Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά - Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης

ΤΕΥΧΟΣ 38
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010
ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚH ΚΟΙΝOΤΗΤΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝIΚΗΣ
Βασ. Ηρακλείου 26
54624 Θεσσαλονίκη
EL AVENIR-ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ∆ΕΛΤΙΟ
ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Ημέρα Μνήμης του
Ολοκαυτώματος
σελ.3
Γιομ Αατσμαούτ
σελ.5
Editorial
Ο
Γαλλοεβραίος φιλόσοφος Έντγκαρ Μορέν διηγείται τον
παρακάτω διάλογο ανάμεσα στον παππού του, ∆αυίδ
Ναούμ, γεννημένου στην Θεσσαλονίκη, και του επικεφαλής της Γαλλικής Κυβέρνησης, Aristide Briand, σχετικά με τους δύο
γιους του, που ήθελαν να βγάλουν άδεια παραμονής στην Γαλλία
το 1916: «∆εν είναι Τούρκοι, αν και έχουν γεννηθεί στην Οθωμανική
Αυτοκρατορία. ∆εν είναι Έλληνες, αν και η Θεσσαλονίκη είναι
Ελληνική. ∆εν είναι Ιταλοί, αν και έχουν ιταλική υπηκοότητα. Είναι
λοιπόν Θεσσαλονικείς!»
Η Κοινότητά μας, γνωστή ως «Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων» και
«Madre de Israel», εξέπεμπε μια μοναδική ακτινοβολία όχι μόνο στο
γεωγραφικό της περίγυρο αλλά και πολύ μακρύτερα. Ακτινοβολία
και φήμη που διατηρεί ακόμη και σήμερα, παρά τη δραματική
μείωση του πληθυσμού που επέφερε το Ολοκαύτωμα. Το όνομα
της πόλης της Θεσσαλονίκης είναι συνυφασμένο διεθνώς με την
εβραϊκή της παρουσία και ο κάθε μελετητής της εβραϊκής και όχι
μόνο ιστορίας της ευρύτερης περιοχής περνά υποχρεωτικά από
την πόλη μας.
Τι σημαίνει άραγε να είσαι Εβραίος από την Θεσσαλονίκη και γιατί
αυτή η ταυτότητα είναι τόσο διαφορετική από τις άλλες; Η απάντηση είναι αρκετά σύνθετη και πολυεπίπεδη. ∆ιαχέεται ανά τους
αιώνες, μέσα από θρησκευτικές ερμηνείες και παραδόσεις, διωγμούς και περιόδους ευημερίας, ήθη και έθιμα, εμπορικές καινοτομίες
και επιστημονικές κατακτήσεις, τραγούδια και παροιμίες, μύθους
και θρύλους.
Παρόλα τα πολλαπλά κύματα μετανάστευσης, οι Εβραίοι της
Θεσσαλονίκης διατηρούσαν μια ιδιαίτερη σχέση με την Νύφη του
Θερμαϊκού, δεν την ξεχνούσαν ποτέ και συχνά επέστρεφαν, σαν
η ζωή τους να γύριζε γύρω από τον άξονα της Κοινότητας. Όσο
διαφορετική και αν ήταν η καταγωγή, η οικονομική κατάσταση ή
το μορφωτικό επίπεδο, δεν έπαυες και ούτε παύεις να είσαι μέρος
αυτής την μυθικής ταυτότητας του «Εβραίου της Θεσσαλονίκης».
∆εν είναι τυχαίο ότι στην παρούσα χρονική συγκυρία υπάρχει ένα
ανανεωμένο ενδιαφέρον για την ιστορία της Κοινότητάς μας. Νέοι
ιστορικοί, χωρίς δεσμεύσεις του παρελθόντος, με νέες επιστημονικές
μεθόδους και βοηθούμενοι από το άνοιγμα νέων αρχείων ερευνούν το
πολυδιάστατο παρελθόν αλλά και παρόν της Κοινότητας μας.
Στο παρόν τεύχος του El Avenir δεν φιλοδοξούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα τι σημαίνει να είσαι Εβραίος της Θεσσαλονίκης.*
Παραθέτουμε όμως κοινοτικές εκδηλώσεις, παρουσιάσεις νέων εκδόσεων, νέα του σχολείου, του μουσείου και των άλλων επιτροπών
που σκιαγραφούν το πολυσχιδές έργο και το διεθνή αντίκτυπο της
Κοινότητάς μας.
Καλή Ανάγνωση!
*Βέβαια, όποιος φίλος επιθυμεί, ας μας στείλει το δικό του κείμενο με σκέψεις και ιδέες και εμείς με χαρά θα το δημοσιεύσουμε σε επόμενο τεύχος!
...περιεχόμενα
Ημέρα Μνήμης
Ολοκαυτώματος........3
Ημέρα Πένθους........4
Γιομ Αατσμαούτ.......5
Άρθρα-Ειδήσεις........7
ΕκδηλώσειςΠολιτιστικά...........13
Σχολείο..................21
Μακαμπή...............25
Εβραϊκό Μουσείο
Θεσσαλονίκης........26
March of the
Living....................28
ΨηφίσματαΑνακοινώσεις.........29
Ημέρα Μνήμης Ολοκαυτώματος
Σ
τις 24 Ιανουαρίου 2010, η Νομαρχία Θεσσαλονίκης και η Ισραηλιτική Κοινότητα οργάνωσαν τελετή για
την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, στο Μνημείο
Ολοκαυτώματος στην Πλατεία Ελευθερίας, παρουσία εκπροσώπων της Πολιτείας, της αυτοδιοίκησης,
των διπλωματικών αρχών, καθώς και πλήθους κόσμου.
Η τελετή ξεκίνησε με επιμνημόσυνη
οποίο μεταξύ άλλων εξέφρασε τη
που αναφερόμeνος στον εμπρησμό
δέηση από τον Ραββίνο Θεσσαλονί-
βαθύτατη λύπη της ελληνικής κυ-
της συναγωγής Χανίων τόνισε πως
κης κ. Ελιάου Σιτρίτ και ακολούθησε
βέρνησης για το χτύπημα κατά της
«η φετινή Ημέρα Μνήμης δίνει την
χαιρετισμός του εκπροσώπου της
Εβραϊκής Συναγωγής Χανίων και τό-
ευκαιρία σε κάθε Έλληνα πολίτη να
Κυβέρνησης, υπουργού Εθνικής Άμυ-
νισε πως «το Ολοκαύτωμα, αυτό το
προβληματιστεί για το πού μπορεί
νας κ. Ευάγγελου Βενιζέλου κατά τον
μέγιστο και αδιανόητο έγκλημα κατά
να οδηγήσει η αδιαφορία ή η παρα-
ττης ανθρωπότητας, μας διδάσκει
γνώριση των σοβαρότατων κινδύνων
πως η βία πολλές φορές γεννιέται
π
που δημιουργούνται από τη μισαλλο-
μέσα από τις ιδέες περί φυλετικής,
μ
δοξία του αντισημιτισμού» και τέλος
εεθνικής ή θρησκευτικής επιρροής».
του προέδρου της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης
κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ που υποστήριξε
Ακολούθησαν χαιρετισμοί του νοΑ
πως «σήμερα το μέτωπο της λήθης
μ
μάρχη Θεσσαλονίκης κ. Παναγιώτη
παραμένει ανοικτό, καθώς κάποιοι
Ψωμιάδη που επεσήμανε ότι «πρέΨ
εξακολουθούν να αμφισβητούν το
π
πει να κλείσουμε τις πόρτες στις
Ολοκαύτωμα».
ννεότερες φωνές του ρατσισμού»,
ττου ∆ημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Βα-
Στη συνέχεια απαγγέλθηκαν ποιή-
σ
σίλη Παπαγεωργόπουλου που έκανε
ματα και έγινε κατάθεση στεφάνων
λλόγο για «μία θηριωδία που δεν πρέ-
από εκπροσώπους των Αρχών, του
πει να ξεχαστεί», του τότε προέδρου
π
∆ιπλωματικού Σώματος, Σωματείων,
ττου Κ.Ι.Σ. κ. Μωυσή Κωνσταντίνη,
εκπροσώπων των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων Ελλάδος και Συλλόγων της
πόλης.
π
Σ
Στην τελετή παραβρέθηκαν μεταξύ
άλλων ο υφυπουργός Υποδομών, κ.
ά
ΓΓιάννης Μαγκριώτης, εκ μέρους της
Ν
Ν.∆. οι βουλευτές κ. Κώστας Γκιουλέκκας, Γιάννης Ιωαννίδης, Απόστολος
Τ
Τζιτζικώστας και Παναγιώτης Κοκκκόρης, καθώς και ο ∆ήμαρχος Συκεών, κ. Σίμος ∆ανιηλίδης. 
ώ
3
Ημέρα Πένθους 2010 - Γιομ Ασοά
Τ
ην Κυριακή 11 Απριλίου 2010 τελέσθηκε στη Συναγωγή Μοναστηριωτών επιμνημόσυνη δέηση
για τους 50.000 Θεσσαλονικείς Εβραίους που
χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.
Στην τελετή παρέστησαν ο Υπουργός ∆ικαιοσύνης, κ. Χάρης Καστανίδης, ο Υφυπουργός Μεταφορών κ. Γιάννης
Μαγκριώτης, η Υφυπουργός Εσωτερικών κα Θεοδώρα
Τζάκρη, εκπρόσωποι των Αρχών της πόλης, του Προξενικού Σώματος, βουλευτές και πλήθος κόσμου.
Κύρια ομιλήτρια ήταν η ευρωβουλευτής κα Χρυσούλα Παλιαδέλη, η οποία αφηγήθηκε τη συγκινητική μα και διδακτική ιστορία της Τζαμήλας, μιας εβραιοπούλας από την
Θεσσαλονίκη που έζησε τη φρίκη της εποχής.
Σε κλίμα συγκίνησης, ο Υπουργός ∆ικαιοσύνης κ. Καστανίδης με τον πρόεδρο της Ι.Κ.Θ. κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ ανακοίνωσα
η α
ό αση του
ο Υ
ο ργ ύ να
α καταργηθεί
α αργηθ ί ο νόμος
ό ος
σαν την
απόφαση
Υπουργού
3933 / 1959 και το νομοθετικό διάταγμα 4016/ 1959, βάσει των οποίων η Ελλάδα παραιτείτο του δικαιώματος να
δικάσει Ναζί εγκληματίες πολέμου, αναστέλλοντας κάθε
ποινική δίωξη εναντίον τους και μεταβιβάζοντας το δικαίωμα αυτό στις γερμανικές δικαστικές αρχές.
Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο Βίκτωρ Μπενοζίλιο
απήγγειλε το ποίημα «Ελπίδα» του Λεβή Μπενοζίλιο και
η Βεατρίκη Μόσιου διάβασε αποσπάσματα από το «Ημερολόγιο της Άννας Φράνκ». Τα δύο παιδιά είναι μαθητές
του ∆ημοτικού Σχολείου της Ι.Κ.Θ. Τέλος όπως κάθε χρόνο έξι επιζώντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης άναψαν ισάριθμα κεριά στη μνήμη των 6.000.000 Εβραίων
που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Την τελετή πλαισίωσε η
Χορωδία της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. 
Η ευρωβουλευτής κα Χρυσούλα Παλιαδέλη.
(Επάνω δεξιά)
Ο πρόεδρος της Ι.Κ.Θ. κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ.
(Αριστερά στη μέση)
4
Γιομ Αατσμαούτ
Ημέρα Ανεξαρτησίας του κράτους του Ισραήλ - 21 Απριλίου 2010
Ό
πως κάθε χρόνο έτσι και
φέτος… αλλά φέτος πολύ
διαφορετικά, γιορτάστηκε
στην Κοινότητά μας η επέτειος
της ανεξαρτησίας του σύγχρονου
κράτους του Ισραήλ, το Γιομ
Αατσμαούτ σε μια εκδήλωση που
διοργανώθηκε από το Μερκαζ
Αντραχά και την Επιτροπή Πολιτιστικών ∆ραστηριοτήτων της
Ι.Κ.Θ.
Στη Συναγωγή ‘Γιαντ Λεζικαρόν’ την
επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες στους πολέμους του Ισραήλ και
για τα θύματα της τρομοκρατίας,
ακολούθησε δοξολογία για την ίδρυση του κράτους και προσευχές για
τους στρατιώτες και τους πολίτες
της χώρας.
Στην αίθουσα του κοινοτικού κέντρου ‘Ιτσχάκ Ράμπιν’ ακολούθησε
παρουσίαση μιας σχεδόν άγνωστης
πτυχής της ιστορίας, ή πιο σωστά
της προ-ιστορίας του κράτους. Ο
Ιακώβ Σιμπή, μαζί με τους καλεσμένους του, Ιακώβ Βεχορόπουλο, Γκίλα
Σαμάρι, Ρουθ και Τσβι Καζάνσκι και
την Μάλκα Γιακόμπι παρουσίασαν
στην κατάμεστη αίθουσα την ιστορία των παιδιών, που έχοντας σωθεί
από τον διωγμό και την εξόντωση
των Γερμανών Ναζί στην Ελλάδα,
κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, επιβιβάστηκαν σε πλοία
και έβαλαν πλώρη για την γη του
καθενός
είναι
ξεχωριστή
αθε ός εί
α ξεχ
ρ σ ή και
α ιδιαίτερη
δ αί ερη και
α προκάλερο άλε
Ισραήλ, αναζητώντας μια νέα αρχή στη ζωή τους.
σε το ενδιαφέρον και τη συγκίνηση στους ακροατές
Όλων οι ιστορίες είναι από την ίδια εποχή αλλά του
αλλά και στους ίδιους τους αφηγητές.
5
Γιομ Αατσμαούτ
- Ειδήσεις
ΗμέραΆρθρα
Ανεξαρτησίας
του κράτους του Ισραήλ - 21 Απριλίου 2010
Ο Ιακώβ Σιμπή και η Κατερίνα Λάμψα μετά
α
από έρευνα αρχείων και συλλογή μαρτυριών
σ
συνέγραψαν το βιβλίο «Η Ζωή απ΄την Αρχή: Η
μ
μετανάστευση των Ελλήνων Εβραίων στην Παλλαιστίνη 1945-1948» (εκδόσεις Αλεξάνδρεια),
π
που συμπεριλαμβάνει αυτά που παρουσιάσ
στηκαν και στην εκδήλωση.
Η εκδήλωση έκλεισε με τον παραδοσιακό πλέο
ον τρόπο της τούρτας και τα 62 κεριά έσβησ
σαν οι προσκεκλημένοι ομιλητές της ημέρας.
Β
Βέβαια οι συζητήσεις συνεχίστηκαν και οι
π
παριστάμενοι είχαν την ευκαιρία να δουν τις
φωτογραφίες της εποχής και των γεγονότων,
φ
τ
την αλληλογραφία και τις λίστες των ατόμων
π
που επέβαιναν στα πλοία που αναρτήθηκαν
στο χώρο. 
σ
Ο πρόεδρος της Ι.Κ.Θ. κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ.
Oι κ.κ. Ιακώβ Βεχορόπουλος, Γκίλα Σαμάρι, Ρουθ και Τσβι Καζάνσκι και Μάλκα Γιακόμπι.
6
Εβραϊσμός
Άρθρα
- Ειδήσεις
Εκλογές ΙΚΘ
Η
διαδικασία για την ανάδειξη νέας διοίκησης της Κοινότητάς μας, έλαβε χώρα στις 10 Ιανουαρίου 2010.
Όλα τα μέλη των συνδυασμών που συμμετείχαν
έθεσαν τους εαυτούς τους στη διάθεση της
Κοινότητας προβάλλοντας τις ιδέες και τα όραματα τους,
με μοναδικό στόχο την πρόοδο της.
Η σύνθεση της νέας Κοινοτικής Συνέλευσης είναι:
Παρέντε Σολομών – Πρόεδρος Κοινοτικής Συνέλευσης
Σαλτιέλ ∆αυίδ
Σεφιχά Λάζαρος
Ρούσσο Ισραέλ
Παρέντε Πίγχας
Πίντο-Φρανσές Χάνα
Ταραμπουλούς ∆αυίδ
Κούνιο Χάιντς
Κοέν Ερρίκος
Άντζελ Χαίμ
(Αλχανάτης Ισαάκ) κατόπιν παραιτήσεως αντικαταστάθηκε από την κα Σαλτιέλ Ζουλίτα
Αρουχ Ελιέζερ
Περαχιά Μπέττυ
Μπακόλα Αιμιλία
Μαΐρ Ισαάκ
Ροφέλ Ηλίας
Φριζής Χαΐμ
Άντζελ Ιακώβ
Άντζελ Ίνο-Ισαάκ
Άντζελ Έστυ
Ενώ στο Κοινοτικό Συμβούλιο εξελέγησαν οι:
Σαλτιέλ ∆αυίδ – Πρόεδρος
Σεφιχά Λάζαρος – Αντιπρόεδρος
Ρούσσο Ισραέλ – Γραμματέας
Παρέντε Πίγχας – Ταμίας
Πίντο- Φρανσές Χάνα – Ελεγκτής
7
Άρθρα - Ειδήσεις
∆ήλωση του Πρωθυπουργού Γιώργου Α. Παπανδρέου
στο Μουσείο της Ιστορίας του Ολοκαυτώματος στην Ιερουσαλήμ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Αθήνα, 22 Ιουλίου 2010
∆ΗΛΩΣΗ
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ
ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
YAD VASHEM
ΣΤΗΝ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ
μυαλό όλες τις μνήΕίναι δύσκολο να περιγράψω με λόγια τι αισθάνομαι, φέρνοντας στο
μας, ότι πρέπει να
μες του Ολοκαυτώματος. Είναι μια συνεχής υπενθύμιση για όλους
ρώπων μας, για το
προσέχουμε και να προστατεύουμε τα δικαιώματα όλων των συνανθ
τον πλανήτη, ή όταν
καλό της ανθρωπότητας. Γιατί όταν απειλείται ένα άτομο σε όλο
όλων μας.
παραβιάζονται τα δικαιώματά του, παραβιάζονται τα δικαιώματα
τον αντισημιτισμό, να
Οφείλουμε να πούμε ποτέ ξανά στον ρατσισμό, την ξενοφοβία,
ύνη για όλους. Έτσι
πολεμήσουμε για ανοιχτές κοινωνίες, ελευθερία, ισότητα και δικαιοσ
ς, τη ∆ημοκρατία.
βλέπουμε τις δημοκρατικές κοινωνίες. Έτσι βλέπουμε εμείς, οι Έλληνε
Η Ελλάδα, εξάλλου, είναι η γενέτειρα της ∆ημοκρατίας.
αφή της φοβερής
Θα ήθελα, επίσης, να σας ευχαριστήσω για την τόσο ζωντανή περιγρ
γνωρίζετε ότι, συνεβίας και της βαρβαρότητας που έζησαν οι Εβραίοι και θα ήθελα να
ητας στη χώρα μου,
χίζουμε να τονίζουμε και να τιμούμε την ιστορία της Εβραϊκής Κοινότ
του Ολοκαυτώματος.
την Ελλάδα, που έζησε επίσης τρομερές στιγμές κατά τη διάρκεια
Σας ευχαριστώ πολύ.
8
Άρθρα - Ειδήσεις
Συνάντηση με τον Πρόεδρο
της Βουλής των Ελλήνων
Βανδαλισμός του Εβραϊκού
Νεκροταφείου Θεσσαλονίκης
Σ
Ο
τις 14/5/2010 το Εβραϊκό Νεκροταφείο Θεσσαλονίκης δέχτηκε επίθεση βανδαλισμού. Η Ισραηλιτική Κοι-
Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού
νότητα Θεσσαλονίκης εξέδωσε το ακό-
Συμβουλίου κ. ∆. Σαλτιέλ συναντήθηκε
λουθο δελτίο τύπου:
την Πέμπτη 17 Ιουνίου 2010 με τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Φίλιππο Πετσάλνικο.
«Η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης εκφράζει τη λύπη και την αγανάκτηση της και
Καλωσορίζοντας
καταδικάζει απερίφραστα τη βεβήλωση του
τον κ. Σαλτιέλ, ο κ.
Εβραϊκού Νεκροταφείου Θεσσαλονίκης, τον
Πετσάλνικος
εμπρησμό τάφων και την προσπάθεια κατα-
φέρθηκε στην αρμο-
στροφής του ιερού αυτού τόπου από ομάδα
νική συμβίωση και
νεαρών ακραίων εθνικιστών τα ξημερώματα
στην απρόσκοπτη δραστηριότητα της εβρα-
σήμερα.
ϊκής κοινότητας στην ελληνική κοινωνία ανά
ανα-
τους αιώνες. Ο κ. Σαλτιέλ ευχαρίστησε τον κ.
Εκφράσεις όπως «Φωτιά στους Εβραίους»,
Πετσάλνικο για τη θερμή υποδοχή και συζή-
«Juden Raus», «Sieg Heil», η χρήση ναζιστικών
τησαν για θέματα που αφορούν την Κοινότη-
συμβόλων όπως ο αγκυλωτός σταυρός που
τα Θεσσαλονίκης και τον Ελληνικό Εβραϊσμό
γράφτηκαν στην περίφραξη του Νεκροτα-
γενικότερα.
φείου και ακόμα περισσότερο η προσβολή
των νεκρών δεν έχουν καμία θέση στη σύγ-
Ο κ. Πετσάλνικος απεδέχθη επίσης το αίτη-
χρονη, δημοκρατική κοινωνία μας.
μα της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης για τη διεξαγωγή ειδικής έρευνας στο
Η Αστυνομία προέβη σε 3 προσαγωγές υπό-
αρχείο της Βουλής των Ελλήνων που θα φέ-
πτων και είμαστε πεπεισμένοι ότι η Πολιτεία
ρει στο φως στοιχεία για τους 21 Έλληνες
θα καταδικάσει την αποτρόπαια αυτή πράξη
Εβραίους πολιτικούς που υπηρέτησαν τον
και θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να
Ελληνικό λαό ως βουλευτές ή γερουσιαστές
τιμωρηθούν οι δράστες. Πρέπει να εξαλει-
κατόπιν της εκλογής τους στις αναμετρήσεις
φθούν παρόμοια φαινόμενα αντισημιτισμού
που διεξήχθησαν μεταξύ 1915-1936. Τα απο-
και να ξεριζωθούν τέτοιες αντιλήψεις ακόμη
τελέσματα της έρευνας αυτής θα λάβουν τη
και από τους ελάχιστους θιασώτες, εξασφα-
μορφή λευκώματος που θα εκδοθεί από την
λίζοντας την ελεύθερη άσκηση των θρησκευ-
Βουλή των Ελλήνων. 
τικών καθηκόντων των πολιτών». 
9
Άρθρα - Ειδήσεις
∆ωρεά επιτύμβιων στηλών στο Μουσείο Ολοκαυτώματος
της Ουάσιγκτον
Σ
τις 21 Ιουλίου 2010, η Ι.Κ.Θ. σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο των ΗΠΑ διοργάνωσε, στο Εβραϊκό
Νεκροταφείο Θεσσαλονίκης, τελετή παράδοσης δύο επιτύμβιων στηλών που θα συμπεριληφθούν στη
μόνιμη έκθεση του Μουσείου Ολοκαυτώματος της Ουάσιγκτον (USHMM) στο τμήμα που αφορά τις
Κοινότητες της Ελλάδος.
Πρόκειται για τμήματα επιτύμβιων στηλών του Παλαιού Εβραϊκού
Νεκροταφείου που καταστράφηκε
κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής
Κατοχής. Τα κείμενα που αναγράφονται στις δύο επιτύμβιες στήλες
είναι γραμμένα στην Ισπανοεβραϊκή,
την κύρια γλώσσα που χρησιμοποιούσαν οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης,
σε γραφή Ράσι, δηλ. με χρήση του αλφαβήτου της Εβραϊκής γλώσσας. Οι
στήλες αυτές είναι χαρακτηριστικές
της καθημερινής ζωής των Εβραίων
της Θεσσαλονίκης στα προπολεμικά
χρόνια και για το λόγο αυτό επιλέχθηκαν από τους εκπροσώπους του
Μουσείου.
Μια εκ των δύο επιτύμβιων στηλών
είναι αφιερωμένη σε έναν από τους
513 Έλληνες Εβραίους που έπεσαν
στο πεδίο της μάχης κατά τον πόλεμο του 1940-41 υπερασπιζόμενοι
την Πατρίδα τους, ενώ η δεύτερη είναι αφιερωμένη σε μια νέα γυναίκα
που απεβίωσε την ώρα του τοκετού
μαζί με το νεογέννητο παιδί της.
10
Άρθρα - Ειδήσεις
Ο πρόεδρος της Ι.Κ.Θ κ. ∆. Σαλτιέλ και η γενική πρόξενος των ΗΠΑ κα C. Kay.
Η Κοινότητά μας με τη δωρεά αυτή
συνέβαλλε στην πιο ολοκληρωμένη
προβολή της πλούσιας ιστορίας της
αλλά και της Πατρίδας μας στο μεγαλύτερο Μουσείο Ολοκαυτώματος
στον κόσμο το οποίο δέχεται εκατομμύρια επισκεπτών κάθε χρόνο.
Για την πραγματοποίηση της δωρεάς εξασφαλίστηκε η απαραίτητη
άδεια από την αρμόδια αρχαιολογική
υπηρεσία και το Υπουργείο Πολιτισμού. 
11
Άρθρα - Ειδήσεις
Αλλαγή του νόμου για τους εγκληματίες πολέμου
Τ
ο κεφάλαιο της αναζήτησης και σύλληψης των ναζί που ευθύνονται για την εξόντωση των Ελλήνων
Εβραίων, αλλά και χριστιανών, στην Κατοχή, ανοίγει και πάλι με την κατάργηση των διατάξεων του
νόμου 3933/1959 και του νομοθετικού διατάγματος 4016/1959 διά των οποίων η Ελλάδα παραιτούνταν
του δικαιώματος να δικάσει Ναζί εγκληματίες πολέμου, αναστέλλοντας κάθε ποινική δίωξή τους και μεταβιβάζοντας αυτό το δικαίωμα στις γερμανικές δικαστικές αρχές.
Την ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της Ισραηλιτικής
Όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Καθη-
Κοινότητας Θεσσαλονίκης και του Κεντρικού Ισραηλιτι-
μερινή ο πρόεδρος του ΚΙΣ και της ΙΚΘ, κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ,
κού Συμβουλίου, ανακοίνωσε ο υπουργός ∆ικαιοσύνης,
με την ψήφιση των νέων διατάξεων οι Έλληνες Εβραίοι θα
κ. Χ. Καστανίδης, στη διάρκεια του ετήσιου μνημόσυνου
κινήσουν τη διαδικασία για την έκδοση από τη Συρία στην
για τους 50.000 Εβραίους της Θεσσαλονίκης που εξοντώ-
Ελλάδα του Αλόις Μπρούνερ, υπεύθυνου για τον θάνατο
θηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. «Πρό-
των δεκάδων χιλιάδων Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που
κειται περισσότερο για ηθική δικαίωση, δεδομένου ότι οι
πιθανολογείται ότι ζει ακόμη στη Συρία όπου είχε κατα-
πρωταγωνιστές έχουν πεθάνει», τόνισε ο κ. Σαλτιέλ.
φύγει. 
Εκδήλωση της Εύξεινου Λέσχης προς τιμήν του Henry Morgenthau
Σ
τις 18 Μαΐου 2010, η Κοινότητά μας συμμετείχε σε τιμητική εκδήλωση που διοργάνωσε η Εύξεινος
Λέσχη Θεσσαλονίκης για τον Αμερικάνο διπλωμάτη Henry Morgenthau. Την εκδήλωση τίμησε με την
παρουσία της η δισέγγονη του Pamela Steiner καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Harvard.
Ο Ταμίας του Κοινοτικού Συμβουλίου κ. Πίγχας Παρέντε,
Κοινότητα τιμά τον Henry Morgenthau όχι μόνο γιατί
στο σύντομο χαιρετισμό που απεύθυνε τόνισε πως η
πρόκειται για έναν ομόθρησκο που υπήρξε σημαντική
προσωπικότητα αλλά κυρίως γιατί κατά τη διάρκεια του
β
βίου του αυτός απέδειξε έμπρακτα πως αναγνώριζε τον
σ
συνάνθρωπο για τον οποίον ήταν πρόθυμος να βρεθεί
σ
στο πλευρό του και να πράξει ότι μπορεί, στο μέτρο των
δ
δυνατοτήτων του, για να τον βοηθήσει.
Ο φιλέλλην Morgenthau έκανε κοπιώδεις προσπάθειες
γγια την προστασία Ελλήνων και Αρμενίων, ως Αμερικάνος
α
απεσταλμένος στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά
τ
τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ∆ήμος
Θ
Θεσσαλονίκης τον έχει τιμήσει δίνοντας το όνομά του σε
έένα κεντρικό δρόμο της πόλης. 
Ο κ. Πίγχας Παρέντε με την κα Pamela Steiner.
12
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
Παρουσίαση βιβλίου
«Ανδρέας Σεφιχά: Αναμνήσεις μιας ζωής και ενός κόσμου»
Σ
ε κλίμα συγκίνησης παρουσιάστηκε στις 30 Ιανουαρίου στην Θεσσαλονίκη το
βιβλίο του πρώην προέδρου
της
Ισραηλιτικής
Κοινότητας
Θεσσαλονίκης κ. Ανδρέα Σεφιχά, «Αναμνήσεις μιας ζωής και
ενός κόσμου» (Εκδόσεις Ιανός).
Το βιβλίο, που εκδόθηκε δύο χρόνια
μετά το θάνατό του, παρουσίασαν
Στιγμιότυπο από την παρουσίαση του βιβλίου.
σε μια κατάμεστη αίθουσα στο βιβλιοπωλείο «Ιανός», ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγ-
πόλη που συνεισέφερε 50.000 θύματα στο Ολο-
γελος Βενιζέλος, ο ακαδημαϊκός Αντώνιος - Αιμίλιος
καύτωμα, που διαμόρφωσε τον κοσμοπολίτικο χα-
Ταχιάος, ο τ. πρόεδρος της Κοινοτικής Συνέλευσης
ρακτήρα της, εν πολλοίς, χάρις στην Εβραϊκή της
της Ι.Κ.Θ. Χάιντς Κούνιο και η δημοσιογράφος Σο-
Κοινότητα, να μη διαθέτει - από τις πρώτες πόλεις
φία Πακαλίδου που κατέγραψε, επεξεργάστηκε
της Ευρώπης- ένα μνημείο του Ολοκαυτώματος»
και επιμελήθηκε την ιστορία του Ανδρέα Σεφιχά.
πρόσθεσε.
Η έκδοση πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία της κας Ντορίλης Ισούα και του κ. Τάσου
«Η ιστορία μίας οικογένειας σπάνια παρουσιάζει
Καραδέδου.
ένα γενικότερο ενδιαφέρον, στην προκειμένη όμως
περίπτωση το ενδιαφέρον αυτό ενυπάρχει, διότι
«Ο Ανδρέας Σεφιχά ήταν ένας κύριος, ένας ευπα-
κάτω από μία προοπτική συνδέεται με την ίδια
τρίδης. Και όταν η ζωή κάποιου εξελίσσεται μέσα
την ιστορία της πόλης» τόνισε ο κ. Ταχιάος σημει-
σε τόσο πυκνά ενδιαφέροντα και ιστορικά γεγο-
ώνοντας ότι οι «Αναμνήσεις μιας ζωής και ενός κό-
νότα, το μυθιστόρημα της ζωής ενός ανθρώπου
σμου» αποτελούν «τεκμήριο ιστορικό αλλά και μια
-όπως ο Ανδρέας Σεφιχά- είναι πολύ πιο συγκλο-
διδαχή προς τους νεότερους».
νιστικό, πιο ενδιαφέρον, πιο γοητευτικό» επισήμανε ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος υπογράμμισε ιδιαίτε-
Στενός του συνεργάτης και φίλος, ο κ. Χάιντς Κού-
ρα τη συμβολή του στην ανέγερση Μνημείου του
νιο μίλησε για τον Ανδρέα Σεφιχά που, με τη δράση
Ολοκαυτώματος και την ίδρυση του Εβραϊκού
του, πρόβαλε την Ελλάδα και την Θεσσαλονίκη σε
Μουσείου Θεσσαλονίκης. «Ήταν ντροπή για την
παγκόσμιο επίπεδο και – μαζί με τους άξιους συ-
13
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
νεργάτες του – επανατοποθέτησε την Ι.Κ.Θ., στον
ιστορικό χάρτη της πόλης. «Το βιβλίο είναι καλογραμμένο και καλοστημένο. Με κάθε σελίδα που
διαβάζει ο αναγνώστης θέλει να προχωρήσει στην
επόμενη» επισήμανε. «Το βιβλίο αποπνέει μία αγωνία. Αγωνία για τη διατήρηση της μνήμης της πόλης. Μία αγωνία που στιγμάτισε την τριακονταετή
ενασχόληση του Ανδρέα Σεφιχά στην Ισραηλιτική
Κοινότητα Θεσσαλονίκης» τόνισε η κα Πακαλίδου
αναφερόμενη στη συνεργασία της με τον Ανδρέα
Εξωτερικών,
Μωυσή
Κωνσταντίνη,
τ. πρόεδρο
Εξ
ώ Μ
ήΚ
ί
ό δ του
Σεφιχά.
Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, την ιστορικό
Οντέτ Βαρών-Βασάρ και τη δημοσιογράφο-συγ-
Το βιβλίο παρουσιάστηκε και στην Αθήνα στις 24
γραφέα Σοφία Πακαλίδου. Και στις δύο εκδηλώ-
Φεβρουαρίου από τους: Φωτεινή Τομαή, ∆ιευθύ-
σεις, εκ μέρους της οικογένειας Σεφιχά, μίλησε ο
ντρια του ∆ιπλωματικού Αρχείου του Υπουργείου
γιος του Ανδρέα, Λάζαρος. 
Εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Θ.Ο. Παπαστρατή
«Από την Γκιουμουλτζίνα στην Τρεμπλίνκα:
Ιστορία των Εβραίων της Κομοτηνής»
Τ
ην Κυριακή 14 Μαρτίου 2010, στην κατάμεστη αίθουσα του Επαγγελματικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Κομοτηνής, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του Θρασύβουλου Ο. Παπαστρατή με τίτλο «Από την
Γκιουμουλτζίνα στην Τρεμπλίνκα: Ιστορία των Εβραίων της Κομοτηνής».
Τη διοργάνωση της εκδήλωσης ανέλαβε η Εφημερίδα
παρουσίαση της Κοι-
«Παρατηρητής της Θράκης» και το βιβλίο προλόγισαν οι:
νότητας Κομοτηνής
Ντόνα Λίλιαν Καπόν, γενική γραμματέας του ΚΙΣ, Λάζα-
αναφέροντας μεταξύ
ρος Σεφιχά, Αντιπρόπεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου
άλλων ότι «παρά το
της Ι.Κ.Θ, Κώστας Κατσιμίγας, Αναπληρωτής Νομάρχης
σχετικά μικρό της πληθυσμό, ανέπτυξε ένα αξιοθαύμα-
Ροδόπης, Στέλιος Σκιάς, Πρόεδρος ΠΑ.ΚΕ.ΘΡΑ και Τάσος
στο δίκτυο οργανώσεων και φιλανθρωπικών σωματείων
Καραδέδος, ιατρός.
με στόχο την κάλυψη κάθε πιθανής ανάγκης των μελών
της» και εξήρε το έργο του συγγραφέα που διεξήγαγε μια
Ο κ. Σεφιχά, που εκπροσώπησε την Ισραηλιτική Κοινότη-
ενδελεχή και σε βάθος έρευνα για την ιστορία των Εβραίων
τα Θεσσαλονίκης, στην παρέμβασή του έκανε μια σύντομη
της Κομοτηνής. 
14
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
Παρουσίαση του βιβλίου του Λέων Ναρ «Γιωσέφ Ελιγιά: Άπαντα»
Τ
ην Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου, πραγματοποιήθηκε στην Παλαιά Βουλή η παρουσίαση του βιβλίου «Γιωσέφ
Ελιγιά: Άπαντα» με εισαγωγή-επιμέλεια του Λέων Α. Ναρ (εκδόσεις Γαβριηλίδης), παρουσία εκπροσώπων
του Ελληνικού Κοινοβουλίου, προξενικών αρχών, πανεπιστημιακών, συγγραφέων και πλήθους κόσμου.
Στιγμιότυπο από την παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα.
Το βιβλίο παρουσίασαν ο Πρόεδρος
τερα συγκινητικό τόνο, να αναφερθεί
Λέων Α. Ναρ ο οποίος, αφού παρου-
της Βουλής των Ελλήνων κ. Φίλιππος
στα βιώματά του από την εβραϊκή
σίασε τη διαδικασία συγγραφής της
Πετσάλνικος, ο κριτικός λογοτεχνίας
κοινότητα της ιδιαίτερής πατρίδας
δίτομης έκδοσης, συσχέτισε το έργο
και Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγρα-
του, της Καστοριάς. Ο κ. Αλέξης
του Ελιγιά με τη σύγχρονη λογοτεχνι-
φέων κ. Αλέξης Ζήρας και ο δημοσι-
Ζήρας τόνισε τη σπουδαιότητα της
κή και πολιτική επικαιρότητα.
ογράφος κ. Τάσος Τέλλογλου. Χαιρε-
έκδοσης που καλύπτει ένα μεγά-
τισμό απηύθυνε ο τ. Πρόεδρος του
λο βιβλιογραφικό κενό στην ιστορία
Στο δίτομο αυτό έργο ο Λέων Α.
Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου
της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ενώ
Ναρ συνθέτει την πρώτη συστημα-
κ. Μωυσής Κωνσταντίνης.
ο δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου
τική εργοβιογραφική μελέτη για τον
υπογράμμισε ότι το έργο του Ελιγιά
ελληνοεβραίο γιαννιώτη ποιητή και
Ο Πρόεδρος της Βουλής, αφού μί-
εντυπωσιάζει τον αναγνώστη με την
μεταφραστή Γιωσέφ Ελιγιά, ο οποίος
λησε για την προσφορά του Λέων
ευρύτητά του.
συνέβαλε με το έργο του στην ανανέωση της ποιητικής παράδοσης που
Α. Ναρ στα νεοελληνικά γράμματα,
αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την
επιχειρήθηκε στα μέσα της δεκαετί-
έκδοσης, ενώ δεν παρέλειψε, σε ιδιαί-
ομιλία του επιμελητή της έκδοσης
ας του ’20. Ο συγγραφέας αποκαθι-
15
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
στά τον ετερόκλητο χαρακτήρα του
να ενταχθεί στους πνευματικούς κύ-
ο Ελιγιά έγραψε για την εγκυκλοπαί-
έργου του Ελιγιά εξετάζοντας πα-
κλους της πρωτεύουσας και να απο-
δεια του Πυρσού, ασχολήθηκε με τη
ράλληλα το ζήτημα της ταυτότητας
σπάσει την καθολική εκτίμηση του
μετάφραση και τον σχολιασμό εβραι-
ενός εβραίου ποιητή στο Μεσοπόλε-
Παλαμά, του Βάρναλη, του Κόντο-
ολογικών κειμένων, του Άσματος
μο. Ο Λέων Ναρ συνδέει την ποίηση
γλου και της υπόλοιπης πνευματικής
Ασμάτων και των Ψαλμών του ∆αυ-
του Γιωσέφ Ελιγιά, ο οποίος πρόταξε
ελίτ του μεσοπολέμου; Με ποια λο-
ίδ, αποδίδοντας με μεγάλη τέχνη τη
μπροστά στην ιστορική πραγματικό-
γοτεχνικά περιοδικά συνεργάστηκε;
βιβλική τους μεγαλοπρέπεια. Εκτός
τητα του μεσοπολέμου μια στάση δι-
Γιατί πολλά από τα ποιήματά του,
από τη μεταγραφή των βιβλικών
αμαρτυρίας, αμφισβήτησης και κριτι-
κυρίως πολιτικά και ερωτικά, απου-
κειμένων μετέφρασε ακόμη έργα αρ-
κής, με την εξωλογοτεχνική πραγμα-
σίαζαν από την προηγούμενη έκδο-
κετών σύγχρονων εβραίων δημιουρ-
τικότητα και τα κοινωνικό-πολιτικά
ση των ποιημάτων του; Αυτά είναι
γών, που ήταν ολότελα άγνωστοι
συμφραζόμενα της εποχής.
μόνο μερικά από τα ζητούμενα που
στην Ελλάδα. Στην παρούσα έκδοση
ο Λέων Α. Ναρ πραγματεύεται στο
συγκεντρώνονται για πρώτη φορά
Ποιο ρόλο έπαιξε στη διαμόρφωση
δίτομο αυτό έργο το οποίο περιλαμ-
και οι μεταφράσεις των πεζών κει-
της ποιητικής κοσμοθεωρίας του Ελι-
βάνει ακόμη όλες τις δημοσιευμένες
μένων που ο Ελιγιά φιλοτέχνησε.
γιά η Ρωμανιώτικη Ισραηλιτική Κοι-
εκδοτικές εκδοχές των ποιημάτων
νότητα των Ιωαννίνων, η γλώσσα, η
του Γιωσέφ Ελιγιά, σχολιασμένες με
Η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλί-
οργάνωση και τα στοιχεία που συ-
κατατοπιστικές σημειώσεις που δι-
ου στην Θεσσαλονίκη πραγματοποι-
γκροτούσαν την ταυτότητα και την
ευκολύνουν την πρόσληψη τους. Το
ήθηκε στις 13 Μαρτίου. Ο Υπουργός
ιδιότυπη κουλτούρα της; Ποιες ήταν
βιβλίο αποκαλύπτει ακόμη την πιο
Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος,
οι συνθήκες ένταξής του στον σοσι-
αποσιωπημένη, ίσως, πτυχή της πο-
ο οποίος, τονίζοντας την επιστημο-
αλιστικό πυρήνα των Ιωαννίνων και
λυδιάστατης προσφοράς του Ελιγιά
νική εγκυρότητα της έκδοσης, περιέ-
τα γεγονότα που τον ανάγκασαν να
στα ελληνικά γράμματα, τη μετα-
γραψε αναλυτικά την προσφορά του
εγκαταλείψει την Ήπειρο, εξαιτίας
φραστική συνεισφορά του.
Ελιγιά στα ελληνικά γράμματα. Η Κα-
της ασφυκτικής πίεσης των ομοθρή-
θηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας
σκων του και να εγκατασταθεί τελικά
Πέρα από τη συγγραφή εκατοντά-
Α.Π.Θ. Μαίρη Μικέ ανέλυσε κατά κε-
στην Αθήνα; Πώς ο Ελιγιά κατάφερε
δων εβραιολογικών λημμάτων που
φάλαιο τη δίτομη έκδοση την οποία
χαρακτήρισε υποδειγματική. Τέλος ο
δδημοσιογράφος-συγγραφέας Γιώργος
Σκαμπαρδώνης,
Σ
εντυπωσιασμένος
α
από την παρουσία του Γιωσέφ Ελιγγιά στα νεολληνικά γράμματα, αποκκάλυψε ότι φιλοδοξεί να γράψει μια
ννουβέλα με ήρωα τον Γιωσέφ Ελιγιά.
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί και στα
Τ
ΓΓιάννενα στις αρχές Οκτωβρίου. 
16
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
Παρουσίαση βιβλίου Ιωσήφ Βεντούρα
Τ
ην Τετάρτη 14 Απριλίου 2010 στην αίθουσα Ιτσχάκ Ράμπιν διοργανώθηκε η παρουσίαση του
νέου ποιητικού έργου του κ. Ιωσήφ Βεντούρα με τίτλο «Κυκλώνιο», που κυκλοφορεί από τις
εκδόσεις Μελάνι.
Το έργο, που αποτελεί μια ελεγεία για το Ολοκαύτωμα και έχει πολύ
καλή υποδοχή από τους κριτικούς παρουσίασαν οι:
Ρούλα Αλαβέρα, ποιήτρια
Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Καθηγήτρια, Α.Π.Θ.
Νικόλαος Σεβαστάκης, Αν. Καθηγητής Α.Π.Θ.
Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Συγγραφεύς.
Στην εκδήλωση παρευρέθη πλήθος κόσμου. 
Eγκαίνια έκθεσης
«Ίχνη του χρόνου: Neghev and the Dead Sea»
Τ
ην Πέμπτη 29 Απριλίου 2010 τελέστηκαν στη νέα πτέρυγα του Εβραϊκού Μουσείου
τα εγκαίνια της έκθεσης «Ίχνη του χρόνου: Neghev and the Dead Sea»,
της φωτογράφου Bruna Biamino.
Η Bruna Biamino φωτογραφίζει στο Ισραήλ τοποθεσίες-
την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και το Μουσείο
σύμβολα και μέρη που κουβαλούν ένα σημαντικό ιστορικό
Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης με την υποστήριξη του Ιτα-
φορτίο. Μέσα από τα έργα της απεικονίζονται τα τοπία
λικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης.
και οι έρημοι του Neghev, της Ιουδαίας και της Γαλιλαίας,
η Νεκρά Θάλασσα, το Φρούριο της Μασάντα, ίχνη της
Η Bruna Biamino γεννήθηκε στο Τορίνο. Το 1984 κέρδισε
ανθρωπότητας σε τόπους είτε ακατοίκητους είτε που
υποτροφία για να παρακολουθήσει σεμινάριο οπτικών
κατοικήθηκαν στο παρελθόν και τώρα εγκαταλείφθηκαν.
σπουδών στο Rochester της Νέας Υόρκης.
Η ανθρώπινη παρουσία, όπου αυτή υπάρχει, είναι σχεδόν πάντα φωτογραφημένη εξ αποστάσεως. Η αντίθεση
Έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις σε πολλές χώρες σε όλο
ανάμεσα στο χθες και το σήμερα στις βιβλικές αυτές περι-
τον κόσμο, ενώ έργα της παρουσιάζονται σε διάφορες εκ-
οχές, όπως είναι οι έρημοι της Ιουδαίας και της Γαλιλαίας
δόσεις. Φωτογραφίες της βρίσκονται σε μουσεία και ιδρύ-
είναι εμφανής σε κάθε πτυχή των φωτογραφιών της.
ματα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. ∆ιδάσκει αρχιτεκτονική
και βιομηχανική φωτογραφία στο European Institute of
Η έκθεση, που συντόνισε η Αφροδίτη Οικονομίδου, συν-
Design στο Τορίνο και συνεργάζεται με ευρωπαϊκά περιο-
διοργανώθηκε, στα πλαίσια της PhotoBiennale 2010, από
δικά αρχιτεκτονικής. 
17
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
Εγκαίνια Αίθουσας «Γιοσέφ Νεχαμά»
Τ
ην Τετάρτη 23 Ιουνίου τελέσθηκαν τα εγκαίνια
της αίθουσας διαλέξεων του Γαλλικού Ινστιτούτου «Γιοσέφ Νεχαμά», παρουσία του πρέσβη της
Γαλλίας στην Ελλάδα, Κριστόφ Φαρνό και του Γενικού
Προξένου της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη, Κριστιάν Τιμονιέ. Η αίθουσα ανακαινίστηκε με την υποστήριξη
ες ως καθηγητής και διευθυντής της τοπικής σχολής της
της Ι.Κ.Θ. και προορίζεται για την υποδοχή διαλέξε-
Alliance Israélite Universelle και ως γενικός επιθεωρητής
ων, πολιτιστικών και μορφωτικών εκδηλώσεων και
όλων των σχολών της Alliance στην Εγγύς Ανατολή.
σεμιναρίων.
Το 1926 ίδρυσε και ανέλαβε την προεδρία της Τράπεζας
Ο Γιοσέφ Νεχαμά (1881-1971) γεννήθηκε στην Θεσσαλο-
«Ένωσις», που εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες της
νίκη και σπούδασε στην Γαλλία. Εργάστηκε επί δεκαετί-
πόλης. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής εκτοπ
πίστηκε στο στρατόπεδο Μπέργκεν Μπέλσεν απ’ όπου
εεπέζησε και επέστρεψε στην Θεσσαλονίκη.
Η συγγραφική του δραστηριότητα υπήρξε πολύπλευρη,
έέχοντας στις περισσότερες περιπτώσεις ως επίκεντρο τις
π
πτυχές της κοινοτικής ζωής (λαογραφία, γλώσσα, ιστορ
ρία κλπ).
Τ
Το σημαντικότερο έργο του ήταν το «Histoire des Israélites
d
de Salonique», το οποίο μεταφράστηκε αργότερα στα ελλληνικά με επιχορήγηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 
Ο πρέσβης της Γαλλίας κ. Κριστόφ Φαρνό και ο πρόεδρος της
Ι.Κ.Θ. κ ∆αυίδ Σαλτιέλ εγκαινιάζουν τη νέα αίθουσα.
Xορωδία Shiran
Τ
ην ∆ευτέρα 3 Μαΐου 2010
στην κατάμεστη αίθουσα Ιτσχάκ Ράμπιν,
η Κοινότητά μας υποδέχθηκε τα 35 μέλη της χορωδίας Shiran από το Ισραήλ.
H χορωδία Shiran, που μετράει 30 χρόνια ζωής, παρουσίασε ένα ρεπερτόριο με Εβραϊκά,
διεθνή αλλά και ελληνικά τραγούδια στα πλαίσια μιας όμορφης βραδιάς.
18
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
Τελετή στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια
Σ
τις 29 Μαΐου, στα πλαίσια της καθιερωμένης
συνάντησης των Εφόρων του Αμερικανικού
Κολλεγίου Ανατόλια και της επίσκεψης του
Μάικλ και της Κίττυ ∆ουκάκη για την επέτειο των
10 ετών από την ίδρυση της έδρας Μάικλ ∆ουκάκη
στο ACT, έγιναν τα εγκαίνια της νέας αίθουσας του
Ingle Hall που είναι αφιερωμένη στους Εβραίους μαθητές και αποφοίτους του Ανατόλια που χάθηκαν
στο Ολοκαύτωμα. Στην τελετή εγκαινίων έγιναν και
τα αποκαλυπτήρια της πλάκας με τα ονόματα των
Εβραίων μαθητών που φοίτησαν στο Σχολείο πριν
το Ολοκαύτωμα.
Σε μια δεύτερη τελετή στο ανοιχτό αμφιθέατρο της Βιβλιοθήκης Ελευθεριάδης έγιναν τα αποκαλυπτήρια πλακέτας στη μνήμη όλων των μαθητών και του προσωπικού του Ανατόλια που έπεσαν θύματα της ανθρώπινης
βιαιότητας κατά τον 20ο αιώνα.
Όπως τονίστηκε κατά τη διάρκεια των αποκαλυπτηρίων, αυτό είναι κάτι που το Ανατόλια όφειλε στους μαθητές και αποφοίτους του, ως ελάχιστη ένδειξη τιμής στη
Ο πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια κ. Giesecke,
o πρόεδρος της Αρμενικής Κοινότητας κ. Κονταξιάν, ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας κ. Σαλτιέλ, το ζεύγος ∆ουκάκη και ο πρόεδρος του Συμβουλίου των εφόρων του Ανατόλια
κ. Clymer.
19
Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά
μνήμη τους αλλά και για να μάθουν και να θυμούνται όλες
οι τωρινές αλλά και επερχόμενες τάξεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την προηγούμενη μέρα έγιναν τα
αποκαλυπτήρια του πίνακα δωριτών του Stavros Niarchos
Foundation Challenge Grant στο κτίριο πολλαπλών χρήσεων Raphael Hall. Η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης
συγκαταλέγεται μεταξύ των κύριων δωρητών.
Χαιρετισμούς κατά τη διάρκεια των τελετών απηύθυναν,
ο πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια, Hans
Giesecke, ο πρόεδρος του συμβουλίου των εφόρων του
Κολλεγίου Jack Clymer, ο Μάικλ και η Κίττυ ∆ουκάκη, ο
πρόεδρος της ΙΚΘ, ∆αυίδ Σαλτιέλ και ο Αντιπρόεδρος
∆ευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Ανατόλια, Γιώργος
Λυσσαρίδης. 
Τα Νέα της WIZO- AVIV Θεσσαλονίκης
Σ
τις
8
Μαΐου
2010,
Αυτή τη φορά κάναμε την ανα-
Όλες οι ομιλίες ήταν πραγματι-
πραγματοποιήθηκε το
τροπή από τα συνηθισμένα:
κά εξαιρετικές. Οι συναντήσεις
24ο πανελλαδικό συνέ-
δώσαμε τη σκυτάλη στα νέα
των γυναικών από όλες τις πό-
δριο της WIZO - AVIV στην
μας παιδιά. Όλοι τους λαμπροί
λεις μας γέμισαν ωραία συναι-
πόλη μας.
και καταξιωμένοι επιστήμονες,
σθήματα: νοσταλγία, συγκίνη-
ο καθένας στον τομέα του.
ση, αγάπη, χαρά.
Είμαστε πολύ περήφανες που
Μάθαμε πολλά από τις ομιλίες
το συνέδριο είχε μεγάλη επι-
τους και είμαστε υπερήφανες
τυχία. Είχαμε τη χαρά και την
για τα παιδιά αυτά. Είναι δικά
τιμή να βρίσκεται μαζί μας και
μας παιδιά και τους ευχαρι-
η κα. Τόβα, η αντιπρόεδρος του
στούμε από καρδιάς. Έδωσαν
Ευχόμαστε πάντα επιτυχίες και
Συμβουλίου της παγκόσμιας
στο έργο μας μια νότα νεανική
αδελφοσύνη στο έργο μας. 
WIZO.
αλλά και εποικοδομητική.
Όλες μαζί φάγαμε, γλεντήσαμε, γελάσαμε, θυμηθήκαμε τα
περασμένα.
Σχολείο
Χαμόγελο του Παιδιού
Τ
ην Τετάρτη, 27/1/2010, επισκέφθηκε το σχολείο της Ι.Κ.Θ.
εκπρόσωπος του μη κερδοσκο-
πικού συλλόγου «Χαμόγελο του Παιδιού».
Σκοπός της ήταν να παρουσιάσει
στους μαθητές το εθελοντικό έργο και
τις αρμοδιότητες του συλλόγου, καθώς
και να τους ευχαριστήσει για την εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία τους.
Οι μικροί δωρητές υπέβαλαν ερωτήσεις
σχετικά με το συγκεκριμένο σύλλογο και
εξέφρασαν την επιθυμία να πραγματοποιήσουν επίσκεψη στο χώρο, όπου
φιλοξενούνται τα παιδιά που φροντίζει
το «Χαμόγελο του Παιδιού», στην περιοχή του Φοίνικα Θεσσαλονίκης.
Η εκπρόσωπος, που είναι παιδαγωγός
και ανήκει στην εθελοντική ομάδα, μας
αποχαιρέτησε αναφέροντας τη σπουδαιότητα της ενέργειας των μαθητών
μας, καθώς και την προσμονή της μελλοντικής επίσκεψής μας. 
Γιορτή του Του Μπισβάτ στο σχολείο
Π
αρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010. Τέλος της
φρούτων και των καρπών, που θα κοσμού-
εβδομάδας. Οι μαθητές και οι μαθήτριες
σαν το τραπέζι του Του Μπισβάτ είτε να μιλά-
είναι έτοιμοι να γιορτάσουν το Του Μπι-
νε στα παιδιά για το νόημα της γιορτής στο πα-
βάτ ή αλλιώς την… Πρωτοχρονιά των δέντρων.
ρελθόν αλλά και στο σήμερα, χρησιμοποιώντας
Αλλά οι προετοιμασίες για τη γιορτή είχαν αρ-
πλήθος ιστορίες, τραγούδια και παιχνίδια, έτσι
χίσει ήδη από τη ∆ευτέρα. Με τις εβραιοδασκά-
ώστε να γίνει κατανοητό στα παιδιά ανεξαρτή-
λες, είτε να φροντίζουν για την προμήθεια των
τως ηλικίας.
21
Σχολείο
Στο γυμναστήριο τα τραπέζια είναι ήδη στρωμένα.
αναλάβει να εξηγήσουν στους επισκέπτες τη σημα-
Τα παιδιά στις τάξεις τους κάνουν χειροτεχνίες, χρη-
σία του κάθε καρπού σ’ αυτή τη γιορτή. Τα μάτια
σιμοποιώντας σπόρους ή φιλοτεχνούν αφίσες με
κοιτούν λαίμαργα όλες εκείνες τις λιχουδιές, που εί-
θέμα την ανακύκλωση ή γράφουν εκθέσεις για το νό-
ναι απλωμένες στο τραπέζι. Που και που οι δάσκα-
ημα του Του Μπισβάτ. Κι όμως υπάρχει μία ένταση,
λοί τους τους εξηγούν κάποιες λεπτομέρειες στα
μια ιδιαίτερη κινητικότητα, μια προσμονή τόσο από
γαλλικά. Η γιορτή προχωράει και σταδιακά, μικροί
τους δασκάλους, που κάθε λίγο κοιτούν το συννεφι-
και μεγάλοι γεύονται τη γλύκα του χουρμά, του πορ-
ασμένο ουρανό, όσο κι από τα παιδιά. Κι αυτό γιατί
τοκαλιού, της μπανάνας, του σύκου και της σταφί-
φέτος δε θα γιόρταζαν μόνοι τους, αλλά θα είχαν και
δας. Κάποιοι έχουν ήδη ξεχωρίσει τους αγαπημένους
επισκέπτες τους μικρούς μαθητές και μαθήτριες του
ξηρούς καρπούς κι άλλοι ζητάνε λίγο από αυτό το
Γαλλικού Ινστιτούτου, μετά από επιθυμία εκείνων.
‘γλυκό κρασί’.
• Πότε θα ‘ρθουν, κυρία;
Τελειώνουν σιγά σιγά οι προσευχές για κάθε φρούτο.
• Θα ειδοποιηθούμε εγκαίρως.
Τελειώνει και το γεύμα κι έρχεται η ώρα του φυτέμα-
Είστε έτοιμοι να τους υποδεχτείτε;
τος. Ο ουρανός μουντός, συννεφιασμένος. Ο αέρας
• Θα έρθουν παιδιά από όλες τις τάξεις;
κρύος. Τα παιδιά όμως ξεχύνονται στην αυλή ανα-
• ∆εν ξέρω. Θα δούμε.
ψοκοκκινισμένα. Κάποιο κρατάει μια γλάστρα και
ζητά χώμα, άλλο έχει και γλάστρα και χώμα, αλλά
Μετά από λίγο ακούγονται δεκάδες παιδικές φωνές
του λείπει ο βολβός, ένα τρίτο αναρωτιέται αν έχει
να πλημμυρίζουν την αυλή. Ήρθαν. Τα δυο βουερά
τοποθετήσει το βολβό του σωστά. Κάποιο άλλο εί-
μελίσσια ενώνονται και κατεβαίνουν στο γυμναστή-
ναι ήδη στη βρύση και ποτίζει τη γλάστρα του. Τι
ριο, όπου, μετά από ένα παιχνίδι γνωριμίας, γίνονται
πιο όμορφο θέαμα να βλέπεις αυτούς τους μικρούς
μια ομάδα. Τα γαλλικά μπερδεύονται με τα εβραϊκά
ανθρώπους, να έρχονται σ’ επαφή με το χώμα και
και τα ελληνικά. Το λόγο παίρνουν πρώτα οι καλε-
τα φυτά!
σμένοι μ’ ένα γαλλικό τραγούδι κι ακολουθούν οι οικοδεσπότες, δείχνοντάς τους και εξηγώντας τι είναι
Κι ύστερα; Οι κούνιες περιμένουν. Το παιχνίδι δεν
το Καμπαλάτ Σαμπάτ. Οι μαθητές κάθε τάξης έχουν
έχει εθνότητα. Είναι για όλους ίδιο.
Τελ
Τελευταία
αποχαιρετιστήρια φωτογραφία. Χαμόγ
μόγελα
και υποσχέσεις να ξανασυναντηθούν.
Χα
Χαρούμενο
Του Μπισβάτ! Η φύση αρχίζει να
ξυ
ξυπνά
από το λήθαργο. Μια νέα φιλία ίσως να
είν στην αρχή της.
είναι
Αγγελική Λιάπη
22
Σχολείο
Φιλοξενούμε και … καλοπερνούμε!
Φ
έτος ήταν η χρονιά μας να είμαστε οικοδεσπότες φιλοξενώντας στις 23, 24, 25/4/2010 τα
παιδιά των Εβραϊκών Σχολείων των Ιωαννίνων, του Βόλου, της Λάρισας και του …. εκτός
δημογραφικού προβλήματος σχολείου της Αθήνας.
Στις 15:50 της 23/4/2010, ο συρμός του Intercity
«Ερμής» μπήκε στην 3η γραμμή του Σ.Σ. Θεσσαλονίκης και ο ∆ιευθυντής του σχολείου της
Ι.Κ.Θ. ήταν επί της υποδοχής. Το πρόγραμμα
«φιλοξενία 2010» άρχιζε.
∆ε θα μπω σε λεπτομέρειες του προγράμματος
που κουράζουν και απλώς θα αναφέρω ότι κύλησε ως την τελευταία λεπτομέρειά του, όπως
οργανώθηκε από τους συντελεστές, δηλαδή τη
Σχολική Επιτροπή.
στις 14:30 αποχαιρετήσαμε τους φιλοξενούμενους
στο Σ.Σ. και πάλι στην 3η γραμμή με ευχές και ευχα-
Κανείς δεν κατάλαβε πως πέρασε ο χρόνος και βρε-
ριστίες.
θήκαμε την Κυριακή 25/4/2010 στις 12:30. Συγκεντρωμένοι όλοι στη Λέσχη της Ι.Κ.Θ., ανταλλάξαμε
Στον απόηχο αυτού του διήμερου αιωρούνται ακό-
ευχές, δώρα, απολαύσαμε νοστιμότατο γεύμα και
μη οι πολύ καλές εντυπώσεις της συνεύρεσης αυτής
και
κ η ικανοποίηση όλων μας ότι γονείς,
π
παιδιά, Σχολική Επιτροπή και δάσκαλλοι συνέβαλαν το μάλλον ή ήττον στην
ά
άρτια οργάνωση της εκδήλωσης, όπως
α
αυτή καθομολογήθηκε από τους φιλοξξενούμενους.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω
Κ
όλους όσους βοήθησαν στη φιλοξενία
ό
των παιδιών, διότι οι επισκέπτες υπήρτ
ξξαν πολλοί, αλλά οι δυνατότητές μας
λίγες
και πολλοί υπερέβαλαν εαυτούς
λ
φιλοξενώντας
2 και 3 και 4 παιδιά.
φ
Ο ∆ιευθυντής του Σχολείου
23
Σχολείο
Με χορούς και τραγούδια
Η
παραπάνω φράση θα μπορούσε να είναι
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόε-
πιθανός τίτλος της εκδήλωσης που οργά-
δρος της Ι.Κ.Θ. κ. Ντέιβιντ Σαλτιέλ, μέλη του ∆.Σ. και
νωσε το σχολείο μας σε συνεργασία με τη
των Επιτροπών, καθώς και ο Σχολικός Σύμβουλος
Αγωγής Υγείας της περιφέρειάς μας.
Σχολική Επιτροπή το απόγευμα της 28ης Απριλί-
ου 2010.
Τα χειροκροτήματα και τα μπράβο υπήρξαν η καΤα παιδιά μας γεμάτα όρεξη, υπευθυνότητα και πει-
λύτερη ηθική αμοιβή των παιδιών, των βασικών
θαρχία παρουσίασαν ένα πλούσιο πρόγραμμα από
συντελεστών της εκδήλωσης – της κ. Πόλας Ταρα-
χορούς εβραϊκούς και ελληνικούς, από τραγούδια και
μπουλούς, του κ. Μωυσή ∆αβίδ και της κ. Φρανσές
μουσικές εκτελέσεις, εντυπωσιάζοντας όλους τους
Αλέγρας – και των λοιπών συντελεστών.
παρευρισκόμενους και παρασέρνοντάς τους στους
Ο ∆ιευθυντής του Σχολείου
ρυθμούς.
Ας κρατήσουν οι χοροί…
Έ
λεγε η πρόσκληση που λάβαμε για την
εφετινή τελετή λήξης, της σχολικής χρονιάς 2010, και πράγματι οι χοροί στο σχολείο
μας καλά κρατούν… Τα μαθήματα, μαθήματα
αλλά στο τέλος της σχολικής χρονιάς τα παιδιά
ήταν αποφασισμένα να ξεδώσουν…
Έτσι μας παρουσίασαν φέτος μια διαφορετική τελε-
Ιδιαίτερα συγκινητική η στιγμή που οι απόφοιτοι μας
τή λήξης γεμάτη χορό και τραγούδι. Οι γονείς και οι
ο Ηλίας , ο Λέων, ο Βίκτωρ, ο Αλέξανδρος, η Ραχήλ
συγγενείς των παιδιών που είχαν από νωρίς γεμίσει
και η Μύριαμ πιασμένοι χέρι - χέρι τραγούδησαν το
την μικρή όπως αποδείχτηκε αίθουσα εκδηλώσεων
τραγούδι του αποχωρισμού μιας και του χρόνου θα
του σχολείου απόλαυσαν τα καμάρια τους και τους
βρίσκονται σε άλλα σχολεία.
χάρισαν απλόχερα το χειροκρότημα τους.
Καλή σταδιοδρομία παιδιά, να είστε πάντα καλά και
Την παράσταση έκλεψαν όπως πάντα τα μικρότερα
να σας καμαρώνουν οι γονείς σας όπως ακριβώς το
παιδιά του νηπιαγωγείου τα οποία ήταν πράγματι
επιθυμούν.
απολαυστικά. Όλα όμως τα παιδιά ανεξαιρέτως δι-
Καλό καλοκαίρι σε όλους,
εκδίκησαν το δικό τους κομμάτι δόξας…
Η Σχολική Επιτροπή
24
Μακαμπή
Λεύκωμα Μακαμπή
Η
Κοινότητά μας σε συνεργασία με το Κέντρο Ιστορίας του ∆ήμου Θεσσαλονίκης και την Αντιδημαρχεία
χεία Πολιτισμού
διοργάνωσε την παρουσίαση του λευκώματος «Γ.Σ.
Σ. ΜΑΚΑΜΠΗ Θεσσαλονίκης, 1908-2010».
Το λεύκωμα υλοποιήθηκε μετά από
∆ήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Βασίλης
πρόταση της Ι.Κ.Θ. προς το ∆ήμαρ-
Παπαγεωργόπουλος, ο Αντιδήμαρ-
χο Θεσσαλονίκης και αποτελεί μέρος
χος Πολιτισμού κ. Βασίλης Γάκης, ο
σειράς αντίστοιχων εκδόσεων του
Πρόεδρος της ΙΚΘ κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ,
Κέντρου Ιστορίας που μέχρι σήμερα
ο Πρόεδρος της Μακαμπή κ. Ελιέζερ
έχουν γίνει για όλα σχεδόν τα αθλη-
Αρούχ και ο συγγραφέας κ. Νικόλαος
τικά σωματεία της πόλης. Την πολυ-
Ζάικος.
Ο Νομάρχης Θεσσαλονίκης
Παναγιώτης Ψωμιάδης με τον πρόεδρο
του Γ.Σ. Μακαμπή Λάζαρο Αρούχ.
ετή και ιδιαίτερα δύσκολη ερευνητική
προσπάθεια για την τεκμηρίωση της
Ο Πρόεδρος της ΙΚΘ κ. Σαλτιέλ και
ιστορίας του συλλόγου της Μακαμπή
ο Πρόεδρος της Μακαμπή κ. Αρούχ,
ανέλαβε σε συνεργασία με το Κ.Ι.Θ.,
υπογράμμισαν τους άρρηκτους δε-
ο επίκουρος καθηγητής ∆ιεθνούς ∆ι-
σμούς που συνέδεαν και συνδέουν
καίου του Πανεπιστημίου ∆υτικής
το Σύλλογο με την ΙΚΘ. Επίσης ανα-
Μακεδονίας, Νικόλαος Ζάικος.
φέρθηκαν στο πλούσιο παρελθόν
του μέχρι το Ολοκαύτωμα και στην
Aπό αριστερά: ο Αντιδήμαρχος
Πολιτισμού και Νεολαίας κ. Β. Γάκης,
ο ∆ήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Β. Παπαγεωργόπουλος, ο Πρόεδρος της Ι.Κ.Θ.
κ. ∆. Σαλτιέλ, ο Πρόεδρος του Γ.Σ.
Μακαμπή Θεσσαλονίκης κ. Λ. Αρούχ
και ο συγγραφέας του λευκώματος κ. Ν. Ζάικος.
Μέσα από τις σελίδες του λευκώ-
πορεία ανάκαμψής του μετά το τέ-
ματος που αποτελεί τον καρπό της
λος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πα-
έρευνας αυτής παρουσιάζεται όχι
ράλληλα τόνισαν το γεγονός πως το
μόνο η ιστορία του συλλόγου αλλά
βιβλίο αυτό τιμά όλους τους Έλληνες
και η σημαντική διαδρομή των Εβραί-
Εβραίους αθλητές και αποτελεί ένα
ων αθλητών που δόξασαν τα χρώμα-
σπάνιο ντοκουμέντο για την, πλέον
βοηθώντας ο καθένας με τον τρόπο
τα συλλόγων όπως η Ακόαχ, ο Ηρα-
των εκατό χρόνων, ιστορία της Μα-
του την έρευνα επί του θέματος που
κλής, ο Άρης, αλλά και των Εθνικών
καμπή.
ευχαρίστησαν
ξεκίνησε δειλά το 2002. Επισήμανε
ομάδων της χώρας μας. Στο βιβλίο
τον συγγραφέα για την αφοσίωση
πως για τον ίδιο μοναδικός στόχος
περιλαμβάνονται πάνω από 300
που επέδειξε κατά την πολύχρονη
του με την έκδοση του βιβλίου αυτού
φωτογραφίες, οι περισσότερες από
ενασχόληση του, έχοντας ως μοναδι-
είναι να αναδείξει τις προσωπικότη-
τις οποίες είναι αδημοσίευτες.
κή ανταπόδοση την ηθική ανταμοιβή
τες και τα κατορθώματα αθλητών
της αναβίωσης και καταγραφής των
όπως η Αλέγκρα Γκατένιο και ο Λεών
ιστοριών των αθλητών.
Πασύ, οι οποίοι στις μέρες μας, δυ-
Την παρουσίαση του βιβλίου, που
πραγματοποιήθηκε
στην
Κλείνοντας
στυχώς δεν μνημονεύονταν από κα-
κατάμε-
στη αίθουσα του Μεγάρου Μπίλλη,
Ο συγγραφέας από πλευράς του
νέναν παρά τα όσα είχαν προσφέρει
χαιρέτισαν ο Νομάρχης Θεσσαλο-
αναφέρθηκε και ευχαρίστησε θερμά
αγωνιζόμενοι στους στίβους και τα
νίκης, κ. Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο
όλους όσοι βρέθηκαν στο πλευρό του,
στάδια της χώρας. 
25
Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Τα νέα του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης
Τ
ην 11/02/10 στο Εβραϊκό
Μουσείο
Θεσσαλονίκης
εγκαταστάθηκε η νέα Επι-
τροπή του, η οποία αποτελείται
από τους: Λέων Ερρέρα – Πρόεδρο, Νίνο Σαλτιέλ – Αντιπρόεδρο, Χέλλα Ματαλών – Γραμματέα, Σολίτα Σαλτιέλ – Ταμία,
Έμυ Μπακόλα, Κέβιν Μπέρκοβιτς, Λέων Νάρ, Σάμη Σαλτιέλ,
Πωλ Χάγουελ – μέλη.
Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια της έκθεσης
Μπιαμίνο στον νέο εκθεσιακό χώρο του Μουσείου.
Από τις 15/4/2010, με το Μουσείο
συνεργάζεται και ο Ευάγγελος Χεκίμογλου.
Για την παράδοση στο ευρύτερο κοινό της συλλοΗ Επιτροπή του Μουσείου συνεδρίασε πέντε
γής επιχειρηματικών εγγράφων που συγκεντρώ-
φορές και έθεσε τις βάσεις για την αύξηση της
θηκε στο Μουσείο μετά από μακρόχρονη εργασία
επισκεψιμότητάς του, σε ό,τι αφορά όχι μόνον
ομάδας επιστημόνων, πραγματοποιήθηκε ποιοτι-
τους φυσικούς αλλά και τους ηλεκτρονικούς επι-
κός έλεγχος των ευρημάτων και προσδιορίστηκαν
σκέπτες.
ς
οι
ο τεχνικές
τεχνικ
εχ ές και
α άλλες παράμετροι που συνδέονται
με τη δημοσιοποίηση της συλλογής
και την παράδοσή της στους ιστορικούς,
κού ερευνητές και το ευρύ κοινό.
Ιδιαίτερο
στοιχείο στην καθημερινή
Ιδι
λειτουργία
του Μουσείου ήταν οι ξελε
ναγήσεις
μαθητών σχολείων κυρίως
να
της
τη Θεσσαλονίκης, αλλά όχι μόνον,
οι
ο οποίες συνεχίστηκαν σε αριθμό
μάλιστα
που υπερέβη κατά 6 τάξεις
μ
τα
τ αντίστοιχα περσινά δεδομένα.
Ζιπουνάκι από τη συλλογή του μουσείου στις αρχές του 20ου αιώνα.
26
Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Η κα Μπιαμίνο με τον Πρόεδρο της ΙΚΘ και τον επίτιμο Πρόξενο της Ιταλίας κ. Σαραντόπουλο.
Εκτός από τις σχολικές τάξεις, στο πρώτο τετρά-
Τέλος, στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης φιλο-
μηνο του 2010 το Μουσείο επισκέφθηκαν 1.096
ξενήθηκε η έκθεση «Ίχνη του χρόνου. Η έρημος
άτομα, κυρίως ομόθρησκοι από το εξωτερικό. Ο
του Νεγκέβ και η Νεκρά Θάλασσα» της Ιταλίδας
αριθμός αυτός είναι 8% ανώτερος από το αντί-
φωτογράφου Μπρούνα Μπιαμίνο. Η Μπρούνα
στοιχο διάστημα του 2009 και 21% ανώτερος από
Μπιαμίνο, που εξέθεσε για πρώτη φορά στη Θεσ-
το αντίστοιχο διάστημα του 2008.
σαλονίκη, είναι διάσημη στην Ιταλία και αναγνωρισμένη διεθνώς. Η συλλογή της «Ίχνη του χρό-
Αυξήθηκε ο αριθμός των επιστημόνων και νέων
νου. Η έρημος του Νεγκέβ και η Νεκρά Θάλασσα»
ερευνητών που έκαναν χρήση της πλούσιας βιβλι-
είναι μια πρωτότυπη φωτογραφική σπουδή του
οθήκης του, την οποία εξακολουθεί να επιμελεί-
θέματος της ερήμου, μέσα στο ιστορικά φορτι-
ται εθελοντικά η κυρία Ελένη Σαλτιέλ. Η Επιτροπή
σμένο πλαίσιο των ερήμων του Ισραήλ. Η φωτο-
και οι συνεργάτες του μουσείου ασχολήθηκαν με
γράφος συλλαμβάνει τις μακροχρόνιες μεταβολές
την προετοιμασία για την ανάρτηση του καταλό-
ενός χώρου που φαίνεται αιώνιος, αποτυπώνο-
γου των βιβλίων που διαθέτει η βιβλιοθήκη του
ντας ταυτόχρονα την κλίμακα των ανθρώπινων
στο διαδίκτυο, με στόχο την αύξηση της επισκε-
ανησυχιών και των ανθρωπογενών αλλοιώσεων.
ψιμότητάς της και τη διάχυση της γνώσης που
Η έκθεση, που εντάχθηκε στη Photobiennale, συν-
περιλαμβάνει.
διοργανώθηκε από την Ισραηλιτική Κοινότητα
Θεσσαλονίκης, το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτού-
Το προσωπικό του μουσείου –πέρα από την υπο-
το, το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και
δοχή των επισκεπτών- ασχολήθηκε με το μακρο-
την γκαλερί Tedeschi του Τορίνο. 
χρόνιο έργο της καταγραφής του προπολεμικού
Αρχείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Καβάλας
και την ψηφιακή καταγραφή των 2600 αντικειμένων της συλλογής του Μουσείου.
27
March of the Living 2010
«Μια πορεία ζωής σε ανάμνηση της πορείας θανάτου»
Το σμίξιμο και
Η συνείδηση
η δημιουργία δεσμών
ττης ταυτότητας εκεί
φιλίας και αγάπης
π
που η ταυτότητα
εκεί που οι δεσμοί
εεξαφανίστηκε και
αίματος και αγάπης
έ
έγινε
ένας αριθμός.
κόπηκαν βίαια.
Ο φόρος τιμής,
η δέσμευση της μνή-
Τ συναίσθημα
Το
μης, η υπόσχεση της
τ νίκης μέσα
της
διαφύλαξης εκεί που
σ στρατόπεδα του
στα
κυριαρχούσε ο εξευτε-
θ
θανάτου!»
λισμός, η περιφρόνηση, ο θάνατος.
«Η δύναμη της καρδιάς τους.
«Κάθε Αστέρι που λάμπει δίπλα
“One life. Many souls.”
Η δύναμη της πορείας του
στη σελήνη, δεν μπορεί να χαθεί
Ιωσήφ Βαένα
εβραϊσμού στις ζωές μας.»
στης μιζέριας σας τη δίνη.»
Μπόνυ Μεβοράχ
Μπάρυ Σεβή
“We are here free and alive… now
and forever!
«Η μοίρα τους,
«Η δύναμη της ψυχής τους,
We will always remember!”
προειδοποίηση για μας.»
μάθημα για μας….
Στελίνα Ζακάρ
Μπενβενίστε Μιχάλης
∆εν ξεχνάμε!»
Αλμπέρτο και Σάρρα Εσκενάζη
“Once in a lifetime experience….”
Στέλλα & Μαρία Σαμπεθάι
«Η ιστορία τους δε θα
ξεχαστεί!!!»
“We have to remember our
Αθηνά Νεγρίν Κλιάφα
history.”
Έστερ Καλέφ-εζρά
28
Ψηφίσματα-Ανακοινώσεις
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ
ΘΑΝΑΤΟΙ
Ισραήλ Ταραμπουλούς, ετών 58
Χάγια Μαΐρ, ετών 60
Μαίρη Άντζελ, ετών 90
Αριέττα Μόλχο, ετών 87
Σάρρα Σαπόρτα, ετών 79
Άννα Λεβή, ετών 74
Ιουλία Ναχμία, ετών 85
Αβραάμ Φράγκο, ετών 95
Ελεωνόρα Μπερέι, ετών 87
Ρένα Λεβή, ετών 78
• Συγχαρητήρια στον Ουμπέρτο Μοδιάνο που
έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο σε International
Management & Entrepreneurship από το Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης στη Μ. Βρετανία.
• Συγχαρητήρια στη Ρινάτ Ροφέλ για το πτυχίο
Οικονομικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Οι γονείς, Οι γιαγιάδες, η αδελφή
• Συγχαρητήρια στην Νταίζη Μοδιάνο που έλα-
ΠΕΝΘΟΣ
βε μεταπτυχιακό τίτλο σε Destination Tourism
• Στις 21 Φεβρουαρίου 2010 χάσαμε
Management από το Πανεπιστήμιο Breda στην
την πολυαγαπημένη μας
Ολλανδία.
Μαίρη Άντζελ
Μητέρα, Γιαγιά, Προγιαγιά.
• Συγχαρητήρια στην Σόφη Εσκαλωνή που έλα-
Θέλουμε από βάθος καρδιάς να ευχαριστήσουμε
βε μεταπτυχιακό τίτλο MSc Economics από το
όλους όσους μας συμπαραστάθηκαν σ’ αυτές τις
Τμήμα Library and Information Studies του Πα-
δύσκολες στιγμές.
νεπιστημίου του Aberystwyth της Ουαλλίας.
Τα παιδιά της: Λούση και Μίμης Μπέζας,
Σέλλη Άντζελ και Ηλίας Χαΐμ
ΓΑΜΟΙ
Τα εγγόνια της: Μωρίς Γκανής, Μωρίς
Βίκτωρ Ναρ - Ορίτ (Φωτεινή) Πολιτάκη
και Μαρία Μπέζα, Σαρίνα και Βίκτωρ Ελιέζερ
Τα δισέγγονα
ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ
• Τζούλια
• Σας ευχαριστούμε για τη συμπαράσταση στο
του Λέων Ναρ και της Έστερ Μωυσή
βαρύ μας πένθος για την απώλεια του λατρευ-
• Αβία
τού μας γιου, συζύγου, πατέρα και αδερφού
Ισραήλ Ταραμπουλούς.
του Έρεζ Χαβίβ και της Βίκης Σεφιχά
• Χαΐμ
Η μητέρα: Σουλτάνα
του Ιωσήφ Γκατένιο και της Άννας Άλβο
Η σύζυγος: Μαιρλήν
Τα παιδιά: Ιωσήφ, Μύριαμ, ∆αυίδ
Ο αδελφός: ∆αυίδ
Οι λοιποί συγγενείς
29
Ψηφίσματα-Ανακοινώσεις
ΕΚΤΑΚΤΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
ΤΟΥ ΠΡΟΕ∆ΡΕΙΟΥ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΗΣ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 26 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2009
Αποφασίζει
Παρόντες: Χ. Κούνιο, Σ. Παρέντε, Ε. Αρούχ, Η. Κοέν
Απόντες: Κανείς
Να παραστεί στην κηδεία του εκλιπόντος.
ΨΗΦΙΣΜΑ
Να εκφράσει προς την οικογένεια του εκλιπόντος τα
θερμά συλλυπητήριά του και την συμμετοχή του στο
πένθος της.
Το Προεδρείο της Γενικής Συνέλευσης της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης συνήλθε σε έκτακτη
συνεδρίαση μόλις πληροφορήθηκε τη θλιβερή αναγγελία του θανάτου του
Να επιδώσει το παρόν ψήφισμα στην οικογένεια
του αειμνήστου και να το δημοσιεύσει στον Εβραϊκό
Τύπο.
ΙΣΡΑΗΛ ΤΑΡΑΜΠΟΥΛΟΥΣ
αδερφού του μέλους της Κοινοτικής Συνέλευσης της
Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης κ. ∆αυίδ Ταραμπουλούς
ΕΚΤΑΚΤΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
ΤΟΥ ΠΡΟΕ∆ΡΕΙΟΥ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΗΣ ∆ΕΥΤΕΡΑΣ 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010
Παρόντες: Χ. Κούνιο, Σ. Παρέντε, Ε. Αρούχ, Η. Κοέν
Απόντες: Κανείς
Αποφασίζει
ΨΗΦΙΣΜΑ
Να παραστεί στην κηδεία της εκλιπούσης.
Να εκφράσει προς την οικογένεια της εκλιπούσης τα
θερμά συλλυπητήριά του και την συμμετοχή του στο
πένθος της.
Το Προεδρείο της Γενικής Συνέλευσης της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης συνήλθε σε έκτακτη
συνεδρίαση μόλις πληροφορήθηκε τη θλιβερή αναγγελία του θανάτου της
Να επιδώσει το παρόν ψήφισμα στην οικογένεια
της αειμνήστου και να το δημοσιεύσει στον Εβραϊκό
Τύπο.
ΧΑΓΙΑ ΜΑΪΡ
συζύγου του μέλους της Κοινοτικής Συνέλευσης της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης κ. Μαϊρ Ισαάκ
30
Ψηφίσματα-Ανακοινώσεις
ΕΚΤΑΚΤΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑΣΗ
ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΗΣ ∆ΕΥΤΕΡΑΣ 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010
Σήμερα αποχαιρετούμε όλοι μια άξια εβραιοδασκάλα μας που γέμισε για πολλά χρόνια με το μπριο,
την ζωντάνια της και τα σπάνια εκπαιδευτικά της
χαρίσματα την ζωή των παιδιών μας και της Κοινότητάς μας.
Παρόντες: ∆.Σαλτιέλ, Ι.Ρούσσο, Π.Παρέντε,
∆.Ταραμπουλούς, Α.Πίντο
Απόντες: Κανείς
ΨΗΦΙΣΜΑ
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα την σκεπάσει.
Το Κοινοτικό Συμβούλιο συνέρχεται έκτακτα με την
θλιβερή αγγελία του θανάτου της
Ακολούθως το Κοινοτικό Συμβούλιο αποφασίζει
ομόφωνα.
ΧΑΓΙΑΣ συζ. ΙΣΑΑΚ ΜΑΪΡ
Να απευθύνει προς την οικογένειά της, τον σύζυγό
της Σάκη, μέλος της Κοινοτικής Συνέλευσης και τα
τέκνα της Τάλυ και Νόκι τα θερμά του συλλυπητήρια και την συμμετοχή του στο βαρύ τους πένθος.
Ο πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου κ. ∆αυϊδ
Σαλτιέλ σκιαγραφεί την προσωπικότητα της αείμνηστης.
Η Χάγια Μαϊρ σύζυγος του μέλους της Κοινοτικής
Συνέλευσης κ. Ισαάκ Μαϊρ υπηρέτησε το Εβραϊκό
σχολείο μας ως εβραιοδιδασκάλισα από του έτους
1987 μέχρι το έτος 2007 ότε και απεσύρθη συνταξιοδοτηθείσα. Όλα αυτά τα χρόνια η προσφορά της
στο σχολείο μας ήταν ανεκτίμητη. Η συνεισφορά
της στην εβραϊκή εκπαίδευση των παιδιών μας επί
δύο δεκαετίες ήταν πολύ μεγάλη.
Να παρακολουθήσει σύσσωμο την κηδεία της
Να δωρίσει στο σχολείο μας 1000 € στην μνήμη της
Να δημοσιεύσει το παρόν ψήφισμα στον εβραϊκό
τύπο.
Ταυτόχρονα με το ακορντεόν της και τα τραγούδια
της έδινε ζωή και χρώμα στις σχολικές γιορτές. Παράλληλα βοηθούσε σ’όλες τις δραστηριότητες της
Κοινότητας που αφορούσαν στα παιδιά και στην
εκπαίδευσή τους. Η προσφορά της στις κατασκηνώσεις μας αλλά και στα Μπαρ-Μπατ Μιτσβά ήταν
ανελλιπής και ουσιαστική. Από τα χέρια της πέρασαν τόσα πολλά παιδιά μας που σήμερα την θυμούνται με αγάπη και νοσταλγία. Ηταν πολύ αγαπητή
στα παιδιά αλλά και σ’όλους μας.
∆ημιούργησε μια καλή και ζεστή εβραϊκή οικογένεια
με τον σύζυγό της Ισαάκ και τα τέκνα της Τάλυ και
Νόκι.
31
EL AVENIR-ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Τα άρθρα στο παρόν ενημερωτικό δελτίο
αντικατοπτρίζουν την προσωπική άποψη των
συγγραφέων και όχι απαραίτητα την άποψη της
Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.
Αν θα θέλατε να επικοινωνήσετε με τη συντακτική
επιτροπή του ενημερωτικού δελτίου και να μας
στείλετε σχόλια και ιδέες γράψτε μας στην
διεύθυνση: [email protected]
El Avenir
Ενημερωτικό δελτίο
Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης
Ιδιοκτήτης:
Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης (Ν.Π.∆.∆.)
Βασ. Ηρακλείου 26, 54624 Θεσσαλονίκη
τηλ: 2310-275701
email: [email protected]
web: www.jct.gr
Εκδότης:
Ο Πρόεδρος της ΙΚΘ, κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ
Υπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο:
Σαμουήλ Ιωσαφάτ
Συντακτική Επιτροπή:
∆ιαμάντω Αρούχ, Νταίζη Βαρσάνο, Ίντα Ελιάου,
Ροζίτα Καράσσο, Λέων Ναρ, Λεόν Σαλτιέλ,
Πώλ Χάγουελ.
Σχεδίαση - γραφιστική επιμέλεια:
GATENIO /