Με δείγματα ευκολίας δεν γίνεται έρευνα: Η επιλογή των υποκειμένων ης έρευνας ρ ς της Βιβή Βασάλα ΣΕΠ στο ΕΑΠ 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Ερωτήματα • Πώς προσδιορίζονται τα όρια του ρ η πληθυσμού; η μ ; ερευνητικού • Ποιος είναι ο τρόπος-μέθοδος επιλογής των περιπτώσεων που θα περιληφθούν στο δείγμα; • Πώς καθορίζεται το μέγεθος- ο αριθμός των περιπτώσεων του δείγματος; 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Πώς ορίζεται ο πληθυσμός της έρευνας • • • • • • Περιπτώσεις ερευνητικών πληθυσμών... πληθυσμών Πληθυσμός σημαίνει μόνο πρόσωπα; Ο πληθυσμός ορίζεται με ιδιότητες-χαρακτηριστικά. Ο ορισμός του πληθυσμού στην έρευνα είναι ποιοτικός και όχι αριθμητικός. Όλα μαζί τα αναφερόμενα χαρακτηριστικά οριοθετούν τον πληθυσμό της έρευνας και ορίζουν το «πληθυσμιακό πεδίο» μέσα στο οποίο θα κινηθεί η διερεύνησή μας. Φοιτητές ΕΑΠ-μεταπτυχιακοί-σπουδές στην ΕκπαίδευσηΕΚΠ65 Ο προσδιορισμός του πληθυσμού τον οποίο αφορά η έρευνα, επηρεάζει τις αποφάσεις που πρέπει να πάρουν οι ερευνητές όσον αφορά τη δειγματοληψία αλλά και τους πόρους ( (προσβάσιμος βά πληθυσμός). λ θ ό ) 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Τρόπος ρ ς επιλογής γής των υποκειμένων μ Τι προβλέπει η θεωρία • ∆ειγματοληψία: η διαδικασία από την οποία επιλέγουμε ένα δείγμα από τον πληθυσμό. • Αντιπροσωπευτικό δείγμα: Το δείγμα να είναι μια μικρογραφία του πληθυσμού. • Ένα δείγμα είναι αντιπροσωπευτικό ενός ερευνητικού πληθυσμού, όταν τα σχετικά με το θέμα της έρευνας κρίσιμα χαρακτηριστικάιδιότητες είναι ίδια και στο δείγμα και στον πληθυσμό. • Εξωτερική εγκυρότητα της έρευνας: η απαίτηση να γενικεύονται οι εμπειρικές μας διαπιστώσεις μόνον στον πληθυσμό που έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με το δείγμα. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Μέγεθος του δείγματος και τρόπος δειγματοληψίας • Το μέγεθος του δείγματος (δηλ. ο αριθμός των περιπτώσεων που θα αποτελέσουν το δείγμα) • Ο τρόπος, ό δ λ δή η μέθοδος δηλαδή έθ δ επιλογής λ ή του ορισμένου αριθμού περιπτώσεων που θα συναποτελέσουν το δείγμα • Αν το δείγμα δεν λαμβάνεται με σωστό τρόπο, όσο μεγάλο κι αν γίνεται δυστυχώς η αντιπροσωπευτικότητά του δεν βελτιώνεται. Γι΄αυτό ο τρόπος δειγματοληψίας έχει μεγαλύτερη σημασία από το μέγεθος μέγεθος. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Τα πρακτικά προβλήματα του ερευνητή σε σχέση με τη δειγματοληψία Ο ερευνητής θα πρέπει να συνδυάσει συγχρόνως: • Να έχει έναν πληθυσμό όσο το δυνατόν ευρύτερο, για να έχουν τα ευρήματά του μεγαλύτερη γενικευτική ισχύ • Να έχει δείγμα όσο το δυνατόν μικρότερο σε μέγεθος, για να είναι η εκτέλεση της έρευνας οικονομικότερη-εφικτή. • Το Τ δ δείγμα ί να είναι ί ό όσο το δ δυνατόν ό ομοιότερο ό με τον πληθυσμό ώστε να εξασφαλίζεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερος μ γ ρ ςβ βαθμός μ ςβ βεβαιότητας β η ς στις ςγ γενικεύσεις ς του. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Τυχαία δειγματοληψία • Ο ακρογωνιαίος λίθος της ορθόδοξης πορείας της δειγματοληψίας είναι η λεγόμενη τυχαία δειγματοληψία, τα τυχαία δείγματα. • «Τυχαία δειγματοληψία» και «τυχαίο δείγμα» δεν σημαίνει κάτι που συμβαίνει στην τύχη τύχη. • Πρόκειται για μια συστηματική διαδικασία που εφαρμόζεται σκόπιμα από τον ερευνητή. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Μορφές-παραλλαγές Μ έ λλ έ της τυχαίας ί δειγματοληψίας 1. Η ‘απλή’ τυχαία δειγματοληψία • • • • Επιλέγουμε τυχαία τον προκαθορισμένο αριθμό περιπτώσεων που θα αποτελέσουν το δείγμα απευθείας από τον ενιαίο κατάλογο των μελών του πληθυσμού. Η ‘απλή’ ή τυχαία χ δειγματοληψία γμ ηψ είναι η κλασική, ή, η πιο ευθεία,, περίπτωση ρ η τυχαίων δειγμάτων. Η διαδικασία επιλογής ενός τυχαίου δείγματος είναι η εξής: 1) καταρτίζεται κατάλογος με όλα τα μέλη του πληθυσμού 2) Από Α ό τον κατάλογο άλ λ λαμβάνουμε βά με τυχαίο ί τρόπο ό (δί (δίνοντας δ δηλ. λ σε όλ όλα τα μέλη την ίδια πιθανότητα να επιλεγούν) όσες περιπτώσεις έχουμε αποφασίσει να περιλάβουμε στο δείγμα μας. Χρειάζεται ένας πλήρης κατάλογος του πληθυσμού και αυτός δεν είναι πάντοτε εύκολα διαθέσιμος. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 2. Συστηματική δειγματοληψία • Εμπεριέχει την επιλογή υποκειμένων από έναν κατάλογο του πληθυσμού με έναν συστηματικό μάλλον τρόπο παρά στην τύχη. • Εάν π.χ. απαιτείται ένα δείγμα 100 υποκειμένων από έναν πληθυσμό 2.000 ανθρώπων, τότε μπορούν να επιλέγονται ανά είκοσι. Η αφετηρία της επιλογής γίνεται τυχαία. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 3. Η ‘κατά κατά στρώματα’ στρώματα τυχαία δειγματοληψία • Πρώτα κατηγοριοποιούμε τα μέλη του πληθυσμού, με βάση ένα (ή/και περισσότερα) χαρακτηριστικά, σε επιμέρους αμοιβαίως αποκλειόμενες ομάδες και στη συνέχεια λαμβάνουμε τυχαία, από κάθε τέτοια επιμέρους ομάδα του πληθυσμού χωριστά, τον αναλογούντα αριθμό περιπτώσεων του δείγματος. • Εκτός Ε ό από ό την αναλογική λ ή εκπροσώπηση ώ της κάθε άθ επιμέρους ομάδας, υπάρχει και η εναλλακτική λύση της ισάριθμης εκπροσώπησης εκπροσώπησης. Στη μέθοδο αυτή αυτή, ο συνολικός αριθμός των υποκειμένων του δείγματος κατανέμεται μ στις ς επιμέρους μ ρ ς ομάδες μ ς ισάκις. ς 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 4. Η ‘κατά επίπεδα’ (‘κατά δεσμίδες’) τυχαία δειγματοληψία • • - O πληθυσμός χωρίζεται σε έναν ορισμένο αριθμό ομάδων πρώτου-ευρύτερου επιπέδου Κάθε τέτοια ομάδα χωρίζεται σε έναν ορισμένο αριθμό δεύτερουεπιπέδου. δεύτερου στενότερου επιπέδου ομάδων. Κάθε τέτοια ομάδα χωρίζεται σε έναν ορισμένο αριθμό τρίτου-στενότερου επιπέδου ομάδων κ.ο.κ. Από τις ομάδες του πρώτου επιπέδου επιλέγουμε τυχαία έναν ορισμένο αριθμό ομάδων δεύτερου επιπέδου κ.ο.κ. Τέλος από τις επιλεγείσες ομάδες της τελευταίας τάξης επιλέγουμε τυχαία από κάθε μια τον αναλογούντα αριθμό περιπτώσεων. Θέλουμε να ερευνήσουμε τις προτιμήσεις των μαθητών του Γυμνασίου για τα προγράμματα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, χρησιμοποιώντας ένα δείγμα 500 μ η μαθητών. Σε πρώτο επίπεδο από τις 60 σχολικές περιφέρειες επιλέγουμε τις 12 (20%). Στις 12 αυτές περιφέρειες λειτουργούν 610 σχολεία. Σε δεύτερο επίπεδο από τα 610 σχολεία επιλέγουμε τυχαία τα 91 (15%). Στα 91 αυτά σχολεία λειτουργούν 820 τάξεις Σε τρίτο επίπεδο από τις 820 τάξεις επιλέγουμε τυχαία τις 82 (10%). Στις 82 αυτές τάξεις φοιτούν 2.100 μαθητές Σε τέταρτο επίπεδο από τους 2.100 μαθητές επιλέγουμε τυχαία τους 500, οι οποίοι θα αποτελέσουν το δείγμα μας. μας 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 5. Η ‘κατά κατά συστάδες’ συστάδες τυχαία δειγματοληψία • Η δειγματοληψία δεν φθάνει έως το επίπεδο της ατομικής περίπτωσης, όπως γίνεται σε όλα τα προηγούμενα είδη (απλή, κατά στρώματα, κατά επίπεδα)) αλλά έως ςμ μια ολόκληρη ηρη ομάδα μ ατομικών μ περιπτώσεων (συστάδα) που φυσικά υπάρχει στην πράξη. Η διαδικασία αυτή δεν είναι τυχαία έως το τέλος. ς • Γνωρίζουμε ότι σε κάθε τάξη φοιτούν περίπου 25 μαθητές. Επομένως αν πάρουμε ολόκληρες τάξεις στο δείγμα μας, μας για να έχουμε 500 μαθητές, μαθητές θα χρειαστούμε 20 τάξεις περίπου. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Ποια είναι η «γνήσια» δειγματοληψία; • • • • Η απλή δειγματοληψία είναι η μόνη μέθοδος, η οποία μας εξασφαλίζει αυτό που απαιτεί η δειγματοληπτική θεωρία: κάθε μέλος του πληθυσμού να έχει την ίδια πιθανότητα να περιληφθεί στο δείγμα. δείγμα Η ‘κατά στρώματα’ δειγματοληψία συγκεντρώνει τα περισσότερα μεθοδολογικά πλεονεκτήματα (τα υποκείμενα λαμβάνονται από το σύνολο των μελών του πληθυσμού). πληθυσμού) Η ‘κατά επίπεδα’ τυχαία δειγματοληψία αποκλίνει από την ορθόδοξη πορεία (δεν δίνει σε όλα τα μέλη του πληθυσμού την ίδια πιθανότητα να περιληφθούν λ θ ύ στο δ δείγμα). ί ) Η ‘κατά συστάδες’ τυχαία δειγματοληψία δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις δειγματοληπτικής θεωρίας. Χρησιμοποιείται μόνο όπου πρακτικές έ ανάγκες ά το επιβάλλουν βάλλ ((και με όλ όλες τις επιβαλλόμενες β λλό προφυλάξεις). 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα πραγματικότητα... • Είναι δύσκολο να ληφθούν τυχαία δείγματα (χρηματοδότηση, γραφειοκρατικές διατυπώσεις, μικρή κοινωνική στήριξη). - Τι θα πρέπει λοιπόν να έχει υπόψη του και τι θα πρέπει να κάνει ο ερευνητής, αναφορικά με τον τρόπο επιλογής των υποκειμένων στην πράξη; • Επίμονη προσπάθεια για μεγαλύτερη αμεροληψία λ ί (υπηρεσίες ( ί μητρώων ώ ερευνητικού ύ ενδιαφέροντος, επετηρίδες). Ο ερευνητής θα πρέπει να πείσει ότι έχει εξαντλήσει όλες τις υπάρχουσες πηγές και δυνατότητες. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 • • • Η ανοχή για δειγματοληπτικές παρεκκλίσεις δεν είναι ίδια γ για όλα τα είδη η έρευνας. ρ ς Η απαίτηση για αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος (καθολικό αίτημα) για ορισμένα είδη ερευνών ώ είναι ί μεγαλύτερη. λύ Η ανομογένεια του πληθυσμού ως προς τη μελετώμενη μεταβλητή (όσο πιο ανόμοια είναι τα μέλη του πληθυσμού τόσο μεγαλύτερο πρέπει να είναι το δείγμα για να είναι αντιπροσωπευτικό). 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Τι μπορεί να γίνει στην πράξη • • • • • • «Βολική» δειγματοληψία: «αιχμάλωτα» ακροατήρια ∆ειγματοληψία χιονοστιβάδα: οι ερευνητές εντοπίζουν ένα ∆ειγματοληψία-χιονοστιβάδα: μικρό αριθμό ατόμων που έχουν τα χαρακτηριστικά που ζητούν. Αυτοί εντοπίζουν άλλους, οι οποίοι έχουν τα προσόντα για να συμπεριληφθούν στο δείγμα, κι αυτοί με τη σειρά τους εντοπίζουν ίζ κι άλλους άλλ κ.λπ. λ Ποσοστιαία δειγματοληψία: έχει χαρακτηριστεί ως το ισοδύναμο της δειγματοληψίας κατά στρώματα. ∆ειγματοληψία σκοπιμότητας: οι ερευνητές σταχυολογούν τις περιπτώσεις που πρόκειται να συμπεριληφθούν στο δείγμα με βάση το κατά πόσο τις κρίνουν τυπικές. ∆ειγματοληψία κατά διαστάσεις: περαιτέρω εκλέπτυνση της ποσοστιαίας οσοσ αίας δειγματοληψίας. δε α ολη ίας ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ΜΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ (Επισκοπήσεις μικρής κλίμακας, αποδεικνύονται επαρκή στις περιπτώσεις που οι ερευνητές δεν προτίθενται ρ να γ γενικεύσουν τα ευρήματά ρήμ τους ς πέρα ρ από το εν λόγω δείγμα). 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Η χρήση δειγμάτων «ευκολίας» • Ορισμένοι πληθυσμοί έχουν μονοπωλήσει την έρευνα: έχουν υπερχρησιμοποιηθεί. Τα δείγματα αυτά δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικά του ευρύτερου πληθυσμού. πληθυσμού • ∆είγματα αποτελούμενα από φίλους, γείτονες, συγγενείς. • Η μεγαλύτερη λύ παγίδα ίδ είναι ί οι εθελοντές θ λ έ (δ (διαφέρουν έ ουσιωδώς από τους απρόθυμους). • Γεωγραφική κατανομή. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Επαναπροσδιορισμός του πληθυσμού για α την η εξασφάλ εξασφάλιση ση αντιπροσωπευτικού δείγματος 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Το μέγεθος του δείγματος • Τυχαίο σφάλμα • Σφάλμα Σ άλ μεροληψίας λ ί • Όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος του δείγματος, τόσο πιο αντιπροσωπευτικό γίνεται το δείγμα γιατί μικραίνουν τα δύο είδη σφαλμάτων. • Όμως το σφάλμα της μεροληψίας θα παραμένει και θα επηρεάζει συστηματικά προς μια σταθερή κατεύθυνση, η, όσο μεγάλο μ γ κι αν κάνουμε μ το μ μέγεθος γ ς του δείγματος. 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Χρήσιμη βιβλιογραφία • Παρασκευόπουλος Παρασκευόπουλος, ΙΙ. (1993) (1993). Μεθοδολογία Επιστημονικής Έρευνας. (τόμοι Α & Β) Αθήνα: Ιδίου • Fink Fink, A. A (1995). (1995) How to sample in surveys. surveys London: Sage • Cohen, L. & Manion, L. (1994). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Έρευνας Αθήνα: Μεταίχμιο 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010 Με δείγματα ευκολίας δεν γίνεται έρευνα: Η επιλογή των υποκειμένων της έρευνας Βιβή Βασάλα ΣΕΠ στο ΕΑΠ 4ο Σεμινάριο Θεωρίας, Εφαρμογής και Έρευνας για την εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Αθήνα, 22 και 23 Μαΐου 2010
© Copyright 2024 Paperzz
