73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 1 Η εποχή που διανύουµε χαρακτηρίζεται από πολλούς -όχι άδικα- ως εποχή της Ε θνικά & Ευρωπαϊκά ∆ίκτυα Προαγωγής Υγείας πληροφορίας, αφού η ραγδαία επιστηµονική και τεχνολογική έρευνα καταλήγει σε συνεχή παραγωγή νέας γνώσης και πληροφοριών. Μέσα σ’ αυτήν την «κοινωνία της πληροφορίας», η κατανοµή, η διάχυση και η διαχείρισή της αποτελούν τις κυριότερες συνιστώσες, όχι µόνο για την εξέλιξη και πρόοδο, αλλά και για την βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου σε όλα τα επίπεδα. Η επαύξηση και διευκόλυνση της επικοινωνίας των ανθρώπων µέσα από οργανωµένες δοµές όπως τα δίκτυα, θεωρείται απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε. Σε ό,τι αφορά τον τοµέα της υγείας, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ΠEPIEXOMENA 4 ΕΘΝΙΚΟ ∆ΙΚΤΥΟ ∆ΗΜΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Ε∆∆ΗΠΥ) Η. ΣΧΟΡΕΤΣΑΝΙΤΗ 5 ∆ΙΑ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΥΓΕΙΑΣ Σ. ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ 6 ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ∆ΙΚΤΥΟ «ΥΓΙΩΝ ΠΟΛΕΩΝ» ΤΗΣ Π.Ο.Υ. Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ 7 ΕΘΝΙΚΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Ε∆ΠΥΧΕ) Κ. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ 8 ΕΘΝΙΚΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Ε∆ΝΥΠΥ) Ι. ΠΕΤΡΟΥΛΙΑ 9 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ∆ΙΚΤΥΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΠΟ ΚΑΠΝΟ Φ. ΦΙΛΙΠΠΙ∆ΗΣ 10 ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΑΙ∆ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙ∆ΑΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Μ. ΜΠΟΥΡΗ 11 ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Α. ΜΩΡΑΪΤΑΚΗ - ΤΣΑΜΗ µε πρωτοβουλία του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας (ΠΟΥ), δηµιουργήθηκαν, πιλοτικά, τα πρώτα Ευρωπαϊκά ∆ίκτυα Υγιών Πόλεων, όπου πόλεις από όλη την Ευρώπη συνεργάστηκαν, µε σκοπό την ανάπτυξη καινοτόµων προγραµµάτων Προαγωγής Υγείας. Η προσπάθεια συνεχίστηκε µε τη δηµιουργία κι άλλων δικτύων, όπως του Ευρωπαϊκού ∆ικτύου Σχολείων Προαγωγής Υγείας και του Ευρωπαϊκού ∆ικτύου Νοσοκοµείων Προαγωγής Υγείας. Στη συνέχεια µε την υποστήριξη του ΠΟΥ, οι χώρες ενθαρρύνθηκαν ώστε να δηµιουργήσουν αντίστοιχα εθνικά δίκτυα. Στην Ελλάδα, έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν το Εθνικό ∆ίκτυο Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας, το Εθνικό ∆ίκτυο Προαγωγής Υγείας Χώρων Εργασίας, ενώ σηµαντική εξέλιξη αποτελεί η συνένωση των τριών υπαρχόντων δικτύων δήµων: α) Εθνικό ∆ίκτυο ∆ήµων Προαγωγής Υγείας, β) ∆ιαδηµοτικό ∆ίκτυο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης ΟΤΑ, γ) Εθνικό ∆ίκτυο Υγιών Πόλεων, µε την επωνυµία Εθνικό ∆ιαδηµοτικό ∆ίκτυο Υγιών Πόλεων - Προαγωγής Υγείας. Το παρόν τεύχος περιλαµβάνει εκτενές αφιέρωµα στη δράση και λειτουργία των Εθνικών και των Ευρωπαϊκών ∆ικτύων, αναδεικνύοντας έτσι τις προκλήσεις που αντιµετωπίζουν τόσο, για την προάσπιση του δικαιώµατος κάθε πολίτη στην ίση πρόσβαση στη διαθέσιµη φροντίδα, όσο και στη συµµετοχή όλων για την εξασφάλιση ικανοποιητικού επιπέδου υγείας. Ελίζα Ε. Φερεκύδου ∆ρ Βιολόγος Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας 12 ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 13 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 14 ΝΕΕΣ ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ 15 ΠΡΟΣΕΧΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ 16-17 6Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ. ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ NEA YΓEIA Τριµηνιαίο Ενηµερωτικό Περιοδικό Αλεξανδρουπόλεως 25, 115 27 Αθήνα • τηλ.: 210 - 7482015, fax: 210 - 7485872, e-mail: [email protected], website: www.neahygeia.gr Γραµµατεία Σύνταξης: Χ. ∆ηµητρακάκη, Η. Σχορετσανίτη, Χ. Βλαχοπούλου, Φ. Φιλιππίδης, Κ. Γιαννοπούλου Καλλιτεχνική Επιµέλεια: Κώστας Βοσταντζόγλου Εκδότης: Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, • Ιδιοκτήτης: Χριστίνα ∆ηµητρακάκη Παραγωγή - Εκτύπωση: Άρτιον Γραφικές Τέχνες ΑΒΕΕΕ 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 2 Για Ε θνικό ∆ίκτυο ∆ήµων Προαγωγής Υγείας (Ε∆∆ΗΠΥ) την ανάπτυξη της Προαγωγής και Αγωγής Υγείας σε επίπεδο δήµων, ιδρύθηκε, το 2ο εξάµηνο του 2007, το Εθνικό ∆ίκτυο ∆ήµων Προαγωγής Υγείας (Ε∆∆ΗΠΥ). Βασικός σκοπός του είναι η προάσπιση και βελτίωση της υγείας των κατοίκων των δήµων της χώρας µε την ανάπτυξη καινοτόµων δραστηριοτήτων Προαγωγής και Αγωγής Υγείας. Σήµερα αριθµεί 43 καλλικρατικούς δήµους-µέλη απ’όλη τη χώρα. Σηµαντική διεθνή διάκριση αποτελεί η πιστοποίηση από τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας. ενηµερωτικές εκδηλώσεις για το κοινό, επιστηµονικές εκδηλώσεις για επαγγελµατίες υγείας και προληπτικές εξετάσεις από δηµόσιες υπηρεσίες υγείας. Σ το διάστηµα ∆εκεµβρίου-Φεβρουαρίου 2010 το Ε∆∆ΗΠΥ υλοποίησε εκστρατεία για την πρόληψη των οδικών ατυχηµάτων, σε συνεργασία µε το ΙΚΠΙ, το ΚΜΥΥ και το ίδρυµα οδικής ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς». Η εκστρατεία τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και περιελάµβανε τη µαζική εκτύπωση και διανοµή edgar cards (200.000) σε χώρους εστίασης νέων, δηµιουργία ειτις βασικές δραστηριότητες του Ε∆∆ΗΠΥ περι- δικής ιστοσελίδας και έντυπη, ραδιοφωνική και διαδικτυακή προβολή της εκστρατείας. Παράλληλα λαµβάνονται οι εξής: πραγµατοποιήθηκαν τοπικές ενηµερωτικές εκδηλώQ Σχεδιασµός, οργάνωση και αξιολόγηση προγραµ- σεις µε τη συµβολή εθελοντών. µάτων και υπηρεσιών Προαγωγής και Αγωγής Υγείας. Q Οργάνωση επιστηµονικών δραστηριοτήτων Προτο πλαίσιο της εκστρατείας, που πραγµατοποιαγωγής και Αγωγής Υγείας. Q ∆ιάχυση των σχετικών ήθηκε το 2010 για την προαγωγή της υγιεινής διαπληροφοριών και γνώσεων µε τη χρήση ηλεκτρονιτροφής των παιδιών και των εφήβων και µε αφορµή κών και εντύπων µορφών επικοινωνίας. Q Συµµετοχή την εβδοµάδα διατροφής, πραγµατοποιήθηκαν τοστις αντίστοιχες διεθνείς και ευρωπαϊκές δραστηριόπικές εκδηλώσεις σε 16 δήµους, σε συνεργασία µε τητες. Q Αναγνώριση, συλλογή και διάδοση πληροτον Πανελλήνιο Σύλλογο ∆ιαιτολόγων-∆ιατροφολόφοριών, µεθόδων, εργαλείων και µοντέλων καλής γων, που είχαν θέµα: "εγκυµοσύνη: 3µήνες πριν, 3 πρακτικής. Q Αξιοποίηση των εθνικών και ευρωπαϊκών χρόνια µετά". Στους δήµους διατέθηκαν 3 ηλεκτροπρογραµµάτων και επιχορηγήσεων σχετικών µε την νικά ενηµερωτικά έντυπα. Ακόµη στο πλαίσιο της εκυγεία. Q Ανταλλαγή εµπειριών και µεταφορά της σχεστρατείας, διανεµήθηκε σε 40.000 αντίτυπα σε ότικής τεχνογνωσίας µεταξύ των δήµων-µελών. Q Επιλους τους δήµους-µέλη του Ε∆∆ΗΠΥ, ενηµερωτικό δίωξη της συνεργασίας µε άλλους φορείς που έχουν έντυπο που αφορά τα παιδιά ηλικίας 6-12 ετών, µε κοινούς µε το ∆ίκτυο στόχους. Q Εκπροσώπηση και τίτλο «Ισορροπηµένη διατροφή και άσκηση. Έ- νας ενεργή συµµετοχή σε σχετικές πρωτοβουλίες και µικρός οδηγός για γονείς και υπευθύνους φροντίδράσεις, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. δας παιδιών». Σ Σ Οι σηµαντικότερες δράσεις του Ε∆∆ΗΠΥ στα τρία Το 2011 πραγµατοποιήθηκε µε χρηµατοδότηση από χρόνια λειτουργίας του συνοψίζονται ως εξής: Το Ε∆∆ΗΠΥ σε συνεργασία µε την Ελληνική Εται- Σχορετσανίτη Ηρώ Ψυχολόγος, Μ Sc. Προαγωγής & Αγωγής Υγείας, Συντονίστρια Ε∆∆ΗΠΥ το ΚΕΣΥ έρευνα υγείας µε τίτλο «∆ιεξαγωγή έρευνας υγείας για την καταγραφή συµπεριφορών υγείας, της ποιότητας ζωής σχετιζόµενης µε την υγεία και χρήσης υπηρεσιών υγείας, µε σκοπό το σχεδιασµό παρεµβάσεων προαγωγής και αγωγής υγείας σε πληθυσµό δήµων αγροτικής και αστικής περιοχής». Η έρευνα πραγµατοποιήθηκε στο δήµο Μεγάρων. ρεία Προαγωγής και Αγωγής Υγείας διοργάνωσε το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Προαγωγής Υγείας στην Κοινότητα που πραγµατοποιήθηκε στο πλαίσιο του 5ου Πανελληνίου Συνεδρίου Προαγωγής και Αγωγής Υγείας στην Αθήνα, στις 15-16 ∆εκεµβρίου 2008. Στο συνέδριο συµµετείχαν 550 σύνεδροι, ενώ εστάο Ε∆∆HΠΥ σχεδίασε και υλοποιεί ένα πρόγραµµα λησαν και αναρτήθηκαν συνολικά 108 γραπτές αναηλεκτρονικής κατάρτισης (διάρκειας 3 µηνών) στην κοινώσεις. Το συνέδριο τέθηκε υπό την αιγίδα των Προαγωγή και Αγωγή Υγείας για τα στελέχη των υπηΥπουργείων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και ρεσιών των δήµων-µελών του δικτύου. Ως σήµερα, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων. έχουν ολοκληρωθεί 3 κύκλοι εκπαίδευσης 100 επαγγελµατιών υγείας. Με µεγάλη επιτυχία, το Ε∆∆ΗΠΥ το διάστηµα Σεπτεµβρίου-∆εκεµβρίου 2008, το έχει σχεδιάσει και πραγµατοποιήσει 3 κύκλους του Ε∆∆ΗΠΥ υλοποίησε την εκστρατεία «Πρόληψη του διήµερου, βιωµατικού σεµιναρίου εκπαίδευσης διάρΚαρκίνου», σε συνεργασία µε το Ινστιτούτο Κοινω- κειας 10 ωρών- µε τίτλο «Εκπαίδευση επαγγελµανικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) και το Κέντρο τιών υγείας στη παροχή συµβουλευτικής παρακίΜελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής νησης για τη διακοπή καπνίσµατος». του Πανεπιστηµίου Αθηνών (ΚΜΥΥ). Η εκστρατεία τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και ως σήµερα το Ε∆∆ΗΠΥ, έχει προχωρήσει στη µαΚοινωνικής Αλληλεγγύης και περιελάµβανε κεντρι- ζική εκτύπωση και διανοµή στους δήµους-µέλη των κές και τοπικές δράσεις. Οι κεντρικές δράσεις ήταν εξής εντύπων: οι εξής: Τ Σ Έ Q «Ζωή Χωρίς Τσιγάρο» (20.000 αντίτυπα). Q «ΠρόQ Συνέντευξη τύπου. Q Έκδοση και µαζική διανοµή ληψη: Πρόταση Ζωής» (16.000 αντίτυπα). Q «Ο Καροδηγού Πρόληψης «Ο Καρκίνος Νικιέται». Q Ραδιο- κίνος Νικιέται» (280.000 αντίτυπα). Q 6 τεύχη του φωνική, έντυπη και διαδικτυακή προβολή της εκ- τριµηνιαίου ενηµερωτικού εντύπου «Υγεία για Όλους» στρατείας. Q ∆ιαµόρφωση ειδικής ιστοσελίδας (15.000 αντίτυπα/τεύχος. Q ∆ηµιουργία τριµηνιαίου (www.neahygeia.gr/prolipsi/). ηλεκτρονικού περιοδικού «Υγεία στην Κοινότητα». Πραγµατοποιήθηκαν συνολικά 36 δράσεις δήµων: 4 Για περαιτέρω πληροφορίες: 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 3 Το ∆ιαδηµοτικό ∆ίκτυο Υγείας & Κοινωνικής Αλλη- λεγγύης Ο.Τ.Α. είναι Ν.Π.Ι.∆. (Αστική Μη-Κερδοσκοπική Εταιρεία), ανεξάρτητη από το Κράτος, που έχει ως αποκλειστικό του σκοπό την Πρόληψη των Νοσηµάτων, την Προαγωγή της Υγείας και γενικότερα την προώθηση ολοκληρωµένων Πολιτικών και ∆ράσεων στο πεδίο της ∆ηµόσιας Υγείας. ∆ραστηριοποιείται κυρίως στους τοµείς της Υγειονοµικής Ενηµέρωσης, της Προστασίας του Περιβάλλοντος και της Προληπτικής Ιατρικής. Ιδρύθηκε το 2005 και σήµερα αριθµεί 132 Καλλικρατικούς ∆ήµους – Μέλη από όλες τις Περιφέρειες της χώρας. Σηµαντική αναγνώριση για την πολυετή προσφορά του ∆ικτύου αποτελεί η πιστοποίησή του, τον Ιούνιο 2010, από τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας. Η έλλειψη θεσµικού πλαισίου σε θέµατα Πρόληψης των Νοσηµάτων και Προαγωγής της Υγείας από µέρους της Πολιτείας καθώς και η πολυπλοκότητα της λειτουργίας των ∆οµών Υγείας (ιατρικές υπηρεσίες, κοινωνικές, ψυχολογικές), στο πλαίσιο των ΟΤΑ, ανέδειξαν την ανάγκη δηµιουργίας ενός ∆ικτύου, όπου εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από όλη τη χώρα, συνδιαµορφώνουν τοπικές πολιτικές υγείας και συµµετέχουν σε ανάλογες πρωτοβουλίες και προγράµµατα. Στο πλαίσιο αυτό, το ∆ιαδηµοτικό ∆ίκτυο Υγείας αναλαµβάνει πρωτοβουλίες σε πανελλαδικό επίπεδο. Τ ο ∆ιαδηµοτικό ∆ίκτυο διοικείται από ένα 11µελές ∆ιοικητικό Συµβούλιο αποτελούµενο από εκλεγµένους εκπροσώπους των ∆ήµων, το οποίο εκλέγεται από την Γενική Συνέλευση, µετά τις ∆ηµοτικές εκλογές, για 4 χρόνια. Ο σηµερινός Πρόεδρος του ∆Σ και ιστορικός ιδρυτής του ∆ικτύου είναι ο Γιώργος Πατούλης, ∆ήµαρχος Αµαρουσίου. Προσδίδουµε στην έννοια της πρόληψης ένα ευρύ- παρουσίασης καλών πρακτικών που υλοποιούνται στους ∆ήµους – µέλη, β) ένα ουσιαστικό βήµα διαλόγου µεταξύ των ΟΤΑ και γ) αποτύπωση έγκυρων επιστηµονικών άρθρων και µελετηµένων προτάσεων προς εφαρµογή από τους ∆ήµους – µέλη µας. H Η ενηµερωµένη ιστοσελίδα µας, , αναφέρει όλες τις δράσεις του ∆ικτύου, παρέχει χρήσιµες θεσµικές πληροφορίες και δίνει τη δυνατότητα ενός άµεσου και ουσιαστικού διαλόγου. ιαδηµοτικό ∆ίκτυο Υγείας 2. Προγράµµατα Πρόληψης H Προγράµµατα Προστασίας του Περιβάλλοντος: Το ∆ιαδηµοτικό ∆ίκτυο, σε συνεργασία µε µεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, συµµετέχει κάθε χρόνο στο πρόγραµµα «Καθαρίστε τη Μεσόγειο» κατά τους µήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο. Στο πλαίσιο του προγράµµατος έχουν ήδη εκπαιδευτεί δεκάδες εθελοντές και έχουν διοργανωθεί περιβαλλοντικά προγράµµατα καθαρισµού σε δεκάδες ∆ήµους – µέλη. H Πρόγραµµα Τηλεϊατρικής Υποστήριξης αποµονω- µένων ∆ήµων: Από το 2008 το ∆ίκτυο συντονίζει µε την οργάνωση και χρηµατοδότηση της Vodafone και την υποστήριξη του Ιατρικού Αθηνών, ένα µεγάλο πρόγραµµα τηλεµετρίας ιατρικών παραµέτρων σε 17 αρχικά (κυρίως αποµονωµένους ή πυρόπληκτους) ∆ήµους – µέλη µας, που επεκτάθηκε από φέτος σε 30 ∆ήµους. Σκοπός του προγράµµατος είναι η εξειδικευµένη διαγνωστική υποστήριξη στα περιφερειακά ή δηµοτικά ιατρεία σε περιστατικά που χρήζουν ειδικών εξετάσεων, ώστε να µειωθεί η ανάγκη µετακίνησης των κατοίκων των δήµων αυτών προς τα κεντρικά νοσοκοµεία. Για τις ανάγκες του προγράµµατος, τα περιφερειακά ιατρεία εξοπλίσθηκαν ήδη µε ειδικά µηχανήµατα όπως καρδιογράφο, σπιρόµετρο, οξύµετρο, πιεσόµετρο, γλυκοζόµετρο καθώς και µε φορητό υπολογιστή PDA. τερο περιεχόµενο ώστε, εκτός από τις παραµέτρους της ∆ηµόσιας Υγείας, να περιλαµβάνει και την περιβαλλοντική διαχείριση καθώς και τις δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης. Έτσι, στο πλαίσιο του σκοπού µας H Πρόγραµµα Πρόληψης Οστεοπόρωσης: Από το αναπτύσσουµε 2 κατηγορίες προγραµµάτων: προ- 2008 έχουµε αναπτύξει ένα πρόγραµµα πρόληψης γράµµατα ενηµέρωσης και προγράµµατα πρόληψης. της οστεοπόρωσης που απευθύνεται κυρίως σε γυναίκες >45 ετών και γίνεται µε υπερηχογράφηµα πτέρνας από ειδικευµένο προσωπικό του ∆ικτύου µε την υποστήριξη εθελοντών ορθοπεδικών ιατρών. 1. Προγράµµατα Ενηµέρωσης: Μέχρι σήµερα το πρόγραµµα έχει διεξαχθεί σε 35 ∆ήH Έχουν πραγµατοποιηθεί δεκάδες επιστηµονικές µους, στους οποίους έχουν εξετασθεί περισσότεροι ηµερίδες σε ∆ήµους της Αττικής αλλά και της Περιαπό 7.000 δηµότες ενώ ένα ποσοστό 12% περίπου φέρειας για θέµατα όπως το κάπνισµα, η παχυσαρέχει αποδειχθεί ότι διατρέχει κίνδυνο αυτόµατου κακία, τα καρδιαγγειακά νοσήµατα, η υπογονιµότητα, οι τάγµατος και έχει παραπεµφθεί στον θεράποντα άνοιες, οι διάφορες µορφές καρκίνου, κ.λ.π. και έχουν ιατρό του. διενεργηθεί δωρεάν εξετάσεις στους δηµότες. H Πανελλήνια Συνέδρια: Κάθε άνοιξη γίνεται το Ετήσιο Πανελλήνιο Συνέδριο. Τα συνέδριά µας τιµούν µε τη παρουσία τους η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, εκπρόσωποι των Υπουργείων Απασχόλησης και Εσωτερικών, της ΚΕ∆ΚΕ, της ΤΕ∆ΚΝΑ και πολλοί άλλοι. Σε κάθε Συνέδριο υπάρχει ένας κεντρικός οµιλητής. Στο 7ο Συνέδριο που διεξήχθη φέτος στο Πανόραµα Θεσσαλονίκης, κεντρικός οµιλητής ήταν ο Καθηγητής Ιατρικής και Πρόεδρος του ΕΟΦ, Γιάννης Τούντας. ∆ Σωτήρης Παπασπυρόπουλος Ιατρός-Υγιεινολόγος, Ψυχίατρος, ∆ιευθυντής ∆ιαδηµοτικού ∆ικτύου Υγείας H Άλλα προγράµµατα: Αφορούν προγράµµατα προ- συµπτωµατικού ελέγχου του καρκίνου του παχέος εντέρου, του τραχήλου της µήτρας και του προστάτη που γίνονται σε ετήσια βάση. Επίσης εκστρατείες πρόληψης της Ηπατίτιδας Β που διεξήχθησαν σε πολλές περιοχές της χώρας. Αφορούν επίσης προγράµµατα εκπαίδευσης εθελοντών για την αντιµετώπιση του εθισµού στο ∆ιαδίκτυο. Τέλος, αφορούν συνεχιζόµενα προγράµµατα καταπολέµησης της παιδικής παχυσαρκίας, µέσω της συµµετοχής του ∆ικτύου στο H Η εφηµερίδα µας «∆ήµων Υγεία» κυκλοφορεί ηλε- Ευρωπαϊκό πρόγραµµα Epode στο οποίο έχουµε ενκτρονικά κάθε τρίµηνο και αποτελεί: α) µια ευκαιρία τάξει 13 ∆ήµους µέλη µας. 5 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 4 ταποκρινόµενη στις ανάγκες και στις προσδοκίες πρωτοβουλία της Παγκόσµιας Οργάνωσης Υγείας, τους. µε σκοπό να δραστηριοποιηθούν οι πόλεις στην εφαρµογή των αρχών «Υγεία για Όλους», που είχε O Υγιής ∆ιαβίωση. Μια Υγιής Πόλη δηµιουργεί συνθήκες και ευκαιρίες που υποστηρίζουν τον υγιή ψηφισθεί από τα κράτη µέλη. τρόπο διαβίωσης. Το πρόγραµµα «Υγιείς Πόλεις» ξεκίνησε το 1987 µε Τ ο Ευρωπαϊκό και Ελληνικό ∆ίκτυο «Υγιών Πόλεων» της Π.Ο.Υ. Θεωρήθηκε ότι οι ∆ήµοι ως Οργανισµοί, έχουν αµεσότερη επαφή µε τους πολίτες και τα προβλήµατά τους από ότι οι κρατικές υπηρεσίες και ότι η προώθηση των θεµάτων προαγωγής της υγείας και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης, έπρεπε να περνά µέσω αυτών στους πολίτες. O Υγιές Αστικό Περιβάλλον και Σχεδιασµός. Μια Υγιής Πόλη προσφέρει ένα φυσικό και δοµηµένο περιβάλλον που ενθαρρύνει και υποστηρίζει την υγεία, την αναψυχή, την ευζωία, την ασφάλεια, την κοινωνική δράση, την προσβασιµότητα, την δυνατότητα µετακίνησης, την αίσθηση υπερηφάνειας και πολιτιστικής ταυτότητας και ανταποκρίνεται στις ανάγκες ο 1987, οι πρώτοι 10 ∆ήµοι στην Ευρώπη δεσµεύ- όλων των πολιτών. ονται να εργασθούν µαζί µε την Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας για τον σκοπό αυτό ως project cities. Το Ελληνικό Εθνικό ∆ίκτυο Τ Στα χρόνια που ακολούθησαν, υλοποιήθηκαν τέσσε- Στην Ελλάδα, η προσπάθεια υιοθέτησης και εφαρ- µογής αυτού του προγράµµατος, ξεκίνησε στις ρεις πενταετείς φάσεις αυτού του προγράµµατος, αρχές της δεκαετίας του ’90, µε τις προσπάθειες του έχει παραχθεί ιδιαίτερα αξιόλογο έργο και έχει απο- καθηγητή Άρη Σισούρα για την συγκρότηση του Εκτηθεί ιδιαίτερα αξιοποιήσιµη τεχνογνωσία. θνικού ∆ικτύου και την πιστοποίηση της πρώτης ελληνικής πόλης, της Πάτρας. έχρι το 2013 διανύουµε την πέµπτη πενταετή Φάση, οι project cities είναι πλέον 100 και έχουν δηµι- O Το 1991 υπογράφηκε η Ιδρυτική ∆ιακήρυξη. ουργηθεί Εθνικά ∆ίκτυα σχεδόν σε όλα τα κράτη της O Το 1994, δηµιουργείται µετά από αρκετές προΕυρώπης µε περισσότερες από 1.200 πόλεις-µέλη. σπάθειες, το Εθνικό ∆ίκτυο Υγιών Πόλεων µε την µορφή Κοινοπραξίας. Έχει ήδη πιστοποιηθεί η πόλη όλη φιλοσοφία που διέπει αυτό το κίνηµα, που της Πάτρας στην 2η και 3η φάση και ακολουθεί ο ∆ήξεκίνησε από την Ευρώπη, αλλά επεκτάθηκε και µος Αθηναίων από το 1994 µέχρι και σήµερα. στις υπόλοιπες ηπείρους, βασίζεται στα εξής: Μ Η Νταίζη Παπαθανασοπούλου Κοινωνιολόγος –Κοινωνική Λειτουργός, Γενική ∆/ντρια του Ελληνικού ∆ικτύου Υγιών Πόλεων, Συντονίστρια του Προγράµµατος O Στην 5η Φάση, έχουµε για πρώτη φορά τρεις ελληνικές πόλεις στο δίκτυο των πιστοποιηµένων πόO Η υγεία δεν νοείται απλώς ως η έλλειψη ασθένειας αλλά ως η κατάσταση της πλήρους σωµατι- λεων. Την Αθήνα, το Μαρούσι και την Πτολεµαΐδα. κής και ψυχικής ευεξίας. O Το 1998, το Εθνικό ∆ίκτυο, µε ένα αρκετά σηµαO Το µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού ζει σε πό- ντικό έργο να έχει ήδη επιτελεσθεί, αλλάζει νοµική µορφή και µετεξελίσσεται σε Αστική µη Κερδοσκολεις. Το περιβάλλον των πόλεων, αστικό, κοινωνικό, πική Εταιρεία µε την ονοµασία Ελληνικό ∆ίκτυο οικονοµικό, ο τρόπος και οι συνήθειες ζωής, επηρεΥγιών Πόλεων Ε∆ΥΠ. Τίθενται οι βάσεις για την οράζουν την υγεία. γάνωση του ∆ικτύου κατά τα πρότυπα της ΠΟΥ, σχεδιάζεται ο κανονισµός λειτουργίας του και ο οO Οι πόλεις πρέπει να είναι βιώσιµες και να παρέ- δηγός για τη δηµιουργία του προφίλ των πόλεων, χουν ποιότητα ζωής. πιστοποιείται από την Π.Ο.Υ. και αρχίζουν να υλοποιούνται δράσεις, µέσω ευρωπαϊκών χρηµατοδοO Οι προσπάθειες των Υγιών Πόλεων κατατείνουν τήσεων σε συνεργασία µε άλλα εθνικά δίκτυα, µε ώστε µε τις παρεµβάσεις τους και την µέθοδο ερ- παρεµφερείς φορείς της Ελλάδας, όπως το ΕΚΚΕ, γασίας τους να βελτιώνουν διαρκώς τους παράγον- και ολοκληρώνονται τα προφίλ των ∆ωδεκανήσων τες που επηρεάζουν την υγεία. και της Ν. Ιωνίας Μαγνησίας. O Το πρόγραµµα «Υγιείς Πόλεις» δεν αφορά τις O Το 2011, µε Πρόεδρο τον ∆ήµαρχο Αµαρουσίου κ. υπηρεσίες της υγείας. Η υγεία τίθεται ως βασική παράµετρος, στο σχεδιασµό και στις δράσεις όλων των τοµέων και των υπηρεσιών που σχετίζονται µε τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία, ώστε να έχουν βιώσιµη ανάπτυξη και ποιότητα ζωής. Σ Γεώργιο Πατούλη, το ∆ίκτυο ετοιµάζεται για µια ακόµη οργανωτική και ουσιαστική αλλαγή, την συνένωση µε δύο ακόµη ελληνικά δίκτυα, το ∆ιαδηµοτικό ∆ίκτυο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ο.Τ.Α. και το Εθνικό ∆ίκτυο ∆ήµων Προαγωγής Υγείας, σε ένα ενιαίο ∆ίκτυο εφαρµογής του Προγράµµατος Υγιείς Πόλεις της Π.Ο.Υ. ε αυτήν την πενταετία, η εργασία των Υγιών Πόλεων, µε κύριο άξονα την υγεία και την ισότητα στην α θέλαµε ιδιαιτέρως να επισηµάνουµε, ότι οι ∆ηυγεία, επικεντρώνεται σε τρία κύρια θέµατα: µοτικές αρχές που υιοθετούν αυτό το πρόγραµµα, έχουν στην διάθεσή τους τεχνογνωσία και µεθοδοO Περιβάλλον Φροντίδας και Υποστήριξης. Μια λογία άριστης διοίκησης και διαχείρισης του ∆ήµου Υγιής Πόλη, είναι µια πόλη για όλους τους πολίτες τους καθώς και αξιοποίησης µέσων και πόρων που της, συµπεριλαµβάνοντας, υποστηρίζοντας και αν- διαθέτουν. 6 Θ 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 5 νονται, φυσικά, και σε εταιρείες που δεν είναι µέλη, κτείνεται κατά πολύ πέραν του βιοποριστικού ζητή- εφόσον εκδηλωθεί µία τέτοια ανάγκη. µατος, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Εκτός από την ο Ε∆ΠΥΧΕ, εκτός από το συµβουλευτικό ρόλο για επίδραση που ασκεί σε ατοµικό και κοινωνικό επίτην οργάνωση και τη λειτουργία των ήδη υπαρχουπεδο, βρίσκεται σε σχέση αλληλεπίδρασης µε την σών δοµών ΠΥΕ στις εταιρείες, διοργανώνει προυγεία µας. γράµµατα αγωγής υγείας (διακοπή καπνίσµατος, αράγοντες του εργασιακού περιβάλλοντος µπο- διαχείριση στρες, ισορροπηµένη διατροφή, φυσική ρούν να προκαλέσουν ένα πρόβληµα υγείας ή να άσκηση, κ.α.), καθώς και εκπαιδευτικές δραστηριόεπιδεινώσουν ένα υπάρχον, αλλά και η απουσία ή η τητες, όπως ενηµερωτικές οµιλίες και σεµινάρια. Η ιδιαίτερη σηµασία της εργασίας, η οποία επε- Τ Π απώλεια της εργασίας επιδρούν εξίσου ή και περισσότερο επιβαρυντικά. Τις τελευταίες δεκαετίες το εργασιακό περιβάλλον είναι στο επίκεντρο του επιστηµονικού και ερευνητικού ενδιαφέροντος και γίνονται σηµαντικές προσπάθειες, ώστε να συµβάλλει στην ενίσχυση της υγείας. Έχει, επίσης, σχεδιάσει και υλοποιεί πρόγραµµα δευ- τερογενούς πρόληψης, το οποίο έχει ως στόχο την έγκαιρη διάγνωση προλήψιµων νοσηµάτων, µέσω της συστηµατικής διενέργειας κατάλληλων εξετάσεων και την ευαισθητοποίηση των εργαζοµένων για την τροποποίηση συνηθειών που συµβάλλουν στην επιβάρυνση της υγείας τους. το πλαίσιο του προγράµµατος, κάθε εργαζόµενος Σύµφωνα µε τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επι- Σ αποκτά ένα εξατοµικευµένο πρωτόκολλο προληπτιτροπής για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία (2007-2012), πρέπει να γίνουν προσπάθειες, ώστε να καλλιεργηθεί µία κουλτούρα στις επιχειρήσεις που θα εµπεριέχει και προληπτικές δράσεις, υιοθετώντας τη στάση που πρεσβεύει ότι το εργατικό δυναµικό είναι ο σηµαντικότερος πόρος για µία επιχείρηση και η φροντίδα για την υγεία και την ευεξία του η σηµαντικότερη επένδυση. κών εξετάσεων, καταχωρηµένο σε απόρρητο ηλεκτρονικό φάκελο υγείας. Σ ηµαντικό µέρος της δράσης του Ε∆ΠΥΧΕ είναι και η αναγνώριση, συλλογή και διάχυση σχετικής πληροφόρησης, εργαλείων και µοντέλων καλής πρακτικής που αφορούν στην ΠΥΕ. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου, εκδίδεται σε τριµηνιαία βάση το ενηµερωτικό δελτίο του ∆ικτύου, ενώ πληροφοριας απόρροια των παραπάνω, ιδρύθηκε το 2006 το κό υλικό υπάρχει και στην ιστοσελίδα του. Εθνικό ∆ίκτυο Προαγωγής Υγείας στους Χώρους Εργασίας (Ε∆ΠΥΧΕ), υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊο ∆ίκτυο έχει, επίσης, δηµιουργήσει και µία σειρά κού ∆ικτύου για την Προαγωγή της Υγείας στους ενηµερωτικών εντύπων τα οποία διατίθενται, σε ένΧώρους Εργασίας (ENWHP) υιοθετώντας το όραµά τυπη ή και ηλεκτρονική µορφή, στις εταιρείες-µέλη. του για «υγιείς εργαζόµενους σε υγιείς επιχειρήσεις και οργανισµούς». ο Ε∆ΠΥΧΕ µέχρι σήµερα έχει συµµετάσχει, παράλληλα, σε προγράµµατα και εκστρατείες του ENWHP, ο Ε∆ΠΥΧΕ έχει ως βασικό σκοπό του την προόπως είναι το «Workhealth I», το «Workhealth II» και το άσπιση και βελτίωση της υγείας των εργαζοµένων «Move Europe-Η Ευρώπη σε Κίνηση». στην Ελλάδα, µέσω της ανάπτυξης καινοτόµων δραστηριοτήτων και υποστηρικτικών υποδοµών για την πιο πρόσφατη πανευρωπαϊκή εκστρατεία στην Προαγωγή και Αγωγή Υγείας στους χώρους εργαοποία συµµετείχε είχε ως τίτλο: «Εργασία σε Αρµοσίας, σε εθνικό επίπεδο. νία µε τη Ζωή» και ως στόχο να τονίσει τη σηµασία των παραγόντων που προκαλούν το στρες στο εροργάνωση και λειτουργία τόσο του Ευρωπαϊκού γασιακό περιβάλλον και να συλλέξει Μοντέλα Κα∆ικτύου και κατά συνέπεια του Ε∆ΠΥΧΕ βασίζεται λής Πρακτικής στην Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας, στις παγκόσµια αποδεκτές αρχές και αξίες της Προώστε να γίνουν γνωστά και να υιοθετηθούν από µεαγωγής Υγείας στην Εργασία (ΠΥΕ), η οποία συνίγάλο αριθµό επιχειρήσεων στην Ευρώπη. σταται στις «συνδυαστικές προσπάθειες εργοδοτών, εργαζοµένων και κοινωνίας για τη βελτίωση της υγείια τη χώρα µας, δύο επιχειρήσεις έλαβαν αυτή την ας και της ευεξίας των ανθρώπων στην εργασία. Κάτι αναγνώριση, η ΑΝΙΜΑ ΑΜΚΕ-ΜΚΟ και η ΕΛΑΪΣ-UNIτέτοιο µπορεί να επιτευχθεί µέσω ενός συνδυασµού της βελτίωσης της οργάνωσης της εργασίας και του LEVER HELLAS, οι οποίες και βραβεύτηκαν µε τον εργασιακού περιβάλλοντος και της προαγωγής της τίτλο “Move Europe Partner Excellence” από το Ε∆ενεργού συµµετοχής και ενθάρρυνσης της προσωπι- ΠΥΧΕ τον Ιανουάριο του 2011. Ε θνικό ∆ίκτυο Προαγωγής Υγείας στους Χώρους Εργασίας (Ε∆ΠΥΧΕ) Ω Τ Τ Τ Η Η Γ κής ανάπτυξης». Κατερίνα Γιαννοπούλου Ψυχολόγος, MSc., Συντονίστρια Ε∆ΠΥΧΕ Η ΕΛΑΪΣ-UNILEVER HELLAS παρευρέθηκε, επίσης, στο πανευρωπαϊκό συνέδριο µε τίτλο “Promoting ρόµενος οργανισµός ή επιχείρηση του δηµόσιου και Mental Health and Well-being at Workplaces” (Βειδιωτικού τοµέα, ο οποίος αποδέχεται τους σκοπούς ρολίνο, 3-4 Μαρτίου 2011), το οποίο σήµανε και την και τις αρχές οργάνωσης και λειτουργίας του Ε∆- επίσηµη λήξη της εκστρατείας, όπου παρουσίασαν τις δράσεις τους και έλαβαν τη βράβευση και σε ευΠΥΧΕ. ρωπαϊκό επίπεδο. έχρι και σήµερα, το Ε∆ΠΥΧΕ αριθµεί 15 εταιρείεςερισσότερες πληροφορίες για το Ε∆ΠΥΧΕ υπάρµέλη, στις οποίες υλοποιείται το µεγαλύτερο µέρος των δράσεων του ∆ικτύου. Μεµονωµένες δράσεις γί- χουν στην ιστοσελίδα Μέλος του Ε∆ΠΥΧΕ µπορεί να γίνει κάθε ενδιαφε- Μ Π 7 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 6 Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας δηµιούργησε το Ε θνικό ∆ίκτυο Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας (Ε∆ΝΥΠΥ) 1992 το Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Νοσοκοµείων Προαγωγής Υγείας µε τη συµµετοχή 21 νοσοκοµείων, µεταξύ των οποίων και το νοσοκοµείο «Αρεταίειο». Στόχος ενός Νοσοκοµείου Προαγωγής Υγείας (ΝΠΥ) είναι η ανάπτυξη προγραµµάτων και δραστηριοτήτων που αναβαθµίζουν το νοσοκοµειακό περιβάλλον και προάγουν την υγεία των εργαζοµένων, των ασθενών και των κατοίκων της περιοχής στην οποία προσφέρει τις υπηρεσίες του. Ήδη στα πρώτα πέντε χρόνια δράσης του Ευρω- παϊκού ∆ικτύου υλοποιήθηκαν µε επιτυχία προγράµµατα για τη µείωση των εργασιακών κινδύνων, τη βελτίωση του περιβάλλοντος χώρου, την κατάρτιση των εργαζοµένων, την αγωγή υγείας των ασθενών, την προληπτική ιατρική εντός και εκτός του νοσοκοµείου, τον εκσυγχρονισµό της διοίκησης, τη διαχείριση των νοσοκοµειακών αποβλήτων και για πολλά άλλα κρίσιµα ζητήµατα οργάνωσης και λειτουργίας ενός σύγχρονου νοσοκοµείου. Η ανάγκη συνέχισης και επέκτασης αυτής της προ- σπάθειας οδήγησε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας στη δηµιουργία Εθνικών ∆ικτύων ΝΠΥ στις χώρες της Ευρώπης. Στο Ελληνικό ∆ίκτυο ΝΠΥ που δηµιουργήθηκε το 1998, συµµετείχαν αρχικά τα νοσοκοµεία «Αρεταίειο», «Κωνσταντοπούλειο», «1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ», «Ιασώ», «Ευαγγελισµός», «Σισµανόγλειο» και «Ωνάσειο». Κατά την τελευταία πενταετία, στο Ευρωπαϊκό ∆ί- Ιωάννα Πετρούλια Ψυχολόγος, Συντονίστρια Ε∆ΝΥΠΥ κτυο ΝΠΥ άρχισαν να εντάσσονται και νοσοκοµεία από άλλες χώρες του κόσµου, γεγονός που οδήγησε στη θεσµοθέτησή του σε Παγκόσµια Ένωση. Σύµφωνα µε το νέο καταστατικό που ψηφίστηκε προ διετίας, η Ένωση περιλαµβάνει πλέον και πρωτοβάθµιες υπηρεσίες. Σήµερα, η Παγκόσµια Ένωση Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας (ΗΡΗ) αποτελείται από 845 νοσοκοµεία και εκατοντάδες πρωτοβάθµιες υπηρεσίες. Τον Ιανουάριο 2009, σύµφωνα µε τις προαναφερθείσες εξελίξεις, αποφασίστηκε η επέκταση του Ε∆ΝΠΥ στις πρωτοβάθµιες υπηρεσίας υγείας, και η µετονοµασία αυτού σε Εθνικό ∆ίκτυο Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας (Ε∆ΝΥΠΥ). Υγείας ήταν για τους Εργαζόµενους του Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηµατάς» µε τίτλο «Η δραστηριότητα είναι υγεία! Ας κινηθούµε, ας χορέψουµε και ας περάσουµε καλά µέσα στο χώρο εργασίας µας!». Μάλιστα, το συγκεκριµένο πρόγραµµα επιλέχτηκε από την «οµάδα εργασίας για την Προαγωγή Υγείας των Εργαζοµένων και του Υγιούς Εργασιακού Περιβάλλοντος» της Παγκόσµιας Ένωσης Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας, ώστε να συµπεριληφθεί στον οδηγό των καλύτερων Προγραµµάτων Προαγωγής Υγείας στην Εργασία. Επιπρόσθετα, το Ε∆ΝΥΠΥ, συµµετέχει στα ετήσια ∆ιεθνή Συνεδρία του ΗΡΗ. Μάλιστα τον Ιούνιο του 2000 διοργάνωσε στην Αθήνα το 8ο ∆ιεθνές Συνέδριο του Ευρωπαϊκού ∆ικτύου των Νοσοκοµείων Προαγωγής Υγείας, και το Μάιο του 2009 διοργάνωσε στην Κρήτη το 17ο ∆ιεθνές Συνέδριο της Παγκόσµιας Ένωσης Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας. Αναφορικά µε τη διοργάνωση ηµερίδων, πραγµατοποιείται µια Επιστηµονική Ηµερίδα κάθε έξι µήνες σε αµφιθέατρα των νοσοκοµείων µελών. Η τελευταία επιστηµονική ηµερίδα µε θέµα «Η Αντιµετώπιση του Καπνίσµατος στα Ελληνικά Νοσοκοµεία», πραγµατοποιήθηκε στις 4/05/2011 στο αµφιθέατρο του Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο». Το υλικό των παρουσιάσεων των ηµερίδων επιµελείται µε τη δηµιουργία CD ο κ. Σταύρος Κυριαζής, µέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ε∆ΝΥΠΥ, και στη συνέχεια αποστέλλεται στους διοικητές των νοσοκοµείων & Κέντρων Υγείαςµελών, ενώ ταυτόχρονα αναρτάται ηλεκτρονικώς και σε συγκεκριµένο ιστότοπο. Η επόµενη ηµερίδα προγραµµατίζεται για τις 30 Νοεµβρίου 2011 στο νοσοκοµείο «Σωτηρία» µε θέµα «Χρόνια Νοσήµατα. Ο Ρόλος των Υπηρεσιών Υγείας στην Αντιµετώπισή τους». Αναφορικά µε την παροχή πληροφόρησης, το Ε∆- ΝΥΠΥ εκδίδει κάθε τρεις µήνες ενηµερωτικό δελτίο «Το Σύγχρονο Νοσοκοµείο», το οποίο και διανέµεται στα µέλη του. Ακόµη, αποστέλλει ηλεκτρονικώς το διµηνιαίο ενηµερωτικό δελτίο της Παγκόσµιας Ένωσης Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας. Επίσης, επιµελείται τη συγγραφή και την έκδοση εντύπων όπως «Ο Καρκίνος Νικιέται», «Ζωή Χωρίς Τσιγάρο», «Ευπαθείς Κοινωνικές Οµάδες», «Ισορροπηµένη ∆ιατροφή και Άσκηση – Ένας Μιήµερα το Ε∆ΝΥΠΥ απαριθµεί συνολικά 31 νοσο- κρός Οδηγός για Γονείς και Υπευθύνους Φροντίδας κοµεία-µέλη και 2 Πρωτοβάθµιες Υπηρεσίες, ενώ Παιδιών», όπως και αναλαµβάνει τη διανοµή αυτών έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για ένταξη στο στα µέλη του ∆ικτύου. ∆ίκτυο και άλλα Κέντρα Υγείας. Οι δραστηριότητες έλος, το Ε∆ΝΥΠΥ πραγµατοποιεί προγράµµατα του Ε∆ΝΥΠΥ κινούνται σε 6 βασικούς τοµείς, την έρευνα, τα προγράµµατα Προαγωγής Υγείας, τη κατάρτισης για τους εργαζόµενους των νοσοκοδιοργάνωση συνεδρίων και ηµερίδων, τους τοµείς µείων µελών, κυρίως για τους επαγγελµατίες υγείας πληροφόρησης, καθώς και τα προγράµµατα κατάρ- µε θέµατα: «Παροχή Συµβουλευτικής Παρακίνησης τισης. Ειδικότερα, τις χρονιές 2009-10 λόγω της των Ασθενών για τη ∆ιακοπή Καπνίσµατος», «Τεχνιέξαρσης του ιού της γρίπης υλοποιήθηκε έρευνα κές & ∆εξιότητες Επικοινωνίας», «Στρες & Ανθεκτικό«∆ιερεύνηση Γνώσεων, Στάσεων και Συµπεριφορών τητα: Σύγχρονες Πρακτικές Αυτό-βοήθειας». Ακόµη, για την Πανδηµία της Γρίπης των Εργαζοµένων στα προγραµµατίζεται να υλοποιηθεί πρόγραµµα καΕλληνικά Νοσοκοµεία». Επίσης, η έρευνα αναφο- τάρτισης εντός του 2012 αναφορικά µε την αλλαγή ρικά µε την «Υγεία των Εργαζοµένων» έχει υλοποι- της διατροφικής συµπεριφοράς. ηθεί ήδη σε 17 νοσοκοµεία και βρίσκεται σε εξέλιξη για όλα τα υπόλοιπα νοσοκοµεία του ∆ικτύου. ια περαιτέρω πληροφορίες σχετικά µε το ∆ίκτυο καθώς και τις δράσεις του µπορείτε να ενηµερωνα από τα τελευταία Προγράµµατα Προαγωγής θείτε από την ιστοσελίδα του Σ Τ Γ Έ 8 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 7 Τ ο κάπνισµα αποτελεί σήµερα την πιο σηµαντική προλήψιµη αιτία θανάτου στον κόσµο και η αντιµετώπιση των συνεπειών του αποτελεί δυσβάσταχτο βάρος για τα συστήµατα υγείας. Για τον λόγο αυτό, όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 συγκροτήθηκε το Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Νοσοκοµείων Ελεύθερων Καπνού (European Network of Smoke-free Hospitals, ENSH), η ανταπόκριση ήταν θερµή και άµεση. Τα τελευταία χρόνια, τόσο η Παγκόσµια Ένωση Νο- σοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας, όσο και το Παγκόσµιο ∆ίκτυο Υπηρεσιών Υγείας Ελεύθερων από Καπνό εξελίχθηκαν σε αυτόνοµους οργανισµούς. Στις νέες συνθήκες που προέκυψαν και προκειµένου να ανανεώσουν και να ενισχύσουν την µεταξύ τους συνεργασία, δηµιούργησαν το 2008 µία οµάδα δράσης, η οποία είναι αφοσιωµένη στη συνεργασία αυτή. Το δίκτυο ιδρύθηκε το 1999 µε στόχο την εφαρ- Ονοµάστηκε Tobacco Free United (TFU) και απο- µογή της καθολικής απαγόρευσης του καπνίσµατος σε όλους τους νοσοκοµειακούς χώρους, αλλά και την ενίσχυση των νοσοκοµείων στην προσπάθεια εκπλήρωσης του ρόλου τους στην αντιµετώπιση της επιδηµίας του καπνίσµατος και των δυσµενών συνεπειών του. σκοπεί στη συνεργασία όλων των σχετικών φορέων και οργανισµών, οι οποίοι εµπλέκονται στην εκπλήρωση του σηµαντικού ρόλου των υπηρεσιών υγείας στη µάχη εναντίον του τσιγάρου. Η οµάδα δράσης TFU λειτουργεί σε επίπεδο σχε- Π αγκόσµιο ∆ίκτυο Υπηρεσιών Υγείας Ελεύθερων από Καπνό διασµού και στρατηγικής, αλλά και σε επιχειρησιακό επίπεδο, ενισχύοντας προγράµµατα διακοπής καατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, το δίπνίσµατος που υλοποιούνται από τα νοσοκοµεία – κτυο επεκτάθηκε και σε χώρες εκτός Ευρώπης και µέλη των δικτύων. αγκάλιασε, εκτός από νοσοκοµεία, και άλλες µονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας. Έτσι, σήµερα ονοία από τις βασικές προτεραιότητές της είναι η µάζεται Παγκόσµιο ∆ίκτυο Υπηρεσιών Υγείας Ελεύενίσχυση του ρόλου των επαγγελµατιών υγείας, οι θερων από Καπνό (Global Network of Tobacco Free οποίοι καλούνται, εκτός των άλλων, να αποτελέσουν Health Care Services) και έχει µετεξελιχθεί σε έναν και υποδείγµατα συµπεριφοράς, αποφεύγοντας να διεθνή, ανεξάρτητο, µη κερδοσκοπικό οργανισµό, ο καπνίζουν στο χώρο του νοσοκοµείου. οποίος συντονίζεται από το Καταλανικό Ογκολογικό Ινστιτούτο. πίσης, οφείλουν να εντάξουν τη διακοπή καπνίσµατος στην καθηµερινή τους νοσοκοµειακή δρασυµµετοχή ενός νοσοκοµείου στο ENSH προ- στηριότητα, αλλά και να αναπτύξουν συνεργασία ϋποθέτει την υιοθέτηση των αρχών του δικτύου από και δεσµούς µε την κοινότητα, συµµετέχοντας σε τον νοσοκοµειακό οργανισµό και την αυτό-αξιολό- κάθε αξιόλογη προσπάθεια αντιµετώπισης των συγησή του σε ετήσια βάση. νεπειών της χρήσης προϊόντων καπνού. Κ Μ Ε Η Ο ι βασικές αρχές του ENSH περιλαµβάνουν την αποκήρυξη κάθε οικονοµικής σχέσης µε την βιοµηχανία καπνού, τον σχεδιασµό και την υλοποίηση αντικαπνιστικών παρεµβάσεων µε δέσµευση της διοίκησης, την κατάρτιση του προσωπικού, την εφαρµογή πλήρους απαγόρευσης καπνίσµατος σε όλους τους χώρους του οργανισµού υγειονοµικής φροντίδας, καθώς και την οργάνωση υπηρεσιών διακοπής καπνίσµατος για τους νοσηλευόµενους, τους εργαζόµενους και την κοινότητα. Στο πλαίσιο των προσπαθειών που εντείνονται και Η Η συµµετοχή στο υπό σύσταση δίκτυο θα συµβάλει διαδικασία αξιολόγησης περιλαµβάνει την συµπλήρωση ενός ερωτηµατολογίου, το οποίο περιέχει ερωτήσεις σχετικά µε τις δράσεις και την πολιτική του νοσοκοµείου για την πρόληψη και αντιµετώπιση του καπνίσµατος. Ανάλογα µε την βαθµολογία που εξάγεται από τις απαντήσεις, κάθε νοσοκοµειακός οργανισµός χαρακτηρίζεται ως χάλκινο, αργυρό ή χρυσό µέλος του δικτύου. στη χώρα µας για την αντιµετώπιση της επιδηµίας του καπνίσµατος, το Εθνικό ∆ίκτυο Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας (Ε∆ΝΥΠΥ) έχει αναλάβει την πρωτοβουλία να συγκροτήσει ένα Ελληνικό ∆ίκτυο Υπηρεσιών Υγείας Ελεύθερων από Καπνό, το οποίο θα λειτουργεί ως υποδίκτυο του Ε∆ΝΥΠΥ. Η συγκρότηση του δικτύου αναµένεται να πραγµατοποιηθεί µέσα στο 2011 και η συµµετοχή των υγειονοµικών οργανισµών θα είναι δωρεάν. στην εµπέδωση της αντικαπνιστικής πολιτικής στο νοσοκοµείο, στην περιοδική καταγραφή και αξιολόγηση των σχετικών δράσεων, στην εφαρµογή αποδεδειγµένα επιτυχηµένων παρεµβάσεων και στην κινητοποίηση διοίκησης και επαγγελµατιών υγείας. Φίλιππος Φιλιππίδης Ιατρός, MSc. Προαγωγής και Αγωγής Υγείας Ταυτόχρονα, το διεθνές δίκτυο µπορεί να προσφέ- ρει καθοδήγηση και επιβράβευση στα µέλη του και να τα διευκολύνει να µεγιστοποιήσουν τα οφέλη, µεία που πρωτοπορούν, ενώ ταυτόχρονα παρέχεται αξιοποιώντας την ευρεία διεθνή εµπειρία. ένα χρήσιµο εργαλείο για την παρακολούθηση της ερισσότερες πληροφορίες για το Παγκόσµιο ∆ίπροόδου κάθε νοσοκοµείου, σε βάθος χρόνου. κτυο Υπηρεσιών Υγείας Ελεύθερων από Καπνό, ανάπτυξη του ENSH έγινε σε πλαίσιο στενής συ- καθώς και τις αρχές, τα κριτήρια και το ερωτηµατονεργασίας µε την Παγκόσµια Ένωση Νοσοκοµείων λόγιο αυτό-αξιολόγησης του δικτύου στα ελληνικά, και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας, µε αποτέλεσµα, µπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα σε αρκετές χώρες, τα νοσοκοµεία που ανήκουν στο ενώ χρήσιµες πληροφορίες αναρτώνται τακτικά και ένα δίκτυο να συµµετέχουν αυτόµατα και στις δρα- στην σελίδα του Tobacco Free United στο facebook (αναζητήστε το οµώνυµο group). στηριότητες του άλλου. Με αυτόν τον τρόπο επιβραβεύονται τα νοσοκο- Π Η 9 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 8 Π Υ πηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι Η αρά τις προόδους της ιατρικής επιστήµης, η ζωή Μέριµνα λειτουργεί στηριζόµενη αποκλειστικά των παιδιών συνεχίζει να απειλείται από µη θερα- σε δωρεές και χορηγίες ώστε να µπορεί να προπεύσιµα νοσήµατα, µε τον καρκίνο να αποτελεί την σφέρει δωρεάν όλες τις υπηρεσίες της. δεύτερη αιτία θανάτου στις δυτικές κοινωνίες, συµπεριλαµβανοµένης της Ελλάδας. Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι απευθύνεται σε οικογένειες µε νεον και στη χώρα µας δεν υπάρχει ακόµη πλήρης γνό, βρέφος, παιδί ή έφηβο (έως 18 ετών) οι οποίες καταγραφή του παιδιατρικού πληθυσµού που αντι- αντιµετωπίζουν µια εξελισσόµενη ασθένεια η οποία µετωπίζει απειλητικές για τη ζωή παθήσεις, 73% των µειώνει τη διάρκεια ζωής του µικρού ασθενή, καθώς θανάτων παιδιών και εφήβων 0-19 ετών στην Ελ- δεν υφίσταται προοπτική ίασης µε τα σύγχρονα θελάδα κατά το έτος 2009 επήλθαν λόγω νόσου, σύµ- ραπευτικά µέσα. φωνα µε στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Αρχής. Η Α Υπηρεσία στελεχώνεται από διεπιστηµονική Για την ολοκληρωµένη φροντίδα των οικογενειών Η οµάδα κατάλληλα καταρτισµένων παιδιάτρων, νο- που αντιµετωπίζουν τέτοιες παθήσεις, έχουν ανασηλευτών, ψυχολόγου και κοινωνικού λειτουργού, πτυχθεί διεθνώς την τελευταία 20ετία εξειδικευµέοι οποίοι συνεργάζονται µε άλλους ειδικούς ανάνες υπηρεσίες παιδιατρικής ανακουφιστικής φροντίλογα µε τις ανάγκες κάθε οικογένειας, ώστε να παδας (pediatric palliative care). ρέχονται: Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται από διεπιστηµο- α) ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα για τον έλεγχο νική οµάδα επαγγελµατιών υγείας και αφορούν των συµπτωµάτων και την ανακούφιση του παιδιού στην ιατρονοσηλευτική φροντίδα του παιδιού ή εφήαπό ενδεχόµενο πόνο ή δυσφορία, βου καθώς και στην ψυχοκοινωνική στήριξη του ίδιου και των µελών της οικογένειάς του. β) ψυχοκοινωνική στήριξη του άρρωστου παιδιού και της ευρύτερης οικογένειάς του, ασικός στόχος της ανακουφιστικής φροντίδας είναι η εξασφάλιση συνθηκών ζωής που προάγουν γ) διασύνδεση µε το σχολείο και στήριξη των φίλων την ποιότητα και αξιοπρέπεια για όλα τα µέλη της και συµµαθητών του µικρού ασθενή και οικογένειας που ζουν µε την απειλή ή τη βεβαιότητα του θανάτου. δ) ψυχολογική στήριξη της οικογένειας µετά την απώλεια του παιδιού, κατά την περίοδο του πένρευνες στον ελλαδικό χώρο έχουν αναδείξει την θους. Επίσης στην Υπηρεσία µπορούν να απευθυντραγική έλλειψη ανάλογων υπηρεσιών στη χώρα θούν και επαγγελµατίες υγείας διαφόρων ειδικοµας, καθώς και υπηρεσιών κατ’ οίκον παροχής παιτήτων που θα ήθελαν εξειδικευµένη συµβουλευτική διατρικής ανακουφιστικής φροντίδας. υποστήριξη σε θέµατα ανακουφιστικής φροντίδας νεογνών, παιδιών και εφήβων. αναγκαιότητα των τελευταίων έχει επανειληµµένα εκφραστεί από γονείς και παιδιά που επιθυµούν να ασικές προϋποθέσεις για την ένταξη µιας οικογέαντιµετωπίσουν στον οικείο χώρο του σπιτιού τους νειας στην Υπηρεσία είναι: τις προκλήσεις της ασθένειάς τους, καθώς και να διανύσουν εκεί την τελική φάση της κοινής τους α) οι γονείς να έχουν ενηµερωθεί από τους θεράζωής. ποντες ιατρούς όσον αφορά την πρόγνωση της ηµειώνεται ακόµη ότι ειδικά η παροχή κατ’ οίκον νόσου του παιδιού/εφήβου, Β Έ Η Β Σ υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας οδηγεί στην απελευθέρωση κλινών «οξείας» νοσηλείας, ελαττώνει τον αριθµό των εισαγωγών και συµβάλει στην αποφυγή µακροχρόνιας ενδονοσοκοµειακής νοσηλείας ενώ παράλληλα µειώνεται το κόστος της περίθαλψης των ασθενών αυτών. β) η φροντίδα του παιδιού στο σπίτι να αποτελεί επιθυµία και επιλογή της οικογένειας και γ) οι γονείς να επιθυµούν να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη φροντίδα του παιδιού τους στο σπίτι, µε την κατάλληλη εκπαίδευση και υποστήριξη από το την έλλειψη τέτοιου είδους υπηρεσιών ανταπο- προσωπικό της Υπηρεσίας. κρίθηκε η Μέριµνα, αστική µη κερδοσκοπική εταιρία Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίγια τη φροντίδα παιδιών και οικογενειών στην αρδας στο Σπίτι έχει αναπτύξει στενή συνεργασία µε ρώστια και το θάνατο, ιδρύοντας τον Ιανουάριο του παιδιατρικά νοσοκοµεία και µαιευτήρια της Αθήνας. 2010 την πρώτη στην Ελλάδα Υπηρεσία Παιδιατρικής Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι. αράλληλα, δέχεται αιτήµατα από επαγγελµατίες Μέριµνα ιδρύθηκε από καθηγητές Πανεπιστηµίου, υγείας που εργάζονται σε διάφορους δηµόσιους ή ∆ιευθυντές τµηµάτων σε παιδιατρικά νοσοκοµεία, έµ- ιδιωτικούς φορείς, καθώς και απευθείας από τις οιπειρους κλινικούς της υγείας και εκπαιδευτικούς και, κογένειες. εδώ και 15 χρόνια, παρέχει µέσω του Συµβουλευτιερισσότερες πληροφορίες για την Υπηρεσία, αλλά κού της Κέντρου, ψυχολογική στήριξη σε παιδιά, εφήβους, οικογένειες, σχολεία και κοινότητες που αντι- και για την ταυτότητα και το έργο της Μέριµνας καµετωπίζουν την εµπειρία µιας σοβαρής αρρώστιας ή θώς και για την οικονοµική της ενίσχυση, υπάρχουν στην ιστοσελίδα: θανάτου. Μαρία Μπούρη Σ Παιδίατρος ΜΑ, D Pall Med, E π. Υπεύθυνη Υπηρεσίας Παιδιατρικής Η Ανακουφιστικής Φροντίδας στο Σπίτι, Μέριµνα 10 Η Π Π 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 9 επίσης περίπτωση αποµάκρυνσης των ΑΜΕΑ από δράσεις για νοσήµατα τη δηµιουργία υποστηρικτικού µεταδιδόµενα (σύφιλη, Πανελλήνιο Συνέδριο Προαγωγής α καισεξουαλικώς Αγω- θηκαν υπαλλήλους, στους οποίους καταφεύγουν για στην υγεία περιβάλλοντος, την κατάλληλη βλεννόρροια, γής της υγείας που διοργανώνουµε στην Αθήνα AIDS, κ.ά.) αποτελούσαν µάστιγες, µε τουςενηµένα καταγγείλουν το βιασµό τους, κυρίως λόγω της ρωση και την αγωγή της υγείας, ενισχύθηκε η ανάεκατόµβες στις 14 και 15 Νοεµβρίου προσεγγίζεται η προα- θυµάτων σε όλο τον κόσµο. Σε πολλούς αδυναµίας πτυξη η ατοµικών δυνατοτήτων για την προαγωγή της των υπαλλήλων να κατανοήσουν τα άτοµα κυριάρχησε αντίληψη της «κάθαρσης» του γωγή της υγείας ως µια πολιτική η οποία,λαούς σε συνθήαναπηρία. υγείας, προωθήθηκαν παρεµβάσεις για τιςµεπιο ευπα- Σε πολλές χώρες µάλιστα δεν τους δίνοσούντα µέσω της σεξουαλικής επαφής κες οικονοµικής κρίσης, µπορεί να αναδειχθεί σε µιαανθρώπου νεται η πεάδεια να υποβάλουν αναφορά ή καταγγελία θείς οµάδες και οριοθετήθηκαν συγκεκριµένες αποτελεσµατική επιλογή για την υγεία. του µε το «καθαρό σώµα». στην αστυνοµία ή να ορκισθούν ή να δώσουν κατάριοχές και δίκτυα δράσης, όπως οι πληθυσµιακές θεση στο δικαστήριο, λόγω αυτής της σωµατικής κοινότητες, οι δήµοι, οι πόλεις, το σχολικό περιβάλίναι δεδοµένο ότι η οικονοµική κρίση προκαλεί οι- αυτή είχε ως αποτέλεσµα το βιασµό τους µειονεξίας. κάθαρση λον, οι χώροι εργασίας. κονοµική αβεβαιότητα, ανατρέπει τα ισχύοντα για κοριτσιών από τον ασθενή, µε στόχο την παρθένων την κοινωνική ευηµερία, ενισχύει ανισότητες και αποµάκρυνση του µολυσµατικού αιτίου και τη θε- ως πολιτιπροαγωγή της υγείας αναγνωρίσθηκε 5. Την κατάσταση επιδεινώνει συχνά η έλλειψη ειδιεπηρεάζει το επίπεδο αλλά και την ποιότητα ζωής. ραπεία του αρρώστου. κή κατάλληλη, οικονοµική και αποτελεσµατική για τηνπροσωπικού (π.χ. διερµηνέων την νοηµακευµένου αξιοποίηση των δηµόσιων δαπανών υγείας. Αναγνωτικής γλώσσας για τα άτοµα µε προβλήµατα ακοής) ίναι δεδοµένο ότι η µείωση του εισοδήµατος, δυ- τον ρίσθηκε ως πολιτική που παράγει, µε απλές, δηηαπό 16ο αιώνα σε αρκετά ευρωπαϊκά σταοικονοαστυνοµικά τµήµατα ή στα δικαστήρια. Επίσης σχέρεια για την απόκτηση αγαθών, ο περιορισµός αλλά επιλεγµένες και από σταθερά εφαρ- πρόσβασης στους δηµόσιους χώρους κράτη γινότανµικότερες σεξουαλική συνεύρεση ασθενών η δυσκολία της απασχόλησης και η ανεργία, οι φορολογικές µοζόµενες µεθόδους,γυναίκες, καλύτερηµευγεία ποιότητα σύφιλη ή γονόρροια µε παρθένες στό- και(π.χ. λόγω ανυπαρξίας ειδικής ράµπας για την κίνηση πρακτικές, η δυσκολία πρόσβασης στην χο επιθυµητή ζωής.του Ωςασθενή επένδυση γιατητην υγεία και ως πολιτική την απαλλαγή από νόσο. ατόµωνγια µε προβλήµατα κινητικότητας) αποτελεί αναεκπαίδευση επιτείνουν την κοινωνική ανασφάλεια, την κοινωνικοοικονοµική ανάπτυξη. σταλτικό παράγοντα για την υποβολή µήνυσης ή προσθέτουν επιπλέον άγχος στην ζωή και επιδρούν ι αντιλήψεις αυτές διαπιστώθηκαν τα τελευταία αναφοράς περιστατικών βιασµού από τις παθούσες. στην υγεία των ατόµων. Ευπαθείς πληθυσµιακές ήµερα χρειάζεται να προβληµατισθούµε για το πώς χρόνια σε κατοίκους περιοχών της υποσαχάριας οµάδες απειλούνται ή και τίθενται σε κοινωνική αποθα πορευτούµε στα νέα δεδοµένα που διαµορφώΑφρικής, της Ασίας, της Ευρώπης και της Αµερικής. Συµπεράσµατα µόνωση. νονται στην υγεία από την οικονοµικοκοινωνική κρίΜάλιστα τα αποτελέσµατα µελετών, που έγιναν σε ση. Στις νέες συνθήκες οφείλουµε, περισσότερο από ο πρόβληµα της σεξουαλικής κακοποίησης των 21 χώρες, έδειξαν ότι στις 14 από αυτές κατεγράφηε ατοµικό επίπεδο η οικονοµική κρίση ενισχύει την ποτέ, ν’ αναγνωρίζουµε την υγεία ως θεµελιώδες ανατόµων µε σωµατική αδυναµία ή στέρηση ή αναπησαν βιασµοί παρθένων ατόµων από φορείς του AIDS. εµφάνιση ψυχικών νοσηµάτων όπως π.χ. στρες, άγ- θρώπινο δικαίωµα και ως παράγοντα ευηµερίας. ρία, καθώς και των παρθένων κοριτσιών ως µέσο χος, κατάθλιψη, επιτείνει την εµφάνιση ασθενειών για την κάθαρση από σοβαρές και µοιραίες ασθέόπως π.χ. καρδιαγγειακών παθήσεων, νοσηµάτων ι πεποιθήσεις οδηγούν στο βιασµό νειες, όπως είναι το AIDS, υφίσταται και αποτελεί ίναιαυτές γνωστό ότι σε συχνά περιόδους κρίσεων περιορίζονµεταβολισµού και πεπτικού, επηρεάζει συµπεριφονηπίων ή µικρών ανθρώπους πουκαι έ- περικόπτονσύγχρονο πρόβληµα, κυρίως σε χώρες της υποσαται οικοριτσιών δαπάνες από στο σύστηµα υγείας ρές υγείας και διατροφής, προκαλεί αύξηση τηςµολυνθεί χρή- ταιαπό χουν τον ιόΟιHIV ή νοσούν ήδη από στρέφουν χάριας Αφρικής, της νότιας και νοτιο–ανατολικής παροχές. οικονοµικές δυσχέρειες τα σης φαρµάκων και συχνά οδηγεί στην εµφάνιση βί- άτοµα στη AIDS. Μεγαλύτερο κίνδυνο βιασµού διατρέχουν τα υγείας. Ασί- ας, της βόρειας Αµερικής, ακόµα και της Ευχρήση δηµόσιων υπηρεσιών Η αυας και στην υιοθέτηση ανθυγιεινών πρακτικών και έχουν άτοµα που κάποια αναπηρία, διότι τους καθιρώπης.στη ξανόµενη ζήτηση παράγει επιπλέον προβλήµατα εξαρτήσεων. στά αδύναµους για οποιαδήποτε σθεναρή και επι- ασθένειας. διαχείριση του υπάρχοντος συστήµατος τυχή αντίσταση τοναυτό βιασµό τους (π.χ. άτοµαοι έχοντες οιΣτο κατά πλαίσιο ελλοχεύει ο κίνδυνος νοοτροπία αυτή απαιτεί αφενός την εξέταση του τυφλά, κωφά,κονοµική µε νοητική στέρηση, ά.). στην υγεία τους αδυναµία να κ. δεχθούν ενίναι γνωστό ότι οι κοινωνικοοικονοµικές συνθήµεγέθους του προβλήµατος, καθώς και των νοµικρίσης. κες και το επίπεδο ζωής καθόρισαν τα επίπεδα τονότερα τα αρνητικά αποτελέσµατα της κών, ιατρικών και κοινωνικών παρεµβάσεων, που θα υγείας των πληθυσµών πολύ περισσότερο από ότι ευκολότερη προσέγγιση και ο βιασµός των γυ- πρέπει να εφαρµοσθούν από τα κράτη, µε στόχο αυτόχρονα σε περιόδους κρίσεων, αυτές καθαυτές οι ασθένειες. ναικών µε ειδικές ανάγκες όµως, αποδίδεται, σύµφωνα µε τηνλειτουρπροφύλαξη της υγείας και της αξιοπρέπειας γούν κοινωνικά αντανακλαστικά που προτρέπουν τους ερευνητές, στα εξής αίτια: των ευπαθών αυτών πληθυσµιακών οµάδων. ίναι γνωστό ότι τα άτοµα µε καλύτερες κοινωνι- στην αναζήτηση πολιτικών κοντά σε παραδοσιακές αξίες, οι οποίες συνήθως ξεχνιούνται σε καιρούς κοοικονοµικές συνθήκες ζουν περισσότερο και αρ1. Λόγω της υψηλής αναπηρίας τους τα και άτοµα µε ειδικές ανάπτυξης ευηµερίας. Έτσι διαίτερη έρχονταιενηµέρωση και ευαισθητοποίηση θα πρέρωσταίνουν λιγότερο. Είναι γνωστό ότιανάγκες η «υγεία είναιπρος πιθανότερο να είναι σεξουαλικά ανε- µεγάλη πει να διάυπάρχει από τους προµηθευτές υπηρεσιών συζήτηση πολιτικές που έχουν είναι ευηµερία» αλλά και ότι «η ευηµερία προάγει νεργά και να χυση έχουνστην διατηρήσει τηνπου αγνότητά τους, υγείας (ιατρούς, νοσηλευτικό προσωπικό, κ.ά.)από κοινωνία, µπορούν να περιορίσουν την υγεία». Βρισκόµαστε µπροστά σε συνθήκες µιας µεγαλύτερες δυσκολίες επιλογών για αφού έχουν την αστυνοµία,Χριστίνα καθώς και από τους λειτουργούς και που εστιάζονται στο να επηρεάζουν «νέας φτώχειας» η οποία επηρεάζει, ως «νέος - δια- ανισότητες τις προσωπικές τους σχέσεις και γενικά για την ιδιωτηςµόνο δικαιοσύνης, προκειµένου να επιτευχθεί η µεί∆ηµητρακάκη, τις αιτίες που βλάπτουν την υγεία και όχι να φορετικός τρόπος ζωής», την κοινωνική, τική ψυχική καιζωή. τους ωση του προβλήµατος και η σωστή και ισότιµη αναντιµετωπίζουν τα προβλήµατα της ασθένειας. Είναι Ψυχολόγος Έρευνας, σωµατική υγεία των ατόµων. τιµετώπιση οι πολιτικές που διασυνδέουν την υγεία µε τις συν- των θυµάτων, πολλά από τα οποία είναι Επιστηµονική µε ειδικές ανάγκες. ζωής, προσδιορίζουν και αντιµετωπίζουν 2. Η ύπαρξη θήκες της αναπηρίας τους τα καθιστά εύκο- άτοµατους προαγωγή και η αγωγή της υγείας αποτελούν Συνεργάτης ΚΜΥΥ κινδύνους υγείας και καθιστούν τα άτοµα ικανά να λους στόχους για τους επίδοξους βιαστές. Μάλιστα πολιτικές, στρατηγικές και δράσεις που επιδιώκουν τις καλύτερες την κοινωνία να επιστήµονες κάνουν έχουν διαπιστώσει ότιεπιλογές τα άτοµακαι αυτά πιπλέον, ενηµέρωση για τις εσφαλµένες προκακαι ΙΚΠΙ να καταστήσουν τα άτοµα ικανά να ελέγχουν τους συχνά αποκτήσει υπευθυνότητα. διατρέχουν τριπλάσιο κίνδυνο βιασµού σε ταλήψεις θα πρέπει να παρέχεται στα άτοµα µε ειπαράγοντες που επηρεάζουν την υγεία τους. Άµεσα σχέση µε ανθρώπους χωρίς αναπηρία. δικές ανάγκες, καθώς και στις οικογένειές τους, µε µε αλλαγή των συµπεριφορών τους και µε χρήση ντικείµενο του Συνεδρίου είναι η προσέγγιση πο- µεγαλύτερη προστασία Αγγελική στόχο την τους από τυχόν κατάλληλων υπηρεσιών υγείας, έµµεσα µε έλεγχο λιτικών που προάγουν την υγεία σε συνθήκες κρίβιασµό. Μωραϊτάκη Τσάµη 3. Τα άτοµα που εξαρτώνται από άλλους, λόγω της των κοινωνικών, οικονοµικών και περιβαλλοντικών σης. Οι σηµερινές οικονοµικές συνθήκες παρέχουν κάποιας αναπηρίας, είναι ψυχολογικά πεύπαρξης συνθηκών. ∆ρ. Κοινωνικής Νικολέττα Θάνου, αυτή τη δυνατότητα. ρισσότερο τρωτά και έτσι καθίστανται εύκολος στόΟδοντιατρικής, Οδοντίατρος χος για πιθανή σεξουαλική τους κακοποίηση. α αποτελέσµατα των συζητήσεων θα βοηθήσουν α τελευταία 20 χρόνια η προαγωγή της υγείας Πρόεδρος -Υγιεινολόγος, αναδείχθηκε ως ο επιστηµονικός και ερευνητικός ώστε οι πολιτικοί που εµπλέκονται µε την υγεία να Εταιρείας Ελληνικής . Σε πολλές Ειδ. Κοινωνική περιπτώσεις διαπιστώνεται άγνοια χειτην προαγωγή της υγείας ως πολιτοµέας πουστην αναζητά τις επιδράσεις στην4υγεία από αναγνωρίσουν των ατόµων µε ειδικές ανάγκες από τους διρισµού τις κοινωνικοοικονοµικές Προαγωγής -Προληπτική ανισότητες. Προκειµένου τική επιλογής και όχι µόνο ως το «φτωχό συγγενή» κηγόρους, αστυνοµία, τους δικαστικούς λειτουρπολιτικής «προληπτικής κουλτούρας», όπως να ενισχύονται οι δυνατότητες των κοινωνιών να τηνµιας & Αγωγής Υγείας Οδοντιατρική γούς, τους συµβούλους–ψυχολόγους, κ.ά. Το γεγοσυνήθως πράττουν σε περιόδους ευηµερίας. Η κρίελέγχουν τις σύγχρονες ανισότητες, διαµορφώθηνός αυτό καθιστά τους λειτουργούς αδύναµους ση µπορεί να γίνει ευκαιρία για ναστην συναντηθούν ουκαν νέες πολιτικές για τη δηµόσια υγεία και την πρόυπεράσπιση στην προστασία τωνηατόµων σιαστικά και πρακτικά άποψηµε τηςειδιυγείας µε αυτή ληψη, επαναπροσδιορίσθηκαν οι υπηρεσίες υγείας και ανάγκες,της ύστερα από το βιασµό τους. Υπάρχει ασθένειας. µε έµφαση στην Πρωτοβάθµια Φροντίδα,κές καθιερώ- Στο 6 Ε Τ ο Π ροκαταλήψεις της Συχνότητας ο Πρόβληµα ροαγωγή Η και Αύξηση Ε ΤΠ των Ανισοτήτων της Υγείας: Η στην Υγεία Υγείας Επιλογή Ή στην Οικονοµική στηνΕυρώπη Ασθενών από το AIDS Ο Κρίση Σ Τ Σ Ο Ε Η Ε Η Τ Ε Ι Η Ε Α Τ Τ 10 119 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 10 µετώπιση των επειγόντων περιστατικών και των πανδηµιών. Η ανάληψη δράσης για την αντιµετώπιση αυτών των ζητηµάτων πρέπει να λάβει υπόψη το ανι κυβερνήσεις αντιµετωπίζουν νέες και δύσκολες τίκτυπο παραγόντων όπως η παγκοσµιοποίηση, η προκλήσεις που επηρεάζουν την υγεία του πληθυ- αστικοποίηση, η κλιµατική αλλαγή, η γήρανση του σµού. Είναι καιρός όχι µόνο για το συντονισµό µιας πληθυσµού και η οικονοµική κρίση. συνεκτικής αντιµετώπισης της παρούσας κατάστασης, αλλά και για την οργάνωση σχεδίου για τα επόευρωπαϊκός τοµέας του Π.Ο.Υ. έχει, προσφάµενα δέκα χρόνια, χρησιµοποιώντας τις αποδείξεις τως, αναθέσει µια σειρά µελετών προκειµένου να για το ποιες προσεγγίσεις και λύσεις είναι πιο αποτελεσµατικές. Αυτό αποτελεί το υπόβαθρο για την ενηµερώθεί το «Υγεία 2020», συµπεριλαµβανοµένης ανάπτυξη από τον Π.Ο.Υ ενός νέου πλαισίου για την µιας ευρωπαϊκής ανασκόπησης των κοινωνικών παπολιτική υγείας στην Ευρώπη που ονοµάστηκε «Υ- ραγόντων της υγείας και του χάσµατος στην υγεία γεία 2020». Η πρώτη επίσηµη σύσκεψη για το σκοπό της οποίας ηγείται ο sir Michael Marmot, του University College London, του Ηνωµένου Βασιλείου και αυτό έλαβε χώρα στις 9 -11 Μαρτίου 2011. µιας µελέτης για τη διακυβέρνηση στον τοµέα της υγείας στον 21ο αιώνα της οποίας ηγείται η καθηι ανώτεροι αξιωµατούχοι, που εκπροσωπούν τα γήτρια Ilona Kickbusch του Graduate Institute of In53 κράτη-µέλη, συµµετείχαν σε σύσκεψη για το ό- ternational and Development Studies της Γενεύης ραµα, τους στρατηγικούς στόχους, την έκταση και της Ελβετίας. το περιεχόµενο του «Υγεία 2020» και για να ανταλλάξουν εµπειρίες και στρατηγικές για την εφαρµογή λλες µελέτες θα απευθυνθούν σε άλλες σηµαντιτης διακήρυξης του Tallinn «Συστήµατα Υγείας για κές πτυχές του πλαισίου πολιτικής του «Υγεία 2020», την Υγεία και την Ευηµερία». όπως τα οικονοµικά της πρόληψης και µια προνοητική ανάλυση των τάσεων που επηρεάζουν την υγεία. ο πλαίσιο για το «Υγεία 2020» θα έχει τις βάσεις του στη στρατηγική «Υγεία για Όλους» και σε άλλα ια περισσότερες πληροφορίες: πλαίσια-κλειδιά ευρωπαϊκής πολιτικής υγείας, συµπεριλαµβανοµένης της διακήρυξης του Tallinn. Μια προσωρινή έκθεση της παρακολούθησης της τήρησης των δεσµεύσεων που προβλέπει η διακύρηξη του Tallinn συζητήθηκε στη σύσκεψη. ΤΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ Π.Ο.Υ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Ο ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Ο Ο Ά Τ Γ Στην έκθεση επισηµαίνονται καινοτόµα παραδείγµατα δράσεων των χωρών και του Π.Ο.Υ., τα οποία είναι σύµφωνα µε τις δεσµεύσεις της διακήρυξης του Tallinn, ιδιαιτέρως υπο το φως της οικονοµικής κρίσης. Επίσης, δίνεται έµφαση στην ανάγκη για µια ανανεωµένη προσπάθεια στη δηµόσια υγεία και εξηγείται πως το «Υγεία 2020» θα επεκτείνει πολλές από τις ιδέες-κλειδιά που προβλέπονται στη διακήρυξη. Η ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Η βία, ο εκφοβισµός και η παρενόχληση γίνονται ολοένα και αυξανόµενα χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών χώρων εργασίας, σύµφωνα µε νέα έκθεση του European Agency for Safety and Health at Work (EUOSHA). Ακόµη, η ανταπόκριση από οργανισµούς και εθνικές κυβερνήσεις φαίνεται ανεπαρκής. Η βία και η παρενόχληση τρίτων επηρεάζει το 5% - 20% των ευρωπαίων εργαζοµένων, αναλόγως τη χώρα, τον τοο «Υγεία 2020» δίνει ιδιαίτερη έµφαση στο ρόλο- µέα και την µέθοδο που απασχολούνται. κλειδί των Υπουργών Υγείας ως συνηγόρων και καταλυτών της δράσης για την υγεία, τόσο εντός όσο έκθεση «Βία και Παρενόχληση στον Εργασιακό και εκτός των συνόρων του τοµέα της υγείας. Μια Χώρο: Η Εικόνα της Ευρώπης» συµπεριλαµβάνει άλλη σηµαντική εξέλιξη είναι η αυξανόµενη συµµε- διεθνή στατιστικά στοιχεία που συλλέχθησαν από το τοχή στη λήψη αποφάσεων των ασθενών και των European Risk Observatory του EU-OSHA. Η πρόπολιτών, οι οποίοι δεν είναι πλέον παθητικοί αλλά, σφατη πανευρωπαϊκή έρευνα του εργασιακού χώχάρη στην τεχνολογία των πληροφοριών, είναι πε- ρου των επιχειρήσεων σχετικά µε τους νέους και ρισσότερο ενδυναµωµένοι από ποτέ για την ανά- αναδυόµενους κινδύνους (ESENER) δείχνει επίσης ληψη περισσότερων ευθυνών για την υγεία τους, ότι το 40% των Ευρωπαίων ∆ιευθυντών ενδιαφέροστο πλαίσιο µιας διαφορετικής σχέσης µε το σύ- νται για την εργασιακή βία και παρενόχληση, όµως στηµα υγείας. µόνο το 25% έχουν εφαρµόσει διαδικασίες αντιµε- Τ Η Τα κράτη-µέλη έχουν συµφωνήσει πως νέες και και- τώπισης του φαινοµένου και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό αυτό είναι <10%. νοτόµες πολιτικές είναι απαραίτητες προκειµένου ν’ αντιµετωπιστούν τα πιεστικά ζητήµατα υγείας του ο πρόβληµα είναι πιο έντονο στην υγεία, στην κοιευρωπαϊκού τοµέα του Π.Ο.Υ. µε περιεκτικό, απονωνική εργασία και στην εκπαίδευση όπου >50% των τελεσµατικό και συντονισµένο τρόπο. Τα ζητήµατα διευθυντών το αναγνωρίζουν ως πρόβληµα υγείας και υγείας αφορούν την επιδηµία της παχυσαρκίας, τον καρκίνο και τις ασθένειες του καρδιαγγειακού συ- ασφάλειας. στήµατος, τις ανισότητες στο επίπεδο υγείας και το ια περισσότερες πληροφορίες: προσδόκιµο επιβίωσης, τις αυξανόµενες ψυχικές διαταραχές, τις επανεµφανιζόµενες µεταδοτικές ασθένειες και την ανάγκη σχεδιασµού για την αντι- Τ Γ 12 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 11 MAPPING NATIONAL CAPACITY TO ENGAGE IN HEALTH PROMOTION: OVERVIEW OF ISSUES AND APPROACHES Health Promot Int Dec;21 Suppl 1 P.p. 91-8, 2006 promotion, where the reorientation of health care services is considered as one of five major action areas for an overall health promotion development. The article outlines what such a re-orientation may mean for the main hospital functions. These include: the health promoting hospital setting; health promoting workplaces, the provision of health (related) services, training, education and research; the hospital as an advocate and "change agent" for health promotion in its community/environment; the "healthy" (metaphorically speaking) hospital organisation. Based on the concept, an international network of This paper reviews approaches to the mapping of re- A complimentary capacity mapping approach, HP- Source.net, has been undertaken since 2000 by a consortium of European organizations including the EC, WHO, International Union for Health Promotion and Education, Health Development Agency (of England) and various European university research centres. US efforts include state-level mapping of capacity to prevent chronic diseases and reduce risk factor levels. In Australia, two decades of mapping national health promotion capacity began with systems needed by the health sector to design and deliver effective, efficient health promotion, and has now expanded to include community-level capacity and policy review. In Korea and Japan, capacity mapping is newly developing in collaboration with European efforts, illustrating the usefulness of international health promo tion networks. Mapping capacity for health promotion is a practical and vital aspect of developing capacity for health promotion. The new context for health promotion contains both old and new challenges, but also new opportunities. NATIONAL NETWORKS OF HEALTHY CITIES IN EUROPE Health Promot Int Nov;24 Suppl 1 P.p. i100-i107, 2001 N ational networks of Healthy Cities emerged in the late 1980s as a spontaneous reaction to a great demand by cities to participate in the Healthy Cities movement. Today, they engage at least 1.300 cities in the European region and form the backbone of the Healthy Cities movement. This article provides an analysis of the results of the regular surveys of national networks that have been carried out principally since 1997. The main functions and achievements of national networks are presented alongside some of their most pressing challenges. Although networks have differing priorities and organizational characteristics, they do share common goals and strategic directions based on the Healthy Cities model. Therefore, it has been possible to identify a set of organizational and strategic factors that contribute to the success of networks. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ sources needed to engage in health promotion at the country level. There is not a single way, or a best way to make a capacity map, since it should speak to the needs of its users as they define their needs. At the national level, the objective is usually to learn the extent to which essential policies, institutions, programmes and practices are in place to guide recommendations about what remedial measures are desirable. In Europe, capacity mapping has been undertaken at the national level by the WHO for a decade. WHO, Europe has been developing since the late 1980s. The main projects of the international network so far were the first model project "health and hospital" (Vienna, 1989-1996), the European pilot hospital project of HPH (1993-1996), and the development of national/regional HPH networks (ongoing since 1995). These factors form the basis of a set of accreditation criteria for national networks and provide guidance for the establishment of new national networks. AlthTHE HEALTH PROMOTING HOSPITAL national networks have made substantial ach(HPH): CONCEPT AND DEVELOPMENT ough ievements, they continue to face a number of dilemmas that are discussed in the article. Problems a naPatient Educ Couns tional network must deal with include how to obtain Dec 15;45(4) sustainable funding, how to raise the standard of P.p. 239-43, 2001 work in cities without creating exclusive participation criteria and how to balance the need to provide direct support to cities with its role as a national player. During the last 15 years, the pooling of practical exealth promoting hospitals (HPH) is a concept for pertise in urban health has made Healthy Cities nethospital development that builds upon the health pro- works an important resource for national as well as motion concept of the WHO Ottawa Charter for health local governments. H 13 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 12 µούλη µε τις εφαρµογές ηλεκτρονικής υγείας µε γνώµονα τα κριτήρια ασφαλείας, η 23η της κ. Καστανιάς εισάγει την ποιότητα στα θέµατα ασφαλείας, η 24η του κ. Κοτσώνη και Ηλιάκη δίνει µια πρακτική προσέγγιση για την πιστοποίηση σε θέµατα ασφαλείας και τέλος η 25η της κ. Μούρτου µια θεώρηση για τα επίπεδα πρόσβασης στα Πληροφοριακά Συστήµατα Υγείας. ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Τ Επιστηµονική Επιµέλεια: Ιωάννης Αποστολάκης Εκδόσεις Παπαζήση. Σειρά: Κοινωνία και Πληροφορική Αθήνα, 2011 των Ανισοτήτων ISBN: 978-960-02-2565-5 ο Πρόβληµα στην Υγεία ΝΕΕΣ ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ στην Ευρώπη Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, Ψυχολόγος Έρευνας, Επιστηµονική Συνεργάτης ΚΜΥΥ και ΙΚΠΙ Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε ένα ευρύτατο κοινό: Τ ο παρόν βιβλίο αφορά µια συλλογή επιλεγµένων εργασιών µε το αντίστοιχο περιεχόµενο οι οποίες προέκυψαν µετά από σχετική πρόκληση του επιµελητή αυτής της έκδοσης και του εκδοτικού οίκου Παπαζήση. Το βιβλίο περιέχει 25 εργασίες που αντιστοιχούν στα κεφάλαιά του. Η πρώτη εργασία του κ. Α. Μπέρλερ δίνει µια αναλυτική παρουσίαση της ιστορίας του ∆ιαδικτύου και αναφέρεται σε σηµαντικούς ανθρώπους που επηρέασαν την πορεία του. Η 2η εργασία του κ. Γιανακουλόπουλου αποτυπώνει στοιχεία που αφορούν την τυποποίηση και συνεισφέρουν θετικά στην ανάπτυξη ∆ιαδικτυακών τόπων. Η 3η εργασία των κ. Μπάκαβου & Αποστολάκη δίνει µια πρώτη προσέγγιση για την διαδικασία πιστοποίησης ∆ιαδικτυακών τόπων ενώ η 4η του κ. Βαρλάµη, παρουσιάζει τα σηµαντικότερα χαρακτηριστικά των εφαρµογών στο web 2.0. Η 5η εργασία των κ. Τάγαρη & Μπέρλερ παρουσιάζει τις εκτιµήσεις για το µέλλον του ∆ιαδικτύου. Η αναζήτηση στον Παγκόσµιο ιστό στο νέο ∆ιαδίκτυο (web 2.0, 3.0) είναι το αντικείµενο της 6ης εργασίας του κ. Βαρλάµη. Η δηµόσια διοίκηση και διακυβέρνηση µε εστίαση στις ΜΚΟ είναι το αντικείµενο της επόµενης εργασίας του κ. Βερβερίδη. Η 8η εργασία της κ. Κερκίρη δίνει εργαλεία για ένα εξατοµικευµένο διαδραστικό ∆ιαδίκτυο, η 9η του κ. Βαγγελάτου και της κ. Καλαµαρά µια πρώτη προσέγγιση του Υγεία 2.0/ 3.0 και η επόµενη των κ. Λαζακίδου και Ηλιούδη παρουσιάζει τις υπάρχουσες εφαρµογές. Με τον εικονικό ιατρικό φάκελο ασχολείται η 11 η εργασία των κ. Μαλαµατένιου, Κούφη και του κ. Βασιλακόπουλου καθώς και η 12η εργασία της κ. Γκέλη. Η επόµενη εργασία του κ. Αγγελίδη παρουσιάζει την Τηλεϊατρική στο συνεργατικό ∆ιαδίκτυο ενώ η 14η εργασία του κ. Μουµτζόγλου δίνει στοιχεία για την ενδυνάµωση του ασθενή µέσα από το νέο ∆ιαδίκτυο. Με τα συνεργατικά περιβάλλοντα µάθησης ασχολείται η 15η εργασία του κ. Κωνσταντίνου καθώς και η επόµενη των κ. Λαζακίδου Γ., Πρέντζα και του κ. Ρετάλη. Η χρήση κοινωνικών µέσων στην διαµόρφωση δηµόσιων πολιτικών είναι το αντικείµενο της επόµενης εργασίας των κ. Χαραλαµπίδη, Λουκή και της κ. ∆ιαµαντοπούλου. Τ ο θέµα της διοίκησης έργων στο συνεργατικό διαδίκτυο αποτελεί αντικείµενο της επόµενης εργασία του κ. Γιώτη ενώ η 19η εργασία του κ. Καρυδά διαπραγµατεύεται το Συνεργατικό Ηλεκτρονικό επιµελητήριο. Οι εργασίες 20-25 ασχολούνται µε θέµατα ασφαλείας. Συγκεκριµένα η 20η της κ. Μυλωνά µε τον ρόλο των προσωπικών δεδοµένων στην κοινωνία της πληροφορίας, η 21η της κ. Λάτσιου και του κ. Χρυσάνθου µε νοµικά και ηθικά ζητήµατα της ηλεκτρονικής υγείας, η 22η του κ. Μπαλή και της κ. Στα- 14 • τόσο σε προπτυχιακούς και µεταπτυχιακούς φοιτητές διαφόρων αντικειµένων (π.χ. πληροφορικής, επικοινωνιών, διοικητικών επιστηµών, υγείας, πολιτικών και κοινωνικών επιστηµών, κ.λ.π.), • όσο και σε στελέχη και υπαλλήλους της ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης και του ιδιωτικού τοµέα που εµπλέκονται µε κάποιο τρόπο στη χρήση εφαρµογών του συνεργατικού ∆ιαδικτύου, • αλλά και σε κάθε ενεργό πολίτη που ενδιαφέρεται για το σηµαντικό αυτό αντικείµενο, το οποίο αναµένεται στο άµεσο µέλλον να έχει µεγάλες και πολυδιάστατες επιπτώσεις στην κοινωνία. ΕΛΛΗΝΙΚΟ «ΣΥΣΤΗΜΑ» ΥΓΕΙΑΣ. Η Λειτουργία του σε Καιρό Χρεοκοπίας Χαράλαµπος Μουτσόπουλος Εκδόσεις Λιβάνη. Σειρά: Ποικίλα Θέµατα Αθήνα, 2011 ISBN: 978-960-14-2353-1 Για τη δηµοσίευση του πονήµατος, τον συγγραφέα παρακίνησαν προσκλήσεις για οµιλίες: µια από το ίδρυµα Μποδοσάκη, άλλη από το Περιφερειακό Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο Ιωαννίνων. Το θέµα των οµιλιών: «Η λειτουργία του συστήµατος υγείας σε εποχή οικονοµικής κρίσης». Ο συγγραφέας είχε ασχοληθεί µε τις παθολογίες του συστήµατος υγείας της χώρας µας, αρθρογραφώντας σε κυριακάτικα φύλλα. ∆εν διαπίστωνε µόνο την παθολογία αλλά, µε βάση τις δικές του εµπειρίες και την έγκριτη γνώµη ειδικών, πρότεινε λύσεις. Λ ύσεις που από χρόνια έχουν εφαρµοστεί σε υγειονοµικά προηγµένες χώρες. Είναι ανάγκη επιτακτική και αδήριτη το αναποτελεσµατικό, γραφειοκρατικό, διεφθαρµένο και σπάταλο δηµόσιο και ιδιωτικό σύστηµα υγείας να αλλάξει. Η παράλογη λειτουργία του συστήµατος συµµετείχε ουσιαστικά στη δηµιουργία του χρέους της χώρας µας. Τα αίτια είναι η πληµµελής παιδεία των γιατρών, η ανοργανωσιά και οι παράνοµες και ανήθικες πρακτικές που «δίνουν και παίρνουν» τόσο στον δηµόσιο όσο και στον ιδιωτικό φορέα υγείας. Αυτά περιλαµβάνονται και αναλύονται στο πρώτο µέρος του βιβλίου. Ακολουθούν δηµοσιεύµατα για το σύστηµα υγείας. Το τελευταίο άρθρο στο Βήµα της 20ης Φεβρουαρίου 2011, «Η κατάντια των καταληψιών γιατρών», προκάλεσε ταραχή και σύγχυση στους συνδικαλιστές γιατρούς. Αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο λιβελλογραφήµατα. Παρατίθενται τα κείµενά τους. 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 13 P ISPOR 14ΤΗ ANNUAL EUROPEAN P 7Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ CONGRESS ΓΙΑ ΤΗ ∆ΙΟΙΚΗΣΗ, ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ. Η Υγεία και οι Υπηρεσίες Υγείας µετά το Μνηµόνιο November 5 - 8 2011 Hotel Auditorium, Madrid, Spain Οργ.: International Society For Pharmacoeconomics and Outcomes Research (ISPOR) Πληρ.: ISPOR Τηλ.: 1-609-219-0773/1-800-992-0643 Fax: 1-609-219-0774 E-mail: [email protected] Website: http://ispor.confex.com/ispor/euro14/cfp.cgi P 4TH EUROPEAN PUBLIC HEALTH November 10 - 12 2011 Τhe Bella Centre, Copenhagen, Denmark Οργ.: The European Public Health Association (EUPHA), the Association of Schools of Public Health in the European Region (ASPHER) and the Danish Society of Public Health (DSOP) Τηλ.: +3130 2729 709, Fax: +3130 2729 729 E-mail: [email protected] Website: http://www.eupha.org/site/upcoming_conference.php P 11Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ∆ΙΑΤΡΟΦΗΣ & ∆ΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ 24 - 27 Νοεµβρίου 2011 «Θέατρον» Κέντρο Πολιτισµού «Ελληνικός Κόσµος» Οργ.: Πανελλήνιος Σύλλογος ∆ιαιτολόγων - ∆ιατροφολόγων Πληρ.: Tourgats (κα. Αρµάου) Τηλ.: 210 9793457, Fax: 210 9793468 Website: www.hdacongress.gr Ο P 2 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥΜ ∆ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 25 - 27 Νοεµβρίου 2011 Ξενοδοχείο Larissa Imperial, Λάρισα Πληρ.: The Mastermind Group Τηλ.: 210 6827405, Fax: 210 6827409 E-mail: [email protected] Website: http://www.tmg.gr/controlItem.aspx?id=99 P 2O ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΑΙ∆ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙ∆ΑΣ. Το Παρόν και το Μέλλον της Παροχής Ανακουφιστικής Φροντίδας για Παιδιά και Εφήβους στην Ελλάδα» 3 ∆εκεµβρίου 2011 «Αίγλη» Ζαππείου», Αθήνα Οργ.: Ελληνική Εταιρεία για την Ανακουφιστική Φροντίδα Παιδιών και Εφήβων και Μέριµνα Πληρ.: ΕRA Ltd Tηλ.: 210 36 34 944, Fax.: 210 36 31 690 Ε-mail.: [email protected], Website.: http://www.era.gr Οργ.: Τοµέας Οικονοµικών της Υγείας, Εθνικής Σχολής ∆ηµόσιας Υγείας Πληρ.: C&C International Group of Companies Τηλ.: 210 6889 130 Fax: 210 6844 777 E-mail: [email protected] Website: http://www.healthcongress.gr/ P 4TH INTERNATIONAL CONFERENCE ON DRUG DISCOVERY AND THERAPY (4TH ICDDT 2012) February 12 - 15 2012 Dubai, UAE Οργ.: Higher Colleges of Technology & Eureka Science Ltd Πληρ.: Organizing Secretariat, ICDDT 2012 Τηλ.: +971-6-5575783 Fax: + 971-6-5571134 E-mail: [email protected] Website: http://www.icddt4-01.com P 2ND WORLD CONGRESS ON PHARMACEUTICS & NOVEL DRUG DELIVERY SYSTEMS. “To showcase the cutting edge technologies in Pharmaceutics & Strategies of Drug Delivery” February 20 - 22 2012 San Francisco Airport Marriott, USA Οργ./Πληρ.: Pharmaceutica-2012, OMICS Publishing Group Τηλ.: +1-650-268-9744 Fax: +1-650-618-1414 E-mail: [email protected] Website: http://www.omicsonline.org/pharmaceutica2012/abstract.php ΠΡΟΣΕΧΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ CONFERENCE 2011. Public Health and Welfare – Welfare Development and Health 14 - 17 ∆εκεµβρίου 2011 Μέγαρο Μουσικής Αθηνών P 15TH WORLD CONFERENCE ON TOBACCO OR HEALTH (WCTOH). Towards a tobacco-free world: Planning Globally, Acting Locally March 20 - 24 2012 Singapore Οργ.: Health Promotion Board & Ministry of Health Singapore Πληρ.: C/O MCI Group Asia Pacific Pte Ltd Τηλ.: +65 6496 5547 Fax: +65 6496 5599 E-mail: [email protected]/[email protected]/ Website: www.wctoh2012.org 13 15 13 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 14 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 15 73:Layout 1 18 9/16/11 12:37 PM Page 16 73:Layout 1 9/16/11 12:37 PM Page 17