπαληηθνί
Νόκνη θαη θαη‟ επέθηαζε εμ απηώλ νη Φπζηθνί Νόκνη, νη Ηαηξηθνί Νόκνη
θαη νη Οκνηνπαζεηηθνί Νόκνη δελ κπνξνύκε λα ιεηηνπξγήζνπκε ζσζηά
σο γηαηξνί. Οη Σπκπαληηθνί Νόκνη είλαη πάξα πνιύ ζεκαληηθνί γηα λα
κελ έρνπκε αλζξώπηλεο απζαίξεηεο απόςεηο όζνλ αθνξά ηνπ ηη είλαη
θπζηνινγηθό θαη ηη παζνινγηθό ζηε όιε ζπκπεξηθνξά ηνπ αλζξώπνπ ηελ
αηνκηθή θαη ηελ θνηλσληθή.
Καη θακηά θνηλσλία ή θξάηνο δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί ζσζηή απέλαληη
ζην Σύκπαλ θαη ζην Θεό αλ δελ πξνζπαζήζεη λα βάιεη ηε δσή ησλ
πνιηηώλ θαη ηεο θνηλσλίαο ζε κηα ηάμε κε βάζε ηνπο Σπκπαληηθνύο
Νόκνπο.
Πνιύ πεξηζζόηεξν καο βνεζάεη ζ‟ απηό ε γλώζε ησλ αλζξώπηλσλ
αληζνξξνπηώλ. Τσλ αλζξώπηλσλ ηύπσλ. Έηζη ινηπόλ κε ην έλα ρέξη
ζηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο θαη κε ην άιιν ρέξη ζηε γλώζε ησλ
νκνηνπαζεηηθώλ ηδηνζπγθξαζηώλ, κπνξνύκε κε αξθεηά κεγάιε
αληηθεηκεληθόηεηα λα ζπδεηήζνπκε κε ζνβαξά θξηηήξηα γηα ην πσο είλαη
έλαο ηζνξξνπεκέλνο θπζηνινγηθόο άλζξσπνο. Δπίζεο θαη γηα ην πσο ζα
πξέπεη λα είλαη δνκεκέλε ε θνηλσλία νύησο ώζηε λα επλνεί ηελ
εμηζνξξόπεζε θαη ηελ αλάπηπμε θαη ηελ εμέιημε ηελ πλεπκαηηθή ηνπ
αλζξώπνπ.
11
Γηαηί ν άλζξσπνο όπσο ήδε έρνπκε πεη δελ γελλήζεθε ηπραία θαη δελ ζα
πεζάλεη ηπραία. Γελ ήξζε εθ ηνπ κεδελόο θαη δελ ζα πεξάζεη ζην κεδέλ.
Έξρεηαη ζηε Γε θαη δεη απηή ηελ επίγεηα δσή κε έλα ζπγθεθξηκέλν
ζθνπό. Έρεη κηα απνζηνιή, έλα λόεκα, έλα ιόγν πνπ βξίζθεηαη εδώ πέξα.
Καη αλ δελ μέξνπκε πνηνο είλαη απηόο ν ιόγνο θαη αλ δελ ηνλ βνεζήζνπκε
λα ιεηηνπξγήζεη θαιύηεξα θαη λα εμειηρζεί δελ βνεζάκε νύηε ζηελ
εμέιημε ηνπ Σύκπαληνο. Καη βέβαηα, πνιύ πεξηζζόηεξν, αλ δελ μέξνπκε
ηη είλαη θπζηνινγηθό θαη ηη είλαη παζνινγηθό, νύησο ώζηε λα μέξνπκε
πξνο ηα πνπ λα ζηνρεύζνπκε θαη πξνο ηα πνπ λα εμηζνξξνπήζνπκε.
Φσξίο απηό, ζαλ άηνκα δελ κπνξνύκε νύηε λα ππνζηεξίμνπκε ηελ πγεία
καο, νύηε λα ηελ μαλαβξνύκε αλ ηελ έρνπκε ράζεη. Ούηε κπνξνύκε λα
επηπρίζνπκε, λα έρνπκε επ – ηύρε, δειαδή θαιή ηύρε, θαιή εμέιημε. Δίηε
ζηελ ησξηλή επίγεηα δσή, είηε ζηελ επνπξάληα, είηε ζηελ επόκελε επίγεηα
δσή.
Γηα κέλα ηνπιάρηζηνλ, σο άηνκν θαη σο γηαηξό, απηό ην «καγηθό» έρεη ε
Οκνηνπαζεηηθή ηνπιάρηζηνλ έηζη όπσο ηελ θαηαιαβαίλσ, όπσο ηελ έρσ
κάζεη θη έηζη όπσο ηε δηδάζθσ. ΋ηη δελ είλαη κηα απιή ηαηξηθή κέζνδνο.
Δίλαη ν εζσηεξηζκόο ζηελ Ηαηξηθή ζα κπνξνύζα λα πσ κε όιε ηε
ζεκαζία ηεο ιέμεσο. Δίλαη ε θηινζνθία, είλαη ε αλαδήηεζε, είλαη ε
ελαζρόιεζε κε θάηη πνιύ ζεκαληηθό, κε θάηη πνπ άπηεηαη όισλ ησλ
ζεκαληηθόηαησλ θηινζνθηθώλ θαη πξαθηηθώλ εξσηεκάησλ πνπ ηίζεληαη
ζηε δσή καο.
Καη θαηά ηε γλώκε κνπ έλαο νκνηνπαζεηηθόο γηαηξόο πνπ δηδάζθεηαη θαη
εθαξκόδεη ηελ Οκνηνπαζεηηθή κ‟ απηό ηνλ ηξόπν, δειαδή νιηζηηθά,
βνεζηέηαη θαη ν ίδηνο ζην λα γίλεη θαιύηεξν άηνκν θαη θαιύηεξνο γηαηξόο
θαη θαη‟ επέθηαζε βνεζάεη θαη ηελ θνηλσλία.
Καιό ζα ήηαλ ινηπόλ θαη απηό ζα πξνζπαζήζνπκε λα θάλνπκε ζηα
επόκελα καζήκαηα, εθηόο από ηελ πεξηγξαθή θαη άιισλ νκνηνπαζεηηθώλ
ηδηνζπγθξαζηώλ, λα πάξνπκε έλα - έλα ηνλ ηνκέα ησλ αλζξώπηλσλ
12
πεξηνρώλ θαη ζρέζεσλ θαη λα δνύκε ηη είλαη θπζηνινγηθό θαη ηη
παζνινγηθό κε ηε βνήζεηα ησλ Σπκπαληηθώλ Νόκσλ εμεηδηθεπκέλσλ
ζηνπο ηνκείο απηνύο. ΋πσο θαη κε ηε βνήζεηα ηεο γλώζεο ησλ
αλζξώπηλσλ ηδηνζπγθξαζηώλ ε νπνία καο μεθαζαξίδεη πσο αληηδξνύλ νη
άλζξσπνη πνπ επεξεάδνληαη από ηηο ζπγθεθξηκέλεο ηδηνζπγθξαζίεο ζε
δηάθνξνπο ηνκείο ηεο δσήο ηνπο.
1.5 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε: πεγή δπζηπρίαο ή επηπρίαο;
Θα μεθηλήζσ από ηνλ πην θαπηό ηνκέα ησλ αλζξώπηλσλ ζρέζεσλ, ηνλ πην
πξνβιεκαηηθό θαη ηνλ πιένλ ακθηιεγόκελν. Ζ εκπεηξία κνπ απ‟ ην
ηαηξείν θαη λνκίδσ δελ ρξεηάδεηαη θακηά επηζηεκνληθή απόδεημε πεξί
ηνύηνπ γηαηί είλαη εκπεηξία ηνπ θαζελόο καο, είλαη όηη νη άλζξσπνη
αξξσζηαίλνπλ ζε κεγάιν βαζκό από ηηο πξνζσπηθέο ζρέζεηο. Καη
ηδηαίηεξα από ηε ζπληξνθηθή ζρέζε. Καη κεηά έλαο δεύηεξνο παξάγνληαο
πξνβιεκάησλ θαη δπζηπρίαο είλαη ε γνληθή ζρέζε. Ζ νηθνγέλεηα. Σρέζεηο
γνληώλ-παηδηώλ.
Αο μεθηλήζνπκε όκσο από ηνλ ππξήλα ηεο νηθνγέλεηαο πνπ είλαη ε
ζπληξνθηθή ζρέζε. Μηα ζπληξνθηθή ζρέζε θαη αξρήλ, γηα λα ηελ
νξίζνπκε, λα ηελ πεξηγξάςνπκε, απαηηεί δύν αλζξώπνπο. Έλαλ άξξελα θη
έλαλ ζήιπ. Γελ κηιάκε γηα θηιηθέο ζρέζεηο, κηιάκε γηα ζπληξνθηθή
ζρέζε. Από ηη ραξαθηεξίδεηαη απηή ε ζρέζε; Δίλαη ζρέζε δύν αλζξώπσλ
νη νπνίνη γλσξίδνληαη, έιθνληαη, ηνπιάρηζηνλ έηζη αλακέλεηαη θαη
δεκηνπξγνύλ κηα ζηελή δηπνιηθή ζρέζε.
Καηά θαηξνύο νη εθάζηνηε θνηλσλίεο όξηζαλ θαη ην είδνο ηεο εθάζηνηε
ζπληξνθηθήο ζρέζεο. Αλ ην δνύκε δηαρξνληθά, ζα δνύκε όηη αιιηώο ήηαλ
ε ζπληξνθηθή ζρέζε ζε παιαηόηεξα ρξόληα θη αιιηώο είλαη ζήκεξα. Αιιά
θαη ζήκεξα, αλ πάκε ζε δηάθνξα κέξε ηνπ πιαλήηε, ζε δηάθνξεο θπιέο,
ζε δηάθνξεο θνηλσλίεο, ζα δνύκε ζαθώο δηαθνξεηηθνύ ηύπνπ ζρέζεηο.
Αιιά θαη ζηελ ίδηα θνηλσλία, ζην ίδην θαζεζηώο, κε ηα ίδηα ήζε θαη
έζηκα θαη λόκνπο πάιη ζα δνύκε δηαθνξεηηθέο ζπληξνθηθέο ζρέζεηο.
13
Έρνπκε έλα παξάδνμν ζήκεξα. Ζ ζπληξνθηθή ζρέζε πκλείηαη σο
αθξνγσληαίνο ιίζνο ηεο θνηλσλίαο. ΋ινη ηελ επηδεηνύλ θαη απνηειεί έλα
κεγάιν κέξνο ηεο δσήο ηνπο θαη ηεο επηδίσμεο ηνπο θαη ησλ νλείξσλ
ηνπο. Γίλεηαη κηα ηεξάζηηα επέλδπζε όζνλ αθνξά απηό ην ζέκα, λνεηηθά,
ζπλαηζζεκαηηθά θαη ζσκαηηθά. Υκλείηαη απ‟ ηνπο πνηεηέο, πεξηγξάθεηαη
ζηα κπζηζηνξήκαηα, θπξηαξρεί ζηηο ηαηλίεο ζηελ ηειεόξαζε θαη ζηνλ
θηλεκαηνγξάθν. Κπξηαξρεί ζηα έξγα ηέρλεο.
Σηε θηινινγία ηε ζξεζθεπηηθή ζεσξείηαη σο αθξνγσληαίνο ιίζνο ηεο
νηθνγέλεηαο θαη ηεο θνηλσλίαο θαηά ην «παηξίο ζξεζθεία νηθνγέλεηα»
γηαηί όηαλ ιέκε νηθνγέλεηα ελλννύκε ζπληξνθηθή ζρέζε θαη παηδηά.
Κπξηαξρεί επίζεο ζηελ Χπρνινγία θαη ζηε δνκή ηε λνκηθή ηεο πνιηηείαο
ζην νηθνγελεηαθό δίθαην πνπ είλαη ζε κεγάιν βαζκό ζπληξνθηθό δίθαην
θαη δίθαην ζε ζρέζε κε γνλείο θαη παηδηά.
Δλώ όκσο έρεη ηόζν κεγάιε ζεκαζία γηα όινπο καο ε ζπληξνθηθή ζρέζε
είλαη από ηηο κεγαιύηεξεο πεγέο δπζηπρίαο γηα ην ζεκεξηλό άηνκν. Καη
δηεξσηάηαη θαλείο: «Δίλαη ζηξαβόο ν γηαιόο ή ζηξαβά αξκελίδνπκε; Ή
θαη ηα δύν;» Τη θηαίεη; Φηαίεη ν ζεζκόο ηεο ζπληξνθηθή ζρέζεο όπσο
είλαη ζήκεξα λνκηθά θαη ζαλ ήζε θαη έζηκα θαη ζαλ θνηλσληθό ζηάηνπο ή
νη άλζξσπνη έρνπλ ραιάζεη;
Λέλε πνιινί: «Άκα έρεηο κηα θαιή ζπληξνθηθή ζρέζε, άληε θαη λα ‟ρεηο
θαη κηα θαιή δνπιεηά θαη ηελ πγεία ζνπ δε ζέιεηο ηίπνηα‟ άιιν». Αιιά
πνιιέο θνξέο θαη ε πγεία δελ κπνξεί λα ππάξμεη αλ δελ έρεηο κηα θαιή
ζπληξνθηθή ζρέζε. Μ‟ απηή ηελ έλλνηα ινηπόλ, ε ζπληξνθηθή ζρέζε
είλαη πάξα κα πάξα πνιύ ζεκαληηθή γηα ηελ όιε δσή ελόο αηόκνπ.
Παξόια απηά όκσο είλαη ζε κεγάιν βαζκό, ζήκεξα ηνπιάρηζηνλ, πεγή
δπζηπρίαο παξά επηπρίαο. Μάιηζηα αλ δνύκε ηη γίλεηαη κε ηα δηαδύγηα, κε
ηα πξνβιήκαηα κέζα ζηελ ίδηα ζρέζε ησλ όζσλ δελ έρνπλ δηαδεπρζεί,
θαζώο θαη κε ηνπο επαλεηιεκκέλνπο γάκνπο πνιιώλ αηόκσλ ζα πξέπεη
λα καο πξνβιεκαηίζεη νπζηαζηηθά ε ζπληξνθηθή ζρέζε.
14
Δίπακε όηη ζα εμεηάζνπκε ζήκεξα ηε ζπληξνθηθή ζρέζε κε δύν
εξγαιεία. Τν έλα είλαη νη Σπκπαληηθνί Νόκνη θαη ην άιιν είλαη ε γλώζε
ησλ αλζξώπηλσλ ηύπσλ δειαδή ησλ νκνηνπαζεηηθώλ ηδηνζπγθξαζηώλ.
1.6 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο Μνλαδηθόηεηαο θαη
Πνηθηινκνξθίαο
Αο πάξνπκε ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο. Πώο ζα κπνξνύζακε λα ηνπο
εθαξκόζνπκε ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε; Έλαο πξώηνο ζπκπαληηθόο λόκνο
είλαη ν Νόκνο ηεο Μνλαδηθόηεηαο θαη Πνηθηινκνξθίαο. Τη καο ιέεη απηόο
ν λόκνο; ΋ηη όια μεθηλνύλ από ην Έλα, από ην Θεό, θαη από απηό ην Έλα
πξνθύπηεη όιε ε ηεξάζηηα πνηθηινκνξθία ησλ όλησλ θαη πξαγκάησλ πνπ
ππάξρεη ζην Σύκπαλ.
Άξα θαη ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε δελ έρνπκε λα θάλνπκε κε δύν όκνηνπο
αλζξώπνπο. Καη‟ αξρήλ έρνπκε λα θάλνπκε κε δύν δηαθνξεηηθά θύια,
έλαλ άληξα θαη κηα γπλαίθα, πνπ δελ έρνπλ όκνηεο θύζεηο. Καηά δεύηεξν
ιόγν έρνπκε λα θάλνπκε κε δύν δηαθνξεηηθέο αλζξώπηλεο
ηδηνζπγθξαζίεο. Δπίζεο κπνξεί λα αλήθνπλ ζε δηαθνξεηηθή θπιή.
Σήκεξα πνπ νη θνηλσλίεο καο είλαη πνιπ-πνιηηηζκηθέο θαη πνιύ-θπιεηηθέο
ιόγσ παγθνζκηνπνίεζεο κπνξεί λα έρνπκε ζπληξνθηθή ζρέζε από
αλζξώπνπο δηαθνξεηηθώλ θπιώλ.
Μπνξεί επίζεο λα έρνπκε δηαθνξέο ζε δηάθνξα επίπεδα. Σε επίπεδν
πνιηηηζκηθήο θιεξνλνκηάο, ζε επίπεδν θνηλσληθνύ ζηάηνπο, νηθνλνκηθνύ
ζηάηνπο, γλώζεσλ, δνπιεηάο, ζξεζθεπηηθώλ πεπνηζήζεσλ θαη απόςεσλ
θαη ηέινο ηδηνζπγθξαζίαο. Αο κελ μερλάκε όηη ε ηδηνζπγθξαζία ηνπ θάζε
αηόκνπ είλαη απηή πνπ θαζνξίδεη ζε κεγάιν βαζκό ην πνηα πξόηππα
επηιέγεη ην άηνκν. Γελ είλαη ηπραία ε επηινγή ησλ πηζηεύσ ελόο αηόκνπ,
ηνπ ηξόπνπ πνπ ιεηηνπξγεί, νύηε αθόκα αθόκα θαη νη αζζέλεηεο πνπ
εκθαλίδεη.
15
Άξα έρνπκε λα θάλνπκε κε δύν δηαθνξεηηθά άηνκα. Κη αλ ζέινπκε ε
ζρέζε ε ζπληξνθηθή λα ιεηηνπξγεί, ζα πξέπεη ηα άηνκα πνπ έρνπλ απηή
ηε ζρέζε λα ιάβνπλ ππ‟ όςηλ ηνπο όηη κπνξεί λα είλαη θαη νη δύν
άλζξσπνη αιιά είλαη δηαθνξεηηθνί. Καη νθείινπλ λα ην
ζπλεηδεηνπνηήζνπλ, λα ην απνδερηνύλ θαη λα ην ζεβαζηνύλ ζηελ πξάμε.
Θα δνύκε ηη ζεκαίλεη απηό ζηελ πξάμε αιιά ζαλ αξρή πξέπεη λα
μεθηλήζνπκε απ‟ απηό. Γηαηί πνιιά πξνβιήκαηα ζε κηα ζπληξνθηθή
ζρέζε πξνθύπηνπλ από ηελ κε απνδνρή ηεο δηαθνξεηηθόηεηαο ηνπ άιινπ
θαη από ηελ απαίηεζε λα ιεηηνπξγνύλ αλαγθαζηηθά ζηελ ίδηα
θαηεύζπλζε ιόγσ απαίηεζεο ηνπ ελόο από ηνπο δύν ή θαη ησλ δύν.
1.7 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε, Νόκνο ηεο Δλόηεηαο θαη Νόκνο ηνπ Όινπ
Έλαο δεύηεξνο ζπκπαληηθόο λόκνο πνπ πξνθύπηεη απ‟ ηνλ πξνεγνύκελν
είλαη ν Νόκνο ηεο Δλόηεηαο, ν λόκνο ηνπ εληαίνπ ηεο θύζεο θαη ηνπ
ζύκπαληνο. ΋ηη επεηδή όια πξνέξρνληαη από ην Έλα θαη κνλαδηθό, έζησ
θη αλ είλαη πνηθηιόκνξθα, είλαη ίδηα ε πξνέιεπζή ηνπο.
Απηό ζεκαίλεη ζην επίπεδν ηνπ αλζξώπηλνπ όληνο όηη λαη κελ έρνπκε λα
θάλνπκε κε δύν δηαθνξεηηθνύο αλζξώπνπο, αιιά αλήθνπλ ζην ίδην είδνο
θαη γη απηό έρνπλ θνηλά ραξαθηεξηζηηθά θαη ζσκαηηθά θαη
ςπρνδηαλνεηηθά. Γειαδή δελ ζα κπνξνύζακε λα έρνπκε κηα ζπληξνθηθή
ζρέζε κεηαμύ ελόο αλζξώπνπ θαη κηαο αγειάδαο. (γέιηα) Δίλαη άιιν
είδνο ην έλα θαη άιιν ην άιιν θαη γη‟ απηό δελ κπνξεί ιεηηνπξγήζεη κηα
ηέηνηα ζπληξνθηθή ζρέζε.
Γύν άηνκα ινηπόλ ηνπ ηδίνπ είδνπο, δύν άλζξσπνη έρνπλ κηα ζεηξά από
εληαία αλζξώπηλα ραξαθηεξηζηηθά. Τα νπνία κπνξεί λα είλαη θνηλά
ραξαθηεξηζηηθά σο ζσκαηνκνξθή θαη αλζξώπηλε θιεξνλνκηά, αιιά
κπνξεί λα είλαη θαη θνηλά ραξαθηεξηζηηθά ιόγσ ηνπ όηη απηά ηα δύν
άηνκα κεγάισζαλ ζηελ ίδηα θπιή, ζηελ ίδηα θνηλσλία ή ζε παξόκνηεο
ζπλζήθεο. Ή κπνξεί λα έρνπλ θαη παξόκνηα ηδηνζπγθξαζία.
16
Έλαο ηξίηνο ζπκπαληηθόο λόκνο πνπ έρεη ζρέζε κε ην ζέκα καο, είλαη ν
Νόκνο ηνπ ΋ινπ. Τη καο ιέεη απηόο ν λόκνο; ΋ηη ζα πξέπεη λα
εμεηάδνπκε ηα πάληα σο ζύλνιν, δειαδή όρη σο επηκέξνπο θαηαζηάζεηο
αιιά σο θαηαζηάζεηο πνπ είλαη πάληα έλα κέξνο επξύηεξνπ ζπλόινπ.
Απηό ν λόκνο καο ιέεη όηη θαη ε ζπληξνθηθή ζρέζε δελ είλαη κηα
απνκνλσκέλε ζρέζε. Δίλαη θαηαξρήλ κέξνο ηεο νηθνγέλεηαο ππό ηελ
επξύηεξε έλλνηα ησλ ζπγγελώλ εθαηέξσζελ αιιά θαη ππό ηε ζηελόηεξε
έλλνηα ησλ γνληώλ-παηδηώλ εθόζνλ βέβαηα ππάξρνπλ. Άξα ε ζπληξνθηθή
ζρέζε είλαη ηκήκα θαη αλαπόζπαζην κέξνο ηεο νηθνγελεηαθήο ζρέζεο.
Καη από θεη θαη πέξα είλαη επίζεο κέινο ηεο γεηηνληάο, ηεο θνηλόηεηαο,
ηεο πόιεο, ηνπ θξάηνπο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ, ηεο επείξνπ ηεο
ζπγθεθξηκέλεο θαη ηεο Γεο. Δπηπιένλ ε ζπληξνθηθή ζρέζε επεξεάδεηαη
από ηελ επνρή ζηελ νπνία δηαβηώλεη θαη αλαπηύζζεηαη. Γηαηί κε ηελ
παγθνζκηνπνίεζε πνπ ππάξρεη ν θόζκνο έγηλε έλα κηθξό ρσξηό θαη όηη
ζπκβαίλεη πιένλ παγθόζκηα επεξεάδεη θαη ηελ ηειεπηαία γσληά ηνπ
πιαλήηε.
Άιια ζπκπαληηθά δεδνκέλα θαη απνζηνιή είρε ε ζπληξνθηθή ζρέζε πξηλ
δύν ρηιηάδεο ρξόληα θαη άιια ζήκεξα γηαηί επεξεάδεηαη από ηελ Δμέιημε
ηνπ Σύκπαληνο σο ζπλόινπ πιηθνύ, ςπρηθνύ θαη πλεπκαηηθνύ, αιιά θαη
από ηελ εμέιημε ηεο Αλζξσπόηεηαο.
1.8 Δμέιημε ησλ θύισλ θαη ηεο ζπληξνθηθήο ζρέζεο δηα κέζνπ ησλ
αηώλσλ
Άιιε κνξθή έρεη ε ζπληξνθηθή ζρέζε ζήκεξα θη άιιε είρε πξν
Φξηζηνύ. Ή πξηλ από εθαηνκκύξηα ρξόληα. Γηαηί κε λνκίδνπκε όηη ν
άλζξσπνο ππήξρε κόλν ηηο ηειεπηαίεο ρηιηάδεο ρξόληα πνπ έρνπκε ηε
γξαπηή ηζηνξία. Αο κελ μερλάκε επίζεο όηη έηζη όπσο πεξηγξάςακε ηελ
εμέιημε ηνπ Σύκπαληνο, θάπνηε θαη όινη νη κύζνη ζπκθσλνύλ ζε απηό,
17
δελ ππήξραλ ηα μερσξηζηά θύια, ην άξξελ θαη ην ζήιπ, άξα δελ ππήξρε
ζπληξνθηθή ζρέζε.
Σηελ Αξραία Διιάδα ππάξρεη ν κύζνο ηνπ «Αλδξόγπλνπ» ηύπνπ. Πνπ
ήηαλ άλδξαο θαη γπλή ηαπηόρξνλα. Καη αξγόηεξα δηαρσξίζηεθε ζε άλδξα
θαη γπλαίθα. Ο αληίζηνηρνο κύζνο όζν θη αλ καο θαίλεηαη παξάμελν,
ππάξρεη ζην κύζν ηνπ Αδάκ θαη ηεο Δύαο. Πώο; Αδάκ ζηελ αξραία
εβξατθή γιώζζα, δελ ζεκαίλεη άλδξαο αιιά άλζξσπνο. Γελ ππήξραλ
άληξαο θαη γπλαίθα αξρηθά ζηνλ Παξάδεηζν-Πλεπκαηηθό Κόζκν. Υπήξρε
κόλν ν Αδάκ όπσο ιέεη ν κύζνο. Άιισζηε θαη ζήκεξα ε ρξηζηηαληθή
ζξεζθεία παξαδέρεηαη όηη γηα όληα πνπ δνπλ ζηνλ Πλεπκαηηθό ΚόζκνΠαξάδεηζν όπσο πρ νη άγγεινη, δελ ππάξρνπλ θύια. Γελ ππάξρεη
αξζεληθόο θαη ζειπθόο άγγεινο. Δίλαη αλδξόγπλνη ηύπνη θαηά θάπνηνλ
ηξόπν νη άγγεινη.
Αιιά όηαλ ν Αδάκ, δειαδή ν Άλζξσπνο εμειίρζεθε, θάπνηα ζηηγκή ιέεη
ν κύζνο έθνςε ν Θεόο ηελ πιεπξά ηνπ Αδάκ θαη εμ απηήο έγηλε ε Δύα, ε
γπλαίθα. Καη ηόηε απηόκαηα ν Αδάκ έπαςε λα είλαη άλζξσπνο
νινθιεξσκέλνο γηαηί έθπγε έλα θνκκάηη από πάλσ ηνπ θαη ρσξίζηεθε ζε
δύν θνκκάηηα. Σηνλ Αδάκ θαη ζηελ Δύα. Σην αξζεληθό θαη ην ζειπθό.
Πξνζέμηε κηα πνιύ κεγάιε νκνηόηεηα κε ηνλ αξραηνειιεληθό κύζν ηνπ
Αλδξόγπλνπ. Ο αλδξόγπλνο ηύπνο είρε ηέζζεξα ρέξηα, ηέζζεξα πόδηα θαη
ήηαλ ζαλ δύν άλζξσπνη ελσκέλνη ζηελ πιεπξά ηνπο, δειαδή ζηελ πιάηε
ηνπο. Καη ην θόςηκν έγηλε ζπκκεηξηθά, θη έγηλε ν άληξαο θαη ε γπλαίθα.
Ο έλαο κε αξζεληθά όξγαλα θαη ν άιινο κε ζειπθά. Δίλαη ινηπόλ ινγηθό
λα ππνζέζνπκε όηη πηζαλώο θαη ζηνλ εβξατθό κύζν δελ έρνπκε λα
θάλνπκε κε θόςηκν κηαο πιεπξάο από ηελ νπνία εμειίρζεθε ε Δύα αιιά
όηη ην αξρηθό αλδξόγπλν όλ θόπεθε ζηε κέζε ζπκκεηξηθά.
΋πσο θαη λα „ρνπλ ηα πξάγκαηα ην ζεκαληηθό γηα καο είλαη όηη όια
ζπκθσλνύλ όηη αξρηθά, δειαδή όηαλ ν Άλζξσπνο ζαλ νλ δηαβηνύζε κόλν
18
ζηνλ Πλεπκαηηθό Κόζκν δελ ππήξραλ ηα δύν θύια θαη απηά πξνήιζαλ
από ηελ εμέιημε-πηώζε ηνπ αλζξώπηλνπ είδνπο.
Πξνζέμηε νη κύζνη δελ είλαη κπζεύκαηα δειαδή 100% ςέκαηα ή
θαληαζηώζεηο. Πάξα πνιινί παγθόζκηνη θαη αξραηνειιεληθνί κύζνη όπσο
ν κύζνο ηνπ Πξνκεζέα ή ν κύζνο ηνπ Καηαθιπζκνύ δελ είλαη παξά κηα
ζπκβνιηθή θαη απινπνηεκέλε αλαπαξάζηαζε αξραίσλ ηζηνξηθώλ
γεγνλόησλ πνπ πέξαζαλ ζαλ κύζνο ζηνπο επόκελνπο. Κάπνηε θαη ηνπο
θαηαθιπζκνύο ηνπο ζεσξνύζακε κύζνπο αιιά όια ηα παιαηνληνινγηθά
επξήκαηα δείρλνπλ όηη ππήξμαλ όρη έλαο αιιά πνιινί θαηαθιπζκνί.
Δπνκέλσο ππάξρνπλ κύζνη πνπ καο δείρλνπλ όηη θάπνηε δελ είρακε
ζπληξνθηθή ζρέζε γηαηί δελ είρακε άλδξα θαη γπλαίθα.
Δθηόο απηνύ ζα πξέπεη λα μέξνπκε όηη κέρξη θαη ζήκεξα, ππάξρνπλ
θπηηθά είδε πνπ είλαη αλδξόγπλνη ηύπνη. Πνπ έρνπλ θαη ηα αξζεληθά θαη
ηα ζειπθά όξγαλα. ΋πσο επίζεο ππάξρνπλ θαη δσηθά είδε πνπ είλαη
αλδξόγπλνη ηύπνη. Άξα ππάξρνπλ είδε ζην θπηηθό θαη ζην δσηθό
βαζίιεην, εμειηθηηθά θαηάινηπα πηζαλώο παιαηόηεξσλ επνρώλ πνπ
παξακέλνπλ αλδξόγπλα.
Τέηνηεο ζεσξήζεηο δελ κπνξνύλ βέβαηα λα απνδεηρζνύλ αιιά θαηά ηε
γλώκε κνπ είλαη ρξήζηκεο γηα λα δνύκε ην ζέκα πην ζθαηξηθά. Τα είπα
όια απηά γηα λα δείμσ όηη θαη ε ζπληξνθηθή ζρέζε εμειίζζεηαη καδί κε
ηελ εμέιημε ηνπ Αλζξώπνπ θαη ηνπ Σύκπαληνο. Γηαηί ν Άλζξσπνο βάζεη
ηνπ Νόκνπ ηνπ ΋ινπ είλαη αλαπόζπαζην ηκήκα ηνπ Σύκπαληνο.
1.9 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο Ηεξαξρίαο
Έλαο άιινο ζπκπαληηθόο λόκνο είλαη ν Νόκνο ηεο Ηεξαξρίαο. Τη καο ιέεη
απηόο ν λόκνο; ΋ηη ζην Σύκπαλ ππάξρνπλ δηάθνξα ηεξαξρηθά επίπεδα.
Καη αλάινγα κε ηελ ηεξαξρηθή ζέζε θάζε επηπέδνπ είλαη θαη ε δνκή θαη
νη ιεηηνπξγίεο ηνπ. Καηά ηε θάζε ηεο Γηαζηνιήο θαη Σπζηνιήο ηνπ
Σύκπαληνο ππάξρεη κηα εμέιημε ησλ δηαθόξσλ Κόζκσλ ηνπ. Μηα εμέιημε
19
πνπ ν ίδηνο ν Θεόο επηηξέπεη. Καη απηή ε εμέιημε είλαη δύν εηδώλ. Σηε
θάζε ηεο Γηαζηνιήο ηνπ Σύκπαληνο έρνπκε ηελ πξνο ηα θάησ πινπνίεζε
ηνπ Σύκπαληνο ελώ ζηε θάζε ηεο Σπζηνιήο έρνπκε ηελ πξνο ηα πάλσ
«πλεπκαηνπνίεζε» ηνπ.
Άξα πεξλάεη θάζεηο εμέιημεο ην Σύκπαλ όπνπ έρνπκε «πηώζε» θαηά
θάπνηνλ ηξόπν ησλ δεκηνπξγεκάησλ θαη ηεο Γεκηνπξγίαο θαη κεηά
άλνδν. Πηώζε κε ηελ έλλνηα ηεο απνκάθξπλζεο απ‟ ην Θεό θαη άλνδν κε
ηελ έλλνηα ηεο ζύγθιηζεο πξνο ην Θεό. Απηό είλαη ην κόλν νπζηαζηηθό
θξηηήξην γηα λα πνύκε αλ θάηη είλαη θαιύηεξν ή ρεηξόηεξν, εζηθόηεξν ή
ιηγόηεξν εζηθό. Έρεη ζρέζε κε ηελ απόζηαζε πνπ βξίζθεζαη απ‟ ην Θεό,
πνπ είλαη ην απόιπην Ολ.
Ο Νόκνο ηεο Ηεξαξρίαο καο ιέεη όηη όρη κόλν ζην Σύκπαλ ππάξρνπλ ηα
δηάθνξα ηεξαξρηθά επίπεδα αιιά θαη ζην εθάζηνηε Δπίπεδν ππάξρνπλ
πάιη άιια ηεξαξρηθά ππν-επίπεδα θαη θαηαηάμεηο. ΋πσο ζηα αλώηεξα
όληα ζηνλ Πλεπκαηηθό Κόζκν ππάξρνπλ νη θαηώηεξνη άγγεινη θαη νη
αλώηεξνη όπσο ηα Φεξνπβίκ, ηα Σεξαθείκ, νη Θξόλνη θιπ, αληίζηνηρα θαη
ζην θάζε επίπεδν ππάξρεη απηή ε ηεξαξρηθή θαηάηαμε. Σην δσηθό
βαζίιεην πρ ππάξρνπλ ηα θαηώηεξα δώα θαη ηα αλώηεξα δώα. Πάκε από
ηνπο κνλνθύηηαξνπο νξγαληζκνύο ζηνπο πνιπθύηηαξνπο, κεηά πάκε ζηα
έληνκα, ζηα ςάξηα, ζηα εξπεηά, ζηα πηελά θαη ηέινο ζηα ζειαζηηθά.
Αιιά θαη κέζα ζην θάζε είδνο ππάξρεη κηα ηεξαξρία θαη βέβαηα θαη ζηνλ
άλζξσπν.
1.10 Ηεξαξρία βάζεη ηνπ πλεπκαηηθνύ επηπέδνπ θαη όρη κε απζαίξεηα
θξηηήξηα
Μηα ηεξαξρία όκσο όζνλ αθνξά ηη; Σην πνηόο είλαη πην έμππλνο θαη
θαηαθεξηδήο; Σην πνηόο είλαη πην γθόκελνο; Σην πνηόο είλαη πην καύξνο ή
άζπξνο; Σην πνηόο είλαη πην κπτθά δπλαηόο ή όρη; Σαθώο ππάξρεη
ηεξαξρία θαη ζε απηά αιιά θαη ζε όια ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ αλζξώπσλ.
Αιιά απηό πνπ έρεη ζεκαζία θαη όζνλ αθνξά ηελ πλεπκαηηθή ππόζηαζε
θαη όζνλ αθνξά ηε ζπληξνθηθή ζρέζε θαηά ηε γλώκε κνπ είλαη θπξίσο
ην επίπεδν ηεο εζηθήο εμέιημεο ηνπ αηόκνπ.
20
Υπάξρνπλ ζαθώο θαηώηεξνη πλεπκαηηθά θαη ζαθώο αλώηεξνη. Πξνζέμηε
όκσο γηαηί όηαλ ιέσ πλεπκαηηθά δελ ελλνώ κε βάζε ην IQ, δειαδή ηνλ
δείθηε λνεκνζύλεο, δειαδή ηελ εμππλάδα. Να ην μεθαζαξίζνπκε απηό.
Δλλνώ κε βάζε ηελ εζηθή εμέιημε. Δλλνώ, βάζεη ηνπ ζπκπαληηθνύ
Νόκνπ ηεο Ηεξαξρίαο κε βάζεη ην πνηόο είλαη πην θνληά ζην Θεό θαη πνηνο
όρη. ΋ρη πνηόο ιέεη θαη πνηόο δηαηείλεηαη όηη είλαη πην θνληά αιιά απηόο
πνπ αληηθεηκεληθά είλαη.
Δπνκέλσο όηαλ έξζνπκε λα δνύκε κηα ζπληξνθηθή ζρέζε, ζα πξέπεη
ράξηλ ηεο ιεηηνπξγηθόηεηαο απηήο ηεο ζπληξνθηθήο ζρέζεο, λα ιάβνπκε
ππόςηλ όηη έρνπκε λα θάλνπκε κε δύν δηαθνξεηηθνύο αλζξώπνπο θαη
όζνλ αθνξά ην επίπεδν ηεο εζηθήο θαη πλεπκαηηθήο εμέιημεο, είηε ζαλ
ζπλνιηθή εμέιημε, είηε θαη ζηα επηκέξνπο. Γηαηί κπνξεί έλαο άλζξσπνο λα
είλαη γεληθά πην εμειηγκέλνο απ‟ ηνλ άιινλ, αιιά ζε έλα ζπγθεθξηκέλν
ηνκέα κπνξεί λα είλαη πην θάησ. Καη λα είλαη πην πάλσ ν άιινο.
Μπνξνύκε ινηπόλ λα κηιήζνπκε γηα ην πώο ζα πξέπεη λα είλαη κηα
ζπληξνθηθή ζρέζε αλ δελ ιάβνπκε ζνβαξά ππόςηλ όηη έρνπκε λα
θάλνπκε κε ηε Μαξία θαη κε ην Γηάλλε; Ζ νπνία Μαξία είλαη απηήο ηεο
πλεπκαηηθήο θαη εζηθήο εμέιημεο θαη ν Γηάλλεο είλαη ηεο άιιεο; Καη
επηκέξνπο ζηνπο δηάθνξνπο ηνκείο έρνπκε απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά γηα
ηνλ έλαλ θαη εθείλα γηα ηνλ άιινλ;
Γηαηί αλ δελ εμεηδηθεύζνπκε ηόηε ζα πέζνπκε ζε θαλόλεο θνηλσληθά
δνζκέλνπο πνπ ιέλε πρ όηη «ν άληξαο ζα ‟ρεη ην πάλσ ρέξη» ζηηο
αλδξνθξαηνύκελεο θνηλσλίεο. Ή «ε γπλαίθα ζα ‟ρεη ην πάλσ ρέξη» ζηηο
γπλαηθνθξαηνύκελεο. Ή «όπνηνο έρεη κεγαιύηεξε ειηθία» ή «όπνηνο
είλαη ν πην κπξαηζαξάο ζα δέξλεη ηνλ άιινλ» θαη νύησ θαζεμήο. Ή
«όπνηνο έρεη ηα πεξηζζόηεξα ιεθηά». Ή όπνηνο έρεη μέξσ ‟γσ ην έλα ή ην
άιιν θξηηήξην ηα νπνία όκσο ζα είλαη απζαίξεηα αλζξώπηλα θξηηήξηα.
21
1.11 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε θαη Νόκνο ηεο ΢πκπιεξσκαηηθόηεηαο ησλ
Αληηζέησλ
Έλαο άιινο ζπκπαληηθόο λόκνο είλαη ν Νόκνο ηεο Σπκπιεξσκαηηθόηεηαο
ησλ Αληηζέησλ. Υπάξρεη κέξα θαη λύρηα, πάλσ θαη θάησ, κέζα θαη έμσ,
ζεηηθό θαη αξλεηηθό, κεγάιν θαη κηθξό θαη νύησ θαζεμήο. Καη ζαθώο
ππάξρεη αξζεληθό θαη ζειπθό. Καη μέξνπκε κάιηζηα όηη κέζα ζην
αξζεληθό ππάξρεη θη έλα θνκκάηη ζειπθνύ θαη κέζα ζην ζειπθό ππάξρεη
θη έλα θνκκάηη αξζεληθνύ. Κη όηη κπνξεί λα είλαη δηαθνξεηηθά κεηαμύ
ηνπο θαη αληίζεηα αιιά είλαη ζπκπιεξσκαηηθά.
Σην κύζν ηνπ Αλδξόγπλνπ κάιηζηα ειέρζε όηη ππήξρε ηζνξξνπία. Απ‟ ηε
ζηηγκή πνπ θόπεθε ν Αλδξόγπλνο ηύπνο ζε άλδξα θαη γπλαίθα, ζε
αξζεληθό θαη ζειπθό, από ηόηε ν άλζξσπνο ληώζεη αλνινθιήξσηνο θαη
ηείλεη λα ζέιεη λα βξεη ην ζπκπιεξσκαηηθό ηνπ, ην «έηεξνλ ήκηζπ» ηνπ,
ηελ «αδειθή θαξδηά». Από εθεί έκεηλε ην «έηεξνλ ήκηζπ». Γελ είλαη
ηπραίνο ν όξνο. Τν «έηεξνλ ήκηζπ!» Ήκηζπ πνηνύ; Τνπ όινπ.
Ήηαλ έλα θαξβέιη θαη θόπεθε ζηε κέζε. Από ηόηε δελ είλαη
νινθιεξσκέλν ην θαξβέιη. Τν έλα ήκηζπ ληώζεη αλνινθιήξσην άλεπ ηνπ
άιινπ. Γη απηό ιέκε: «Δίλαη καγθνύθεο!». Ή «Δίλαη γεξνληνθόξε!». Καη
ππνλννύκε όηη είλαη ζηξηκκέλνη θαη δπζηπρηζκέλνη γηαηί δελ λνηώζνπλ
νινθιεξσκέλνη. Νηώζνπλ έλα θελό κέζα ηνπο.
Καη πξάγκαηη δελ είλαη ηπραίν απηό πνπ ιέλε όηη ν εξσηεπκέλνο ληώζεη
επηπρήο θαη νινθιεξσκέλνο. Καη ληώζεη όηη ηνπ ρεη θύγεη ην θελό από
κέζα ηνπ. Βξήθε ην έηεξνλ ήκηζπ, βξήθε ηε ζπκπιεξσκαηηθή ςπρή, ηελ
αδειθηθή ςπρή, ζπκπιεξώζεθε, νινθιεξώζεθε. Από ‟θεη μεθηλάλε απηέο
νη απόςεηο θαη έκεηλαλ δηακέζνπ ησλ αηώλσλ θαη ρξεζηκνπνηνύκε
ζήκεξα θάπνηεο ηέηνηεο εθθξάζεηο. Δίλαη θνβεξά σξαία ε ειιεληθή
γιώζζα πνπ επηπρώο παξακέλεη κέρξη θαη ζήκεξα Γηαηί έρεη λα θάλεη κε
αιήζεηεο πνιύ αξραίεο θαη πξσηόγνλεο πνπ κεηαθέξζεθαλ ζε καο.
22
Σήκεξα πνπ ηείλνπκε λα ηζνπεδώζνπκε ην αξζεληθό κε ην ζειπθό θαη λα
ηα θάλνπκε όια ίζα θη όκνηα, ζην όλνκα ηεο ηζόηεηαο θαη ηεο
δεκνθξαηίαο θαη όισλ ησλ ππόινηπσλ, δειαδή ηεο δηαζηξνθήο ηεο
ηζόηεηαο θαη ηεο δεκνθξαηίαο, ράλνπκε απηή ηε δηαθνξεηηθόηεηα θαη
ράλνπκε απηή ηε ζπκπιεξσκαηηθόηεηα. Καη γη‟ απηό ράλνπκε θαη ηελ
επηπρία.
1.12 ΢πληξνθηθή ΢ρέζε, Νόκνο ηεο Αιήζεηαο θαη Νόκνο ηεο Αγάπεο
Έλαο άιινο ζπκπαληηθόο λόκνο, ν Νόκνο ηεο Αιήζεηαο καο ιέεη όηη θάζε
άλζξσπνο, αλάινγα κε ην ηεξαξρηθό επίπεδν ζην νπνίν βξίζθεηαη κπνξεί
λα δερζεί θαη έλα ζπγθεθξηκέλν είδνο θαη πνζόλ γλώζεο θαη αιήζεηαο.
Καη πξέπεη λα ην ζεβόκαζηε απηό. Μπνξεί λα ζέιεηο λα δώζεηο ρξπζάθη
ζηνλ άιινλ. Άκα όκσο ηνπ ην θνπαλήζεηο ζην θεθάιη ζα ηνπ ην ζπάζεηο
ην θεθάιη, δελ ζα ηνπ θάλεηο θαιό.
Αλ παο λα ηνπ δώζεηο κηα αιήζεηα ηελ νπνία δελ είλαη έηνηκνο λα ηε
δερηεί, ηόηε ζα ηνπ θάλεηο δεκηά. Μπνξείο λα κηιήζεηο ζην κηθξό ζνπ ην
παηδί θαη λα ηνπ πεηο ηηο αιήζεηεο ηεο δσήο κε ηνλ ίδην ηξόπν πνπ ζα ηηο
έιεγεο ζ‟ έλαλ ελήιηθα; Γελ κπνξείο. Ούηε ζαλ πνζόηεηα νύηε ζαλ
πνηόηεηα.
Γηαηί ην ζεβόκαζηε εθεί θαη ιέκε «παηδάθη είλαη, κελ ηνπ ιεο ηέηνηα
πξάγκαηα, ζα ηνπ θάλεηο θαθό. Άζην λα κεγαιώζεη ιίγν θη όηαλ έξζεη ε
ώξα ηνπ ζα ηα κάζεη»; Αληίζηνηρα ινηπόλ έρνπκε θαη ζην δεπγάξη κηα
δηαθνξά επηπέδνπ άξα ζα πξέπεη λα ππάξρεη θη εθεί έλαο ζεβαζκόο
θπξίσο από ηνλ αλώηεξν πξνο ηνλ θαηώηεξν όζνλ αθνξά ηνπ πώο ζα
κεηαθέξεη ηελ αιήζεηα θαη ηε γλώζε ν έλαο ζηνλ άιινλ. Καη πσο ζα
ζεβαζηεί ν έλαο ηηο ηζνξξνπίεο θαη ην επίπεδν ηνπ άιινπ.
Καη ηέινο ππάξρεη ν ζπκπαληηθόο Νόκνο ηεο Αγάπεο. Από ηνλ νπνίνλ
πξνέξρνληαη όινη νη ζπκπαληηθνί λόκνη. Γηαηί «ν Θεόο αγάπε εζηί» θαη
«από αγάπε έθηηαμε ην Σύκπαλ» θαη «από αγάπε ιεηηνπξγεί ην Σύκπαλ».
23
Πνπ είλαη θη ν πιένλ ζεκαληηθόο όρη κόλν ζην Σύκπαλ αιιά θαη όζνλ
αθνξά ηε ζπληξνθηθή ζρέζε. Γηαηί ζπληξνθηθή ζρέζε ρσξίο έιμε θαη
αγάπε νπζηαζηηθή δελ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη. Ο Νόκνο ηεο Αγάπεο
ππεξβαίλεη όινπο ηνπο ζπκπαληηθνύο λόκνπο θαη γη απηό όηαλ ππάξρεη
αγάπε δελ ρξεηάδνληαη νύηε λόκνη, νύηε θαλόλεο, νύηε πξνζπάζεηα λα ηα
βξνύλε δπν άλζξσπνη.
Γη‟ απηό βιέπνπκε πνιύ ζπρλά όηη αθόκε θαη ζηηο θεπγαιέεο εθιάκςεηο
ηεο αγάπεο ηεο νπζηαζηηθήο πνπ εκθαλίδεηαη σο έξσηαο, όζν ππάξρεη
κέιη ζην βαξέιη, νύηε λόκνη ρξεηάδνληαη, νύηε θαλόλεο, νύηε ζπδεηήζεηο
γηα λα ηα βξνύλε, νύηε ζύκβνπινη γάκνπ(γέιηα) θη όκσο ηα βξίζθνπλε.
Μόιηο θύγεη ην κέιη απ‟ ην βαξέιη θαη βξνπλ ην θαηαθάζη… (γέιηα) ν
έλαο βγάδεη ην κάηη ηνπ άιινπ ή ν έλαο βαξηέηαη ηνλ άιιν. Βξε θαινύλ
ζπκβνύινπο γάκνπ, βξε δηθεγόξνπο, βξε θίινπο, γλσζηνύο,
πλεπκαηηθνύο, ςπρνιόγνπο, νκνηνπαζεηηθνύο (γέιηα) θαη πνηέ δελ ηα
βξίζθνπλε. Καη ζθνηώλνληαη. Απηό είλαη έλα πνιύ θαιό παξάδεηγκα πνπ
δείρλεη όηη όζν ππάξρεη ε αγάπε ππάξρεη θαη ηζνξξνπία θαη όια κπαίλνπλ
ζε κηα ζεηξά, όια βξίζθνπλ ηε ζέζε ηνπο, όια είλαη ιεηηνπξγηθά.
Δίλαη ην ίδην πξάγκα κε ηελ πγεία θαη ηελ αζζέλεηα. ΋ηαλ ππάξρεη πγεία
δελ ληώζνπκε ην ζώκα καο. Γελ ρξεηάδεηαη λα παξέκβνπκε γηα λα
ιεηηνπξγήζεη ην πεπηηθό, ην αλαπλεπζηηθό, ε θαξδηά,. Ζ δηάζεζε είλαη
θαιή. ΋ιεο νη θπζηνινγηθέο ιεηηνπξγίεο ιεηηνπξγνύλ ξνιόη. Τέιεηα.
΋ηαλ ραζεί ε πγεία, αξρίδεη ε δπζαξκνλία θη αξρίδνπκε θαη ληώζνπκε ην
ζηνκάρη καο λα πνλάεη, ηελ θαξδηά καο λα ρηππάεη πεξίεξγα, ην
αλαπλεπζηηθό καο λα δπζθνιεύεηαη. Βηώλνπκε ςπρηθή θαηάπησζε,
ζέινπκε ηνλσηηθά γηα λα θάλνπκε ηε δνπιεηά καο, ζέινπκε μεθνύξαζε
ηδηαίηεξε, ζέινπκε δηάθνξα θαη πάιη δελ ηα θάλνπκε θαιά. Γελ ηξέρνπλ
όια ξνιόη. Έλαο άλζξσπνο πνπ είλαη πγηήο θαη ζηε δνπιεηά ηνπ είλαη
απνδνηηθόο θαη ιύλεη πξνζσπηθά πξνβιήκαηα θαη πξνρσξάεη ζηε δσή
θαη ζηηο ζρέζεηο ηνπ.
24
Τν ίδην θαη κηα ζπληξνθηθή ζρέζε. ΋ζν ππάξρεη αγάπε, νπζηαζηηθή
αγάπε, δελ ζέιεη ηίπνηα. Δίλαη κηα θαινδνπιεκέλε θαη
θαινγξαζαξηζκέλε κεραλή θαη ιεηηνπξγεί κηα ραξά. Καη κάιηζηα δελ
είλαη όηη απιώο ιεηηνπξγεί κε ηηο ζπγθεθξηκέλεο ξπζκίζεηο ζπλέρεηα.
Γηαηί θαη νη δπν άλζξσπνη αιιάδνπλε. Καη νη ζπλζήθεο αιιάδνπλε. Καη
νη θαηαζηάζεηο αιιάδνπλε. Έξρνληαη πξνβιήκαηα, θαηαζηάζεηο
νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο, πνιέκνπ, ρίιηα δπό πξάγκαηα. Γεξλάλε. Κη
όκσο, όηαλ ππάξρεη αγάπε γίλεηαη επαλαξξύζκηζε θαη μαλά θαηλνύξην
επίπεδν ηζνξξνπίαο θαη θαηλνύξην θαη θαηλνύξην. Καη αιιηώο
αγαπηόληνπζαλ ηόηε θη αιιηώο αγαπηνύληαη ηώξα θη αιιηώο ζα
αγαπηνύληαη κεηά. Αιιά αγαπηνύληαη. Καη ππάξρεη αξκνλία.
25
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2
ΦΤ΢ΗΚΖ ΢ΤΝΣΡΟΦΗΚΖ ΢ΥΔ΢Ζ
2.1 Βαζηθέο Αξρέο κηαο ιεηηνπξγηθήο ΢πληξνθηθήο ΢ρέζεο
2.2 Αξραία Διιάδα θαη Οκνθπινθηιία
2.3 Δίλαη ε αληξηθή νκνθπινθηιία θάηη ην θπζηνινγηθό;
2.4 «Δλεξγεηηθόο» θαη «παζεηηθόο» ξόινο ζηε ζεμνπαιηθή ζρέζε
2.5 Δίλαη θπζηνινγηθή ε γπλαηθεία νκνθπινθηιία;
2.6 Ζ ζεμνπαιηθόηεηα ζε θπιέο αλέγγηρηεο από ηνλ πνπξηηαληζκό
2.7 Γηάθξηζε κεηαμύ ζεβαζηνύ αλζξώπηλνπ όληνο θαη αθύζηθσλ
επηινγώλ ηνπ
2.8 Πνηνο πξέπεη λα έρεη ην «πάλσ ρέξη» ζηε ΢πληξνθηθή ΢ρέζε;
2.9 Ζ ηεξαξρία αιιάδεη αλάινγα κε ην ζέκα θαη ρξνληθά
2.10 «Ο θαζέλαο αλάινγα κε ηε δπλαηόηεηα ηνπ, ζηνλ θαζέλα
αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ»
2.11 ΢ην ΢ύκπαλ ηα αλώηεξα ππεξεηνύλ ηα θαηώηεξα
2.12 Ζ πνηόηεηα θαη ε εζηθή δελ επηβάιινληαη
2.13 Ζ παιαηά «παξαδνζηαθή»
αλδξνθξαηνύκελε θνηλσλία
΢πληξνθηθή
΢ρέζε
ζηελ
2.14 Πώο νη ηδηνζπγθξαζηαθέο αληζνξξνπίεο ραιάλε ηε ΢πληξνθηθή
΢ρέζε
26
2.1 Βαζηθέο Αξρέο κηαο ιεηηνπξγηθήο ΢πληξνθηθήο ΢ρέζεο
Αλαθεξζήθακε ζηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο θαη είπακε ιίγα πξάγκαηα
γηα ην πσο εθαξκόδνληαη ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε. Αο δνύκε βάζεη απηώλ
ησλ λόκσλ επνκέλσο ηηο γεληθέο θαηεπζύλζεηο νη νπνίεο πξέπεη λα
αθνινπζνύληαη ζε κηα ζπληξνθηθή ζρέζε. Τηο νπνίεο πξέπεη λα ζέβεηαη
θαη ην δεπγάξη αιιά θαη ε θνηλσλία θαη ε πνιηηεία.
Μηα ζπληξνθηθή ζρέζε ινηπόλ απνηειείηαη από δύν δηαθνξεηηθά άηνκα
αιιά κε θνηλά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ αλζξώπηλνπ είδνπο. Δίλαη δύν
αληίζεηα σο Γηλλ θαη Γηαλγθ άηνκα αιιά ηαπηόρξνλα θαη
ζπκπιεξσκαηηθά κεηαμύ ηνπο πνπ ην έλα ρξεηάδεηαη θαη ζπκπιεξώλεη ην
άιιν. Δίλαη δύν άλζξσπνη πνπ ηεξαξρηθά, εζηθά, πλεπκαηηθά δηαθέξνπλ
αιιά απηό δελ ζεκαίλεη απαξαίηεηα πξόβιεκα γηαηί βάζεη ηνπ Νόκνπ
ηεο Αιήζεηαο θαη ηεο Αγάπεο ν έλαο κπνξεί λα βνεζήζεη ηνλ άιινλ.
Δπηπιένλ απηά αιιάδνπλ ζαλ ηζνξξνπίεο. Γειαδή ζήκεξα είλαη ν έλαο
από πάλσ εζηθά θαη κεηά είλαη ν άιινο. Σηνλ έλα ηνκέα είλαη ν έλαο
εζηθά πην πάλσ θαη ζηνλ άιιν ηνκέα ν άιινο. Ο θαηαιύηεο απηήο ηεο
ζρέζεο θαη ην ρξπζάθη απηή ηεο ζρέζεο, είλαη ε Αγάπε. Πνηα Αγάπε
όκσο; Ζ νπζηαζηηθή Σπκπαληηθή Αγάπε θαη όρη ε Αηνκηθή θαη
Δγσηζηηθή Αγάπε πνπ θαζνξίδεηαη από ηηο ηδηνζπγθξαζηαθέο καο
αληζνξξνπίεο όπσο ζα ην δνύκε ζηε ζπλέρεηα.
2.2 Αξραία Διιάδα θαη Οκνθπινθηιία
Αο έξζνπκε ηώξα λα δνύκε ζηελ πξάμε πσο ιεηηνπξγεί ζήκεξα ε
ζπληξνθηθή ζρέζε θαη ηη αληζνξξνπίεο ππάξρνπλ. Έρνπκε κηα πξώηε
αληζνξξνπία όηη ζήκεξα ππάξρεη ζπληξνθηθή ζρέζε κεηαμύ δύν
αξξέλσλ. Δίλαη ε νκνθπινθηιηθή ζρέζε κεηαμύ δύν αλδξώλ. Δίλαη
θπζηνινγηθή απηή ε ζρέζε; Ναη ή όρη; Σέβεηαη θαη αθνινπζεί ηνπο
ζπκπαληηθνύο λόκνπο, λαη ή όρη; Γλσξίδσ βέβαηα όηη αλνίγσ κηα κεγάιε
θνπβέληα ζ‟ απηό ην ζέκα θαη πνιύ θαπηή κε ηελ έλλνηα ηνπ όηη
ππάξρνπλ ηξνκεξέο δηαθνξέο θαη δηακάρεο.
27
Αο πάκε λα ην δνύκε ην ζέκα απηό ρξνληθά ζε δηαθνξεηηθέο επνρέο θαη
ηνπηθά ζε δηαθνξεηηθέο θνηλσλίεο γηα λα κπνξέζνπκε λα πξνζεγγίζνπκε
θαηά ην δπλαηόλ ηελ αιήζεηα. Γηαηί δπζηπρώο όπσο ζήκεξα ζηελ Ηαηξηθή
έρεη επηθξαηήζεη παγθόζκηα ε Αιινπαζεηηθή θαη έρεη θαηαζηείιεη όιεο
ηηο άιιεο απόςεηο έηζη θαη ζην επίπεδν ησλ εζώλ έρεη επηθξαηήζεη
παγθόζκηα ε δπηηθή εζηθή θαη έρεη θαηαζηείιεη όιεο ηηο άιιεο απόςεηο.
Καη έηζη μερλάκε όηη ππάξρνπλ ηεξάζηηεο δηαθνξέο ρξνληθά θαη ηνπηθά.
Αιιά αο ην δνύκε πξώηα ρξνληθά.
Υπάξρεη δηάρπηε κηα εληύπσζε πρ γηα ηελ Αξραία Διιάδα, όηη όινη ήηαλ
νκνθπιόθηινη. Έρνπκε κπεξδέςεη ηα πεξί πιαησληθήο θνηλσλίαο θαη
πιαησληθνύ έξσηα θαη ε γεληθή εληύπσζε πνπ ππάξρεη είλαη όηη ε
αληξηθή νκνθπινθηιία έδηλε θη έπαηξλε ζηελ αξραία ειιεληθή θνηλσλία.
Καη κάιηζηα όηη ήηαλ θαζηεξσκέλνο θαη ζεβαζηόο ζεζκόο. Οπδέλ
αλαιεζέζηεξνλ. Μάιηζηα ν ίδηνο ν Σσθξάηεο ζηνλ Πεξί Έξσηνο δηάινγν
ηνπ Πιάησλα, δηαρσξίδεη μεθάζαξα ηε ζεά ηνπ έξσηα Αθξνδίηε, ζε
Οπξάληα Αθξνδίηε θαη ζε Πάλδεκν Αθξνδίηε.
Ζ Οπξάληα Αθξνδίηε είλαη νπζηαζηηθά ε εθιεπηπζκέλε, θπζηνινγηθή θαη
αλώηεξε κνξθή έξσηα θαη αγάπεο, κε ηελ έλλνηα θαη ηε ζσκαηηθή θαη
ηελ ςπρηθή. Δλώ ε Πάλδεκνο Αθξνδίηε είλαη νη δηαζηξνθέο πνπ έρεη
θάλεη ν άλζξσπνο ζηνλ ηνκέα απηό. Καη λα ζθεθηεί θαλείο όηη ν
Σσθξάηεο θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην γηαηί ιέεη δηέθζεηξε ηνπο λένπο θαη
κηινύζε θαηά ησλ ζεώλ. Πνηόο; Ο Σσθξάηεο! Απηόο πνπ ε θύξηα έγλνηα
ηνπ ήηαλε λα αλεβάζεη εζηθά ηνπο λένπο ηεο επνρήο ηνπ.
Από πνπ όκσο μεθηλνύλ όιεο απηέο νη παξαλνήζεηο πεξί ζεζκνύ αληξηθήο
νκνθπινθηιίαο ζηελ Αξραία Διιάδα; Από ηελ παξαλόεζε ελόο ζεζκνύ.
Τόηε ππήξρε ζηελ αξραία αζελατθή θνηλσλία, ν ζεζκόο ηνπ παηδαγσγνύ
δαζθάινπ. Τη ήηαλ απηόο ν ζεζκόο; Έλαο θηαζκέλνο πλεπκαηηθά
ελήιηθαο, αλαιάκβαλε θαλεξά, όρη θξπθά, θαη κε ζύκθσλε γλώκε θαη
επηινγή ησλ γνληώλ, ηε δηαπαηδαγώγεζε ηνπ λένπ. Τν παηδί πξώηα ην
παξαιάκβαλε ε θνηλσλία, ε πόιε.
28
Γύν ήηαλ νη βαζηθνί ζηόρνη ηεο εθπαίδεπζεο. Ζ παηδεία ηνπ ζώκαηνο θαη
ε παηδεία ηεο ςπρήο. Από ηε κηα γπκλαζηηθή, πνιεκηθή ηέρλε,
ζθιεξαγσγία θαη πεηζαξρία θαη από ηελ άιιε κνπζηθή, πνίεζε θαη
ηέρλεο. Αθόκε θη ν Μέγαο Αιέμαλδξνο, ν θνβεξόο ζηξαηειάηεο,
ππνρξεώζεθε πξώηα λα κάζεη λα παίδεη ηνλ απιό. Καη ζε δεύηεξε κνίξα
εξρόηαλ ε γξαθή θαη ε αλάγλσζε ε νπνία θαη πάιη αθνξνύζε ηελ
πξνθνξηθή θαη γξαπηή πνίεζε όπσο πρ ηα Οκεξηθά Έπε.
Παξάιιεια κε ηελ πνιηηεία, θάπνηα ζηηγκή ν παηέξαο παξέδηδε ην παηδί
ηνπ ζηνλ παηδαγσγό γηα λα ηνπ κάζεη ηελ νπζία ησλ πξαγκάησλ, ηελ
αξεηή θαη όρη απιώο μεξέο γλώζεηο. Κάηη αληίζηνηρν πηνζέηεζε θαη ε
ρξηζηηαληθή ζξεζθεία κε ην ζεζκό ηνπ «λνλνύ», ν νπνίνο επηιέγεηαη από
ηνπο γνλείο σο πλεπκαηηθόο παηέξαο ηνπ παηδηνύ ηνπο γηα λα ην εηζάγεη
ζηελ εζηθή θαη ηελ αξεηή θαη λα ην βνεζήζεη λα ελειηθησζεί ζσζηά.
Μελ θνηηάηε πνπ ζήκεξα ν λνλόο έρεη θαηαληήζεη απιώο απηόο πνπ
πιεξώλεη γηα ηε βάθηηζε θαη θέξλεη κηα θνξά ην ρξόλν δώξν ζην
βαθηηζηήξη ηνπ ιακπάδα γηα ηα Φξηζηνύγελλα. «Ώ θαηξνί, ώ ήζε!».
Δπνκέλσο, όιε απηή ε δηαζηξνθηθή άπνςε ηνπ όηη ν αξραίνο παηδαγσγόο
ην κόλν πνπ έθαλε ήηαλ λα κπεί ην καζεηή ζηελ αληξηθή νκνθπινθηιία
πεδώληαο ηνλ, ππάξρεη ζήκεξα γηαηί ζήκεξα είκαζηε δηαζηξνθηθνί.
Ενύκε ζε κηα δηαζηξνθηθή επνρή θαη θξίλνπκε εμ‟ ηδίσλ ηα αιιόηξηα.
Δλώ ν ζεζκόο ηνπ παηδαγσγνύ ηόηε ήηαλ έλαο πνιύ ζεβαζηόο ζεζκόο θαη
πνιύ ζπγθεθξηκέλνο ζεζκόο γηα λα αλαπηπρζνύλ λένη εζηθνί, αθέξαηνη,
αλεμάξηεηνη, θηινζνθεκέλνη θαη κε ζέβαο ζηελ θνηλσλία.
Γηαηί νηηδήπνηε νπζηαζηηθό θαη εηδηθά ε αξεηή θαη ε εζηθή δελ
κεηαθέξνληαη κέζσ βηβιίσλ θαη κέζσ εθπαηδεπηηθώλ πξνγξακκάησλ θαη
εμεηάζεσλ. Ζ παηδεία ηόηε ήηαλε παίδεπζε. Ήηαλ ε δηαδηθαζία ηνπ λα
γίλεηο από παηδί ελήιηθαο. Δίλαη απηό πνπ ππάξρεη θαη ζηηο «πξσηόγνλεο»
θαη «απνιίηηζηεο» θπιέο αθόκα θαη ζήκεξα. Τν παηδί ην αλαιακβάλεη ε
θπιή ή νη δάζθαινη ηεο θπιήο γηα λα ην θάλνπλ ελήιηθα θαη πεξλάεη από
δηάθνξεο δνθηκαζίεο ζάξξνπο, ζεβαζκνύ, νκαδηθόηεηαο θαη πεηζαξρίαο.
29
Καη ζην ηέινο ππάξρεη κάιηζηα θαη ε ηειεηή ηεο ελειηθίσζεο θαηά ηελ
νπνία όιε ε θνηλόηεηα, όιε ε θπιή, αλαγλσξίδεη θαη δίλεη ην εύζεκν ζην
παηδί όηη έγηλε πιένλ επηηπρώο ελήιηθαο θαη ρξήζηκν κέινο ηεο
θνηλσλίαο. Αληίζηνηρε δηαπαηδαγώγεζε ζηελ Αξραία Διιάδα πεξλνύζαλ
θαη ηα θνξίηζηα γηα λα γίλνπλ άμηεο γπλαίθεο.
2.3 Δίλαη ε αληξηθή νκνθπινθηιία θάηη ην θπζηνινγηθό;
Δπνκέλσο, δελ ππήξρε πάληα ε νκνθπινθηιία ζε ηέηνην βαζκό θαη κνξθή
όπσο ζήκεξα. Καη κάιηζηα όπνπ ππήξρε δελ ήηαλ θάηη γηα ην νπνίν
πεξεθαλεπόληνπζαλ ζηελ θνηλσλία όπσο ζήκεξα ππάξρεη ε παγθόζκηα
γηνξηή ησλ νκνθπινθίισλ, ε γλσζηή σο «Gay Pride», δειαδή «Ζκέξα
Πεξεθάληαο ησλ νκνθπινθίισλ». Ζκέξα θαηά ηελ νπνία βγαίλνπλ ζηνπο
δξόκνπο ληπκέλνη έμαιια θαη παλεγπξίδνπλ θαη δείρλνπλ όηη ληώζνπλ
πεξήθαλνη γηα ηελ νκνθπινθηιηθή ηνπο θαηάζηαζε.
Μήπσο πξέπεη λα βγαίλνπλ θαη νη άληξεο θαη λα δείρλνπλ ηνλ αλδξηζκό
ηνπο θαη λα παλεγπξίδνπλ ηελ αξζεληθή εκέξα; Καη κεηά νη γπλαίθεο θαη
λα παλεγπξίδνπλ ηε ζειπθή εκέξα; Μα, όηαλ είλαη θάηη θπζηνινγηθό
γηαηί λα ην παλεγπξίζεηο; Γηαηί; Γελ βιέπσ θαλέλα ιόγν πεξί ηνύηνπ.
Δίζαη απηόο πνπ είζαη. Έλα θξηάξη πνπ έρεη θέξαηα παλεγπξίδεη επεηδή
έρεη θέξαηα; Αθνύ έρεη θέξαηα, αθνύ απηή είλαη ε θύζε ηνπ, γηαηί λα
παλεγπξίζεη;
Σήκεξα ινηπόλ θηάζακε ζηε δηαζηξνθηθή θαηάζηαζε λα ζεσξνύκε όηη
ππάξρεη ηξίην θύιν. Πνπ ην βξήθαηε ξε παηδηά ην ηξίην θύιν; Πνπ ην
βξήθαηε ην ηξίην θύιν; Καη κάιηζηα πάλε λ‟ αλαπηύμνπλ ζεσξίεο
θιεξνλνκηθόηεηαο. ΋ηη δειαδή ην παηδί γελληέηαη νκνθπιόθηιν εμ‟
αξρήο θαη ςάρλνπλ λα βξνπλ θαη ηα γνλίδηα ηεο νκνθπινθηιίαο ή ηνπ
ηξίηνπ θύινπ! Καη πάεη ιέγνληαο. Ή παιηά πξνζπαζνύζαλ λα ην
απνδώζνπλ ζε νξκνληθέο αηηίεο.
30
Μα, θαλέλαο νκνθπιόθηινο δελ έρεη δηαθνξεηηθέο νξκόλεο απ‟ όηη νη
άιινη άληξεο ή γπλαίθεο. Γελ αιιάδνπλ νη νξκόλεο ζ‟ έλα άηνκν αλάινγα
κε ην αλ είλαη νκνθπιόθηινο ή εηεξνθπιόθηινο. Καη αλ άιιαδαλ νη
νξκόλεο, ζα άιιαδαλ από κόλα ηνπο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θύινπ
θαη δε ζα ρξεηαδόηαλ έλαο άληξαο αθύζηθεο πιαζηηθέο επεκβάζεηο γηα λα
κνηάδεη κε γπλαίθα.
Αο αθήζνπκε ζηελ άθξε θάπνηεο αλσκαιίεο πνπ ζπκβαίλνπλ θαη έρνπκε
αηειή αλδξηθά θαη αηειή γπλαηθεία όξγαλα ζε θάπνηεο ειάρηζηεο
πεξηπηώζεηο θαη ηόηε πάκε πξάγκαηη κε επαλνξζσηηθή ρεηξνπξγηθή λα
θηηάμνπκε θάπσο ηα πξάγκαηα. Άιιν όηαλ ε θύζε δεκηνπξγεί γηα δηθνύο
ηεο ιόγνπο ηέηνηεο θαηαζηάζεηο θαη εκείο δηθαηνινγεκέλα
παξεκβαίλνπκε γηα λα επαλνξζώζνπκε θη άιιν λα είκαη θπζηνινγηθόο
άληξαο θαη λα κνπ θόςνπλ ην πνπιί θαη λα κνπ θηηάμνπλ έλαλ ηερλεηό
θόιπν, λα κνπ βάινπλ θαη κπόιηθε ζηιηθόλε ζην ζηήζνο θαη λα
νλνκάδνκαη πιένλ γπλαίθα!
Γειαδή θνξντδεπόκαζηε. Έγηλα γπλαίθα; ΋ρη. Γελ έγηλα γπλαίθα. Έγηλα
έλα θαθέθηππν γπλαίθαο. Ή λα πάξνπκε κηα γπλαίθα, λα ηεο βάινπκε έλα
πξόζζεην αληξηθό κόξην, λα ηεο δώζνπκε θαη αξζεληθέο νξκόλεο θαη λα
βγάιεη ηξίρεο θαη λα ηελ νλνκάζνπκε άληξα. Μα, δηαζηξνθή δελ είλαη θη
απηό πάιη!
Τν πξόβιεκα μεθηλάεη ήδε από πάλσ πξνο ηα θάησ. «Τν ςάξη βξσκάεη
από ην θεθάιη», όπσο ιέεη ε ιατθή παξνηκία. Καη απηό είλαη ζύκθσλν κε
ηνλ Σπκπαληηθό Νόκν ηεο Ηεξαξρίαο. Καη κε ηελ άπνςε ηεο Οιηζηηθήο
Ηαηξηθήο όηη ε νπνηαδήπνηε δηαηαξαρή ή αζζέλεηα μεθηλάεη από πάλσ
πξνο ηα θάησ, από αλώηεξα ζε θαηώηεξα επίπεδα θαη όρη από ην ζώκα
πξνο ηελ ςπρή. Από δηαζηξνθή ηεο ζθέςεο θαη ηεο ζπκπεξηθνξάο.
Γειαδή έλαο νκνθπιόθηινο ιόγσ ςπρηθήο αληζνξξνπίαο αξρίδεη λα
θέξεηαη ζαλ γπλαίθα θαη λα επηζπκεί ζαλ γπλαίθα θαη λα πξνζπαζεί λα
κηκεζεί κηα γπλαίθα.
31
Γελ κπνξείο όκσο λα αληηγξάςεηο ηε Φύζε. Βιέπεηο κηα σξαία ζειπθή
γπλαίθα θαη ιεο: «Τη σξαία γπλαίθα!» Καη βιέπεηο έλαλ άληξα πνπ
κηκείηαη ηε γπλαίθα θαη ιεο «Μπιηαρ ξε παηδηά, γηα όλνκα ηνπ Θενύ!»
Φαίλεηαη όηη είλαη θηηαρηή ε θαηάζηαζε. Δπεηδή έβαιε ηα ξνύρα ηνπ
αιιηώο ζεκαίλεη όηη άιιαμε ν Μαλσιηόο! Καη επεηδή άιιαμε,
ηξνπνπνίεζε ελ γλώζεη ηνπ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ θαη ηε ζηάζε ηνπ,
λνκίδεη όηη έηζη ζα ηξνπνπνηήζεη θαη ην ζώκα ηνπ; Ακ δε! Ή όηη ζα
αιιάμεη έηζη ην Αηζεξηθό ηνπ Σώκα; Ακ δε! Γελ γίλνληαη απηά ηα
πξάγκαηα. Ζ θύζε είλαη θύζε. Κη όηαλ παο παξά ηελ θύζε γίλεζαη
«παξά θύζηλ».
Θα κνπ πεηο, ηόζν πξνθαηεηιεκκέλνο είζαη; Τόζν απόιπηνο είζαη; Να ην
δνύκε θαη πξαθηηθά. Υπάξρνπλ δηάθνξνη ηξόπνη λα ην δνύκε. Ο έλαο
ηξόπνο είλαη λα ην δνύκε κε βάζε ην πσο ηα έθηηαμε ε θύζε ηα
πξάγκαηα. Παξαδείγκαηνο ράξηλ, ε θύζε ηνπ θόιπνπ είλαη λα δέρεηαη ην
αλδξηθό κόξην. Ζ θύζε ηνπ αλδξηθνύ κνξίνπ είλαη λα κπαίλεη κέζα ζηνλ
θόιπν. Ο θόιπνο είλαη θηηαγκέλνο κε εθθξίζεηο, κε εηδηθή θαηαζθεπή, κε
ειαζηηθόηεηα, κε ρίιηα δπν πξάγκαηα, κε θαζαξόηεηα, γηα λα κπαίλεη ην
αλδξηθό κόξην. Έηζη δελ είλαη;
Ο πξσθηόο είλαη θηηαγκέλνο γηα λα βγάδεη. Γελ είλαη θηηαγκέλνο γηα λα
δέρεηαη. Καη κάιηζηα είλαη θηηαγκέλνο γηα λα βγάδεη ηα θόπξαλα. Καη
έρεη κηα ζπγθεθξηκέλε ειαζηηθόηεηα. Έρεη έλαλ ζθηγθηήξα γηα
ζπγθεθξηκέλν ιόγν πνπ δέρεηαη λα βγεη θάηη πξνο ηα έμσ αιιά δελ
δέρεηαη λα κπεη θάηη πξνο ηα κέζα. Γη‟ απηό όηαλ έρεη θάπνηνο άληξαο
νκνθπινθηιηθέο ζρέζεηο έρεη πξνβιήκαηα. Έρεη ράιαζε δειαδή
μερείισκα ησλ ζθηγθηήξσλ, ηξαπκαηηζκνύο θαη ινηκώμεηο.
Γηαηί δελ είλαη θηηαγκέλνο ν πξσθηόο λα έρεη θπζηθά ιηπαληηθά όπσο ν
θόιπνο, νύηε θαη έρεη ηελ ειαζηηθόηεηα ηνπ θόιπνπ νύηε θαη έρεη ηε
κηθξνβηαθή ρισξίδα ηνπ θόιπνπ. Γη απηό θαη νη νκνθπιόθηινη άληξεο
πξνζπαζνύλ λα κηκεζνύλ κάηαηα ηε θύζε κε δηάθνξα ηερλεηά ιηπαληηθά.
32
΋ηαλ δηεγείξεηαη ε γπλαίθα εθθξίλεη θνιπηθά πγξά. ΋ηαλ δηεγείξεηαη ν
άληξαο εθθξίλεη πξνζηαηηθά πγξά πξηλ από ηελ εθζπεξκάησζε. Καη ηα
θνιπηθά αιιά θαη ηα πξνζηαηηθά πγξά είλαη ειεθηξνιπηηθά πγξά. Γελ
έρνπκε κόλν ηελ αλαηνκηθή πιηθή ιεηηνπξγία θαη ιεηηνπξγηθόηεηα.
Έρνπκε θαη ηελ ειεθηξηθή θαη ηελ ελεξγεηαθή. Μελ ηα μερλάκε απηά.
΋ηαλ έρνπκε ζπλνπζία θαη έρνπκε έλσζε αληξηθνύ θαη γπλαηθείνπ
νξγάλνπ δελ έρνπκε κόλν αληαιιαγή κεραληθή, δειαδή πιηθή, δειαδή
ζπέξκαηνο θαη πγξώλ. Έρνπκε θαη ειεθηξηθή δξάζε, έρνπκε θαη αηζεξηθή
εθηόλσζε. Καη κάιηζηα έξρεηαη ε ελέξγεηα Γηαλγθ ηνπ άληξα, ζκίγεη κε
ηελ ελέξγεηα Γηλλ ηεο γπλαίθαο θαη εμηζνξξνπεί ε κία ηελ άιιε. Φεύγεη ε
πεξίζζεηα Γηαλγθ ελέξγεηαο απ‟ ηνλ άληξα θαη πάεη ζηε γπλαίθα θαη ηελ
εμηζνξξνπεί θαη ηελ εξεκεί θαη ηε δσνγνλεί.
Γη‟ απηό κηα γπλαίθα κεηά από κηα νπζηαζηηθή θπζηνινγηθή ζεμνπαιηθή
πξάμε κ‟ έλαλ άληξα αλεβαίλεη, «θειαεδάεη» πνπ ιέεη ν ιαόο. Τε βιέπεηο
ραξνύκελε. Πξάγκαηη, όζεο γπλαίθεο ην βηώλνπλ κπνξνύλ λα ην
αλαθέξνπλ απηό, όηη κεηά ηε ζεμνπαιηθή πξάμε όηαλ είλαη νπζηαζηηθή
θαη σξαία θαη θπζηνινγηθή ληώζνπλ πην δπλαηέο, πην ήξεκεο, πην
δεκηνπξγηθέο, πην δσληαλέο. Γηαηί παίξλνπλε Γηαλγθ ελέξγεηα.
Δλώ ν Γηαλγθ άληξαο, όηαλ ηνπ αλεβαίλεη ε Γηαλγθ ελέξγεηα γίλεηαη
λεπξηθόο από πεξίζζεηα ελέξγεηαο. Κη όηαλ ηε δίλεη, εμηζνξξνπείηαη θαη
εξεκεί. Γη‟ απηό δελ είλαη ηπραίν πνπ ν άληξαο κεηά ηνλ έξσηα αλάβεη
ραιαξά θαη απνιαπζηηθά ηζηγάξν ή ζπρλά θνηκάηαη. Γηαηί ραιαξώλεη.
Γελ είλαη ηπραία απηά ηα πξάγκαηα. Γηαηί αληαιιάζζνληαη θαη πγξά θαη
ειεθηξηζκνί θαη ελέξγεηα αηζεξηθή.
Γηαηί ην Αηζεξηθό Σώκα ηνπ άληξα είλαη δηαθνξεηηθό από ην Αηζεξηθό
Σώκα ηεο γπλαίθαο. Γη απηό είπακε ηνλ ζπκπαληηθό Νόκν ησλ
Σπκπιεξσκαηηθώλ Αληηζέησλ. Ίδην είδνο κελ, άλζξσπνη θαη νη δύν, αιιά
ππάξρεη δηαθνξεηηθόηεηα. Γελ κπνξείο λα ην αγλνήζεηο απηό ην πξάγκα.
Αιιηώο είζαη «παξά θύζηλ» θαη θνπηνπιάο ην θεθάιη ζνπ ζηνλ ηνίρν.
33
Πνηό ζα ζπάζεη; Τν θεθάιη ή ν ηνίρνο; Καη αλ πάξνπκε ηε Γηαλγθ θύζε
ηνπ άληξα θαη ηε Γηλλ θύζε ηεο γπλαίθαο ζα δνύκε όηη ν άληξαο ηείλεη λα
είλαη πην ελεξγεηηθόο θαη λα έρεη ην «πάλσ ρέξη» ζηε ζεμνπαιηθή πξάμε
όρη όκσο απαξαίηεηα.
΋ηαλ ιέκε «πάλσ ρέξη» δελ ελλννύκε, πσο λα ην πσ, όηη ηελ θαηαπηέδεη,
όπσο πρ έλα Μεληνξίλνπκ πνπ έρεη ηελ ηδηνζπγθξαζηαθή αληζνξξνπία λα
αληηκεησπίδεη ηε γπλαίθα ζαλ ζθεύνο εδνλήο, δειαδή ρύλεη, ηειεηώλεη
θαη δελ ηνλ λνηάδεη ηη έγηλε. Έηζη; Από ‟θεη βγήθε ε έθθξαζε «γακάσ θαη
δέξλσ». Από ηε ζπγθεθξηκέλε αληξηθή ζηάζε.
Παξέλζεζε. Γελ είλαη ρπδαία ε γιώζζα πνπ ρξεζηκνπνηώ. Δίλαη κηα
γιώζζα πξαθηηθή, ιεηηνπξγηθή, επηζηεκνληθή αιιά ηαπηόρξνλα θαη
θαζεκεξηλή γηα λα κπνξνύκε λα ζπλδένπκε ηα πάληα κεηαμύ ηνπο. Καη
λα ηα εθθξάδνπκε κε ηνλ θαιύηεξν ηξόπν. Γελ ππάξρεη ρπδαία γιώζζα.
Υπάξρνπλ ρπδαίεο πξνζέζεηο θαη ρπδαίνη άλζξσπνη. Άξα κπνξείο λα
κηιάο κ‟ απηό ηνλ ηξόπν θαη ζε επηζηεκνληθό ηαηξηθό ζπλέδξην θαη
νπνπδήπνηε. Άκα είζαη ζσζηόο, ζνβαξόο θαη κε ζσζηή πξόζεζε κπνξείο
λα ιεηηνπξγήζεηο ζε όια ηα επίπεδα ζσζηά.
2.4 «Δλεξγεηηθόο» θαη «παζεηηθόο» ξόινο ζηε ζεμνπαιηθή ζρέζε
Δπνκέλσο ν άληξαο ηείλεη λα είλαη πην ελεξγεηηθόο γηα λα βγάιεη ηελ
πεξίζζεηα Γηαλγθ αληξηθή αηζεξηθή ελέξγεηα πνπ έρεη κέζα ηνπ, ελώ ε
γπλαίθα ηείλεη λα είλαη πην δεθηηθή, όρη όκσο παζεηηθή. Δίλαη ιάζνο λα
ιέκε παζεηηθή. Πην δεθηηθή, είλαη ε ζσζηή έθθξαζε. Καη απηή ε
δεθηηθόηεηα ηελ θάλεη λα ξνπθάεη ηελ ελέξγεηα ηνπ άληξα θαη λα
ζπκπιεξώλεηαη. Καη λα εμηζνξξνπείηαη. Καη λα ινπινπδίδεη.
Απηό δελ ζεκαίλεη όηη ε γπλαίθα δελ ζα δηεγείξεη θαη δελ ζα
θηλεηνπνηήζεη ηε Γηαλγθ ελέξγεηα ηνπ άληξα κε ην ληύζηκό ηεο, κε ην
λάδη, ηεο, κε ην ζθέξηζν ηεο, κε ηε ζειπθόηεηα ηεο. Με ην ζεμ απει ηεο.
Καη θαιά θάλεη. Γελ είλαη ιάζνο ή αθύζηθν απηό. Ούηε ζεκαίλεη όηη
34
ζθεηεξίδεηαη ηνλ αληξηθό ελεξγεηηθό ξόιν. Ίζα ίζα απηό είλαη κέζα ζην
ξόιν ηεο. Τν λα ηζηγθιήζεη ηνλ άληξα. Να ηνλ δηεγείξεη, λα ηνλ
θηλεηνπνηήζεη. Να ηνλ αλάςεη.
Καη κε ηε ζεηξά ηνπ ν άληξαο ζα πάξεη κπξνο θαη ζα ηελ αλάςεη θαη ηελ
ίδηα θαη ζα πξνρσξήζνπλε θαη νη δύν καδί θη ν έλαο ζα αλεβάδεη ηνλ άιιν
θαη ζα εθηνλσζνύλε, ζα γίλεη ππξ θαη καλία θαη ζα ηειεηώζεη ε ηζηνξία
θαη ζα εμηζνξξνπεζνύλ θαη νη δύν. Κνξύθσζε θαη ησλ δύν θαη
ραιάξσζε. Απηή είλαη ε νξγαζκηθή θακπύιε.
Πώο όκσο κπνξεί λα ππάξμεη απηή ε εθξεθηηθή νξγαζκηθή θακπύιε
νπζηαζηηθά ζε έλσζε ελόο άληξα κε άληξα; Τη αληαιιαγέο πγξώλ ζα
έρνπλε; Τη ειεθηξηθή δξαζηεξηόηεηα ζα έρνπλε; Τη αληαιιαγή αηζεξηθήο
ελέξγεηαο ζα έρνπλε; Γελ ζα γίλεη κπιέμηκν ηεο αληξηθήο αηζεξηθήο
ελέξγεηαο κε ηελ αληξηθή αηζεξηθή ελέξγεηα;
Αθόκα θαη όηαλ ηείλεη ν έλαο λα παίξλεη ηνλ παζεηηθό ππνηίζεηαη ξόιν,
ηνλ «γπλαηθείν» θη ν άιινο ηνλ ελεξγεηηθό ηνπ άληξα θαη πάιη δελ
κπνξείο λα αληηθαηαζηήζεηο ηε Φύζε. Άιιν ν ζειπθόο ξόινο ηεο
δεθηηθόηεηαο θη άιιν ν παζεηηθόο πνπ θάζεηαη από θάησ θαη
ππνηάζζεηαη παξάινγα θαη αθύζηθα ν παζεηηθόο νκνθπιόθηινο ζηνλ
ελεξγεηηθό.
2.5 Δίλαη θπζηνινγηθή ε γπλαηθεία νκνθπινθηιία;
-Ηζρύεη ην ίδην θαη ζηηο ιεζβηαθέο ζρέζεηο;
-Κνίηαμε, όζνλ αθνξά ηελ έλσζε ζήιενο κε ζήιπ, εθεί έρσ πεηζζεί όηη
είλαη θάπσο δηαθνξεηηθά ηα πξάγκαηα. Έρνπκε ζπλήζσο ηελ ηάζε λα ηα
εμνκνηώλνπκε όια, λα ηα ηζνπεδώλνπκε θαη λα ιέκε: «Τη ιέεη ν όξνο;
Οκν-θπιό-θηινο. Άξα όζνη είλαη άληξαο κε άληξα θαη γπλαίθα κε
γπλαίθα είλαη όινη νκνθπιόθηινη θαη είλαη όινη αλώκαινη θαη
δηαζηξνθηθνί.» Γελ πάεη έηζη. Θα πξέπεη λα ην δνύκε δηαθνξεηηθά. Γηαηί
35
λα ην δνύκε δηαθνξεηηθά; Δπεηδή έηζη ην ιέσ‟ γσ; ΋ρη, βέβαηα. Αο
παξαηεξήζνπκε ιίγν ηη καο ιέεη ε πξάμε, ε θιηληθή εκπεηξία.
Ο άληξαο πνπ γίλεηαη παζεηηθόο νκνθπιόθηινο ηείλεη λα αιιάδεη
νπζηαζηηθά θαη ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ. Ζ νκηιία ηνπ πνιιέο θνξέο, ρσξίο
λα είλαη απνιύησο απαξαίηεην απηό, θαζώο θαη ε ελ γέλεη ζπκπεξηθνξά
ηνπ, αξρίδεη θαη αιιάδεη. Δίλαη απνηέιεζκα ηνπ κπιεμίκαηνο ησλ Γηαλγθ
αηζεξηθώλ ελεξγεηώλ κεηαμύ ηνπο. Καη επίζεο ηείλνπλ λα ππάξρνπλ
αζζέλεηεο πνπ αλαπηύζζνληαη πνιύ πεξηζζόηεξν ιόγσ απηήο ηεο
θαηάζηαζεο.
Δλώ, εθηόο από θάπνηεο θξαπγαιέεο πεξηπηώζεηο πνπ κάιινλ αθνξνύλ
θπξίσο ςπρηθή θπξηαξρηθή αληζνξξνπία, δελ κπνξείο λα θαηαιάβεηο αλ
κηα γπλαίθα έρεη νκνθπινθηιηθέο ζρέζεηο. Γελ αιιάδεη κε
ραξαθηεξηζηηθό ηξόπν ε ζπκπεξηθνξά ηεο. Ούηε ε αηνκηθή νύηε ε
θνηλσληθή. Δθηόο από πεξηπηώζεηο πνπ έρνπκε δηαηαξαρή ηεο ςπρηθήο
ζπκπεξηθνξάο ήδε από πξηλ. Καη ζηα πιαίζηα απηά γίλεηαη θαη ε ζρέζε
απηή.
Αλ ην δνύκε θαη ζσκαηηθά, ζηνπο άληξεο είπακε όηη ν πξσθηόο δελ είλαη
θηηαγκέλνο γηα είζνδν. Δίλαη γηα άιιεο ιεηηνπξγίεο. Δλώ ζε δύν
νκνθπιόθηιεο γπλαίθεο, πέξαλ από ηε δηεγεξηηθή ηξηβή ε νπνία δελ
δεκηνπξγεί αθύζηθα πξνβιήκαηα θαη ηε θπζηνινγηθή έθθξηζε πγξώλ, δελ
έρνπκε αθύζηθε είζνδν ζηνλ θόιπν. ΋ηαλ βέβαηα ρξεζηκνπνηνύληαη
δηάθνξα βνεζήκαηα έρνπκε θάπνην πξόβιεκα ηξηβήο αλάινγα κε ην
πιηθό ηνπο αιιά ηνπιάρηζηνλ έρνπκε λα θάλνπκε κε θάηη πνπ αηζεξηθά
είλαη νπδέηεξν.
Σην επίπεδν βέβαηα ηεο αηζεξηθήο έλσζεο, έρνπκε λα θάλνπκε κε δύν
ζειπθά αηζεξηθά ζώκαηα πνπ είλαη θαη ηα δύν δεθηηθά. Γελ κπνξώ λα
είκαη απόιπηνο θαηά πόζνλ απηό έρεη επηπηώζεηο αθύζηθεο, αξλεηηθέο
ζηελ ελεξγεηαθή ηζνξξνπία ησλ δύν γπλαηθώλ. Γελ ην γλσξίδσ επαξθώο.
Τν ζπδεηάκε όκσο απηή ηε ζηηγκή θαη ιέσ θσλαρηά ηηο ζθέςεηο κνπ,
36
αιιά θαίλεηαη όηη ε αλάκεημε ησλ δύν ζειπθώλ αηζεξηθώλ ζσκάησλ δελ
δεκηνπξγεί θάπνην νπζηαζηηθό κπέξδεκα ή θάπνηα νπζηαζηηθή
αληζνξξνπία. Γη απηό θαη όπσο είπακε πξνεγνπκέλσο απηό δελ θαίλεηαη
λα αιιάδεη ηε ζπκπεξηθνξά απηώλ ησλ γπλαηθώλ αλ εμαηξέζνπκε όπσο
είπακε γπλαίθεο πνπ ήηαλ ήδε δηαηαξαγκέλεο ςπρηθά.
Σηηο αλαηνιηθέο ζξεζθείεο θαη θηινζνθίεο νξηζκέλνη θηαζκέλνη κνλαρνί,
δειαδή άλζξσπνη πλεπκαηηθνί, αλέπηπμαλ ηελ Τάληξα Γηόγθα. Τε Γηόγθα
ηνπ Έξσηα. Γελ ήηαλ νύηε κηζνγύλεδεο όπσο νη πεξηζζόηεξνη ρξηζηηαλνί
κνλαρνί αιιά νύηε θαη άλζξσπνη πνπ ην κόλν πνπ ηνπο έλνηαδε ήηαλ ε
εδνλή γηα ηελ εδνλή. Δίλαη νη ίδηνη πνπ έθαλαλ θάζε πιεπξά ηεο δσήο
ηνπο ηεξνηειεζηία θαη πξνζπάζεηα γηα έλσζε κε ην Θείν. Απηό ζεκαίλεη
άιισζηε γηόγθα, έλσζε κε ην Θείν. Καη ζηα πιαίζηα απηήο ηεο δελ
ζηάζεο απέλαληη ζε θάζε πιεπξά ηεο δσήο, αλέπηπμαλ θαη ην δελ ηεο
εξσηηθήο ζπλεύξεζεο, ηελ Τάληξα Γηόγθα αζρνινύκελνη όρη κόλν κε ηελ
πιηθή ζεμνπαιηθόηεηα αιιά θαη κε ηελ αηζεξηθή θαη κε ηελ ςπρηθή θαη
κε ηελ πλεπκαηηθή.
Δθεί ινηπόλ βιέπνπκε πάξα πνιιέο αλαπαξαζηάζεηο έξσηα κεηαμύ
γπλαηθώλ ή κεηαμύ γπλαίθαο θαη άληξα, όπνπ αλαπαξηζηνύληαη θαη
δηδάζθνληαη ηξόπνη νξγαζκνύ θαη εδνλήο θαη αλάκεζα ζε γπλαίθεο ελώ
δελ βιέπνπκε θαζόινπ αλάκεζα ζε άληξεο. Αλ ζπκεζείηε, ζα
δηαπηζηώζεηε όηη θαη ζηνπο ηλδηθνύο πίλαθεο δελ ζα βξείηε
νκνθπινθηιηθή ζρέζε αληξηθή, άληξα κε άληξα. Θα βξνύκε όκσο πάξα
πνιύ ζπρλά γπλαίθαο κε γπλαίθα ή ζύκπιεγκα μέξσ ‟γσ έλαο άληξαο κε
δπν γπλαίθεο. Γελ λνκίδσ όηη είλαη ηπραίν απηό. Γελ είλαη δπλαηόλ απηνί
πνπ δηαινγίζηεθαλ, ην ςάμαλε, ήηαλε θηαζκέλνη άλζξσπνη από πιεπξάο
πλεπκαηηθόηεηαο λα θαιιηεξγνύλ αθύζηθεο δξάζεηο.
2.6 Ζ ζεμνπαιηθόηεηα ζε θπιέο αλέγγηρηεο από ηνλ πνπξηηαληζκό
Δπνκέλσο, κε βάζε ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο αιιά θαη από ηελ ίδηα
ηελ θιηληθή εκπεηξία, κε ηελ έλλνηα ησλ επηπηώζεσλ ή ησλ επηπινθώλ
πνπ έρεη κηα ηέηνηα δξάζε, ε αληξηθή νκνθπινθηιηθή ζρέζε δελ είλαη
37
θπζηνινγηθή. Μηα επηβεβαίσζε απηήο ηεο άπνςεο ζα δνύκε θαη ζε
αλζξώπηλεο θνηλσλίεο πνπ δελ έρνπλ δηαθζαξεί από ην δπηηθό πνιηηηζκό.
Αλαθέξνκαη ζε αλζξσπνινγηθέο κειέηεο ηεο θπιήο ησλ Τξνκβξηαλδώλ.
Ο πνιηηηζκόο ηνπο δελ πεξηειάκβαλε θακία θαηαζηνιή θαη θαηαπίεζε ηεο
ζεμνπαιηθόηεηαο. Τα παηδηά κεγάισλαλ θπζηνινγηθά θαη ειεύζεξα θαη
όηαλ άξρηδε ε ζεμνπαιηθόηεηα ηνπο κπνξνύζαλ ειεύζεξα λα
ζπλεπξεζνύλ κεηαμύ ηνπο αγόξηα κε θνξίηζηα. Μάιηζηα ε θπιή έρηηδε ηα
ζπίηηα ηνπ έξσηα πνπ ήηαλε θαιύβεο πνπ κπνξνύζαλ λα πάλε λα
απνκνλσζνύλ νη έθεβνη θαη λα ηε βξνύλε θη όρη λα θξύβνληαη ζηα
απηνθίλεηα θαη ζηα δαζάθηα όπσο θάλνπκε ζήκεξα εκείο ζηηο
«πνιηηηζκέλεο» καο θνηλσλίεο.
Σηε θπιή απηή όηαλ έκελε έγθπνο κηα λεαξή γπλαίθα από απηέο ηηο
ζπλεπξέζεηο δελ ηελ πιαθώλαλε ζην μύιν νη γνλείο νύηε ήηαλ
δαθηπινδεηθηνύκελε. Αλαιάκβαλε ε κάλα κε ηε βνήζεηα ηεο θπιήο λα
κεγαιώζεη ηα παηδηά ηεο.
Τν παξάμελν γηα καο ηνπο δπηηθνύο, ήηαλ όηη ζε απηή ηελ θνηλσλία δελ
ππήξρε νκνθπινθηιία. Ούηε ππήξρε ζπζηεκαηηθόο απλαληζκόο ζηνπο
λένπο. Υπήξρε ζαλ δηέγεξζε ζηα παηδάθηα όηαλ άξρηδαλ ιίγν λα
γλσξίδνπλ ην ζώκα ηνπο, αιιά αθνύ πνιύ ζύληνκα είραλ ηε δπλαηόηεηα
λα ιεηηνπξγνύλ εηεξνθπινθηιηθά θαη κηα ραξά, ζα αθήλαλε ην γάκν λα
πάλε γηα πνπξλάξηα; (γέιηα) Με ηίπνηα! Τν ζεσξνύζαλε δειαδή γεινίν,
παηδηάζηηθν, θαηώηεξν.
Αιιά δελ ην θαηέζηειιαλ, δελ ην θαηεγνξνύζαλ, δελ ην ηηκσξνύζαλ. Τν
δερόληνπζαλ σο έλα ζηάδην σξίκαλζεο θαη εμέιημεο. Δπίζεο ζηε θπιή
απηή δελ ππήξραλ ζεμνπαιηθέο δηαζηξνθέο όπσο ζαδηζκόο ή καδνρηζκόο.
Άλζξσπνη κε λεπξώζεηο ήηαλ επίζεο ειάρηζηνη.
38
Ούηε ππήξρε ε έλλνηα ηεο «αηδνύο» (από ην αηδνίν, ην ζειπθό εμσηεξηθό
γελλεηηθό όξγαλν) όπσο ηελ μέξνπκε εκείο νη «πνιηηηζκέλνη». Κάηη
ηέηνην ην ζπλαληήζακε άιισζηε επξέσο θαη ζηηο Αθξηθαληθέο θπιέο. Οη
αθξηθαλέο κε ηόζε δέζηε ζα βάδαλε ζνπηηέλ θαη καθξηά θνπζηάληα;
Δίραλε ην ζηήζνο απέμσ, βάδαλε θαη θάηη ζηε γελλεηηθή πεξηνρή θαη
ηειείσζε ε ηζηνξία.
Μπήθαλ όκσο νη αλέξαζηνη θαη πνπξηηαλνί ηεξαπόζηνινη θαη ιέγαλε:
«Νηύζνπ! Γελ ληξέπεζαη; Πσο θπθινθνξείο έηζη γπκλή θαη
μεδηάληξνπε;» Δπίζεο ζε ηέηνηεο θνηλσλίεο ππήξραλ θαη θαηλόκελα
πνιπγακίαο πνπ άιισζηε ππάξρνπλ θαη κέρξη ζήκεξα ζηνλ
κνπζνπικαληθό θόζκν.
2.7 Γηάθξηζε κεηαμύ ζεβαζηνύ αλζξώπηλνπ όληνο θαη αθύζηθσλ
επηινγώλ ηνπ
Μπνξεί λα είκαη μεθάζαξνο γηα ηελ άπνςε κνπ πεξί κε
θπζηνινγηθόηεηαο ηεο αληξηθήο νκνθπινθηιίαο. Αιιά απηό αθνξά ην
θαηλόκελν, δελ αθνξά ηνπο αλζξώπνπο ζηνπο νπνίνπο ζπκβαίλεη. Σε
θακία απνιύησο πεξίπησζε δελ είκαη ηεο άπνςεο όηη ζα πξέπεη λα
ηηκσξνύκε, λα θαηαδηθάδνπκε, λα θπιαθίδνπκε, λα βξίδνπκε, λα
θνξντδεύνπκε ή λα θάλνπκε νπνηνπδήπνηε είδνπο δηαθξίζεηο θαηά ησλ
νκνθπινθίισλ αληξώλ. Δίλαη μεθάζαξν απηό γηα κέλα.
Αιιά δελ κπνξώ ζαλ επηζηήκνλαο θαη ζαλ άλζξσπνο λα κελ πσ ηη θαηά
ηε γλώκε κνπ είλαη θπζηνινγηθό θαη ηη είλαη παζνινγηθό, ρσξίο θόβνλ
θαη πάζνο. Αλ θαη ζήκεξα έρεηο θόβν λα ην πεηο θηόιαο, γηαηί έρεη
επηθξαηήζεη ε άπνςε όηη θαη κόλν λα δηαθσλείο κε ηελ αληξηθή
νκνθπινθηιία ηόηε είζαη ξαηζηζηήο ή όηη είζαη μέξσ ‟γσ πξσηόγνλνο,
ζπληεξεηηθόο, κε πξννδεπηηθόο. Αιιά απηά είλαη άξξσζηεο θαηαζηάζεηο
ηεο επνρήο καο.
39
Γλσξίδσ άληξεο νκνθπιόθηινπο πνπ ηνπο εθηηκώ θαη ηνπο ζέβνκαη ζαλ
άηνκα. Καη όηαλ κνπ έξρνληαη ζην ηαηξείν ηνπο θξνληίδσ θαη ηνπο
ζέβνκαη όπσο ζα αληηκεηώπηδα νπνηνλδήπνηε άλζξσπν πνπ έρεη κηα
λεπξσηηθή δηαηαξαρή. Από θεη θαη πέξα είλαη έλαο άλζξσπνο κε ηα ζπλ
ηνπ θαη ηα πιελ ηνπ, ην ραξαθηήξα ηνπ θαη ηελ αμία ηνπ.
Σήκεξα δπζηπρώο ππάξρεη ε ηάζε λα ηα βγάινπκε όια θπζηνινγηθά.
Υπάξρνπλ θαη ζηελ Αληηςπρηαηξηθή Κίλεζε θάπνηεο απόςεηο πνπ ιέλε
όηη θαη νη ηξεινί είλαη θπζηνινγηθνί άλζξσπνη αιιά κ‟ έλαλ άιιν ηξόπν
δσήο. Ακ δε! Μελ ηξειαζνύκε ξε παηδηά! Γηα όλνκα ηνπ Θενύ!
Γηεπθξηλίδσ επίζεο όηη ζαθώο θαηαδηθάδσ θάζε θαηαζηαιηηθή ελέξγεηα
ηνπ θξάηνπο ή ηεο Ηαηξηθήο απέλαληη ζηνπο άληξεο νκνθπιόθηινπο Γελ
είπα εγώ νύηε λα ηνπο θιείζνπκε ζηα ςπρηαηξεία όπσο θάλαλε ζε
νξηζκέλα απνιπηαξρηθά θαζεζηώηα, νύηε λα ηνπο βάινπκε ζε
ππνρξεσηηθή ζεξαπεία. ΋ρη. Θα ηνπο δερζνύκε κε ηα ίζα δηθαηώκαηα, κε
ηελ ίδηα αγάπε θαη ρσξίο δηάθξηζε.
Αιιά λα μέξνπκε ηη είλαη θπζηνινγηθό θαη ηη δελ είλαη. ΋πσο έλαο
άλζξσπνο πνπ έρεη κηα αληζνξξνπία ζσκαηηθή θαη ςπρηθή θαη δελ πξέπεη
λα είκαζηε κε δηάθξηζε απέλαληη ηνπ αλ έρεη πλεπκνλία ή αλ έρεη μέξσ
‟γσ έλα έθδεκα ή αλ έρεη κηα θνβία, κηα λεύξσζε, κηα δηαηαξαρή
πξνζσπηθόηεηαο, έηζη ην ίδην θαη ζ‟ απηή ηελ πεξίπησζε.
2.8 Πνηόο πξέπεη λα έρεη ην «πάλσ ρέξη» ζηε ΢πληξνθηθή ΢ρέζε;
Σπλερίδνπκε κε ηελ εηεξόθπιε ζπληξνθηθή ζρέζε. Απ‟ όηη θαίλεηαη ζα
ρξεηαζηνύκε θαη δεύηεξε δηάιεμε! (γέιηα) Αιιά λνκίδσ όηη αμίδεη ηνλ
θόπν γηαηί έρνπκε κεγάιε δηαηαξαρή θαη αξξώζηηα ζηνλ ηνκέα απηό.
Σπληξνθηθή ζρέζε ινηπόλ. Αο αλάςσ ηα αίκαηα! Πνηόο ζα έρεη ην πάλσ
ρέξη; Να έλα πξώην δίιεκκα όπσο θαη ηόζα άιια ςεπηνδηιήκκαηα.
40
Υπάξρνπλ απηνί πνπ ιέλε: «Ο άληξαο λα ‟ρεη ην πάλσ ρέξη». Υπάξρνπλ
θαη απηνί πνπ ιέλε: «Ζ γπλαίθα λα ‟ρεη ην πάλσ ρέξη». Πνηόο λα ην ‟ρεη;
Αθνύσ απόςεηο, δηαθσλίεο, δηαθεξύμεηο, καληθέζηα!
-Καλέλαο. Αλάινγα κε ηε ζηηγκή. Κάπνηα ζηηγκή κπνξεί λα έρεη ν έλαο
θαη θάπνηα ν άιινο…
-Καη πνηόο ζα ην θαζνξίζεη απηό;
-Απηό, δελ ην θαζνξίδεη θαλείο…
-Γειαδή όηαλ ιεο όπσο έξζεη κήπσο ηόηε λα ξίρλνπκε λόκηζκα;
-Μα απηό από κόλν ηνπ βγαίλεη.
-Πώο δειαδή βγαίλεη από κόλν ηνπ; Σπγλώκε αιιά εγώ έρσ όιε ηελ
θαιή δηάζεζε λα ην θαηαιάβσ αιιά δελ ην θαηαιαβαίλσ. Δμήγεζε ην
κνπ.
-Τν ζπλαηζζάλνληαη ηα άηνκα. Τα άηνκα, ηα ίδηα.
-Κη άκα δελ ην ζπλαηζζάλνληαη θαη αξρίδνπλ θαη ηζαθώλνληαη, ηόηε ηη
γίλεηαη; Ψξαία, άκα ηνπο βγαίλεη θη άκα ππάξρεη αγάπε θη αξκνλία θη όια
απηά, ζπλήζσο δελ ηίζεηαη ζέκα. Αιιά άκα δελ ηνπο βγαίλεη θαη
δηαθσλνύλ ηη ζα γίλεη;
-Να βξνπλ κηα κέζε ιύζε.
-΋κσο ε κέζε ιύζε είλαη πάληα ε ζσζηή; Γειαδή αλ εγώ ιέσ όηη μέξσ
‟γσ ην παηδί καο λα βάιεη δέθα ζθνπιαξίθηα, δέθα ηξύπεο ζην απηί ηνπ
γηα ζθνπιαξίθηα θαη ιέεη ε κάλα όρη, νρηώ ηξύπεο ζηα ζθνπιαξίθηα. Ζ
κέζε ιύζε είλαη ηα ελληά ζθνπιαξίθηα; Γελ ζεκαίλεη όηη είλαη ζσζηή
απαξαίηεηα ε κέζε ιύζε. Πηζαλώο λα ππάξμεη έλαο ζπκβηβαζκόο αιιά
ην δεηνύκελν καο δελ είλαη ν ζπκβηβαζκόο.
Τν δεηνύκελό καο πνηό πξέπεη λα είλαη; Τν δεηνύκελν καο ήηαλ είλαη θαη
ζα είλαη πάληα ην θπζηνινγηθό εηο ηνπο αηώλαο ησλ αηώλσλ ακήλ! ΋ρη
γηαηί ην είπα εγώ αιιά γηαηί όηη είλαη θπζηνινγηθό, δειαδή όηη ζπκθσλεί
41
κε ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο θαη κε ηε Φύζε, ηόηε είλαη θαη
ιεηηνπξγηθό θαη πγηέο θαη γελλάεη επηπρία. Καη ζα κπνξέζεη λα αληέμεη
ζηε Φύζε θαη ζην ρξόλν.
Άξα ν ζηόρνο θαη ησλ δύν ζε κηα ζπληξνθηθή ζρέζε αιιά θαη όισλ ησλ
αλζξώπσλ ζε νπνηαδήπνηε ζρέζε, είηε είλαη δύν είηε είλαη πνιινί, δελ
πξέπεη λα είλαη ηη ςεθίδνπλ νη πεξηζζόηεξνη ή ηη ζπλαηλνύλ νη
πεξηζζόηεξνη. Απηό δελ είλαη ηίπνηα άιιν παξά ε δηθηαηνξία ηεο
δεκνθξαηίαο.
Τν δεηνύκελν γηα κέλα σο επηζηήκνλα γηαηξνύ είλαη ην θπζηθό, ην
θπζηνινγηθό, ην ηη ιέλε νη Σπκπαληηθνί Νόκνη θαη θπξίσο ηη ιέεη ν Θεόο
πνπ δεκηνύξγεζε θαη ηε Φύζε θαη εκάο θαη ηνπο λόκνπο ηεο Φύζεο.
Γηαηί αλ βξνύκε απηό ην πξάγκα θαη ζπκθσλήζνπκε ζ‟ απηό ζα ‟λαη θαη
ιεηηνπξγηθό. Αλ βξνύκε νηηδήπνηε άιιν, έζησ θη αλ ζπκθσλνύκε θαη δελ
έρνπκε θαλέλα πξόβιεκα κεηαμύ καο, όκσο ζα έρνπκε πξόβιεκα κε ηε
Φύζε. Καη ηόηε ε θαηάζηαζε δελ ζα είλαη ιεηηνπξγηθή θαη ζα βξνύκε
πξνβιήκαηα κπξνζηά καο θαη ζα αλαγθαζηνύκε λα ην αιιάμνπκε, μαλά
θαη μαλά θαη ζα παξαπαίνπκε.
-Αλ ηα άηνκα όκσο έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα δνπλ πνηό είλαη ην
θπζηνινγηθό;
-Τόηε ζα είλαη αγαπεκέλνη θαη εμειηγκέλνη θαη ινηπά. Γελ ρξεηάδνληαη
θαλέλαλ θαλόλα θαη θακηά ζπδήηεζε. Αιιά επεηδή νη άλζξσπνη δελ είλαη
εμειηγκέλνη, ζα ππάξρνπλ απηά ηα πξνβιήκαηα. Καηά ηε γλώκε κνπ
ινηπόλ ε νπζηαζηηθή ιύζε είλαη ηα δύν άηνκα λα θαζηεξώζνπλ θνηλά
απνδεθηά θξηηήξηα γηα λα κπνξνύλ λα ζπλελλννύληαη.
Καη ηη πνηό δπλαηό θαη αηξάληαρην θνηλό θξηηήξην από ηελ Ζζηθή θαη ην
Θεό. Καη γηα λα κελ είλαη πνιύ θινπ απηά λα πηνζεηήζνπλ σο θνηλό
θξηηήξην ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο όπσο ηνπο ζπγθεθξηκελνπνηήζακε.
Άκα έρεηο έλα ηέηνην θνηλό θξηηήξην θαη ιίγε θαιή ζέιεζε, γηα λα κελ
42
πσ αγάπε, ηόηε ζα ηα βξεηο. Γελ ππάξρεη πεξίπησζε λα κελ ηα βξεηο. Καη
ην πην ζεκαληηθό δελ είλαη όηη ζα ηα βξνύλε κεηαμύ ηνπο αιιά όηη ζα ηα
βξνύλε ηαπηόρξνλα θαη κε ηε Φύζε. ΋ρη κεηαμύ ηνπο απιώο. Θα βξνπλ
ην θπζηνινγηθό θαη άξα ζα ηα βξνύλε θαη κεηαμύ ηνπο γηαηί ζπγθιίλνπλ.
Αλ ν έλαο είλαη ν θαθόο θη ν άιινο ν θαιόο, αλ ν έλαο ζέιεη λα είλαη ν
ζύηεο θαη ν άιινο είλαη ην ζύκα, δελ κπνξεί λα ππάξμεη ιεηηνπξγηθή
ζπληξνθηθή ζρέζε. Σε θακία απνιύησο πεξίπησζε. Καη αλ θαίλεηαη
ιεηηνπξγηθή, δελ ζα είλαη ιεηηνπξγηθή νύηε γηα ηνλ έλαλ νύηε γηα ηνλ
άιινλ. Ούηε ν ζύηεο είλαη επηπρηζκέλνο νύηε ην ζύκα.
Ζ εξώηεζε επνκέλσο «Πνηόο έρεη ην πάλσ ρέξη;», είλαη κηα δηαζηξνθηθή
εξώηεζε θαη ηνπνζέηεζε ηνπ ζέκαηνο αθξηβώο επεηδή ζέηνπκε ζέκα όηη
θάπνηνο πξέπεη λα έρεη ην πάλσ ρέξη εμ‟ νξηζκνύ ή ζώλεη θαη θαιά. Απηό
δελ ζεκαίλεη όηη δελ ζα έρεη θάπνηνο ην πάλσ ρέξη, αιιά άιιν λα έρεηο ην
πάλσ ρέξη κε αλζξώπηλα θξηηήξηα απζαίξεηα θη άιιν λα έρεηο ην πάλσ
ρέξη επεηδή είζαη από πάλσ νύησο ή άιισο ζην ζπγθεθξηκέλν ηνκέα.
2.9 Ζ ηεξαξρία αιιάδεη αλάινγα κε ην ζέκα θαη ρξνληθά
Λέσ έλα παξάδεηγκα γηα λα γίλσ θαηαλνεηόο θαη λα κε ιέσ ιόγηα ηνπ
αέξα, «έπεα πηεξόεληα». Παξαδείγκαηνο ράξηλ: Δγώ θαη ε ζύληξνθόο
κνπ. Αλ πάκε λα θνπβαιήζνπκε 200 θηιά θνύηζνπξα πξέπεη λα
θνπβαιήζνπκε από κηζά βάξε; Γειαδή αλ έρνπκε λα θάλνπκε κηα
δνπιεηά κε δηαθόζηα θηιά είλαη δίθαην θαη ζσζηό λα ζεθώζσ εγώ εθαηό
θηιά θαη ε ζύληξνθόο κνπ άιια εθαηό; Γελ είλαη ίζν, δελ είλαη δίθαην,
δελ είλαη θπζηνινγηθό. Μπνξεί όκσο ε γπλαίθα κνπ λα είλαη πην δπλαηή
από κέλα θη εγώ λα ‟καη κπαζκέλνο! Πξέπεη κόλν θαη κόλν επεηδή είκαη
άληξαο λα ζεθώζσ εγώ ηα πεξηζζόηεξα;
Δθ ησλ πξαγκάησλ ε ίδηα ε δσή θαη ε θύζε δείρλεη ζηελ πξάμε, όηαλ
αξρίζνπκε λα δνπιεύνπκε, όηη ν πην αδύλαηνο ζα θνπξαζηεί πην γξήγνξα.
Καη εθόζνλ ππάξρεη αγάπε αληηιακβαλόκαζηε ηη είλαη δίθαην βάζεη ησλ
43
Σπκπαληηθώλ Νόκσλ θαη δελ θαζόκαζηε λα δπγίδνπκε θαη λα ιέκε
«ζήθσζα ‟γσ εθαηό θηιά, ζήθσζε θη εζύ ηώξα άιια εθαηό». Αθνύ δελ
είκαζηε ίζνη θη όκνηνη.
Άξα πξέπεη λα ιεηηνπξγήζνπκε κε βάζε ην πσο είλαη ε πξαγκαηηθόηεηα
ηε ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή. Τώξα είκαη εγώ πην δπλαηόο, αύξην είλαη ε
ζύληξνθόο κνπ. Πξέπεη λα θάλνπκε ηελ ίδηα δνπιεηά; ΋ρη απαξαίηεηα.
Αιιά κπνξεί εγώ λα είκαη πην δπλαηόο ζην ζώκα ελώ ε ζύληξνθόο κνπ
λα κπνξεί λα μελπρηάεη πεξηζζόηεξν ζαλ θξάζε ελώ εγώ θνπηνπιάσ.
Άξα πνηόο ζα ζεθσζεί ηηο πεξηζζόηεξεο θνξέο λα ηαΐζεη ην παηδί πνπ
μύπλεζε; Απηόο πνπ έρεη κεγαιύηεξε δπλαηόηεηα. Ή κπνξεί ε ζύληξνθνο
κνπ λα ‟ρεη ζειπθό κπαιό όπσο ιέκε θαη λα βξίζθεη πην εύθνια ιύζεηο ζ‟
απηό ηνλ ηνκέα, ελώ εγώ ζηνλ άιιν λα βξίζθσ πην εύθνια.
Άξα αλάινγα κε ηηο ηδηόηεηεο καο θαη ην επίπεδν πνπ έρνπκε θαζώο θαη
αλάινγα κε ηελ θαηάζηαζε ηελ νπνία εμεηάδνπκε ζηε ζπγθεθξηκέλε
ρξνληθή ζηηγκή, αλ αθήζνπκε ηα πξάγκαηα λα ξεύζνπλ θαη ππάξρεη θαη
αγάπε ζα βξνύκε ηε ιύζε κηα ραξά. Δγώ είκαη 85 θηιά θαη ε ζύληξνθόο
κνπ είλαη 50. Θα θάκε ην ίδην θαγεηό; Δίλαη αληζόηεηα, είλαη άληζε
κεηαρείξηζε. Αθνύ εγώ έρσ πεξηζζόηεξν θνξκί λα ζξέςσ!
Δπνκέλσο νπνηαδήπνηε θαηάζηαζε θη αλ εμεηάδνπκε, ζα πξέπεη λα ηε
δνύκε κε βάζε ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο αλζξώπνπο, αξζεληθό θαη ζειπθό,
ηηο ζπγθεθξηκέλεο ηδηόηεηεο ζπλ θαη πιελ ηνπο θαη όηαλ δελ κπαίλεη
πνιύο εγσηζκόο ζηε κέζε ηόηε ηα πξάγκαηα ιεηηνπξγνύλ κηα ραξά. Πρ ην
παηδί καο είλαη αδύλαην ζηα Μαζεκαηηθά. Αλ ν έλαο απ‟ ηνπο δύν είλαη
πην θαιόο ζηα Μαζεκαηηθά θαη ζηνλ ηξόπν πνπ κπνξεί λα ηα κεηαδώζεη,
ε, απηόο είλαη ν πην αξκόδηνο λα βνεζήζεη. Αιιά ζηα Νέα Διιεληθά
κπνξεί λα είλαη ν άιινο.
Αλ ζηε καγεηξηθή ηα θαηαθέξλσ εγώ πεξηζζόηεξν θη ν άιινο ιηγόηεξν,
κπνξεί λα ηείλσ ζηελ νηθνγέλεηα λα καγεηξεύσ εγώ πεξηζζόηεξν. Αιιά ν
άιινο πνπ ηα θαηαθέξλεη πεξηζζόηεξν ζην ξάςηκν, ζην πιύζηκν, λα ην
44
αλαιάβεη πεξηζζόηεξν. Γελ πξέπεη λα ππάξρνπλ βέβαηα απόιπηνη
δηαρσξηζκνί. Πξέπεη λα είκαζηε όινη κέζα ζε όια. ΋πνπ κπνξεί ν
θαζέλαο αλάινγα κε ηε δπλαηόηεηα ηνπ θη αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ.
2.10 «Ο θαζέλαο αλάινγα κε ηε δπλαηόηεηα ηνπ, ζηνλ θαζέλα
αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ»
Γη απηό θαη ζνθά ν Σνζηαιηζκόο είρε πεη: «Ο θαζέλαο πξνζθέξεη
αλάινγα κε ηηο δπλαηόηεηεο ηνπ θαη παίξλεη αλάινγα κε ηηο αλάγθεο
ηνπ». Αιιά απηό είλαη κηα ηδαληθή πνιηηεία, έηζη; Τα θνκκνπληζηηθά
θξάηε πήξαλ απηή ηελ σξαία αξρή θαη ηελ θάλαλε δηθηαηνξία θαη
θαηαπίεζε θαη μεδνύκηζκα. Τελ ίδηα αξρή είραλ πηνζεηήζεη θαη νη
πξσηνρξηζηηαληθέο θνηλόηεηεο. Έιεγαλ όηη «βνεζάκε όινη καδί ν θαζέλαο
όηη κπνξεί θαη ηα κνηξαδόκαζηε αλάινγα κε ηηο αλάγθεο πνπ έρεη ν
θαζέλαο».
Αλ ην δνύκε ρσξίο δηαλνεηηθνύο θεξεηδέδεο ην ζέκα, ηόηε νη
πξσηνρξηζηηαληθέο θνηλσλίεο δελ ήζαλ παξά νη πξώηεο «θνκκνύλεο».
Κνκκνύλεο από ην αγγιηθό ξήκα “common”, δειαδή ηα έρσ όια θνηλά,
έρσ θνηλνθηεκνζύλε. Καη πξάγκαηη νη πξώηεο ρξηζηηαληθέο θνηλόηεηεο,
νη ηόζν εύζηνρα ιεγόκελεο «Αγάπεο», είραλ πηνζεηήζεη ηελ αξρή ηεο
θνηλνθηεκνζύλεο. Γελ ππήξρε αηνκηθή πεξηνπζία, δελ ππήξρε αηνκηθή
ηδηνθηεζία, όια ήηαλ θνηλά. Τν ίδην ηζρύεη θαη ζαλ αξρή ζηα θνηλνβηαθά
κνλαζηήξηα, όηαλ ηζρύεη βέβαηα ζηελ πξάμε θαη όηαλ δελ έρνπκε ηε
δηθηαηνξία θαη ηελ ππνθξηζία ησλ εγνπκέλσλ.
Έηζη θαη ζην δεπγάξη, αλ ην δνύκε πξσηνρξηζηηαληθά θη αλ ην δνύκε θαη
ζνζηαιηζηηθά κε ηε ζσζηή έλλνηα όπσο είπακε, αθνινπζνύκε ηνλ ίδην
θαλόλα. ΋ηη ιέεη ε Φύζε. Δπνκέλσο ζην εξώηεκα «πνηόο ζα έρεη ην πάλσ
ρέξη;» ε απάληεζε είλαη όηη απηόκαηα, αλ αθήζνπκε ηηο ηδηόηεηεο ηνπ
θαζελόο θαη ην επίπεδν ηνπ λα ιεηηνπξγήζνπλ θαη ηηο ιάβνπκε ππ‟ όςηλ
θαη ππάξρεη θαη αγάπε θη ν έλαο απνδέρεηαη ηε δηαθνξεηηθόηεηα ηνπ
άιινπ ηόηε ηα πξάγκαηα βξίζθνπλ ην δξόκν ηνπο. Καη πόηε έρεη ν έλαο
«ην πάλσ ρέξη» ζε έλαλ ηνκέα θαη πόηε ν άιινο. Καη ζήκεξα είλαη έηζη
θαη αύξην είλαη αιιηώο.
45
Θπκάκαη έλα ξεηό ρξηζηηαληθό αλ δελ θάλσ ιάζνο, πεξί δηθαηνζύλεο. Αλ
έρνπκε δέθα θεξάζηα ην Γίθαην ηνπ Ηζρπξνύ είλαη λα ηα θάεη όια ν
ηζρπξόο ή ηνπιάρηζηνλ ηα ελληά γηα λα δήζεη θαη ν αλίζρπξνο κόλν θαη
κόλν γηα λα ππεξεηεί ηνλ ηζρπξό. Τν Αλζξώπηλν Γίθαην είλαη λα πάξνπλ
θαη νη δύν από πέληε θαη αο έρεη ν έλαο πεξηζζόηεξε αλάγθε από ηνλ
άιιν. Τν Γίθαην ηεο Αγάπεο είλαη όηαλ αληηιεθζώ όηη ν άιινο έρεη
πεξηζζόηεξε αλάγθε από κέλα λα πξνθαζηζηώ όηη κε ελνριεί ην ζηνκάρη
κνπ ή όηη δελ πεηλάσ πνιύ θαη λα δώζσ ζηνλ άιινλ ηα πεξηζζόηεξα!
Απηά είλαη ηα ζαύκαηα ηεο Αγάπεο!
Αθνύζηε ηώξα θαη ηα ζαύκαηα ηεο αλζξώπηλεο αλνεζίαο. Γηάβαζα κηα
είδεζε ζηηο εθεκεξίδεο, πνπ έιεγε όηη έλα δεπγάξη ζηελ Αγγιία πξηλ
παληξεπηεί έθαλε έλα καθξνζθειέο πξνγακηαίν ζπκβόιαην. Βάιαλε κέζα
όζνπο θαλόλεο πεξηζζόηεξνπο κπνξνύζαλ λα ζθεθηνύλε θαη γηα ηα πην
κηθξά θαη απιά πξάγκαηα ηεο δσήο ηνπο θαη είπαλ όηη εκείο πηνζεηνύκε
απηνύο ηνπο 315 θαλόλεο θαη ηνπο γξάθνπκε ζε λνκηθό ζπκβόιαην. Πρ
όηη ζην καγείξεκα ζα θάλνπκε απηό, ζην ηάδε ζα θάλνπκε εθείλν, ζην
άιιν ζα θάλνπκε ην άιιν. Δ, ζ‟ έλα ρξόλν ζθνησζήθαλε θαη ρσξίζαλε!
Γελ ππάξρεη πεξίπησζε λα ιεηηνπξγήζνπλ έηζη ηα πξάγκαηα. Δδώ όηαλ
ραιάζεη ε ζρέζε ελόο δεπγαξηνύ κπνξνύλ λα ‟ξζνπλε δηθεγόξνη,
παπάδεο, θίινη, γνλείο, ηα παηδηά θαη λα πξνζπαζνύλ λα ηνπο ηα
θηηάμνπλε θαη δελ ππάξρεη πεξίπησζε λα ηα βξνύλε. Οπζηαζηηθά λα ηα
βξνύλε. Δπνκέλσο, όπνπ κπαίλεη ν αλζξώπηλνο θαλόλαο θαη ην
αλζξώπηλν κπαιό, θιάθηα Φαξάιακπε!
Απηό καο ιέεη θη ν Νόκνο ηεο Ηεξαξρίαο. ΋ηη ππάξρνπλ δηαθνξεηηθέο
ηεξαξρίεο θαη όιεο κα όιεο είλαη ρξήζηκεο. Παξαδείγκαηνο ράξηλ, ζην
αλζξώπηλν όλ έρνπκε ςπρή, λεπξηθό ζύζηεκα, νξκνληθό,
θαξδηναλαπλεπζηηθό, ζπιάρλα, κπνζθειεηηθό, δέξκα. Βγαίλεη πνηέ ην
λεπξηθό ζύζηεκα λα πεη: «Δγώ έρσ ην πάλσ ρέξη, είκαη ν κάγθαο θαη εζύ
δέξκα είζαη έλα ζθνπιήθη;» ΋ρη βέβαηα! Κη ν ηειεπηαίνο ηξνρόο ηεο
άκαμαο είλαη ρξήζηκνο. Κη ν θαζέλαο ζηνλ ηνκέα ηνπ.
46
Καη γη‟ απηό λαη κελ δηνηθεί ην λεπξηθό ζύζηεκα αιιά ν εγθέθαινο
παίξλεη όια ηα κελύκαηα θη από ην δέξκα θη από ην ζθειεηό θη από όια
ηα όξγαλα θη απηά ηα κελύκαηα ηα ιακβάλεη ππ‟ όςηλ ηνπ, ηα ζέβεηαη θαη
ηα αθνύεη γηα λα κπνξεί λα ξπζκίζεη θαη λα θξνληίζεη ηα πεξηθεξεηαθά
όξγαλα. Τν όηη είλαη πην εμειηγκέλν ην λεπξηθό ζύζηεκα θαη πην κάγθαο
δελ ζεκαίλεη όηη θαηαπηέδεη ή δελ ιακβάλεη ππ‟ όςηλ ηνπ ή απζαίξεηα
ξπζκίδεη ην δέξκα ή όια ηα ππόινηπα. ΋ρη. Απηά πεξί θαηαπίεζεο θαη
πάλσ ρεξηνύ θαη δηθηαηνξίαο θη εγώ είκαη πην κάγθαο θαη πην απηόο, θη
έρσ πεξηζζόηεξα νθίηζηα θαη απνιαβέο επεηδή είκαη πην πάλσ, απηά είλαη
αλζξώπηλα, απζαίξεηα δεκηνπξγήκαηα θαη δηαζηξνθέο.
2.11 ΢ην ΢ύκπαλ ηα αλώηεξα ππεξεηνύλ ηα θαηώηεξα
Σηε Φύζε, ζην Σύκπαλ, ηα αλώηεξα επίπεδα ζέβνληαη θαη θξνληίδνπλ θαη
ππεξεηνύλ ηα θαηώηεξα. Οη ςπρέο ησλ λεθξώλ όηαλ θαζαξζνύλ θαη πάλε
ζηνλ Πλεπκαηηθό Κόζκν, δελ θάζνληαη αξαρηέο θαη ιέλε: «Δίκαη ζηνλ
Παξάδεηζν, δώζηε κνπ πηιάθη θαη Οπξί. Να θάκε, λα πηνύκε θαη λα
πεδήμνπκε!» Ζ απόιπηε εμσζηξεθήο θαληαζίσζε!
΋ρη! Οη ςπρέο ησλ λεθξώλ ζηνλ Πλεπκαηηθό Κόζκν θάλνπλ δνπιεηά.
Φξνληίδνπλ, κε ηελ θαζνδήγεζε ησλ αλώηεξσλ όλησλ ηνπ Πλεπκαηηθνύ
Κόζκνπ γηα ηξία πξάγκαηα. Πξώηνλ γηα ην νξπθηό, θπηηθό, δσηθό
βαζίιεην θαη γηα ηνπο αλζξώπνπο. Γεύηεξνλ γηα ηελ εμέιημε ηνπ
Σύκπαληνο θαη ηεο Γήηλεο Φύζεο. Καη ηξίηνλ γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηεο
επόκελεο ηνπο ελζάξθσζεο.
Οη άγγεινη, πνπ είλαη αλώηεξνη από καο ηνπο αλζξώπνπο θαζώο θη όια ηα
αλώηεξα όληα ηνπ Πλεπκαηηθνύ Κόζκνπ είλαη ππεξέηεο καο. Μαο
αγαπνύλ θαη καο θξνληίδνπλ, γίλνληαη νη θύιαθεο άγγεινη καο. Γελ
θάζνληαη θαη απνιακβάλνπλ αξαρηνί. Ούηε παίξλνπλ ην ξαβδί λα καο
βάδνπλ λα θάλνπκε δνπιεηέο γηα λα παίξλνπλ ηα πξντόληα απηνί θαη λα
ραίξνληαη. Απηά είλαη αλζξώπηλεο δηαζηξνθέο πνπ ηηο θάλνπκε ζηνπο
άιινπο αλζξώπνπο θαη ζηα θαηώηεξα από καο δώα.
47
Ο Θεόο ν ίδηνο πνπ καο δεκηνύξγεζε θαη κπξνζηά ηνπ είκαζηε έλα
«ζθαηό» ζαλ επίπεδν «δνπιεύεη» λπρζεκεξόλ. Μαο αγαπάεη θαη καο
θξνληίδεη θη αο ηνλ έρνπκε ρεζκέλν. Κη αο ιέκε αιαδνληθά: «Δίκαζηε
άζενη! Γελ δερόκαζηε θαλέλαλ Θεό πάλσ από ην θεθάιη καο! Δκείο
είκαζηε απνθιεηζηηθνί θπξίαξρνη ηεο δσήο καο!» Κη αο ηνλ γξάθνπκε ζηα
παιηά καο ηα παπνύηζηα. Κη αο ηνλ παξνπζηάδνπκε ζηνπο άιινπο θαη
ζηνλ εαπηό καο όπσο καο θαηέβεη γηα λα ππεξεηήζεη ηα ζπκθέξνληά καο.
Κη αο ηνλ βάδνπκε κπξνζηά ζηνπο ζηξαηνύο καο ιέγνληαο: «Ο Θεόο
είλαη καδί καο». Γειαδή ηη ζεκαίλεη απηό; ΋ηη κε ηνπο ερζξνύο καο είλαη
πάληα ν αληί-Θενο, είλαη ν αληίρξηζηνο, είλαη ν δηάβνινο;
΋ινη νη αλώηεξνη ιόγσ ζέζεο θαη δπλαηόηεηαο θαη αγάπεο, θξνληίδνπλ
ηα θαηώηεξα. Μόλν εκείο νη άλζξσπνη ηα ‟ρνπκε δηαιύζεη όια θη έρνπκε
ξεκάμεη ηα θπηά, ηα δώα θαη όια ηα θαηώηεξα όληα. Καη ιέκε
«δηθαησκαηηθά». Κη αληί λα παίξλνπκε από ηε Φύζε απηά πνπ
δηθαησκαηηθά όξηζε ν Γεκηνπξγόο θαη είπε όηη «ζα θάηε, ζα πηείηε, ζα
θάλεηε ζπίηηα, ζα θάλεηε ην έλα ην άιιν αιιά λα ζεβαζηείηε θαη ηα
θαηώηεξα όληα θαη λα ηα θξνληίζεηε», εκείο όκσο, ζην βσκό ηνπ
θέξδνπο θαη ζην βσκό ηεο δύλακεο θαη ηεο εμνπζίαο έρνπκε θαηαζηξέςεη
ηα πάληα.
Τα ‟ρνπκε κεηαηξέςεη όια ζε εξγνζηάζηα παξαγσγήο ρξήκαηνο θαη
εμνπζίαο θαη εδνλήο. ΋πσο έρνπκε δεκηνπξγήζεη βηνκεραλίεο πιηθώλ
αγαζώλ έρνπκε δεκηνπξγήζεη θαη βηνκεραλίεο θξέαηνο γηα ηα δώα θαη δελ
ληξεπόκαζηε θαζόινπ.
Καη βέβαηα έρνπκε θαη ηελ ίδηα άπνςε θαη γηα ηε ζπληξνθηθή θαη
νηθνγελεηαθή ζρέζε. Ο «πάηξε παηξόλε» πνπ θαηαπηέδεη όινπο ηνπο
ππόινηπνπο ή ε κάλα πνπ δηαρεηξίδεηαη ηα πάληα ζε θνηλσλίεο πνπ ε
γπλαίθα έρεη ην πάλσ ρέξη. Δπνκέλσο ην πάλσ ρέξη ην έρεη απηόο πνπ
αληηθεηκεληθά είλαη από πάλσ ζην ζπγθεθξηκέλν ζέκα εζηθά, πλεπκαηηθά,
ζαλ ηθαλόηεηα, ζαλ δπλαηόηεηα θαη πάληα ζηε ζπγθεθξηκέλε ζηηγκή.
48
Καη κάιηζηα έρεη απμεκέλε θαη ηελ επζύλε κε βάζε ην Νόκν ηεο
Αιήζεηαο θαη ην Νόκν ηεο Αγάπεο. Τελ επζύλε ηνπ λα θξνληίζεη θαη λα
αλεβάζεη ηνλ άιινλ ζεβόκελνο ηελ ειεπζεξία επηινγήο ηνπ θαη
ζεβόκελνο ηηο δπλαηόηεηεο ηνπ. Τελ επζύλε λα ηνλ θηλεηνπνηήζεη ζεηηθά,
κε ην παξάδεηγκά ηνπ, κε ηελ αγάπε ηνπ, κε ηε θξνληίδα ηνπ, κε ηελ
ππνκνλή ηνπ. Καη κε ηελ ππνρώξεζή ηνπ πνιιέο θνξέο. ΋πσο όηαλ
αγαπάο ην παηδί ζνπ θαη ππνρσξείο θακηά θνξά ελ γλώζεη ζνπ θαη ελώ
έρεηο δίθην, κόλν θαη κόλν γηα ην θαιό ηνπ. Γηα λα ην θέξεηο ζην
θηιόηηκν.
2.12 Ζ πνηόηεηα θαη ε εζηθή δελ επηβάιινληαη
Γηαηί ε αγάπε, ε εζηθή θαη ε πλεπκαηηθή αλσηεξόηεηα δελ επηβάιινληαη.
Τν θαθό κπνξείο λα ην επηβάιιεηο. Τε βία κπνξείο λα ηελ επηβάιεηο, αλ
θαη ζα ‟ρεηο, ελ ηέιεη, αληίζεηα απνηειέζκαηα θαη παξελέξγεηεο. Αιιά
ηελ θαινζύλε δελ κπνξείο λα ηελ επηβάιιεηο. Τελ εζηθόηεηα δελ κπνξείο
λα ηελ επηβάιιεηο. Κη αλ παο λα ηελ επηβάιιεηο, απηόκαηα έρεηο
θαηαζηξέςεη ηα πάληα. Πξώηνλ δελ κπνξείο λα ηε κεηαθέξεηο θαη
δεύηεξνλ ζα θάλεηο απηόλ πνπ παο λα ηνπ ηελ επηβάιιεηο λα ηε κηζήζεη.
Καηαθέξακε ην αθαηόξζσην. Τα ειιελόπνπια λα κηζνύλ ηα Αξραία
Διιεληθά. Γηαηί; Γηαηί αληί λα ηα θάλνπκε λα ηα αγαπήζνπλ, ηα θάλακε
λα ηα κηζήζνπλ. Αλαπηύρζεθε κάιηζηα από ηηο «πξννδεπηηθέο δπλάκεηο»
έλα νιόθιεξν θίλεκα από αληίδξαζε ζηε δηθηαηνξία ηεο Φνύληαο θαη
ζηνπο ζπληεξεηηθνύο ηξεινύο νη νπνίνη είραλε καλία θαη ηξέια κε ηελ
αξραηνειιεληθή θαηάζηαζε. Έλα νιόθιεξν θίλεκα λα θαηαξγεζνύλ ηα
Αξραία Διιεληθά. Πνύ, θαιέ; Σηελ Διιάδα! Σηα ειιελόπνπια. Πνπ όινη
νη μέλνη πάλε θαη καζαίλνπλ Αξραία Διιεληθά θαη ιέλε: «Τη πλεπκαηηθόο
πινύηνο! Τη ζεζαπξόο είλ‟ απηόο!»
Αιιά δπζηπρώο κέζα από κηα ζηείξα θαη ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε μεξήο
κάζεζεο θάλακε ηνλ πνιηηηζκό θαη ηε γιώζζα καο απσζεηηθή. Γηαηί αληί
λα καζαίλεη ν λένο ηα λνήκαηα ησλ αξραίσλ καο πξνγόλσλ θαη ηελ
49
εηπκνινγία ηεο γιώζζαο θαη ηνλ πινύην ηνλ εθθξαζηηθό, έπξεπε λα
καζαίλεη: «Δηκί, εη, εζηί, εζκέλ, εζηέ, εηζίλ». Παξαηαηηθόο, κέιινληαο,
θιίζεηο, πηώζεηο, ζπληαθηηθό θιπ. Γώζακε βάξνο ζηνλ ηύπν θαη ράζακε
ηελ νπζία. Καη είπαλ θαη νη λένη: «Άεη ζηρηίξ πνπ ζα κάζνπκε Αξραία!
Γελ καο παξαηάηε ιέσ εγώ. Γηαηί λα κάζσ κηα λεθξή γιώζζα;»
Κη όκσο ε Αξραία Διιεληθή Γιώζζα δελ είλαη θαζόινπ λεθξή, είλαη
δσληαλόηαηε θαη σξαηόηαηε. Εεη κέζα από ηα «παηδηά» ηεο, δειαδή ηελ
Καζαξεύνπζα θαη ηελ Δθθιεζηαζηηθή Γιώζζα θαη κέζα από ηα εγγόληα
ηεο δειαδή ηε Νέα Διιεληθή Γιώζζα θαη ηηο ηνπηθέο δηαιέθηνπο. Καη όρη
κόλν δεη αιιά δηδάζθεη θηόιαο γηαηί κεηαθέξεη κε ηελ εηπκνινγία ηε
ζνθία ηνπ παξειζόληνο ζε καο ηνπο λεόηεξνπο.
Αλέθεξα πξνεγνπκέλσο έλα παξάδεηγκα κε ην όηη ε έθθξαζε «ην έηεξνλ
ήκηζπ» θαη ε ιέμε «αλδξόγπλν» γηα ην δεπγάξη, πξνέξρεηαη από ην κύζν
ηνπ Αλδξόγπλνπ ηύπνπ πνπ ήηαλ όινο θαη έκεηλε ήκηζπ, ήκηζπ αξζεληθό
θαη ήκηζπ ζειπθό. Αλ δελ μέξνπκε αξραία γηα λα πηάζνπκε ηελ
εηπκνινγία ηελ νπζηαζηηθή πσο ζα ην νξίζνπκε ζσζηά θαη πόζα
λνήκαηα ζα ράζνπκε;
Έλα άιιν παξάδεηγκα είλαη ν όξνο «Χπρή». Από πνπ πξνέξρεηαη
εηπκνινγηθά; Πξνέξρεηαη από ην ςύρνκαη, ςύμε. Τη ςύμε; Από ηελ ςύμε,
δειαδή ηε ζπκπύθλσζε ηνπ πην αηζέξηνπ Πλεπκαηηθνύ Κόζκνπ πξνήιζε
ν Χπρηθόο Κόζκνο θαη θαη επέθηαζε από ηελ ςύμε ηνπ Πλεύκαηνο
πξνήιζε ε Χπρή. Γη απηό ιέγεηαη θαη Χπρή!
Έλα άιιν παξάδεηγκα: Ζ ιέμε «Άλζξσπνο» πξνέξρεηαη από ην άλσ θαη
ζξώζθσ, δειαδή είλαη ην πιάζκα εθείλν πνπ ζε αληίζεζε κε ηα δώα έρεη
ηε δπλαηόηεηα ηεο επηινγήο ηνπ λα βιέπεη πξνο ηα άλσ πξνο ην Θεό
αθξηβώο επεηδή έρεη κέζα ηνπ ην Αηνκηθό Πλεύκα, ηε ζηαγόλα ηνπ Θενύ
θαη εμ απηνύ ηε Σπλείδεζε.
50
Δπνκέλσο, ζην ζέκα ηνπ «Πνηόο έρεη ην πάλσ ρέξη ζε κηα ζπληξνθηθή
ζρέζε;» πνπ είλαη ν κεγάινο θαπγάο ηεο επνρήο καο, είπακε όηη ζηε ζέζε
ηνπ βάδνπκε ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο θαη ηελ Αγάπε. Να δνύκε ηώξα
ζ‟ απηό ην ζέκα ηη γίλεηαη κε βάζε ηνπο νκνηνπαζεηηθνύο ηύπνπο ησλ
αλζξώπσλ. Τη δηαζηξνθέο θαη παξεθηξνπέο θαη αληζνξξνπίεο έρνπκε;
3.13 Ζ παιαηά «παξαδνζηαθή»
αλδξνθξαηνύκελε θνηλσλία
΢πληξνθηθή
΢ρέζε
ζηελ
Αο πάξνπκε έλαλ ηππηθό Μεληνξίλνπκ άληξα ηεο παιηάο ζρνιήο. Τη ιέεη
ην Μεληνξίλνπκ; «Άθνπ λα ζνπ πσ γπλαίθα, εγώ είκαη ν άληξαο ζ‟ απηό
ην ζπίηη θη εγώ ζα δηαηάδσ. Τ‟ αθνύο; Καη ζα ζθαο θηόιαο. Καη ζα κνπ
θάζεζαη θηόιαο όπνηε ζέισ. Νηάμεη; Αιιηώο ζε ρσξίδσ θαη ζε ζηέιλσ
παθέην ζηε κάλα ζνπ. Καη άθνπ, δελ ζα παο λα δνπιεύεηο.
Δγώ ζα δνπιεύσ, εγώ είκ‟ ν άληξαο ηνπ ζπηηηνύ, εγώ είκαη ν θνπβαιεηήο,
εγώ ζα θέξλσ θη εζύ ζα θάλεηο ην ζπίηη ηδηηδί. Θα ην γπαιίδεηο, ζα ην
ζθνππίδεηο, ζα θξνληίδεηο ηα παηδηά, ζα ηα μεζθαηίδεηο, ζα ηα δηαβάδεηο,
ζα θάλεηο ηελ νηθνλνκία ηνπ ζπηηηνύ θη εγώ ζα ‟καη ν θνπβαιεηήο θη ν
άληξαο ηνπ ζπηηηνύ. Νηάμεη;» «Δληάμεη, άληξα κνπ, θακάξη κνπ,
πξνζηάηε κνπ θαη ζηύιε ηνπ ζπηηηνύ κνπ». Σε παιαηόηεξεο επνρέο απηό
ην κνληέιν γηλόηαλ δεθηό από ηε γπλαίθα ζε κεγάιν βαζκό.
΋κσο ν παιηόο παξαδνζηαθόο άληξαο είρε κελ ην ζθήπηξν αιιά
νπζηαζηηθά απνθάζηδε γηα ιίγα ζέκαηα. Γελ είρε ηελ θπξηαξρία ζε πνιιά
πξάγκαηα αιιά ηελ επηθπξηαξρία. Σηελ πξάμε ζε όηη αθνξά ηα ηνπ νίθνπ
θαη ησλ παηδηώλ απνθάζηδε αλέθαζελ ε γπλαίθα, ηνπιάρηζηνλ
παιαηόηεξα. Καη πξνζέμηε, ε γπλαίθα ήηαλ ε νηθνθπξά. Ζ «θπξά ηνπ
νίθνπ». Γελ ήηαλ όπσο ιέκε ζήκεξα «έια κσξέ, λνηθνθπξά είλαη απηή»
θαη ην ιέκε ππνηηκεηηθά, ελλνώληαο όηη είλαη θαηίλα.
Παιαηόηεξα ν όξνο νηθνθπξά ήηαλ ηηκεηηθόο θαη ζήκαηλε ηελ θπξά ηνπ
νίθνπ. Ήηαλ ε θπξία ηνπ ζπηηηνύ. Γηαηί πξάγκαηη ηόηε ε γπλαίθα, ζηε
51
δπηηθή αλδξνθξαηηθή θνηλσλία πξηλ από πελήληα-εθαηό ρξόληα, ήηαλ
απηή πνπ θξόληηδε θαη ζρεδόλ απνθάζηδε γηα όια. Γηα ηα νηθνλνκηθά πρ,
λαη κελ ηα ‟θεξλε ν άληξαο αιιά ε γπλαίθα έθαλε νηθνλνκία θαη
δηαρείξηζε θη ήηαλ θαη θαιή ζ‟ απηό θαη θξόληηδε ηα πάληα. Μελ θνηηάηε
πνπ νη πεξηζζόηεξεο ζεκεξηλέο γπλαίθεο πάλε θαη ηα μνδεύνπλε ζηηο
βηηξίλεο θαη ζηα θαιιπληηθά.
Τόηε ε γπλαίθα είρε ηε δηαρείξηζε ησλ νηθνλνκηθώλ ηνπ ζπηηηνύ, ηε
λνηθνθπξνζύλε ηνπ ζπηηηνύ, ηελ θαζαξηόηεηα, ηελ αλαηξνθή ησλ
παηδηώλ θαη πάξα πνιιά άιια. Ήηαλ ην Γηλλ ηνπ ζπηηηνύ, ηεο
νηθνγέλεηαο. Ήηαλ ε ζηαζεξή γε. Ήηαλ απηό πνπ ζηήξηδε ηα πξάγκαηα.
Δλώ ν άληξαο ήηαλ ν θνπβαιεηήο θαη ν πξνζηάηεο ηνπ ζπηηηνύ απέλαληη
ζε εμσηεξηθνύο ερζξνύο θαη θηλδύλνπο. Κη απηόο πνπ έδηλε ην αληξηθό
πξόηππν ζη‟ αγόξηα θαη ην αληξηθό πξόηππν ζηα θνξίηζηα γηα λα κπνξνύλ
λα επηιέμνπλ ζσζηό άληξα ζηε ζπλέρεηα. Ήηαλ ην Γηαλγθ ηνπ ζπηηηνύ. Γη
απηό θαη εξρόηαλε θαη έδελε ε θαηάζηαζε. Υπήξρε ην γπλαηθείν πξόηππν
θαη εξρόηαλ θαη ην αληξηθό πξόηππν θαη δέλαλε κεηαμύ ηνπο. ΋ηαλ
βέβαηα ππήξρε θνηλή απνδνρή ησλ ηόηε ξόισλ.
Αιιά νη άλζξσπνη ράιαζαλ θαη έπαςαλ θαη νη ξόινη λα είλαη
ιεηηνπξγηθνί. Καη ν άληξαο ζπρλά έθαλε θαηάρξεζε εμνπζίαο θαη ε
γπλαίθα ζπρλά γηλόηαλ θαηίλα θαη ξαδηνύξγα θαη δειηάξα. Ήηαλ κελ
απηό έλα πξόηππν θαζνξηζκέλν θαη θνηλά απνδεθηό θαη γη‟ απηό δελ
είρακε ηόζα δηαδύγηα, αιιά επηπρία είρακε; ΋ρη. Γελ είρακε ζπρλά. Κη αλ
θάλνπκε ην αληίζηξνθν θαη είλαη ε γπλαίθα πνπ γακάεη θαη δέξλεη, ην
ίδην ζα ‟ρνπκε. Γελ αιιάδεη ηίπνηα.
Σήκεξα πνπ ζπρλά ν άληξαο έρεη γίλεη ππνρσξεηηθόο θαη «αδειθίδεη» θαη
ε γπλαίθα ζπρλά έρεη γίλεη θπξηαξρηθή θαη θηιόδνμε έρνπκε πάιη
δπζηπρία θαη δπζαξκνλία. Τν ζέκα δελ είλαη όπσο είπακε πνηνο έρεη ην
πάλσ ρέξη. Τν ζέκα είλαη ε αξκνλία. Καη ην κεγάιν πξόβιεκα είλαη ε
επίδξαζε ηεο Ηδηνζπγθξαζίαο θαη ησλ Τάζεσλ ζην άηνκν θαη ε
αληζνξξνπία πνπ πξνθαιεί ζηε ζρέζε. Αο δνύκε κεξηθά παξαδείγκαηα
52
πσο ηα άηνκα θάησ από ηελ επίδξαζε ζπγθεθξηκέλσλ ηδηνζπγθξαζηώλ
θέξνληαη κε αθύζηθν ηξόπν ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε.
2.14 Πώο νη ηδηνζπγθξαζηαθέο αληζνξξνπίεο ραιάλε ηε ΢πληξνθηθή
΢ρέζε
Τν Μεληνξίλνπκ, έρνληαο έληνλε ηελ Δμσζηξεθή Τάζε ηείλεη λα θάλεη
ην άηνκν λα είλαη ξερό θαη αδηάθνξν ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε. Ή κπνξεί
λα γακνζηαπξίδεη θαη λα ην παίδεη «Κνπηαιηαλόο» πνπ καζάεη ζίδεξα
αιιά κπξνζηά ζε κηα θπξηαξρηθή θαη πνλεξή γπλαίθα δελ ηα βγάδεη
ζπρλά πέξα θαη κάιηζηα ζήκεξα κε ην ζεκεξηλό θνηλσληθό ζηάηνπο.
Πρ ε Λάρεζηο γπλαίθα εηδηθά ζήκεξα έρεη ην πάλσ ρέξη θαη όρη κόλν ζην
ζπίηη αιιά θαη ζηνπο εξγαζηαθνύο ρώξνπο. Καη έρεη ην πάλσ ρέξη είηε κε
άκεζν ηξόπν είηε κε έκκεζν ηξόπν κέζσ ξαδηνπξγηώλ. Δάλ είλαη δπλαηόο
ραξαθηήξαο ν άληξαο ηόηε ζα ηνλ εμνπδεηεξώζεη κέζα από ζπζηεκαηηθή
ππνλόκεπζε ηνπ ζηα παηδηά. Θα ηνλ βγάιεη αιθννιηθό ζηα παηδηά, ζα ηνλ
βγάιεη αδηάθνξν, ζα ηνλ βγάιεη όηη μελνπεδάεη θη όηη δελ ελδηαθέξεηαη γη
απηά θαη ζα ηνλ έρεη ζηελ άθξε. Δπηπιένλ ζα ηνπ κνπξκνπξάεη
ζπζηεκαηηθά θαη ζα ηνπ ζπάεη ηα λεύξα.
Αλ απηόο είλαη εμσζηξεθήο ηύπνο θαη εηδηθά αλ είλαη Μεληνξίλνπκ δελ
κπνξεί λα ηνπ ηα πξήδνπλ θαη ζύληνκα ζα θηάζεη ζην ζεκείν ή λα
ρσξίζεη ή λα ζπκβηβαζηεί ιέγνληαο κέζα ηνπ: «Α ζην δηάνιν ζα ηνπο
δίλσ θάπνηα ιεθηά από ηε δνπιεηά κνπ λα κε αθήλνπλ ήζπρν, ζα
μελνπεδάσ, ζα πεγαίλσ λα ηα πίλσ κε ηηο παξέεο κνπ θαη ζα πεξλάκε
θαιά. Καη αο ηελ έρσ λα κνπ πιέλεη θαη ηα ξνύρα θαη λα κνπ θξνληίδεη ην
θαγεηό θαη ηα ινηπά». Δίλαη έλαο ζπκβηβαζκόο απηόο. Αιιά δελ είλαη κηα
ιεηηνπξγηθή νηθνγελεηαθή ζρέζε. Ή κηα ιεηηνπξγηθή ζπληξνθηθή ζρέζε.
Κπξηαξρηθή ζρέζε κπνξεί λα έρεη κε ην δηθό ηεο ηξόπν όπσο
πεξηγξάςακε επαλεηιεκκέλα θαη κηα Βαιεξηάλα απέλαληη ζ‟ έλα
Λατθνπόληηνπκ ή ζ‟ έλα Φώζθνξν ή ζ‟ έλα εζσζηξεθέο Σνύιθνπξ.
53
΋πνπ ε Βαιεξηάλα κε ηα θαπξίηζηα ηεο, κε ηε ζπαζηηθόηεηα ηεο, κε ηα
λεύξα ηεο θαη κε ηνλ ηξόπν ηεο εμνπδεηεξώλεη θαη θάλεη ππνρείξην ηνλ
άληξα. ΋κσο είηε ε θπξηαξρία πξνέξρεηαη από ην ζήιπ είηε από ην άξξελ,
ην πξόβιεκα είλαη όηη ππάξρεη ζύκα θαη ζύηεο θαη παύεη λα είλαη
ιεηηνπξγηθή ε ζρέζε. Κα πξνζέμηε, γηαηί νύηε ν ζύηεο είλαη
επραξηζηεκέλνο.
Ζ κελ Λάρεζηο ζην παξάδεηγκα πνπ είπακε ηα θνξηώλεηαη όια. Κάλεη ηνλ
ππνρσξεηηθό άληξα άβνπιν θαη πιένλ δελ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη θαη
δελ ππάξρεη αληξηθό πξόηππν θαη βνήζεηα ζην ζπίηη θαη πξνζηαζία. Ή
ηνλ θάλεη λα θεύγεη αλ είλαη εμσζηξεθέο άηνκν θαη λα ιέεη «άεη ζηρηίξ,
δελ έρσ νύηε γπλαίθα νύηε παηδηά, παξαηήζηε κε» νπόηε πάιη ηα
θνξηώλεηαη απηή όια. Ή θάλεη ηα παηδηά επλνπρηζκέλα θαη εμαξηεκέλα
ζαλ ππεξπξνζηαηεπηηθή κεηέξα θαη αλαγθάδεηαη θαη γίλεηαη δνύινο ηνπο
κέρξη λα πεζάλνπλ. Ζ δε Βαιεξηάλα όηαλ επλνπρίζεη έλα Λατθνπόληηνπκ
άληξα κεηά δελ ηνλ εθηηκά, ηνλ ζεσξεί «μελέξσην» θαη δελ επραξηζηηέηαη
νύηε ζεμνπαιηθά νύηε ζπληξνθηθά.
Άιιεο ηέηνηεο θπξηαξρηθέο θαηαζηάζεηο βιέπνπκε ζ‟ έλαλ άληξα
Αξζέληθνπκ. Τν Αξζέληθνπκ θάλεη ην άηνκν λα είλαη θπξηαξρηθό θαη
πνιύ εγσηζηηθό θαη κίδεξν. Θεσξεί όηη ηα μέξεη όια θαη ζέιεη λα γίλεηαη
θαη ην παξακηθξό ζηελ νηθνγέλεηα όπσο ζέιεη απηόο. Σπλήζσο είλαη
άληξαο ην Αξζέληθνπκ.
Έλαο άληξαο Πιάηηλα είλαη επίζεο θπξηαξρηθόο θαη έρεη κεγάιε ηδέα γηα
ηνλ εαπηό ηνπ θαη ηείλεη λα γίλεη θαη απηόο θαηαπηεζηηθόο ζην ζύληξνθν
θαη ζηελ νηθνγέλεηα ηνπ. Δπίζεο κηα Πιάηηλα γπλαίθα είλαη αγέξσρε,
αιαδνληθή θαη ζέιεη λα ‟ρεη ην πάλσ ρέξη κεο ηελ νηθνγέλεηα. Μηα Ννπμ
Βόκηθα γπλαίθα πνπ είλαη ζπαζηηθά ηεο ηάμεσο θαη ζθιεξή θαη ζέιεη όια
λα γίλνληαη κε νξγάλσζε, κε ηξόπν, κε ζπαζηηθό ηξόπν ηείλεη επίζεο λα
θαηαπηέδεη όινπο ζηελ νηθνγέλεηα.
54
Αληίζηνηρα, εθηόο από ηα θπξηαξρηθά άηνκα βιέπνπκε ηα ιάζε πνπ
θάλνπλ ηα ππνρσξεηηθά άηνκα. Έλα Λατθνπόληηνπκ ππνρσξεηηθό ιόγσ
δεηιίαο ζηηο δηαπξνζσπηθέο θόληξεο, θάλεη ιάζνο πνπ δέρεηαη απηή ηελ
θαηαπηεζηηθή θαηάζηαζε. Έλα Τδειζέκηνπκ ιόγσ ληξνπαιόηεηαο θαη
έιιεηςεο απηνπεπνίζεζεο επίζεο ηείλεη λα γίλεηαη ζύκα. Μηα Θνύγηα
επίζεο ιόγσ ηάζεσλ γηα ελνρέο θαη ιόγσ έληνλεο έιιεηςεο
απηνπεπνίζεζεο ηείλεη λα ζπκαηνπνηείηαη. Γειαδή δελ θηαίεη κόλν απηόο
πνπ θαβαιάεη, θηαίεη θη απηόο πνπ ζθύβεη θαη αθήλεη ηνλ άιινλ λα
θαβαιήζεη. Καη βέβαηα ζην ηέινο είλαη θαη νη δπν δπζηπρηζκέλνη.
Δπνκέλσο βιέπνπκε πσο ιεηηνπξγνύλ νη δηάθνξεο ηδηνζπγθξαζίεο ζην
ζέκα ηνπ «πάλσ ρέξη». Κη όπνπ ππάξρεη πάλσ ρέξη θαη θάησ ρέξη κε
απζαίξεηα αλζξώπηλα θξηηήξηα, λα κνπληδσλόκαζηε θαη κε ηα δπν ρέξηα.
(γέιην) Καη κε ην πάλσ θαη κε ην θάησ.
Δίπακε λνκίδσ ήδε πνιιά αιιά έρνπκε πνιιά αθόκε λα πνύκε. Αλέθεξα
κόλν κεξηθά ειάρηζηα παξαδείγκαηα γηα λα δείμσ πσο νη
ηδηνζπγθξαζηαθέο αληζνξξνπίεο ηεο γπλαίθαο θαη ηνπ άληξα κπνξνύλ λα
κεηαηξέςνπλ κηα ζπληξνθηθή ζρέζε ζε πεγή δπζηπρίαο. Καη βέβαηα απηό
ην πιεξώλνπλ θαη ν άκαρνο πιεζπζκόο κηαο νηθνγέλεηαο, δειαδή ηα
παηδηά. Μέρξη λα κεγαιώζνπλ θαη απηά θαη λα αληηγξάςνπλ ηα ίδηα ιάζε.
Γηαηί όπσο ιέεη θαη ν Κώζηαο Φαηδήο ζην ηξαγνύδη ηνπ: «Δίκαζηε όινη
καο γνλείο θαη κεγαιώλνπκε παηδηά θαη ηνπο ραιάκε ηε δσή κε
παιηνπξάγκαηα!»
Σε θάζε αλάιπζε κηαο νκνηνπαζεηηθήο ηδηνζπγθξαζίαο ήδε ζαο έρσ
δώζεη κε παξαδείγκαηα πσο λνηώζεη θαη πσο ζπκπεξηθέξεηαη ε
ζπγθεθξηκέλε ηδηνζπγθξαζία ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε. Βαζηθό κέξνο κηαο
ηέηνηαο ζπκπεξηθνξάο είλαη θαη ε ζεμνπαιηθή ζπκπεξηθνξά ησλ δύν
ζπληξόθσλ πνπ ζα αλαιπζεί ζε επόκελε δηάιεμε.
Δίλαη όκσο ζεκαληηθό λα μέξνπκε ηη αληζνξξνπίεο πξνθαινύληαη ζε κηα
ζπληξνθηθή ζρέζε από ηελ ηδηνζπγθξαζία ησλ δύν ζπληξόθσλ κέζα από
55
ηε γλώζε ησλ νκνηνπαζεηηθώλ ηδηνζπγθξαζηώλ. Καη είλαη επίζεο βαζηθό
λα μέξνπκε ηη αληζνξξνπίεο πξνθαινύληαη ζε κηα ζπληξνθηθή ζρέζε από
ηνπο αθύζηθνπο ζεζκνύο πνπ επηβάιιεη ε εθάζηνηε θνηλσλία ζηνπο
ζπληξόθνπο θαη νη νπνίνη έξρνληαη ζε αληίζεζε κε ηνπο ζπκπαληηθνύο
λόκνπο όπσο ηνπο πεξηγξάςακε. Τν ζέκα είλαη ζαθώο αλεμάληιεην. Ζ
δηάιεμε απηή είρε ζθνπό κόλν λα ζαο αλνίμεη ηελ όξεμε θαη λα ζαο
πξνβιεκαηίζεη.
56
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3
Ο ΘΔ΢ΜΟ΢ ΣΟΤ ΓΑΜΟΤ
3.1 Ο ζεζκόο ηνπ γάκνπ ηζηνξηθά
3.2 Ή ζηξαβόο είλαη ν ζεζκόο ηνπ γάκνπ ή ζηξαβά αξκελίδνπκε ή θαη
ηα δύν!
3.3 Κάζε λνκηθόο ή θνηλσληθόο θαηαλαγθαζκόο ραιάεη ηε
ζπληξνθηθή ζρέζε
3.4 Τπνρξεσηηθή αγακία: ε θαηαπίεζε ηεο θύζεο νδεγεί κόλν ζε
πξνβιήκαηα
3.5 Πνιπγακία
3.6 Μνηρεία! Απηζηία! Πξνδνζία! Εώλεο Αγλόηεηαο!
3.7 Γάκνο: εζσζηξεθείο, εμσζηξεθείο θαη δηαζηξνθηθέο πιάλεο
Δμεηάζακε ζε πξνεγνύκελεο δηαιέμεηο ηε Σπληξνθηθή Σρέζε θαη ηε
Σεμνπαιηθόηεηα κε θξηηήξην ηνπο Σπκπαληηθνύο Νόκνπο θαη ηε γλώζε
ησλ νκνηνπαζεηηθώλ ηδηνζπγθξαζηώλ. Σήκεξα ζα θάλνπκε ην ίδην κε ηελ
Οηθνγελεηαθή Σρέζε.
3.1 Ο ζεζκόο ηνπ γάκνπ ηζηνξηθά
Αο μεθηλήζνπκε κε ην λα αλαιύζνπκε ην ηξίπηπρν γάκνο - αγακία πνιπγακία. Γελ είλαη ηπραίν πνπ εμεηάδνληαη καδί απηέο νη ηξεηο έλλνηεο.
Ζ έλλνηα ηεο αγακίαο αθνξά ηε ζεμνπαιηθή ζρέζε νπζηαζηηθά, γηαηί
όηαλ ιέκε αγακία ελλννύκε ζεμνπαιηθή εγθξάηεηα, δελ ελλννύκε θάπνηνλ
πνπ δελ είλαη παληξεκέλνο. Δπεηδή όκσο ε ζεμνπαιηθόηεηα επί ρηιηεηίεο
57
είρε ηαπηηζηεί κε ηε λόκηκε έθθξαζε ηεο ζεμνπαιηθόηεηαο ζηα πιαίζηα
ηνπ ζεζκνύ ηνπ γάκνπ, γη‟ απηό θαη εμεηάδνληαη καδί.
Ο ζεζκόο ηνπ γάκνπ ρξνλνινγείηαη από ηόηε πνπ ππάξρεη γξαπηή ηζηνξία
αιιά θαη ζηα κπζνινγηθά ρξόληα. Βέβαηα, αλάινγα κε ηνλ πνιηηηζκό
ήηαλ θαη ην είδνο ηνπ γάκνπ. Ξέξνπκε από ηελ Αξραία Διιεληθή
θνηλσλία όηη ν γάκνο ήηαλ έλαο θνηλσληθόο ζεζκόο πνπ αθνξνύζε ηελ
ηεθλνπνίεζε θαη ηε κεηαθνξά ηεο πεξηνπζίαο.
Γη‟ απηό θαη είρακε ηνλ αξραίν εθείλν Έιιελα ζνθό ν νπνίνο έιεγε όηη ν
γάκνο είλαη γηα λα ηεθλνπνηνύκε λόκηκα ηέθλα θαη γηα λα κεηαθέξνληαη
νη πεξηνπζίεο, ελώ νη εηαίξεο ππάξρνπλ «δηα ηελ εδνλήλ». Καη
δηαρσξηδόηαλ ην ζέκα. Καη πνιινί ζνθνί ηεο αξραηόηεηαο είραλ πεη, όπσο
θαη ν Πιάησλαο, όηη ν ζεζκόο ηνπ γάκνπ δεκηνπξγνύζε πάξα πνιιά
πξνβιήκαηα. Καη πνιιέο θνξέο ν άληξαο ήηαλ δέζκηνο ηεο πεξηνπζίαο
ηελ νπνία ηνπ έδσζε σο πξνίθα ε γπλαίθα ηνπ.
Ζ λόκηκνο γπλαίθα δνύζε ζηα «δώκαηα», ζην επάλσ κέξνο ηεο νηθίαο κε
ηα ηέθλα θαη ν άληξαο εζεσξείην απόιπηα θπζηνινγηθό λα πεγαίλεη κε
εηαίξεο. Λόγσ απηήο ηεο εμσζπδπγηθήο ζρέζεο γελληόληνπζαλ λόζα
παηδηά, ηα νπνία δελ αλαγλσξηδόληνπζαλ σο λόκηκα παηδηά θαη δελ είραλ
δηθαίσκα ζηελ παηξηθή πεξηνπζία. Σηελ Αξραία Δβξατθή θνηλσλία ηα
πξάγκαηα ήηαλ πάξα πνιύ απζηεξά. Οη κνηραιίδεο ιηζνβνινύλην
δεκνζίσο κέρξη ζαλάηνπ. Ο κνηρόο βέβαηα όρη, αθνύ είρε ην επηρείξεκα
ηνπ όηη ήηαλ άληξαο! Ο δε άληξαο είρε ην δηθαίσκα λα έρεη πνιιέο
ζπδύγνπο, ηόζεο όζεο κπνξνύζε λα ζξέςεη κε βάζε ηελ πεξηνπζία ηνπ.
Σε κεξηθέο θενπδαξρηθέο θνηλσλίεο όηαλ πέζαηλε ν άληξαο έζαβαλ θαη ηε
γπλαίθα καδί. Σηηο κνπζνπικαληθέο θνηλσλίεο ζήκεξα έρνπκε ηε λόκηκε
πνιπγακία, κε ηελ έλλνηα ηνπ όηη έλαο άληξαο κπνξεί λα θάλεη
πεξηζζόηεξνπο από έλα γάκνπο θαη λα ζπδεί κε ηηο γπλαίθεο ηνπ θαη ηα
παηδηά ηνπο θάηη αδηαλόεην γηα καο ηνπο δπηηθνύο.
58
3.2 Ή ζηξαβόο είλαη ν ζεζκόο ηνπ γάκνπ ή ζηξαβά αξκελίδνπκε ή θαη
ηα δύν!
Υπάξρνπλ δειαδή ζεκαληηθέο δηαθνξέο όζνλ αθνξά ην ζεζκό ηνπ γάκνπ
ζηηο δηάθνξεο θνηλσλίεο. Απηό όκσο πνπ παξακέλεη θνηλό ζρεδόλ ζε όιεο
ηηο πεξηπηώζεηο είλαη ε θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ζθνπηκόηεηα γηα ηελ
νπνία έρεη ζεζπηζηεί ν ζεζκόο ηνπ γάκνπ. Απηό θαη ζαθώο καο
ελδηαθέξεη ζαλ γηαηξνύο γηαηί ζπρλά απηή ε ζθνπηκόηεηα ηεο εθάζηνηε
θνηλσλίαο παξεκβαίλεη ζηελ ειεύζεξε έθθξαζε ησλ δύν αηόκσλ κεηαμύ
ηνπο θαη ζπρλά δεκηνπξγεί ζνβαξά πξνβιήκαηα.
Έρνπκε ινηπόλ έλα ζεζκό νπνίνο είλαη λνκηθά θαηνρπξσκέλνο θη ν
νπνίνο ζεσξείηαη ζεκέιην ηεο θνηλσλίαο καο θαη ζπρλά αληί λα είλαη πεγή
ραξάο ηηο πεξηζζόηεξεο θνξέο γίλεηαη πεγή δπζηπρίαο. Έρνπκε θηάζεη ζ‟
έλα ηέηνην ζεκείν κε ηα δηαδύγηα, κε ηα πξνβιήκαηα ηα λνκηθά θαη ηα
εγθιήκαηα πνπ ζπκβαίλνπλ κέζα ζην γάκν πνπ δηεξσηάηαη θαλείο αλ
«είλαη ζηξαβόο ν γηαιόο ή ζηξαβά αξκελίδνπκε ή θαη ηα δύν;». Γειαδή
αλ γηα ηα πξνβιήκαηα ησλ εγγάκσλ θηαίεη ν ζεζκόο ηνπ γάκνπ ή αλ
θηαίλε νη άλζξσπνη ή θαη ηα δύν;
Πξάγκαηη θαη ζην ηαηξείν σο νκνηνπαζεηηθνί γηαηξνί, βιέπνπκε πάξα
πνιινύο αλζξώπνπο ζήκεξα πνπ έρνπλε ζνβαξόηαηα πξνβιήκαηα ζην
γάκν ηνπο. Καη βέβαηα πξνβιήκαηα δελ έρνπλ κόλν όζνη ρώξηζαλ ή όζνη
είλαη ζε δηάζηαζε, αιιά θη απηνί πνπ είλαη κέζα ζην γάκν πάξα πνιιέο
θνξέο. Ζ κεγάιε πιεηνςεθία ησλ εγγάκσλ έρεη ζνβαξόηαηα
πξνβιήκαηα.
Καη ζήκεξα πνπ έρεη απμεζεί ε αηνκηθόηεηα ηνπ αλζξώπνπ, ζήκεξα πνπ
νη γπλαίθεο είλαη πην νηθνλνκηθά αλεμάξηεηεο, ίζσο θαη πην απαηηεηηθέο
απ‟ όηη ζην παξειζόλ, ζήκεξα πνπ είλαη πην εύθνιν λα ρσξίζεηο θαη λα
ζηαζείο νηθνλνκηθά, έρνπκε κία ζηελ πξάμε ζε κεγάιν βαζκό θαηάξγεζε
ηνπ ζεζκνύ. Αιιά ην λνκηθό πιαίζην θαη ην θνηλσληθό πιαίζην ηνπ γάκνπ
παξ‟ όια απηά ηζρύεη θαη δεκηνπξγεί ζνβαξόηαηα πξνβιήκαηα.
59
Υπάξρεη όκσο θαη ην παξάδεηγκα δηαθόξσλ «πξσηόγνλσλ» θπιώλ ζηηο
νπνίεο δελ ηίζεληαη απζηεξά ηα ζέκαηα ηεο αηνκηθήο πεξηνπζίαο. Δθεί
δελ ππάξρεη ν ζεζκόο ηνπ γάκνπ, ηνπιάρηζηνλ ζηε κνξθή ηε λνκηθή θαη
ηελ ηδηνθηεζηαθή. Υπάξρνπλ θπιέο όπνπ ππάξρνπλ νη ζρέζεηο, νη νπνίεο
δελ είλαη κόληκεο δηα λόκνπ ή είλαη κόληκεο γηα θάπνην δηάζηεκα κόλν
θαη κεηά αιιάδνπλ. Ή ζηηο νπνίεο έλαο άληξαο κπνξεί λα έρεη πνιιέο
γπλαίθεο ή αληίζηξνθα νη γπλαίθεο λα έρνπλ ειεύζεξε ζρέζε κε
δηάθνξνπο άληξεο ρσξίο λα ζίγεηαη θαλείο θνηλσληθά. Σπλήζσο ζε ηέηνηεο
θπιέο ηα παηδηά κεγαιώλνπλ πεξηζζόηεξν ζηα πιαίζηα ηεο θπιήο παξά
ζηα πιαίζηα ηεο νηθνγέλεηαο.
Γηαηί ηα αλαθέξσ απηά; Γηαηί πξέπεη λα πξνβιεκαηηζηνύκε θαη κάιηζηα
ειεύζεξα θαη πέξαλ από ηελ πξνθαηάιεςε ησλ ζεκεξηλώλ δνκώλ ηνπ
ζεζκνύ ηνπ γάκνπ. Ζ εκπεηξία κνπ είλαη όηη όπνπ κπεη ζηε κέζε
θαηαλαγθαζκόο είηε λνκηθόο είηε θνηλσληθόο αιιά θαη όπνπ κπνπλ ζηε
κέζε άιια ζπκθέξνληα ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε πέξαλ ηεο έιμεο ηεο
ςπρνζσκαηηθήο, αξρίδνπλ ηα πξάγκαηα θαη ραιάλε.
Θπκεζείηε ην παξάδεηγκα ηεο γεξνληνθόξεο. Τν λα είζαη άγακε γπλαίθα
παιαηόηεξα αιιά θαη κέρξη θαη ζήκεξα είλαη έλα θνηλσληθό ζηίγκα. Γη
απηό θαη πνιιέο θνξέο κηα γπλαίθα όηαλ αξρίζνπλ θαη πεξλάλε ηα ρξόληα
ζέιεη ζώλεη θαη θαιά λα παληξεπηεί γηα λα κελ πάξεη ην ραξαθηεξηζκό
ηεο γεξνληνθόξεο. ΋πνπ ινηπόλ κπαίλνπλ νπνηαδήπνηε άιια θξηηήξηα
πέξαλ ηεο ςπρνζσκαηηθήο έιμεο θαη επηθνηλσλίαο ζσκαηηθήο θαη
ςπρηθήο κεηαμύ δύν αηόκσλ, αξρίδνπλ ηα πξάγκαηα θαη ραιάλε. Καη ηόηε
αξρίδεη θαη ε δπζηπρία.
Γηαηί πνιιέο θνξέο κηα ζρέζε ζπληξνθηθή παύεη λα είλαη ιεηηνπξγηθή
αιιά νη ζύληξνθνη δελ ζέινπλ λα δηαιύζνπλ ην γάκν. Έλαο από ηνπο
ζνβαξνύο ιόγνπο πνπ ηνπο θάλεη δηζηαθηηθνύο είλαη ζπρλά ε ύπαξμε
παηδηώλ ζην γάκν. Γηαηί έρεη πεξάζεη ζε όινπο καο ην κήλπκα όηη κηα
ρσξηζκέλε νηθνγέλεηα πξνθαιεί πξνβιήκαηα ζηα παηδηά.
60
Έλαο άιινο ιόγνο είλαη ην νηθνλνκηθό. Πρ όηαλ κηα γπλαίθα ή έλαο
άληξαο δελ ηα βγάδεη πέξα νηθνλνκηθά κόλνο ηνπ ή κπνξεί λα ηα βγάδεη
κελ πέξα νηθνλνκηθά αιιά δελ ζέιεη λα ράζεη ηελ πινύζηα πηζαλώο δσή
πνπ έρεη κέζα ζην δεπγάξη θαη γη απηό δελ ρσξίδεη. Καη κεηά αξρίδνπλ νη
αηνκηθέο ιύζεηο. Γειαδή, εγώ πάσ θξπθά κε άιινλ εζύ πάο θξπθά κε
άιινλ θαη δνύκε κηα ζπκβαηηθή δσή θαη νύησ θαζεμήο. Τα γλσζηά πνπ
μέξνπκε όινη καο ηδησηηθώο αιιά δελ ζίγνληαη δεκνζίσο.
3.3 Κάζε λνκηθόο ή θνηλσληθόο θαηαλαγθαζκόο ραιάεη ηε
ζπληξνθηθή ζρέζε
Απηά ηα ιίγα όζνλ αθνξά ηα ππάξρνληα πξνβιήκαηα ηνπ ζεζκνύ ηνπ
γάκνπ. Θα κνπ πείηε εζύ ηώξα θαηεγνξείο ην ζεζκό ηνπ γάκνπ αιιά ηη
έρεηο λα πξνηείλεηο; Καηά ηε γλώκε κνπ δελ ππάξρνπλ έηνηκεο ζπληαγέο.
Απηή ηε ζηηγκή δελ έξρνκαη λα ηνπνζεηεζώ ελάληηα ζην γάκν ή ππέξ ζην
γάκν ζαλ επηινγή δύν αηόκσλ. Έξρνκαη όκσο λα ηνπνζεηεζώ ελάληηα ζε
νπνηνδήπνηε λνκηθό ή θνηλσληθό θαηαλαγθαζκό πνπ επεκβαίλεη ζηε
ζπληξνθηθή ζρέζε δύν αηόκσλ.
Ζ ζπληξνθηθή ζρέζε δύν αηόκσλ ζα‟ πξεπε λα είλαη ζπληξνθηθή ζρέζε
όζν ππάξρεη ζπληξνθηθόηεηα. Απηή είλαη θαη ε έλλνηα ηνπ όξνπ. ΋ηαλ
πάςεη λα ππάξρεη ζπληξνθηθόηεηα ζα‟ πξεπε λα παύεη λα ππάξρεη ζρέζε
απηόκαηα. Ούηε λα ρξεηάδεηαη έγθξηζε από ηελ εθθιεζία, νύηε από ηελ
πνιηηεία νύηε από νπνπδήπνηε αιινύ.
Ζ κόλε παξέκβαζε πνπ ζα‟ πξεπε λα‟ ρεη ε πνιηηεία είλαη ζηε θξνληίδα
ησλ παηδηώλ αλ ππάξρνπλ. Σην λα εγγπεζεί ηε ζπλέρηζε ηεο θξνληίδαο
ησλ παηδηώλ θαη από ηνπο δύν γνλείο. Ή ζην λα ηα βξνύλε ζην πσο ζα
ρσξίζνπλ ηα νηθνλνκηθά ηνπο αλ ήδε έρνπλ κπιερηεί θαη ηα πεξηνπζηαθά
ηνπο. Δπνκέλσο γηα κέλα δελ ππάξρεη ζπληαγή έηνηκε. Αλάινγα κε ηελ
θνηλσλία θαη ηνπο εθάζηνηε επηθξαηνύληεο ζεζκνύο, ζεκαζία έρεη λα
βξίζθνληαη νη θόξκνπιεο εθείλεο από ην δεπγάξη πνπ ζα είλαη νη πην
ιεηηνπξγηθέο. Από ην δεπγάξη θαη κόλνλ από ην δεπγάξη!
61
3.4 Τπνρξεσηηθή αγακία: ε θαηαπίεζε ηεο θύζεο νδεγεί κόλν ζε
πξνβιήκαηα
΋ζνλ αθνξά ηελ αγακία, δειαδή ηελ ππνρξεσηηθή αγακία. Ζ γλώκε κνπ
είλαη όηη όπνηε θαηαπηέζεηο ηε θύζε δεκηνπξγείο πξνβιήκαηα. Ζ
ζεμνπαιηθή αλάγθε είλαη κηα θπζηθή αλάγθε θαη αλ ηελ θαηαζηείινπκε
επεηδή εγθεθαιηθά ην απνθαζίζακε ή επεηδή βάιακε θάπνηεο άιιεο
πξνηεξαηόηεηεο δελ εζπράδεη. Θα πξνθαιέζεη παξελέξγεηεο από ηε κε
ηθαλνπνίεζε ηεο.
Γη‟ απηό βιέπνπκε πάξα πνιιέο πεξηπηώζεηο κνλαρώλ είηε είλαη ζηελ
Οξζόδνμε ζξεζθεία ηε Φξηζηηαληθή είηε ζηελ Καζνιηθή, είηε ζην
Βνπδηζκό είηε νπνπδήπνηε αιινύ επηβάιιεηαη αγακία, όπνπ έρνπκε έλα
πνιύ κεγάιν πνζνζηό νκνθπινθηιηθήο παξεθηξνπήο ή έλα πνιύ κεγάιν
πνζνζηό λεπξώζεσλ. Πάξα πνιινί κνλαρνί αλαθέξνπλ ραξαθηεξηζηηθά
όηη ελώ πξηλ ηελ αγακία δελ είραλ πξνβιήκαηα κε ηε ζεμνπαιηθόηεηά
ηνπο, κόιηο είπαλ «ζηνπ» θαη κόιηο είπαλ «αθηεξώλνκαη ζηε κνλαρηθή
δσή», άξρηζαλ λα έρνπλ νλεηξώμεηο, λα έρνπλ ζεμνπαιηθά νξάκαηα θαη
λα ηα ζεσξνύλ δηαβνιηθά ή λα έρνπλ αθαηαλίθεηε έιμε γηα απλαληζκό.
΋κσο όια απηά δελ είλαη ηίπνηα άιιν από απνηειέζκαηα ηεο
ζεμνπαιηθήο απηνθαηαπίεζεο. ΋ηαλ πηέδεηο θάπνπ θάηη θαη δελ ηνπ
αθήλεηο δηέμνδν αλαγθάδεηαη λα κεηακθηεζηεί θαη λα βγεη κε άιινλ
ηξόπν. Άκα δελ ηθαλνπνηώ ηε ζεμνπαιηθόηεηα κνπ ηελ εκέξα ζα κνπ
βγεη ηε λύρηα πνπ ραιαξώλνπλ νη απαγνξεύζεηο θαη κνπ βγαίλεη ζαλ
όλεηξα ζεμνπαιηθά.
Απηά ηα έρεη πεη αλαιπηηθά θαη ν Φξόηλη θαη εθεί ζηεξίδεηαη θαη όιε ε
ζεσξία ησλ λεπξώζεσλ. Βάζεη απηήο ηεο ζεσξίαο όηαλ θαηαζηείιεηο ηε
θπζηνινγηθή ζεμνπαιηθή πξάμε ζα ζνπ βγνπλ λεπξώζεηο, εμηδαληθεύζεηο,
δηαζηξνθέο θαη δηάθνξα άιια αθύζηθα. Πάλησο θαιό δελ ζα ζνπ βγεη.
62
3.5 Πνιπγακία
΋ζνλ αθνξά ηελ πνιπγακηθή δηάζεζε. Δίλαη πάξα πνιύ γλσζηό θαη
θαλεξό θαη ζηξνπζνθακειίδνπκε όηαλ ην αξλνύκαζηε, όηη εηδηθά νη
άληξεο, αιιά θαηά ηε γλώκε κνπ θαη νη γπλαίθεο πάξα πνιύ ζπρλά, έρνπλ
πνιπγακηθή δηάζεζε. Πνιπγακηθή όρη κε ηελ έλλνηα ηνπ γάκνπ σο
θνηλσληθνύ ζεζκνύ άιια κε ηελ έλλνηα ηεο ζεμνπαιηθόηεηαο. Έρνπλ ηελ
δηάζεζε γηα πεξηζζόηεξεο από κία ζρέζεηο. Δπνκέλσο ν παιαηόηεξνο
ζεζκόο πνπ έιεγε «ζα έρεηο πξνγακηαία εγθξάηεηα, ζα παληξεπηείο, ζα
έρεηο ζρέζε κόλν κ‟ απηό ην ζύληξνθν κέρξη λα πεζάλεηο θαη ηειείσζε»
είλαη κηα εληειώο αθύζηθε θαη από πάλσ δνζκέλε ππνρξεσηηθή
θαηάζηαζε.
Γελ έρσ θαλέλα πξόβιεκα εάλ έλα άηνκν πξαγκαηηθά έηζη ην βιέπεη θαη
ηνπ ιεηηνπξγεί κηα ραξά θαη έηπρε θαη βξήθε θαη ην ζύληξνθν ηεο δσήο
ηνπ θαη δελ έρεη θακία άιιε δηάζεζε θαη ιεηηνπξγεί έηζη κέρξη λα
πεζάλεη. Με γεηα ηνπ κε ραξά ηνπ! Καλέλα πξόβιεκα από κέλα.
Τν πξόβιεκα κνπ είλαη όηη νπνηνζδήπνηε εμαλαγθαζκόο είηε πξνο ηε
κνλνγακία είηε πξνο ηελ πνιπγακία είλαη ην ίδην πξάγκα: είλαη πάιη
εμαλαγθαζκόο. Βγαίλεη από ηε θπζηθή ξνή ησλ πξαγκάησλ. Γη απηό θαη
πξνθαιεί αθύζηθεο θαηαζηάζεηο δειαδή αζζέλεηα. Γηαηί ε
ζεμνπαιηθόηεηα μεθηλάεη από πνιύ λσξίο θαη ζηνλ άλδξα θαη ζηε
γπλαίθα, από ηε κεηάπησζε από ηελ παηδηθή ζηελ εθεβηθή ειηθία θαη
νπνηαδήπνηε θαινύπηα κπαίλνπλ δεκηνπξγνύλ πξνβιήκαηα.
Καη γη‟ απηό βιέπνπκε ην θαηλόκελν ηνπ όηη ε ζπδπγηθή «απηζηία» είλαη
ζρεδόλ θαλόλαο. Βάδσ εηζαγσγηθά ζηε ιέμε «απηζηία» γηαηί ν όξνο είλαη
εληειώο αδόθηκνο. Τη ζεκαίλεη απηζηία; Γειαδή, όηαλ δειώλσ πίζηε ζε
έλα ζύληξνθν, απηόκαηα ε ζεμνπαιηθόηεηά κνπ γίλεηαη δηθή ηνπ θαη ε
δηθή ηνπ δηθή κνπ; Καη ζαλ απηόλνκε αλεμάξηεηε θαηάζηαζε
θαηαξγείηαη; Καη ζεσξείηαη απηζηία θαη αλεζηθόηεηα απέλαληη ζηνλ
άιινλ ην όηη εγώ έρσ νξέμεηο θαη γηα θάπνηνλ άιιν;
63
Πνηόο άλζξσπνο κπνξεί λα νξθηζηεί κε εηιηθξίλεηα όηη δελ είρε πνηέ
πνιπγακηθή δηάζεζε ζηε δσή ηνπ; Ννκίδσ όηη είλαη ε εμαίξεζε αλ
ππάξρεη θάηη ηέηνην ή όηη απιώο ςεύδεηαη. Δπνκέλσο, δελ ζα ήηαλε πην
εηιηθξηλέο από ην άηνκν ζηνλ εαπηό ηνπ, λα παξαδερηεί απηέο ηνπ ηηο
νξέμεηο θη από θεη θαη πέξα αλ ζα ηηο εθθξάζεη ή όρη είλαη δηθό ηνπ ζέκα.
Καη πνιύ πεξηζζόηεξν λα κελ ςεύδεηαη ην δεπγάξη κεηαμύ ηνπο θαη λα
δειώλεη πίζηε θαη ζπληξνθηθόηεηα απόιπηε.
Μα δελ ππάξρεη ηίπνηα ην απόιπην ζ‟ απηό ηνλ θόζκν. ΋ια ξένπλ. ΋ια
αιιάδνπλ. Γελ είλαη πην εηιηθξηλέο ην λα παξαδερηεί ν έλαο ζηνλ άιινλ
όηη ππάξρεη πνιπγακηθή δηάζεζε, αλ ππάξρεη, πνπ θαηά ηε γλώκε κνπ
ππάξρεη θαη λα δνπλ από θεη θαη πέξα ηη ιύζεηο ζα βξνύλε ζην ζέκα θαη ηη
ζπκθσλίεο ζα θάλνπλε κεηαμύ ηνπο; Παξά λα κπαίλεη είηε λνκηθά είηε
θνηλσληθά ν ζεζκόο ν θαηαλαγθαζηηθόο θαη λα δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα.
3.6 Μνηρεία! Απηζηία! Πξνδνζία! Εώλεο Αγλόηεηαο!
Καη κεηά λα αξρίδνπλ ηα πξνβιήκαηα ηνπ ηύπνπ «κε πξόδσζε, κε
απάηεζε». Πξνζέμηε: «κε απάηεζε». Γειαδή θάλαλε κηα ζπκθσλία θαη
κε απάηεζε. Λεο θαη κνπ έθιεςε ρξήκαηα, ιεο θαη θάλακε κηα ζπκθσλία
εκπνξηθή θαη κε απάηεζε. Ζ απάηε είλαη λνκηθόο όξνο. Δίλαη λνκηθόο
όξνο θαη αθνξά νηθνλνκηθά εγθιήκαηα. Αθνξά εθκεηάιιεπζε
νηθνλνκηθή ζπλήζσο. Ή παξαβίαζε όξσλ εκπνξηθώλ άξα θαη
νηθνλνκηθώλ θαη‟ επέθηαζε.
Πσο κπνξνύκε λα κηιάκε γηα ζπδπγηθή απάηε ζε ζέκαηα
ζπλαηζζεκαηηθά, ζπληξνθηθόηεηαο θαη ζσκαηηθά-ζεμνπαιηθά; Τη απάηε
έθαλε απηόο πνπ πήγε κε άιιν ζύληξνθν; Σε ηη δεκίσζε νηθνλνκηθά ή
πιηθά ην ζύληξνθν ηνπ;
Δπίζεο πσο κπνξνύκε λα ρξεζηκνπνηνύκε ηνλ όξν «απηζηία» ζε απηέο ηηο
πεξηπηώζεηο; Ζ πίζηε θαη ε απηζηία αθνξνύλ ζξεζθείεο θαη ηδενινγηθά
δόγκαηα. Γελ κπνξνύλ λα αθνξνύλ ζε θακία πεξίπησζε ζρέζεηο
64
ειεπζέξσλ αλζξώπσλ όζν ζηελέο θαη λα είλαη. Κη όκσο όρη κόλν
δειώλνπκε πίζηε ζην ζύληξνθν καο ζηνλ ζξεζθεπηηθό γάκν αιιά
νξθηδόκαζηε θηόιαο ζην Θεό γη απηό. Γειαδή ηξειά πξάγκαηα.
Οξθηδόκαζηε ζην ζξεζθεπηηθό γάκν όηη ζα είκαζηε πηζηνί κηα δσή, ζ‟
έλαλ άιινλ άλζξσπν. Οξθηδόκαζηε, πνύ; Οξθηδόκαζηε ζην Θεό βέβαηα!
Ο Φξηζηόο είπε πνηέ «λα νξθίδεζηε»; Ο Φξηζηόο είπε «κε νκώζαη!» «Να
κελ νξθίδεζηε» είπε. Ούηε ζην Θεό, νύηε πνπζελά. Τν «λαη» ζαο λα είλαη
«λαη» θαη ην «νπ» λα είλαη «νπ». Απηό είπε. Κη όκσο ζήκεξα
νξθηδόκαζηε ζην όλνκα ηνπ Θενύ θαη κάιηζηα ππνρξεσκέλνη από ηε
ζξεζθεία πνπ ππνηίζεηαη όηη εθπξνζσπεί ην Θεό. Κη απηό δε γίλεηαη κόλν
ζηε Φξηζηηαληθή ζξεζθεία, γίλεηαη ζε όιεο ζρεδόλ ηηο ζξεζθείεο. Κη
όκσο, βάδνπκε ην ρέξη ζην Δπαγγέιην. Τν επαγγέιην ηνπ Φξηζηνύ.
Καη κάιηζηα ην θάλνπκε γηα λα νξθηζηνύκε αηώληα πίζηε ζπληξνθηθή,
δειαδή γηα λα ιέκε ηα πξάγκαηα κε ην όλνκα ηνπο νξθηδόκαζηε «ηεξά»
όηη ην πνπιί καο, κε ζπγρσξείηε γηα ηελ έθθξαζε, ζα ην βάινπκε ζην
καληξί θαη ην θιεηδί ηνπ καληξηνύ ζα ην έρεη κόλν ν λόκηκνο ζύδπγνο θαη
αληίζηξνθα! Καζόινπ ηξειό θαη παξάμελν ινηπόλ πνπ ζηηο ζηαπξνθνξίεο
νη ζηαπξνθόξνη έβαδαλ δώλε αγλόηεηαο ζηηο γπλαίθεο ηνπο θαη έπαηξλαλ
καδί ηνπο θαη ην θιεηδί!
Δπαλαιακβάλσ, εάλ έλα δεπγάξη ζέιεη πξάγκαηη λα είλαη κνλνγακηθό, κε
γεηα ηνπ κε ραξά ηνπ. Κη αλ ηε βξίζθνπλ έηζη θαη είλαη επηπρηζκέλνη θαη
όζν θαηξό είλαη επηπρηζκέλνη, θαιά θάλνπλ. Γελ είκαη ππέξ ηεο
ππνρξεσηηθήο πνιπγακίαο. νύηε ππέξ ηεο ππνρξεσηηθήο κνλνγακίαο,
νύηε ππέξ νπνηνπδήπνηε ππνρξεσηηθνύ κνληέινπ. Αιιά επηηέινπο πξέπεη
λα αθεζνύλ νη άλζξσπνη λα βηώζνπλ ζηε ζπληξνθηθόηεηά ηνπο θαη ζηε
ζεμνπαιηθόηεηά ηνπο απηό πνπ ηνπο βγαίλεη θαη γηα όζν θαηξό ηνπο
βγαίλεη. Δίλαη πην θπζηνινγηθά θαη νκαιά ηα πξάγκαηα έηζη.
Γηα λα θαηαιάβνπκε πόζν ηξειά γίλνληαη ηα πξάγκαηα, πάξηε ην
παξάδεηγκα ηεο θηιίαο. Θα κπνξνύζαηε πνηέ λα δερηείηε κία θηιία
65
κνλνγακηθή; (γέιηα) Γειαδή εγώ είκαη ν Γηάλλεο θαη έρσ ζπλάςεη κία
θηιία κε ηε Μαξία. Μηα «κνλνγακηθή» θηιία. Τόηε ζα πξέπεη απηή ε
θηιία λα είλαη κόλν κεηαμύ καο.
Γελ ζα κπνξνύκε λα είκαζηε θίινη κε άιινπο, ζα πξέπεη απηή ε θηιία λα
είλαη εθ‟ όξνπ δσήο θαη ζα πξέπεη λα θάλνπκε θη έλα λνκηθό ραξηί θηιίαο
όπνπ ε εθθιεζία θαη ε πνιηηεία ζα καο δίλνπλ ηε βνύια θαη ηελ
ππνγξαθή. Καη κάιηζηα γηα λα δηαιπζεί ε θηιία καο ζα πξέπεη λα
πεξάζνπκε από λόκνπο δηαδπγίνπ θηιίαο. Σαο θαίλνληαη ηξειά απηά ηα
πξάγκαηα; Δίλαη ηξειά! ΋κσο, δε καο θαίλνληαη θαζόινπ ηξειά όζνλ
αθνξά ηε ζπληξνθηθή ζρέζε.
3.7 Γάκνο: εζσζηξεθείο, εμσζηξεθείο θαη δηαζηξνθηθέο πιάλεο
Γηαηί ηα αλαθέξσ απηά ζε κηα ηαηξηθή δηάιεμε; Μα γηαηί δελ είλαη
άζρεηα κε ηελ ηαηξηθή θιηληθή πξάμε. Πάξα πνιύο θόζκνο κε ηα
πξνβιήκαηα ηεο ζπληξνθηθήο ζρέζεο θαη ηνπ γάκνπ έρεη θαηαπέζεη θη
έρεη ζνβαξά πξνβιήκαηα. Κη όηαλ πέθηεη ςπρηθά, πέθηεη θαη ζσκαηηθά θη
εκθαλίδνληαη πξνδηαζέζεηο ζσκαηηθέο θαη αζζέλεηεο πιένλ.
Τα εζσζηξεθή ζαλ ηάζε άηνκα, νη εζσζηξεθείο ηδηνζπγθξαζίεο, έρνπλ
πηνζεηήζεη πιήξσο απηέο ηηο αξρέο ηεο κνλνγακίαο θαη ηεο πίζηεο θαη
έηζη όηαλ ηνπο ζπκβεί κηα «απηζηία» παζαίλνπλε κπιαθ άνπη. Θεσξνύλ
όηη έιεμε ε ζρέζε, όηη ηνπο πξόδσζε ν άιινο, όηη ηνπο απάηεζε, όηη ηνπο
μεγέιαζε θαη όηη ηνπο θνξόηδεςε. Δπνκέλσο ηνπο πιήγσζε, ηνπο
ζηελνρώξεζε θαη ηνπο δεκηνύξγεζε ζνβαξά πξνβιήκαηα. Ή αλ ηύρεη
απηνί λα κπνπλ ζηνλ πεηξαζκό λα απαηήζνπλ ην ζύληξνθό ηνπο ή αλ
αθόκε ρεηξόηεξα ελδώζνπλ θηόιαο, ηόηε έρνπλ ηξνκεξέο ελνρέο θαη
ςπρηθά πξνβιήκαηα.
Τα εμσζηξεθή άηνκα είλαη απηά πνπ ληώζνπλε ιηγόηεξν δεζκεπκέλα από
ηέηνηνπ είδνπο θαηαζηάζεηο αιιά θαη πάιη είλαη σο έλα ζεκείν
δεζκεπκέλα. Γειαδή δελ πηζηεύνπλ ηα εμσζηξεθή άηνκα ζηε κνλνγακία
66
σο ζεζκό. Έρνπλ θαη πνιπγακηθέο θαη έληνλεο νξέμεηο θαη δηαζέζεηο
αιιά αλαγθάδνληαη ιόγσ ηνπ θνηλσληθνύ πιαηζίνπ γηα λα κε
δεκηνπξγεζνύλ πξνβιήκαηα ή λα κε έρνπλ ηε γθξίληα απ‟ ην ζύληξνθν
ηνπο λα έρνπλ θξπθέο ζεμνπαιηθέο ζρέζεηο.
Έλα Μεληνξίλνπκ αο πνύκε, αλ έρεη απαηήζεη ηε γπλαίθα ηνπ θαη ηνλ
έρεη αλαθαιύςεη κπνξεί λα δεηήζεη ηππηθά ζπγλώκε θαη κπνξεί λα ηεο
θάλεη θαη θάλα δώξν ή λα ηελ πάεη θάλα ηαμηδάθη ζην εμσηεξηθό ή λα
δώζεη πεξηζζόηεξα ιεθηά ζηελ νηθνγέλεηα κόλν θαη κόλν γηα λα
ζπγρσξεζεί θαη λα μαλαγπξίζνπλ ηα πξάγκαηα ζην λνξκάι. Βιέπεηε
πόζν νη ηδηνζπγθξαζηαθέο ηάζεηο ζε έλα άηνκν όηαλ δελ κπνξνύλ λα
βγνπλ απηνύζηεο, κεηακνξθώλνληαη θαη παίξλνπλ άιια ζρήκαηα θαη
κνξθέο.
-Γειαδή πσο ην θάλεη απηό ην Μεληνξίλνπκ αθνύ ιέηε όηη έρεη θαη ην
ίδην πνιπγακηθέο ηάζεηο;
-Πξόθεηηαη γηα ηε γλσζηή ππνθξηηηθή πνπξηηαληθή εζηθή πνπ είλαη πνιύ
δηαδεδνκέλε ζήκεξα. Πρ εγώ ν παηέξαο έρσ ζεμνπαιηθέο ζρέζεηο κε
κηθξνύιεο ηεο ειηθίαο ηεο ελήιηθεο θόξεο κνπ. Αλ όκσο ε θόξε κνπ
ηνικήζεη λα πάεη κε θάπνηνλ «γέξν» καύξν θίδη πνπ ηελ έθαγε. Δγώ ε
κάλα ιέσ «κπξάβν» ζην γηό κνπ πνπ έρεη γθόκελεο αιιά ε θόξε κνπ αλ
πάεη κε αγόξη ζα ηε ζθνηώζσ. Δγώ ζαλ λένο ζέισ λα έρσ ζεμνπαιηθέο
ζρέζεηο από λσξίο αιιά όηαλ γίλσ γνληόο αγξηεύσ ζε έλα ηέηνην
ελδερόκελν γηα ηα παηδηά κνπ. Αλ εγώ απαηήζσ ην ζύληξνθν κνπ ήηαλ
αδπλακία ηεο ζηηγκήο, αλ κε απαηήζεη απηόο είλαη πξνδνζία. Καη νύησ
θαζεμήο.
Τν Μεληνξίλνπκ αλ ην απαηήζεη ε γπλαίθα ηνπ θαη είλαη έλα
Μεληνξίλνπκ ην νπνίν έρεη έλα θνηλσληθό πξόηππν κέζα ηνπ όηη
«πξνζβάιιεηαη ε ηηκή» ηνπ θη ε καγθηά ηνπ, κπνξεί λα ηε ζθνηώζεη.
Έρνπκε ηα ιεγόκελα εγθιήκαηα πάζνπο.
67
-Από Μεληνξίλνπκ όκσο;
-Ναη, από Μεληνξίλνπκ. Γηαηί όρη; ΋ρη γηαηί έρεη ληώζεη πξόβιεκα εζηθό,
αιιά γηαηί έρεη γίλεη «ξεληίθνιν» ζηελ θνηλσλία κε βάζε ηα θνηλσληθά
πξόηππα πνπ ππάξρνπλ ζήκεξα. Βξέζεθε θάπνηνο πην κάγθαο απ‟ απηόλ
θαη «ηνπ πήδεμε» ηε γπλαίθα. Ή ηε γθόκελα. Καη παξόηη έρεη ρεζκέλε θη
απηόο ηε θσιηά ηνπ, κπνξεί πάιη λα αληηδξά έηζη. Να έρεη δειαδή «δύν
κέηξα θαη δπν ζηαζκά». Απηόο κπνξεί λα μελνπεδάεη θαη λεαξέο θνπέιεο,
αιιά ηελ θόξε ηνπ ή ηε γπλαίθα ηνπ άκα ηελ πεδήμνπλε, έρεη
ζνβαξόηαην πξόβιεκα. Βιέπεηε πόζν ππνθξηηηθή γίλεηαη ε εζηθή καο θαη
νη θνηλσληθνί καο ζεζκνί.
΋πσο παιηά πνπ ε γπλαίθα Λάρεζηο αο πνύκε, γηα λα παξακείλεη ν
άληξαο ηεο ζηελ νηθνγέλεηα θαη λα ζπλερίζεη λα είλαη θνπβαιεηήο θαη λα
έρεη θη απηή ην πάλσ ρέξη ζην ζπίηη, έιεγε θαη ζηηο άιιεο γπλαίθεο ή ζηηο
λεαξέο, ληόπαληξεο: «αθήζηε ηνλ λα πάεη λα μελνπεδήμεη, θηάλεη λα
έξρεηαη μαλά ζην ζπίηη θαη λα ζαο θέξλεη ηα ιεθηά θαη λα η‟ αθνπκπάεη».
Απηέο ήηαλ νη ζπκβνπιέο ηεο κάλαο ζηελ θόξε όηαλ παληξεπόηαλε. «Γελ
πεηξάδεη, θάλε θαη ιίγν ζηξαβά ηα κάηηα γηα ην θαιό ηνπ γάκνπ ζνπ».
Δλώ ζήκεξα βέβαηα είλαη άιια ηα πξόηππα. Λέλε: «Σνπ ‟θαλε απηό;
Φώξηζέ ηνλ θαη βγάι‟ ηνπ θαη κεγάιε δηαηξνθή, πάξ‟ ηνπ ηα όια, θη
άζηνλα ζηελ ςάζα». Απηό είλαη ην λέν θνηλσληθό πξόηππν πνπ ε
Λάρεζηο κάλα ιέεη ζηελ θόξε. Τεο ιέεη: «ιηώζε ηνλ».
Καη βέβαηα ν λόκνο ζήκεξα, δίλεη απηή ηε δπλαηόηεηα ε γπλαίθα λα
θάλεη όηη ζέιεη, ηνπιάρηζηνλ ζηελ Διιάδα. Καη ζήκεξα πνιύ ζπρλά
βιέπνπκε ην θαηλόκελν, ζ‟ έλαλ ρσξηζκό, θη απηά ηα ιέλε θαη νη
δηθεγόξνη, ε δηαζηξνθηθή γπλαίθα όηαλ ρσξίδεη κε ηνλ άληξα, ζέιεη λα
ηνπ ηα πάξεη όια. Να ηνπ πάξεη ηελ πην ςειή δηαηξνθή θαη λα ηνπ
αθήζεη ηε κηθξόηεξε επηθνηλσλία κε ηα παηδηά. Δλώ ν εζσζηξεθήο ή
αθόκα θαη ν εμσζηξεθήο άληξαο ιέεη: «πάξ‟ ηα όια λα ζεθσζώ λα θύγσ
λα εζπράζσ».
68
Γελ είλαη πάληα έηζη ηα πξάγκαηα, ππάξρνπλ θαη ηα αληίζεηα. Υπάξρνπλ
από ηε κηα νη αδηάθνξνη εμσζηξεθείο άληξεο πνπ ιέλε: «ζα ηνπο
παξαηήζσ θαη δε κε λνηάδεη, λα δίλσ όζν γίλεηαη ιηγόηεξα» θαη από ηελ
άιιε νη εζσζηξεθείο γπλαίθεο πνπ πξνζπαζνύλ θαη κεηά ην ρσξηζκό λα
θξαηήζνπλ ηελ επαθή ηνπ άληξα ηνπο κε ηα παηδηά ηνπ πάζε ζπζία γηα
ιόγνπο ςπρηθήο ηζνξξνπίαο ηνπ παηδηνύ θαη αο είλαη ξεκάιη ν άληξαο
ηνπο.
Σήκεξα δπζηπρώο νη δηαζηξνθηθέο γπλαίθεο είλαη πεξηζζόηεξεο από ηνπο
δηαζηξνθηθνύο άληξεο επεηδή έρνπλ κπεη ζηε ινγηθή ηεο δύλακεο, ηεο
επηηπρίαο, ηεο θαξηέξαο, ηνπ λα έρνπλ ην πάλσ ρέξη. Καη όρη γηαηί είλαη
απ‟ ηε θύζε ηνπο νη γπλαίθεο δηαζηξνθηθά, ζώλεη θαη θαιά, άηνκα. Δίλαη
νη ζηόρνη πνπ βάδεη ν θαζέλαο. Δλώ νη άληξεο ζήκεξα είλαη πην
αδηάθνξνη, δελ είλαη ηόζν ηεο θαξηέξαο. Γελ είλαη ηόζν ηεο δύλακεο θαη
ηεο επηηπρίαο.
Βέβαηα δελ ππάξρνπλ γεληθνί θαλόλεο, έηζη; Κάζε πεξίπησζε είλαη
δηαθνξεηηθή. Αιιά όινη απηνί νη ζεζκνί νη λνκηθνί θαη νη θνηλσληθνί πνπ
ππάξρνπλ, δεκηνπξγνύλ αθόκε κεγαιύηεξα πξνβιήκαηα ζήκεξα ζηηο
ζπληξνθηθέο ζρέζεηο.
69
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4
ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑΚΔ΢ ΢ΥΔ΢ΔΗ΢
4.1 «Σα παηδηά ζνπ δελ είλαη παηδηά σοσ!»
4.2 Σα παηδηά επηιέγνπλ ηνπο γνλείο!
4.3 Σν παιαηό κνληέιν ηνπ παηέξα-αθέληε θαη ην «ζόη-αγέιε»
4.4 Σν ζεκεξηλό κνληέιν ηεο θαηαπηεζηηθήο ππεξπξνζηαηεπηηθήο
νηθνγέλεηαο
4.5 Ννζεξά θαηλόκελα θαη αδηέμνδα ηεο «Αγίαο Διιεληθήο
Οηθνγέλεηαο»
4.6 Ο Άλζξσπνο γελληέηαη ή γίλεηαη;
4.7 Πιάλεο εζσζηξεθώλ γνληώλ
4.8 Πιάλεο εμσζηξεθώλ θαη δηαζηξνθηθώλ γνληώλ
4.9 Οη «ρξπζέο αιπζίδεο»!
4.10 Σν αίκα λεξό δελ γίλεηαη... αιιά κπνξεί λα γίλεη ρνιή!
4.11 Οη νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο είλαη θαξκηθέο ζρέζεηο!
4.12 Οη νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο είλαη επθαηξία λα λνηώζνπκε ςήγκαηα
Αγάπεο
4.13 Απνπξνζθόιιεζε θαη αληδηνηειήο Αγάπε
4.14 ΢πκπαληηθνί Νόκνη θαη Οηθνγελεηαθέο ΢ρέζεηο
70
4.1 «Σα παηδηά ζνπ δελ είλαη παηδηά σοσ!»
Αιιά αο δνύκε θαη ηηο ζρέζεηο γνληώλ-παηδηώλ ζε κηα νηθνγέλεηα.
Υπάξρεη έλα πνιύ σξαίν πνίεκα, δελ ζπκάκαη αλ είλαη ηνπ Κίπιηγθ ή ηνπ
Φαιίι Γθηκπξάλ. Τη ιέεη απηό: «Τα παηδηά ζνπ δελ είλαη παηδηά ζνπ!
Δίλαη ν θαξπόο ηεο αγάπεο ηεο δσήο γηα ηε δσή. Γέμνπ ηα ζαλ έλα βέινο,
ην νπνίν εζύ ην παίξλεηο, ην βάδεηο ζην ηόμν ζνπ, θαη ην ζηέιλεηο λα
θύγεη καθξηά λα πεηάμεη.» Γελ είλαη απηνύζηα ηα ιόγηα ηνπ, ιέσ ην
λόεκα.
Πξνζέμηε ηη σξαία πνπ ην ζέηεη ην ζέκα. Δίκαζηε ην ηόμν νη γνλείο θαη ηα
παηδηά είλαη ην εθηηλαζζόκελν βέινο. Μηα άιιε παξνκνίσζε γηα ηε
ζσζηή ζρέζε γνληώλ-παηδηώλ καο δίλεηαη από ηε ζρέζε πνπιηώλ θαη
παηδηώλ ηνπο. Τα πνπιηά κεγαιώλνπλ ηα παηδηά ηνπο, ηα καζαίλνπλ λα
πεηάλε θαη λα είλαη αλεμάξηεηα θαη ηνπο ιέλε: «ηώξα πέηαμε θαη θύγε».
Δγώ ιέσ όηη νη γνλείο ζα πξέπεη λα είλαη ην ιηκάλη, ζην νπνίν
θαηαζθεπάδεηαη έλα θαξάβη ζην λαππεγείν θαη όηαλ είλαη έηνηκν, κε
ραξά ηνπ ιέκε: «Καινηάμηδν!». Καη θεύγεη ην θαξάβη, θη όπνηε ρξεηαζηεί
όηαλ έρεη θνπξηνύλεο κπνξεί λα μαλαγπξίζεη ζην ίδην ιηκάλη θαη λα βξεη
ηελ ίδηα αγάπε θαη ηελ ίδηα θξνληίδα θαη ηελ ίδηα εξεκία. Ή όπσο έλα
αεξνπιάλν, ην νπνίν κπνξεί λα επηζηξέθεη πάληα ζην αεξνδξόκην γηα λα
θάλεη ζπληήξεζε θαη λα μεθηλήζεη γηα θαηλνύξηα ηαμίδηα.
΋ηαλ δελ είλαη έηζη ειεύζεξε ε ζρέζε δεκηνπξγνύληαη πξνβιήκαηα.
Απηή ε ζρέζε έηζη πξέπεη λα είλαη θαη γηα έλαλ άιινλ ιόγν. Δίλαη ιάζνο
λα πηζηεύνπκε όηη ηα παηδηά καο είλαη παηδηά «καο». ΋ηη εκείο ηα θέξακε
ζηε δσή. Πξνζέμηε πόζν παξαπιαλεηηθέο είλαη απηέο νη δειώζεηο θαη νη
θξάζεηο: «Δγώ ζε γέλλεζα. Δγώ ζ‟ έθεξα ζηε δσή, άξα είζαη δηθό κνπ
παηδί.» Να δνύκε γηαηί είλαη ιάζνο απηό. ΋ρη βέβαηα επεηδή ην ιέσ εγώ;
΋ρη.
71
Δάλ είκαζηε πιηζηέο, ζεσξνύκε όηη ν άλζξσπνο είλαη κόλν Υιηθό Σώκα.
Τόηε πξάγκαηη ζα πνύκε όηη «εγώ ε γπλαίθα έδσζα ην σάξην, εζύ ν
άληξαο έδσζεο ην ζπεξκαηνδσάξην, εγώ ε γπλαίθα ην κεγάισζα ζηελ
θνηιηά κνπ, άξα είλαη δηθό καο παηδί». Δίλαη όκσο έηζη ηα πξάγκαηα;
Αθόκε θαη πιηζηηθά λα ην δνύκε, λαη κελ ην παηδί πξνήιζε σο ζώκα
πιηθό από ην σάξην θαη ην ζπεξκαηνδσάξην, λαη κελ έρεη ην DNA ησλ
γνληώλ ηνπ, αιιά από ‟θεη θαη πέξα έρεη ηε δηθή ηνπ απηόλνκε ύπαξμε.
Καη πνιιέο θνξέο κπνξεί λα κε κνηάδεη νύηε ζηνλ παηέξα νύηε ζηε
κεηέξα ζαλ ραξαθηήξαο. Ούηε θαη ζσκαηηθά πνιιέο θνξέο κνηάδεη γηαηί
γίλεηαη έλαο ζπλδπαζκόο ραξαθηεξηζηηθώλ από ην γελεηηθό πιηθό θαη
ησλ δύν θαη απηό πνπ πξνθύπηεη κπνξεί λα είλαη θάηη πνιύ δηαθνξεηηθό.
Από ‟θεη θαη πέξα ζαλ νξγαληζκόο είλαη έλαο απηόλνκνο νξγαληζκόο.
Μπνξεί θαη ηξώεη κόλνο ηνπ, κπνξεί θαη πεξπαηάεη κόλνο ηνπ, κπνξεί θαη
ζθέθηεηαη κόλνο ηνπ, κπνξεί θαη θάλεη ηα πάληα κόλνο ηνπ. Άξα θάπνηα
ζηηγκή, γίλεηαη αλεμάξηεηνο ζαλ πιηθόο νξγαληζκόο θαη ζαλ ζθέςε.
Δπνκέλσο, από κηα ειηθία θη έπεηηα πνπ έρεη νινθιεξσζεί σο Υιηθό
Σώκα αθόκα θαη αλ είκαζηε πιηζηέο ελειηθηώλεηαη θαη ζα πξέπεη λα έρεη
κία αλεμάξηεηε δσή.
4.2 Σα παηδηά επηιέγνπλ ηνπο γνλείο!
Αλ ην δνύκε όκσο από πιεπξάο πην νπζηαζηηθήο θαη δνύκε ηνλ άλζξσπν
ζαλ ςπρνζσκαηηθό ζύλνιν, όπσο είρακε εμεγήζεη ζε πξνεγνύκελεο
δηαιέμεηο, ε ςπρή ηνπ παηδηνύ είλαη ηειείσο αλεμάξηεηε θη έρεη ηε δηθή
ηεο πνξεία ζηηο δηάθνξεο ελζαξθώζεηο. Κη έρεη ην δηθό ηεο παξειζόλ,
παξόλ θαη κέιινλ θάξκα. Καη απηή ε ςπρή, επηιέγεη κε θαζνδήγεζε
αλώηεξσλ νληνηήησλ ζε πνηνπο γνλείο ζα πάεη λα γελλεζεί.
Άξα είλαη ην παηδί πνπ επηιέγεη ηνπο γνλείο όζν θαη αλ καο θαίλεηαη
παξάμελν. Καη βέβαηα δελ ηνπο επηιέγεη απζαίξεηα. Έρνπλ θάπνηα πάξεδώζε λα δήζνπλ κεηαμύ ηνπο. Μάιηζηα ε Αηνκηθή Χπρή ηνπ παηδηνύ,
72
επηιέγεη ην DNA ην ζσκαηηθό ησλ γνληώλ κε βάζε ην παξειζόλ ηεο θαη
ηηο δξάζεηο ηεο. Βάζεη ηνπ Νόκνπ ηεο Γξάζεο θαη ηεο Αληίδξαζεο, ηνπ
Νόκνπ ηεο Αηηίαο θαη ηνπ Απνηειέζκαηνο.
Ζ παηδηθή ςπρή όρη κόλνλ επηιέγεη ην Υιηθό Σώκα ζην νπνίν ζα
ελζαξθσζεί αιιά επηιέγεη θαη ην είδνο ηνπ Αηζεξηθνύ Σώκαηνο ην νπνίν
ζα πεξηβάιεη ην Υιηθό ηεο Σώκα. Απηό ην Αηζεξηθό Σώκα θαζνξίδεηαη
από ηηο δξάζεηο ησλ πξνεγνύκελσλ δσώλ, από ην παξειζόλ θάξκα ηεο
ζπγθεθξηκέλεο Αηνκηθήο Χπρήο. Άξα θαη ην Υιηθό Σώκα θαη ην
Αηζεξηθό Σώκα θαη ε ηδηνζπγθξαζία θαη ε Αηνκηθή Χπρή ηνπ θάζε
παηδηνύ είλαη αηνκηθά θαη θαζόινπ ηπραία.
Τν θάζε παηδί είλαη κηα Αηνκηθή Χπρή, πνπ όπσο εκείο νη γνλείο, ν
παηέξαο θαη ε κεηέξα έρνπκε ηε δηθή καο πνξεία θαη ηα δηθά καο
καζήκαηα θαη ην δηθό καο παξειζόλ, παξόλ θαη κέιινλ, έηζη έρεη θη απηό
ην παηδί. Γελ είλαη δηθό καο δεκηνύξγεκα. Δίλαη δεκηνύξγεκα ηνπ Θενύ,
ηνπ Γεκηνπξγνύ.
Αθόκα θαη ζαλ Υιηθό Σώκα, λαη κελ μεθίλεζε από καο ηνπο γνλείο κε
σάξην θαη ζπεξκαηνδσάξην, αιιά απηή ε ύπαξμε όηαλ γελλεζεί ηξέθεηαη,
παίξλεη πιηθά, από ηε θύζε. Τελ ηξνθή ηελ παίξλεη από ηνλ Υιηθό
Κόζκν. Τν Αηζεξηθό Σώκα ην παίξλεη απ‟ ηνλ Αηζεξηθό Κόζκν. Τηο
ζθέςεηο θαη ηα ζπλαηζζήκαηα θαη ηηο ςπρηθέο εκπεηξίεο ηηο παίξλεη απ‟
ηνλ Χπρηθό Κόζκν. Καη ην Αηνκηθό Πλεύκα ην παίξλεη από ηνλ
Πλεπκαηηθό Κόζκν. Άξα, από πνπ θη σο πνπ είλαη δηθό καο
δεκηνύξγεκα.
Σαθώο έρνπκε επηδξάζεη θαη ζαθώο έρνπκε δηθαίσκα επίδξαζεο κέρξη λα
ελειηθησζεί θαη λα κεγαιώζεη ην παηδί. Σαθώο έρνπκε θαη δηθαίσκα
ζπκβνπιώλ ιόγσ αγάπεο θαη γνληθήο ζρέζεο. Αιιά ζαθώο έρνπκε θαη
επζύλεο γηα ην πσο εμαζθνύκε απηό ην δηθαίσκα. Αιιά από ‟θεη θαη
πέξα, θαζώο κεγαιώλεη είλαη ππνρξέσζε καο λα ην κάζνπκε λα πεηάεη,
λα ην θάλνπκε ηθαλό λα είλαη αλεμάξηεην θαη όρη λα ην επλνπρίδνπκε.
73
4.3 Σν παιαηό κνληέιν ηνπ παηέξα-αθέληε θαη ην «ζόη-αγέιε»
Οπνηαδήπνηε ζρέζε αγάπεο πξέπεη λα είλαη αληδηνηειήο. Αλ δνύκε όκσο
ηη παξάδνζε έρνπκε ζηελ ειιεληθή θνηλσλία θαη ζηελ παγθόζκηα
θνηλσλία ζε κεγάιν βαζκό, όζνλ αθνξά ηηο ζρέζεηο γνληώλ - παηδηώλ, ζα
θξίμνπκε. Υπήξρε παιαηόηεξα ζε πνιύ κεγάιν βαζκό ε θπξηαξρηθή
ζρέζε. Ο παηέξαο θαη ε κάλα ήηαλε ν λόκνο. Ήηαλε ε λνκηθή εμνπζία, ε
δηθαζηηθή θαη ε εθηειεζηηθή. Καη κάιηζηα, δελ κπνξνύζε λα κπεη
θαλέλαο άιινο ζηε κέζε. Ούηε ν γείηνλαο, νύηε ε πνιηηεία πνιιέο θνξέο.
Γειαδή αθόκα θαη ε ίδηα ε αζηπλνκία, άκα έπεθηε μύιν ζην παηδί, δελ
κπνξνύζε λα παξέκβεη. Ο αζηπλόκνο θαη ε θνηλσλία έθαλαλ ηα ζηξαβά
κάηηα. Καλέλαο δελ κπνξνύζε λα ακθηζβεηήζεη ηε γνληθή εμνπζία θαη
ηδηαίηεξα ηελ παηξηθή παιαηόηεξα.
Καη κάιηζηα είρακε ην θαηλόκελν ηνπ ζνγηνύ, ζηελ ειιεληθή θνηλσλία
θαζώο θαη ζε άιιεο ππαλάπηπθηεο θνηλσλίεο. Γειαδή δελ είρακε κόλν
ηελ εμνπζία ησλ γνληώλ αιιά είρακε θαη ηνλ παππνύ πνπ ήηαλ ν
θπξίαξρνο αξζεληθόο θαη όζν δνύζε έθαλε θνπκάλην ζε όια. Ή είρακε
θαη έρνπκε ζηελ Ηηαιία ηε «κάκκα», δειαδή ηε γηαγηά ε νπνία ιύλεη θαη
δέλεη ζην ζόη.
Γειαδή νη γνλείο έρνπλ θπξηαξρηθή εμνπζία ζηα παηδηά ηνπο θαη
αξγόηεξα σο παππνύδεο θαη γηαγηάδεο έρνπλ επίζεο θπξηαξρηθή εμνπζία
ζηα παηδηά θαη ζηα εγγόληα θαη ζηα δηζέγγνλα. Καη επίζεο εμνπζία έρεη θη
όιν ην ζόη, ν ζείνο, ε ζεία, ν έλαο, ν άιινο, δειαδή έρνπκε απηό ην
πξάγκα όπνπ όιν ην ζόη παξεκβαίλεη ζηνπο θαηώηεξνπο ηεξαξρηθά ζην
ζύζηεκα.
Καη αλ απηό είλαη δηθαηνινγεκέλν ζηηο αγέιεο ησλ δώσλ όπνπ ππάξρεη ην
θπξίαξρν αξζεληθό ην νπνίν ειέγρεη όιε ηελ αγέιε, εθεί γίλεηαη γηαηί δελ
ππάξρεη ζηα δώα Αηνκηθή Χπρή. Δλώ ζηελ αλζξώπηλε θαηάζηαζε, ζην
74
αλζξώπηλν είδνο, έρνπκε Αηνκηθή Χπρή θαη Αηνκηθό Πλεύκα. Άξα δελ
κπνξνύκε λα ιεηηνπξγνύκε σο αγέιε όπνπ ππάξρεη έλα θπξίαξρν
αξζεληθό ή ζειπθό ηέινο πάλησλ ην νπνίν θαζνξίδεη ηα πάληα ζηελ
αγέιε.
4.4 Σν ζεκεξηλό κνληέιν ηεο θαηαπηεζηηθήο ππεξπξνζηαηεπηηθήο
νηθνγέλεηαο
Σήκεξα ζε κεγάιν βαζκό έρνπλ αιιάμεη ηα πξάγκαηα. Σήκεξα ηα παηδηά
θαηαπηέδνπλ ηνπο γνλείο κε ηηο ηξνκεξέο ηνπο αλάγθεο. Ζ ζεκεξηλή γεληά
ησλ γνληώλ είλαη απηή πνπ ήηαλ θαηαπηεζκέλε από ηνπο παππνύδεο θαη
ηηο γηαγηάδεο. Απηή ε γεληά ζήκεξα θαηαπηέδεηαη από ηα ησξηλά παηδηά.
Κη απηό γηαηί ηα έρεη παξαρατδέςεη θαη θαθνκάζεη. Γη απηό θαη έρνπλ
ππεξπαξνρέο, ζέινπλε παηρλίδηα, θξνληηζηήξηα, απηνθίλεηα, κεραλέο,
παηρλίδηα, εθδξνκέο θαη ινηπά.
Δπηπιένλ δελ ζπκκεηέρνπλ θαζόινπ ζην ζπίηη. Γελ πιέλνπλ, δελ
θαζαξίδνπλ, δελ καγεηξεύνπλ, δελ βνεζάλε ζε κεγάιν βαζκό. Απηά ηα
θαθνκαζεκέλα θαη ππεξθαηαλαισηηθά παηδηά, απ‟ ηε κηα θαηαπηέδνπλ
ηνπο γνλείο θη απ‟ ηελ άιιε νη γνλείο θαηαπηέδνπλ απηά.
Έρνπκε πνιύ ζπρλά ην θαηλόκελν ηεο ππεξπξνζηαηεπηηθήο «ειιελίδαο
κεηέξαο» ε νπνία επλνπρίδεη ηα αγόξηα θαη ηαιαηπσξεί ηα θνξίηζηα κέρξη
λα πεζάλεη. Έρνπκε αγόξηα ηα νπνία δελ θεύγνπλ απ‟ ην ζπίηη αλ δελ
γίλνπλ ζαξάληα ρξνλώλ θαη ηνπο πιέλεη θαη ηνπο καγεηξεύεη ε κάλα ηνπο
θαη γθξηληάδνπλ θηόιαο: «δελ κνπ ‟θαλεο θαιό θαγεηό, δελ κνπ
ζηδέξσζεο θαιά ην πνπθάκηζν». Βέβαηα ε δηαζηξνθηθή κάλα επίηεδεο ην
θξαηάεη πνιιέο θνξέο έηζη ην ζύζηεκα γηα λα ειέγρεη ηα παηδηά. Έρνπκε
γνλείο πνπ έξρνληαη ζην γηαηξό καδί κε ηελ δεθαεμάρξνλε θόξε θαη ιέλε:
«Γηαηξέ δελ είρακε πεξίνδν!». Πνηνί είραηε; Δζύ θαη ε θόξε ζνπ; Ή κόλν
ε θόξε ζνπ;
75
«Γηαηξέ δελ πήγακε θαιά ζηα καζήκαηα θαη δελ πεξάζακε ην κάζεκα».
Πνηόο δελ πέξαζε ην κάζεκα; Ή «γηαηξέ δηαβάδνπκε καδί». Βιέπνπκε
κάλεο λα δηαβάδνπλ κε ηε δεθανθηάρξνλε θόξε ή ην δεθανθηάρξνλν γην
γηα λα δώζεη ν «κπνύιεο» εμεηάζεηο γηα ην παλεπηζηήκην. Γειαδή ηξειά
πξάγκαηα όηαλ ην παηδί ζα‟ πξεπε λα ‟ρεη κάζεη λα δηαβάδεη κόλν ηνπ
από ηε δεπηέξα δεκνηηθνύ. Καη βέβαηα λα ‟ρεη πνπ θαη πνπ θάπνηα
βνήζεηα.
Έρνπκε θόξεο νη νπνίεο γίλνληαη δεθανρηώ, είθνζη θαη εηθνζηπέληε
ρξνλώλ θαη δελ μέξνπλ λα βξάζνπλ έλα απγό. Ή δελ μέξνπλ λα πιύλνπλ
έλα ξνύρν. Καη άληξεο ην ίδην. Έρνπκε άληξεο θαη γπλαίθεο ηξηάληα θαη
ζαξάληα ρξνλώλ θαη πξέπεη λα ξσηήζνπλ ηε κάλα θαη ηνλ παηέξα πνηόλ
ζα παληξεπηνύλ θαη αλ ζα ηνλ δερηεί ην ζόη.
4.5 Ννζεξά θαηλόκελα θαη αδηέμνδα ηεο «Αγίαο Διιεληθήο
Οηθνγέλεηαο»
Μηιάκε γηα ηξειά πξάγκαηα, δηαζηξνθηθά πξάγκαηα. Ζ ζεκεξηλή
ειιεληθή νηθνγέλεηα – θαη ε παγθόζκηα ζε κεγάιν βαζκό - ηείλνπλ λα
δεκηνπξγνύλ ππεξθαηαλαισηηθά απαηηεηηθά παηδηά, ηεκπέιηθα παηδηά, ηα
νπνία ηα βξίζθνπλ όια έηνηκα. Ή παηδηά ηα νπνία αθνζηώλνληαη ζε κηα
θαξηέξα, ζ‟ έλα ζηόρν, πρ λα πεξάζνπλ ζην παλεπηζηήκην, λα βξνπλ κηα
θαιή δνπιεηά, λα θάλνπλ θαξηέξα θαη πνηέ δελ αζρνινύληαη κε ην λα
απηνζπληεξεζνύλ όζνλ αθνξά ην λα κάζνπλ λα καγεηξεύνπλ, λα
πιέλνπλ, λα θξνληίδνπλ ηνλ εαπηό ηνπο θαη λα ‟λαη αλεμάξηεηα. Ή λα
‟λαη αλεμάξηεηα νηθνλνκηθά.
Κη από ηελ άιιε έρνπκε γνλείο νη νπνίνη απ‟ ηε ζηηγκή πνπ έρνπλ
γελλήζεη ηα παηδηά ηνπο κέρξη λα πεζάλνπλ παύνπλ λα έρνπλ πξνζσπηθή
δσή θη όιε ηνπο ε δσή είλαη ηα παηδηά ηνπο.
Καη βέβαηα όηαλ όιε ζνπ ε δσή είλαη ηα παηδηά ζνπ, έρεηο θαη απαηηήζεηο
απ‟ ηα παηδηά ζνπ. Ή απαηηήζεηο πιηθέο ή απαηηήζεηο θπξηαξρίαο. Γειαδή
76
ζέιεηο λα θάλνπλ ην δηθό ζνπ. Ή λα ζε ιακβάλνπλ ππόςε ζ‟ όηη θάλνπλ.
Καη όια απηά δεκηνπξγνύλ δξάκαηα. Γηαηί ην παηδί θάπνηα ζηηγκή
κεγαιώλνληαο έρεη ηελ πγηή ηάζε λα αλεμαξηεηνπνηεζεί, αλ όρη ζηηο
αλάγθεο, γηαηί είλαη θαινκαζεκέλν, ηνπιάρηζηνλ ζηηο επηινγέο.
Καη βέβαηα απηόο πνπ πιεξώλεη, δειαδή ν γνληόο, ζέιεη λα θαζνξίδεη
θηόιαο. Καη ην παηδί αληηδξά θαη ζέιεη λα θάλεη ηηο επηινγέο ηνπ ηηο
νηθνλνκηθέο, ηηο επηινγέο ηνπ, ηνπ πώο λα ληπζεί θαη ηη ζθνπιαξίθηα λα
βάιεη, ηηο επηινγέο ηνπ ηη λα ζπνπδάζεη, ηηο επηινγέο ηνπ ηη δνπιεηά λα
δηαιέμεη, ηηο επηινγέο ηνπ ηη ζύληξνθν λα πάξεη, ηη θίινπο λα έρεη, πόζν
ζα μελπρηήζεη θαη ινηπά.
Καη ν γνληόο ιέεη: «δελ είλαη δπλαηόλ εγώ πνπ ζε αλάζξεςα θαη ζε
αλαηξέθσ αθόκε θαη ζε θξνληίδσ, λα θάλεηο ηηο βιαθείεο ζνπ θαη λα ηηο
πιεξώλσ εγώ. Γηαηί δελ είζαη θη αλεμάξηεηνο πνιιέο θνξέο ζ‟ απηά πνπ
θάλεηο».
Έξρεηαη ν παηέξαο ζην ηαηξείν θαη ιέεη: «Δληάμεη γηαηξέ, λα ηνλ αθήζσ
λα θάλεη όηη ζέιεη αιιά αθνύ όηη βιαθεία θάλεη κεηά εγώ ζα ηελ
πιεξώζσ νηθνλνκηθά. Καη ζα πάεη λα δηαιέμεη κηα ιάζνο ζρνιή, κεηά δελ
ζα ηνπ αξέζεη ή δε ζα βγάδεη ιεθηά, δελ ζα κπνξεί λα έρεη δνπιεηά θαη
εγώ πάιη ζα ηνλ ζξέθσ. Πώο λα κελ παξέκβσ γηαηξέ; Τη κνπ ιεο εκέλα,
αζ‟ ην παηδί αλεμάξηεην θαη κελ παξεκβαίλεηο. Πσο λα ην αθήζσ
ειεύζεξν; Τη ειεύζεξν; Άκα ζέιεη λα είλαη ειεύζεξν, λα πάεη λα βγάδεη
θαη ηα ιεθηά ηνπ θη αο θάλεη όηη ζέιεη.»
Γειαδή, έρνπλ δίθην θαη νη κελ θαη νη δε. Καη εθ ησλ δύν πιεπξώλ ιάζνο
ζρέζε θαη θαηαπηεζηηθή. Ζ ζρέζε είλαη ηόζν ζηελή, δεκέλε θαη
πξνβιεκαηηθή πνπ θαη νη δύν βαζαλίδνληαη. Καη θαλείο δελ είλαη
επραξηζηεκέλνο. Κη ν έλαο ξίρλεη ηα βάξε ζηνλ άιινλ. Καη ηειηθά όηαλ
ηα παηδηά απειεπζεξσζνύλ απ‟ ηνπο γνλείο αλαπαξάγνπλ ηα ίδηα πξόηππα
ζηα δηθά ηνπο παηδηά. Χηινδηαθνξεηηθά επηθαλεηαθά αιιά θαηά βάζηλ ηα
ίδηα.
77
Μπνξεί επίζεο λα έρνπκε ην θαηλόκελν θάπνησλ εμσζηξεθώλ εηδηθά
γνλέσλ πνπ από αληίδξαζε ζε απηή ηελ θαηαπηεζηηθή ζρέζε ιέλε «άεη
ζην δηάνιν» θαη ηα παξαηνύλ όια. Καη πάλε ζην άιιν άθξν βέβαηα. Δλώ
αλ ήηαλ πην θηιειεύζεξε ε ζρέζε ζα θξόληηδαλ ηελ νηθνγέλεηά ηνπο.
΋ηαλ όκσο είλαη ηόζν θαηαπηεζηηθή ε γνληθή ζρέζε ηόηε ιέλε «Άεη
ζηρηίξ, ζέισ λα δήζσ θαη ηε δσή κνπ» θαη θεύγνπλ απ‟ ηελ νηθνγέλεηα
θαη κεηά ράλνπλ θαη ηελ επαθή ηελ ςπρηθή κε ηα παηδηά ηνπο, ηα παηδηά
ηνπο, ηνπο βξίδνπλ θαη νύησ θαζεμήο.
Άιια λνζεξά θαηλόκελα: Δίλαη 65 –70 ρξνλώλ ν παππνύο, έρεη
κεγαιώζεη ηα παηδηά ηνπ, ηα ‟ρεη πξνηθίζεη, ηα ‟ρεη παληξέςεη, ηα ‟ρεη
θξνληίζεη, ηνπο έρεη δώζεη πεξηνπζίεο, δελ εμαξηάηαη απ‟ απηνύο
νηθνλνκηθά, έρεη ηε ζύληαμή ηνπ, πέζαλε θαη ε γπλαίθα ηνπ θαη αλ ηπρόλ
απηόο εξσηεπηεί κηα γπλαίθα ζα πέζνπλ επάλσ ηνπ ηα παηδηά θαη ηα
εγγόληα θαη ζα ηνπ πνπλ: «Μαο μεθηηιίδεηο παππνύ, καο θάλεηο ξεδίιη
ζηελ θνηλσλία. Από πνύ θη σο πνύ λα παο λα μαλαπαληξεπηείο; Καη πσο
ζα θπθινθνξείο έμσ; Θα καο θάλεηο ξεδίιη.» Άζε πνπ ε όιε ηζηνξία δελ
είλαη κόλν ην ξεδίιη ην θνηλσληθό, αιιά είλαη κελ θάεη ε μέλε γπλαίθα
όηη έρεη απνκείλεη απ‟ ηελ πεξηνπζία ηνπ παππνύ.
Καη κεηά αξρίδνπλ θαη θείλα ηα ηξαγειαθηθά: «Γελ ζε αλαγλσξίδσ πιένλ
ζαλ παηδί κνπ, κε κνπ μαλακηιήζεηο». Ή «δελ ζε ζέισ πιένλ ζαλ γνληό
κνπ». Ή «ζε απνθιεξώλσ». Καη νύησ θαζεμήο. «Δπεηδή δελ έθαλεο απηό
πνπ ήζεια». Απηή ε ηξνκεξή θαηάζηαζε όπνπ νη γνλείο παξεκβαίλνπλ
ζηα παηδηά θαη ηα παηδηά παξεκβαίλνπλ ζηνπο γνλείο θη απηή ε κε
ειεύζεξε ζρέζε ε νπνία παξαηείλεηαη θαη θαηά πνιύ κεηά ηελ
ελειηθίσζε είλαη πεγή δπζηπρίαο δπζηπρώο.
΋ια απηά δελ είλαη ζεσξεηηθά. Τα βιέπνπκε κέζα από ηε ζπκπεξηθνξά
ησλ αλζξώπηλσλ ηδηνζπγθξαζηώλ. Δίρακε πεξηγξάςεη ηελ θπξηαξρηθή
θαηαπηεζηηθή κάλα Λάρεζηο. Μελ ηα μαλαιέσ. Τα ‟ρνπκε ήδε πεη.
Δθηελώο. Δίρακε πεξηγξάςεη ηνλ θπξηαξρηθό παηέξα Αξζέληθνπκ. Δίρακε
πεξηγξάςεη ηνλ εμσζηξεθή παηέξα Μεληνξίλνπκ. Πνπ ζπλήζσο είλαη
78
αδηάθνξνο θαη επηθαλεηαθόο. Δίρακε πεξηγξάςεη ηε κάλα Ννπμ Βόκηθα ε
νπνία είλαη θαηαπηεζηηθά ηππηθή θαη απζηεξή ζηα παηδηά ηεο.
Δίρακε επίζεο πεξηγξάςεη ηε κάλα Νάηξνπκ Μνπξηάηηθνπκ ε νπνία ζέιεη
λα είλαη εληάμεη θαη θαζώο πξέπεη ηα παηδηά ηεο θαη επγεληθά θαη δελ
κπνξεί λα ζπλεηδεηνπνηήζεη όηη κπνξεί λα έρεη έλα Μεληνξίλνπκ παηδάθη
ην νπνίν δελ είλαη ηέηνηνο ηύπνο θαη δελ είλαη ηνπ θαζσζπξεπηζκνύ. Κη
όηαλ θαηαπηέδεηαη αληηδξά θαη κεηά ζηελνρσξηέηαη θαη ε κάλα πνπ «ηη
παηδηά έβγαιε ζ‟ απηή ηελ θνηλσλία» γηαηί σο εζσζηξεθέο άηνκν ηελ
έρνπλ πείζεη όηη απηή δεκηνύξγεζε ηα παηδηά ηεο. Κη όηη ε αλαηξνθή πνπ
ηνπο έδσζε είλαη ην πην θαζνξηζηηθό πξάγκα ζηελ εμέιημε ελόο αηόκνπ.
4.6 Ο Άλζξσπνο γελληέηαη ή γίλεηαη;
Παξέλζεζε: εάλ δερζνύκε όια όζα έρνπκε πεη πεξί δηαδνρηθώλ δσώλ ζα
δνύκε όηη ηειηθά ν άλζξσπνο «γελληέηαη» ζε κεγάιν βαζκό θαη «γίλεηαη»
ζε κηθξόηεξν. Γηαηί έρεη ήδε κε ηε γέλλεζε, έλα ρξνληθά πνιύ κεγάιν
πιηθό από πξνεγνύκελεο δσέο, ην νπνίν θαζνξίδεη ζε κεγάιν βαζκό ηηο
ησξηλέο ηνπ ηάζεηο θαη ηελ ησξηλή ηνπ ηδηνζπγθξαζία. Καη γη απηό ηζρύεη
θαη ε ιατθή ζνθία πνπ ιέεη όηη «πξώηα θεύγεη ε ςπρή θαη κεηά ην ρνύη».
Αιιά απηό ην «ρνύη», δειαδή ε ηδηνζπγθξαζία, ππήξρε κε ηε γέλλεζε θη
ήηαλ πξνθαζνξηζκέλε, ιόγσ πξνεγνύκελσλ θαηαζηάζεσλ. Καη ν
άλζξσπνο «γελληέηαη», δελ «γίλεηαη», γηαηί ην «γίλεηαη», ε αλαηξνθή ε
εμσηεξηθή, ηα πξώηα 18-20 ρξόληα ηέινο πάλησλ, παίδεη έλα ξόιν αιιά
παίδεη έλα ξόιν δηακόξθσζεο. ΋ρη όκσο έλαλ ξόιν θαζνξηζηηθό όζνλ
αθνξά ηνλ ηύπν ηνπ αηόκνπ.
Δπνκέλσο ν άλζξσπνο «γελληέηαη, δελ γίλεηαη». Καη άξα νη γνλείο δελ ζα
πξέπεη λα έρνπλ ηόζν κεγάιν άγρνο θαη ελνρέο όηη ηα παηδηά βγήθαλ
ζθάξηα απόιπηα ιόγσ ηεο δηθήο ηνπο δξάζεο. Απηό ην βιέπσ ζε πνιινύο
εζσζηξεθείο γνλείο νη νπνίνη όηαλ ηα παηδηά ηνπο είλαη δηαζηξνθηθά ή
εμσζηξεθή θαη είλαη αληάξηηθα θαη δεκηνπξγνύλ πξνβιήκαηα, έρνπλ
79
ηξνκεξέο ελνρέο όηη δελ κεγάισζαλ ζσζηά ηα παηδηά ηνπο. Βέβαηα ηα
εύζεκα γηα έλα θαιό παηδί όινη ηα ζέινπκε θαη ιέκε «Δγώ ην
κεγάισζα!» ΋ηαλ ζηξαβώζνπλ όκσο ηα πξάγκαηα ιέκε: «Φηαίεη ην μεξό
ηνπ ην θεθάιη!» (γέιηα)
Αο δώζσ κηα παξνκνίσζε: Τν παηδί είλαη έλαο ζπόξνο. Έρεη κέζα ηνπ
γελεηηθά θαζνξηζκέλν ην ηη δέληξν ζα γίλεη θαη πόζν εύξσζην ζα είλαη
θαη ηη αλάπηπμε ζα πάξεη θαη ηη ραξαθηεξηζηηθά. Τν έδαθνο, ην ρώκα ζην
νπνίν κεγαιώλεη ν ζπόξνο θαη νη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο είλαη σο έλα
ζεκείν ην πεξηβάιινλ πνπ δίλνπλ νη γνλείο. Έλα θαιό, εύθνξν έδαθνο
θαη θαιέο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο ζα δώζνπλ έλα γεξό θαη εύξσζην
δέληξν. Έλα ιάζνο έδαθνο ζα δώζεη άιιε δηακόξθσζε.
Αιιά δελ είλαη θαη ηόζν πεηπρεκέλε ε παξνκνίσζε γηαηί ην δέληξν κέλεη
εθεί ζην ίδην ρώκα θαη ζην ίδην πεξηβάιινλ ελώ ν άλζξσπνο ζεθώλεηαη
θαη θεύγεη. Έρεη άιινπ βαζκνύ ειεπζεξία θαη αηνκηθόηεηα.
4.7 Πιάλεο εζσζηξεθώλ γνληώλ
Αο πάξνπκε άιια παξαδείγκαηα πξνβιεκαηηθώλ γνληθώλ ζρέζεσλ.
Δίπακε όηη ζπλήζσο νη εζσζηξεθείο γνλείο έρνπλε άγρνο κε ηα παηδηά
ηνπο θαη ελνρέο θαη πξνζπαζνύλ λα ηνπο δώζνπλ αξρέο θαη θαιιηέξγεηα.
Σθεθηείηε δπν ζξήζθνπο εζσζηξεθείο γνλείο νη νπνίνη κεγαιώλνπλ έλα
εζσζηξεθέο παηδί θαη ην θάλνπλ έληνλα ζξήζθν θαη κε ελνρέο θαη πνιύ
επγεληθό θαη ππνρσξεηηθό. Πώο ζα επηβηώζεη απηό ην παηδί κέζα ζ‟ απηή
ηε ζεκεξηλή δηαζηξνθηθή θνηλσλία; Αλ παληξεπηεί αύξην κηα γπλαίθα
δηαζηξνθηθή ηόηε απηή ζα ηνλ θάλεη όηη ζέιεη. Με ηη εθόδηα ζα βγεη λα
επηβηώζεη έρνληαο δίπια ηνπ δηαζηξνθηθά άηνκα ζηε δνπιεηά ηνπ;
Σθεθηείηε ην ιάζνο δπν εζσζηξεθώλ γνληώλ νη νπνίνη κεγαιώλνπλ έλα
από ηε θύζε ηνπ εζσζηξεθέο παηδί θαη ην καζαίλνπλ όηη «νπδέπνηε ζα
ζεθώζεηο ρέξη ζην ζρνιείν ζε άιια παηδηά». Καη πάεη ην παηδάθη ζην
ζρνιείν θη έξρνληαη ηα άιια παηδηά ηα εμσζηξεθή θαη ην πιαθώλνπλ ζην
80
μύιν αδίθσο. Καη ην παηδί δελ κπνξεί λα ζεθώζεη ρέξη θαη ηξέρεη
κνλίκσο ζην δάζθαιν ή ζηε δαζθάια, θαη ην θνξντδεύνπλε θαη ζαλ
«θαξθί» ηα ππόινηπα παηδηά ή ζαλ κακκόζξεθην. Καη αλ βξεη θακηά
δαζθάια πνπ ζα ην ππνζηεξίμεη ή δάζθαιν έρεη θαιώο. Αλ δελ βξεη, ην
παηδί είλαη ζε αδηέμνδν. Δλώ αλ ηνπ ‟ιεγε ν γνληόο ηνπ: «παηδί κνπ κε
ζεθώλεηο ρέξη εζύ πξώηνο θαη κελ θάλεηο θαπγάδεο αιιά αλ ν άιινο πάεη
λα ζε βαξέζεη, ζήθσζε θη εζύ ην ρέξη ζνπ ηνπιάρηζηνλ γηα άκπλα».
Γειαδή πξνβιήκαηα δελ δεκηνπξγνύληαη κόλν από ηνπο δηαζηξνθηθνύο
γνλείο αιιά θαη από ηνπο ςσξηθνύο γνλείο. Γηαηί είπακε όηη νη Τάζεηο θαη
νη ηδηνζπγθξαζίεο κόλν αξλεηηθά ραξαθηεξηζηηθά καο δίλνπλ. Δπνκέλσο,
δπν εζσζηξεθείο γνλείο κπνξεί λα δεκηνπξγήζνπλ πξόβιεκα ζηελ
αλαηξνθή ηνπ παηδηνύ ηνπο θάλνληαο ην πνιύ εζσζηξεθέο θαη
απξνζάξκνζην. Καη εύθνιν ζύκα ησλ δηαζηξνθηθώλ αηόκσλ.
4.7 Πιάλεο εμσζηξεθώλ θαη δηαζηξνθηθώλ γνληώλ
Γπν εμσζηξεθείο γνλείο κπνξεί λα ηείλνπλ λα θάλνπλ έλα παηδί πνπ λα
κελ έρεη έιεγρν, λα κελ έρεη κέηξν. Καη ην θάλνπλ λα είλαη ησλ
θαηαρξήζεσλ θαη ηεο έιιεηςεο κέηξνπ θαη ηεο έιιεηςεο κηαο ζρεηηθήο
πεηζαξρίαο πνπ ρξεηάδεηαη ζηε δσή. Τν δηδάζθνπλ κε ην άζσην
παξάδεηγκα δσήο ηνπο ή ηελ αδηαθνξία ηνπο.
Γπν δηαζηξνθηθνί γνλείο καζαίλνπλ ην παηδί ηνπο λα είλαη θπξηαξρηθό ή
ην θαηαπηέδνπλ πάξα πνιύ κέρξη πνπ λα πάξεη απηό ηα ηλία θαη λα ηνπο
πιαθώζεη ζην μύιν. Καη γη‟ απηό βιέπνπκε ην θαηλόκελν: Λάρεζηο κάλα
θαηαπηέδεη ηελ θόξε ηε Λάρεζηο. ΋ηαλ ε κάλα γεξάζεη θαη ε θόξε γίλεη
πην κεγάιε, ηόηε ε θόξε κε ηε ζεηξά ηεο θαηαπηέδεη ηε Λάρεζηο κάλα θαη
βγάδεη ηα απσζεκέλα ηεο θαη ηελ πιαθώλεη θαη ζην μύιν ζπρλά.
Άιιεο θνξέο έρνπκε δπν, αο πνύκε Πιάηηλεο γνλείο. Οη νπνίνη
κεγαιώλνπλ ηελ θόξε ηνπο λα είλαη Πιάηηλα. Γειαδή ηεο θνπζθώλνπλ
ηα κπαιά ηεο, παίξλνπλ ηα κπαιά ηεο αέξα θαη λνκίδεη όηη είλαη ε πξώηε
81
θαη ε θαιύηεξε θαη κεηά βγαίλεη ζε κηα θνηλσλία θαη είλαη
απξνζάξκνζηε. Γελ κπνξεί λα δερηεί άληξα πάλσ απ‟ ην θεθάιη ηεο, δελ
κπνξεί λα δερηεί πξντζηάκελν πάλσ απ‟ ην θεθάιη ηεο, ζεσξεί όηη είλαη ε
πξώηε θαη ε θαιύηεξε θαη δελ κπνξεί λα πξνζαξκνζηεί θαη δπζηπρεί.
4.8 Οη «ρξπζέο αιπζίδεο»!
Σηε γνληθή ζρέζε κεγαιύηεξε επζύλε έρεη απηόο πνπ ηεξαξρηθά ιόγσ
σξηκόηεηαο θαη ιόγσ ειηθίαο θαη ιόγσ ηθαλνηήησλ είλαη από πάλσ.
Γειαδή νη γνλείο, κέρξη ηνπιάρηζηνλ ηελ ελειηθίσζε ηνπ παηδηνύ; Γη‟
απηό κηιάσ πεξηζζόηεξν γηα ηνπο γνλείο πνπ ηαιαηπσξνύλ ηα παηδηά.
Βέβαηα θαη ηα παηδηά κε ηε ζεηξά ηνπο όηαλ ηα θαθνκαζαίλεηο, από έλα
ζεκείν θη έπεηηα έρνπλ θη απηά ηελ επζύλε ηνπο απέλαληη ζην
Σπκπαληηθό Νόκν θαη ζηε Φύζε θαη ζην Θεό γηα απηά πνπ θάλνπλ. Καη
ην πιεξώλνπλ βέβαηα απηό. Γηαηί όηαλ δεζκεύεηο ηελ αλεμαξηεζία ζνπ
έλαληη παξνρώλ, δεκηνπξγνύληαη πξνβιήκαηα. Δίλαη νη «ρξπζέο
αιπζίδεο». Γειαδή δίλεηο ην δηθαίσκα ζηνλ άιινλ λα έρεη ιόγν ζε ζέλα
επεηδή ηνλ έρεηο λα ζε θξνληίδεη πιηθά θαη νηθνλνκηθά. Έηζη βιέπνπκε
ζην ηαηξείν πάξα πνιιέο θνξέο παηδηά πνπ είηε πξάγκαηη θαηαπηέδνληαη
απ‟ ηνπο γνλείο, είηε κε ηε ζεηξά ηνπο θαηαπηέδνπλ ηνπο γνλείο ηνπο.
Καη πνιιέο θνξέο βιέπνπκε αλώξηκα παηδηά. Γίλνληαη 25, 30, 35 ρξνλώλ
θη είλαη ηειείσο αλώξηκα. Γηαηί έρνπλ κεγαιώζεη ζε ζπλζήθεο
ζεξκνθεπίνπ θαη απηό ην πξάγκα δελ κπνξεί λα ζπλερίδεηαη επ‟ άπεηξνλ.
Ή βιέπνπκε παηδηά ζεμνπαιηθώο επλνπρηζκέλα. Από θπξηαξρηθέο κάλεο
ζπλήζσο. Ή παηέξεο.
4.9 Σν αίκα λεξό δελ γίλεηαη... αιιά κπνξεί λα γίλεη ρνιή!
Καη όπσο ιέλε θαη νη αζηπλνκηθέο αξρέο κε βάζε ζηαηηζηηθέο βέβαηα, δελ
είλαη ηπραίν, όηη όηαλ γίλεη έλα έγθιεκα ζ‟ έλα δεπγάξη, ν πξώηνο
ύπνπηνο εηλ‟ ν ζύδπγνο ή ε ζύδπγνο. Καη πξάγκαηη έηζη γίλεηαη. Ή ζηελ
νηθνγέλεηα όηαλ γίλεη έλα έγθιεκα ή έλαο θόλνο, νη αζηπλνκηθνί πάληα
82
εμεηάδνπλ ην άκεζν νηθνγελεηαθό πεξηβάιινλ. Γηαηί; Γηαηί όηαλ έρεηο κηα
έληνλα θαηαπηεζηηθή θαη κε ειεύζεξε ζρέζε, είηε είλαη ζπληξνθηθή είηε
είλαη γνληθή πξνο παηδηά ή παηδηώλ πξνο γνλείο, εθεί ζα μεζπάζεη θαη όιε
απηή ε θαηαπίεζε θαη ην κίζνο. Δθεί όιε απηή ε «αγάπε» ζα γίλεη κίζνο.
Καη απηό ην βιέπνπκε πάξα πνιιέο θνξέο. Τν βιέπνπκε ζηα
«θιεξνλνκηθά». Αδέιθηα ζθνηώλνληαη κεηαμύ ηνπο. Ο γνληόο
απνθιεξώλεη από πιεπξάο πεξηνπζίαο ην παηδί θαη ην παηδί κε ηε ζεηξά
ηνπ δελ αθήλεη ηα εγγόληα λα βιέπνπλ ηνλ παππνύ θαη ηε γηαγηά.
Σθνησκνί γίλνληαη. Πιαθώκαηα γίλνληαη. Ξπινθνπήκαηα. Καη
αξξσζηαίλεη πνιύο θόζκνο από ηέηνηνπ είδνπο θαηαζηάζεηο.
Με ην γείηνλα ή κε ην θίιν, ηη πξνβιήκαηα λα ‟ρεηο; Έρεηο ηε θηιηθή ζνπ
ζρέζε ή ηε γεηηνληθή ζρέζε, άκα δελ ηα παο θαιά ρσξίδεηο θηόιαο, παύεηο
λα είζαη θίινο κε ηνλ άιιν θαη ηειείσζε. Απηό όκσο ην πξάγκα δελ
κπνξνύκε λα ην δερηνύκε ζηελ νηθνγέλεηα. «Τν αίκα λεξό δελ γίλεηαη!»
(γέιηα) Μσξέ κπνξεί λα κελ γίλεηαη λεξό, γίλεηαη όκσο πνιιέο θνξέο
θαξκάθη, γίλεηαη ρνιή. «Μα λα κνπ θάλεη ην παηδί κνπ ηέηνην πξάγκα;»
Ή: «Μα λα κνπ θάλεη ν γνληόο κνπ ηέηνην πξάγκα;» Αλ κνπ ην ‟θαλε ν
γείηνλαο ζα ην δερόκνπλα. Δπεηδή κνπ ην θάλεη ν γνληόο «κνπ», απηό ην
«γηαηί», απηό ην «γακώην» ηεο ηζηνξίαο, ηξώεη ηα ζσζηθά ησλ αλζξώπσλ.
Γπζηπρώο δελ κπνξνύκε λα ζπλεηδεηνπνηήζνπκε απηό πνπ ζα πσ απηή
ηε ζηηγκή. Μέζα ζ‟ απηή ηελ θνηλσλία δελ ππάξρνπλ βηαζηέο; Υπάξρνπλ.
Γελ ππάξρνπλ δηαζηξνθηθά άηνκα; Γελ ππάξρνπλ παηδεξαζηέο; Γελ
ππάξρνπλ δνινθόλνη; Γελ ππάξρνπλ εγθιεκαηίεο; Γελ ππάξρνπλ
απάλζξσπνη; ΋ινη απηνί δελ είλαη γνλείο θάπνησλ παηδηώλ;
Άξα πσο έξρεζαη εζύ ζαλ παηδί θαη ιεο: «κα γηαηί λα κνπ ην θάλεη απηό ν
παηέξαο κνπ ή ε κάλα κνπ;» Μα ν παηέξαο κνπ ή ε κάλα κνπ κπνξεί λα
είλαη έλαο από ηνπο εγθιεκαηίεο πνπ ππάξρνπλ ζ‟ απηό ηνλ θόζκν. Γηαηί
δειαδή επεηδή είλαη κάλα κνπ ή παηέξαο κνπ δελ κπνξεί λα είλαη κέζα
ζηνπο ζθάξηνπο;
83
Γειαδή απηνί νη εγθιεκαηίεο πνηώλ είλαη γνλείο; Ή ιέεη ν γνληόο: «γηαηί
ην παηδί κνπ λα βγεη έηζη;» Μα, θάπνηνπ ην παηδί δελ ζα βγεη έηζη;
Γειαδή όια απηά ηα παηδηά πνπ γίλνληαη εγθιεκαηίεο ή πνπ γίλνληαη
δηαζηξνθηθνί, αλώκαινη θαη ινηπά, θάπνηνπ παηδί δελ είλαη; Ή «γηαηί λα
πάζεη θαξθίλν ν παηέξαο κνπ ή ε κάλα κνπ», ή «γηαηί λα πάζεη θαξθίλν
ην παηδί κνπ;» Μα δελ ππάξρεη έλα πνζνζηό θαξθηλνπαζώλ ζ‟ απηό ηνλ
θόζκν; Γελ ππάξρεη δειαδή πεξίπησζε λα είλαη ην παηδί κνπ ή ν γνληόο
κνπ;
Καη ιέκε θαη ην εμήο ηξειό: «Θεέ κνπ ζε παξαθαιώ, θάλε λα είλαη ηα
παηδηά κνπ θαη ηα εγγόληα κνπ θαιά από πγεία θαη λα βγνπλ ζσζηνί
άλζξσπνη ζηελ θνηλσλία γηα λα είκαη εγώ επηπρηζκέλνο.» Μα είζαη
ηξειόο; Υπάξρεη πεξίπησζε όινη απηνί γύξσ καο λα είλαη πγηείο θαη λα
είλαη ζσζηνί άλζξσπνη; Δ, δειαδή ηόηε ζα ‟πξεπε λα ‟καζηαλ κηα
αγγειηθή θνηλσλία.
Γειαδή αλ εγώ πξνζεύρνκαη ζην Θεό λα είλαη θαιά όιν κνπ ην ζόη θαη ν
άιινο πξνζεύρεηαη λα ‟λαη θαιά όιν ηνπ ην ζόη θαη όια ηα ζόγηα είλαη
θαιά, δειαδή όιε ε θνηλσλία ζα είλαη πγηήο ρσξίο θαξθίλνπο, ρσξίο
αξξώζηηεο, λα πεζαίλνπλ όινη ζηα δηαθόζηα ηνπο ρξόληα θαη λα είλαη
θαινί γνλείο θαη θαιά παηδηά ζηελ θνηλσλία. Δ, ηόηε δνύκε ζηνλ
Παξάδεηζν ξε παηδηά, ζηνλ Πλεπκαηηθό Κόζκν.
Δίκαζηε ζηε Γε όκσο, θαη ε Γε είλαη ν ηόπνο ηεο θαθίαο θαη ηεο
αληζνξξνπίαο. Άξα όινη νη θαξθηλνπαζείο είλαη γνλείο ή παηδηά θάπνησλ.
΋ινη νη αλώκαινη είλαη γνλείο ή παηδηά θάπνησλ. ΋ινη νη εγθιεκαηίεο,
όινη νη serial killers, όινη νη ηξεινί, νη παιαβνί, νη ζρηδνθξελείο είλαη
παηδηά ή γνλείο θάπνησλ. Άξα εγώ ζαλ γνληόο ή ζαλ παηδί πξέπεη λα
δερηώ απηό ην ελδερόκελν επεηδή είκαη κηα άιιε Αηνκηθή Χπρή,
μερσξηζηή από ηνπο γνλείο κνπ ή ηα παηδηά κνπ. Κη έρνπλ θη απηνί ηα
καζήκαηά ηνπο όπσο θη εγώ λα πάξσ.
84
Οπδείο εμαηξείηαη. «Γηα πνηόλ ρηππάεη ε θακπάλα;» Γηα όινπο καο ρηππά
ε θακπάλα! ΋ινη έρνπκε ηελ πηζαλόηεηα λα είκαζηε απηό ή εθείλν ή ην
έλα ή ην άιιν. Καη ζα πξέπεη λα δερηνύκε απηή ηελ πηζαλόηεηα ζην παηδί
καο ή ζηνλ παηέξα καο ή ζηε κάλα καο ή ζηα αδέξθηα καο.
4.10 Οη νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο είλαη θαξκηθέο ζρέζεηο!
Γπζηπρώο δνύκε ζε κηα ειιεληθή θνηλσλία ππαλάπηπθηε. Γελ ην ιέσ
ππνηηκεηηθά, είλαη έλα δεδνκέλν. Καη απηή ε «Αγία Διιεληθή
Οηθνγέλεηα», θξύβεη πάξα πνιιά δξάκαηα. Θπκάζηε πνπ είρακε πεη γηα
ην ζπλδπαζκό γπλαίθα Λάρεζηο κε άληξα Μεληνξίλνπκ ή γπλαίθα
Λάρεζηο θαη άληξαο Φώζθνξνο ή Λατθνπόληηνπκ ή Σνύιθνπξ. Ή
ζπκάζηε πνπ είπακε όηη ππάξρεη ε ζρέζε ηνπ Μεληνξίλνπκ άληξα, ηνπ
θπξηαξρηθνύ κε ηελ ςσξηθή γπλαίθα πνπ ηελ θαηαπηέδεη θαη ηελ
ηαιαηπσξεί. Ή ζπκάζηε πνπ είπακε γηα γπλαίθα Βαιεξηάλα, άληξαο
Λατθνπόληηνπκ. ΋πνπ ππάξρεη ζρέζε θαηαπίεζεο πάιη.
Καη ην ίδην ηζρύεη κε γνλείο θαη παηδηά. Γηαηί ηα πεξηζζόηεξα
πξνβιήκαηα ηα έρνπκε κε ηνπο ζπληξόθνπο θαη κε ηνπο γνλείο θαη ηα
παηδηά καο; Γελ είλαη θαζόινπ ηπραίν απηό. Γελ είλαη κόλν από ην ηη
αλαπηύρζεθε ζ‟ απηή ηε δσή. Δίλαη θαη από ην ηη πάξε-δώζε θαη
ππόινηπα θαη ρξσζηνύκελα έρνπκε από πξνεγνύκελεο δσέο κε απηέο ηηο
άιιεο Αηνκηθέο Χπρέο. Γη‟ απηό ηηο επηιέγνπκε απηέο ηηο ςπρέο ζαλ
γνλείο ή ζπγγελείο. Γη απηό επηιέγνπλ ηα παηδηά λα γελλεζνύκε κέζα ζ‟
απηή ηε ζπγθεθξηκέλε νηθνγέλεηα. Γηαηί έρνπκε πάξε δώζε λα
μνθιήζνπκε.
Δίλαη θαξκηθέο ζρέζεηο, είλαη ζρέζεηο πεπξσκέλνπ νη ζρέζεηο αίκαηνο!
Γελ είλαη θαζόινπ ηπραίν απηό. Καη πνιύ πεξηζζόηεξν από ηε
ζπληξνθηθή ζρέζε. Γηαηί; Γηαηί ε γνληθή ζρέζε μεθηλάεη από ηε γέλλεζε.
Μέρξη θαη ην ζάλαην ζρεδόλ. Ή ηνπιάρηζηνλ από ηε γέλλεζε κέρξη ηελ
ελειηθίσζε. Δλώ ε ζπληξνθηθή ζρέζε μεθηλάεη θάπνηα ζηηγκή ηεο δσήο
θαη δηαδξάκεη γηα θάπνην δηάζηεκα.
85
4.11 Οη νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο είλαη επθαηξία λα λνηώζνπκε ςήγκαηα
Αγάπεο
Θα κνπ πεηο, είλαη έηζη κνλόπιεπξα ηα πξάγκαηα; Γειαδή ε ζπληξνθηθή
ζρέζε θαη ε νηθνγελεηαθή ζρέζε είλαη έλα βάζαλν θαη ηίπνηα άιιν; ΋ρη,
βέβαηα! Τίπνηα δελ είλαη κνλόπιεπξν, κε κία όςε, ζ‟ απηό ηνλ Κόζκν
ηεο Γπαδηθόηεηαο πνπ δνύκε εδώ πάλσ ζηε Γε. Δδώ, ζηε Γε, ην λόκηζκα
έρεη πάληα δύν όςεηο ή γηα λα είκαζηε πην ζσζηνί, έρεη κηα ηεξάζηηα
πνηθηινκνξθία όςεσλ.
Καη κάιηζηα, σο έλα ζεκείν, απηό πνπ ιέλε νη ζξεζθείεο όηη είλαη κηα
επινγεκέλε θαηάζηαζε ε νηθνγέλεηα θαη ε ζπληξνθηθή ζρέζε, δελ είλαη
ιάζνο. Αιιά είλαη ε κία όςε ηνπ λνκίζκαηνο. Τν ίδην πξάγκα κπνξεί λα
είλαη επινγία ή θαηάξα. Δίλαη απηό πνπ ιέεη θη ν ιαόο: «Ο γάκνο είλαη
επινγία ή θαηάξα». Αλ είλαη θαιόο γάκνο, είλαη επινγία. Αλ είλαη θαθόο
γάκνο είλαη θαηάξα. Αλ έρεηο έλα θαιό παηδί είλαη επινγία, αλ έρεηο έλα
θαθό παηδί είλαη θαηάξα. Τν αληίζηνηρν αλ έρεηο έλαλ θαιό γνληό ή έλαλ
θαθό είλαη επινγία ή θαηάξα.
Καηά ηε γλώκε κνπ ε ζπληξνθηθή ζρέζε, ε γνληθή ζρέζε, ε ζρέζε
παηδηνύ κε γνλείο θαη νη ζρέζεηο αδειθώλ θαη ζπγγελώλ είλαη κηα
επθαηξία λα βηώζνπκε ςήγκαηα αγάπεο. Υπάξρεη ε Αγάπε πνπ είλαη ν
ίδηνο ν Θεόο ζηελ απόιπηε κνξθή θη από ‟θεη πάλσ δηαρέεηαη απηή ε
Αγάπε θαη παίξλεη δηάθνξεο κνξθέο: Θξεζθεπηηθή Αγάπε, δειαδή
αγάπε ηνπ αηόκνπ πξνο ην Θεό, Γνληθή Αγάπε ηνπ γνληνύ πξνο ην παηδί,
Παηδηθή Αγάπε ηνπ παηδηνύ πξνο ην γνληό, Αδειθηθή Αγάπε κεηαμύ
αδειθώλ, Σπληξνθηθή Αγάπε ησλ ζπληξόθσλ κεηαμύ ηνπο, Φηιηθή
Αγάπε ησλ θίισλ κεηαμύ ηνπο θαη Αλζξώπηλε Αγάπε κεηαμύ ησλ
αλζξώπσλ.
Μαο δίλεηαη δειαδή ε επθαηξία λα βηώζνπκε θάηη αλώηεξν κέζα απ‟
απηή ηε ζρέζε ή θάηη θαηώηεξν. Γη‟ απηό ιέεη ν θόζκνο: «ε αγάπε πνπ
έγηλε κίζνο». Ήηαλ ε ιεηηνπξγηθή ζρέζε πνπ ράιαζε θαη έγηλε θαηώηεξε.
Ήηαλ θσο, αιιά κπήθε ν εγσηζκόο ζηε κέζε θαη ην θσο έγηλε ζθηά, έγηλε
ζθνηάδη.
86
Δπνκέλσο ε ζπληξνθηθή ζρέζε θαη ε γνληθή-παηδηθή ζρέζε είλαη
εξγαιεία, είλαη κέζα, είλαη ζεζκνί κέζα από ηνπο νπνίνπο κπνξεί ν
άλζξσπνο είηε λα εμειηρζεί, είηε λα ηαιαηπσξεζεί. Καη ε ηαιαηπσξία
εμέιημε είλαη βέβαηα αιιά από άιιν δξόκν. Δίλαη ε θαηάζηαζε πνπ
πξέπεη λα πεξάζεηο γηα λα έρεηο εκπεηξία, γηαηί ην μεξό ζνπ ην θεθάιη δελ
καζαίλεη αιιηώο. Γηα λα κπνξέζεηο λα βηώζεηο θάπνηα ζηηγκή θάηη πην
νπζηαζηηθό θαη λα εμειηρζείο.
4.12 Απνπξνζθόιιεζε θαη αληδηνηειήο Αγάπε
Δπνκέλσο δελ θαηαθέξνκαη θαηά ηνπ ζεζκνύ ηεο ζπληξνθηθήο ζρέζεο
θαη ηεο νηθνγέλεηαο αιιά θαηά ησλ απζαίξεησλ αλζξώπηλσλ
παξεκβάζεσλ ππό ηε κνξθή ησλ λόκσλ θαη ησλ θαηαπηεζηηθώλ
θαλνληζκώλ. Οη αλζξώπηλεο ζρέζεηο αλ αθεζνύλ ειεύζεξνη νη άλζξσπνη,
κπνξνύλ λα γίλνπλ θαιύηεξεο, ιόγσ ηνπ θαινύ θαη αγαζνύ πνπ ππάξρεη
κέζα ζηνλ άλζξσπν. Καηαθέξνκαη θαηά ηεο άγλνηαο πνπ ππάξρεη γύξσ
από ηελ νπζηαζηηθή θύζε ηεο ζπληξνθηθήο ζρέζεο θαη ηεο γνληθήο
ζρέζεο.
Ζ γνληθή ζρέζε είλαη θαζνξηζκέλε θαξκηθά θαη πξέπεη λα ην
ζπλεηδεηνπνηήζνπκε απηό θαη λα ην απνδερηνύκε, γηα λα κπνξέζνπκε λα
απνπξνζθνιιεζνύκε. Απνπξνζθνιιώκαη δελ ζεκαίλεη όηη παύσ λα
αγαπάσ. ΋ηαλ έλαο γνληόο δώζεη ηα θόληα ζην παηδί ηνπ λα πεηάμεη θαη
λα θύγεη, ζεκαίλεη όηη δελ έρεη πξνζθόιιεζε αιιά απηό δελ ζεκαίλεη όηη
παύεη λα αγαπάεη ην παηδί ηνπ, επεηδή ην άθεζε λα πεηάμεη.
Ούηε ηζρύεη γηα ηε ζπληξνθηθή ζρέζε ην: «Γελ κε δειεύεηο; Γελ κ‟
αγαπάο!». Γειαδή :«Γελ έρεηο πξνζθόιιεζε ζε κέλα, άξα δε κ‟ αγαπάο».
Δίλαη δηαζηξνθηθέο αλζξώπηλεο εξκελείεο απηέο. Ίζα-ίζα, πνπ όζν πην
ειεύζεξε θαη βάζεη ησλ θπζηθώλ πξνδηαγξαθώλ είλαη κηα ζπληξνθηθή ή
γνληθή ζρέζε ηόζν πην πνηνηηθή είλαη θαη ηόζν πην πνιιή αγάπε βγάδεη
θαη νπζία θαη ηόζν πην πνιιή επηπρία δίλεη. Καη ην αληίζηνηρν, όζν πην
87
θαηαλαγθαζηηθή θαη αθύζηθε γίλεηαη ηόζν πην πνιιή δπζηπρία θαη
αξξώζηηα θαη κίζνο βγάδεη.
4.13 ΢πκπαληηθνί Νόκνη θαη Οηθνγελεηαθέο ΢ρέζεηο
Αο δνύκε ηώξα πσο νη Σπκπαληηθνί Νόκνη εθαξκόδνληαη ζηε γνληθή
ζρέζε. Αλαθεξζήθακε ήδε ζην Νόκν ηεο Αηηίαο θαη ηνπ Απνηειέζκαηνο,
ν νπνίνο καο νδεγεί ζηηο δηαδνρηθέο δσέο ιόγσ ησλ δξάζεσλ καο. Δίπακε
ήδε όηη απηέο νη δξάζεηο ησλ πξνεγνύκελσλ δσώλ έρνπλ ζαλ
απνηέιεζκα λα γελληόκαζηε κε έλα θαξκηθό πεπξσκέλν. Καη άξα ηα
παηδηά επηιέγνπλ ηνπο γνλείο. Καη νη γνλείο ηα παηδηά σο έλα ζεκείν, πάιη
κε ηελ έλλνηα ησλ ζρέζεσλ ησλ θαξκηθώλ.
Άξα αλ δε ιάβνπκε ππόςε όηη απηή είλαη κηα ζρέζε πνπ θαζνξίδεηαη από
ην Νόκν ηεο Αηηίαο θαη ηνπ Απνηειέζκαηνο ζα ζεσξνύκε όηη είλαη δηθά
καο ηα παηδηά, όηη εκείο ηα θάλακε, ηδηνθηεζία καο δειαδή θαη ζα
ηείλνπκε πξνο θπξηαξρηθέο θαηαζηάζεηο ή πξνζθόιιεζε.
Έρνπκε επίζεο ην Νόκν ηεο Δλόηεηαο θαη ηνπ ΋ινπ πνπ καο ιέεη όηη
απηή ε νηθνγέλεηα ή απηή ε ζπληξνθηθή ζρέζε δελ είλαη μεθνκκέλε από
ην αλζξώπηλν είδνο θαη ην Σύκπαλ. Καη άξα δελ πξέπεη λα θιεηλόκαζηε
ζ‟ απηή ηε ζρέζε θαη λα κε βιέπνπκε ηηο ζπζρεηίζεηο πνπ έρνπκε κε όια
ηα ππόινηπα. Τν παηδί κνπ είλαη παηδί κνπ σο έλα ζεκείν αιιά είλαη θαη
κηα Αηνκηθή Χπρή πνπ έρεη ηελ πνξεία ηεο θαη ην ξόιν ηεο ζην Σύκπαλ.
Δίλαη επίζεο έλα κέινο απηήο ηεο θνηλσλίαο ηεο αλζξώπηλεο. ΋ηαλ ην
δνύκε έηζη πην νιηζηηθά παύνπκε λα είκαζηε ηόζν εγσηζηέο θαη ηόζν
θηεηηθνί.
Αο δνύκε επίζεο ην Νόκν ηεο Ηεξαξρίαο θαη ηε ζρέζε ηνπ κε ηε
ζπληξνθηθή θαη γνληθή ζρέζε. Οθείινπκε λα δερζνύκε όηη θαη ζηελ
νηθνγέλεηα όπσο θαη ζηε ζπληξνθηθή ζρέζε ππάξρεη κηα ηεξαξρία. Γελ
είλαη όκσο εμ‟ νξηζκνύ ε ηεξαξρία όηη ν παηέξαο είλαη ε θεθαιή, κεηά
έξρεηαη ε κάλα θαη κεηά έξρνληαη ηα παηδηά, πξώηα ηα κεγάια θαη κεηά
Dr. Athos Stavrou Othonos
I practice Homeopathic Medicine as a private doctor in Athens the last 28
years, being a member of the Athens Medical Association and a member of the
Greek Association of Homeopathic Medicine.
I've always enjoyed reading and writing books! Up to now I have written 21
books on Holistic Philosophy, 16 Homeopathic Medical books and 8 Litterature
books. In my Homeopathic Medical Books one can find a complete course on
Homeopathic Medicine and the description of the Method of Miasmatic
Idiosyncratic Diagnosis developed by me the last 15 years.
My books either philosophical, novels or medical are the outcome of this
theoretical search and also the outcome of many years of medical and personal
experience. Their common ground is Holistic Thinking and Holistic Philosophy.
My choice to offer all my books for free in my web site homeomed.gr and in
other sites for free e-books is in accordance with my holistic beliefs.
88
ηα πην κηθξά. Γελ πάεη πάληα έηζη. Έλα παηδί κπνξεί λα είλαη πην ώξηκν
απ‟ ηνπο γνλείο ζε κηα νηθνγέλεηα. Άξα ην πάλσ ρέξη ζα ην έρεη
νπζηαζηηθά θαη από ηε θύζε δνζκέλν απηόο πνπ είλαη πην πάλσ ζηα
ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα ή ζην ζύλνιν.
Δπνκέλσο θαη νη γνλείο νθείινπλ λα αλαιάβνπλ ηηο επζύλεο ηνπο θαη
κεηαμύ ηνπο θαη κε ηα παηδηά αιιά θαη ηα παηδηά νθείινπλ λα απνδερζνύλ
ηελ εμνπζία, ηελ θαιώο ελλννύκελε εμνπζία ησλ γνληώλ. Καη λα
ζπλεηζθέξνπλ ζην ζπίηη θαη λα αθνύλε ηνπο γνλείο, όηαλ ηνπιάρηζηνλ νη
γνλείο είλαη ινγηθνί θαη έρνπλ ζεηηθή πξόζεζε.
Κη έρεη θάζε δηθαίσκα ην παηδί λα επαλαζηαηήζεη όηαλ θάλεη θαηάρξεζε
εμνπζίαο ν γνληόο. Τνπ δίλεη ε Φύζε, ν Θεόο ν ίδηνο, ην δηθαίσκα απηό.
Καη αληίζηνηρα, ζην ζσζηό γνληό δίλεη ην δηθαίσκα ε Φύζε, ν Θεόο, λα
βάιεη έλα κέηξν ζηα παηδηά ηνπ όηαλ ρξεηάδεηαη. Γηαηί ην παηδί πνιιέο
θνξέο δελ έρεη κέηξν θαη πξέπεη λα ηνπ ην ζέζεηο. Να ηνπ ζέζεηο ηα όξηα.